Als onderdeel van economisch saneringsprogramma gedevalueerd Na brand voor Sociaal-Democraten verliezen in Bremen Nkomo voorzitter ANC OLIEPRIJZEN TIEN PERCENT OMHOOG Soldaten bij oefening verdronken Franse troepen moeten Tsjaad verlaten Autobotsing: twee doden Israëlisch pond met 10 McGovern stelt hulp aan Portugal voor 121 man ontslag F J Weer demonstraties in Lissabon AFGEPAKT Omstreden congres in Salisbury Europese Commissie: Zoon van vermoorde STAATSMOORD door nico scheepmaker ÉJ weduwe aangehouden MOORDDRANK „Stap in verkeerde richting” ZELDZAAM i r 2 BINNEN- en buitenland MAANDAG 29 SEPTEMBER 19 75 Sadat Lissabon Pershingraketten - ken stal ade elet ing atie lok >ten ing ken baar en sven een ogen me- ;tad, rake ngs- lub -r: 4 f ting - tóf z isriMNWflNN - R --W (Van onze redacteur in Jeruzalem) Hf (Van onze redacteur in Bonn) Het persbureau AFP meldt, dat volgens Toeboe- Volgens de officiële uitslag krijgt de Bij de Europese Commissie, het dage- JERUZALEM Het afgelopen weekeinde is voor de derde keer binnen een jaar een hevige ingreep in het Israëlisch economisch leven gedaan. De regering heeft een devaluatie van 10 percent van de Israëlische pond af- gekondigd. Daarnaast zullen flinke prijsstijgingen plaatsvinden op alle gebieden. De enige uitzondering hierop zouden de directe levensbehoeften zijn. een veer da- ner- jard De slachtoffers zijn de 27-jarige D. P. Hofstede uit Bilthoven en de 44-jarige A. C. P. Gerritsen van De Hoop uit Utrecht. Zij zaten allebei alleen in hun auto’s. Volgens de politie staken de militairen via de stuwdam met een boot (zie foto) de rivier over, toen zij door het als gevolg van regenval sterk gezwollen wa ter werden meegesleurd. Onder applaus voegde hij hieraan toe: „Laat mij tegen de Syriërs mogen zeg gen dat ik niet, maar zij wel bij de Rus sen op schoot zitten”. De Portugese ex-president, generaal Antonio de Spinola, heeft de huidige regering in Lissabon gewaarschuwd dat ze met geweld zal worden omvergewor- pen als ..e niet vreedzaam de macht overdraagt Een groep gewapende mannen heeft gisterochtend een aanval gedaan op een legerbasis bij Lissabon. Volgens een mi litaire woordvoerder is de aanval door de bewaking afgeslagen. Een van de aanvallers werd gewond. Hij zei dat de overvallers van plan waren wapens buit te maken. verbruikslanden die in versterkte mate proberen andere energiedragers ten nut te te maken, minder olie vragen. Als „wellicht rampzalig” acht men het OPEC-besluit voor de ontwikkelingslan den die geen oliereserves bezitten en op invoer uit de industrielanden zijn aange wezen. het rza- ige- men ceu- rard van Ipa- taak van s de lan- ge- NEWARK ON TRENT (L’PI). Elf soldaten die deelnamen aan een nachte lijke oefening zijn gisteren van een wa terkering in de Trent, een rivier bij de Engelse stad Newark, gespoeld. Vermoe delijk heeft slechts één militair dit over leefd. Tot dusver zijn zes lijken gebor gen. Vier soldaten worden vermist. >urg de ade. juli ordt dat cen- ijke ge- Idag deld c 14 de leze Hen tiige zie- laar d te ;aan van ens- der- tere de itaal zak- ■d. oren Na- van was te de roe sten, toen SPD in het nieuwe parlement van Bre men 52 zetels (was 59 zetels); de CDU 35 zetels (was 34) en de FDP 13 zetels (was 7). De van ge- van :e is ens- de ;role ütse ver- inier teeft iden mde ival erse rond .1 in ng". en zan- :udo De ook ;s in op per Iho- Ülig de ind- be- aast de leef >on- r. ARNHEM (ANP). De 54-jarige zoon van een vrijdag een week geleden in het vlak bij de Nederlandse grens liggende plaatsje Klein-Netterden omge brachte 89-jarige weduwe is aangehou den. Nietemin zijn de meeste Israëliërs niet bereid zich ook maar iets te ontzeggen. De onzekere politieke situatie en