Werkstuk van filmacademie over gedetineerden Levano draagt werk van Mensen „in bewaring” aan het woord Kurt Schwitters voor Theaterunie begint aan zes projekten Hoboïst Meijer wint Tromp-muziekconcours Jacket Friends in Alkmaar Jury roemt ook „Equus” en „An die Musik DEFRESNE-PRIJS n Surrealistisch KOFFIE HUE is de echte voorn is... VOOR „AVONDROOD” Alsu voelt dat coffeïnevrije koffie beter vrouwenportret Kostbare oude boeken op antiekbeurs s! HHH0GEDUINW9KMNZEE HETHOGEDUINWUKAANZEE Met Resistentieorkest in Shaffytheater V. Nederlands werk in Brakke Grond Arnhemmer beste in internationale wedstrijd Solotoneel in Mickery ij DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1975 13 KUNST Zwart-wit Werken Onthutsend RESTAURANT :bedrijp 12 fe' Inge Crul JAC HEIJER. (ADVERTENTIE) i met iish. (Van onze kunstredactie) INCERN 9, (ADVERTENTIE) (ADVERTENTIE) I Marja Kok (rechts) en Yolanda Bertsch in de slotscène van „Avondrood” door het Werktheater. ver net in een hard vongen MEISJES en op goed ag t.m. vrij, o- nr. GL. t n leent zich uitstekend voor een verdere discussie en mogelijk wél een keuze van de toeschouwer. De jonge filmer kreeg vorig jaar dit idee. Er ging een jaar overheen voor hij toestemming had van het miniserie. Jus titie zag hem liever filmen in een open inrichting, maar Hans vond die situatie niet representatief genoeg. Het regiem in het Amsterdamse Huis van Bewaring I (Klein Gartmanplantsoen) maakte het mogelijk dat hij 4 weken rondliep en filmde. Het resultaat is deze film, geen documentaire, geen speelfilm, geschikt voor vertoning in kleine groepen, met be geleiding. Open voorstellingen, of televi sieuitzendingen waren al bij voorbaat ter bescherming van de betrokkenen uitge sloten. Voor wie nog nooit een gevangenis of Huis van Bewaring van binnen zag moet het beeld onthutsend overkomen., Na tuurlijk werkt de ouderdom van het ge bouw daaraan mee, maar ik betwijfel of de griezelige elektronische beveiliging in de wat betere accomodatie van de nieuw bouw het beeld minder hard kan maken. Het systeem blijft immers'hetzelfde. In bewaring toont de geestdodendheid van het leven binnen. Waar, zoals een ex-gedetineerde op de persconferentie zei, „elk zelfrespect je wordt afgenomen omdat alles voor je wordt gedaan”. Men ziet de dagelijkse gang van zaken, eten rondbrengen, luchten in de luchtkooien, werken, slapen. Een baantje in de keu ken, eindeloos stof in de gangen bijeen- vegen, in de linnenkamer handdoeken persen, waar de daar werkende vrouw zegt dat ze die lange straffen helemaal niet ziet zitten. „Het eerste jaar vinden ze zichzelf een stommeling, daarna wordt het een sleur”. De eerste prijs bestaat uit een geldbe drag van 5000,- en een solo-optreden met het Brabants Orkest onder leiding van Hein Jordans. De tweede prijs bete kent een geldbedrag van 2.00,- en even eens een solo-optreden met het Brabants Orkest tijdens hetzelfde concert. Voor de extra prijs wordt een bedrag van 1000,- toegekend. De overwegingen lange gevangenisstraf (de delicten doen er minder toe, vaag worden ze soms aan geduid), die zegt „als je een hond aan de ketting legt wordt-ie vals”. PRIMA ZALEN. AKK0MM0DATIE (met uitzicht op zee!) GÉÉNZAALHUUR! ilop- ap- x re- ERDELEN Probeert u i ■ndriks, de ^an Neder- Hendriks, t 116. Tel. bij is. oor- iat f H O O Grote Houtstraat 21 Steeds verse koffie 75 Cent Wiener Mélange 1.40 Irish coffee 2.85 «N VOOR BETROUWBAAR HUI WAIUaCHINI. ERtAND. BEL VOOR INLICHTINGEN: TEL. (02517)322 of 341 ■ptcialitaitanrestaurant van het DIRK VAN DEN BROEK-CONCERN E en TINE- een rustige tot 10 uur. Aidam. Tel. SPORT- algehele