Vluchtelingen bij duizenden voor Fretilin Rellen Tegenstrijdige uitspraken over akkoord tussen Israel en Syrië Veel doden bij AANVAL OP VOORZITTER ANR gevechten in Libanon SUCCES VOOR VORSTERS POLITIEK Kentucky in VRIJHEID MACHT PRIVACY PISTOOL LYNE FROMME KWAM UIT LEGERDUMP door nico MAANDAG 8 SEPTEMBER 1975 BINNEN- EN BUITENLAND 2 omstandigheden dusdanig veranderd, dat hij niet langer kan meewerken. Eresabel tiscaje Feest schap (Van een speciale medewerker) ransa Samora Machel Omhoog stuwen INÏlRHORff «rif van ilijkhe- e sche me zijn dat ze derland ong uit ’s naai gswet aking Voor uw vakantie- vrienden, wél uil hel oog maar niet uit het hart. Uw Fleur op- bloemist zorgt ervoor! (Van onze redacteur in Lissabon) LISSABON. Portugal is weer zonder regering. De vijfde voorlopige regering, geleid door eerste minister Vasco Goncalves, heeft haar on middellijke ontslag aangeboden aan de president van de republiek. Da Costa Gomes, die het heeft aanvaard. Hoewel deze regering zou aanblijven totdat de nieuwe zesde gevormd was, zijn volgens Goncalves de politieke JOHANNESBURG. De dramatische ontwikkelingen in Angola, die tot de vlucht van tienduizenden blanken naar het vroegere Zuid- west-Afrika leiden, blijken het begin te zijn van een onverwachte samenwerking tussen een reeks van zwarte Afrikaanse staten en de Republiek van Zuid-Afrika. Op verzoek van staatspresident Mo boetoe Sese Seko van Zaïre vloog Zuidafrika’s staatssecretaris van buitenlandse zaken Brand Fourie naar Kinsjassa om daar over nieuwe mogelijkheden van de oplossing van het probleem Angola te spreken en een ontmoeting tussen minister-president Vorster en Moboetoe voor te bereiden. Portugal zonder kabinet waren zondagochtend Lynette Fromme. I 1 Maandag in deze krant: spreken dl* twee elkaar wel regelmatig? meer van de igenlijk i om t' mgeko- en ver- bezoch- tder ge- rzincan, l, Siirt. op de loopt aan de ;al voor oederen trans- ig ver- taar is ledig in ver de Agenten van de FBI hebben Charles Manson het afgelopen weekeinde onder vraagd over zijn toegewijde volgelinge admiraal Penheiro de Azevedo zijn nieuwe kabinet vormen. de de in Mario Soares heeft hem echter laten waten dat de volksdemocraten „PPD”, de tweede partij, niet opzij geschoven kun- Tanzania vormen Portugal wacht dus maar af met wel ke ministers en staatssecretarissen admi raal Penheiro de Azevedo voor de dag zal komen. De Sovjet-Unie is niet van plan het Midden-Oosten aan de Verenigde Staten te laten en zal ingaan tegen de Ameri kaanse diplomatieke inspanningen in dat gebied, schrijft het Libanese dagblad „As Safir”. Het centrale comité van het Fretilin stelde in een boodschap aan de Portuge se regering voor, onderhandelingen over onafhankelijkheid te openen. Deze zou den moeten beginnen op 20 september in Canberra in Australië. Het Fretilin heeft zaterdag bekendge maakt dat het praktisch het hele Portu gese gedeelte van het eiland onder con trole heeft. ilaatsen zakelijk streek Ankara, n aard- duizend left gis- hikking Halve arbakir veelhe- Halve i Rode- :ondag- ulpzen- og niet se Rode pgoede- i, heeft itie een ting te Frankrijks houding werd duidelijk na het bezoek van president Giscard d’Estaing aan Zaïre. Terwijl ook Kis singer toenemende bezorgdheid over de gebeurtenissen in Angola toont en meer steun geeft aan een vreedzame oplossing van de problemen in dit deel van de wereld. De politieke en de militaire toestand is inderdaad veranderd, nu Goncalves zijn functie als chef van de generale staf niet heeft aanvaard. Gezien de massale tegenstand van leger en luchtmacht te gen deze benoeming, had hij geen ande re mogelijkheid. De Revolutionaire Raad zonder