Amerikaanse
heilig
verklaard
Overval op
basis VS
in Ethiopië
MOGELIJK EXECUTIES
NA MOORD OP AGENT
Autobusongeluk
in Costa Rica
Argentinië heeft een
president ad interim
Franse actie voor rechten
Palestijnen afgekeurd
Minister Van der Stoel: „Tijdstip onjuist”
Regeringsformatie door premier De Azevedo bijna rond
Jongste aanslag FRAP in Spanje
MONA LISA
4
Bom in Tokio
AANDACHT
Nederlands schip bij
door mco
scheepmaker
Frankrijk aan de grond
Isabel Peron „geestelijk uitgeput”
Saoedi-Arabië koopt
nog geen Northrops
MAANDAG
1 5
SEPTEMBER
1975
BINNEN. EN BUITENLAND
£8
(Van onze redactie buitenland)
25
n
Geweld
Al beloofd
BARCELONA Alles wijst erop
dat de maoïstische stadsguerrilla
FRAP (Revolutionair en Antifastis-
tische Patriottenfront) reeds op de
haar tekenende wijze wraak geno
men heeft wegens de drie doodvon
nissen en de hoge gevangenisstraf
fen die vrijdag door een Madrileen-
se krijgsraad uitgesproken werden
tegen vijf FRAP-terroristen.
(Van onze redacteur in Barcelona,
Robert Bosschart)
na
ak
de
ze
t
o
ng
1
a
er
ps
de
in-
I-
•g
t-
rt
es
in
rij
n-
al-
is-
de
In
m-
BUENOS AIRES (Reuter, UPI,
AFP) Argentinië wordt sinds za
terdagavond voor ongeveer ander
halve maand bestuurd door een pre
sident ad interim: senaatsvoorzitter
Italo Luder, die als een gematigd
Peronist bekend staat en de steun
van alle secties van de Peronisti-
sche beweging zou genieten.
LISSABON Brigade-generaal Enrico Corvacho, de laatste aanhanger
van de pro-communistische oud-premier Vasco Goncalves met een hoge
bevelvoerende functie in Portugal, is ontheven van het commando in het
noordelijk militaire gebied. Hij is vervangen door brigade-generaal Pires
Veloso, voormalige hoge commissaris in Sao Tome en Principe, welke ge
bieden in juli onafhankelijk werden.
i
ft*:;
(Van onze redacteur in Brussel,
Henk Kolb)
BRUSSEL Minister van Bui
tenlandse Zaken mr. Max van der
Stoel heeft uit Parijs wederom de
schuld toegeschoven gekregen voor
het ontbreken van een nadere om
schrijving van „de legitieme rech
ten der Palestijnen” in de slotver
klaring van het Europees politiek
overleg, dat eind vorige week in
Venetië heeft plaatsgehad.
Portugese generaal Corvacho
door MFA uit functie gezet
1
i
5
5
tl
is
n
ver-
SAN JOSE (UPI). Bjj een ongeluk
met een autobus, waarvan een voorband
klapte, zijn zaterdag in Costa Rica 49
mensen, onder wie een tiental kinderen,
om het leven gekomen.
de
in
ver-
Integendeel, de regeringswil is autori
teit, en de eerste minister staat erop de
machtsmiddelen te ontvangen teneinde
elementen van de bevrijdingsbeweging
van dat gebied opzij te schuiven”.
Hoe dit in de praktijk gaat uitwerken
met de communisten vertegenwoor
digd in de meeste krantendirecties en in
de arbeiderscommissies blijft voorlo
pig nog een vraagteken, maar de wil
verandering te brengen in deze kwestie,
was een der voorwaarden voor de deel
neming in de regering door de socialis
ten.