II- Kom en is zo goed ts een af- 14-23 uur le dag. Tel. land met daarnaast swingende bop shuffle-jazz. Behalve Kreuger, die klarinet is te beluisteren, bestaat formatie uit Ruud Jansen op orgel Het zijn beelden die de toeschouwer bijblijven. Het rollenspel geeft zwart-wi< beelden van strafrechtelijke gang van zaken van arrestatie tot rechtszitting en, na het vrijkomen: solliciteren en niets bereiken. Een juist of overtrokken beeld: het geeft in ieder geval heel eerlijk en zeker niet rancuneus de gevolgen weer die ze tijdens die gebeurtenissen hadden. Uit de strenge, soms onverschillige ma nier waarop ze hun justitiële tegenspelers uitbeelden blijkt maar al te duidelijk hoe dat soms ervaren wordt. AMSTERDAM. Kurt Schwitters (1887-1948) hoorde tot de mensen, die tijdens en vlak na de eerste wereldoor log het estetische en verburgerlijkte kunst- en cultuurwereldje, dat uit de vorige eeuw stamde, probeerden te ont regelen. Provo’s waren het. Onze eigen Wim T. Schippers en Wim van der Linden vaders van Barend Servet, Sjef- ke van Oekel) zitten nog in hetzelfde schuitje van Dada. Zo’n film is nuttig om steeds weer als aanleiding te worden gebruikt voor een discussie over het strafrechtelijk gebeu ren, op vormingscentra, scholen en uni- versiteiten, maar zeker ook op specifieke opleidingscentra voor bewaarders, poli tiemensen en rechterlijke ambtenaren. Door de beslotenheid zal helaas de grote „publieke opinie” die, zoals de ex-gedeti neerde zei zo vaak de rechtvaardiging voor justitiële sancties lijkt te zijn, min der makkelijk bereikt kunnen worden. Werken: op cel wasknijpers maken, 3300 per dag, genoeg om de verveling te verdrijven en het geld voor één pakkie shag te verdienen. Niets doen: naar bui ten staren door dat ene ruitje dat niet van matglas is. De gedetineerden vertel len over hun leven, de toeschouwer is soms op hun cel te gast. Verhalen over de kinderbescherming, over het bezoek van hun vrouw, over thuis, over wat ze deden en waarom ze terugkomen hier. (Van onze toneelredacteur) AMSTERDAM. De Theaterunie, die theaterprodukties begeleidt of produ ceert vanuit de Brakke Grond, heeft dit seizoen zes projekten op stapel staan, op één na allemaal van Nederlandse huize. Het ministerie van CRM heeft besloten ze te financieren, maar heeft er bij gezegd dat ook de stad Amsterdam voortaan voor deze produkties moet mee betalen. Repetitie van een scène van „Anthologie" met van links naar rechts: Lida Lobo, Wim van der Linden en Elsa Lioni. De acteursprijs Louis d’or werd dit jaar toegekend aan het Werkteater-lid Peter Faber. Maar de groep weigerde deze prijs omdat het Werkteater als collectief optreedt. ALKMAAR. Wililam B. Jacket and Friends, het swingende jazzorkest van de Heemsteedse makelaar Willem Kreuger, zal zaterdagavond het jazzseizoen in Alkmaar openen met een optreden in het Wapen van Heemskerk, Breedstraat 33. Aanvang 21 uur, entree drie gulden- Vooreen geslaagde receptie, koffietafel of fijn diner naar Nu heeft Amsterdam de pot, waaruit o.a. nieuwe initiatieven op theatergebied betaald moeten worden, besteed aan de komst van Centrum in Bellevue en aan de afvloeiingsregeling voor de acteurs van verdwenen gezelschappen, Neder landse Comedie en Podium. Er is nau welijks geld voor allerlei andere, nieuwe theaterzaken die zich de laatste tijd hebben aangediend. De zes projekten van de Theaterunie moeten ruim een miljoen kosten. Daar van zal het rijk 746.000 betalen. Van Amsterdam is drie ton gevraagd. Voor de programmering van de Brakke Grond, het laten spelen van verschillen de voorstellingen, heeft de Theaterunie van Amsterdam