de al tijd aanwezige dreiging van oorlog bren gen een levensfilosofie met zich mee, waarin iedereen met de dag leeft en daar ook van wil genieten. Ook de voortdu rende dreiging van nóg een devaluatie leidt ertoe, dat men liever vandaag dan morgen koopt wat nodig is. Een algemeen verschijnsel in Israel is dat haast iedereen „boven zijn stand” leeft. De ogenschijnlijke rust die na de Zesdaagse Oorlog heerste, had als voor naamste effect dat een grote meerderheid van de Israëliërs meende dat zij het er eindelijk eens van kon nemen. Het gemiddelde Israëlische gezin ging ertoe over alle mogelijke elektrische huis- houdapparatuur, tv en ook een eigen auto aan te schaffen. Dit alles ging te gen afbetaling en de afbetalingen wer den weer met leningen afbetaald. Op de ze wijze ontstond er een economische si tuatie die veel van een ballon weg had. Deze ballon ontplofte echter door de Oktoberoorlog. Het werd duidelijk dat de schatkist in feite meer dan leeg was. Be halve de politieke schok dat Israel niet zo onverslaanbaar was als men altijd ge dacht had, werd ook duidelijk dat Israel geen economische basis had. In novem ber 1974 kondigde de Israëlische regering de eerste maatregelen aan ter verbete ring van de economische situatie. Er werd besloten tot een devaluatie van 40 percent en de reeds bestaande belasting op luxe artikelen werd verhoogd. Ook de huidige devaluatie gaat gepaard met gelijksoortige maatregelen. Zo kos ten de meeste luxe artikelen meer dan het dubbele van wat zij in Nederland kosten door de toegevoegde belastingen. Voor een auto die in Nederland 10.000 gulden kost, betaalt men hier 24.000 gul den. Een gewoon zwartwit-tv-toestel kost zo’n 2500 gulden in Israel. De moordbrigade van de Westduitse Kriminalpolizei in Krefeld heeft de man in verband met zijn zwakke geestelijke gesteldheid op last van de officier van justitie ingesloten in het Landes Kran- kenhaus in 't Bedbürg Haus, aldus de rijkspolitie in Nijmegen die bij het on derzoek heeft geassisteerd. De man wordt ervan verdacht zijn moeder met slagen op het hoofd en door wurging te hebben omgebracht. Na de moord werd 600 DM uit de woning vermist. Aanvankelijk dacht de Duitse politie dat de roofmoord wellicht door een Nederlander zou zijn gepleegd. Ook de Amerikaanse president Ford heeft zaterdag zijn diepe teleurstelling uitgesproken over het besluit van de OPEC-landen. Hij zei o.a. dat het „de inflatie op de hele wereld zal vererge ren”. Hij drong er bij het Congres op aan een nationale energiepolitiek uit te stippelen en de Amerikaanse afhanke lijkheid van buitenlandse olie te vermin deren. Deze maatregelen zijn een onderdeel van een algeheel programma, bedoeld om de Israëlische economie weer enigszins gezond te maken. Vooral sinds de okto beroorlog heeft de Israëlische economie met ernstige moeilijkheden te kampen. De oorzaak hiervan ligt niet alleen in de enorme defensie-uitgaven, die 40 per cent van het jaarlijkse budget uitmaken. In een rede van drie uur heeft presi dent Sadat van Egypte gistervavond op nieuw een aanval gedaan op de Sovjet unie, die hij ervan beschuldigde dat ze onder zijn voorganger Nasser al tekort geschoten was in haar wapenverplich- tingen jegens Egypte. Volgens de eerste grove schattingen van de Commissie wordt de betalingsba lans van de Europese Economische Ge meenschap door de prijsverhoging voor ohe belast met vier miljard dollar extra. Sadat beschuldigde Moskou er ook van dat het het ene Arabische land tegen het andere probeert uit te spelen. Na de uit wijzing van het Russische militaire per soneel in Egypte in 1972, zei hij, zijn de Russen de Syriërs geen verwennen door hen vol te stoppen met wapens. WASHINGTON, LISSABON (AP, UPI, Reuter). Senator