Vederlichte show
zeer opvallende expositie
Vrije Vogel
van
I
Schriftmuseum
gezellige sfeer
verhuist naar
Amsterdam
INSTAMATIC
CAMERA MET
INGEBOUWDE
TELELENS
Open podium
weer goed
begonnen
Pieter Zwaanswijk en Gerrit van Dijk
maakten
Spoedcursus in
8
Ij
I
11
h
Ij
ils
m
1
Of
BRUGGEN TUSSEN VROEGER EN NU IN KUNSTCENTRUM DE ARK
PREMIERE LUK BRAL
In de Tuinzaal
NIKON FOTOSCHOOL IN HAARLEM:
I
Nelly van Doesburg
overleden
Margot Fonteyn weer
naar Royal Ballet
uw
I
Jï-
I
DINSDAG
7
OKTOBER
1975
15
KUNST
14
lens
Boeiende synthese
*en
Onder redactie van J.P. Bos
HAARLEM. De toch al bizar
versierde buitengevel van De Ark
in het Nieuw Heiligland heeft nu
helemaal een buitennissig karakter
gekregen. De top gaat gedeeltelijk
schuil achter een parachute. Het
is de noodlandingsplaats geworden
voor een meer dan levensgrote Su
rinaamse van polyester. Ze hangt
voor de openslaande deur van de
verdieping waar vroeger exposities
werden gehouden en klopt daar aan.
Maar om dat goed te zien moet je
eerst De Ark in, de trap op om dan
te worden geconfronteerd met dat
uitzonderlijke en fantastisch uitge
doste object, nu waargenomen als
door een venster. Het is een grieze
lig goed ding, een creatie van Pieter
Zwaansdijk en Gerrit van Dijk.
B?
DE NIKON Fotoschool aan de
Rutherfordstraat in Haarlem-
Zuidwest, die gistermiddag offi
cieel is geopend door de presi
dent van Nikon Europe, mr. M.
Takaku, is uniek voor ons land.
Alleen de accommodatie van
Leica in Duitsland zou men kun
nen vergelijken met het nieuwe
centrum voor onderwijs en voor
lichting over fotografie uiter
aard met de Nikon-camera in
Haarlem.
JZZlïZl
HAARLEM Nadat worige week
het winterseizoen van start was ge
gaan voor wat betreft de abonne
mentsconcerten van het NPO, was
het NPO, was het gisterein de beurt
aan de amateurmusici om ook met
hun serie z.g. Open Podiumavonden
een begin te maken. In ©en inlei
dend woord prees de heer Baart de
voorbeeldig grote opkomst aan be
langstellenden in de Tuinzaal van
het Concertgebouw, onder wie de
bekende muziekdeskundige Wouter
Paap en wees voorts op de nog
steeds stijgende interesse voor deze
zo leerzame voordrachtsavonden.
Er komen nu al verzoeken tot me
dewerking uit geheel Nederland,
hetgeen de organisatoren tot grote
voldoening stemt.
y', wgjj
k
HEIN STEEHOUWER.
LUK BRAL
KEES TOPS
'en
t
De goeduitgeruste studio van de fotoschool.
De Nikon fotoschool aan de Rutherfordstraat in Haarlem.
JAAP STORK
De nieuwe Tele Instamatic van Kodak, waarop, voor het eerst bij dit type
camera, een elektronenflits kan worden aangesloten.
riem,
140.
Ól
s
Dame Margot trad in 1973 voor het
laatst in Covent Garden op. Er zullen
drie uitvoeringen worden gegeven. Daar
de vraag naar plaatskaarten zo groot is
besloot het theater dat deze alleen
schriftelijk kunnen worden aangevraagd.
Onlangs danste Dame Margot in Was
hington met Noerejev en naar verwacht
wordt zullen zij voor hun optreden in
Londen nog in New York dansen.
