HOLZBAUER BLIJFT IN NIEUWE STADHUIS GELOVEN
HOEVEEL
AUTO
IS DE
WITKAR?
VW’s Bob Luyken: na verlies weer winst in ’75
Toerisme goed voor miljard
Katten
N
n
*0
ijn
ast hebt
.arigneij
wltsanal
Ipt goed,
«akellike
neteenal
ik stopt
tellingen
ü.eenw»
mbinatie
1B
Postzegels
Binnenring
tg - s
TO S
as
Boom
Leidseplein
i
MAI
13
DONDERDAG
9
OKTOBER
19 75
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING
I
ai
J
I’
Jammer zo’n gebombardeerde buurt
te kunnen vliegen. Tel uit je winst.
voor
we
over
9'
een
van
-
BOB LUYKEN
BIJ ALLE tranen over de malaise
in het internationale toerisme mag
niet worden vergeten dat het bui
tenlandse bezoek Amsterdam jaar
lijks toch zo’n slordige miljard gul
den oplevert. De man, die het pro-
dukt” Amsterdam verkoopt, heeft
echter moeten bezuinigen. En VVV-
directeur Bob Luyken is daar flink
rouwig over. „Het beroerde is dat
je zo’n, typische instelling bent, die
tussen de overheid en het bedrijfs
leven in zit. Zo word je van het
kastje naar de muur gestuurd”.
speciale envelop voorzien
700-poststempel.
Karrend door de Reguliersbreestraat.
De Munt kijkt toe.
rikaanse kranten ook gelezen. Ouders
werden gewaarschuwd om hun cleane
teenagers niet naar A’dam te laten gaan.
Daar doe je weinig aan. Je moet gewoon
eerlijk zijn over deze stad en het heeft
geen zin meer haar als de Parel van de
Zuiderzee te verkopen. Maar neem nou
het jeugdtoerisme: ik vind dat het beleid
goed is geweest. Het slaapverbod voor
het Vondelpark is zonder problemen ge
gaan en je moet weten dat het percenta
ge Amerikanen in het park nooit hoog is
geweest. Natuurlijk heeft het de stad
toeristen gekost, maar aan de andere
kant heeft het toch ook weer anderen
getrokken. En dan vooral de klassieke
„Willem” Holzbauer op het Waterloo-
plein.
toerist die wel iets van die hele sfeer
wilde meemaken. En neem dan nog eens
die 100.000 foto’s van de Dam enzo die
van huiskamer naar huiskamer zijn ge
gaan”.
Ziet Luyken A’dam een casino krij
gen?
het
een
het
het
achtende
Ten, kan
ambeieit-
Luyken: „Nieuwe hotels hebben be
paalde verwachtingen gehad en die zijn
misschien uitgekomen. Maar ik dacht
dat er ook wel hoteliers zijn die minder
tevreden zijn. Het is een simpel reken
sommetje. Je krijgt er 10 pet hotelbed
den bij en het bezoek stijgt nauwelijks.
Bovendien, je moet zeker een hotelbe-
zetting van zo’n 65 tot 70 pet hebben om
redelijk te kunnen draaien en hier zitten
we nu gemiddeld op 39 pet”.
Het budget van drie miljoen wordt
vrijwel volledig opgesoupeerd door loon
kosten en andere administratieve romp
slomp. Wat aan promotie-activiteiten kan
worden uitgegeven is niet meer dan
250.000 gulden. „En aan tv-spots in het
buitenland hoef je dan helemaal niet te
denken”, aflidus de geboren Hagenaar die
alweer een kwart eeuw in het vak zit
waarvan de laatste zeven jaar als de
topman van de hoofdstad.
Die bitterheid zal er ook zijn onder de
hoteliers, die ondanks een goede zomer
steeds meer moeten merken dat de spoe
ling dun is geworden sinds zoveel con
cerns hun optrekjes in de „magie town”
vestigden. Nieuwkomers als het Marriott
en Sonesta tonen zich evenwel niet on
tevreden. Hoe kan dat?
Op het station openbaarde zich een
ander mankement dat volgens onze wit-
karmakker vaker pleegt op te treden.
Terwijl ’t autootje in de accuklemmen
zat, begon het op het dak onheilspellend
te roken en dreigde verdere kortsluiting.
