FILMMUSEUM EINDELIJK OPEN
FILMS
BOUWMARKT
Sara V aughan op
Newport-concert
Verbouwd Vondelpark-oaviljoen voor cinefielen
gratis
KINDERBOEKENWEEK
LSTEMM de PARIS
voor al uw
Gebreide KINDER
en DAMESMAILLOTS
The Family gespeeld
in New Yorks theater
GROTE SORTERING
Koudenhorn 54
V R IJ D A G
1 7
OKTOBER
19 75
KUNST
19
French Connection 2
Ik zie het niet meer zitten
ekn
ELEKTRA en
SCHAKELMATERIAAL
F»
„ER IS WEER EEN publieke
vermakelijkheid bijgekomen. Een
bioscoop natuurlijk. Waarom ook
niet? Volloopen doen ze allen. Welk
nummer? Knap wie den tel niet
kwijt raakt”.
BONTMANTELS
PRAGENTA
BREESTRAAT 145
ALLE SOORTEN
LIJMEN EN KITTEN
|^KEUR B.V.>|
Zo luidde een perscommentaar
bij de opening van de Odeon Bios
coop op het Singel in Amsterdam
op 2 februari 1912. Men kan het be
richt tegenkomen op een van de
aanplakzuilen in de hal van het
Filmmuseum, waar een tentoonstel
ling van affiches, foto’s, oude pro
gramma’s en kranteknipsels gehou
den wordt onder de titel „Amster
dam in Film - Film in Amsterdam”.
Een en ander ter begeleiding van
het feit dat het Filmmuseum nu
eindelijk zijn poorten kan openen
in het Vondelpaviljoen> eens - een
eeuw bijna geleden - een sociëteit
voor de beter gesitueerde burgers
van Amsterdam.
in Amsterdam
Nachtvoorstellingen
Filmmuseum
Vier vuisten?
Prolongaties
Voor de jeugd
Eiland
Nachtvoorstellingen
(ADVERTENTIE)
Het is weer
-f J
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
de
CHARLES BOOST
Bouwmaterialen
P.V.C.-artikelen
Wand- en
vloertegels
Open haarden
Ijzerwaren
Verfwaren
Elektra art.
Sanitair
Tuinartikelen
U aangeboden door de leden van de Nederlandse
Boekverkopers Bond - kring Kennemerland.
Als u die bij uw boekhandel gaat halen hoeft
u voor een Beatrix Potter Poster slechts
50 ct. te betalen
DEN HAAG (ANP). Op 29 oktober
1975 gaat in het New Y’orkse Westside
Theatre (een off-Broadway theater) de
Engelstalige première van „The Family”
van Lodewijk de Boer. De voorstelling is
een co-produktie van het Chelsea Thea
tre Centre en producer Peter Witt, de
producer van de Londense succesmusical
..Billy”. Het stuk wordt geregisseerd door
Barry Davis, een Amerikaanse toneel-
en televisieregisseur.
Kijk vóór u koopt bij
Het betere genre
Exclusieve kollektie
Uw bontadviseur
(sinds 1929)
Beverwijk - tel. 02510 -
2 80 75(geen filialen)
30 en 70 den
PANTY’S
Alles in
vele kleuren
15 t/m 25 oktober
Heel veel kinderboeken vindt u in de kinder
boekenmolen*
Openingstijden: dagelijks van 8.00 - 12.30 uur
13.30 - 18.00 uur
zaterdags van 8.30 - 16.00 uur
tel. 023 -321212.
ving ontvlucht en in de jaren twintig
beren gaat jagen in de Rocky Moun
tains, maar door de omstandigheden ge
dwongen een niets ontziende jacht op
Indianen begint.
Het Filmmuseum in het Vondelpark; Joris Ivens in z’n jonge jaren; met hoge hoed
filmpionier en bioscoopexploitant F. A. Nöggerath.
Op 3 november 1975 gaat in het Lon
dense Westend Theatre „The Duke of
York” het blijspel ..Roger’s last stand"
van de Nederlandse auteur Dimitri
Frenkel Frank in Engelstalige wereld
première. Het stuk heeft al een zeer
succesvollc tournee van zes weken door
de grote Engelse steden gemaakt. Beide
produkties zijn resultaten van het werk
van United Dutch Dramatists, een groep
van 14 Nederlandse auteurs.
40 en 80 den.