nog eens 325.000 ge vraagd, maar voor dit doel slechts ƒ60.000 gekregen. Het is daarom onzeker of de Brakke Grond bespeeld kan wor- UTRECHT. „Er gebeurt in de justi tiële wereld al zoveel over de hoofden van de mensen heen. In deze film is dat juist niet zo”. Met deze woorden presen teerde mr. Schaafsma, directeur van de SRI (Stichting Samenwerkende Reclas- seringsinstellingen) woensdag in Utrecht de mede door haar gesubsidiëerde film „In bewaring” aan het publiek. Het was het eind-examenwerkstuk voor de film academie van Hans Quatfass, die het thema van de gevangenhouding onder de loep nam. Een bijzondere film, omdat de gedetineerde zelf in zijn specifieke omge ving van het Huis van Bewaring aan het woord kon komen. overnacht in ons hotel' Komfortabele kamers met eigen douche, toilet, telefoon, TV en desgewenst ^uitzicht op zee.^4 ieders persoonlijke inbreng, ontplooiing van talent en artistiek vermogen. In Avondrood gaat het over mensen in de laatste fase van hun leven, over mensen die geen of nauwelijks meer invloed hebben op dingen die in de wereld gebeuren en die zich proberen vast te klampen aan afgebrokkelde illusies. Het Werkteater heeft in deze voorstelling een verbinding gelegd tussen een weer slag van de werkelijkheid van het be jaardenprobleem en de eigen, êmotionele betrokkenheid van de acteur”, aldus de jury. Hoewel het geen gebruik is aandacht te besteden aan buitenlandse theater voorstellingen, heeft de jury dit jaar voor Children of the Night een utzonde- ring gemaakt, omdat steeds meer buiten landse groeperingen in Nederland to- neelproducties maken en uitvoeren. Children of the Night, met Engels spre kende acteurs, zorgde naar de mening van de jury voor een van de aangrij pendste toneelervaringen van het afgelo pen seizoen met het project „An die Musik”, geregisseerd door Pip Simmons. „An die Musik” liet de vernedering zien van joden in een concentratiekamp. In „Equus” van Peter Shaffer werd de relatie psychiater-patiënt op een „ver staanbare manier” op toneel gezet. In de voorstelling van Globe is deze problema tiek niet intellectueel gebleven, maar in een zo groot mogelijke herkenbaarheid vertaald”, aldus de jury. Het Werkteater kreeg voor het projekt „Toestanden” de Albert van Dalsumprijs. A S.BRUIDSPAREN' JUBILARISSEN etc. van de jury luiden als volgt: „J. M. Meijer hebben wij vanaf het begin van het concours de meest muzikale en ont roerende speler geacht, bovendien stellen zijn aanzienlijke technische kwaliteiten hem in staat zich volledig uit te druk ken. Wij willen erop wijzen dat in overeenstemming met het reglement in het geval van de heer Meijer die een leerling is van de heer Han de Vries alleen de andere leden van de jury de beslissing hebben genomen. Mevrouw R. A. Visser heeft indruk op ons gemaakt door haar uitzonderlijk al gemene beheersing en haar bijzonder wijde dynamische bereik. Terwijl haar spel zeer muzikaal is schiet het soms te kort aan inspiratie. J. A. Kouwenhoven wezen wij de extra prijs toe voor de beste vertolking van een eigentijds werk van een compo nist uit een der beneluxlanden. In dit geval baseerden wij onze beslissing op de uitvoering gedurende de demi-finale van de Geza Frid-compositie”. EINDHOVEN (ANP). De 24-jarige J. M. Meijer uit Arnhem heeft het Tromp-muziekconcours in Eindhoven gewonnen. De mogelijkheid tot deelne men aan dit internationale concours stond dit jaar open voor hoboïsten. De jury bestaande uit Guido Ajmone-Mar- san (voorzitter), Ladv Evelyn Barbirolli, Lothar Faber en Han de Vries kende een tweede prijs toe aan mevrouw R. A. Visser uit Rotterdam. De extra