Begroting
CRM
34 pet
omhoog
Grote schoonmaak
kost 11 miljard
Volgend jaar
geen verhoging
omroepbijdrage
Te veel geïsoleerd van andere organisaties
Minister ontevreden over werk
Surinaamse welzijnsinstellingen
Hendriks: klachten patiënt
moeten meer aandacht krijgen
Luchtvervuiling
stijgt niet meer
IJS
ONDANKS BUDGETVERHOGING MET RUIM 40 MILJOEN:
Grote achterstand in
bouw overdekte
sportaccommodaties
illiiii
Cl
20
1 6
DINSDAG
SEPTEMBER
19 7 5
Volksgezondheid
21
(Van onze correspondent)
steun
„Hergebruikplan”
Dichtersfestival
Extra werkloosheid
(Van onze parlementsredactie)
Controle
Gebedsruimten
Democratisering
Vluchtelingen
Musea niet duurder
Woon wasen bewoners
DEN HAAG. Minister Van
Doorn (Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk Werk) is ontevreden
over het werk van de welzijnsstich-
tingen die zich bezighouden met
opvang en begeleiding van rijksge
noten. Hun positie is te geïsoleerd
tussen de andere dienstverlenende
organisaties; contacten tussen beide
groepen instellingen komen veel te
aarzelend van de grond. Door in
stelling van een commissie waarin
Nederlandse èn Surinaamse wel
zijnsinstellingen zitting hebben,
moet dit contact verbeterd worden.
De bewindsman van CRM spreekt
dit oordeel uit in de Memorie van
Toelichting bij zijn begroting voor
1976.
Beperking
Erkenningen
-
-■ fl
Bezuinigingen in culturele sector
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze parlementsredactie)
(Van onze Haagse redactie)
moeten
en
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. De post „cultu
rele zaken” is in de CRM-beg,roting
voor 1976 met ruim 40 miljoen ver
hoogd. Toch zal er op het gebied
van de scheppende kunst en kunst-
Ons land heeft in totaal thans 425
gevluchte Chilenen toegelaten. Er zal
een vast overlegorgaan komen dat zich
bezig houdt met „asiel-zoekers”, die indi
vidueel of groepsgewijs Nederland bin
nenkomen.
paling komen, onder meer in verband
met de positie van Proloog en GLTwee.
De beschikbare middelen zijn overigens
niet toereikend om op grote schaal vrije
toneelprodukties van rijkswege te finan
cieren.
Het budget voor de beroeps-mime zal
slechts in geringe mate kunnen worden
verruimd.
zelf
mee
(Van onze parlementsredactie)
L '69,
bevr.;
023-
1 met
□rzien
o. Off
Bloe-
Over-
023-
deurs,
ijk b.v.
329,
023-
kenhuizen zelf. Deze organen moeten de
kwaliteit van het handelen toetsen aan
de hand van maatstaven die de organi
saties van beroepsbeoefenaren en zieken
nister misschien nog wel prijsverla
gingen, die mogelijk zouden kunnen
worden door kostenbesparende zui
veringstechnieken, die nu ontwikkeld
worden.
Het strakke milieubeleid zal er toe
leiden dat ovei een periode van
twaalf jaar een produktiedaling op
treedt van een kleine twee percent.
Om het minder hard te laten klin
ken: dit betekent, dat de jaarlijkse
groei van bij voorbeeld 3,5 percent
zal verminderen tot ongeveer 3,4 per
cent. Voor het rendement van inves
teringen hebben de milieumaatrege
len volgens minister Vorrink nauwe
lijks effect. Maximaal zou dat „een
fractie lager” liggen.
nieuwe problemen” als oorzaak genoemd
van het uitblijven van de nota Kunstbe
leid. Hij kan nu echter „binnen afzien
bare tijd” worden verwacht. Het wets
ontwerp Raad voor de Kunst zal nu
spoedig door de Kamer worden behan
deld.
