Britse groep 7:84 met aantrekkelijk verpakte informatie
Strijdlustige show tegen multinationals
Dramatisch toneel
herleeft bij Globe
VARA-tv biedt
geen politiek
amusement
4 Ayckbourn bij Theater
Recent bezoek aan New York leverde haar drie filmaanbiedingen
W
3.-
8
9
Kasbiljettenvan
Bank Mees Hope
vergelijken waard
MISTEN
.HOVEN
Frisse goocheltoer van
02/0
IR
Bank Mees Hope nv
4
Ut
Elisabeth Andersen schittert in komedie
3,
WOENSDAG
1 7
SEPTEMBER
1975
13
KUNST
12
i
reserveringen: telefoon <0231251937
NOORDHOLLANDS PH1LHARMONISCH ORKEST
BB
RESTAURANT
óók u bent welkom
bij onze
modeshow
najaar 1975 op dinsdag
23 september, in 'die raeckse'
om 10.30,14.30 en 20.00 uur,
de raaks, haarlem.
kaarten a f 6.50 (inkl. cafe
complet) aan de kassa:
44ODEU4N
ml
A
„Zo zijn onze manieren”: trilogie tijdens familiereünie
885.81
f 672,76
f 520.67
e..c.
Bi
w.
IBMHI
I
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
WIM HELVERSTEIJN
Looptijd
Coupures
1.000.-
JAC HEIJER
AMERIKA WIL WILLEKE ZIEN
(ADVERTENTIE)
t-
ADVERTENTIE)
WILLEKE VAN AMMELROOY
willen
Peppino begrijpt er niets van, hij is
zich van geen kwaad bewust, en hij
wordt de wrokkige man die de koele
houding van zijn vrouw uitlegt als een
afstand nemen omdat zij wel een ver
houding met een andere man opgezet zal
hebben. Die ander kan alleen de buur
man zijn, een charmante vent, die haar
met complimentjes en presentjes over
laadt.
3 sneetjes brood
belegd slaatje
en koffie of melk
Grote Houtstraat 21
12-uurtje
Amerika’s succesvolste auteurs (o.a. van
The French Connection), ontmoette.
Moore, wiens vrouw optrad in de film
The Happy Hooker, komt binnen enkele
weken op uitnodiging van het duo Tutt-
man-Van Dam overigens naar Neder
land. Tuttman 'en Van Dam zelf gaan
voor die tijd wellicht weer naar de VS.
want afgelopen weken waren ze daar
niet alleen om de promotie van Willeke
van Ammelrooy te behartigen, maar ook
om daar enkele evenementen op sport
gebied te organiseren, zoals een wereld
kampioenschap motorcross, waaraan ook
de Europese zijspankampioen Ton van
Heugten uit Amersfoort mee zal moeten
doen.
filmstudio’s erg goed uit, zodat ik er nu
wel van overtuigd ben dat het met de
filmcarrière varï Willeke in de VS echt
niet meer mis kan lopen. Ze heeft nu al
drie rollen in goede internationale films
aangeboden gekregen. En met één film
daar verdient ze meer dan met vijf hier.
Ik heb die promotiereis met Willeke
naar Amerika nooit een gok gevonden,
en ik heb gelijk gekregen: Het is een
succes geworden”, aldus Tuttman.
van ostadestraat 2-4/haarlem
kleverpark (023) 251937 I
2 jaar
5 jaar
8 jaar
Er zijn ook coupures van 5.000.- en 10.000,-
HAARLEM. Rosa Priore heeft
zich in Napels grote faam verwor
ven om haar kookkunst. Haar spe
cialiteit is de ragu, een vleesschotel
waarvan zij alleen de diepste ge
heimen kent. Is het dan zo verwon
derlijk dat Rosa zich zwaar bele
digd voelt als haar man Peppino
tijdens de maaltijd bij hun getrouw
de zoon de maccheroni alia siciliana
van de schoondochter al te uitbun
dig prijst? Vanaf dat moment gaat
het mis. Rosa zwaait haar man niet
meer uit, ze legt geen schoon over
hemd, zelfs geen schone zakdoek
meer klaar voor hem.
