Inkomensverbetering
voor zelfstandigen
EXPORT MOET OMHOOG
Lubbers: Niet
doorgaan met
Kalkar-2
Arbeidsbureaus
krijgen meer
personeel
Ruim 200.000
buitenlandse
werknemers
AARDGASPRIJS
Voorlichting aan
WEER OMHOOG
consument moet
worden verbeterd
Prijsbinding en
l
kartels worden
aangepakt
Nieuwe satelliet
dinsdag
DIVERSE MAATREGELEN OP KOMST
Milieukosten voor
Kalkarfonds wordt meer
Ook elektriciteit duurder
TAAK OVERHEID ONDERSTEUNEND
bedrijfsleven mogen
niet te snel stijgen
algemeen energiefonds
19
1 6
SEPTEMBER
19 7 5
Economische Zaken
Meer steun
(Van onze parlementsredactie)
Meer export nodig
Li’
(Van onze parlementsredactie)
Economie voorlopig
(Van onze Haagse redactie)
nog in het slop
Dit
van
(Van onze redactie economie)
S
(Van onze Haagse redactie)
(Van onze Haagse redactie)
Deze achtergestelde leningen zijn be-
(Van o.i e parlementsredactie)
het
igen
ver-
lend.
die
isten
n op
afzet
ede-
Heroriëntesing en ombuiging van het
overheidsbeleid zijn noodzakelijk, aldus
Lubbers.
Het investeringsniveau, dat beduidend
is gedaald;
Het nationaal inkomen dat minder
groeit dan voorheen.
Minister R. F. M. LUBBERS
(Economische Zaken)
(Van,onze parlementsredactie)
over
(Waren
in
er
januari 1976, de voorgenomen opheffing
van het voor zelfstandigen nadelige ver
schil in de heffingsgrondslag voor de
volksverzekeringen.
be-
zeg-
mde
at is
wil
Nu het werk aan de astronomische
satelliet (ANS) is beëindigd, is met de
lopende projecten deze bezetting niet
verzekerd. Een nieuwe satelliet zou on
der Nederlandse leiding moeten staan,
maar ook buitenlandse activiteiten kun
nen omvatten, zoals lancering door de
Amerikaanse ruimtevaartorganisatie
NASA.
erf
gd
ii-
ole
en
van
lan-
vik-
ijec-
con-
l de
wer-
de
or-
>n-
een
net
er-
tu-
oer
ing
en
be
ien
leid
nee,
.cie-
ter-
ilijk
en
>nze
oor-
al-
Idus
ng
iën
:he
■ij-
ie-
in-
op
m-
-en
ib-
ind
Zij
vel
eze
iar
:he
len
>re-
ire-
nde
sti-
De
zul-
een
:ke-
?ro-
ting
ling
l de
de
den
Jing
met
De activiteiten voor bemiddeling moe
ten in belangrijke mate worden gericht
op de moeilijk plaatsbare werkzoeken
den. „Langere duur van de werkloosheid
levert ook een achteruitgang in de be
reidheid tot werken op”, meent het mi
nisterie van Sociale Zaken. Om zowel
een snelle doorstroming van het aanbod
op de arbeidsmarkt te bevorderen als
een snelle vervulling van openstaande
vacatures, wordt geëxperimenteerd met
nieuwe werkwijzen.
De gunstige ervaring van de vacature
banken arbeidsbureaus in grootwin
kelbedrijven en andere plaatsen waar
veel publiek komt hebben geleid tot
de beslissing 60 nieuwe te installeren.
Ook bleek bij de arbeidsbureaus-nieuwe-
stijl in Arnhem. Enschede, Sittard en
Zeeuws-Vlaanderen behoefte te bestaan
aan zogenaamd sollicitatiebanken.
Het scheppen van 100.000 arbeidsplaat
sen zou 10 miljard kosten, afgezien nog
van extra kosten voor voorraadvorming.
