LOONOVERLEG GAAT VOLGENDE WEEK VAN START
TOPMAN VAN ABN:
1
ZWEEDSE VIGGEN
AAN DE GROND
Tragere groei
Eurogeldmarkt
In november
economisch
topoverleg
DAMRAK VOLGT WALL STREET
'Z
Mertens looft
werkvoorziening
.J
I
1 BEURS
Hl
N
:ei
15
Curieus
om een DAF
over t hoofd
te zien!
Dus’tis
curieus om
geen proefrit
temaken.
Philips
kleurentelevisie
fflWMBGELD
I
-3
I
l
ie manen.
een
prijzen
Pas voor uw plezier.
miljoen
gulden
aan
1
I
Als u 65+ bent,
wordt n danscursus
véél goedkoper.
Met: PAS 65.
„Samenstelling raad
van commissarissen
moet totaal anders”
ZEIST. (ANP)>,De belangrijkste
13
ECONOMIE
OKTOBER
197 5
1 1
ZATERDAG
12
Moedeloos
l
Beperking
1
I
1
CHASE MANHATTAN
BANK:
ei-
11
I:
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
het kristalheldere geluid en de uiterst comfortabele bediening. I
is op: gevecht om kruimels begint
De koek
I
‘l: :!H 5
I
t,
I
t
I
i
man.
Beurs fors in herstel
arn
(Van een medewerker)
I.
i
n
itie
I
ll
0
Volgens dr. Post zal in de jaren 1979
en 1980 de structurele werkloosheid dan
vermoedelijk zijn opgelopen tot 300.000,
terwijl de conjuncturele werkloosheid tot
125.000 a 150.000 zal kunnen toenemen.
Daarmee zou het totale werkloosheids
percentage tijdens de economische in
zinking van de jaren 1979 en 1980 rond
de 10 percent komen te liggen, aldus dr.
Post. „Mocht de heer Den Uyl dan nog
minister-president zijn dan zal hij met
recht kunnen zeggen dat de situatie hem
doet denken aan de dertiger jaren”, zo
merkte hij op.
Volgens dr. Post is het nationale mot
to uit de jaren vijftig „leve de winst,
leve de expansie en hosanna voor de
private ondernemer” in de loop der tijd
veranderd in „weg met de winst, weg
met de expansie en kruisig de private
ondernemer”.
Dit alles impliceert grote moeilijkhe
den. Door het stijgende aantal werklozen
Premier Den Uyl heeft in de Tweede
Kamer erkend dat het kabinet niet in
staat is geweest de werkloosheid terug
landen uiteindelijk voor de Amerikaanse
General Dynamics F-16 hebben gekozen.
kooporders flink moest worden betaald,
wilde men tot zaken komen.
De supersonische Saab Viggen onder-
scheppings jager.
De capaciteitsvergroting van het inter
nationale bankwezen vindt zijn begren
zing in een tekort aan langlopende depo
sito’s. Het transformeren van korte eu-
rodeposito’s in langlopende leningen over
landen en multinationals is in principe
een inbreuk op de zgn. gouden regel en
roept bezwaren op van de centrale ban
ken in de betrokken landen.
Dit betekent dat in een aanzienlijk
deel van de kapitaalbehoefte van een
aantal landen, waarvan met name de
betalingsbalans diep in de rode cijfers is
gekomen door de sinds 1973 scherp ge
stegen olieprijzen, zal moeten worden
voorzien via bi- of multilaterale over
eenkomsten met OPEC-landen.
Volgens de bank zal deze problema
tiek in de komende jaren sterk in om
vang afnemen.
De invoer van consumptie- en kapi
taalgoederen in de olieproducerende lan
den neemt door de olie-inkomsten sterk
toe, zo sterk zelfs, dat in 1980 de balans
in evenwicht kan zijn, in die zin dat de
olieproducerende landen jaarlijks zullen
uitgeven wat zij ontvangen.