Realisatie van een soortgelijk televi
sieprogramma acht de commissie voor
het komende winterseizoen niet moge
lijk. Pas in zijn voorjaarsvergadering
van 1976 zal de verenigingsraad als
hoogste autoriteit bij de VARA, moge
lijkheden voor een politiek amusements
programma onderzoeken.
De eerste helft wordt besteed aan de
historische ontwikkeling van de arbeids
verhoudingen. Men wijst op de weten
schappelijke aanpak die de kapitalisti
sche industrieel hanteert, ten eerste om
de produktie efficiënter te maken (lo
pende band), ten tweede om de verhou
ding arbeider-werkgever zo soepel mo
gelijk te regelen. In beide gevallen is de
arbeider, het slachtoffer. Men ziet voor
ogen dat het in het belang van de
werkgever is, dat de klassestrijd verdoe
zeld wordt. Het harmoniemodel wordt in
Groot-Brittannië al even ideaal voorge
steld als hier.
Vervolgens toont de show de gang van
HILVERSUM (ANP). De commissie
televisie van de VARA-verenigingsraad
heeft zaterdag besloten dat er voorlopig
geen politiek amusementsprogramma
wordt gemaakt. Het overbrengen van
het radioprogramma „In de rooie haan”
naar de televisie, werd afgewezen.
Tegenover het geweld en de macht
van de multinationals (de invloed van de
ITT óp de coup in Chili ontbreekt niet)
moet de internationale solidariteit van
de arbeiders komen. De show geeft
daarvan een recent voorbeeld, naar aan
leiding van stakingen in een kleine ITT-
fabriek in Schotland. Maar men waar
schuwt dat de arbeiderssamenwerking
verre achterligt bij die van de onderne
mingen.
een aanwinst voor Theater. Wat mij
betreft is hij de beste komediespeler, die
er in ons land rondloopt. Eén oogopslag
van hem is genoeg om de zaal te
pakken.
De twee volgende delen van de trilo
gie worden in oktober en november
uitgebracht. Het duurt echter tot april
eer wij in onze contreien er iets van te
zien krijgen. Even geduld nog.
JAC HEIJER
De rente bij een looptijd van
2 jaar is 6V4%, bij 5 jaar 8*/4% en bij 8 jaar
zelfsQlO/
Aankoopbedrag
ligt ook in de bedoeling dat wij die
films op korte termijn in Amerika gaan
uitbrengen na een gesprek met Wim
Verstappen, dat wij op korte termijn
hebben. Er worden hier goede films
gemaakt, maar men is in het algemeen
te weinig businessman om zo’n produkt
ook aan de andere kant van de oceaan
te verkopen.”
Dank zij Tuttman, in de Verenigde
Staten promotor van vele sterren uit de
sport- en de showwereld, maar enige
tijd geleden naar Nederland verhuisd
omdat zijn uit Amersfoort afkomstige
vrouw heimwee kreeg, was Willeke van
Ammelrooy ook een van de belangrijk
ste gasten op een groot feest van de
Concertgebouw Haarlem vrijdag 19 september 1975 20.15 uur
OPEN HUIS CONCERT
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
solist PIET KOSTENSE piano
zaken bij fusie van kleine bedrijven
binnen het land, en het logische vervolg
daarop bij de totstandkoming van de
internationale ondernemingen
De groep heeft geput uit een ontzet
tende hoeveelheid bestaande, voor ieder
een controleerbare gegevens. Dat is de
sterke kant van de show. De Multinatio
nals worden voorgesteld door drie figu
ren, die de historie van ITT, IBM en
General Motors kort weergeven. De
mannen achter deze wereldomspannende
ondernemingen worden bij name ge
noemd en vaak letterlijk geciteerd waar
het hun doelstellingen betreft. Deze in
formatie mondt uit in een lied over het
utopia van de multinationals: wereld
eenheid zonder grenzen, vrij verkeer
van geld en produkten en een werkende
bevolking die moet consumeren en ver
der zijn mond houden.