KODAK heeft zijn reeks van kleine
Instamatic camera’s uitgebreid met
een nieuw type met telelens. Hoewel
die telelens is ingebouwd, is de ca
mera nauwelijks groter dan de andere
typen. Men heeft de keuze uit een
normale lens met een brandpuntsaf
stand van 25 mm en een telelens van
43 mm. Met een schuifje op de camera
wordt het telefvoorzetjlensje in- of
uitgeschakeld. De zoeker wordt auto
matisch by de te gebruiken lens aan
gepast.
Kodak heeft deze camera uitge
bracht, omdat de meeste eenvoudige
amateurs gewoonte hebben hun on
derwerp van een tamelijk grote af
stand te fotograferen. Het onderwerp
komt dan klein en meestal tè klein
AMSTELVEEN. Gisteravond had in
het Cultureel Centrum te Amstelveen de
landelijke première plaats van de eerste
theatershow van de Vlaamse troubadour
Luk Bral, getiteld „Vrije Vogel”. Het is
een vederlicht programma van eenvou
dige liedjes met zo hier en daar een
gesproken tekstje. De toon is vrolijk,
onbezorgd; de inhoud vrijblijvend, a-
politiek; de muziek gebaseerd op simpele
rock-patroontjes. Een allergenoeglijkst
avondje uit, onderhoudend, maar weinig
meer dan dat.
nieuwe type Instamatic camera's, het
is model 430, de keuze te flitsen met
flitsblokjes of met elektronische flits
Het Kodalux flitsapparaat model 2
wordt aangesloten oo het accessoire-
schoentje aan de zijkant van de came
ra. Afmetingen: 33 x 100 x 61 mm.
Richtgetal bij 50 Asa: 22. Voeding: vier
batterijtjes van 1.5 V, model AA.
op de foto Met gebruik van de
telelens wordt het onderwerp, van
dezelfde afstand gekiekt, voldoende
groot afgebeeldl
Een ander belangrijk voordeel komt
om de hoek kijken bij portretopnamen
Veelal vindt men het niet prettig wan
neer de fotograaf te dichtbij komt
Bovendien loopt de geportretteerde de
kans als een karikatuur op de foto te
worden afgebeeld als gevolg van de
vertekening die optreedt bij korte op-
nameafstanden.
Enkele kritische kanttekeningen on
zerzijds: het tweede argument is accep
tabeler dan het eerste. Het euvel van
het te ver opnemen kan men beter
bestrijden met andere middelen zoals
voorlichting, met name van de zijde
van de fotohandelaar dan concessies
In de „fotoleerschool”, een initiatief
van de heer G. Brouwe, directeur van
de reeds aan de Rutherfordstraat ge
vestigde INCA Importmaatschappij, is
een entourage geschapen, waar de
amateur op prettige en gezellige wij-
fe
soms van boeiende kwaliteit zijn. Het
foto-realistisch schilderen blijkt
Zwaanswijk in een enkel geval ook
onder de knie te hebben gekregen (het
uitstekende portret van „de man met het
mandje”) en al die invloeden tezamen
zijn samengesmolten tot typische
„Zwaanswijks”, nergens bekrompen van
opvatting, gevarieerd van beeldvorming
en stijlmogelijkheden en sterk van colo-
riet.
Voor mijn gevoel is hij er weer hele
maal na een periode waarin zijn levens
omstandigheden hem een inzinking op
drongen die hij nu rijper geworden
te boven is. Hij is kennelijk op zoek
naar een creatief evenwicht en alle
voorwaarden daarvoor zie ik in zijn
werk aanwezig.
MEUDON. Op 76-jarige leeftijd is
in Meudon overleden Nelly van Does-
burg-van Moorsel. Zij was de weduwe
van de kunstenaar Theo van Doesburg.
Het echtpaar van Doesburg dat in Parijs
woonde, speelde een rol in de internatio
nale kunstenaarsbeweging Dada in de
jaren vlak na de eerste wereldoorlog.
Nelly van Doesburg was een concertpia
niste, die zich inzette voor de avantgare
van die roerige jaren. In 1923 nam zij
deel aan de geruchtmakende Dada-toer-
nee van Van Doesburg en Schwitters
door Nederland.