George McGovern heeft zaterdag bekend gemaakt dat hij een voorstel zal indienen om Portugal 55 miljoen dollar aan economische hulp te verstrekken cn de geheime activiteiten van de CIA of enige andere Amerikaanse inlichtingendienst in dit land te doen be ëindigen. Sinds een week zijn de oorlogsinvali den bezig met demonstraties om kracht bij te zetten aan hun eisen voor betere pensioenen. Ze hadden verklaard de toe gangen tot de ambtswoning van de pre mier bezet te houden en niemand in of uit te laten tot aan hun eisen zou zijn voldaan. Een aantal ministers kon daar door het gebouw niet verlaten. De antiquaars waren uit 14 windstre ken naar Amsterdam gewaaid. De mees ten kwamen uit Engeland (25 stuks), daarna kwam Nederland (21), gevolgd door de Verenigde Staten (16), West- Duitsland (7), Frankrijk (5), België en Zwitserland (elk 4) Daaruit blijkt dat het verzamelen en koesteren van oude boeken vooral een Westeuropese liefheb berij is (de Verenigde Staten zijn, cultu reel gezien, een satelliet van West-Èuro- pa, zoals u weet). Van achter het Ijze ren Gordijn was niemand vertegenwoor digd. Er valt nog wel eens moeizaam zaken te doen met Oost-Duitsland, Tsje- cho-Slowakije en Hongarije, maar met Rusland ho maar- Boeken van voor 1905 mogen officieel niet uit Rusland worden uitgevoerd, en je hoort dan ook wel eens het waarschijnlijk sterk overdreven ver haal dat een Westeuropese geleerde in een staats-antiquariaat in Moskou een antiquarisch boek koopt, daar veel geld voor neertelt, trouwhartig zijn naam opgeeft vanwege „formaliteiten”, waarna het boek hem bij de grens prompt weer wordt afgepakt om naar het antiquari aat te worden teruggestuurd, uiteraard zonder vergoeding van de aanschafkos ten. Het volmaakte perpetuum mobile dus. McGovern keerde dinsdag terug van een bezoek aan Portugal ten behoeve van de Senaatscommissie voor buiten landse betrekkingen. Hij zei dat de hui dige regering van Portugal, hoewel die niet erg sterk staat en geconfronteerd wordt met een economische crisis, „mo gelijk Poitugals laatste en beste hoop vertegenwoordigt op het bereiken van sociale gerechtigheid binnen vredige grenzen en met democratische midde len”. De geruchten over een prijsstijging van benzine bracht half Israel er toé naar de benzinestations te snellen zodat binnen een uur in heel Israel geen benzine meer te krijgen was en vele autobezitters, die er niet vlug genoeg bij waren geweest en zonder benzine kwamen te zitten, hun auto halverwege op de weg moesten ach terlaten. De Israëlische minister van financiën verklaarde gisteren dat het belangrijkste doel van de laatste maatregelen is om de export toe te laten nemen en om de levensstandaard omlaag te brengen. Economische experts hebben de laatste stappen echter als tè laag en tè weinig bestempeld. Zij verwachten dan ook dat binnen een paar maanden nieuwe maat regelen genomen zullen worden. Zowel van de zijde van het Ameri kaanse congres als van het ministerie van defensie zou dermate grote afkeer van het leveren van de atoomraket aan Israel 'bestaan, dat er geen kans op is dat de regering aan de Israëlische wens kan voldoen. De raad van de Arabische Liga heeft zaterdag zijn afkeuring uitgesproken over het voornemen van Amerika een grote hoeveelheid moderne wapens aan Israel te leveren. Commando’s van het Portugese leger hebben gisterochtend demonstrerende oorlogsinvaliden verwijderd die de toe gang van de ambtswoning van de pre mier in Lissabon hadden geblokkeerd. Zij vuurden in de lucht en sleepten een dubbeldeksbus weg waarmee de vetera nen de weg hadden geblokkeerd. APPINGEDAM. Als gevolg van de grote brand in augustus, die een groot deel van het bedrijf heeft verwoest, is