P
o
in
ert
ïze
lan
de
lan
eft
r
t
r
a
1
e
n
it
e
it
ig
n
is
de
dt
lat
tr
ok
g
1
in
>k-
»k-
>nd
Irie
fd-
>en
te
in
aar
ien
rs
t-
:n
ie
ïg
n-
de
de
m
>n
ie
jn
>P
w
nt
ig
»n
e.
gs
iet
or
Is-
;o-
ak
an
•d.
o-
let
TOKIO (AP). Een man werd ge
dood en een tweede zwaar gewond toen
een bom in hun huurauto vanmorgen
ontplofte bij een Japanse Legerpost in
Tokio, aldus heeft de politie bekend
gemaakt. De gewonde is volgens de poli
tie geïdentificeerd als een radicale stu
dent. Men vermoedt dat de omgekomen
man ook een radicale activist was. De
politie neemt aan dat de mannen een
bomaanslag op de post hebben willen
plegen, maar dat de bom voortijdig is
ontploft.
Nu Nederland inmiddels vier Palestij
nen gevangen houdt die een gijzelingsac -
tie met geweld van plan waren, en
vanuit Libanon daar nog eens een klein
stukje dreigement aan werd toegevoegd,
vond Van der Stoel het maar beter om
in de slotverklaring zelfs een verwijzing
naar de oude tekst weg te laten, „omdat
dit onder de gegeven omstandigheden bij
de Nederlandse publieke opinie slecht
zou aankomen”.
De bus was in het westen van Costa
Rica op weg van Miramar naar het aan
de Stille Oceaan gelegen Punta Arenas
toen op een smalle brug de band klapte,
waardoor het voertuig in zee stortte. De
I slachtoffers verdronken voordat redding
kwam opdagen. De overige van de in
totaal zeventig passagiers konden wor
den gered.
Veloso is een nauwe medewerker van
de negen gematigde officieren die de val
van generaal Goncalves bewerkstelligden
en die nu de Beweging van de Strijd
krachten domineren.
Het ging er Van der Stoel vooral om
dat het moment verkeerd was om Pales
tijnse rechten uit te diepen. Sauvagnar-
gues heeft daarop zelf gezegd dat uit het
slotbericht dan ook een verwijzing naar
de bekende tekst maar moest wegblij
ven.
Een woordvoerder van het front voor
de bevrijding van de Ethiopische provin
cie Eritrea (ELF) verklaarde dat de
aanval het werk van de strijdkrachten
van ELF was.
de activisten en de gewapende benden te
ontwapenen- Dit is een duidelijke into
ming van de door linkse elementen ver
worven machtspositie verworven onder
het fanatieke oog van Vasco Goncalves.
Volgens het regeringsprogramma, dat de
volledige steun heeft van de socialisten
en volksdemocraten, maar niet ten volle
van de communisten, wordt een meer
voudige democratie gewaarborgd, alsme
de de diversiteit van de genationaliseer
de en toe dusverre gelijkgeschakelde
kranten, die door de belastingbetalers
gesubsidieerd worden.
De moord op een 49-jarige politieman
in Bercelona gistermiddag, droeg alle
kenmerken van de laatste FRAP-acties.
De 49-jarige Juan Ruiz Munoz, kapper
van zijn regiment, werd van achteren
benaderd door de twee daders. Zonder
een woord te zeggen, brachten zij hem
met pistoolschoten om het leven. De
twee jonge daders, die volgens ooggetui
gen al meer dan een half uur rondhin
gen in de buurt van de woning van deze
politieman, ontkwamen.
Zij hadden de gewoonten van de poli
tieman klaarblijkelijk grondig bestu
deerd, want zij wisten precies langs
welke straat hij naar huis zou komen,
en herkenden hem ondanks het feit dat
hij in burger ging. Senor Ruiz Munoz
had ook geen wapen op zak; het enige
wat hij bij zich had, was een zakje
patatfriet voor zijn zesjarig dochtertje.
Maar om terug te komen op dat
filosofische probleem: de man die het
gedaan heeft, zocht kennelijk aandacht.
Dat is hem gelukt. De meeste mensen
met soortgelijke problemen plegen zelf
moord, of doen alsof, door een net iets
te kleine dosis slaaptabletten in te ne
men. En hoewel de mens sterfelijk is, en
de Nachtwacht daarentegen al vele ge
neraties heeft overleefd, geloof ik toch
dat we de voorkeur moeten geven aan
tien messteken in de voeten van Frans
Banning Cocq en Willem van Ruyten-
burch dan aan een dronkemanssteekpar-
tij, waarbij iemand het leven laat, zon
der dat dit dezelfde opschudding veroor
zaakt die nu de Nachtwacht ten deel is
gevallen.