De heer Dortmond besloot wegens ge
zondheidsredenen zijn museum elders
onder te brengen. Gedurende veertig jaar
heeft hij zijn deels unieke verzameling
opgebouwd. Het museum Dortmond, dat
nu wordt overgebracht naar het „militie-
gebouw” in Amsterdam, omvat drie soor
ten objecten: schrijfgereedschappen, ge
schriften en zgn. autografen, eigenhan
dige geschriften van bekende personen.
vers; er wordt een schitterend sprookje
verteld over een prins en een prinses uit
de buurlanden Bubbelpurk en Kittel-
brik; en tenslotte is er een (oud) verhaal
over kurken, flessen, gootstenen en hui
zen, die allemaal voorbij komen een
waanzinnige conference.
Als Luk Bral zich meer zou toeleggen
op de meer poëtische kanten van zijn
talent (want talent heeft hij wel dege
lijk) en wat meer zou doen aan verbin
dende teksten (de genoemde drie waren
bijzonder goed), 2X>u zijn programma al
thans mij meer bevredigen. Hij moet
dan en passant ook maar meteen een
betere groep inhuren, want deze groep,
Album, speelde wel erg vlak.
Het huidige programma is er een van
onbezorgd amusemeait. Men kan er ge
rust naar toe gaan. Wie geen wonderen
verwacht, houdt er een gezellig avondje
aan over.
Op het gebied van gezamenlijke crea
ties hebben die twee hun sporen al
verdiend, maar wat mij betreft mogen
ze die sporen nu met bladgoud vergul
den, alleen al om die bengelende Suri
naamse. Als je die van het zaaltje uit
ziet, ben je al twee andere objecten
gepasseerd die meer tot de typische
Ark-sfeer bijdragen en waarmee de ex
posanten hopen iets terug te brengen
van wat er vroeger was en verdween na
het overlijden van de heer G. de Boer.
Het is weliswaar weer gedeeltelijk een
eethuis geworden, maar als kunstcen
trum hield het op. Misschien komt dat
nu terug als de huidige exploitant daar
niet tegen op ziet.
Hoe hebben Pieter en Gerrit die sfeer
doen weerkeren? Op een stoel achter
een tafeltje zit in „geobjectiveerde toe
stand” G. de Boer achter zijn maaltijd.
In werkelijkheid was hij forser dan nu
als pop, maar zijn houding is karakteris
tiek weergegeven. Als je op een knopje
drukt begint zijn hoofd nee te knikken
alsof hij het met zijn wederkomst niet
eens is. Die wederkomst is aan Henri
Fredericque Boot evenmin gevraagd en
toch zit hij daar als vanouds, nu ook als
welgeslaagde pop. Hij zit voor zijn schil
dersezel met voor zich een spiegel, alsof
hij aan een zelfportret bezig is. Zijn
voeten bevinden zich in een grote zinken
teil met een ankertje, een boot dus.
Die objecten zijn van Pieter en Gerrit.
Ze hebben er inderdaad zo intens aan
samengewerkt dat je niet kunt zien
waar het aandeel van de een eindigt en
van de ander begint. Met de schilderijen
is dat anders. Die zijn duidelijk van
Zwaanswijk alleen, ook al heeft Van
Dijk een stilleven mogen schilderen in
een van de portretten.
AMSTERDAM (ANP) Minister Trip
(Wetenschapsbeleid) opent tegen het ein
de van dit jaar een voor de Amsterdamse
Universiteitsbibliotheek belangrijke uit
breiding. De bibliotheek, die zich reeds
lang toelegt op de schrijfkunst en de ge
schiedenis van het schrift, heeft namelijk
een der belangrijkste particuliere collec
ties op dit gebied kunnen verwerven, het
Schriftmuseum J. A. Dortmond in
Utrecht.