kartonfabriek „De Eendracht” in Appin- gedam genoodzaakt ontslag aan te vra gen voor 121 medewerkers. Dit heeft het bedrijf zaterdag meegedeeld. Slechts één kartonmachine bleef behouden. De scha de aan toevoerleidingen voor water, stoom en stroom wordt thans hersteld, zodat verwacht wordt, dat deze machine eind oktober weer in produktie kan worden genomen. De overige vier pro- duktie-eenheden zijn onherstelbaar ver woest, terwijl de eellulosefabriek zoda nige schade heeft geleden dat het niet mogelijk zal zijn deze binnen twee jaar te herbouwen- het jongste nummer van het Amerikaan se nieuwsweekblad Newsweek Israel van de Verenigde Staten niet de Per shingraketten krijgt die bovenaan het wapenverlanglijstje staan waarmee de Israëliërs zich in Washington hebben ge presenteerd. „De politieke koers zal vreedzaam worden gewijzigd als degenen die mo menteel de macht hebben deze op vreedzame wijze afstaan”, aldus de ge neraal in een interview in Rio de Janeiro met het persbureau Reuter. „De ze koers zal echter op gewelddadige wijze worden veranderd als degenen die nu de macht bezitten volharden in het geweld dat zij uitoefenen over het Por tugese volk”. Zijn verkiezing wordt niet erkend door de in ballingschap verblijvende ANC-voorzitter, bisschop Abel Moezore- wa, die de beweging leidt vanuit zijn hoofdkwartier in de Zambiaanse hoofd stad Loesaka. Kort na zijn verkiezing vertelde Nko- SALISBURY (Reuter,AFP). zwarte nationalistische beweging Rhodesië is onherstelbaar verdeeld raakt door de verkiezing, gisteren, Joshua Nkomo als haar leider. Nkomo. die door zwart en blank wordt be schouwd als gematigd, werd tot voorzit ter van de Afrikaanse Nationale Raad (ANC) gekozen tijdens een omstreden congres in Salisbury. De Commissie gaat er dan wel van uit dat de verhoging ook werkelijk op de markt tot uitdrukking komt, nu het aanbod van olie groot is, enkele olielan den behoefte aan kapitaal hebben en |Ri .'-■■» De beslissing om de prijzen met tien percent te verhogen heeft heel wat voe ten in de aarde gehad en de vierdaagse vergadering van OPEC-ministers in We nen is de hardste strijd in het vijftienja rig bestaan van de organisatie genoemd. De Saoedische minister van oliezaken sjeik Jamani, wilde aanvankelijk niet verder gaan dan vijf percent maar heeft In de straten van Lissabon demon streerden gisteren enkele duizenden Por tugezen ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de afzetting van De Spinola als president. Tot de demonstra tie was opgeroepen door de maoïstische Democratische Volksunie, de enige uiterst linkse beweging die een afgevaar digde in het Portugese parlement heeft. Om zoveel mogelijk arbeidsplaatsen te behouden werd besloten de technische diensten samen met een deel van het produktiepersoneel om te schakelen bij de opbouw van de nieuwe machine. Tevens zal in de periode tot de start van deze machine (vermoedelijk augustus 1976) de opleiding van het produktieper soneel ter hand worden genomen. Door deze regeling is het mogelijk circa 270 man van de oorspronkelijke 390 man aan het werk te houden. Met de vakbonden zijn intussen afspraken gemaakt over de begeleiding en de financiële voorzieningen voor de genen die ontslagen zullen worden. iag- col- hij het ver- aags :hip. i dit lan- Het antiquariaat Ohya-Shobo uit To kio had in zijn stand ook enkele in Japan gedrukte, Nederlandstalige werk jes. Daar was ook een woordenboek en twee deeltjes uit 1848 bij dat 1600 gul den kostte. Het zal een nagedrukt schrift zijn geweest: links in een vakje stond steeds het Japanse lettergreepschrift en rechts in handschrift de Nederlandse betekenis. De woorden stonden niet alfa betisch gerangschikt, maar naar onder werp. Omdat het mij