het driemanschap, is nu weer het oppermachtige orgaan in de Portugese revolutie en dit orgaan, hoewel niet communistisch, is vrij links georiënteerd. De majoors Melo An tunes en Vetor Alves, voormannen van de revolutie van april 1974 zijn door de raad nog niet in genade aangenomen Hun eventuele be noeming moet nog onderzocht worden. Voor de rest is het de oude club, generaal Costa Gomes als president en aan zijn linkerhand de radicale marine-, aan zijn rechterhand de meer gematige luchtmacht- en legerofficieren. De periode van het „Goncalvisme” is in Portugal voorbij Men weet wat men gehad heeft, maar men weet nog niet wat er gaat komen. De Revolutionaire Raad is overigens op een vreemde ma nier tot stand gekomen. gemeld geval- kt van ich be- In een vrij kort tijdsbestek werd deze vergadering door de president afgewerkt, gekenschetst door de volgende feiten; afgang van Goncalves, een reconstructie van de Revolutionaire Raad en bevesti ging van de oude raad in zijn her nieuwde functie van militair toporgaan in plaats van consultatiebureau van het driemanschap. ging van het gedemilitariseerde statuut van het gebied van de berg Hermon. Tenslotte, aldus Rabin, is de manoeu vreerruimte in bepaalde delen van de bezette bebieden slechts honderd tot tweehonderd meter. „Het lijkt me moei lijk dat iemand onder deze omstandighe den het sluiten van een tussentijds ak koord kan overwegen". in een fedron- g van nvaar- rgen in st arti- versie ‘id, dat en re- hebben n aan ng van ale in werden je ver- snfron- len, die ale en de ge stelijke ’roepen i over ie cen- fieurop Inter flora Nederland. Gegarandeerd goed Dit was het officiële communiqué, in lengte zeer verschillend van de uitvoeri ge documenten die over het algemeen over de vergadering van de strijdkrach ten worden uitgegeven. Inmiddels moet BEIROET (REUTER, UPI). Bij de gevechten tussen rechtse christelijke en linkse Mohammedaanse extremisten in de Libanese stad Tripoli zijn gisteren minsten 29 mensen gedood en zeker 73 gewond, zo hebben politiekringen be kendgemaakt. Het comité beschuldigt de bisschop ervan dat hij zijn volk in de steek heeft gelaten om in Zambia een „junta” te vormen. Moezorewa is al meer dan tien weken uit Rhodesië weg en heeft ge woond in Zambia. Het comité verklaarde dat het zijn spoedvergadering had gehouden „voorna melijk om ons gezag als opperste be- aanval van een aantal kanten aanzien lijk is verminderd. In een vraaggesprek met de New York Times zei Rabin dat er „praktisch geen enkele kans” is op een tussentijds ak koord met Syrië. Hij grondde deze op- vattting op drie overwegingen. Er zijn Israëlische dorpen op de hoogten van Golan, die in 1967 werden veroverd. „Deze bevolkingscentra zijn er niet gevestigd om ontruimd te worden Ver der zal Israel onder alle omstandigheden weigeren in te stemmen met een wijzi- In Pretoria is men van opvatting dat de tweede fase van de ontspan- ningspolitiek zeker zal beginnen zo dra een bevredigende oplossing van het probleem-Rhodesië is gevonden. Deze tweede fase zal bestaan uit het opnemen van diplomatieke betrekkin gen met verschillende landen in Afri ka, de opbouw en de uitbreiding van handelsbetrekkingen en het toestaan van landingsrechten voor de Zuidaf- rikaanse luchtvaartmaatschappij. On derhandelingen over deze landings rechten zijn inmiddels gevoerd met Gaboen, de Ivoorkust en Zaïre. De tweede fase die thans door drie factoren bespoedigd wordt, namelijk Zuid-Afrika’s bewijs van goede wil in de kwestie-Rhodesië en Namibië, de toenemende bezorgdheid over de in vloed van de bevrijdingsorganisaties en hun onderlinge verdeeldhed en de vrees voor de MPLA die thans prak