Heel vroeger schilderde Pieter
Zwaanswijk in een sterk aansprekend
coloriet, waarbij hij veel aandacht
schonk aan een genuanceerd palet. Soms
LONDEN (UPI) Na een afwezig
heid van drie jaar zal Dame Margot
Fonteyn op 56-jarige leeftijd naar het
Royal Ballet in Londen terugkeren om
met de in Rusland geboren danser Ru
dolf Noerejev een volledige uitvoering te
geven van Romeo en Julia in de bewer
king van de choreograaf Kenneth Mac
Millan op 5, 6 en 10 januari a.s.
L^I'^lH'J.linnillllliilllIliiiiiiQiiiiii mii". .unii,.i-r mi,- ul.
Er bleek op dit eerste concert een
aanzienlijk aanbod aan vocale program
mapunten: solozang- zangduo, een da
mes dubbelkwartet en een gemengd
dubbelkwartet. Daarnaast pianistische
bijdragen en tenslotte een accordeon-
intermezzo.
Ans Bosma-van Maarseveen, sopraan
en Theo Braak, tenor, zongen, begeleid
door Arda Buter aan de vleugel, een
tweetal duetten van Dvorak op een zui
vere intoneringsbasis, door een ieder ook
afzonderlijk knap volgehouden in verde
re solowerken van o.m. Scarlatti en
Catharina van Rennes.
Uit Zandvoort afkomstig was het Da
mes Vocaal Ensemble onder leiding van
mevrouw F. Nierop-Petiet. De acht da
mes vertolkten in hechte eenheid en op
zeer zelfverzekerde wijze composities
van o.a. Mozart, Titow en Bortnianski.
Het prachtige Thema met variaties in
e, opus 10 van Schubert voor pianovier-
handig kreeg een zwierige, doch enigs
zins slordige uitvoering door het piano-
duo Dick Schenke en Wim van Ee. Met
name de coördinatie onderling is voor
verbetering vatbaar. Niettemin alle hul
de voor de energieke aanpak!
Marcel Huguenin, ook pianist, viel op
met een originele keus: de derde sonati
ne opus 28 van de Haagse componist
Léon Orthel. Hij speelde dit speelse,
kernachtige werk met zijn karakteristie
ke, gematigd-moderne accordiek zeer
overtuigend.
A-capella zang van respectabel niveau
bracht het gemengd dubbelkwartet „In
termezzo” uit Wormerveer. In een mooi
uitgebalanceerde samenklank met goede
zong voor détails verklonken onder een
prima directiegebaar liederen van Vulpi-
us. Peuerl, Beethoven, Mendelssohn en
Brahms.
Na een luchtige accordeonsolo van
Sjors van Kessel met o.m. een „Oost-
Azië Express”, waarin op een geestige
manier de puffende locomotief wordt
nagebootst, sloot de sopraan Hélène
Rausch-Zoethout het programma af met
„onsterfelijke” operettemelodieën van
Kalman en Stolz. Haar frisse stem leent
zich inderdaad uitstekend voor dit genre
en ze wist haar optreden bovendien met
de zo belangrijke „Schwung” te brengen,
waarbij haar fraaie Oostenrijkse kledij
veel bij droeg tot de „couleur locale”.
Wim van Ee verzorgde vaardig de pia
nobegeleidingen.
leek het of het oppervlak van zijn
doeken fonkelde. Hij deed dat bovendien
in een zeer fantasierijke trant meer
surreëel dan realistisch. Daarna is zijn
typische pop-artperiode begonnen. Hij
werd er wel bekend mee, won tweemaal
de koninklijke subsidie, maar zijn stiii
werd de laatste tijd althans in mijn
oog te grof en in ongenuanceerde
vlakken, bepaald geen volgende prijs
waardig. Maar zie, talent verloochend
zich gelukkig toch niet.