KINDERPANTY’S
Heren- en Dames
KNIEKOUSEN
ho
Het in augustus 1927 opgerichte strijd
blad „Filmliga” hangt er achter glas,
samen met het manifest waarmee de
oprichting vergezeld ging, ondertekend
door prominente figuren uit de kunst-
I'f
ROTTERDAM (ANP). Onder de ti
tel „Newport Jazz Weekend” zullen op
31 oktober en 1 november in De Doelen
in Rotterdam twee nachtconcerten
plaatshebben waar te horen zijn: Sarah
Vaughan. Earl .Fatha” Hines, Benny
Carter Charles Mingus, Don Pullen, Ro
ger Adams, Jack Walrath, Dennie Rich
mond. Dick Hyman. Ruby Braff, Joe
Newman, Pee Wee Erwin. Jimmy Max
well, Eddie Hubble, Kenny Davern, Car
men Mastren. Bobby Rosengarden, Geor
ge Duvivier en Carrie Smith.
100 bezoekers ingericht die een technisch
optimaal verzorgde projectie kunnen
verwachten. Met de exploitatie van het
royale terras rond het schouwburgachti
ge gebouw is deze zomer begonnen. Zo
gaat het Vondelpark-Paviljoen, lang
verwaarloosd en onvoldoende geëxploi
teerd, een nieuw uitgaanscentrum voor
Amsterdam betekenen, met film als
voornaamste attractie, maar tegelijk met
alle mogelijkheden om daar omheen an
dere activiteiten van ontspannende aard
te ontwikkelen.
Dinsdag was het „open huis”, een
mogelijkheid voor iedereen, van subsi
diërende instanties, architect en verbou
wers, bioscoopfunctionarissen, filmjour
nalisten en collega-museumdirecteuren
tot en met het „gemene volk” een kijkje
te nemen in het gebouw. Men kon
filmpjes zien over Amsterdam in het
nieuwe filmzaaltje en een blik werpen
op de tentoonstelling die een overzicht
wil geven van hoe Amsterdam tussen
1900 en 1940 het filmcentrum van Ne
derland werd.
DE LANGZAME GROEI van het bio
scoopbedrijf tot het middelgrote en
luxe-theater, zoals Rembrandt en Tu-
schinski, vindt dan plaats in de twintiger
OVER „DE INTOCHT van de Levende
Photographic” in Amsterdam heeft
Adriaan Briels nog niet zo lang geleden
een gedegen historische studie geschre
ven, waarin hij aangaf op welke plaatsen
in de stad voor kortere of langere tijd
zaaltjes gehuurd werden om er de Cine-
matograaf te introduceren. Dat gebeurde
in de laatste jaren van de vorige eeuw,
waarna filmvertoning als verlengstuk
van variétévoorstellingen zorgden voor
een verdere gewenning van het uitgaan
de publiek aan de bewegende beelden.
Van een geregelde exploitatie, dus van
het optreden van de bioscoop die zich
uitsluitend met het vertonen van films
bezighoudt, is pas na plm. 1905 sprake
(Nederland’s eerste bioscoop zou dateren
uit 1903, Tivoli in Rotterdam) en de
explosie van vaste bioscooptheaters vindt
dan omstreeks 1910 plaats.
De wat schampere opmerking aan het
begin van dit artikel getuigt ervan, dat
niet iedereen blij was met de expansieve
bioscoop-ontwikkeling in die jaren: Pa-
risien in 1910, Elite Bioscope Union op
de Heiligenweg in 1911, evenals de Rem
brandt Bioscope (niet te verwarren met
het Rembrandt Theater op het veel
bezongen Rembrandt Plein, dat pas in
1918 bioscoop werd), Odeon op ’t Singel
in 1912, de Witte Bioscoop in 1913, enz.
,,’t Zal er nog van komen dat er geen
straat meer is zonder Bioscoop”, merkte
een andere verontruste journalist in die
tijd op. Van die snelle ontwikkeling van
het bioscoopbedrijf geeft de tentoonstel
ling in het Filmmuseum via historisceh
documenten een beeld. Theo Frenkel sr
die films maakte in de voormalige Hol-
landia Studio’s van Binger aan het
Spaarne in Haarlem stichtte in 1919 een
verhuurkantoor aan het Spui in Amster
dam. Van hem is een brief bewaard, in
1919 gericht aan Jean Desmet van Pari-
sien, waarin hij zijn succesvolle film
„Pro Domo” aanbiedt voor 55 cent per
meter.
TIJDENS DE manifestatie „Amster
dam in Film Film in Amsterdam” die
tot 7 november zal duren, wordt overdag
tijdens de lunchpauze (beginnend om
12.30) een drie kwartier durend pro
gramma vertoond van films over Am
sterdam uit de jaren 1900 tot 1930,
boeiende en nostalgieke documenten van
historische waarde die voor iedereen de
noodzaak van een goed functionerend
Filmmuseum al duidelijk maken.