Omdat de betalingsbalans negatief zou
worden beïnvloed door een hoger inves-
teringspeil (dat voor een economisch
herstel nodig is) is de positie van de
lopende rekening minder ruim dan op
het eerste gezicht lijkt. Wat de ontwik
keling van de loonkosten betreft, in
guldens gemeten was bij ons de kosten
stijging sedert 1972 15 percent groter
dan bij de concurrenten.
DEN HAAG De gewestelijke ar
beidsbureaus zullen zeer snel beter voor
hun zwaardere taak worden toegerust.
Om alle taken beter te kunnen uitvoe
ren, werden in 1975 reeds 230 extra
personeelsleden op de arbeidsbureaus ge
plaatst. In 1976 zullen er nog eens 150
bij komen. Het gaat hierbij vooral om
de aanstelling van bemiddelingsconsu-
lenten, scholingsdeskundigen. beroepen
deskundigen, beroepskeuzeadviseurs en
administratief personeel.
Minder stijging van het nationaal in
komen betekent ook lagere groei van
het persoonlijk inkomen, mede gezien de
noodzakelijke inflatiebeperking. In het
belang van de werkgelegenheid moeten
offers worden gebracht. Voor de sprei
ding van de werkgelegenheid over de
gehele beroepsbevolking is. zo meent de
regering, te denken aan een verkorting
van de arbeidstijd, die niet gepaard gaat
niet een compenserende loonsverhoging
per uur.
DEN HAAG. - Nederland staat er
economisch slecht voor. In de nabije
toekomst is nog geen verbetering te
wachten. We zitten nu in de „moei-
lijkste situatie sedert de Tweede
Wereldoorlog”, zo stelt minister
Lubbers (Economische Zaken) in de
toelichting op zijn begroting 1976.
Slechts internationaal herstel kan
een keer ten goede veroorzaken. In
afwachting daarvan doet de rege
ring al het mogelijke om de gevol
gen van de slechte internationale
conjunctuur voor ons land te be--
perken.
Het ene wetsontwerp heeft betrekking
op horizontale en verticale prijsbindingen
De overheid krijgt de bevoegdheid mini
mumprijzen voor te schrijven in geval
len dat dit noodzakelijk is om abnorma
le prijsconcurrentie te voorkomen. Het
tweede voorziet in een openbaar kartel-
register. In verband hiermee wordt ook
de aanmelding van mededingingsregelin
gen opnieuw geregeld.
De werkloosheid, die op 5,5 percent
van de beroepsbevolking staat;
Tekenen van de recessie zijn volgens
Lubbers:
Ook in 1974 ging de verminderde groei
van het stroomverbruik, die in 1973 al
werd geconstateerd, voort. Voor zover
dit nu duidelijk is bleef de tendens dit
jaar dezelfde. De elektriciteitsbedrijven
beraden zich op de gevolgen van deze
ontwikkeling voor het op te stellen pro-
duktievermogen.
Om de financieringsmogelijkheden bij
export van kapitaalgoederen te verbete
ren zullen, behalve een uitbreiding van
het Export Financierings Arrangement
bij de Nederlandsche Bank met 1,5 mil
jard, ook andere, kleinere, maar niet
onbelangrijke bijstellingën een bijdrage
leveren.
doeld voor in principe gezonde en goed
geleide ondernemingen met blijvende mo
gelijkheden tot rendement, die echter be
hoefte hebben aan versterking van risi
codragende middelen om hun activiteiten
in Nederland vcort té zetten en uit ie
breiden. Voorwaarde is dat daarin op
andere manier met kan worden voorzien.
In dit verband is van belang dat de wer
kingssfeer en de omvang van het z.g.
Industrieel Garantiefonds worden uitge
breid.
De prijsstijging van tien percent per
jaar;
dat andersom het ontbreken van de
aardgasbaten ook niet voor de volle 12
miljard- op de betalingsbalans zou druk
ken.
DEN HAAG. Per 1 januari gaan de
aardgasprijzen weer omhoog. Dit zegt
minister Lubbers (Economische Zaken)
in de toelichting op zijn begroting-1967.
