Bij vorming Portugese regering:
Steeds meer stemmen in Israel
voor overeenkomst met Syrië
In Beiroet weer
hevige gevechten
Compromis lijkt deze tiende ronde niet haalbaar
Gesprek defensie-akkoord VS-Madrid stokt
Van Hulten boos
op PPR-fractie
Spoorwegstaking
in Italië
«5^
Kaping
niet
gelukt
HARINGKAKEN
GEEN VERVOLGING
REGELS
Libanese leger legt kordon rond stad
KAPING
OVERSTROMING
HOESTEN
IN PIEMONT
Geen eenheid bij
leiders van
door nico
scheepmaker
ii
Noordierse Unie
Gesprek met stakende
Belgische schippers
weer verdaagd
AAT VELDHOEN
W W7
3
1 6
SEPTEMBER
19 7 5
DINSDAG
BINNEN- EN BUITENLAND
J
tad
(Van onze redacteur in Lissabon)
:efd
echt
(Van onze redacteur in Barcelona,
R. Bosschart)
Azoren en Angola
igen
ina
kom
ïssie
dag-
ge-
Het
voor
be-
uden
Dei
eltje
;et is
leeld
Baath-partij
arov
i die
ij de
scha
lt de
mw.
idaag
even
Ontmantelins
ling
LISSABON. Het vinden van een geschikte kandidaat voor het om
streden ministerie van voorlichting vormt tot nu toe het grootste struikel
blok voor de nieuwe Portugese premier Pinheiro de Azevedo hij zijn
poging een coalitieregering van sociaal-democraten, communisten en volks
democraten te formeren. Iloew'el van officiële zijde geen enkele naam
wordt genoemd, mag worden aangenomen dat majoor Veto Alves, lid van
de Revolutionaire Raad en al eerder minister van voorlichting in de vorige
voorlopige regering, voor deze moeilijke ministerspost wordt aangewezen.
Weinig armslag
Wapens
MADRID Gisteren begon in
Washington de tiende en laatste
ronde van onderhandelingen tussen
Spanje en de VS over het defensie-
akkoord dat op 26 september af
loopt. De vroeger zo zwijgzame
Spanjaarden zeggen nu openlijk dat
het gesprek volkomen vastgelopen
is. Het optimisme van de Amerika
nen, die erop rekenden dat de
Spaanse regering wegens haar
zwakke binnenlandse en internatio
nale positie opnieuw geen andere
uitweg zou zien dan het tekenen van
een verlenging van het akkoord
voor vijf jaren, begint ook te ver
vagen.
dng
/VS
I
Ministerie van
I!
(Van een speciale verslaggeefster)
Kissinger, die
de onderhandelingen
voorlichting
struikelblok
gulden middenweg tot een overeenkomst
zouden leiden.
Behalve deze binnenlandse problemen,
ziet premier De Azevedo zich ook ge
plaatst voor moeilijkheden in de over
zeese gebiedsdelen. Zo heeft het bevrij-
dingsfront van de Azoren (FLA) geëist
dat alle Portugese troepen en oorlogs
schepen de eilanden onmiddellijk moe
ten verlaten- Het FLA is een half jaar
geleden opgericht door vertegenwoordi
gers uit de middenklasse, die zich niet
konden verenigen met de linkse opvat
tingen van de regering in Lissabon. Het
FLA riep toen de „Democratische repu
bliek Azoren” uit, en vormde een onder
grondse regering.
In Tripoli hebben linkse moslims drie
politiebureaus bezet. Er zijn ook onbe
vestigde berichten dat moslims in Tripoli
een aantal regeringsfunctionarissen, le
gerofficieren en politieagenten ontvoerd
hebben.
Op het vliegveld
van San José in
California heeft
gisteren een
scherpschutter
van de politie
een man dood
geschoten die
twee gijzelaars
had gemaakt en
trachtte een
vliegtuig te kapen.
