Speculaties in Parijs en Moskou over uitstel bespreking Groot proces Verzet tegen in Athene komst 200 begonnen Surinamers Bomexplosie in Belfast V. d. Stoel tevreden Onrust in Portugese leger duurt voort Fraga Iribarne bepleit hervorming Spaans leger ■K VIJFJE IN MEGEN EXECUTIES Weer arrestaties leden ETA en FRAP NA GESPREKKEN MET POOLSE LEIDERS ONDANKS OPHEFFING VAN BEZETTING KAZERNE IN OPORTO Portugees oorlogs schip bij Timor door mco ^scheepmaker 1*1 3 DONDERDAG 1 6 OKTOBER 1975 BINNEN- EN BUITENLAND Protocol tot Comecon MOSKOU (Reuter, AFP, AP). De besprekingen tussen de Franse president, Giscard d’Estaing, en de leider van de Russische communistische partij, Breznjev, zijn gisteren onverwacht opgeschort. De leiders zouden het niet eens zijn over de manier waraop de „verklaring van Helsinki” moet worden uitgevoerd. issen abliek nissen mder- h. Op n ook >ordde mder- >elden digers i Jan iggen- at wil angen jnd te n het oegen tg ge* >ts bij il was onnen. en de Iding >p de i half is een waar- 'keer- i van sn de, storen den. tadat presi- West- Id tot irlich- uitstel genda ïdeur ;eloot iemaal jroken missie ig van >t. Te- over- i van i. Vol- comité lingen :n om tal 95, aantal rugge- ïexico o een caanse ntillen Isteren >e pre en ge- an de ,eyton. n een il voe- cultu- sselin- eigen 1 corde ieege- n per naar waren TBC NS n bin- m het :blade- reld te stapel, optrei- Door trein trein lat de proef Daar orstaaf k wiel n pen- peciale t spuit- Zerzet voor- ng dat iberale n SS- jlitieke Simon jschul- l heeft igings- bij de lat hij orlogs- Giscards programma onverwacht van gewijzigd een (Van onze redacteur in Athene) en zet. aangekondigd der aldus Van dit laatste JAKARTA (REUTER). aan op verdere invulling van dit ak koord, door bijvoorbeeld kredietgaranties van de Nederlandse regering ten behoe ve van het handelsverkeer te vragen. Giscard had dinsdagavond op een ban ket in het Kremlin gepleit voor veel vrij ere contacten tussen Oost en West, waar op Breznjev verklaarde dat de strjjd tus sen de ideeën moet doorgaan. Nu de besprekingen van gistermiddag niet zjjn doorgegaan, betekent dit dat de twee staatslieden tijdens het bezoek twee volle dagen geen formeel contact zullen hebben, direct na het begin van het be zoek. Dit is een zeer ongebruikelijke gang van zaken, naar men zich kan herinneren zelfs zonder precedent. Het verzoek van Breznjev om uitstel heeft aanleiding gegeven tot vele specu laties. Nadat het Franse staatshoofd had verklaard dat hij alleen met de hoogst ongebruikelijke programma wijziging had ingestemd om zijn gastheren ter wille te zijn, opperden waarnemers de mogelijk- Onze redacteur in Paijs, Frank Onnen, tekent hierbij aan: „Aangezien de Russi sche diplomatie nooit een bijzonder speels karakter hetft gedragen, mag men achter deze onvoorziene wijziging van het pro gramma zeker wel een concretere oorzaak zoeken. Het Franse thuisfront had op de tele visieschermen al kunnen constateren, dat In een vraaggesprek met het Franse persburea AFP zegt Sa Carneiro, wiens gen met een ronde nul op het Franse re kest: van een politieke wapenstilstand zou niets kunnen komen. 'Jeder- weer Haag, vas op Spanje rege- tijde- t pro- dood- De (leger)krant „Berita Ydha” heeft bericht dat de waakzaamheid van de Indonesische strijdkrachten is verhoogd na de aankomst van het schip. Sinds het uitbreken van de burgerloorlog op het Portugese deel van h,et eiland twee maanden geleden, zijn verscheidene In donesische oorlogsschepen in de buurt van Timor aanwezig. Indonesië bezit het westelijk deel van Timor. het van nature toch al wat norse gelaat van kameraad Breznjev bij de verwelko ming van zijn Franse gast op het vlieg veld van Moskou dinsdag zo mogelijk nog wat barser stond dan