WEINIG
Luchtkussen-oorlogsschip
I
I
I
MISDAAD
INITALIË”
Adelsboek:
bom onder
vergulde
stoelen
99
99
i tMB®
Minister vindt:
I
HBmWMVMBMFRQ
VARIA
24
(Van onze correspondent)
1.
T andarts
Woordenboek
Uit de boot
Klein voetje
ZWOLLE-ECHTEN. De gedachte waarmee de natuurarts en homeo-
paat dokter H. Stiekema uit Meppel al jaren rondloopt is werkelijkheid
geworden: in Echten is een „centrum” voor biologische geneeskunst en
gezondheidszorg van de grond gekomen, waar patiënten niet alleen zullen
worden behandeld maar waar tevens duidelijk wordt gemaakt hoe men
ziekten kan voorkomen.
(Van onze redacteur in Paramaribo)
PARAMARIBO. In Surinaamse onderwijskringen wordt heftig ge
kibbeld over de taal die straks in onafhankelijk Suriname moet worden
gesproken. Nationalisten willen het Nederlands zo snel mogelijk af schaf
fen en overschakelen op het Surinaams (ook wel Negerengels of Taki-Taki
genoemd). Anderen denken aan Engels, Spaans of Portugees.
S^gMMlg
Gecompliceerd
Redding nabij
„Groeien”
Verrukt
Oriëntatiedag
Volwaardig
Nederland heeft centrum voor
biologische gezondheidszorg
staf aanwezig
Nederlandse taal niet geschikt voor Suriname
onder
van
I
van
een yogacursus te geven en meditatieoe-
feningen te doen. De watertherapie van
Kneipp krijgt de aandacht”
zijn interview, dat in Italië veel aan
dacht heeft gekregen, een eerste zet is
geweest in de campagne die de christen
democraten willen houden om hun na
de verkiezingen van half juni zo ge
deukte prestige weer wat bij te werken.
Graaf Saint Simon zegt
onderzoek dat hij en De la
14 maanden aan het 1.214
tellende rode boek gwerkt.
S
Hoewel het Nederlands sinds jaar en
dag de officiële taal is, heeft het bij veel
Surinamers nog maar een heel klein
voetje aan de grond gekregen Ze den
ken en dromen niet in het Nederlands.
Uit de al eerder genoemde enquête is
gebleken, dat slechts 33 percent van de
Surinaamse gezinshoofden thuis Neder-
Onder de opvallende omissies in
het adelsboek zijn de familie Roth
schild en president Valery Giscard
d'Estaing en zijn vrouw, Anne de
Brantes de Giscard d’Estaing.
De angst tegen het gebruik van krui
den is volgens de heer Schuthof in
Nederland duidelijk aan het afnemen.
„Ik geloof dat de mensen zich steeds
meer bewust worden van de schadelijke
bijwerking van geneesmiddelen en liever
weer overgaan op die geneesmiddelen
waarbij de kans op schadelijke neven
werking zeer gering is”.
de aanvallen die we hebben gedaan op
de natuur door een eenzijdige bemesting,
waardoor belangrijke mineralen aan het
voedsel worden onttrokken. De spannin
gen van deze tijd. Onze leefwijze, waar
door onze weerstand is afgenomen.
Waardoor 1 op de 3 mensen aan kanker
of een hartaanval bezwijkt”.
Graaf Saint Simon zegt dat er in
feite 564.632 Fransen rondlopen met
onechte adellijke titels, als men er
van uitgaat dat elke familie 24 leden
telt. Hij geeft toe dat het voor de
23.943 families een schok moet zijn in
een adelsboek dat hun een 160 gulden
heeft gekost, niet te blijken voor te
komen.
„Er zijn er die mij hebben opgebeld
met de vraag hoe het mogelijk is dat
rij niet in het werk zijn opgenomen,”
aldus graaf Saint Simon. „Ik heb
geantwoord dat ik mij aan de feiten
heb moeten houden. Er zijn families
onder geweest die mij een afschrift
stuurden van de oproep die zij in de
revolutie van 1789 van de gouverneur
kregen om voor de Assemblee van
Edelen te verschijnen. Maar dat is
geen bewijs, want de gouverneur
nam aan dat iedereen van adel was
die grond bezat en als edelman leef
de. Een koninklijk document was er
niet.”
dat het
Sereville
hebben ingesteld, heeft aangetoond
dat van de ongeveer 28.000 families
in Frankrijk met een adellijke titel,
23.943 niet echt blauw bloed in de
aderen hebben vloeien. Maar 4.057
families kunnen wijzen op koninklij
ke decreten waarbij zij in de adel
stand worden verheven.