prjjs ‘voor de beste interpretatie van een werk van een nog levende componist uit een der beneluxlanden werd gewonnen door J. A. Kouwenhoven uit Amsterdam. Dada was rond 1920 de bekendste „stroming” der nieuwlichters. Schwitters was er aan verwant, maar had zo zijn eigen „stroming”. Alles wat hij maakte - collages, gedichten, ludieke avondjes en acties - noemde hij „merz”, een stuk uit het woord „Zommerzbank”dat hij in een van zijn collages tegenkwam. Schwitters is ook de man die een porseleinen uri- noirbak ondersteboven tegen de muur bevestigde en er zijn handtekening bij zette. Van deze Kurt Schwitters nu brengt Chaim Levano, bekend als de pianist van het Resistentieorkest in het Shaffy theater, twee werken. Het eerste is een sonate in oergeluiden, geheel gebouwd volgens een klassieke Beethoven-sonate, maar dan zonder muziek. De vier delen en de cadens van deze sonate bestaan uit telkens herhaalde en gevariëerde reeksen klanken, die ontleend zijn aan het gewone alfabet (Rakettebeebee; ra- kettebecee). Levano spreekt die klan kenreeksen ongelooflijk virtuoos uit. Muzikaal, met een humoristisch toucher en zonder een verspreking. Het tweede Schwitters-werk heet „Aufruf” en is een tekstcollage waarin linkse en rechtse politieke teksten voor- nieuwsberichten, kritiek op „Jungfrau” William B. Jacket and Friends legt zich toe op bijzonder inspirerende dixie- 1j x j-x -j- ien op de en piano, Bert Nieborg, basgitaar en slag werker Jaap Schotvanger. Voorafgaand aan hun optreden wordt blues en boogie woogie muziek gebracht. (Van onze kunstredactie) AMSTERDAM. De Defresneprijs voor het seizoen ‘74-75 is toegekend aan het Werkteater voor zijn voorstelling „Avondrood” dat over de laatste levens fase van oude mensen gaat. Zondag middag wordt de prijs van de Ned. Vereniging van Toneelkunstenaars, groot 2000,- uitgereikt in Frascati. De prijs, genoemd naar de baanbre kende regisseur August Defresne, was sinds jaren de onderscheiding voor een Nederlandse regisseur. Nu de rol van de regisseur lang niet altijd meer bij uit stek die van de voornaamste verant woordelijke man of vrouw is, heeft het bestuur van de NVT besloten de prijs in het vervolg toe te kennen aan een voorstelling in haar geheel. De jury, bestaande uit Marijke Frij- link, Donald Blijleve, Jan Paul Bresser en dr. Willy Pos, meent dat in het afgelopen seizoen drie voorstellingen voor de prijs in aanmerking kwamen: „Equus” door toneelgroep Globe, „An die Musik” door Children of the night, en „Avondrood” door het Werkteater. Dit laatste kreeg tenslotte de meeste stem men, maar de jury gaat in haar rapport ook uitgebreid op de andere voorstellin gen in. Over de verdiensten van „Avondrood” schrijft de jury: „Het Werkteater heeft zich ontpopt tot een acteurstheater, waarin de (traditionele) onderscheiden functies zijn opgeheven. Het groepspro ces staat centraal, met alle ruimte voor Er is meer realiteitszin dan men zou verwachten. Er is besef van eigen falen, van de straf die moet volgen (vinden zij zelf), alleen op een andere manier. Er is de man die zegt in zijn hart crimineel te zijn, maar het te laten vanwege z’n vrouw die ’m twee jaar lang trouw op zocht daartegenover zou hij zich een ploert voelen. Er is de jongen met een Daarmee onderscheidt dit werkstuk van Hans Quatfass zich duidelijk van an dere pogingen het strafrechtsproces in een toneel- of filmraam te persen. Het misdaadproject van het Werktheater is ongetwijfeld iets wat di estrafrechtsgang heel dicht benadert, maar ook hier heb ben we met spelers te maken. „In bewa ring” laat Quatfass gedetineerden praten over hun individuele