DAF-VOLVQ Personenauto Nederland B.V., Beesd S
1
Dat er deze week desondanks toch een
zeer fors koersherstel intrad, kwam in
hoofdzaak door het kerende tij in Wall
Street. Bovendien had de uitverkoop van
vorige week vele markten klein en dun
gemaakt, zodat er ook voor maar kleine
te dringen en werkgelegenheid te schep
pen. Nu stellen de werkgevers zich op
het standpunt dat het de hoogste tijd is
dat er maatregelen worden genomen om
meer geld in de bedrijven te laten, om
te voorkomen dat nog meer onderne
mingen gedwongen zullen worden de
poorten te sluiten en duizenden werkne
mers de straat op te sturen. Daarnaast
dringen de kleine zelfstandigen en de
landbouw aan op extra voorzieningen
die gelijk staan aan die van de werkne
mers.
Amerikaanse dollar 2,61-2,71; Engelse
pond 5,34-5,64; Belgische fr. (100) 6,44-
6,74; Duitse mark (100) 101,25-104,25;
Ital. lire (10.000) 34,75-38,25; Portugese
esc. (100) 6,90-8,90; Canadese dollar 2,53-
2,63; Franse fr. (100) 59,00-62,00; Zwitser
se fr. (100) 98,00-101,00; Zweedse kroon
(100) 58,75-61,75; Noorse kroon (100) 46,25-
49,25; Deense kroon (100) 42,25-45,25; Oos-
tenr. sch. (100) 14,38-14,68; Spaanse pes.
(100) 4,22-4,52; Griekse drachme (100) 7,45
-8,70; Finse mark (100) 67,25-70,25; Joe-
gosl. dinar (100) 12,75-15,25.
De vakbeweging ziet dit probleem ook,
doch is bovendien bang dat bij een lage
prijscompensatie een deel van de be
drijfswinsten in de bedrijven blijft zit
ten. „Er zal dan grote haast moeten
worden gemaakt met de Vermogens
Aanwas Deling omdat wat er blijft zit
ten zo eerlijk mogelijk wordt verdeeld
tussen kapitaalverschaffers en arbeid”,
zei NW-voorzitter Wim Kok deze week.
De ABN-topman baseert zijn conclusie
op een tot dusver weinig gebruikelijke
analyse van de oorzaken van de huidige
structurele werkloosheied, waarin het ac
cent ligt op de invloed die de wijzigin
gen in de maatschappelijke wensen en
opvattingen op het investeringsgedrag
van de ondernemers heeft gehad.
Bij alle problemen komt ook de vraag
of, en zo ja voor wie, de koopkracht
bevorderd of gehandhaafd moet worden.
Om onze nationale economie op te vijze
len en nog meer werkloosheid te voor
komen heeft het kabinet-Den Uyl vorig
jaar een aantal belastingmaatregelen ge
nomen om de koopkracht te stimuleren.
Minister Duisenberg moest nu echter
erkennen dat dit weinig heeft uitge
haald, omdat volgens hem te veel van
dit belastingvoordeel in de oude kous is
blijven zitten, kennelijk als een appeltje
voor de dorst voor slechtere tijden.
denis worden, zou kunnen worden vast
gelegd. In die nota zou dr. Post geen
uitbreiding van de industriële werkgele
genheid als doelstelling willen opnemen
maar een handhaving van de huidige
industriële werkgelegenheid in de perio
de 1976 tot 1980.
„Dit drietal ongelukken vertoont pun
ten van overeenkomst”, aldus de zegs-
„In alle gevallen ontstond eerst
brand en daarna braken de toestellen in
stukken. Op grond van het tot dusver
gevoerde onderzoek hebben wij besloten
alle Viggens aan de grond te houden”.
■1
I1
II
II
ll
II
ll
|l
■l
Dit is pas écht TV. Deze luxe Philips all-transistor heeft een 1
winkelwaarde van: 2695.- I
II
Te winnen in de Nationale Puzzelaktle t.b.v.
Nationaal Fonds Sport Gehandicapten.