„Samen met de patiënt probeert de
Meppeler natuurarts achter de oorzaak
van de ziekte te komen. Hij vertelt hun
tevens de zin van een ziekte. Veel aan
dacht wordt natuurlijk ook geschonken
aan gezonde voeding en de preventieve
werking die daarvan uitgaat. Want laten
we eerlijk zijn: wat eten we tegenwoor
dig? Het dóórgeraffineerde eten, de vet
tigheid uit de patat-fritestent. En dan:
Slechts 55 percent van de Surinaamse
kinderen behaalt het getuigschrift
de lagere school. De rest valt uit de boot
en wordt opgenomen in het legertje van
„In zijn behandelwijze gaat dokter
Stiekema aandacht schenken aan dit
soort zaken en wijst de mensen erop: eet
goed, leef goed, laat de ziekte over je
heen komen, doorleef die. Daarbij heeft
hij één groot principe: de mensen niet
voorschrijven maar het „uit hun zelf”
laten komen. Daarom wordt er ter ont
plooiing van de persoon op dit centrum
ook aandacht beschonken aan het crea
tief bezig zijn. Men overweegt verder
veelal werkloze ongeschoolden. Dit jaar
slaagde maar 33 percent van de kinde
ren die toelatingsexamen deden voor
ULO, MULO of LTS. Dit percentage is
normaal. Voor een middelbare-schoolop-
leiding komen vrijwel alleen kinderen
van beter gesitueerden in aanmerking.
Die hebben een fikse voorsprong, omdat
ze het Nederlands thuis spreken.
Naarmate de dag van de onafhanke
lijkheid nadert, gaan de bezwaren tegen
de koloniale taalerfenis zwaarder wegen.
Het Sranan Tongo ligt dan als alterna-
tiel voor de hand. Hals over kop over
schakelen kan evenwel niet, want het
Negerengels is 'altijd een gesproken taal
geweest, wat betekent, dat er nog geen
volledige grammatica is en dat er nog
gesleuteld moet worden aan een een
heidsspelling. Er zijn een paar schamele
woordenlijsten samengesteld.
de wereld- De verschillende radiostations
verzorgen dagelijks programma’s in het
Nederlands, het Hindostaans, het Ja
vaans en het Negerengels. Dit laatste
taaltje kreeg enkele jaren geleden een
mooie nieuwe naam: het Sranan Tongo,
de Surinaamse taal, en wel omdat bijna
alle bevolkingsgroepen zich verstaanbaar
maken in deze merkwaardige mengeling
van Afrikaans en Engels, die in de
slaventijd ontstond.
De samenstellers van de nieuwe
uitgave, graaf Fernand de Rouvroy
de Saint Simon en baron Etienne de
la Sereville beiden van onverval
ste aristocratie hebben 15 jaar en
pagina’s
Er zal gezocht worden naar de moge
lijkheid de zogenoemde psychische
groeitherapieën toe te gaan passen. Deze
groeitherapieën zijn sedert tien jaar in
ontwikkeling en vooral afkomstig uit
Amerika. Voor autogene training, yoga
of eurithmie zal mogelijk iemand aange
trokken worden uit de Duitse scholen.
„Het werd tijd dat orde op zaken
werd gesteld, want de Franse adel is
ten dode opgeschreven. Dit geldt
overigens voor het grootste deel van
Europa. Alleen de Belgische en Britse
kroon creëert nog nieuwe adel. De
Franse adel neemt per 106 jaar met
ongeveer 25 percent af,” aldus Saint
Simon.
Graaf Saint Simon licht toe dat de
Rothschilds zijn geweerd omdat hun
titel een „exporttitel” uit Engeland is.
De president van de republiek en zijn
vrouw hebben de Dictionnaire niet
gehaald omdat him voorzaten zijn
voortgekomen uit buitenechtelijke
avontuurtjes op hoog niveau in de
tijd van Lodewijk de Vijftiende.