Pieter Zwaanswijk schildert nu in een
stijl, die een synthese is van vroeger en
later. De fantasie is teruggekeerd en de
pop-art elementen zijn behouden geble
ven. Ze hebben een meer persoonlijk
karakter gekregen, minder imitatie van
anderen. Er hangen nu portretten
voor een deel zelfportretten die
Luk Bral, die begon met optredens in
kleine Antwerpse kroegjes en theater
tjes, heeft inmiddels vier langspeelplaten
gemaakt, waarvan de laatste eveneens
„Vrije Vogel” heet. Over de stap om een
volwaardige theatershow te gaan verzor
gen, zei hij aan het begin van zijn
optreden, na een kolderieke omschrij
ving van wat er allemaal niet aan zijn
lichaamsbouw deugt: „En of dat alle
maal nog niet genoeg is ben ik Belg.
Maar je moet toch wel iets kunnen om,
met zo’n figuur als ik, op het podium te
springen”.
Dat is raak getypeerd, vooral wat dat
springen betreft. Luk Bral’s show is er
een met veel energie. Hij danst en
springt, maakt koddige pasjes en poses,
met een goede mimiek. Al deze aktivi-
teiten leiden de aandacht een beetje van
zijn nogal doordeweekse teksten af, met
het gevolg dat het optreden me, na het
beluisteren van de platen, toch nog mee
viel.
Bral’s teksten hebben niets met poëzie
te maken en dat hoeft natuurlijk ook
niet. Maar opvallend is, dat zijn sterkste
nummers toch die verstilde, juist wél
min of meer poëtische delen zijn. Bij die
nummers is nou net dat sfeertje aanwe
zig, dat je in de rest van het programma
mist. Luk Bral blijkt dan ook ineens een
bijzonder mooie, gevoelige stem te heb
ben Ik noem twee uitschieters: „Alsje
blieft, kom terug bij me” (een prachtige
Nederlandstalige versie van Elton John’s
„I need you to turn to”) en „Happy
Birthday” (over zijn stemming wanneer,
na zijn verjaardagsfeest, de gasten al
slapen en hij nog wat wezenloos tegen!
een lege whiskyfles aanhikt).
Het overige repertoire, goeddeels van
de elpee „Vrije Vogels”, wordt met
agressieve, scheurende stem gezongen, en
dat kan ook bij die liedjes, maar het is
niet plezierig om naar te luisteren.
Nog iets over de korte tekstjes tussen
door. Er is ,,het wondermooie verhaal
van het bloemetje en de bij”, waarvan
de laatste zo stoned wordt van de papa-
ze wordt verteld hoe hij meer uit
zijn camera kan halen. En niet alleen
de amateur, maar ook menige profes
sional kan, zo is in de korte bestaan-
stijd van de school al gebleken, zijn
kennis van de toepassingsmogelijkhe
den van de Nikon-camera nog aan
vullen.
De cursisten staan een voortreffe
lijk geoutilleerd studio en een con-
versatiezaal ten dienste. Verder is er
een expositieruimte waar, zoals we
al berichten, als eersten HAFV-leden
hun werk tonen en een bar voor
lunch en drankjes. De leerstof wordt
namelijk gegeven op één dag met een
maximale capaciteit van 30 „leerlin
gen”. De kosten zijn 30, waarbij de
lunch, koffie en thee zijn inbegrepen.
De cursus telt twee onderdelen. Het
technische gedeelte geeft een inzicht
in het gebruik van de camera, waar
bij de opbouw, de sluiter, het zoeker-
systeem en de lichtmeter aan bod
komen. In het praktische gedeelte
kan men in de studio onder leiding
van een vakleraar zelf enige opna
men maken van modellen en voor
werpen. Aan het eind van de cursus
wordt een Nikon-certificaat uitge
reikt.
Hoewel deze cursus als een vorm
van klantenbinding kan worden be
schouwd moet men het belang van
het verbreden van de kennis van een
apparaat, of dat nu Nikon of een
andere naam als merk draagt, en het
vergroten van het plezier in de foto
hobby niet onderschatten.
I e doen aan de amateur door een tech
nische ingreep. Door deze ingreep moet
de gebruiker van de moeiteloze, han
dige, kleine camera, nu toch weer na
denken voor het verrichten van een
handeling extra: het verstellen van het
schuifje „tele”. Enfin, de praktijk zal
het wel leren.
Overigens biedt Kodak voor dit