Dit is een uiterst zware opgave, want
in de afgelopen vijf jaar liep de indu
striële werkgelegenheid met maar liefst
125.000 arbeidsplaatsen terug. Indien de
industriële werkgelegenheid op peil zou
kunnen worden gehouden, dan zou dat
een vermindering van de structurele
werkloosheid opleveren, omdat de totale
beroepsbevolking tegenwoordig elk jaar
een beetje daalt, maar ook omdat bij de
overheid elk jaar tussen de 10.000 en
20.000 arbeidsplaatsen extra beschikbaar
komen. Op die wijze zou Nederland in
1980 weer vrij van structurele werkloos
heid kunnen zijn, aldus dr. Post, die het
experiment met een negende industriali-
satienota dubbel en dwars de moeite van
het proberen waard lijkt.
De zegsman verklaarde niet te kunnen
zeggen wanneer het verbod zal worden
ingetrokken. Sinds de Viggen in 1968
operationeel werd zijn 11 toestellen
neergestort. Het toestel was één van de
kandidaten om de verouderde starfigh-
ters van Nederland, Noorwegen Dene
marken en België te vervangen, welke
Dat op dat voorstel toch maar een
matig positieve reactie kwam, hield
overigens verband met het enorme be
grotingstekort en het heersende wan
trouwen in de mogelijkheid dat wat te
doen inkrimpen.
Wall Street kwam weer boven de 800 en
ook elders (bijv. Zürich, Düsseldorf en
Frankfort) keerde het tij. De verkoopor
ders liepen op en het aanbod werd
schaars; er was maar weinig voor nodig
om een fors herstel te doen doorbreken.
De achtergrondsituatie bleef evenwel
gelijk en grote onzekerheid tekende nog
steeds de sfeer. Maar elke onzekerheid
heeft voor de beurs twee kanten: vorige
week overheersten de negatieve aspec
ten, maar deze week de positieve. Voor
Wall Street bleef het dreigende begro-
tingsgat onverminderd bestaan, maar
president Ford sprak over bezuinigingen
om de hierdoor geschapen ruimte te
kunnen benutten voor een verdere be
lastingverlaging. Dit laatste heeft Wall
Street altijd als muziek in de oren
geklonken.
De staatssecretaris, die in zijn rede de
25-jarige geschiedenis van de sociale
werkvoorziening schetste, gaf de eer van
het functioneren ervan geheel aan de
gemeenten, die voor de uitvoering ervan
zorgen. Hij noemde de WSW een belang
rijk eri* veelzijdig beleidsinstrument bin
nen het Nederlandse sociale zekerheids
stelsel.
Het belang van de WSW toonde hij
aan door erop te wijzen dat het ver
dwijnen ervan werkloosheid zou beteke
nen voor ongeveer 60.000 mannen en
vrouwen die nu in een WSW-betrekking
of die een leidinggevende functie op
WSW-terrein hebben.
HOORN (ANP). „Wanneer niet speedig een industrialisatiebeleid van
de overheid op langere termijn wordt opgesteld, dan maak ik mij zeer
ernstige zorgen voor de jaren 1979 en 1980, jaren waarin ons land zich op
nieuw door een conjunctuurdal zal moeten worstelen.” Dit zei dr. J. G.
Post, directeur van de afdeling Planning en Economisch Onderzoek van
de Algemene Bank Nederland, gisteren in Hoorn in een voordracht voor
de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel.
Deze conclusie laat ruimte voor twee
principieel sterlc verschillende oplossin
gen van het werkloosheidsvraagstuk. Als
mocht blijken dat het Nederlandse volk
het systeem van vrije ondernemingsge
wijze produktie wil handhaven, dan kan
de structurele werkloosheid volgens dr.
Post alleen worden verminderd indien
de maatschappelijke wensen en opvat
tingen zodanig veranderen, dat het in
vesteringsgedrag van de ondernemers
weer gekenmerkt wordt door het stre
ven naar arbeidsscheppende expansie-
investeringen.