Frans verwijderde de klemmen, maar
van opladen kwam zo weer niets te
recht. Zo tobt witkar nog met z’n kin
derziekten, maar wie durft te beweren
dat deze two-seater het ook in 1980 nog
niet gemaakt heeft, krijgt met mij te
doen. Tenslotte was de eerste Ford ook
kruimelwerk vergeleken met wat er nu
allemaal aan de V-snaar hangt.
Dat zit er toevallig niet in want de
bouw duurt vijf jaar en het is nog
allerminst zeker of de regering de beno
digde 200 miljoen ook volgend jaar al
op tafel zal leggen. In zijn herenhuis
aan de Amstel verduidelijkt de Weense
architect, die in eigen stad met de bouw
van veertien metrostations bezig is en de
universiteit van Salzburg op de groene
weide voor de Festungsburg aan meer
Hoewel er pas 60 km op de teller stond
en er links en rechts verbeteringen aan
het proto-type van Luud Schimmelpen-
ninks geesteskind waren aangebracht,
presteerde het pookje (zoiets als van de
DAF) in z’n achteruit niets.
Een andere zaak is dat Amsterdam de
wereldpers niet meer haalde vanwege
zijn tulpen en klompen, maar door ver
halen over elkaar af slachtende Chinezen
en de florerende heroïnehandel. Wat is
daar het effect van geweest’
„Ik heb die sensatieberichten in Ame-
MAAR hoeveel auto is de witkar nu?
En wat zijn de voordelen boven de tram
of fiets? Fotograaf Arthur Bastiaanse en
uw kronikeur hebben zich aan een
avontuur met zo’n telefooncel op wielen
gewaagd Bij de Oudebrugsteeg zou de
witkar klaar staan, maar die stond er
toevallig niet. „We hebben nog wat
moeite met de doorstroming”, opperde
witkar-medewerker Frans Huijboom die
echter rap naar de Elandsgracht fietste
om de 97-FS-ll te halen.
AMSTERDAM viert dit weekeind
de dag van de postzegel met een
grote filatelistische manifestatie in
hotel Casa 400, die is te vinden in de
James Wattstraat 75 vlakbij het Am-
stelstation. Op de tentoonstellingen
zijn onder andere inzendingen te zien
van het Nederlands Postmuseum en
het postdistrict A’dam. Bezoekers
kunnen bovendien naar huis met een
1
MET REDELIJK sukses Damduiven en
paleis achter ons gelaten en de grachten
opgezocht. Een brug met een pittige
Frans later over dat gerammel: „Hé,
dat is raar want deze wagen verschilt op
dat punt dag en nacht met de oude.
Daarin trilden de darmen uit je lijf”.
Intussen zag Bastiaanse de lol van dit
schone voertuig nauwelijks meer in. „De
associatie met een botsauto dringt zich
op” en „Leuk om kratten melk mee te
vervoeren” en „Gezien het optrekken
zijn ze bijzonder verkeersstagnerend”,
mompelde hij vrolijk.
DE AMSTERDAMSE Kamer van
Koophandel heeft fel uitgehaald te
gen de plannen om op het circuit
Marnixstraat-Weteringschans-Sarpha-
tistraat een vrije trambaan aan te
leggen. Deze „binnenring” is voor de
Kamer onaanvaardbaar. Waarom?
„Omdat het meer moeilijkheden
schept dan oplost”. En daar gaat het
uiteindelijk om. De bereikbaarheid
van de binnenstad wordt verder aan
getast als men het onmogelijk maakt
om met de auto naar de bedrijven en
kantoren in deze omgeving te komen.
De bedrij ven vertrekken dan. Dat pro
ces is nu al aan de gang en het is
funest om deze ontwikkeling nog
eens te versnellen. Daarmee wordt de
Amsterdamse positie als nationaal en
internationaal centrum aangetast en
de werkgelegenheid bedreigd. Aldus
de Kamer van Koophandel die van
mening is dat de gemeente zijn huis
werk moet overdoen.
ER IS IN elk geval één firma die er allesbehalve rouwig om is dat
Amsterdams nieuwe stadhuis er nog niet staat: de KLM. Want sinds een
jaar of zes geleden een tamelijk onbekende Oostenrijkse architect de in
ternationale stadhuisprijsvraag won, heeft zij het commerciële genoegen
Wilhelm Holzbauer („Met Willem”, zegt hij in goed Nederlands) om de
week van Wenen naar Amsterdam
Voor het stoplicht op de Dam stond
rechts van ons een bejaarde man met
een fiets. Hoewel hij het tempo aan zijn
leeftijd aanpaste, kostte het hem nauw-
lijks moeite om ons bij te houden. Maar
dat heb je in een „normale” auto soms
ook.