Omdat er andere noodzakelijker uitga
ven zijn, zal gekort worden op de post
„kunstexperimenten”. In andere sectoreh
is er al genoeg mogelijkheid om nieuwe
ontwikkelingen te bevorderen, vindt de
minister.
Er zal een onderzoek worden ingesteld
naar de wenselijkheid van fondsen voor
scheppende toonkunst en kamermuziek
(ook jazz).
Mohammedaanse werknemers in Ne
derland krijgen de beschikking over ge
bedsruimten in de vier grote steden. Er
wordt nog bekeken in hoe ver voor deze
„religieuze accommodatie” subsidie kan
worden gegeven. In de toekomst zal
meer aandacht worden besteed aan de
gezinsproblematiek van gastarbeiders. Er
zullen speciale maatschappelijke werkers
voor worden ingezet.
totaalbedrag van
vergen. Van Doorn blijft daarom
„strak” beleid voeren.
Omdat steeds meer „gewone” mensen
naar het museum gaan, is een gelijkma-
DEN HAAG Er moet in de zieken
huizen en verpleeghuizen meer aandacht
worden besteed aan de klachten van de
patiënten. Dit zegt staatssecretaris Hen
driks (Volksgezondheid) in ztfnmemorie
van toelichting. Hij wil maatregelen ne
men om dc ziekenhuizen daartoe te
dwingen. Dat kan gebeuren in het kader
van het verlenen van erkenningen
krachtens de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten en de Ziekenfondswet.
tige spreiding van musea over het hele
land dringend noodzakelijk. Voor een
aantal rijksmusea zijn nieuwbouwplan-
nen in voorbereiding. Voorlopig zullen
de toegangsprijzen voor musea niet wor
den verhoogd.
Het is nog altijd niet mogelijk de
subsidiestop op restauraties op te heffen.
De middelen voor monumentenzorg ste
gen dit jaar met 50 percent tot bijna 73
miljoen, maar het aantal niet-gehono-
reerde aanvragen bedraagt nog steeds
zo’n 3000, die bij inwilliging een
500 miljoen zouden
een
Minister H. W. VAN DOORN
(Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk)
Mr. van Doorn constateert daarin te
vens dat er verdeeldheid te bespeuren
valt tussen de verschillende Surinaamse
bevolingsgroepen in ons land. Deze one
nigheid uit zich in kritiek op de samen
stelling van de besturen van de wel-
zijnsstidhtingen. De minister hoopt dat
spoedig een representatieve vertegen
woordiging van de verschillende etnische
groeperingen in de stichting tot stand
komt.
Voor de extra voorzieningen, zoals ge
meentelijke coördinatiebureaus en bege
leiding van onderwijzend personeel,
worden extra middelen ter beschikking
gesteld. De subsidiëring van de Welzijns-
stichtingen is opgetrokken tot 100 per
cent.
DEN HAAG Het inhalen van de
grote achterstand in de bouw van over
dekte sportaccommodaties, zal het groot
ste gedeelte van de voor sport bestemde
begrotingsgelden van cultuur, recreatie
en maatschappelijk werk in 1976 opslok
ken. Deze achterstand baart zorgen.
Staatssecretaris J. P. M. HENDRIKS
(Volksgezondheid en Milieuhygiëne)
Bijzondere zorg is nodig voor de
handhaving en verbetering van de kwa
liteit van de geneesmiddelen. Onderzocht
wordt hoe de achterstand in de beoorde
ling van verpakte geneesmiddelen die
voor de inwerkingtreding van de gewij
zigde Geneesmiddelenvoorzieningswet in
de handel waren, zo spoedig mogelijk
kan worden ingehaald.
Een probleem is dat een geneesmiddel
in omloop mag blijven zolang daarover
geen beslissing is genomen. Het instellen
van beroep schort de uitvoering van een
beslissing op. Daarom heeft degene die
registratie van een geneesmiddel aan
vraagt, er geen belang bij om haast te
maken met het verstrekken van gege
vens. Overwogen wordt nu de mogelijk
heden om in beroep te gaan te beper
ken.