Het is nog een wonder dat labiele
mensen niet vaker hun verlangen naar
onverdeelde aandacht op bekende kunst
werken richten, want die zijn bijzonder
kwetsbaar. Zij kunnen zich niet verdedi
gen, zij kunnen niet weglopen, zij han
gen daar maar beroemd te zijn, en de
man met het kartelmes in zijn zak weet
dat hij maar even over zijn drempel
vrees hoeft heen te stappen om geduren
de enige dagen even beroemd te zijn als
dat kunstwerk. Soms zelf wel langer,
want in de Algemene Winkler Prins
wordt de man die de Mona Lisa stal, de
Italiaan Vincenzo Perugia, met naam en
voornaam genoemd.
Misschien zou Nederland, in een
groots gebaar waarbij de cultuur en de
volksgezondheid hand in gaan, de
Nachtwacht, althans de benedenstrook
van een meter hoogte, beschikbaar kun
nen stellen aan al diegenen voor wie het
leven even te veel is geworden, zodat zij
daar hun gramschap of gemis aan aan
dacht met een kartelmes op kunnen
afreageren. Dat helpt ons er ondertussen
aan herinneren dat een mensenleven nog
altijd belangrijker is dan kunst.
een politieke verklaring van de EEG-
ministers op 6 november 1973.
Minister Van der Stoel heeft het bij
zijn eigen achterban met die tekst al
moeilijk genoeg gehad, omdat zij naar
de mening van velen verder ging dan de
befaamde VN-resolutie 242, en het was
nauwelijks vol te houden dat de EEG-
tekst niets wijzigde aan de Nederlandse
standpunten omtrent het Midden-Oosten.
En Van der Stoel hield zich aan dit
laatste vast.
Eerder op de dag had minister van
buitenlandse zaken Angel Robledo naar
verluidt laten doorschemeren dat de
piesidente wellicht om gezondheidsrede
nen zal besluiten definitief af te treden.
PARIJS (AFP). Het Nederlandse
vrachtschip „Francesca" is vannacht
vooi- de kust van Calvados (Frankrijk)
bij de plaats Grandcamp-Maisy aan de
grond gelopen, zo heeft de Franse kust
wacht meegedeeld. Een sleepboot is uit
gevaren om te proberen de Francesca
vlot te trekken.
Twee maanden geleden ontvoerden
ELF-leden twee Amerikaanse burgers en
vier Ethiopische werknemers van de
Amerikaanse verbindingsbasis bij Asma
ra, waar ongeveer vijftig Amerikanen
zijn gedetacheerd. Zij worden nog steeds
vermist en men vermoedt dat het front
hen vasthoudt om te zijner tij d een
losprijs te eisen.
Overigens hebben ook de advocaten
van de drie veroordeelde FRAP-leden
hoger beroep aangevraagd bij het opper
ste militaire gerechtshof in Madrid. Het
is nog niet zeker of dit militaire hoogge
rechtshof deze aanvraag zal aanvaarden,
of de zaak daarentegen onmiddellijk naar
de ministerraad zal doorschuiven. Na
deze laatste moord op een politieman is
het te verwachten dat er in Spanje op
zeer korte termijn executies zullen
plaatsvinden.
met een onopvallende politieke carrière,
werd in juli j.l. tegen de wens van
presidente Peron tot voorzitter van de
senaat gekozen en daarmee tot eerste in
de lijn van opvolgers voor het president
schap.
Luder, een Peronist van de oude gar
de, zou onder meer de steun hebben van
de vakbonden, de oppositiepartijen en de
strijdkrachten. Volgens Peronistische
klingen is hij een behoedzaam man met
een redelijke mate van soepelheid, als
mede een realist die toegeeft dat de
Peronistische regering veel fouten heeft
gemaakt.
WASHINGTON (UPI, Reuter) On
bekenden hebben zaterdag een verbin-
dingscentrum van de Amerikaanse mari
ne bij Asmara, in Ethiopië, overvallen.