Visueel wordt dit laatste uitgebeeld
door het simpele decor van Nick Red
grave. Men ziet eerst een grote afbeel
ding van een 19de-eeuwse mijnwerker,
Van Gogh-achtig geschilderd. Deze
wordt bedekt door een puzzel van pro
dukten: auto, ijskast, wasmiddelen, tele
foon en wat al niet. „We hebben het nog
nooit zo goed gehad” wordt erbij gezon
gen, maar op ironische wijze wordt dui
delijk, dat al dat goede ook het zoethou
dertje is dat de werkelijke verhoudingen
vervaagt.
„Willeke was zonder meer een „hit” in
New York. En dat ondanks het feit dat
er van alle films waarin ze optrad, nog
nooit een in Amerika is vertoond”, aldus
Tuttman. „We hadden van vier van haar
films de trailers meegenomen, en daar
was men erg van onder de indruk. Het
Plaatsbespreker! aan de kassa van het Concertgebouw;
Lange Begijnestraat 13, van 10-15 uur; telefonisch plaatsbespreken niet mogelijk.
Black Moslims, dat vorige week in Chi
cago gehouden werd.
Op die party werden, om te benadruk
ken dat de Black Moslims hun fanatieke
houding in rassenkwesties wat hebben
laten varen, voor het eerst ook blanken
uitgenodigd. Het feest was georganiseerd
door Don King, de manager van Mu
hammed Ali en een goede vriend van
Art Tuttman. De wereldkampioen
zwaargewicht boksen was er zelf met
zijn vrouw en maakte kennis met Wille
ke van Ammelrooy, die ook popster
Stevie Wonder en Robin Moore, pen van
programma: Rossini - ouverture Semiramide j Beethoven Pianoconcert no 4
Saint-Saëns - Symfonie no 3 „Orgelsymfonie”
ENTRÉE GRATIS
(Van onze correspondent)
AMERSFOORT. Willeke van
Ammelrooy heeft aan haar recente
trip naar de Verenigde Staten drie
aanbiedingen overgehouden om
daar in films op te treden. In één
geval zou het om een hoofdrol gaan.
Meer willen de in Verschuur wo
nende Amerikaan Art Tuttman en
Assenaar Lee van Dam, die geza
menlijk de promotieactiviteiten
voor de Nederlandse filmster heb
ben overgenomen en haar ook tij
dens de trip over de oceaan verge
zelden, op dit moment niet loslaten.
De tekst werkt zeer ironisch en het
spel van de vijf spelers is geestig. Het
begin liep gisteren bij de eerste voorstel
ling wat stroef, omdat Mickery-publiek
nu eenmaal geen Britse arbeiders zijn.
De taalbarrière is wat groter dan ge
woon, ook omdat de groep niets Kunst-
Verder werden er contacten gelegd
met Muhammed Ali, die in januari 1976
wellicht een bezoek aan Nederland
brengt, en met Sammy Davis en Stevie
Wonder, die voor een optreden in Ne
derland werden uitgenodigd. De komst
van Wonder is praktisch zeker, aldus
Tuttman. want Amerikaanse popsterren
gaan populariteit in Nederland steeds
meer als een goede basis voor verder
succes in Europa beschouwen.
Behalve wat grote sterren
Tuttman en Van Dam ook iets minder
bekende Motown-groepen naar ons land
'halen. Maar het belangrijkste in de VS
was toch belangstelling te creëren voor
Willeke van Ammelrooy. „En dat was
echt niet zo moeilijk, want Willeke is
niet alleen een erg mooie vrouw met
veel talent, ze heeft ook iets ondefini
eerbaars, dat alle mensen voor haar in
neemt. Vooral in een grote show voor de
televisie met de in Amerika erg populai
re presentator Joe Franklin is dat er erg
goed uitgekomen. Willeke is namelijk
niet dom, en de warmte in haar optre
den en haar kleine accent deden de rest.
Verder vielen de screentests in de
De 7:84 Theatre Company bestaat nu
vier jaar. De groep werd opgericht door
John McGrath, een succesvol schrijver
van televisiestukken. Hij stak zijn eigen
verdiende geld in de groep, die later ook
subsidie kreeg van de Britse Arts Coun
cil (Kunstraad). De merkwaardige naam
ontleent de groep aan de opvatting, dat
7 percent van de bevolking van Groot-
Brittannië niet minder dan 84 percent
van de rijkdom bezit.