tisch grote gedeelten van Angola in handen heeft, zal dan zeker tot een nauwere samenwerking tussen Zam bia en Zuid-Afrika leiden en de steun hebben van Tanzania, Zaïre, Mozam bique en Botswana. Tenslotte werd plechtig verkondigd, dat een door de Hongaarse strijdkrach ten aangeboden militaire eresabel een plaats in het militaire museum zou krij gen. Joke Bruys in Het Parool van afgelo pen zaterdag, over het huis dat zij en Gerard Cox onlangs hebben betrokken: „We willen gewoon privé zijn in ons huis. Andere artiesten klagen dat ze thuis geen privacy meer hebben, maar ondertussen staan ze wel met de gevel en de kamer en de keuken in de krant”. Gerard Cox met foto in NRC-Handels- blad van afgelopen zaterdag, in een advertentie voor een bepaald merk keu ken: „Het is natuurlijk leuk meegeno men dat deze advertentie wat geld op de plank brengt, maar dat alleen is nog geen reden om een Tielsa-keuken aan te schaffen”. Enz. Soedan is gisteren na Saoedi-Arabië” het tweede Arabische land geworden dat het nieuwe akkoord over de Sinai steunt. Volgens FBI-woordvoerder Tom Grif fin heeft Manson ontkend deel te heb ben genomen aan een complot om de President om te brengen. De vrees voor een toenemende in vloed van de Sovjet-Unie in zuidelijk Afrika (die gevoed wordt door de steun aan de MPLA in Angola) heeft voor een belangrijk deel tot deze samenwerking geleid. Nkomo wordt door de regering van premier Smith beschouwd als een gema tigd man en Smith heeft er geen geheim van gemaakt dat hij Nkomo graag zou zien als leider van de ANR. De breuk in de ANR is door Smith aangevoerd als de reden waarom hij niet serieus met de zwarte nationalisten kan onderhandelen over Rhodesië’s constitu tionele toekomst. De Egyptische minister van Buiten landse Zaken Ismail Fachmi heeft in een interview met het Engelstalige tijd schrift Monday Morning in Cairo gezegd dat een tweede Syrische-Isralisch troe- penscheidingsakkoord op handen is en dat de Geneefse conferentie over het Midden-Ooosten nog dit jaar wordt her vat. encorso terdani e esta- middag 1 een i over- m feli- aestaan lopers igeland »n. Als emeen- i bij. in de on kerk die zij luizend tal ei- len zij ngenen moord •n een irsonen en zijn chet. laransa Hilver- ib”. De ‘aransa 1 meer de bar sn niet i voor m. Ook Ie club ■dereen n. In zijn boek „De mens is de maat der dingen dat morgen aan het daglicht zal wonden blootgesteld, zegt Max Snijders dat er in de eeuw van het liberalisme enorm veel machtsmisbruik is bedreven met de definitie: „Vrijheid gaat tot daar, waar onvrijheid ontstaat voor anderen”. Immers, wat vrijheid of onvrijheid is, kan op heel verschillende manieren worden uitgelegd. Hij geeft dan enkele voorbeelden (bijvoorbeeld: de cliënt heeft de vrijheid het standaardcontract van een verzekeringsmaatschappij niet te accepteren, maar dan kan hij zich ook nergens verzekeren omdat de maat schappijen hun contracten, voor wat be treft het gebrek aan bescherming voor de klant, op elkaar hebben afgestemd), en trekt daaruit de volgende conclusie: „De definitie, dat vrijheid tot daar gaat waar onvrijheid ontstaat voor anderen, moet dus worden aangevuld met: aange nomen dat de machtsverhoudingen ge lijkwaardig zijn. Als dat geldt, kunnen mensen namelijk doen wat ze fijn vin den. binnen die. door de rede aangege ven grenzen." nen worden en dat een communistische minister ook welkom zou zijn in een nieuwe regering. De partijen zeggen zelf niet veel, kran ten en radio, anders vol van politiek nieuws en communiqué’s van politieke partijen doen er het stilzwijgen toe. SALISBURY (Reuter). Het uitvoe rend comité van de Afrikaanse Nationa le Raad van Rhodesië die