Wie tot 600 kubieke meter per jaar
verbruikt, moet één cent meer per ku
bieke meter gaan betalen: 27 in plaats
van 26 cent; voor deze categorie stijgt
het vastrecht van 36 naar 42. Voor de
verbruikers tussen 600 en 170.000 kubie
ke meter per jaar daalt het vastrecht
van 96 naar 84 en stijgt de prijs per
kubieke meter van 16 naar 20 cent.
Voor blokverwarming blijft het vast
recht 12 en stijgt de meterprijs van
15 tot 19,5 cent. De prijzen voor de
kleinere verbruikers worden dus minder
verhoogd. De bedoeling is op den duur
tot één tarief te komen met één vast
recht en een meterprijs voor het gehe
le kleinverbruik. De grootverbruikers-
prijzen zullen later in het volgend jaar
weer stijgen, evenals de exportprijzen.
Op fiscaal terrein worden genoemd de
belangrijke uitbreiding van de mogelijk
heden om op voordelige belastingvoor-
waarden geld te reserveren voor de oude-
dag, voorts een verbetering van de rege
lingen voor de meewerkende echtgenote,
de invoering van de zelfstandigenaftrek
voor 1975 en 1976, de invoering van een
gedeeltelijke vrijstelling van het be
drijfsvermogen voor de vermogensbelas
ting in 1975 en de voorgenomen verho
ging daarvan in 1976, aanpassing van de
grenzen in de kleine ondernemingsrege-
ling in de omzetbelasting bij de verho
ging van het algemeen tarief.
DEN HAAG. Bijna 4 percent van
de beroepsbevolking is vreemdeling. In
maart 1975 woonden meer dan 300.000
buitenlanders in ons land. Hiervan
werkten er 160.000 in loondienst. Daarbij
komen nog 51.000 werknemers uit de
EEG-landen, die geen werkvergunning
nodig hebben.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Minister Lubbers (Eco
nomische Zaken) bevestigd in ztfn memo
rie van toelichting dat hij weinig voelt
voor deelneming van ons land aan nog
een snelle kweekreactor na Kalkar. De
beslissing over de bouw van drie kern
centrales moet zeer binnenkort worden
genomen.
De internationale concurrentiepositie
van het Nederlandse bedrijfsleven is de
afgelopen jaren verslechterd. Sinds 1972
zijn de loonkosten in guldens gemeten,
15 percent meer gestegen dan bij de con
currenten.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De mogelijkheden
voor de ontwikkeling van een Infrarood
Astronomische Satelliet (IRAS) zullen
worden onderzocht. Dat meldt minister
Lubbers in de toelichting op zijn begro-
ting-1976. Dit gebeurt mede om het mi
nimum bezettingspeil van ruimtevaartaf-
delingen van Nederlandse bedrijven en
laboratoria te verzekeren.
In afwachting van een algemene rege
ling van een minimuminkomen van zelf
standigen is de regering voornemens
voor oudere zelfstandigen voorzieningen
te treffen via de Algemene Bijstands
Wet door middel van een aparte rijks
groepsregeling. Aan gemeentebesturen
zijn nadere instructies gegeven over de
toepassing van de ABW zolang de Alge
mene Arbeidsongeschiktheidsverzekering
(AAW) nog niet van kracht is. Daardoor
kan in veel gevallen in de meest acute
nood worden voorzien.
Niettemin slaat Nederland internatio
naal een vrij gunstig figuur, althans op
het eerste gezicht. Als we geen aardgas
opbrengst hadden zou de betalingsba
lans er 12 miljard gulden ongunstiger
uitzien. Overigens is het effect van de
aardgasbaten op de betalingsbalans vol
gens het Centraal Plan Bureau eigenlijk
maar 5 miljard, omdat de aardgasin
komsten grotendeels naar het rijk stro
men en in bestedingen dus niet in
besparingen worden omgezet. Deze
bestedingen beïnvloeden voor een deel
de betalingsbalans in ongunstige zin, zo-
DEN HAAG (ANP). Het Kalkar
fonds moet een meer algemeen gericht
energiefonds worden. Dat zegt minister
Lubbers (Economische Zaken) in de toe
lichting op zijn begroting 1976. Spoedig
zal een wetsontwerp verschijnen waarbij
het mogelijk wordt gemaakt de midde
len van het fonds ten dienste van het
alomvattende energiebeleid te stellen.