gewoorilijk. Het Russische protocol had ook maar weinig scholieren en andere geprogrammeerde supporters opgetrommeld om langs de wegen het Franse gezelschap toe te jui chen. Een uitputtingsslag dus. Wie de meeste manschappen overhoudt, wint. De hui dige Ierse regering zal zich die periode van ruim een halve eeuw geleden nog wel herinneren en er lering uit trekken, ook al heeft ze haar vergeldingsdrang vergeleken met 1922 al danig moeten intomen. De kans echter dat zij week hartig zal worden omdat het leven van een gerespecteerd buitenlander op het spel staat, lijkt kleiner dan dat de kid nappers ten slotte zullen terugschrikken voor moord in koelen bloede. Individuen zijn de laatste jaren meestal inschikke lijker gebleken dan regeringen. Beiden worden ondere andere beschul digd van veelvoudige moord met voor bedachten rade: Pappadopoulos omdat hij als president de opdracht gaf tot de operatie die 24 personen het leven kost te, Joannidis, omdat hij tijdens de ope ratie het bevel heeft gegeven tot gebruik van de wapenen, mede met het oogmerk, zo zegt de aanklacht, om een zo verwar de situatie te scheppen dat hij daaruit als nieuwe heerser te voorschijn kon Minister Van der Stoel gisteren bij de ontvangst door de Poolse partijleider Gierek (rechts op de foto). Vier beklaagden zijn reeds eerder in deze zaal berecht, voor hun aandeel in de staatsgreep van 21 april 1967. Bij dit viertal zijn de twee opeenvolgende dicta toren Pappadopoulos en Joannidis. Vorige week al wendde het college van B. en W. zich mede namens de gemeente raad en bevolking tot het ministerie van CRM. Inmiddels is ook door het „actie comité Haren" een telegram aan het mi nisterie verzonden. Dit comité wordt ge vormd door een aantal inwoners van Haren. Nieuwe problemen dienen zich aan bij de overwegend zeer linkse militaire poli tie. 75 sergeanten hebben overplaatsing aangevraagd, omdat ze niet langer deel willen hebben aan de achteruitgang van de militaire politie door het gebrek aan discipline, zo meldt het dagblad A Luta. Jijme- scam- ielgië. tekort in de kan markt !t zie- afde- ijkhe- Francisco Sa Carneiro, secretaris-ge- neraal van de centrumpartij PPD, is van mening dat de huidige gezagscrisis in het land hoofdzakelijk is uitgelokt door het „So v j et-imper ialisme.” Maar de bom is pas eeht gebarsten toen president Giscard tijdens zijn eerste feestmaaltijd de wens uitsprak dat de ontspanningspolftiek zich in het vervolg behalve voor de ontwapening ook in het ideologische domein zou mogen doen gel den. Breznjev beantwoordde dat verlan- President Da Costa Gomes, tevens op perbevelhebber van de strijdkrachten, heeft in een communiqué de politieke groeperingen gevraagd geen manifesta ties meer te organiseren ter ondersteu ning van legereenheden. Dergelijke steunbetuigingen ondermijnen de disci pline en zaaien verwarring en verdeeld heid, ook al zijn ze goed bedoeld, aldus Da Costa Gomes. Een Por tugees oorlogsschip ligt sinds gisteren voor de kust van Portugees Timor ter hoogte van de hoofdstad Dili. De Portu gese ambassade in Jakarta heeft een Indonesisch krantebericht bevestigd waarin werd gezegd dat het schip, de korvet ’Alfonso Cirqunra’, naar de Por tugese kolonie was gezonden in verband met de toestand aldaar. heid dat de gezondheidstoestand Breznjev weer te wensen overlaat. Ook achtte men het mogelijk dat het eerste gesprek tussen Giscard en Breznjev zoveel moeilijkheden aan het licht had gebracht, dat uitstel van de volgende ron de naar vrijdagochtend noodzakelijk was geworden. Op politiek gebied was op de eerste dag van het bezoek van de Franse president een verschil in opvatting over de slotver klaring van de conferentie over de Euro pese veiligheid en samenwerking aan het licht gekomen. Terwijl