situatie, hun „zaak”, en ook hun leven in de strafinstelling; daarnaast laten de gedetineerden in een rollenspel zien hoe ze de sltrafrechtspro- cedure ervaren hebben. Quatfass heeft geen partij geko zen, slechts het beeld dat hem door de gedetineerden werd gegeven gere gistreerd. Het resultaat is boeiend, en den vanaf 1 januari. Maar er wordt nog steeds gepraat met Amsterdam. Han Su- rink, directeur van de Theaterunie is het met CRM eens dat de Brakke Grond geen „rijkstheater” is, maar een Amster damse zaak. Het complex aan de Nes waarvan de Brakke Grond deel uitmaakt is onlangs van eigenaar gewisseld, wat enige onrust teweeg heeft gebracht. De nieuwe eige naar, een beleggingsmaatschappij, mag echter contractueel niet aan de „bestem ming” van de Brakke Grond komen. Maar de term „bestemming” is een rek baar begrip. Daarom zou net niet gek zijn als de gemeente de Brakke Grond kocht en de leegstaande ruimten die er aan grenzen. Willem Beuker, die in de Brakke Grond werkt aan een nieuw muziekthe- aternrojekt, zei gisteren: „De gemeente had de Brakke Grond allang moeten kopen. Er is hier achter het theater een enorme ruimte over, waar allerlei groe pen, het Nederlands Blazersensemble bijvoorbeeld, permanent zouden kunnen repeteren.” Willem Breuker en Lodewijk de Boer brengen op 3 oktober een nieuw mu ziektheater uit, „Anthologie”. De opzet is na te gaan en uit te beelden wat de inhoud van de voornaamste tendenzen van de nieuwe muziek is geweest. Breu ker’s Kollektief, plus een mannen- en een strijkkwartet doen mee en o.a. Elsa Liom, Lida Lobox en Konrad Boehmer. Op 17 oktober brengt Theater Tardieu een nieuw stuk van Manuel van Loggem uit: „Hoogste verdieping”. Jaak Vissena ken uit Gent heeft de regie. Spelers zijn Ad Fernhout, Hugo Metsers, Ellen Röhrman en Elisabeth Versluys. De bariton Tabe Bas speelt en zingt in het muziektheaterstuk „Kotz” van Jean Paul Franssens. Herman van Veen brengt een nieuw stuk „volkstoneel” uit, geheten „Juke Box 2008”. Rein Edzard brengt een toneelcollage onder de titel „Gijsbreght te Marken”. Bernard Droog speelt „Een grappige oude man”, een Pools stuk te regisseren door de Poolse dramaturge Joanna Bilski. Behalve deze nieuwe produktie haalt de Theaterunie ook verschillende andere kleine gezelschappen naar de Brakke Grond, zoals dat de laatste jaren het geval was: De Appel. Nieuwe Komedie, kleine produkties van Globe en Theater. FEESTELIJKEOlNER-MENUS MENU-SUGGESTItb Lesgoede Wij verzorgen uw feest met vriendelijke bediening in een sfeervolle omgeving. Zo is op deze grootste verkooptentoon stelling, die ooit op dit gebied in Neder land is gehouden, een incunabel (een boek, dat met losse gegoten letters is gedrukt) uit het einde van de 15e eeuw te koop voor 350.000 gulden. Ook wordt de zeldzame ets „De drie bomen” van Rembrandt tegen een prijs van meer dan drie ton aangeboden. Naast deze extreem dure werken worden echter ook boeken en prenten vanaf een gulden of vijftig aangeboden. De handelaren hebben geprobeerd boeken en prenten te exposeren, die voor zoveel mogelijk belangstellenden interessant zijn. Onder het tentoonge stelde bevinden zich atlassen, kaarten decoratieve prenten, bloemenprenten en oude boekbanden. AMSTERDAM (ANP) Meer dan 90 boekenantiquairs uit veertien verschil lende landen nemen deel aan een inter nationale verkooptentoonstelling van ou de boeken en prenten, die van 27 tot en met 29 september in het Marriot-hotel in Amsterdam wordt gehouden. Op deze expositie, die is georganiseerd door de International Leage of antiquarian Booksellers is voor enige miljoenen gul dens aan oude