Matiging moet eerder worden gezocht
bij de overdrachtsuitgaven (sociale uit
keringen) dan bij de overheidsinvesterin
gen. In de overdrachtssfeer voltrok zich
een zeer snelle groei: van 1965 tot 1975
steeg het aantal mensen dat een sociale
uitkering kreeg met 50 percent van
1,4 miljoen tot 2,1 miljoen. Bovendien
steeg het reëel beschikbaar inkomen per
hoofd voor uitkeringsgerechtigden tussen
1965 en 1975 met 6,4 procent per jaar,
terwijl het nationaal inkomen per wer
kende maar met 4,2 procent steeg.
Onder invloed van de energiecrisis
daalde de groei van het stroomverbruik
in 1973 tot ongeveer 6,8 percent. De
laatste jaren werd telkens regelmatig
ongeveer 10 percent meer stroom ver
bruikt. De groei liep in 1974 terug tot
ongeveer zes percent, terwijl in de eer
ste vijf maanden van dit jaar de groei
tot ongeveer 5,5 percent terugliep. Er
zijn overigens verdere tariefsverhogingen
te verwachten.
vraagd aan de SER-commissie consu
mentenaangelegenheden, die de gehe
le consumenten voorlichtingskwestie
bekijkt.
Lubbers is in principe bereid voor
concrete projecten op het terrein van
de consumentenvoorlichting of -vor
ming financieel bij te dragen. In dit
verband werd dit jaar een subsidie
gegeven aan de NOT-NOS-schooltele-
visie. Een voorlichtingscampagne om
bekendheid te geven aan de colporta
gewet wordt voorbereid. Ook wordt
het publiek geïrformeerd over het
textielartikelenbesluit
wet).
DEN HAAG Minister Lubbers
wil nog steeds een verbetering van de
consumentenvoorlichting. Hierbij
denkt hij aan produktinformatie,
voorlichting via de ether, informatie
over wettelijke regelingen en klach
tenbehandeling.
Mede door de komende opheffing
van de Stichting Informatieve Etiket
tering moet er spoed worden betracht
met de kwestie van de aanduidingen
op consumptiegoederen. Er moeten
nu zeer ruime wetteliike bevoegdhe
den worden geschapen op grond
waarvan aanduidingen kunnen wor
den voorgeschreven, die liggen op het
terrein van veiligheid, gezondheid,
doelmatigheid en andere voor de con
sument belangrijke aspecten van een
produkt.
De taak van de overheid met be
trekking tot de consumentenvoorlich
ting vindt Lubbers primair van on
dersteunende en in bepaalde gevallen
van aanvullende aard. Dat de Consu
mentenbond geen zendtijd kreeg voor
radio en tv betekent niet dat de
situatie op dit gebied niets te wensen
overlaat. Hierover is een advies ge-
Deze verslechtering van de concurren
tiepositie maakt het nodig meer aan
dacht aan de exportontwikkeling te be
steden. Daartoe is matiging van het
kostenverloop van belang, wat evenzeer
geldt voor de sectoren die op de Neder
landse markt met de import concurre
ren. De schaarsteverhouding tussen ka
pitaal en arbeid, de toenemende druk
van belastingen en sociale lasten, ach
terblijven van opbrengstprijzen en
kwesties als gelijke betaling en mini
mumloon hebben sterk tot de loonkos
tenstijging bijgedragen.
Op sociaal gebied wordt melding ge
maakt van de voorgenomen verhoging
van de premievrijstellings- en reductie-
grenzen in de volksverzekering per 1
In de toelichting op zijn begroting
zegt de bewindsman dat dit ernstige
gevolgen zou hebben voor het bedrijfsle
ven. Vooral waar de regionale waterbe
heerders streven naar een termijn om
het water schoon te maken, die ver
binnen de door de regering gestelde
termijn van 15 a 20 laar ligt, houdt men
onvoldoende rekening met de mogelijk
heden van het bedrijfsleven deze kosten
stijgingen op te vangen, aldus minister
Lubbers.