interessant leek te zien welke medische begrippen ruim een eeuw geleden in een Japans-Nederlands woordenboekje waard werden bevonden, mocht ik van de heer Kimio Koketsu de afdeling medicijnen overschrijven: te gengift, hechtpleister, kwikgordel, lepel, lancet, pincete, brandijzel. kootsmiddel, niespoeder, minnedrank, spatel, koorst- tang, stuit, bindsel, steekwiek. katoen, spinnewiel, distileerketen, pluksel, kooy, perkement, kruidboek, heelkundig boek, woordenboek, ontleedkundig boek, medi cijn, geneesmiddel, siroop, drank, moord- drank, pleister, olie, stoofmiddel, ge- Grote winnaars waren de liberalen (FDP). Met een winst van ruim 6 per cent verdubbelden zij bijna het aantal zetels in het Bremer parlement. De CDU bleef vrij stabiel en won gering. Ruim 80 percent van de 528.000 stem gerechtigde Bremers ging naar de stem bus. Het verlies van de SPD wordt niet als een slag voor de regeringscoalitie beschouwd, omdat de andere coalitie partner, de FDP, wel heeft gewonnen. Volgens de SPD-burgemeester van Bremen, Hans Coschnick, is het verlies van zijn partij vooral te wijten aan de economische ontwikkeling, die zeer voel baar is in de havenstad Bremen. De interne discussie in de SPD over de overheidsbeïnvloeding bij de investerin gen, die bij de basis voor de nodige deining heeft gezorgd, kan mogelijk ook invloed op het verkiezingsresultaat heb ben gehad. MAARTENSDIJK (ANP). Bij een verkeersongeluk gisteravond laat in Maartensdijk zijn de bestuurders van twee personenauto’s om het leven geko men. De wagens botsten op nog onver klaarde wijze op elkaar. brand, poeijer, drop, zalf, water, koel drank, purgeermiddel, vloedkundig boek, medezijnmengkundig boek, remedie, te ken, pil. Dat waren ze, ipclusief de spelfouten en verschrijvingen. WENEN (Reuter, DPA,AP). —De Or ganisatie van Olie-exportlanden (OPEC) heeft besloten de prijzen van ruwe olie met ingang van 1 oktober met tien percent te verhogen en de nieuwe prijs tot en met juni volgend jaar te handha ven. Dat heeft de Venezolaanse minister van mijnbouw zaterdag in Wenen na afloop van de ministersconferentie over de prijzen meegcdeeld. vervolgens sterk aangedrongen op een verhoging van hooguit tien percent. Andere ministers waren het nagenoeg eens over vijftien percent, maar gingen kennelijk overstag toen Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten compro misvoorstellen voor verhogingen tussen tien en twaalf percent deden, waarbij op 1 oktober een deel en op 1 januari het restant van kracht zou moeten worden. In december vorig jaar verhoogde de OPEC haar basisprijs met 38 dollarcent to' 10,46 dollar per barrel van 159 liter, welke prijs voor de eerste negen maan den van dit jaar heeft gegolden. De nieuwe prijs per 1 oktober wordt 11,51 per barrel. BONN. De Westduitse sociaal-de- mocraten hebben gisteren bij verkiezin gen in' de stad-staat Bremen gevoelige verliezen geleden. Zij verloren in per centen de absolute meerderheid (niet in zetels) en raakten 7 percent van de stemmen kwijt. mo zijn aanhangers dat zijn doel is een Afrikaans meerderheidsbewind in Rho desië „nu”. Hij zei bereid te zijn tot onderhandelingen daarover, maar als die niets opleveren is het enige alternatief een verheviging van de strijd. Waarnemers in Salisbury menen dat premier Ian Smith waarschijnlijk Nko mo als ANC-leider zal erkennen en dat hij bereid zal zijn de onderhandelingen over de toekomst van Rhodesië met Nkomo te hervatten. Bisschop Moezorewa, die al drie maanden niet in Rhodesië is geweest uit vrees te worden gearresteerd, had al eerder het congres in Salisbury ongrond wettig genoemd. Als je voor het gemak, maar met tegenzin, erkent dal een land het zelf maar moet weten of het de doodstraf wil