Het Rotterdamse dichtersfestival Poe
try International krijgt de beschikking
over aanzienlijk meer geld. Het Fonds
voor de Letteren echter zal op hetzelfde
niveau moeten verder werken.
Het filmbeleid zal geen wijzigingen
ondergaan. Het aantal bioscoopbezoekers
nam in 1974 ten opzichte van 1973 met
5.9 percent toe tot ruim 28 miljoen. De
Nederlandse film heeft een aantal van
8.9 percent in het totale bioscoopbezoek;
het succes van 1973 is daarmee niet
herhaald. Toch heeft de nationale film
in 1974 meer bezoekers getrokken dan
de buitenlandse film. Aan de alternatie
ve filmcircuits zal meer geld worden
gegeven.
Het aandeel van het rijk in de subsi
diëring van muziekscholen (13 percent)
zal „helaas” niet verder kunnen stij
gen.
De bewindsman signaleert een toene
mende uiting van onbehagen bij patiën
ten die menen dat men in de zorg die
hen toekomt, te kort schiet. Daarvoor
zijn diverse oorzaken te noemen: de
grotere mondigheid van de patiënt, de
grotere afstand tussen de patiënt en de
hulpverlenende instantie als gevolg van
schaalvergroting, en de ingewikkeldheid
van de medische en verpleegkundige
zorg.
binnen de Nederlandse gemeenschap in
het gedrang.
O
experimenten, muziek, monumen
ten en oudheidkundig bodemonder
zoek respectievelijk moeten worden
bezuinigd of niet verder uitgebreid.
In de Memorie van Toelichting bij de
CRM-begroting 1976 worden „telkens
Het tekort aan standplaatsen voor
woonwagenbewoners is nog steeds ern
stig. Oorzaak: planologische moeilijkhe
den. Minister Van Doorn gaat een lande
lijk urgentieplan woonwagencentrum
maken. Plannen tot de bouw van deze
kleine centra zijn er genoeg, maar de
uitvoering vindt veel te langzaam plaats.
van
doorgaat.
zou door
DEN HAAG Wil de „grote
schoonmaak van Nederland” in 1980
klaar zijn, dan zullen er grote offers
gebracht moeten worden. De Rosten
van deze grote onderneming, waar
mee minister Vorrink van volksge
zondheid en milieuhygiëne in 1973
begon, zullen ongeveer 11 miljard
gulden gaan bedragen, uitgespreid
over zeven jaar. Rond 1980 zal jaar
lijks daarvoor 2,4 miljard gulden no
dig zijn, meent zij.
Toch wordt het beleid met kracht
voortgezet. De luchtverontreiniging door
benzine zal nog in 1975 aanzienlijk wor
den beperkt. Het maximaal toelaatbare
loodgehalte van benzine zal worden ge
steld op 0,4 gram per liter, ongeacht het
octaangetal. Door deze maatregel wordt
de luchtverontreiniging met 30 percent
teruggebracht.
huizen opstellen, en die het ministerie
moet goedkeuren.
Ook moeten er eisen worden gesteld
aan de materiële en personele voorzie
ningen. Hierbij gaat het om de aanwe
zigheid van noodzakelijk te achten appa
ratuur, veiligheid en bedrijfszekerheid,
en deskundighed van het bedienend
personeel. Daarvoor zullen normen moe
ten worden opgesteld. De overheid zal
meer dan tot dusver via het erkennin
gen- en vergunningenbeleid op dit punt
invloed gaan uitoefenen.