de Franse leider er de nadruk op legde ,dat een ideologi sche ontwapening even belangrijk is als een militaire ontwapening, verklaarde Breznjev in een tafelbede, dat „ontspan ning niet de ideeënstrijd uitsluit”. Gisteren bracht Giscard in een kort vraaggesprek voor de televisie op het Rode Plein enige nuance aan in ztfn aan vankelijke uitspraak. Volgens hem is „het wenselijk dat de ideologische competitie die voortduurt, plaats vindt in een sfeer van ontspanning”. In de Noordportugese plaats Vila de Fafe is gisteren een lid van de Portugese democratische beweging (MDP), nauw verwant met de communisten, ernstig gewond door de ontploffing van een bom onder zijn auto. In dezelfde plaats werd ’s morgens vroeg een granaat ge gooid in het huis van een lid van de communistische partij, die ternauwer nood een slapend kind miste. Er werd grote schade aangericht. Het ministerie van CRM heeft naar aanleiding van dit alles toegezegd dat binnenkort in Megen een gesprek zal plaats vinden met het gemeentebestuur en de gemeenteraad. Het raadslid H. Vergers van het „actiecomité Haren” stelt nadrukkelijk dat de Harense gemeen schap geen bezwaar heeft tegen de komst van maximaal vijftig Surinamers. „Wat wij doen is ook in het belang van de Surinamers. D< groep van tweehonderd zou gevormd worden door gezinnen met kinderen. Het bewuste klooster is inge deeld in erg kleine kamertjes. Daar zo veel gezinnen in onderbrengen zou een erg kwalijke zaak zijn”, aldus de heer Vergers. Bovendien is zowel het actie comité als het gemeentebestuur van Me gen van mening dat de komst van twee honderd Surinamers een integratie met de plaatselijke bevolking vrijwel onmo gelijk maakt. Bij een kleinere groep zou integratie wel mogelijk zijn, zo redeneert men. LISSABON. (Reuter, UPI, AFP)— Hoewel de 200 rebellerende militairen van een transport-regiment in Oporto, die hun intrek hadden genomen in een artilleriekazerne, de bezetting gisteren hebben opgeheven, duurt de onrust in het Portugese leger voort. Zowel revolu tionair links als de gematigde groepen zien de ontruiming van de artillerieka zerne. na de bemiddeling van opperbe velhebber generaal Fabiao, als een over winning voor hun kamp. In de Zuidportugese plaats Evora, een links bolwerk, belegde de semi-clande- stiene beweging van uiterst-links in het leger „Verenigde Soldaten Zullen Over winnen” een bijeenkomst waarop de ar beiders werden opgeroepen zich aan te sluiten baj de dissidente militairen „in de gemeenschappelijke strijd voor de over winning van de revolutie.” Ze eisten daar ook het aftreden van generaal Pedro Pezarat Correia, een van de be velhebbers van de militaire districten. Nadat generaal Fabiao dinsdag beloof de dat het opstandige regiment zou wor- Con- inden. Britse lemen f. Een n. Die er 20 ver- kmans lie op 1, een at zou aldus daring :en die ie van ndriks ft ge- e be en op Uitbreiding van het Nederlandse toe risme naar Polen (waar de toeristische capaciteiten overigens beperkt zijn) als mede betere contacten tussen de massa media, zijn zaken waarop de Nederland se regering weinig of geen invloed heeft, hield Van der Stoel zijn gesprekspart ners ‘voor. De Poolse president bepleitte ook uitbreiding van de culturele contac ten tussen beide landen. In Warschau werd daartoe een cultureel protocol on dertekend. litiechef van Athene, chef van het me disch opvangcentrum waar de studenten nog weer opnieuw werden mishandeld, en degenen die verantwoordelijk werden geacht voor het inzetten van die ene tank die de poort van het gebouw ver pletterde. Er zijn 237 verdachten a char ge en het proces zal naar wordt ver wacht twee maanden duren. komen. Terecht staan voorts de toenmalige opperbevelhebber van de strijdkrachten, de toenmalige