Ondanks dit euvel taxieden we het
Damrak op. De vrije baan over, wat
linke soep is omdat de witkar uiterst
aarzelend optrekt en de Amsterdamse
trams daar juist berucht om zijn. Een
aardige Mercedes-meneer stopte voor
ons, maar snelde ons gevolgd door z’n
filevrienden vervolgens weer voorbij.
Dat komt omdat de top van onze witkar
niet verder dan de 30 km reikte.
Voor Holzbauer ligt dat anders. Be
stuurders en ambtenaren hebben hem
met een vale glimlach verteld over al
die plannen die juist in het Amsterdam
se zo’n slepend bestaan leiden, maar
toch„Ik heb altijd gedacht dat Am
sterdam een rijke stad was”, meent de
mistroostig over de Waterloopleinmarkt
benende architect. „Dat leerden we ten
minste op school. Maar van die financië
le verhouding met Den Haag begrijp ik
niets. Helemaal niets. In Wenen ligt dat
heel anders. Als ze daar zeggen:
bouwen een stadhuis, dan doen ze dat
gewoon”.
WE KENNEN de witkar alweer
enige jaren en steeds waren er op
nieuw mijlpaaltjes op de lange weg
naar erkenning. Zoals vorige week
toen verkeerswethouder Pitt Treu-
mann en Kamerheer Ed van Thijn
erbij waren toen de computer van
de gemeentegiro de eerste ritprijs
van de witkar in de molen stopte.
Automatischer kan het niet en dat
is nu juist de bedoeling.
Over de toeristische gang van dit jaar
is hij bepaald niet ontevreden. Na de
teruggang van de laatste jaren, waarbij
het verlies van zo’n 500.000 overnachtin
gen van Amerikanen (de helft) heel wat
harder aankwam dan de winst op ande
re „markten” deed vermoeden, verwacht
de heer Luyken voor 1975 vijf a zes
percent meer toeristen dan vorig jaar
het geval was.
Waaruit je de conclusie zou kunnen
trekken dat het feest van 700 achteraf
gezien prima is verkocht. Luyken wil
daar echter niet zo aan. „Het zal door de
publiciteit in de loop van dit jaar wel
invloed hebben gehad, maar het hele
Amsterdam 700-gebeuren was niet dui
delijk een promotionele zaak. Het was
een politieke beslissing en het moest een
feest voor de Amsterdammers worden”.
„Daar komt bij dat het hele program
ma te laat van de grond is gekomen om
er in het buitenland nog iets mee te
doen. Dat heeft ook de KLM erg verdro
ten omdat ook die de kapstok, die wij
duidelijk zagen zitten, hebben gemist”.
„Kijk, ik vind gewoon dat een casino
hier niet mag ontbreken maar als het
naar Zandvoort zou gaan, dan zou ik
Zandvoort bepleiten. De afstand is niet
zo groot en je kunt allerlei regelingen
daarvoor treffen. En als je het daar
goed doet, krijg je er - ook voor Amster
dam - een uitgaanscentrum bij”.
Als de vijftien „stations” er voor het
eind van het jaar zijn, moet het witkar-
lid van het ene accu-oplaadpunt naar
het andere in de binnenstad kunnen
zoeven. Omdat hij een eigen sleuteltje
krijgt en de computer alle ritten ver
werkt, hoeft er niemand aan te pas te
komen.
Op naar een leefbare stad zonder
parkeerproblemen en het gif van de
uitlaatgassen, is de witkarleuze. En
voor het geld hoeft men het gezien de
drie stuivers per kilometer city-gebeuren
ook al niet te laten. Lijkt het tenminste.
DE NDSM timmert aan de werf in
Amsterdam-Noord en wilde daarom
wel eens iets voor de jeugd in dit
stadsdeel boven ’t IJ doen. Het werd
uiteindelijk een fantastische glijbaan,
die de „Kindertj esboom” heet en te
zien is aan de Floraweg. De man op
de vóórgrond, die ervan onder de
indruk lijkt te zijn, is wethouder Van
der Velde van Jeugdzaken.
lucht helpt, waarom het stadhuis
hem nog steeds zo belangrijk is.