Geldig vanaf 1 december.
Uw gemeente laat u weten hoe
u ’m kunt krijgen. De prijs?
Niet meer dan f 6,50.
Wilt u meer informatie?
Vraag’t bij uw gemeente.
De Commissie van Economisch Des
kundigen van de Sociaal-Economische
Raad blijkt veel minder ver te willen
gaan: slechts een prijscompensatie van
ongeveer 170 per percent prijsstijging
voor iedereen. KVP-fractieleider Frans
Andriessen heeft de afgelopen week in
de Tweede Kamer ook een gelijk bedrag
voor iedereen voorgesteld. Daarnaast
heeft de Tweede Kamer nogal een zware
druk op het kabinet uitgeoefend om de
uitgaven te verlagen, met andere woor
den: ook de overheid zal de buikriem
moeten aanhalen.
„Investeringsbeshiiten
deels naar overheid”
onze bevolking nog een deel van de
koek wil hebben die al op is. Komt
iemand met een schijn van een oplossing
aandragen, dan wordt hij al bij voor
baat door de andere partij verketterd
omdat men niet bereid is als eerste een
stapje terug te doen.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De economische koek
is op. Wat rest, zijn alleen nog maar
kruimels, waarover een aantal bevoor
rechten de komende weken elkaar in de
haren gaat vliegen. Een flink deel van
onze bevolking leeft al van de gaarkeu
ken. Steeds groter wordt het beroep dat
wordt gedaan op WW, WWV, WAO,
AOW en wat voor sociale voorzieningen
er ook mogen zijn. Alle in de afgelopen
jaar geuite optimistische verwachtingen
over wat extra kruimels zijn tot nu toe
niet uitgekomen. Integendeel. Een steeds
verder gaande teruggang in economische
bedrijvigheid dwingt tot het aanhalen
van de buikriem. Maar hoe en tot in
welk gaatje. Daarover zal dinsdag „het
eerste oriënterende gesprek”, zoals dat
heet, worden gevoerd tussen regering,
werkgevers- en werknemersorganisaties.
Bij voorbaat was voorzichtig al een
aantal stellingen betrokken, doch door
de debatten in de Tweede Kamer zijn de
borstweringen nog wat opgetrokken.
Gisteren stortte een Viggen neer bij
Soederhamn aan de oostkust. De vlieger
wist zich met zijn schietstoel te redden.
Afgelopen maandag verongelukte een
andere Viggen, terwijl de eerste crash
van de afgelopen zomer dateert.
En het Damrak? Daar had men ook
deze week wat positievere kijk op de
dingen. Uit de begrotingsdebatten in de
Tweede Kamer werd nog eens duidelijk
hoe benard de economische situatie er
nog altijd voor staat. Zelfs het feit dat
de vakbonden nu officieel afzien van
hun eis tot loonsverhoging had weinig
invloed op de beurs. Dit nieuws werd
namelijk overschaduwd door de aanhou
dende stroom berichten over ontslagen
en de daardoor toenemende werkloos
heid.
en mensen die ee beroep doen op
andere sociale voorzieningen, en het
koppelen van een groot aantal sociale
uitkeringen aan de stijgende inflatie,
raken de potten leeg. Als nu het loonin-
komen sterk wordt verminderd door een
relatief lage prijscompensatie, krijgt de
overheid veel minder aan belastinggel
den en een veel kleinere opbrengst aan
sociale premies.
De drie indexcijfers voor de industrie,
handel en scheepvaart, die vorige week
regelmatig nieuwe laagterecords van het
jaar aansloegen, konden deze week die
laagtepunten flink achter zich laten.
De obligatiemarkt deed deze week
weer bijzonder weinig. Een grote lening
van de ABN slaagde met glans, maar de
noteringen kwamen deze week per saldo
maar nauwelijks van hun plaats. Er
heerste duidelijk een stemming van af
wachten op hetgeen de begrotingsdebat
ten voor de financiële toestand zouden
inhouden, en hoe de rente zich in het
buitenland verder zal ontwikkelen.