EERST HEETTE de film „De Mosterd
komt me de Neus uit” („La Moutarde
me monte au Nez”), maar Luxor heeft
de zaak wat netjes willen houden en als
titel voor deze Franse klucht gekozen
„Ik zie het niet meer zitten”. Het ver
haal gaat over de chirurg Hubert Durois,
die tegelijk burgemeester is en als echte
fatsoensrakker de verkiezingen is inge
gaan, daarbij gesteund door zoon Pierre
die een verstrooide wiskundeleraar is
aan een meisjeslyceum. Als hij bij toe
val terecht komt in het huis van een
nogal los levende filmster is de plaatse
lijke krant, waarvan de hoofdredacteur
een verklaard tegenstander is van Du
rois als burgemeester, er als de kippen
bij om zoonlief van liederlijk gedrag te
beschuldigen. Het een haalt het ander
uit en op het laatst ziet niemand het
meer zitten. Deze reeks bedachte klucht-
situaties is geregisseerd door Claude Zi-
di, die naam maakte als regisseur van
het komiekenkwartet Les Chariots en in
dat werk al bewijzen te over gaf dat hij
voor weinig terugdeinst als het gaat om
de mensen aan het lachen te krijgen.
Pierre Richard is de leraar, die ongewild
een golf van erotische verwikkelingen
ontketent en daardoor de verkiezings
campagne van zijn vader (Claude Pie-
plu) leijk in de war stuurt. En Jane
Birkin is de mooie filmdiva die voortdu
rend met haar geliefde in Washington,
de diplomaat Weissinger belt met wie
ongetwijfeld Kissinger bedoeld is. In
Luxor dus.
wereld als Harley Toorop, Menno ter
Braak, Cees Laseur en filmmensen als
Joris Ivens, Ed Pelster en filmcriticus L.
J. Jordaan. Het tijdschrift leidde weer
tot de oprichting van het avant-garde-
theater De Uitkijk en stimuleerde tot de
eerste proeven van niet-commerciële
filmkunst als „Regen” van Ivens en
Mannus Franken, „Jardin du Luxem
bourg” van Franken en ander werk
waaraan vaak de naam Ivens als meest
actieve filmer in die jaren verbonden is.
JORIS IVENS ONTBRAK niet onder
de vele belangstellenden die dinsdag ge
tuige wilden zijn van de uiteindelijke
opening van het definitieve Filmmu
seum. De grijze meester, op het ogenblik
werkend in Parijs aan de voltooiing van
zijn gigantische China-film, was de eer
ste die Jan de Vaal gelukwenste met het
door hard vechten bereikte resultaat.
En na hem volgde een uiteenlopend
gezelschap van officiële en minder offi
ciële figuren die van deze voor de film
en voor de filmhistorie zo belangrijke
gebeurtenis een feestelijke bijeenkomst
maakten, een contact-middag en avond
die al een goede indruk gaf van de rol
die het Filmmuseum in de toekomst in
eigen huis zal spelen. Het moet een
contactcentrum worden voor filmlief
hebbers, die historische filmhoogtepun-
ten, maar ook nieuw werk uit onbeken
de landen willen zien en daarover willen
praten. Voor hen ligt een druk program
ma klaar, eerst een reeks oude Neder
landse films uit de dertiger jaren en
daarvoor („De Jantjes”, „Komedie om
Geld”, „Jonge Harten”, „Lentelied”, „De
Spooktrein”, enz.), daarna een kort festi
val van de Israëlische film en later
aandacht voor grootmeesters als D. W.
Griffith en Dziga Wertow en voor de
Duitse operettefilms met Willy Fritsch
en Lilian Harvey.
„THE FRENCH Connection”, in 1972
gemaakt door William Friedkin, was als
film een afgesloten geheel. De drugs
smokkelaar Alain Charnier ontkwam wel
iswaar zijn gerechte straf, maar zijn
ontsnapping op het laatste ogenblik pas
te precies bij de wat mistroostige en
ondankbare werksfeer waarin Popeye
Doyle (Gene Hackman) de achtervolging
leidde. Een arrestatie van de Europese
bendeleider had daarin niet gepast.