Twee Amerikanen en zes Ethiopiërs die
op de basis werkten worden vermist, zo
heeft het Pentagon bekendgemaakt.
Maar goed, Rembrandt is dood, zijn
schilderijen leven echter; de vraag ia
dus: is dit een ramp vergeleken met
allerlei andere rampen? Er worden re
gelmatig kunstwerken gestolen (de Mona
Lisa van Leonardo da Vinci, die net zo
wereldberoemd is als de Nachtwacht,
werd in 1911 uit het Louvre gestolen en
pas in 1913 weer teruggevonden), of zij
gaan verloren bij een brand, of zij
worden, wanneer het architectonische
kunstwerken zijn, afgebroken om plaats
te maken voor een snelweg. Als iets
moois verdwijnt of kapot gaat, is dat
natuurlijk altijd zonde, vooral als het
om iets uitzonderlijks gaat. Maar is de
Nachtwacht zo uitzonderlijk? B. Haak
noemt „De Joodse bruid” in zijn kapitale
Rembrandt-boek Rembrandt’s volmaakt
ste schepping, maar memoreert dat in de
19e eeuw ook „De anatomische les van
dr. Tulp” en „De staalmeesters” als het
toppunt van zijn kunnen zijn gezien. Ik
zelf geef graag toe dat ik heel wat
geschokter zou zijn geweest als een der
schilderijen van Johannes Vermeer in
het Rijksmuseum zou zijn neergestoken.
Van Nederlandse kant zullen de Fran
sen niet formeel ais leugenaars worden
bestempeld, en er is ook geen officieel
Protest van Van der Stoel op komst. Dit
neemt echter niet weg dat de bewinds
man van Buitenlandse Zaken voor de
zoveelste maal het slachtoffer is gewor
den van de erecode die zegt dat uit
besloten vergaderingen eigenlijk niets
mag worden verklapt.
Frankrijk heeft
Frankrijk heeft zich inmiddels
EEG-kringen de slechte reputatie
Worven politiek-gevoelige mededelingen
te lozen onder de bescherming van het
afgesproken stilzwijgen.
De Fransen zijn blijkbaar naar Vene
tië gekomen met de bedoeling Om bij de
bespreking van de toestand in het Mid
den-Oosten wat meer inhoud te geven
aan het begrip „de legitieme rechten van
de Palestijnen”, dat werd gehanteerd in
Luder verklaarde dat hij zich zal in
spannen voor de eenheid van alle Ar
gentijnen en voor rechtvaardigheid en
sociale vrede. Mevrouw Peron blijft tij
dens haar rustperiode in Argentinië.
De 58-jarige Luder, een rustige man
VATICAANSTAD (REUTER).
De Paus heeft gisteren in de Sint
Pieter in Rome voor de eerste maal
een Amerikaanse heilig verklaard,
Elizabeth Ann Seton.
- jf-,
Presidente Isabel Peron droeg zaterdag
avond tijdens een korte plechtigheid
haar bevoegdheden aan Luder over voor
een periode van 45 dagen, waarin zij een
rustkuur zal houden om te bekomen van
tie spanningen van de afgelopen tien
weken. Volgens medische kringen ver
keert de 44-jarige presidente in een
toestand van geestelijke uitputting. De
druk als gevolg van de ernstige econo
mische, politieke, militaire en arbeidscri-
ses en de toeneming van het geweld van
zowel linkse als rechtse kant heeft ge
leid tot psychosomatische moeilijkheden
die zich uiten in een darmontsteking en
algemene vermoeidheid.
Tijdens de plechtigheid barstte zij in
tranen uit. „Ik ben niet ziek, ik neem
alleen een korte rust. Ik zal terugkomen
me' nieuwe kracht en een paar kilo's
meer gewicht”, verklaarde zij.
Volgens aanwezigen was de Franse
minister van Buitenlandse Zaken. De
Sauvagnargues de eerste om uit te roe
pen dat hij in deze situatie precies
hetzelfde zou doen. Inmiddels was een
werkgroep toch al aan de slag geweest
met het definiëren van de Palestijnse
legitieme rechten, en daarbij zou, naar
sommigen menen te weten, zelfs van
Franse kant een politiek nogal brand
baar begrip als „een Palestijns vader
land” zijn ingebracht.