boeken en prenten te koop. AMSTERDAM. In Mickery ging gisteravond de tweede voorstelling in het solotoneelf estival, dat het theater in verschillende plaatsen in het land orga niseert. Julia McClean uit Londen bracht in d’r eentje een voorstelling, dat misschien wel een surrealistisch zelfpor- IS» Drie kunstnijvere applicatie-wandkle- den en enig oud meubilair vormen het decor. McClean zelf verschijnt als een popperige ballerina voor het voetlicht. Ze ontvangt een bos rozen en begint direct met een roos een dankbrief aan haar geliefde te schrijven. Gaandeweg ondergaat dit romantische beeld van de vrouw een aantal metamorfoses, die tot kennelijke waanzin en zelfmoord leiden. Een van de metamorfosen is die van een heer in jacquet die in een toespraak de gebruikelijke verwijten van de man aan de psyche van de vrouw samenvat. Julia McClean associeert er nog wat vormeloos op los. Ze lijkt me zich nog niet erg bewust van wat ze allemaal doet. Maar alles bij elkaar is het een veelbelovende boeiende vorm van soloto neel, dat enigszins herinnert aan het werk van de People Show. Tot en met zondagavond is er in Mickery om half elf een telkens andere show voor man of vrouw alleen of hoogstens samen. Als u een laat uurtje over heeft, beslist gaan kijken. JAC HEIJER. een oud kasregister aan en kijkt in de kas. (Wéér niks). Uit de zaal wordt hij onderbroken door uitroepen van de met een beiers hoedje getooide zanger Tabe Bas. Het resistentieorkest begeleidt de verschillende thema’s in de tekst met „Leitmotive”; Liszts Liebestraum als Anna Blume wordt vermeld; een Ave Maria als er sprake is van de Jung Frau; flarden van de internationale en ’t Duitse volkslied bij de politieke teksten. Het geheel is minutieus geanalyseerd. De voordracht wordt met precisie en veel ingehouden humor uitgevoerd. Het ge heel geeft een intrigerende impressie van het Duitsland van de vroege jaren ’20. Het Resistentieorkest, het bekende sa- lonstrijkje voor de gelegenheid uitge breid met blazers, een bassist en een slagwerker, omlijst het Schwitterspro- gramma met maffe salonmuziek. De dames en heren van het orkest dragen jacquets. De achtergrond is versierd met palmen. Terzijde is een kleine bar waar een dienster met een wit kapje op het bier tapt. Het geheel moet een sfeer ademen van de gezapigheid waartegen Schwitters en andere Dadaïsten en Mer- zisten van vroeger en nu zich verzetten. Het was echter niet genoeg om het publiek tot dadaïstische reacties te bren gen. Men luisterde uiterst serieus (soms ook licht geamuseerd), alsof er inder daad een Beethovensonate werd gespeeld en een doodnormale voordracht werd gegeven. Dada, provo, Sjefke van Oekel, het is het publiek kennelijk voorbijge gaan. Enerzijds is het goed dat we nu - in deze tijd van nostalgie naar vrijwel alles uit het nabije verleden - kunnen vernemen waar alle „nieuwigheid” tegen woordig vandaan komt. Maar anderzijds blijkt dat al die vernieuwingen bij po gingen zijn gebleven. De jaren ’70 Wat word ik daar bedroefd van. Het Schwittersprogramma - een must voor de liefhebbers - gaat vanavond weer in het Shaffytheater evenals op 3 en 4 oktober. komen, nieuwsberichten, advertenties, satirische kritiek op „Jungfrau” (de Duitse maagd en een literair tijdschrift uit die jaren) en tenslotte het gedicht Anna Blume dat te vergelijken is met het werk van Paul van Ostayen. Met vier microfoons voor zich, die elk een eigen klank hebben, en een geluids decor van bandopnamen (o.a. stukjes redevoering van Goebbels) leest Levano deze „Aufruf” voor. Af en toe slaat hij 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 13