minister van defensie, po- Bovendien hebben de felle uithalen te gen het wereldcommunisme waartoe de laatste maanden premier Chirac en de minister van binnenlandse zaken Ponia- towski zich herhaaldelijk hadden laten verleiden, het aanzien van Giscard d’Estaing in Moskou evenmin veel goed gedaan. De Frans-Russische relaties zijn dus wel ontegenzeggeltfk verkoeld, al be hoeft die verkoeling aan de andere kant nu ook weer niet gedramatiseerd te wor den. Tot een breuk zal het voorlopig zeker nog niet komen”. men dat de Spaanse politie zes leden van het FRAP (revolutionair antifascis tisch en patriottische front) heeft gear resteerd, die verantwoordelijk zouden zijn voor de moordaanslag op een onge wapende agent op 14 september. De politie heeft gisteren bekend ge maakt dat zij tien personen heeft gear resteerd op beschuldiging van lidmaat schap van de Baskische bevrijdingsbe weging ETA. Tevens is beslag gelegd op 23 kilo explosieven, lonten, slaghoedjes, pistolen, snelpersen en een grote hoe veelheid propagandamateriaal van de ETA, aldus de politie. De Spaanse zanger Juan Manuel Set rat mag niet meer in eigen land optre den wegens zijn kritiek op de regerings campagne tegen het binnenlands verzet. Het nationaal bestuur van de bond van zangers en conferenciers besloot gisteren met algemene stemmen zijn werkver gunning tijdelijk in te trekken. partij met twee ministers is vertegen woordigd in het kabinet-Azevedo, dat de oplossing moet worden gezocht in „het laten afzwaaien van een groot deel der huidige dienstplichtigen, versterking van de wel gedisciplineerde legereenheden en heruitrusting van de politie en de natio nale garde.” MADRID. (UPI, AFP, DPA)— Manuel Fraga Iribarne, ex-minister van voor lichting en nu Spaans ambassadeur in Londen, heeft gisteren in het Spaanse dagblad ABC zijn ideeën voor een her vorming van het Spaanse leger uiteenge- Het geluid van de explosie was in de hele stad te horen. De telefooncentrale van het bureau was vóór de explosie gewaarschuwd. De bom die de explosie veroorzaakte was verborgen in een vrachtauto van een dagblad. De auto was eerder door gewapende mannen ge kaapt. Ze hadden de bestuurder gedwon gen de auto bij het politiebureau neer te zetten. Enkele uren na de explosie heeft de Belfaster Brigade van het IRA gezegd dat de explosie haar werk is. In een verklaring van het IRA staat dat de aanslag een waarschuwing was aan het adres van de Ierse politie en de Britse regering voor het toepassen van martel praktijken in het politiebureau. Het afsluiten van handelsakkoorden is bovendien sinds begin dit jaar in de EEG uitsluitend voorbehouden aan de Europese Commissie in Brussel, die na mens de negen lidstaten optreedt. In dit opzicht heeft de EEG veel grotere be voegdheden dan de Comecon, de Oosteu- ropese tegenhanger van de Europese Ge meenschap. Van der Stoel zei overigens uitbreiding van de contacten tussen EEG en Comecon toe te juichen. De vorig jaar tussen Polen en Neder land afgesproken handelsovereenkomst is pas in juli in werking getreden. De Poolse leiders drongen overigens niet MEGEN C.A. (ANP). De Brabantse gemeente Megen C.A. verzet zich tegen de eventuele komst van tweehonderd Surinamers naar het kerkdorp Haren. Het ministerie van CRM zou de Surina mers in een voormalig klooster in Haren tijdelijk willen onderbrengen. In dit klooster zijn voorheen Spaanse gastar beiders gehuisvest. In Haren wonen mo menteel zevenhonderd mensen. Fraga Iribarne heeft aangekondigd binnenkort zijn ambassadeurspost te zul len opgeven om terug te keren in de Spaanse politiek. Hij behoort tot een groepering van liberaal-conservatieve politici, die het bewind van Franco steeds gesteund hebben, maar zich nu voorstander tonen van een wat snellere