Naar aanleiding van adviezen heeft
Lubbers de overtuiging dat toepassing
van snelle kweekreactoren op gróte
schaal vóór de tweede helft van de
jaren negentig nauwelijks te verwachten
valt. Tegen dat tijdstip zullen wellicht
andere methoden van elektriciteitsop
wekking eveneens toepasbaar zijn. Als
dat niet het geval is zullen ontwikkelin
gen elders het mogelijk maken aan
eventuele dan blijkende behoeften aan
kweekreactoren te voldoen.
Het totale olie- en gasverbruik in
Nederland is sinds begin 1974 niet on
aanzienlijk gedaald. Het is moeilijk het
belang van de diverse oorzaken van de
energiebesparingen precies te bepalen en
ook die besparingen naar oorzaak uit te
splitsen. Aais belangrijkste oorzaak
wordt de forse prijsstijging genoemd.
Het aandeel van de overheidsmaatrege
len, zoals zuinigheidscampagnes, kan nog
maar gering zijn geweest, want dat be
leid moet nog in volle hevigheid opgang
komen.
Om die redenen rijzen er bij Lubbers
ernstige twijfels of voortzetting van de
huidige financiering door de overheid
van de „Kalkarontwikkeling” nog wel
verantwoord is. Financiering van de vol
gende fase zou bovendien in korte tijd
forse bedragen vergen. Met de betrokken
buitenlandse regeringen en met de in
dustrie is daarover contact opgenomen.
De Tweede Kamer zal nader over dit
overleg worden ingelicht.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Minister Lubbers (E-
conomische Zaken) heeft twee wetsont
werpen op stapel in de sfeer van mede
dinging en kartels. Zij waren reeds eer
der toegezegd, maar bij de uitwerking
deden zich veel problemen voor, waar
door meer tijd nodig bleek. Er wordt
naar gestreefd beide zaken voor
zomerreces van 1976 in te dienen.
Ondernemingen zullen straks een be
roep kunnen doen op een financierings-
fonds, waaruit de regering door tussen
komst van de Nationale Investerings
bank onder staatsgaranti j z.g. achterge
stelde leningen zal verstrekken. Om er
varing op te doen wordt daarmee in
1976 een proef genomen tot een maxi
mum van 500 miljoen gulden. In samen
hang hiermee kunnen de banken hun
eigen kredietfaciliteiten uitbreiden.
DEN HAAG. Een te snelle stijging
van de milieuheffing voor het opper
vlaktewater en een hoog en snel op
schroeven van de vergunningsvoorwaar
den is voor minister Lubbers onaan
vaardbaar.
Twee bestedingscategorieën zijn in
1975 achtergebleven. De investeringen in
woningen zijn vergeleken met 1973 met
ruim 25 percent gedaald. Het peil zal in
1976 ongeveer 30 percent beneden dat
van 1973 liggen. Uit een oogpunt van
structurele werkgelegenheid is een 13
percent lager bedrijfsinvesteringspeil
voor volgend jaar onbevredigend. De
structuurwerkloosheid, dat deel van de
werkloosheid dat ook bij een opleving
van de economie zou blijven besitaan,
wordt voor 1976 op 100.000 man ge
raamd.
In voorbereiding zijn maatregelen
om de consument beter te bescher
men tegen onredelijk bezwarende be
palingen in standaardcontracten. De
bedoeling is klachtencommissies per
branche te erkennen en te subsidië
ren. Over de wenselijkheid een cen
traal administratief punt voor de in
diening van klachten in te stellen
denkt Lubbers nog. Hij is bereid de
consumentenorganisaties financieel
zodanig te steunen dat zij hun steeds
groter wordende inbreng kunnen le
veren.