Admiraal Pinheiro de Azevedo, forma
teur van de zesde voorlopige regering
van Portugal, heeft eindelijk een rege
ringsprogramma en een regering, hoewel
de namen van de ministers pas morgen
of overmorgen bekend zullen zijn. Zijn
regeringsprogramma is een mengeling
van het originele programma van de
Beweging der Strijdkrachten, aangehecht
aan de voorlopige constitutie, en van
programmapunten opgesteld door ma
joor Melo Antunes. die bekend zijn als
,,het document van de negen”.
In diplomatieke kringen, zoals dat
heet, heeft nu de veronderstelling post
gevat dat de Fransen doorgaans op
zeer goede voet met de Arabieren, van
welk allooi dan ook aan de Arabieren
al min of meer een nieuwe verklaring
over de Palestijnen hadden beloofd.
Toen dat bleek te mislukken, was het
dus noodzakelijk om Nederland daarvan
de schuld te geven. Zelfs al heeft Van
der Stoel ook nadrukkelijk gezegd dat
Nederland zich aan de bestaande
klaring niet wenst te onttrekken
Als deze moord inderdaad het werk
van de FRAP is blijkt deze terroristen
organisatie nog minder politiek inzicht
te hebben dan haar vorige acties al
aanduidden. Op deze manier versterkt
zij immers alleen de argumenten van
het Spaanse regime, en geeft zij de
oppositie daarentegen des te meer redenen
om het terrorisme te veroordelen. De
zinloze en laffe moorden van de FRAP
zijn even gevaarlijk voor de Spaanse
toekomst als de blinde machtswellust
van de uiterste rechtervleugel van het
bewind. Beiden zwepen oncontroleerbare
haatgevoelens op.
Tenslotte maakt de FRAP het voor
veie welmenende Spanjaarden en buiten
landers, die uit principe tegen de dood
straf zijn, zeer moeilijk om te proteste
ren tegen de vonnissen die tegen FRAP-
leden werden uitgesproken, of gratie te
vragen voor personen die zelf niet het
minste respect voor een mensenleven
tonen.
Links: Italo Luder, de president ad interim, en naast hem Isabel Peron, die tijdelyk
haar presidentiële bevoegdheden terzijde legt.
Sedert de bijeenkomst van leden van
de assemblee van de Beweging der
Strijdkrachten (MFA) op de legerbasis
in Tancos een week geleden, was gene
raal Corvacho geen lid meer van de
revolutionaire raad, het hoogste beleids
orgaan van de MFA.
De meeste officieren in het noorden
waren tegen hem, maar hij genoot daar
entegen een grote populariteit onder de
revolutionaire militairen en de volksor-
ganisaties van de basis van Oporto.
Generaal Corvacho was, na missies in
Guinée Bissau en Angola te hebben
uitgevoerd, commandant op 25 april 1974
en hij had de leiding van de operaties in
Oporto tijdens de staatsgreep. Een jaar
later werd hij benoemd tot militair be
velhebber van het noordelijke gebied.
Volgens het dagblad „Diario de Notici-
as” onderscheidde zijn opvolger, generaal
Veloso, zich tijdens het dekolonisatiepro-
ces in Sao Tome en Principe „door uit
de overgangsregering de progressieve
Op het plein voor de basiliek volg
den ongeveer 100.000 mensen onder
wie ongeveer 15.000 Amerikaanse
rooms-katholieken die er speciaal
voor waren gekomen de plechtigheid.
Zeven van de meer dan twintig
kardinalen bij de ceremonie waren
Amerikanen, de Amerikaanse rege
ring was vertegenwoordigd door de
staatssecretaris van marine, William
Middendorf, en de speciale afgezant
van de Amerikaanse president bij de
Heilige Stoel, Henry Cabot Lodge.
Elizabeth Seton was in 1774 als
protestantse in New York geboren.