Tevoren had hij
een vrouw ver
kracht en haar
met messteken
levensgevaarlijk
verwond. Tijdens
de onderhande
lingen met de
politie schoot de
aspirantkaper één
van de gijzelaars,
die trachtten te
vluchtten, in een
been. Qp de foto
wordt de gedode
man weggehaald.
voor
tbare
-ilig-
Deze
ir de
ig en
Eu-
een
loord
lelijk
igs-
iche
igen
:ken
De
een
in
aan
ne-
te
uwe
De
iten
'eer
de
i te
bij
zijn
5or-
Zo-
i-pi,
mi
nor,
ang
L de
>ven
de
>UW
Igen
om-
de
ndi-
De
roep
om
het
ver
een
een
lijnt
iben
ara-
een
am-
eeld.
men
west
it de
eden
larin
zoek
ische
land.
me-
t re-
Ikom
Don
lome
?rva-
ïging
van
ewe-
be-
drie
ikker
>vjet-
-cteur
■roor-
linis-
werd
over-
i; i
Bij een groot deel van de Israëlische
bevolking vallen zulke harde uitspraken
niet erg goed. De Israëlische regering zal
ook om deze redenen tijd willen rekken
om in staat te zijn de bevolking voor te
bereiden op eventuele vergaande stap
pen. Aan de andere kant maken de
laatste Egyptische uitspraken duidelijk
dat Egypte erbij gebaat is dat Israel zo
W
DEN HAAG (ANP). PPR-staatsse-
cretaris Van Hulten van Verkeer en
Waterstaat is verbolgen over het gebrek
aan steun, dat hij onlangs van de PPR-
fractie in de Tweede Kamer heeft erva
ren bij de behandeling van zijn voorstel
om de evenredige vrachtverdeling af te
schaffen.
In Lissabon wordt gevreesd voor ge
wapende strijd, omdat vrachtwagenla
dingen automatische geweren in handen
van deze revolutionaire bewegingen zou
den zijn gevallen. Woordvoerders van de
Copcon, de militaire veiligheidspolitie,
ontkennen noch bevestigen de wapen
roof, maar gaven toe dat een onderzoek
wordt ingesteld. De vrachtwagens ver
voerden de wapens van een legerdepot
naar militaire onderdelen in Lissabon.
Linkse militairen die dit wapenkonvooi
begeleidden, zouden voor het verdwijnen
ervan verantwoordelijk zijn.
U ziet, het was toen ook al geen
vrijgevochten bende op zee, al waren er
al wel schermutselingen tussen Neder
landse en buitenlandse vissers, vergelijk
baar met die welke onlangs enige op
schudding in Denemarken veroorzaak
ten. In de 16e eeuw vochten onze vissers
hun ruzies op zee voornamelijk met de
Schotse vissers uit. In 1549 rustte het
rijk daarom vijf oorlogsschepen uit, die
de Hollandse haringbuizen tegen kaping
door de Schotten moesten beschermen.
De overheid droeg hierin 6000 gulden
bij, de rest moesten de reders zelf bijbe
talen. De staat gesubsidieerd door de
particulieren, inplaats van de particulie
ren gesubsidieerd door de staat.
Overigens is er een zekere verandering
waarneembaar in het Israëlische stand
punt ten aanzien van Syrië: er wordt niet
langer gesproken over minimale veran
deringen. Enkele ministers hebben zich
zelfs uitgesproken voor een algehele
overeenkomst met Syrië, waarin Israel
bereid zou moeten zijn een deel van de
nederzettingen op de Golanhoogten op te
geven.
De rivier was buiten zijn oevers getre
den tengevolge van hevige regenval. In
de omgeving van Tortona vernietigde
het water de hele aardappeloogst.
Een compromis lijkt in deze tiende
ronde niet haalbaar, en in theorie zal
dat betekenen dat de Amerikanen op 26
september moeten beginnen met de ont
manteling van hun bases, waarvoor zij
dan een jaar de tijd hebben. Daarom
verwacht men een voorlopige verlenging
van het akkoord met drie maanden voor
verdere onderhandelingen die over de
Die waard is Franco, die begin dit
jaar-naar verluidt was de zaak bijna al
in kannen en kruiken - opeens besloot
hoog spel te spelen. Hij hoeft zich im
mers geen zorgen te maken over zijn
binnenlandse positie, en heeft zich nooit
veel van het buitenland aangetrokken.
Franco, de militair, zag daarentegen dat
het Pentagon in het nauw was gekomen
door de omwenteling in Portugal (lees:
gevaar voor de VS-basis op de Azoren)
en de problemen met Griekenland en
Turkije.
ervaring als staatshoofd nu al de langste
ter wereld is.