Hij is van mening dat een compromis
tussen de beide oplossingen de beste
perspectieven oplevert. Dit compromis
zou volgens hem vorm kunnen krijgen
in een nieuw industrialisatiebeleid van
de overheid dat evenals in de jaren
vijftig in een aparte industrialisatienota,
dat zou dan de negende in onze geschie-
U wilt veiligheid. In deze tijd
hoort een auto allereerst veilig te zijn.
U wilt zuinigheid. Economisch
in energieverbruik en onderhoud.
U wilt comfort. Makkelijk te
besturen en aangenaam om in te
rijden. Behoorlijk wat ruimte. Terecht
verwacht u heel wat van uw auto.
Er is een DAF dealer bij u in de buurt.
...4..U fe !:=i.
Algemeen wordt erkend dat de stij
ging van de totale loonsom binnen de
perken moet blijven, dwz. onder de tien
percent. De werkgevers zijn bereid iets
te doen voor de lager-betaalden, de vak
beweging eveneens. De vakcentrales zijn
van mening dat mensen met een inko
men tot 24.500 er nog iets op vooruit
De talrijke wijzigingen in de maat
schappelijke wensen en opvattingen heb
ben volgens dr. Post uiteindelijk geleid
tot veranderingen in het investeringsge
drag van de ondernemer en in de finan-
cieringsmogelijkheden van het bedrijfs
leven. Deze veranderingen hebben geza
menlijk geleid tot een wijziging in het
investeringspatroon van het bedrijfsle
ven, een wijziging die tenslotte is uitge
lopen op een groot maatschappelijk
kwaad: structurele werkloosheid.
moeten gaan in 1976. Degenen die meer
verdienen, zullen een stapje terug moe
ten doen om dit waar te kunnen maken.
Als middel hiervoor is de prijscompen
satie gekozen: iedereen krijgt 245 per
percent prijsstijging en de andere helft
van de prijsstijging in percenten.
Ook werd in de VS de hoop op een
renteverlaging weer aangewakkerd. Bij
geruchten zou de Amerikaanse centrale
bank haar politiek van geldverruiming
onverkort willen handhaven. Opvallend
is in elk geval dat nu al geruime tijd
geen enkele Amerikaanse bank een ren
teverhoging heeft aangekondigd.
Vrijwel niemand gelooft meer in het
tot stand komen van een maatschappe
lijk contract, een sociaal contract of een
centraal akkoord, of wat voor naam
men het beestje ook maar wil geven.
Regering, werkgevers en vakbeweging
zitten slechts voorlopig op één punt op
dezelfde noemer, nl. in de erkenning dat
het vrijwel afgelopen is met de econo
mische groei en dat we met z’n allen
een stap terug moeten doen. Het gaat er
nu maar om, wie het eerste een stapje
terug zet.
Wie alle de afgelopen weken gelan
ceerde standpunten op een rijtje zet,
moet net als premier Den Uyl en de
ministers Duisenberg, Lubbers en Boers-
ma moedeloos worden, omdat tot
dusver nog niemend met een oplossing is
komen aandragen. Het enige wat er
gebeurt, is dat iedere al of niet terecht
zich bedreigd voelende groepering van
PARIJS. (AP)— In Frankrijk zal van
15 tot 17 november een topconferentie
over economische en monetaire aangele
genheden worden gehouden, waaraan
vertegenwoordigers van de Verenigde
Staten, Engeland, Japan, West-Duitsland>
Frankrijk en Italië zullen deelnemen.
Dit is uit welingelichte bron vernomen.
President Giscard d’Estaing van
Frankrijk heeft deze vergadering voor
gesteld om te praten over maatregelen
voor de bestrijding van de huidige inter
nationale recessie en de inflatie. Ook wil
het Franse staatshoofd de vernieuwing
van het internationale monetaire stelsel
ter sprake brengen.