I
Graaf Saint Simon zegt dat de
Dictionnaire werd samengesteld om
dat de 4.057 huidige adellijke families
over 400 jaar zijn uitgestorven, waar
door Frankrijk blijft zitten met al
leen maar scherts-aristocratie.
Dokter Stiekema ten slotte: „Dit cen
trum wordt door ons gezien als een
belangrijke en noodzakelijke stap in de
richting tot het verbeteren van de per
soonlijke gezondheid en de maatschap
pelijke gezondheidszorg. Zij komt voort
uit een wezenlijke impuls dat op dit
gebied iets gedaan moet worden om de
huidige problemen het hoofd te bieden”.
lands spreekt. Velen uiten zich toch het
gemakkelijkst in hun moedertaal. Acht
tien percent van de gezinshoofden
spreekt thuis het Sranan Tongo, 28 per
cent het Hindostaans en 17 percent Ja
vaans, terwijl drie percent binnen eigen
muren zowel Nederlands als Surinaams
gebruikt.
Op straat, in de cafés en de winkels is
het Sranan Tongo de officieuze voertaal.
Nederlands bleef zeker in de volkswij
ken van Paramaribo, in de districten en
in het binnenland een vreemde taal. Een
pijnlijk gevolg hiervan is, dat veel Suri
naamse kinderen wanhopig in de school
banken zitten. Ze leren lezen in een
onbekende taal, maar die taa’ wordt ze
niet als een vreemde taal geleerd, want
de schrijvers van schoolboeken gaan er
simpelweg van uit, dat alle kinderen het
Nederlands dagelijks spreken. Alle ande
re vakken worden ook direct in het
Nederlands gegeven-
Zo is het niet verwonderlijk, dat de
Surmamertjes uit een niet-Nederlandsta-
lig milieu zich met heel veel pijn en
moeite en heel veel „jaartjes overdoen”
door de lagere school worstelen. Volgens
de socioloog Kruyer bereikt maar 16
percent van de leerlingen zonder zitten
blijven de zesde klas. (In Nederland is
dat percentage volgens hem 64).
Daarentegen bevat het boek de na
men van vooraanstaande linkse intel
lectuelen, zoals kopstukken bij het
dagblad van de Franse communistische
partij, L’Humanité, en het linkse tijd-
schrijft Le Nouvel Observateur, en
die van de voorzitter van de Franse
bond van vrachtwagenchauffeurs,
waarvan de aristocratie onaanvecht
baar vaststaat.
Een duidelijke taalpolitiek is er nog
niet. Minister R. Venetiaan van Onder
wijs constateert wel, dat de poging om
de Surinamers Nederlands te leren niet
adequaat is geweest. Uit een recente
enquête onder gezinshoofden rolde het
verrassende gegeven, dat slechts 68 per
cent het Nederlands redelijk beheerst.
„We zullen rigoureuze maatregelen
moeten nemen om dit volk één taal te
leren”, zegt Venetiaan. „Als officiële taal
is het (Surinaams-) Nederlands niet aan
te bevelen, dat is langzamerhand wel
duidelijk. We gaan er dan ook bewust
naar toe werken het Nederlands op den
duur te vervangen”. Hij heeft driekwart
miljoen uit het restant van het laatste
vijfjarenplan losgepeuterd om onderzoek
te verrichten op taalgebied. Helaas ont
breken de deskundigen nog.
Dit is het ontwerp' van wat ’s werelds eerste luchtkussenoorlogsschip moet worden.
Bell Aerospace Corporation in de Verenigde Staten is bezig met de ontwikkeling
ervan. Het vaartuig zal 2200 ton gaan wegen en zich met een snelheid van 160 kilo
meter per uur kunnen voortbewegen..
Het wordt net zo breed als de zgn. Kanaal-Hoovers lang zijn en is bedoeld als
onderzeebootjager voorzien van geleide projectielen en helikopters. Britse Hover
craft-experts, onder leiding van John Chaplin, spelen een belangrijke rol in de ont
wikkeling en produktie van dit revolutionaire schip.
Sinds kort heeft ook een oud-arts van
Dennendal, Dick Nicolai, zich achter de
pogingen van dokter Stiekema gezet.