In het kader van de „grote schoon
maak” wil de minister binnenkort
komen met een zgn. „hergebruik
plan”. Dit plan zal erop gericht zijn
om afvalstoffen zoveel mogelijk weer
te gebruiken voor de produktie. Om
een voorbeeld te geven heeft het
ministerie de samenvatting van de
begroting laten drukken op herge
bruikt papier. Het hergebruikplan wil
ook komen tot beperking van het
ontstaan van afvalstoffen door zuini
ger produktie en gebruik van andere
produktiestoffen
Terugdringing van het energiever-
buik is ook een van de belangrijkste
doelstellingen van de „grote schoon
maak”. Dat zou moeten gebeuren
door doelmatiger gebruik van grond
stoffen en energiebronnen, bezinning
op gegroeide verbruikspatronen, na
dere studie van verplaatsingsgewoon-
ten, binnentemperatuur en energie-
kritische consumptie en vooral door
betere voorlichting aan de consu
ment.
Hoewel binnenkort een repatriërings-
regeling voor Molukkers naar Indonesië
tegemoet kan worden gezien, zal naar
verwachting het overgrote deel van de
Zuidmolukkers in ons land blijven. De
verschillende visies binnen de Molukse
gemeenschap heeft de instelling van een
Moluks inspraakorgaan ernstig ver
traagd. Daardoor raakt de maatschappe
lijke ontplooiing van Zuidmolukkers
Hendriks vindt het opstellen van toet-
singsmaatstaven en het externe toezicht
daarop, door de organen uit de zieken
huiswereld niet de meest aangewezen
weg. Daarmee wordt de controle op de
kwaliteit van het handelen te veel in
handen van de groep zelf gelegd. De
patiënt, om wie het in feite gaat, wordt
dan buitenspel gezet. Daarom wil hij de
controle door het staatstoezicht verster
ken.
Daarvoor is het nodig dat het perso
neelsbestand van de inspecties wordt
vergroot. Er is reeds een eerste begin
gemaakt door enkele regionale inspecties
met een tweede inspecteur te versterken
produktie en
Alleen
mogen
De kosten zullen vooral veroor
zaakt worden door het kiezen voor
minder vervuilende produkten (waar
door soms duurdere produkten in de
plaats komen voor de nu nog gangba
re), door verbetering van bestaande
produktie-instaRaties en door maatre
gelen die moeten voorkomen dat de
jaarlijkse groei
consumptie zo
„schone groei”
gaan.
De Nederlandse Operastichting zal ge
noegen moeten nemen met beperking
van financiële steun van het departe
ment van CRM. Deze beperking die
voortvloeit uit de sterk gestegen arbeids
kosten, zal waarschijnlijk leiden tot een
kleiner aantal jaarlijks te geven voor
stellingen. Van verhoging van steun aan
Forum zal vooralsnog geen sprake kun
nen zijn.
Het wordt volgens minister Van
Doorn tijd dat een beslissing wordt ge
nomen over de toekomst van het Neder
landse toneel. De discussies naar aanlei
ding van de Toneelnota zijn in volle
gang, maar er moet nu een standpuntbe-
DEN HAAG De bestrijding van de
luchtverontreiniging gaat vruchten af
werpen. Voor het eerst is er dit jaar
geen sprake meer van toenemende ver
vuiling. Met enige trots meldt minister
Vorrink van milieuhygiëne in haar be
groting: „Globaal gesproken kan worden
gesteld dat aan de toename van lucht
verontreiniging een einde is geko
men”.
Voor eind dit jaar zal er een zg.
„inhaal”-programma moeten komen. Bij
het uitvoeren van dit programma moet
vooral voorrang worden gegeven aan
accommodaties in de oude stadswijken
die sociaal-culturele achterstand hebben.
Een en ander blijkt uit de Memorie van
Toelichting bij de CRM-begroting voor
1976.
Pas over twee jaar zal er naar ver
wachting duidelijkheid ontstaan over de
„structuur” van de „sportieve recreatie”.
Overleg heeft reeds plaats gehad om in
1976 een landelijk project voor sportieve
recreatie tot stand te brengen. Vertegen
woordigers van de sportorganisaties en
de overheid praten er nog steeds
over.
Een dergelijk beleid zal leiden tot
extra werkloosheid van ongeveer 7400
man, meent de minister. Door een
actief beleid moet het volgens haar
mogelijk zijn om voor deze nieuwe
werklozen nieuwe werkgelegenheid te
scheppen. Dat zou vooral in enkele
regio’s bijzonder belangrijk wor
den.