Hij zei dit op een perscnferentie naar
aanleiding van de bekendmaking dat
verscherpte veiligheidsmaatregelen geno
men zullen worden om een eind te
Later verhuisde de haring merkwaar
digerwijs van de Oostzee naar de Noord
zee en het was in Willem Beukelsz’ tijd
dat men de oplossing vond om de haring
langer goed te houden, namelijk grotere
schepen waardoor men op zee al kon
kaken. De haringbuizen konden zout,
tonnen en een stuk of twintig opvaren
den meenemen, en waarschijnlijk,
schrijft Han Wielick, was Willem Beu-
kelszoon een van de eersten die met een
buis op haringvangst ging, want het
pekelen van de haring werd naar hem
„beukelen” genoemd, - een woord dat in
de woordenboeken overigens onvindbaar
is.
Onder het ministerie van voorlichting
ressorteren de nieuwsmedia in Portugal.
Volksdemocraten en socialisten vinden
dat de voorlichting in de pers pluralis
tisch en democratisch” moet zijn. De
nieuwe minister dient daarom eerst een
eind te maken aan twee slepende affai
res: het dagblad Republica en radio
Renascenca, die volgens PPD en PSP na
bezettingsacties in communistische han
den zijn gevallen, en aan hun vroegere
eigenaren moeten worden teruggegeven.
De communistische partij van Alvaro
Cunhal verzet zich tegen deze eis.
ibrie-
i van I
gra-
ooit
sl te-
r. De
Xldan
o
BELFAST (Reuter). Leiders van de
Noordierse Protestantse Unie zijn er gis
teren niet in geslaagd de breuk te helen,
die is ontstaan nadat vorige week een
van hen voorstelde de katholieken te
betrekken bij de vorming van een
„nood” coalitie die het huidige Britse
bewind in* Noord-Ierland moet vervan
gen.
Zo heb ik het ook nog geleerd op
school, maar in werkelijkheid schijnt
Willem, die niet uit Biervliet maar uit
Hugevliet kwam, het haringkaken hele
maal niet te hebben uitgevonden, om de
simpele reden dat er al jaren vóór zijn
tijd (hij stierf in 1397) gekaakt werd op
het schiereiland Skanoer aan de Oostzee.
In het boekje „Gouden Eeuw” schrijft
Han Wielick dat men bij Skanoer de
haring maar voor het opscheppen had,
wat soms niet eens meeviel, omdat de
haringscholen zo dicht waren dat de
schepnetten niet in het water geduwd
konden worden.
Deze nieuwe uitbarsting van geweld
dadigheden volgt op een vuurgevecht
tussen legereenheden en socialistische
sluipschutters gistermorgen, waarbij 12
man het leven verloren. Hiermee is het
totaal aantal doden in het noorden van
het land sinds zaterdag gekomen op 125.
Bijna 300 nersonen raakten gewond.
voor de jachtbommenwerpers die hun
„zandbak” in Libië kwijtraakten-
moment, op verzoek van het Verbond
van Belgische Ondernemingen (VBO),
opgeschort tot vandaag. Het nieuwe ge
sprek werd gevoerd op initiatief van de
vakgroep „Eigen Schippers” van de Bel
gische transportbond.
De dichter A. Roland Holst zat met
een aantal mensen te dineren, toen hij
zich verslikte. Zijn buurman klopte hem
met krachtige hand op de rug om het
euvel te verhelpen, maar Roland Holst
zei afwerend: „Nee dank u. ik hoest
liever”.
BRUSSEL (ANP). De Belgische mi
nister van verkeer, Chabert, heeft giste
ren op zijn ministerie in Brussel op
nieuw besprekingen gevoerd met de sta
kende Belgische binnenschippers, die nu
al meer dan drie weken niet hun sche
pen binnenwateren af grendelen.
Het gesprek werd op een gegeven
Het achterwege blijven van justitie
optreden geschiedt: „om ongewenste pu
bliciteit opnieuw te voorkomen”. Zo
deelde een woordvoerder van het parket
van de procureur-generaal in Amster
dam desgevraagd mede.