„Hij is verrukt van dit project. Hij
slaapt er ’s nachts niet van”, aldus de
heer Schuthof. „Sinds de start van dit
centrum komen ze als het ware uit de
lucht vallen. In september komt een
verpleegkundige stage lopen,in het cen
trum”.
En hoe staat het met de financiering
van dit project? Penningmeester Schut
hof: „In de eerste plaats door gebruik
te maken van een bankkrediet, in de
tweede plaats door leningen, liefst rente
loos, en ten slotte door giften en hopen
lijk erfenissen en legaten. Wat die giften
betreft: die komen grotendeels van oud-
patiënten. Het loopt bemoedigend tot
nog toe. We hebben al 10.000 binnen en
wij hebben goede hoop dat het op deze
manier zal lukken”.
Voor een eerste consult betalen de
patiënten 60. Een bedrag dat wellicht
velen af zal schrikken. „Dit bedrag is zo
hoog omdat die eerste behandeling een
half uur tot een uur duurt. Dit bedrag
behoeft echter geen drempel te zijn. Wie
het niet kan betalen, mag minder beta-
De taalsituatie in Suriname is bijzon
der gecompliceerd. Zoals zo veel landen
met een koloniaal verleden, zit Surina
me opgescheept met een mengelmoes
van talen; een logisch gevolg van de
werkkrachtenimport uit vele delen van
Al met al ziet het er naar uit, dat het
Nederlands in Suriname zal verdwijnen-
Dat zal weliswaar nog even duren, want
geld en deskundigheid ontbreken nog.
De komende jaren zullen zich dus nog
duizenden Surinaamse kinderen zwetend
over de Nederlandse taallesjes buigen.
Voor de kinderen buiten Paramaribo
is de redding waarschijnlijk wat nader
bij. Venetiaan wil zo snel mogelijk be
ginnen met de aanpak van de taalpro
blemen in de districten en het binnen
land. Hiervoor wordt een programma
ontwikkeld. In de eerste fase zullen de
kinderen in hun moedertaal worden be
naderd, dan begrijpen ze tenminste waar
de onderwijzer over praat. Geleidelijk
wil men dan de leeftijd waarop de
kinderen onderricht krijgen in de offi
ciële taal, laten daden. Totdat zelfs de
eerste opvang in de schooltaal kan
plaatsvinden.
PARIJS (UPI). Volgens een
nieuwe editie van het Franse adels
boek zijn er in Frankrijk maar 4.057
onvervalst adellijke families en zijn
de 23.943 andere onecht. De „Diction
naire de Ia Noblesse Francaise” is
daarmee een bom geworden die de
vergulde salons van Biarritz tot Pa
rijs op hun grondvesten zal doen
schudden.
Naast deze vier „hoofdtalen” hoort
men ook nog Libanees en allerlei soor
ten Chinees. Verder zijn er zeker vijf
verschillende Indianentalen en elke
groep bosnegers heeft weer een eigen
„tongo”. Een aantal van deze bosneger
talen is gebaseerd op het Portugees.
ROME. De Italiaanse minister van
Binnenlandse Zaken Luigi Gui, meent
dat de criminaliteit in zijn land, vergele
ken met andere Europese landen, maar
een kleine rol speelt in de gebeurtenis
sen van alle dag. De minister deed deze
uitspraak in een gesprek met ongelovig
toeluisterende journalisten. „Mijn grote
zorg”, zo zei de minister, „is de crimina
liteit op dit lage peil te houden”. De
laatste jaren is hem dat in elk geval
niet gelukt, gezien de stijgende cijfers in
de misdaadstatistieken.
De minister maakt zich wel bezorgd
over de ontvoeringen, die dan ook in
Italië dit jaar aan de orde van de dag
zijn. Hij stelt echter: „Ik geloof dat ik
er tot dusverre in geslaagd ben de strijd
tegen de misdaad beter te organiseren
dan voorheen. Naleving van de wet
tegen ongeoorloofde samenscholingen en
tegen ongeoorloofd wapenbezit van mei
1975 wordt nauwlettend door de politie
gecontroleerd”.