De consument zal volgens Vorrink
weinig merken van de extra lasten
die het milieubeleid in de toekomst
zal opleveren. Zij schat dat de prijzen
onder invloed van het milieubeleid
per jaar gemiddeld 0,1 tot 0,2 percent
zullen stijgen. Het prijseffect op in
vesteringen zou nog lager uitvallen.
Daar tegenover staan volgens de mi-
DEN HAAG Het CRM-beleid
heeft in het totale regeringsbeleid
voor 1976 opnieuw voorrang gekre
gen. De begroting voor cultuur, re
creatie en maatschappelijk werk is
met 1,8 miljard gulden gestegen tot
7,3 miljard: een toeneming in verge
lijking tot 1975 met 34 percent.
Het is uitdrukkelijk de wens van de
staatssecretaris dat de gezondheidszorg
wordt gedemocratiseerd. De individuele
patiënt in een ziekenhuis of andere in
stelling moet zijn (al of niet terechte)
klacht kunnen indienen bij een instantie
die voor behandeling zorgt of een verde
re weg wijst. De inspecties van de
volksgezondheid spelen hierbij al een
DEN HAAG De omroepbijdrage
(kijk- en luistergeld) zal vrijwel zeker
op 1 januari 1977 worden verhoogd.
Voor komend jaar is zo’n verhoging,
gelet op de financiële situatie bij de
omroep, nog niet nodig. Voortaan zullen
de bijdragestijgingen om de twee jaar
worden vastgesteld. Dit blijkt uit de
Memorie van Toelichting op de CRM-
begroting voor 1976.
Tot dusver werd de kwaliteitsgarantie
voor een instelling in een ministeriële
erkenning, die in het algemeen voor
onbeperkte tijd en voor de gehele in
richting werd gegeven. In de toekomst
zullen deze erkenningen meer een voor
waardelijk dan wel een gedifferentieerd
karakter krijgen. De kwaliteit zal hierbij
een grote rol spelen.
Voorwaarden zullen worden gesteld
aan de aanwezigheid van kwaliteitscon-
trolerende organen, zoals: infectiecom-
missie, verpleegkundigencommissie, ge
neesmiddelencommissie, medische staf
met vastgelegde toetsingsbevoegdheid,
klachtencommissie e.d. binnen de zie- en met een verpleegkundige als toege
voegd ambtenaar. Op deze manier kan
volgens de staatssecretaris meer dan nu
een voor patiënt en publiek doorzichtige
controle worden uitgeoefend.
Verwacht wordt dat het doelmatig
heidsonderzoek bij de NOS volgende
maand klaar zal zijn; het kostenonder-
zoek bij de Wereldomroep tegen het
eind van het jaar.
Op 1 januari 1976 wordt door ontkop
peling van één AM- en FM-zendernet de
radiozendtijd met 69 uur uitgebreid. Het
nieuwe programma via Hilversum-4
de zogenaamde klassieke zender moet
als proefneming worden beschouwd. Be
keken zal worden of de uitzendingen
inderdaad aan de behoeften van het
publiek tegemoet komen. De kosten van
het Hilversum-4-experiment bedragen
negen miljoen.
De experimenten met regionale om
roep in Amsterdam (STAD) en Zuidoost-
Brabant (SROB) zullen eind van dit jaar
en medio 1976 officieel van start gaan.
De experimenten, die maximaal twee
jaar duren, worden uit de regionele
omroeppot betaald.
De stijging wordt vrijwel geheel
„opgeslokt” door loon- en kostenstij
gingen. uitkeringen in het kader van
de Algemene Bijstandswet (1,2 mil
jard meer dan in ’75), opvang en
begeleiding van rijksgenoten (die sa
men 68 miljoen vergen) en oorlogs-
pensioenen (177 miljoen meer dan in
’75). Daardoor zal er komend jaar
voor nieuwe activiteiten op het ge
bied van jeugd- en jongerenwerk
(club- en buurthuiswerk), gezinsver
zorging, monumenten en archieven,
en culturele experimenten weinig
overblijven.