Op de „eerste politieke tekening” van
Veldhoen zijn koningin Juliana, premier
Den Uyl, prins Claus, burgemeester
Samkalden van Amsterdam, oud-minis-
ter Luns en een ezel op pornografische
wijze afgebeeld.
maken aan de ongeregeldheden. De min
ster van binnenlandse zaken zei onder
meer dat het leger zich in volle omvang
zal gaan bemoeien met de gevechten, als
die maatregelen niet aan het gestelde
doel beantwoorden.
Eenzelfde eis tol terugtrekking van
Portugese troepen, maar dan uit linkse
hoek kwam gisteren van Agostinho Ne
to, leider van de Angolese bevrijdingsbe
weging MPLA. Als datum voor die te
rugtrekking noemde hij 11 november, de
dag waarop Angola onafhankelijk zal
worden. In het tussen de drie elkaar
bestrijdende Angolese verzetsbewegingen
en Portugal gesloten akkoord was ge
steld dat Portugese troepen uiterlijk 29
februari volgend jaar uit Angola zouden
verdwijnen.
rekte in de overtuiging dat de Spaanse
regering, eenmaal in tijdnood gekomen,
wel door de knieën zou gaan om de
bondgenootschap met Washington niet
te verliezen, rekende buiten de waard.
ieri-
za- I
dat
;aan
ïlin-
Unie
Van Hulten heeft weinig goede woor
den over voor de geringe aandacht die
de fractie aan net wetsontwerp heeft
besteed, zo schrijft hij aan de kerngroep
van de partij, die op 20 september aan
staande bijeenkomt.
„Tegenover het argument van VVD-
woordvoerster mevr. Smit-Kroes dat ik
aan contactarmoede lijd, moesten AR-
woordvoerder Schakel en Imkamp (D’66)
mij verdedigen. De verdediging door de
PPR-fractie van mijn beleid als staats
secretaris was uitermate zwak”, aldus
Van Hulten.
Maar in dat geval spreken de Span
jaarden al over een verlenging van
slechts drie jaren (en niet zoals aanvan
kelijk tien, en daarna steeds vijf jaren).
Franco wil zijn levensavond grondig uit
buiten.
Premier Karami heeft gisteren alle
partijen opgeroepen mee te helpen aan
het herstel van de vrede in Libanon.
„Geweld is geen oplossing voor de pro
blemen waar ons land mee te kampen
heeft”, aldus Karami.
In Lissabon wordt echter verwacht
dat het dagblad Republica dezer dagen
zal ophouden te bestaan. De arbeiders-
commissie die Republica nu beheert,
heeft dé regering gevraagd berg te staan
voor een bankkrediet van 900.000 gulden.
Op dat verzoek is afwijzend gereageerd.
Naast de benoeming van Alves tot
minister van voorlichting, is ook die van
majoor Melo Antunes als minister van
buitenlandse zaken zo goed als zeker.
Marxistisch-links spreekt, voordat de sa
menstelling van de nieuwe regering offi
cieel bekend is gemaakt, reeds van een
zwenking naar rechts, en voorspelt op
korte termijn krachtmetingen op het
gebied van arbeids- en loonkwesties.
In Jeruzalem wordt erop gewezen dat
voor de laatste pendeldienst van Kissin
ger in het Midden-Oosten al in principe
overeenstemming bestond over de
nieuwste punten van het Egyptisch-Is-
raelische akkoord. Israel is dan ook
voorstander van een voorlopig voorzich
tig en in het geheim peilen van poten
tiële punten van overeenstemming tus
sen Syrië en Israel.
Al eerder hadden Israëlische functio
narissen erop gewezen dat Israel er
belang bij heeft de onderhandelingen
met Syrië pas te beginnen als het Egyp-
tisch-Israelisch akkoord geheel rond is.
Hiervooi zijn twee redenen. Allereerst
wil men zeker- zijn van het akkoord met
Egypte^ zodat een eventueel mislukken
van de besprekingen met Syrië niet
kunnen leiden tot een Egyptische weige
ring het akkoord alsnog te bevestigen.
Bovendien staat Israel op het standpunt
dat de onderhandelingstaktiek met Syrië
eenzelfde zal moeten zijn als met Egyp
te.