Erg veel indruk maakten de opmer
kingen van minister Gui ook niet op het
Italiaanse publiek. Opzienbarend echter
is zajn plan om de ontvoeringen te
bestrijden. De minister wil de bankreke
ningen van alle familieleden van ont
voerde personen laten blokkeren, om te
voorkomen dat de familie ingaat op de
eisen van de ontvoerdtrs.
Kenners van de gebruiken in de Itali
aanse financiële wereld hebben er al op
gewezen dat deze maatregel nauwelijks
effectief kan zijn, gezien de subtiele
wijze waarop met name gefortuneerde
Italianen hun belangen plegen onder te
brengen.
Maar <je minister heeft de publiciteit
gehaald, en in Rome wordt gezegd dat
gezet onderwijs een belangrijker rol
moeten spelen dan tot nu toe het geval
is.
Engels of Spaans ziet Venetiaan als
een reëel alternatief, maar als uit een
nationaal onderzoek zou blijken, dat er
behoefte bestaat aan een eigen Suri
naamse taal, zal hij proberen daar in
eerste instantie aan tegemoet te komen.
„Daarnaast moet dan hard gewerkt wor
den aan de algemene beheersing van een
internationale taal. Voor we die kiezen,
kijken we gewoon welke taal de Surina
mers het gemakkelijkst kunnen leren”.
„De Johannes Hoeve” is de naam van
dit „alternatieve” medische centrum. Er
is een stichtingsbestuur en de arts H.
Stiekema heeft zich verzekerd van de
hulp van twee praktijkassistenten, een
kruidkundige en een iriscopiste (me
vrouw Landman-Kasper uit Heerde),
terwijl verdere uitbreiding van het team
zal worden gezocht door aantrekking
van een fysiotherapeut, een verpleeg
kundige, een creatief therapeut en een
water- en ademtherapeut.
Penningmeester van de stichting is de
heer H. Schuthof uit Berkum bij Zwolle
(yoga-leraar van de Stichting Yoga en
Vedanta Nederland). Dokter Stiekema
zelf mijdt „zoveel het kan” de publici
teit. De heer Schuthof: „Hij is een
individualist. Al jaren loopt hij met het
plan rond een dergelijk centrum te
stichten”.
Als diagnostische methode wordt ge
bruik gemaakt van iriscopie. Voorts
wordt gedacht aan neuraaltherapie die
verwantschap heeft met de acupunctuur.
Homeopathie en kruidgeneeskunde vor
men een vast bestanddeel van de dage
lijkse therapie. Met een tandarts in de
naaste omgeving wil men samenwerken
op het gebied van de haarddiagnostiek,
voor het ontdekken van ziekelijke haar
den in het gebit, die tegenwoordig een
steeds belangrijker factor bij alle moge
lijke chronische ziekten vormen. Kort
om: het nieuwe centrum is een waar
unicum in Nederland.
„Zoiets moet natuurlijk groeien. In
zijn praktijkruimte in Meppel kon hij
wel werken, maar het was eigenlijk niet
de ruimte die hij zocht”. In korte tijd
wist hij een groep mensen om zich heen
te verzamelen, die hielp zijn ideeën te
verwezenlijken.
In Echten kwam een boerderij be
schikbaar op een terrein van 700 vier
kante meter. Op dat moment maakte
ook de heer Schuthof reeds deel uit van
de grotp die de Meppeler arts wilden
helpen. „In zijn praktijkruimte in Mep
pel las ik zijn „muurkrant” en toen heb
ik gezegd: het is te gek dat een dokter
in deze tijd zoveel problemen heeft.
Idealistisch denkende mensen heeft zo’n
man nodig. Ik heb toen mijn hulp aan
geboden”.
Bart Martinot uit Echten, die wegens
gebrek aan ontplooiingskansen overwoog
naar Ierland te verhuizen, is ook tot het
centrum toegetreden. Hij verzorgt de
aanleg van de groentetuin volgens de
biologisch-dynamische methode. De
kruidkundige mevrouw Boeke uit Wage-
ningen (die straks in Echten wil gaan
wonen) verzorgt de kruidentuin. Kruiden
die kunnen worden toegevoegd aan de
maaltijd, maar ook kruiden waarvan
men geneeskrachtige theeën kan trek
ken, zoals die in Duitsland bijvoorbeeld
in veel sterkere mate dan in ons land in
de apotheken verkrijgbaar zijn.