AMSTERDAM. (ANP)— De Ameri
kaanse Chase Manhattan Bank is van
mening, dat in de komende jaren de
Euro- (geld- en kapitaal) markten qua
omvang minder snel zullen groeien dan
in de jaren 1970-1973. Voor een groot
deel is dit toe te schrijven aan het feit
dat de Eurovalutamarkten technisch niet
in staat zijn aan de forse stijging van de
vraag te voldoen, aldus de bank in een
brochure onder de titel „Eurocurrency
Financing.”
SCHIEDAM. (ANP)— Internationaal
is er grote aandacht voor de Nederland
se sociale werkvoorziening, die in de
wereld wel uniek mag worden genoemd.
Staatssecretaris Mertens van Sociale Za
ken heeft dit gisteren gezegd bij opening
van het nieuwe WSW-centrum in Schie
dam.
maatregel om bedrijfsdemocratisering te
bereiken, is een wijziging in de samen
stelling van de raden van commissaris
sen. In die raden moeten de factoren
arbeid en kapitaal op gelijke wijze ver
tegenwoordigd zijn. De werknemers
moeten dus evenveel leden in die raden
kunnen aanwijzen als de aandeelhou
ders.”
Dit betoogde de voorzitter van de
BVA (Vereniging van werknemers in
bank- en verzekeringsbedrijf en admini
stratieve kantoren), A. W. Janssen, van
morgen op de algemene vergadering van
de BVA in Zeist.
Volgens de heerJanssen zullen door
dit nieuwe raamwerk ook de onderne
mingsraden een belangrijke functie krij
gen: hun invloed zal erdoor worden
verbeterd en versterkt. Hij acht het
noodzakelijk, dat de nieuwe samenstel
ling van de raden van commissarissen
op korte termijn tot stand komt. „Er
moet nu iets gebeuren. Voor een wets
wijziging in de geest als door ons be
doeld, is in ons land denken wij
een meerderheid te vinden. Later kan
in aanvullende wetgeving altijd nog de
vertegenwoordiging van het algemeen
belang of andere instanties (bijvoorbeeld
consumentenorganisaties) worden gere
geld, nadat de wensen zijn uitgekristalli
seerd”, aldus de heer Janssen. „Talmen
betekent dat de werknemer nog langer
in zijn positie van afhankelijkheid blijft
zitten.”
STOCKHOLM (UPI) De Zweedse
luchtmacht heeft haar supersonische
Saab Viggen onderscheppingsjagers gis
teren een vliegverbod opgelegd, na het
derde ongeluk van een reeks waarin
men een samenhang vermoedt. Een
luchtmacht-woordvoerder vertelde dat
het vliegverbod tussen de 80 en 100
toestellen van dit type aan de grond zal
houden.
Wanneer het Nederlandse volk daar
entegen van oordeel zou zijn dat beslist
niet aan de huidige maatschappelijke
wensen en opvattingen getornd mag
worden, dan kan de structurele werk
loosheid alleen maar verminderen wan
neer de ondernemer zijn vrijheid van
handelen verliest en de overheid de
investeringsbeslissing overneemt, zo zei
dr. Post.
AMSTERDAM. De afgelopen
beursweek stond, in tegenstelling tot de
vorige, in het teken van de hausse. De
bordjes werden althans in Wall Street,
volledig verhangen; dat geeft weer eens
overduidelijk het onevenwichtige karak
ter van de huidige beurswereld aan. De
overtuiging dat er in de september
maand zowel in Amerika als West-Euro-
pa te veel van het koerspeil was afge
schud, maakte de beurs rijp voor een
technisch herstel.
Philips kleuren,
échte kleuren!
Dat ervaart u
als u straks
de gelukkige
winnaar bent
van deze fantastische Philips kleuren-ontvanger. U geniet
van het royale 66 cm. grootbeeld.de natuurgetrouwe kleuren,
Dit is pas écht TV. Deze luxe Philips all-transistór heeft een
winkelwaarde van: 2695.-