liberalisatie met wat meer ruimte voor politieke partijen. Fraba Iribarne bepleit een hervorming van het leger „met het oog op zijn integratie in internationale organisaties.” Van zegslieden in Barcelona is verno- De kans dat de Ierse regering ook maar enige concessie doet inzake de kid napping van dr. Herrema is ook daarom klein, omdat zij in het verleden goede ervaringen heeft opgedaan met keiharde tegenmaatregelen. Een briefschrijver wijst erop in The Times van dinsdag avond. Hij herinnert aan de tijd kort na de instelling van de Ierse Vrijstaat, toen militaire tribunalen de doodstraf han teerden om het verzet van de zogeheten Irregulars te breken. De eerste keer werd daar gebruik van gemaakt op 17 no_ vember 1922, toen vier jongemannen ge arresteerd werden die in het bezit van wapens bleken te zijn. Zij werden met een geëxecuteerd. Kort daarna werd een Engelsman gearresteerd die een revolver bij zich droeg. Ook hij werd geëxecu teerd. Op 7 december 1922 werden twee parlementsleden door de Irregulars neer geschoten, één van hen bezweek aan zijn verwondingen. De minister van defensie koos met instemming van het kabinet vier Irregular-leiders uit die sinds juni gevangen zaten. Zij werden wakker ge pord, kregen opdracht zich gereed te maken en werden vervolgens door een vuurpeloton gefusilleerd. In een periode van zes maanden werden toen bijna twee keer zoveel Irregular-gevangenen ge- executeerd als van 1916 tot 1921 door de Britten ter dood waren gebracht. Eind april 1923 verzochten de Irregulars om een staakt-het-vuren om tot onder- handelingen te komen. De regering van de Ierse Vrijstaat weigerde, en op 24 mei gaven de Irregulars zich gewonnen. ATHENE In de Korydallos-gevan- genis bjj Athene is vandaag het tot nu toe grootste proces sinds de val van de Griekse dictatuur begonnen: dat tegen 33 personen die worden gezien als de aanstichters en uitvoerders van het bloedig neerslaan van de opstand op de Atheense polytechnische hogeschool in november 1974. uitdrukking te brengen, nodigde de Nederlandse be windsman de Poolse premier uit om, zo mogelijk volgend jaar, een bezoek te brengen aan Nederland. De Poolse leiders bepleitten uitbrei ding van de wederzijdse handel, daarbij wijzend op de voor Polen ongunstige handelsbalans tussen beide landen. De Nederlandse exportcijfers naar Polen waren, zo zei Van der Stoel, evenwel gunstig beïnvloed door het transitover voer door Rotterdam met bestemming Polen. Voorzover het om zuiver Neder landse exportprodukten gaat, is de ba lans vrijwel in evenwicht, aldus de Ne derlandse bewindsman. In Oporto gooiden onbekenden explo sieven door de ruiten van het gebouw van de Trotskistische Liga. De kantoren van twee andere linkse partijen in Oporto waren afgelopen vrijdag al bij rellen vernield. den gehandhaafd, maar omgevormd tot een gevechtseenheid onder de naam „de tachement van de 25ste april” besloten de rebellerende soldaten de bezetting te beëindigen. Fabiao en generaal Veloso hebben te genstrijdige verklaringen afgelegd over de kwestie. Fabiao zei tegen verslagge vers dat een onderzoek zal worden inge steld naar de kwestie, maar dat daaruit geen strafmaatregelen zullen voortvloei en. Veloso, die het regiment ontbond, zei op een bijeenkomst van socialisten en PPD’ers dat een onderzoek zal leiden tot aanklachten tegen diegenen die schuldig worden bevonden aan overtreding van de militaire reglementen.” „Muiterij is schending van het Militair recht en we nemen aan dat de betrok ken soldaten voor de krijgsraad zullen verschijnen”, zo zei een PPD’er. De con cessies die zijn gedaan in de rebellie in Oporto worden algemeen gezien als een tegenslag voor het streven van de rege- ring-Azevedo om de militaire discipline te herstellen. De