AMSTERDAM (ANP). - De justitie in
Amsterdam zal vooralsnog niet optreden
tegen de graficus-schilder Aat Veldhoen
uit de hoofdstad en de uitgever van het
Amsterdamse studentenweekblad Prop
ria Cures, dat in zijn nummer van 6
september een tekening van de graficus
publiceerde waarop ondermeer de ko
ningin voorkomt.
Pas drie weken geleden nog leidden
stakingen van zowel linkse als rechtse
spoorwegbonden tot chaotische toestan
den, waarbij zeker twee ^mensen het
leven verloren en talrijke reizigers wer
den gewond bij gevechten om een plaats
te krijgen in de sporadisch rijdende
treinen.
Gedurende de nieuwe staking rijden
de internationale treinen niet verder dan
de grensstations. Op enkele korte afstan
den zullen busdiensten worden georgani
seerd.
Na de spoorwegstaking leggen vrijdag
de postbeambten het werk voor een
etmaal neer. Daarna volgen de ambtena
ren van de ministeries, het onderwijzend
personeel en mogelijk ook de werkne
mers van de luchthavens.
JERUZALEM. De Israëlische rege
ring neemt een afwachtende houding in
ten aanzien van het gebeuren in de
Arabische wereld. Over het algemeen
bestaat er begrip voor de moeilijke situ
atie waarin Egypte zich bevindt, en
onthoudt men zich van commentaar op
de huidige conflicten tussen Egypte en
de Palestijnen. Op de uitspraken van de
Egyptische minister van buitenlandse za
ken Fahmi dat de Verenigde Staten zich
hadden verplicht Israel te dwingen zich
van een deel van de Golanhoogten terug
te trekken, volgde slechts een ontkenning.
ROME (DPA) In Italië is gistera
vond bij de spoorwegen een 24-uursta-
king begonnen, waarmee de betrokken
bonden druk op de regering willen uit
oefenen met het oog op de komende
cao-onderhandeiingen.
William Craig bood zijn ontslag aan
als leider van de Vanguard partij toen
de Raad van de Verenigde Unionisten
van Ulster zijn coalitievoorstel met
overweldigende meerderheid afwees.
Dat ontslag heeft hij inmiddels weer
ingetrokken, maar de ontmoeting met
onder meer dominee Paisley, leider van
de Democratische Unie, leverde niette
min geen resultaat op
Nu de pogingen om de Spanjaarden
tevreden te stellen met een „zijdelingse
band” met de NAVO zijn mislukt, en
het Amerikaanse Congres zeker geen
formeel verdrag met Franco’s Spanje
wil sluiten, hebben de Amerikaanse on
derhandelaars weinig armslag meer.
Volgens de laatste inlichtingen vraagt
Spanje nu de sluiting van de lucht-
machtbases in Spanje (nabij Sevilla, Ma
drid en Zaragoza) plus wapenleveranties
ter waarde van 1,5 tot 2 miljard dollar.
Alleen de atoomduikbotenbasis Rota na
bij Cadiz (die daar allesbehalve populair
is) zou nog overblijven. Dit zou het
Pentagon de langste militaire startbaan
in Europa ontnemen (nabij Madrid, on
der andere gebruikt voor tankvliegtuigen
die tijdens de laatste oorlog in het
Midden-Oosten de Amerikaanse lucht
brug naar Israël mogelijk maakten),
plus het oefenterrein nabij Zaragoza
ROME (DPA). Een door tienduizend
mensen bewoonde wijk van de Italiaan
se stad Tortona, in de provincie Pie-
mont, staat sinds gisteren vroeg blank
door een overstroming van de rivier de
Ossona.