is verdeeld door een breuk in de leiding, heeft gisteren een landelijk congres uitge schreven voor 27 en 28 september. Tege lijkertijd werd een krachtige aanval ge daan op de afwezige voorzitter van de raad, bisschop Abel Moezorewa. stuursorgaan van de ANR opnieuw te benadrukken en herstellen”. Bisschop Moezorewa onlangs nog in Nederland om financiële steun te vragen wordt ervan beschuldigd dat hij dat gezag probeert te ondermijnen, wegloopt en zich in ballingschap begeeft in Zambia. „De bisschop heeft niets te maken in Zambia. Hij moet hier zijn,” aldus de verklaring van het uitvoerend comité. Zij oefent ook krachtige kritiek uit op de vorming van een externe vleugel van de ANR vorige week in Zambia, de Bevrijdingsraad van Zimbabwe, „die probeert onze bevoegdheden te onder graven.” De Bevrijdingsraad van Zimbabwe wordt geleid door Ndabaningi Sithole, Vervolgens richten we de camera op het forum dat Televizier Magazine orga niseerde over de vraag of behalve de mens, ook de binnenschipper de maat der dingen kan zijn. Mag een bepaalde groep zijn fysieke machtsmiddelen ge bruiken? Heb je het recht om in je eigen belang andere mensen te beletten hun taak te verrichten? Is het hek niet van de dam, als elke groep voor zichzelf uitmaakt waar de grenzen liggen? Dat waren zo enkele vragen die in dit forum naar voren werden gebracht. Een des kundige van de Rotterdamse haven re kende ons voor, aan de hand van de hoeveelheid schepen en goederen die per jaar in Rotterdam verwerkt worden, hoeveel iedere blokkadedag Rotterdam gekost heeft, namelijk 6 miljoen gulden „netto". Het akkoord zal niet noodzakelijk rust brengen in het Midden-Oosten. „Ik ver wacht alleen, ik hoop, dat het gevaar van een gecoördineerde gelijktijdige Zeker 30 personen zijn gewond ge raakt en 100 gearresteerd bij rellen die vrijdagnacht uitbrakeh in een voorstadje van Louisville in de Amerikaanse staat Kentucky. De aanleiding was het bevel van een rechtbank dat zwarte studenten moeten worden toegelaten op „blanke” middelbare scholen. Zaterdagmorgen dreef de politie duizenden blanken uit een die de hoofdstraat van het voor stadje hadden „bezet”. Zaterdag zijn in de staat Massachusetts zeshonderd man van de nationale garde in aktieve dienst geroepen in voorbereiding op de opening van scholen die gepaard gaat aan ge rechtelijk bevel tot integratie op de scholen. Hij heeft een bespreking met alle partijen, ook de christen-democraten, die in de constituonele vergadering verte genwoordigd zijn, en met de MES (Mo- vimento Esquerda Socialisto). Hij scheen eerst bij voorkeur een socialistische re gering te willen vormen tezamen met enkele militaire ministers. De gevechten waren zondagochtend begonnen na een betrekkelijke rust van een week in de controverse tussen beide groepen. DJAKARTA (Reuter, AFP). Het Indonesische blad „Soeara Karya” meldt vandaag, dat 13.000 inwoners van het Portugese Oost-Timor naar Indonesisch Timor zijn gevlucht. Verscheidene vluchtelingen hadden het linksgeoriënteerde Fretilin beschul digd van moord, marteling en verkrach ting. Zambia, Mozambique, Tanzania en Botswana duidelijke vormen aan neemt vooral op economisch gebied en dat dit tot een verdere vreedzame ontwikkeling zal leiden. Minister van Financiën, William Si mon heeft gisteren de geheime dienst in bescherming genomen tegen verwijten dat haar bescherming van president Ford niet voldoend» wordt voorbereid. „Ik ben er zeker van dat een tweede Israelisch-Syrisch troepenscheidingsak- koord op handen is en gevolgd zal worden door een troepenscheiding aan het Palestijnse (Jordaanse) front. De contacten voor een Israëlische terug trekking op het