„Ik vind dat het voor de hele omgeving
en voor de opbouw van de Nieuwmarkt-
buurt een hele stimulans zou zijn. Het is
jammer dat door de metro en andere
oorzaken in de binnenstad zo’n gebom
bardeerde wijk kan ontstaan. Het is hiei’
net als na de oorlog. Ik vind ook dat de
kwaliteit van de vlooienmarkt steeds
minder wordt. Zoals ik het zie, is het
geen echte markt meer maar met de
plannen voor het stadhuis hebben we
met het Waterloopleingebeuren steeds
serieus rekening gehouden”.
HOLZBAUER is er nauwelijks ver
baasd over dat er tegen zijn visie op een
modern bestuursgebouw („Het is een
open ruimte waar dagelijks toch zo’n
8000 bezoekers komen”) oppositie be
staat. Nog steeds is dat zo. Wethouder
Lammers, die ooit tegen het plan stem
de, opperde niet zolang geleden het
denkbeeld dat er maar een eenvoudiger
stadhuis moest komen. En dan misschien
nog op een andere plaats in de stad ook.
Dat zal naar alle waarschijnlijkheid niet
gebeuren want de meerderheid van het
stadsbestuur houdt vast aan het oor
spronkelijke plan.
Dat neemt niet weg dat Wilhelm
Holzbauer sinds enige maanden bezig is
het plan te herzien. „Op details”, voegt
hij er snel aan toe, „want het. concept
blijft gelijk”.
Intussen sleutelend aan de nieuwe
Bijenkorf in Utrecht heeft de besnorde
bouwmeester tijd genomen om de Am
sterdamse metro-expositie (Wegens „over
weldigend sukses” geprolongeerd) te
bekijken. „Heel leuk”, meent hij, „en ik
ben er ook van overtuigd dat de hele
publieke opinie hierover verandert als
de metro eenmaal gaat rijden”.
DE ACTIEGROEP die met de Bouw-
es-wat-anders krant vooral ageert
tegen de plannen van Bouwes om op
de plaats van Paradiso en het huis
van bewaring een hotelcomplex te
bouwen, menen dat de ziel van de
stad door het spel van de projectont
wikkelaars op deze plaats verkwan
seld dreigt te worden. Omdat
Leidseplein alleen nog maar
prooi is van de commercie zal
leven er wegvloeien. Kortom,
plein verloedert. „Het plein van de
15.000 stoelen, van de paardenvilders,
achttiende eeuwse nozems en tuig
van de richel, van versierders, lift-
knechts, mangelvrouwen en dringers
van de schouwburg, van Mozart, Ma-
tahari en prins Rainier, van callgirls,
nichten, uilen, cinefielen en de inter
nationale set, het plein waar we in
zonde leven”. Dat mooie zinnetje is
van de journalist Nico Polak. De
Bouw-es-wat-anders groep vindt het
de moeite van het overdenken waard.
Ik ook.
helling beklom onze vierwieler als zaten
we op de Grossglockner. Voorts werd
duidelijk dat de W al helemaal niets
moet hebben van de normale straatklin
ker met hobbels en kuilen. Het leek er
even op alsof we in het hots- en botsge-
weld bezig waren het achterstuk van de
Amsterdamse Zoef te verliezen. Op het
asfalt keerde de rust pas weer terug.
DE RAI zal in het weekeind van 11
en 12 oktober bol staan van de
katten. Maar omdat „Felikat” het al
lemaal organiseert, gaat het om ras
poezen waaronder nogal wat kampi
oenen uit Nederland en andere Euro
pese landen. Er worden 10.000 bezoe
kers verwacht wat betekent dat er
naar elke kat tien mensen komen
kijken.
Holzbauer beaamt dus grif dat hij
iewat gefrustreerd is over het uitstel en
de nogal tegenstrijdige berichten
wat er galat gebeuren. „Natuurlijk maar
dat heb je altijd met grote projecten en
speciaal in A’dam. In dit beroep krijg je
een zeker fatalisme. Je bent alweer met
andere projecten begonnen terwijl de
oude nog niet eens klaar zijn.”
„HET IS net zoiets als een wisselbad:
warm en koud water. Je moet niet
vergeten dat we er tussen 1970 en ’72
erg intensief aan hebben gewerkt. Maar
geleidelijk aan merkte je dat het alle
maal wel eens langer zou gaan duren.
Toch heb ik altijd gedacht dat het
stadhuis er in 1976 al zou staan”.
Ij
Igg&iBr
s