In 1630 had Nederland niet minder
dan 500 haringbuizen, in de vaart, waar
van er 270 in Enkhuizen en 200 in
Rotterdam thuishoorden. Haring was
eeuwenlang het belangrijkste volksvoed-
sel: „Vier, vijf haringen per persoon per
dag was een normale portie in vele
gezinnen, terwijl in het leger op voorstel
van prins Maurits haring de eerste
plaats bij de voeding van de soldaten
innam”. Maar na 1630 begon de aardap
pel de haring te verdringen. Er wordt
nu, in 1975, gesproken over een quote
ring van de haring, die al net zo zeld
zaam dreigt te worden als de tong en de
schol. Ook in de zestiende eeuw wemel
de het al van de voorschriften en veror
deningen. De vissers moesten een eed
afleggen, waren verplicht al hun gevan
gen haring naar Holland te brengen, het
haring pakken was streng gereglemen
teerd evenals het haringkaken (de ha-
ringkaaksters op Skanoer werden per
kaak betaald, ze verzwaarden de ton wel
eens met een steen om meer te verdie
nen, maar als dat gemerkt werd, werd
de schuldige nog voor zonsondergang
opgehangen, want Ordnung musz sein),
en op 11 september 1563 werd vastge
steld dat haringvissers hun netten niet
voor St. Jansdag (24 juni) mochten uit
werpen, en daarna volgden er nog aller
lei data die bepalend waren voor de
steden en landen waarheen de haring
moest worden vervoerd. Zo ging haring
die tussen 24 augustus en 17 september
gevangen was naar Keulen en verder
Duitsland in, en haring gevangen na 14
september was in hoofdzaak bestemd
voor Rouen en andere Franse steden.
In een communiqué van het Frente
Unido Revolucionario een recent sa
mengesteld front van zes marxistisch-
leninistisch bewegingen en revolutionai
re brigades wordt gesteld dat de nieu
we regering geen vertegenwóordigers
van de volksmacht telt, en daarom niet
het vertrouwen van de arbeidersbevol
king heeft.
Het opvallende herstel van Franco’s
gezondheid maakte het ook zinloos voor
Kissinger om de onderhandelingen nog
verder te rekken in afwachting van
politieke ontwikkelingen in Spanje: hij
zal wel degelijk een regeling moeten
treffen met de generalissimo wiens
In een paginagrote advertentie heeft
Telefunken enige grote uitvindingen in
de loop der eeuwen gememoreerd, uit
mondend in het PAL-kleurensysteem
dat door Telefunken wordt gebruikt.
Een van die belangrijke uitvindingen
was het haringkaken. Gezegd wordt dat
de Zeeuw Willem Beukelsz van Biervliet
destijds met een slimme handomdraai
het haringkaken bedacht: het inwendig
reinigen en vervolgens conserveren van
de vis in pekel.
snel mogelijk onderhandelingen met Sy
rië begint. Dit zou Egypte uit het huidi
ge isolement kunnen halen.
Vooral de Syrische Baath-partij ageert
tegen het Egyptisch-Israelisch akkoord.
De Syrische president Assad heeft zich
tot nu toe min of meer op de vlakte
gehouden. Op deze wijze houdt Assad de
optie tot onderhandelingen open.
Sadat trok gisteravond in zijn speech
voor de socialistische partij dan ook
voornamelijk van leer tegen de Syrische
Baath-partij. Zo beschuldigde hij deze
partij ervan niet de interne politieke
problemen op te lossen, maar zich
slechts bezig te houden met aanvallen
op Egypte. Ook waarschuwde hij de
Palestijnen. dat ze door Syrië slechts
voor nationale doeleinden worden ge
bruikt, en dat Syrië misbruikt wordt
door de Sovjet-Unie.
BEIROET (AFP, Reuter) Gistera
vond zijn weer hevige gevechten uitge
broken in de buitenwijken van Beiroet
terwijl legeneenheden een kordon ron
dom de Libanese hoofdstad hebben ge
legd. De gevechten zouden het hevigst
zijn in de wijk Ain Remmaneh, waar
veel christelijke falangisten wonen en
waar in april van dit jaar de eerste
gevechten uitbraken.
Dat lijkt een hoge prijs voor de Ame
rikanen, die er ook aan herinneren hoe
belangrijk de enorme Amerikaanse in
vesteringen voor de Spaanse economie
zijn (Spaanse economisten antwoorden
daarop dat de Amerikanen hier meer
winst uit hun dollars slepen dan waar
dan ook en dat zij zich verder zeer
onvriendelijk gedragen tegenover de
Spaanse economie die steeds meer in
voert uit de VS en daar wegens douane-
muren steeds minder kan kwijtraken).
I**;:;
Inier I
van
man
de
:t in
erlid
ndse
te I