Syrische front zullen in oktober worden gelegd en alle betrokken partijen weten dit”, aldus Fachmi. Zaterdag werd van welingelichte zijde in Djakarta vernomen, dat leden van het Fretilin (het revolutionaire front voor de onafhankelijkheid van oostelijk Timor) zich bewegen naar de grens met weste lijk (Indonesisch) Timor. (ADVERTENTIE) Niemand woont te ver om 'n bloemetje te sturen. Zambia’s president Kaoenda alsook Zaire’s president Moboetoe zijn anti communistisch; zij beschouwen de MPLA in Angola als een bedreiging voor hun eigen positie. Mozambique’s president Samora Machel (die giste ren in het huwelijk trad met zijn minister van toerisme, Graca Simbi- ne) daarentegen is ook niet geïnteres seerd in een toenemende Russische invloed in dit gedeelte van Afrika, aangezien daardoor de positie van zijn tweede man, Marcelina Dos San tos, die als vriend van Moskou be- Voor de sluiting van de grens tus-, sen Zambia en Rhodesië bedroeg de Zuidafrikaanse uitvoer alleen al rond 240 miljoen gulden per jaar. Ook voor Rhodesië zou de schepping van een economisch blok in zuidelijk Af rika nieuwe voorspoed betekenen: vooropgesteld dat de pogingen een zwarte meerderheidsregering in dit land te bereiken succesvol zijn. Reeds nu heeft Zambia aan Mozambique. Botswana en Zuid-Afrika de garantie gegeven, dat het leven en het be- van de blanken in dit land veilig zullen zijn. Interessant is dat volgens zeer betrouwbare bronnen in Pretoria zowel Frankrijk alsook Amerika voorstanders zijn van een dergelijke ontwikkeling in zuidelijk Afrika. De woordvoerder zei dat men niet weet in hoeveel handen het pistool in die ruim zestig jaar is geweest. Officier van Justitie D. Dwayne Keys zei zaterdag in Sacramento tegen ver slaggevers dat de eigenaar van het pis tool, een man die hij niet nader wilde noemen, had geweten dat Lynette From- me het in haar bezit had. In de loop van deze week zal minister van informatie van Ivoorkust Laurent Dona Fologo Johannesburg aankomen om een offi cieel bezoek aan Zuid-Afrika te bren gen. Verder werd in Pretoria bekend dat A. Jaquet thans werkzaam aan de Zuidafrikaanse ambassade in Parijs de eerste diplomatieke vertegenwoor diger van zijn land aan de Ivoorkust zal worden. Hij zal de tweede verte genwoordiger van Pretoria in een zwart land worden. De eerste werd in 1968 voor Malawi benoemd. die aanhouding riskeert als hij naar Rhodesië terugkeert. Zijn rivaal is Jos hua Nkomo, die leider was van de verboden Afrikaanse Volksunie van Zimbabwe (Zapu) die in december van het vorig jaar een fusie aanging met haar rivale Zanu en waaruit de ANR geboren werd. „In een gesprek van anderhalf uur hebben wij absoluut geen bewijsmateri aal van enige waaide kunnen verzame- len”, aldus de woordvoerder. WASHINGTON (UPI, DPA). Het Pistool waarmee de 27-jarige Lynette Alice Fromme president Gerald Ford heeft willen doodschieten, is in 1913 als overtollig door het Amerikaanse leger gedumpt. Dit verklaarde gisteren een regeringswoordvoerder in Washington. nu snei Politieke waarnemers in Zuid-Afri ka zijn dan ook van mening dat deze gebeurenissen een duidelijk teken zijn voor een succesvol verloop van Vorsters ontspanningspolitiek in zui delijk Afrika en het begin van de tweede fase in deze politiek, die zal kunnen leiden tot de schepping van een krachtig blok van onafhankelijke staten in dit deel van het continent. Reeds nu wordt duidelijk, zo me nen waarnemers, dat de samenwer king tussen Zuid-Afrika en de vroe ger vijandig gezinde landen Zaïre, Premier Karami heeft de ministerraad in vergadering bijeengeroepen voor van daag in plaats van, zoals gebruikelijk, voor woensdag. Tijdens zonsondergang