liefhebbers van het werk van Piet Grijs hoef ik niet meer attent te maken op de nieuwe bundeling van zijn VN- stukjes onder de titel „Piet Grijs is gek”, want zij kopen iedere nieuwe bundel meteen al de eerste dag dat zij in de winkels ligt, zoals je vroeger ook met- de eerste dag de beste naar de nieuwe Danny Kaye-film ging. Tot zijn sterke punten behoren ’s mensen spel letjes. Onder de titel „Nuttige vertel lingen” legt hij bijvoorbeeld het „vijfje” uit. Ik neem dat nu even verkort voor u over. Je speelt het bij voorkeur met z’n tweeën. Beide spelers tekenen een vierkant bestaande uit vijfmaal vijf hok jes, dus eigenlijk 25 vierkantjes die sa men een vierkant vormen, een rooster als het ware, met zes verticale en zes horizontale strepen. De speler die be gint zegt een letter. Beide spelers schrij ven die letter op in één van de 25 vakjes zonder dat de ander ziet in welk hokje. Nu zegt de andere speler een letter. Beide spelers schrijven die letter op in één van de 24 open hokjes enzovoort, totdat de eerste speler de 25e letter zegt, en beide spelers die in het enige overgebleven hokje opschrijven. De bedoeling is om horizontaal en verticaal, dus als in een kruiswoordraadsel, Nederlandse woor den te maken. Voor elk woord van vijf letters (horizontaal of verticaal) krijgt u tien punten, voor elk woord van vier letters vijf punten, voor elk woord van drie letters twee punten, en wie de meeste punten heeft wint. De finesses, de tactiek bijvoorbeeld van het positieve of hét negatieve spel, het valsspelen en het pokeren moet u maar in „Piet Grijs is gek” zelf nalezen. Het spel heet be halve „Vijfje” ook wel „Woordje”, „Geel tje”, „Letterpest” of „Ping-Pong”, en volgens Piet Grijs is volgens Tim Krab bé de befaamde Eric Engerd wereldkam pioen „Woordje” c.q. „Vijfje”. BELFAST. (UPI) Een zwaarbe waakt politiebureau in de Noordierse hoofdstad Belfast is gisteren getroffen door een krachtige bomexplosie. Het po litiebureau wordt gebruikt als gevange niscentrum voor politieke gevangenen van de twee partijen in het conflict in Noord-Ierland. Er zijn enige licht ge wonden gevallen. De materiële schade is groot. Moskou is dus geenszins bereid om op verzoek van Frankrijk de strijdbijl van het Russische communisme te begraven. En om dit geschil met de overige partij leiders in het Kremlin eerst nog eens wat verder uit te diepen, lijkt Breznjev zijn gast nu te hebben gevraagd het volgende gesprek naar een later tijdstip te ver plaatsen. Dat de Russen Giscard met veel minder vriendelijkheid tegemoet treden dan ze indertijd zijn beide voorgangers De Gaul le en Pompidou hadden ontvangen, mag vermoedlijk worden verklaard uit het feit, dat ze de buitenlandse politiek van het huidige Franse staatshoofd niet hele maal vertrouwen. En speciaal verdenken ze hem van de heimelijke wens Frank rijk weer in het Atlantische kielzog van Amerika te loodsen. (Van onze speciale verslaggever) WARSCHAU. Polen wil de contac ten met Nederland uitbreiden, vooral op economisch, maar ook op ander gebied. Deze conclusie trok minister Van der Stoel (buitenlandse zaken) gisteren in Warschau na gesprekken met de Poolse partijleider Edward Gierek, premier Ja- roszewicz en andere Poolse leiders die, aldus Van der Stoel, in grote openhar tigheid en in voortreffelijke sfeer plaats vonden. Polen wil niet alleen uitbreiding van de wederzijdse handel, waarmee Van der Stoel volledig instemde, maar ook inten sivering van het toerisme naar Polen en betere contacten tussen de massamedia. Ondanks praktische moeilijkheden is versterking van de relaties met Polen gemakkelijker dan bijvoorbeeld met de Sovjet-Unie, vanwege de goede sfeer tussen beide landen, Stoel. Om

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 3