handhaven of niet, dan rijst bij de „tegenmoord” van het Franco-regime op de vijf verzetsstrijders (want dat zijn het. net zo goed als bij ons in 1940-1945 de bezetting met geweld werd bestreden) toch op zijn minst de vraag of het Spaanse volk het met dit gebruik van de doodstraf eens is. Dat kan alleen maar worden uitgevonden via vrije verkiezin gen, maar die zijn door Franco steeds zorgvuldig achterwege gelaten. Daarom is het gerechtvaardigd om niet van be rechting te spreken, maar van staats- moord. N’DJAMENA, TSJAAD (AFP). De opperste militaire raad van Tsjaad heeft zaterdagavond in een communiqué dat was ondertekend door staatshoofd gene raal Felix Malloem en dat werd voorge lezen voor de nationale omroep, de Franse troepen in het land opdracht gegeven binnen een maand te vertrek ken. lijks bestuur van de Europese Gemeen schap in Brussel, betreurt men het be sluit van de OPEC. Men noemde het „een stap in de verkeerde richting” en zei dat de wereldeconomie, die zich juist enigszins begint te herstellen van de prijsverhogingen sedert 1973, opnieuw de terugslag zal krijgen. We schijnen de laatste tijd te veel te sparen- Welnu, stel nu even dat u 450 bij elkaar had gespaard en daarmee de afgelopen drie dagen naar Amsterdam was getrokken om iets op de Antiquari an Book Fair te kopen. U had dan voor uw 450 de keus gehad tussen een eerste druk van het uit 1930 daterende dichtbundeltje „De Zwanen” van J. C. Noordstar of een foto van Mata Hari in werkkleding, voorzien van haar (krach tige) handtekening. Met andere woorden: wie klaagt over de duurte van de boeken tegenwoordig, kan zich troosten met de gedachte dat hij, als hij ze maar lang genoeg bewaart en tijd van leven heeft, er de aanschaf fingsprijs op dend uur gemakkelijk uit haalt. ,,Een volk dat leest, bouwt aan zijn toekomst”. Ik sprak op deze boeken markt in het nieuwe Marriott Hotel (dat aan de wand zulke gruwelijke kitsch- schilderingen heeft hangen dat je twij felt tussen een parodie en een beledi ging) een nog lang niet oude boekverko per, die toch al heel wat antiquarische boeken had zien liggen die hij nog voor de gewone winkelprijs had „weggege ven”. Niet de ouderdom bepaalt immers in eerste instantie de antiquarische waar de van een boek, maar zijn zeldzaamheid. Zo bleek de dichtbundel „Experimenten” van Geerten Gossaert eerste druk uit 1911, op handgeschept papier en gesig neerd door de auteur, niet minder dan 1250 te kosten. Meer dus dan de 975 die je moet neertellen voor de zeer zeldzame eerste druk in drie delen van Louis Couperus’ meesterwerk „Eline Ve- re” uit 1889. Het verschil zit hem dan in de zeldzaamheid, want Gossaert’s dicht bundel werd slechts in 60 exemplaren afgedrukt. Na een bijéénkomst in New York van de ministers van Buitenlandse Zaken en zvan de VN-delegaties is een uitgegeven, waarin de groep landen zegt dat militaire hulp op die schaal Israël zal aanmoedigen op- agressie te plegen en zijn expan- ''’1’tiek te handhaven. Een Egyptische woordvoerder van de Liga zei dat de Liga van oordeel is dat Amerika dezelfde wapens aan de Ara bieren moet leveren om te tonen dat het werkelijk een oplossing van het conflict in het Midden-Oosten wenst. De opdracht is de jongste uiting van ontevredenheid van de regering van Tsjaad over het door Frankrijk gevolgde beleid in de ontvoeringszaak van me vrouw Fran?oise Claustre. Zij wordt nog steeds vastgehouden door de rebellen van Hissen Habre. De militaire raad van Tsjaad vindt het leveren van wapens door Frankrijk aan de rebellen „onder bescherming van Mi rages”, „schending van de soevereiniteit van Tsjaad en belediging van de eer en waardigheid van het volk”. a

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 3