Zij huwde op 19-jarige leeftijd en
kreeg vijf kinderen. Haar echtgenoot
overleed negen jaar later. Spoedig
daarna werd zij rooms-katholiek. Zij
richtte een orde van religieuze zus
ters op, de zusters van liefdadigheid
van St. Jozef.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Saoedi-Arabië heeft
besloten de aanschaf van 60 Northrop
F-5-jachtvliegtuigen (een transactie van
in totaal 800 miljoen dollar) voorlopig
uit te stellen. Volgens het Amerikaanse
blad Aviation Week zijn Northrops po
gingen tot omkoping in de Saoedische
luchtmachttop de directe oorzaak van
het uitstel. Met deze omkoping was een
bedrag gemoeid van 450.000 dollar.
De Bloemendaalse ingezetene die De
Compagnie van kapitein Frans Banning
Cocq en luitenant Willem van Ruyten-
burch met een tiental messteken ernstig,
maar niet dodelijk verwondde, is 38
jaar. Frans Banning Cocq, Heer van
Purmerland en Ilpendam, was 37 jaar
toen Rembrandt hem in 1642 schilderde,
en Rembrandt zelf was toen 36 jaar.
Drie generatiegenoten, over de eeuwen
heen door één schilderij „gloend aaneen
gesmeed”
Het schilderij kreeg pas in 1808 zijn
bijnaam „de Nachtwacht”. Het was toen
al van hogerhand gekortwiekt, met een
strook van 25 centimeter aan de onder
kant en 60 centimeter aan de linkerzij
de, hoewel er ook nog aan de bovenzijde
en de rechterkant het mes werd ingezet
om het passend te maken voor de
krijgsraadkamer. Maar niet met een
kartelmes, want dat is pas een uitvin
ding van de tweede helft van deze eeuw.
De molestatie van de Nachtwacht lijkt
me vooral een filosofisch probleem. Eer
ste vraag: is het een ramp? Volgende
vraag: vergeleken waarmee? In 1642, toen
Rembrandt dit schilderij voltooide, stierf
na een huwelijk van acht jaar zijn
vrouw Saskia op 29-jarige leeftijd, Rem
brandt achterlatend met hun enige zoon
Titus van negen maanden. Had iemand
hem toen gevraagd of hij het erg zou
vinden als omstreeks 1715 een paar fikse
lappen van zijn doek zouden worden
afgesneden en als in 1975 een Bloemen
daalse geestesgestoorde er tien japen
met zijn mes in zou geven, dan zou hij
waarschijnlijk zijn schouders hebben
opgehaald. „Een schilderij is een stuk
beschilderd linnen, ik heb er maar 3200
gulden voor gehad, dus ze doen maar”,
zou hij vermoedelijk gezegd hebben.
Ondanks het hartelijk begripsvertoon
van de Franse minister, is toen van
Franse zijde aan Franse publiciteitsme
dia meegedeeld dat Nederland een ver
wijzing naar de Palestijnse problematiek
had tegengehouden. Dat is, houdt men te
Den Haag vol, in strijd met de feiten,
want de zaak was tijdens de lunch in
een handomdraai geregeld en is verder
niet meer ter sprake gekomen. Toch, zo
riep men van Franse kant, zou er de
hele middag over geharreward zijn, Zo
nadrukkelijk zelfs, dat de vergadering
met enkele uren is uitgelopen.
De enige minister wiens naam bekend
is gemaakt, is overigens Melo Antunes,
die terugkeert naar Buitenlandse Zaken,
het ministerie waarin hij grote activiteit
heeft ontwikkeld tijdens zijn reizen naar
de Westeuropese landen en bij het Afri
kaanse dekolonisatieproces.
Het regeringsprogramma, zaterdaga
vond laat uiteengezet voor de Portugese
radio en televisie, laat er geen twijfel
aan bestaan dat de nieuwe regering door
de communisten en de extreem-Iinkse
splinterpartijen als reactionair betiteld
zal worden. De communistische lijn die
de laatste maanden door Vasco Goncal
ves werd gevolgd, is eruit verdwenen, en
er wordt zelfs geen moment meer ge
sproken over de volksmacht en de ra
dendemocratie.