Het ministerie van Sociale Zaken
werkt voor al deze mensen aan de in
stelling van een „Centraal Adres”, waar
men in staat moet zijn de problemen
van de buitenlandse werknemers rond
hun toelating en verblijf op de arbeids
markt te coördineren en deskundig te
behandelen.
Het verloop onder deze werknemers is
groot. In 1974 veranderde bijna 26 per
cent van werkgever en van 17,5 percent
werd de werkvergunning niet verlengd.
Het aantal werklozen onder de vreemde
lingen nam de laatste tijd sterk toe,
voornamelijk onder de vrouwen.
Het aardgasverbruik stijgt, gedeeltelijk
als vervanging van de groei die onder
normale omstandigheden in de oliesector
zou zijn voorgekomen. Behalve de on
gunstige conjunctuur en de tariefsaan-
passingen is de daling van olie- en
gasverbruik in het eerste kwartaal te
verklaren dcrfrr' het zachte weer. Niet
duidelijk is of de daling zich in het
verdere verloop van dit jaar voortzet.
Lubbers stelt nog eens duidelijk dat
de aardgasvoorraden niet toenemen door
nieuwe vondsten. Het beleid om het
Groningse veld geleidelijk uit te putten
moet dan ook worden voortgezet. Klei
nere voorraden in eigen land moeten
worden ontgonnen en meer import is
gewenst.
Ook op langere termijn zijn er nog
geen gunstige vooruitzichten. Noch wat
de prijsontwikkeling, noch wat de werk
loosheid betreft. Het CPB komt met een
verkennende studie tot 1980. Daarmee
samenhangend komt Lubbers met een
structuurnota over het economisch be
leid op middellange termijn. Intussen
tekent zich de noodzaak van een ombui
ging af, verband houdend met het da
lende tempo van de produktiegroei en
het aandeel van overheid en sociale
verzekering.
De enkele jaren geleden verwachte
jaarlijkse groei van het reële na
tionale inkomen met 4,3 percent,
waarbij een relatieve uitbreiding van de
collectieve sector van 1,25 percent van
het nationale inkomen was voorzien, is
niet meer te halen. Het beleid is erop
gericht dat de gemiddelde groei de ko
mende jaren nief onder de 3,75 percent
komt voor 1976 wordt gerekend mét
een groei van één percent. Richtlijn voor
de groei van de collectieve sector moet
voorlopig één percent van het nationaal
inkomen zijn.
DEN HAAG De zelfstandigen
het midden- en kleinbedrijf zullen
komend jaar in inkomen op vooruitgaan
door de tijdelijke verlagingen van de
algemene en fiscale lasten, waartoe de
regering beeft besloten. Minister Lub
bers (economische zaken) meldt dat in
zijn memorie van toelichting. Verder
zijn er maatregelen getroffen (of nog op
komst) die speciaal voor zelfstandigen
van belang zijn.
Voor steun aan individuele onderne
mingen zal in 1976, net als in 1975, 400
miljoen gulden beschikbaar zijn,
jaar was aanvankelijk 300 miljoen gul
den uitgetrokken, daar komt nog 100
miljoen gulden bij. Voor 1975 was een
bedrag van 300 miljoen gulden uitge-
trokken voor een aantal projecten in
diverse sectoren, die ten dele dit jaar
worden afgewerkt, voor een ander deel
in 1976. In dat jaar zal er minder
beschikbaar zijn voor dit doel. Het gaat
om overbruggende activiteiten, maar
zonder deze uit nood geboren hulp zou
den veel omvangrijker kapitaalverliezen
optreden en zouden meer massa-ontsla-
gen, met mogelijke kettingeffecten,
voorkomen.
Versterking van het risicodragend ver
mogen is nodig om tal van ondernemin
gen die met financieringsproblemen
kampen, te helpen. Als gevolg van infla
tie en rendementsdaling is het aandeel
van dit vermogen in de totale financie
ring in de afgelopen tien jaar steeds
minder geworden. Daardoor wordt hand
having en/of uitbreiding van activiteiten
ernstig belemmerd, zodat de continuïteit
ook van gezonde bedrijven in gevaar
komt.
Sb-