Het gezelschap bestaat uit twee groe
pen, één die in Schotland rondreist en
één die dat doet in Engeland en Wales.
McGrath schrijft meestal zelf de stuk
ken. Ze worden in grote theaters of
kleine buurtgebouwen gespeeld, vooral
voor arbeiderspubliek. Zo heeft men een
stuk over de olieboringen in de Noord
zee rond de kust van Schotland, ge
speeld voor de bewoners van de ge
ïsoleerde Schotse eilanden.
De vorm van de show over de multi
nationals is die van een bonte avond.
McGrath en de zijnen hebben niet ge
zocht naar dramatische vormen. Er zijn
geen scènes die door middel van de
theatrale metafoor iets willen uitleggen.
De show, die „Lay off” heet, telt simpele
schetsjes, conferences en erg veel songs
op fantastische muziek van Mark
Brown. Hij gebruikt genres van popmu
ziek, music-hall-meezingers tot het luis-
terlied toe. De informatie wordt recht
streeks tot het publiek gericht in een
informele kroegsfeer. Je kunt tijdens de
voorstelling aan een bar terzijde van het
toneel je pilsje halen.
AMSTERDAM. De Britse theater
groep 7:84 brengt in Mickery een strijd
lustige show over het gevaar van de
multinationale ondernemingen. Het is
een goed voorbeeld van politiek theater,
dat geen hinderlijke preek brengt, noch
filosofische argumenten. Juist de over
stelpende hoeveelheid informatie, die er
in verwerkt is, overtuigt van de nood
zaak van een hernieuwde socialistische
klassestrijd. En het lijkt me nog aan
trekkelijk ook om eraan mee te doen,
nu de groep speelt en zingt met een
aanstekelijke vurigheid.
Zo is de situatie als het stuk „Zater
dag, Zondag, Maandag” van Eduardo de
Flippo begint. In de voorstelling van
deze uit 1959 daterende komedie door
het Zuidelijk Toneel Globe gister
avond in de Haarlemse schouwburg
wordt dat huiselijke drama breed uit
gesponnen. Een druk babbelende en be
wegende familie leeft in sneltreinvaart,
met terzijde die wrokkige vader, en
verder nog met enkele mallotige figuren
en een oubollige grootvader in haar
midden.
Natuurlijk heeft die brave Rosa geen
verhouding. Het is allemaal een misver
stand. Maar voor dat goed uitgepraat is,
heeft De Flippo eerst een zondags ragü-
feest op het toneel geënsceneerd om zijn
komedie een soms breedsprakerige in
houd te geven. Maar gelukkig is het niet
helemaal een komedie. Veel meer is het
een stuk met een lach en een traan. En
die traan bezorgt verrassenderwijs de
toeschouwers het meeste toneelgenoegen.
Neem vooral de scène waarin Rosa
tijdens de ragü-maaltijd explodeert te
gen haar man. Op dat moment wordt
het ijzig stil in de zaal. Het is Elisabeth
Andersen die op een furieuze manier
Rosa tegen haar man laat uitpakken. Je
denkt dat zulk dramatisch toneel niet
meer bestaat. Dertig jaar geleden of
langer nog was dat het echte theater.
Maar nu? Kijk naar Elisabeth Andersen.
Dit theater is er nog, en je gelooft er
nog in. Je komt er niet onderuit. De
koude rillingen gaan over je lijf. De
talrijke jongeren in de zaal kijken dood
stil toe. En wanneer Rosa uitgeraasd is,
wordt zij met een ovationeel applaus
overladen. En dat in ons nuchtere
Haarlem.