De buikriem zal worden aange
haald, zo melden minister Van Doorn
en staatssecretaris Meijer (CRM) in
de Memorie van Toelichting op de
begroting voor ’76, maar dat betekent
in dit geval niet het wegduwen van
„een knagend gevoel van honger”,
maar het voorkómen van een onge
zond uitdijen.
De uitgaven voor het jeugd- en
opbouwwerk rijzen de pan uit. Dat is
een zorgwekkende ontwikkeling die
alleen kan worden tegengegaan door
bij de besteding van deze gelden op
„harde prioriteiten” te letten. Het au
tomatisme van „één keer erkend dus
immer gesubsidieerd” wordt door de
bewindslieden met kracht afgewe
zen.
Wil men tot een maatschappij met
een menselijker gezicht komen, dan
zullen er verschuivingen ten gunste
van nieuwe behoeften moeten plaats
vinden. Veranderingsprocessen, het
behoud van het natuurlijke en cultu
rele erfgoed, een grotere bereikbaar
heid van maatschappelijke voorzie
ningen en een grotere ontplooiing
voor „achterstandsgroepen” in onze
samenleving, moeten daarbij voor
rang krijgen. De komende jaren zal
CRM aan een nog meer toegespitste
besteding van de middelen moeten
werken.
In het kader van de voorstellen in
de Knelpuntennota streven beide be
windslieden naar verdergaande de
centralisatie in het welzijnsbeleid. Inf
deze lijn past het ombouwen van een
aantal subsidieregelingen tot rijksbij-
drageregelingen. Gemeenten kunnen
daardoor een steviger greep krijgen
op de welzijnsbehartiging in hun ge
bieden.
Rijksbijdrageregelingen die voor
subsidieregelingen in de plaats ko
men. gelden voor het plaatselijk vor-
mings- en ontwikkelingswerk voor
volwassenen, voor samenlevingsop
bouw en het jeugd- en jongerenwerk.
De interim-regeling voor vrijwilligers
in het jeugd- en jongerenwerk blijft
in ’76 gehandhaafd.
De verscherpte prioriteitenstelling
vereist dat er een kritische herziening
komt van verschillende soorten wel
zijnswerk. Zo gaat een bijsturings-
commissie de subsidieregelingen
jeugd- en jongerenwerk en het veld
werk bij de samenlevingsopbouw on
derzoeken. Ook is er een onderzoek
gestart naar het doelmatig functione
ren van het vrijwilligerswerk op het
terrein van de jeugd. Voor het demo
cratisch en doelmatig functioneren
van gesubsidieerde instellingen in het
algemeen zoekt de commissie-Van
der Burg mogelijkheden.
Wetgeving blijft in de visie van
Van Doorn en Meijer een belangrijk
welzij nsinstrument. Binnenkort is een
concept van een algemene kaderwet
te verwachten. Nog dit jaar wordt
een voorontwerp van wet op het
behoud van cultuurbezit (natuurge
bieden, monumenten, stadsgezichten)
aan de belanghebbenden gestuurd. Er
wordt gewerkt aan ministeriële be
sluiten op grond van de tijdelijke
Verstrekkingenwet maatschappelijke
dienstverlening.
rol, maar de mogelijkheden
worden uitgebreid.
De overheid zal meer een rol moeten
gaan spelen op het gebied van de kwali
teitscontrole in de gezondheidszorg. In
stellingen en beroepsbeoefenaren
houden er zich in toenemende mate
bezig. Maar deze zaak kan niet in alle
vrijblijvendheid voortgaan, meent Hen
driks. Er moeten wettelijke bepalingen
komen om de taken van overheid en
instellingen en beroepsbeoefenaren even
wichtig af te bakenen.
1