De wachttijd in het centrum kan zo
wel aangenaam als nuttig besteed wor
den. Er zijn mogelijkheden tot theedrin
ken, kennismaken met biologische voe
ding en hapjes, onderlinge gesprekken
en lectuurinformatie over persoonlijke
en maatschappelijke problemen. Bij
mooi weer kan men buiten genieten van
een uniek stukje natuur. De gang naar
het spreekuur kan zo worden tot een
„oriëntatiedag gezondheid”.
In de toe te passen therapie zal veel
aandacht worden geschonken aan het
teruggeven van een stuk eigen verant
woordelijkheid en deskundigheid op het
gebied van gezondheid en ziekte aan de
patiënt. De methoden van de biologische
geneeskunde lenen zich daar volgens
dokter Stiekema bij uitstek voor.
Men is nu zover in Echten (de prak
tijk is daar begin september van start
gegaan) dat er therapie en preventie
bedreven kan worden. Er is voldoende
en kennis ingebracht.
„Met de tuin hopen we patiënten te
kunnen laten zien hoe men op een
verantwoorde manier land- en tuin-
bouwgewassen kan kweken. De gewas
sen zullen ook worden verkocht, gedeel
telijk via een bestaande coöperatie in
Echten”.
len. Dokter Stiekema wil als „alternatie
ve dokter” een goede behandeling geven.
Voor iemand in een vrij beroep is tegen
woordig 125 per uur niet te hoog. Van
dat honorarium kan een arts maar sober
leven als men zijn kosten voor een
praktijkruimte en assistenten in aan
merking neemt. Maar nogmaals: minder
kan, terwijl aan patiënten die meer
kunnen betalen wordt gevraagd: doe het.
En dat gebeurt”.
alle lagen van de bevolking.
Schoolkinderen worden niet meer (let
terlijk) op de vingers getikt als ze met
elkaar praten in het Surinaams en de
mond spoelen met zeep is ei ook niet
meer bij.
Toch voelt een groot aantal leerkrach
ten weinig voor Invoering van het Suri
naams als schooltaal. Ze vinden het te
simpel en voeren daarbij als argument
aan. dat gesprekspartners gewoonlijk
naar het Nederlands grijpen zodra het
gesprek een zekere diepgang krijgt, om
dat de Surinaamse woordenschat te be
perkt is en te weinig mogelijkheden
biedt tot subtiel nuanceren. Als onder
wijstaal willen ze het daarom niet ac
cepteren.
De onderwijzers en leraren die een
volledig andere taal willen kiezen, ha
meren op de geïsoleerde positie die het
Nederlandstalig Suriname heeft op het
Latijnsamerikaanse continent en in het
Caraïbisch gebied. Het Sranan Tongo
zou in deze situatie geen verandering
brengen. Daarom pleit de een voor het
Spaans, om zo aansluiting te krijgen bij
het nabije Venezuela; de ander voor het
Portugees, wegens buurkolos Brazilië, en
weer een ander voor het Engels, met het
oog op de betrekkingen met de VS en
verschillende landen in het Caraïbisch
gebied.
Minister Venetiaan voelt niets voor
het Portugees als schooltaal. Voorname
lijk omdat de keuze uit verschillende
leermiddelen te beperkt zou zijn en er
nog vrijwel geen leraren beschikbaar
zijn. Wel zal het Portugees in het voort -
Pater Antoon Donicie is lange tijd
bezig geweest met een woordenboek,
maar bij zijn dood had hij pas drie
letters afgerond. In Leiden wordt nu
door een groep Surinamers gewerkt aan
de standaardisering van het Sranan. Dat
gebeurt onder leiding van dr Jan Voor
hoeve, die in 1953 promoveerde op
„Voorstudies tot een beschrijving van
het Sranan Tongo”-
Het Negerengels heeft de laatste jaren
aan prestige gewonnen. Tot voor kort
beschouwde men het als de minder
waardige taal van „het gewone volk”,
maar nu wordt het veelvuldig gebruikt
Een deskundige op het gebied van de biologisch dynamische tuinbouw verzorgt de tuin bij de nieuwe behuizing van de prak
tijk. Een kruidendeskundige gaat over de afdeling met geneeskrachtige en andere kruiden.
x