lokte gisteren een gewapende groep terroristen een au tobus met burgers in een hinderlaag en beschoot de inzittenden. schouwd wordt, sterker zal worden. Inmiddels zijn er duidelijke teke nen dat ook de Verenigde Staten en Frankrijk bereid zijn meer steun te geven aan de FNLA en de Unita in hun strijd tegen de MPLA en de samenwerking tussen de genoemde landen begroeten. En gisterochtend om negen uur wer den ik en enkele honderden dorpsgeno ten breed wakker gebeierd door de kerkklok, die dit tot 09.10 uur vol hield, waarna hij het tussen 09.45 uur en 10.00 uur nog eens dunnetjes overdeed, met als wekelijks resultaat een man of 40 in de kerk. Is zo’n klok niet ook een fysiek machtsmiddel? Is het redelijk dat een kleine minderheid via zo’n kerkklok haar wil oplegt aan een meerderheid? Typisch een vraag voor AR-Kamerlid Schakel, lijkt me. Een heel bedrag. Ik moet er niet aan denken dat de directie van De Bijenkorf op een kwade dag de jaaromzet deelt door 365, en zich dan te pletter schrikt van de gederfde winst op de 52 zonda gen per jaar dat de Bijenkorf gesloten is. Dan zou de zondagsheiliging wel eens danig in gevaar kunnen komen. Maar sommige argumenten in de discussie spraken mij, als geboren democraat, wel aan. Heb je wel het recht om terwille van een eigen belang, andere mensen te verhinderen hun werk te verrichten? Ik begaf me de volgende dag naar Amsterdam, waar ik in het centrum enkele werkjes moest verrichten. Helaas bleek het gebied binnen de route van het bloemencorso van 14.00 tot 18.00 uur vrijwel geïsoleerd te zijn voor wegge bruikers. Wat had ik met die bloemen verkopers te maken, ik hou bovendien niet zo van corso's. Bij koninklijke be zoeken worden ook altijd hele wijken afgesloten, en als er ergens gevoetbald wordt, wordt de hele buurt herme tisch afgesloten voor autoverkeer Zelfs als normaal mens mag je dan op vele plaatsen niet parkeren, ook al heb je niets met dat voetbal te maken. Als Sinterklaas de stad binnenkomt wordt de hele stad eveneens afgesloten, ook voor kinderhaters, en ik moet vaak tij denlang wachten op een gracht als er geladen of gelost wordt door een vracht wagen. gen in de apartheidspolitiek hebben ertoe geleid dat dit land in verschil lende Afrikaanse staten steeds meer geaccepteerd wodt als een Afrikaans land. Een economisch blok van de genoemde landen in zuidelijk Afrika zou de levensstandaard van miljoenen mensen met enorme kracht omhoog stuwen. De natuurlijke rijkdommen en de reserves aan werkkrachten zouden bovendien de onafhankelijk heid van dit blok tegenover de staten in het noorden garanderen. Voor Zuid-Afrika zou dit bovendien de heropening en de uitbreiding van de handels verbindingen met deze landen betekenen. De positieve houding van Zuid- Afrika inzake Rhodesië en Namibië alsmede de toenemende veranderin- Simon, onder wiens departement de geheime dienst valt, zei dat de veilig heidsmaatregelen zo ingrijpend zijn als veiligheidsmaatregelen maar kunnen zijn. De algemene vergadering van de strijdkrachten was geboycot door lé ger en luchtmacht Alleen de marine nam er aan deel plus de chefs van de staven van leger, luchtmacht en marine en enkele aan Vasco Goncalves gehechte elementen in hun „persoonlijke capaci teiten” niet gekozen als afgevaardigden van het leger. TEL AVIV tREUTERC Premier Jitzak Rabin verwacht dat de Sovjet- Unie zal proberen het Sinai-akkoord met Egypte te ondermijnen „door middel van Libië’ de Palestijnen en extremisti sche elementen in de Arabische wereld”. Hij zei dit in een vraaggesprek voor de Israëlische radio ter gelgenheid van het joodse nieuwjaar.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 3