Alleen al om Elisabeth Andersen kan
ik iedereen dit stuk van De Flippo
aanraden. Wie ook wil gaan om te
lachen, moet dat niet doen omdat Ton
van Duinhoven meespeelt. Kijk liever
wat hij óók nog kan: goed, dramatisch
toneel. Niet theatraal, wel prachtig uit
gebalanceerd en beheerst. Voor de la
chertjes zorgen dan wel Lo Hensbergen
(de grootvader) en Henk Molenberg (de
charmante buurman). Daarnaast nog tal
van andere typetjes, van wie Hans Hoes
en Huib Rooymans als de twee malloten
duidelijk in de kijker vallen.
zinnigs brengt. Maar de inzet en kundig
heid van de spelers en de ongelooflijke
muziek, uitgevoerd door een vier man
sterke groep die ook in de handeling
meedoet, overstralen wat mij betreft de
communicatiemoeilij kheden.
Haarlem, Houtplein 8, tel. 023 - 31 59 50. ir -/n<i J
Van links naar rechts de spelers van 7:84:
Dennis Charles, Colum Meany, de „lead
zanger” Hilton. McRae, Vari Sylvester en
Chrissie Cotterill.
ARNHEM. Alan Ayckbourn is 36
jaar oud en schrijft al jaren lang elk
jaar een toneelstuk. Hij schrijft ze voor
zijn eigen gezelschap, het Library Thea
tre in de Noordengelse stad Scarbo
rough, waar hij produktieleider is.
Ayckbourn kent het traditionele theater
vak op zijn duimpje; na zijn schooltijd
werd hij acteur en toneelmeester.
Zijn eerste succes werd „Relatively
speaking”, dat hier als „Slippers” door
Centrum werd geïntroduceerd. De acht,
negen stukken die hij voordien schreef,
wil hij het liefst vergeten, maar de tien
blijspelen (soms kluchtig, soms ernstig),
die erna kwamen, werden meestal een
succes.
Ayckbourns toneelfiguren horen tot de
middenklasse en die aan de onderkant
daarvan. Niet onbemiddelde provincialen
die opklimmen op de sociale ladder of al
gearriveerd zijn en niet meer weten wat
ze daar nu moeten doen. Vaak is er een
type, dat niet in het milieu past en
tijdens het stuk de orde ontregelt.
Zo’n figuur is Norman in de trilogie
„The Norman Conquests”, die nu door
toneelgroep Theater wordt gespeeld on
der de titel „Zo zijn onze manieren”.
Norman is een slordig levende vrijbuiter
die graag de vrouwen versiert. In de
trilogie legt hij het aan met het onge
trouwde zusje van zijn vrouw en met
zijn schoonzuster, een toppunt van keu
righeid. De hele familie is een weekein
de bijeen in het ouderlijk middenstands-
huis ten plattelande.
Elk deel van de trilogie laat de ge
beurtenissen van hetzelfde weekeinde
zien. Het eerste deel, dat vorige week in
Arnhem in première ging, speelt in de
eetkamer. Het tweede deel zal laten zien
wat intussen in de zitkamer gebeurt en
het derde zal de tuin als plaats van
handeling hebben.
Er gebeurt weinig van belang; de
stukken geven een portret van het
voortkabbelende leven van „keurige”
mensen. De anarchistische functie van
voornoemde Norman dient eerder om
het stuk levendig en leuk te houden dan
om de zelfgenoegzaamheid van dat slag
volk door te prikken.
De trilogie is vooral een bewijs van de
even ingenieuze als logische goocheltoe
ren van Ayckbourn. Niets is geforceerd
aan intrige of situaties; de karakterteke
ning en de dialoog zijn bijzonder geestig.
De jonge regisseur Euan Smith uit
Londen zorgt dat het spel op rolletjes
verloopt en brengt zijn spelers tot frisse
vertolkingen. Opvallend is zijn zorgvul
dige tekstregie en dat voor een bui
tenlander waarbij hij en de spelers
uitstekend geholpen zijn door de opval
lend goede vertaling van Dolf Verspoor.
Typisch Britse snedigheden zijn uitste
kend overgebracht.
De rollen zijn goed bezet. Koplopers
zijn Eric van der Donk als een levendige
Norman en Willy van Heesvelde als zijn
sympathieke zwager. Van Heesvelde, die
van het Groot Limburgs Toneel komt, is
38