IN CINEMA PALACE op vrijdag- en.
zaterdagnacht om 24 uur „The Mecha
nic”, de eerste Amerikaanse film van de
Engelse regisseur Michael Winner, die
meestal met geweld speelt en nu ook
Charles Bronson op laat treden als een
meedogenloze beroepsdoder. „Venius in
Bont" die Lido ook op vrijdag en zater
dag, maar dan om 23.45 vertoont, is een
vrije bewerking van de roman van Sa-
cher-Masoch, van wie het begrip maso
chisme is afgeleid. Severin, de mooie
man in de film, zoekt genot in zijn
onderwerping aan een grillige en wrede
vrouw, de Russische schone Wanda Du-
najew. Roxy brengt in de nachtelijke
uren een sterke western, „Vuurgevecht
in O.K. Corral” met Faye Dunaway en
Stacy Keach en Luxor heeft dan „Jere
miah Johnson” van Sydney Pollack op
het programma staan, waarin Robert
Redford de eenling speelt die de bescha-
Foto’s uit „Pro Domo” met Louis en
Theo Mann-Bouwmeester, Rika Hopper,
Lily Bouwmeester en Jacques Reule ge
ven een indruk van de aard van de film,
zoals we ook via de stille beelden een
vage indruk kunnen opdoen van Joh.
Gildemeyer’s „Gloria Transita" die als
jubileum film werd vertoond ter gele
genheid van het 5-jarig bestaan van de
Witte Bioscoop. Het was een muzikaal
drama dat, behalve door een orkest ook
muzikaal geïllustreerd werd door de
zang van opera-solisten zoals de bariton
Aug. v. d. Hoek.
het Leidseplein Theater. Woody Allen’s
komische solo-act in „Play it again,
Sam” vinden we terug in Studio K,
boven Kriterion waar dan ,,Pas si mé-
chant que ga” van de Zwitser Claude
Goretta gedraaid wordt. Een film over
Marilyn Monroe is te zien in The Movies
die in zijn bij-theater „Love happy” van
de Marx Brothers vertoont, waarin Ma
rilyn een kleine rol speelt.
HET PAS GEOPENDE Filmmuseum
gaat door met het terugbrengen van
oude Nederlandse speelfilms. Vrijdag
gaat „Een Carmen van het Noorden”,
een verfilming uit 1919 van een roman
van Prosper Ménmée door Maurits H.
Binger, samen met „De Big van het
Regiment" van Max Nosseck en G. J.
Teunissen uit 1935. Maandag worden
„Gloria Transita” van Johan Gildemeyer
(1917) met „Op Stap” van Ernst Winar
uit ’35 gecombineerd en dinsdag „Bet, de
Kóningin van den Jordaan” gespeeld
door Adrienne Solser (24) met „Kome
die om Gld" van Max Ophüls (1936).
Woensdag zijn „Circus Jim” met de
Engelse actrice Evelyn Brent (verder
Adelqui Migliar en Willem van der Veer)
uit ’22 en „Jonge Harten” (’35) aan de
beurt en donderdag is gereserveerd voor
„Cirque Hollandais” (’24) van Theo
Frenkel Sr. met Louis Bouwmeester, Es
ther de Boer van Rijk. Willem van der
Veer, Adrienne Solser en Aaf Bouber en
voor „Lentelied” van Simon Koster die
in '36 deze charmante komedie met o.a.
Jan Teulings, Ank van der Moer, Dick
Swidde en Cor Hermus maakte. En
tenslotte kan men vrijdag de 24ste zowel
„Malle Gevallen” van Jaap Speyer met
Louis Borel, Rolant Varno, Johan Kaart
en Jopie Koopman uit ’34 zien als
„Oranje Hein” van Max Nosseck uit ’36,
naar het volksstuk van Herman Bouber.
„VIER VUISTEN VOOR de Duiten"
doet onmiddellijk vermoeden dat het
gaat om een film met het „Vuisten”-duo
Terence Hill en Bud Spencer, maar de
toeschouwer die dit verwacht, zal lichte
lijk teleurgesteld moeten kijken naar
oen ander vechtend tweetal, Tony Saba-
to en Robin McDavid. Enfin, als het op
vechten aankomt met ditmaal Taiwan
als plaats van handeling, is het verschil
niet zo groot, want deze Italiaan en zijn
Schots-Amerikaanse partner kunnen er
Jane Birkin als de telefonerende filmdiva in „Ik zie het niet meer zitten”.
PALACE GEEFT (vanzelfsprekend)
Bert Haanstra’s „Dr Pulder zaait Papa
vers” een tweede week. In Studio blijft
„Het Jaar van de Kreeft” lopen. Ook de
Samuel Bronston-productie „De Val van
Rome” met een kleine rol van de begin
nende Omar Sharif (de film is van 1964)
is in Roxy met een week verlengd,
terwijl Rembrandt met „De Beierse
(Boeren)kapel zich stort in het „Liefdes
spel” een genre prolongeert dat geen
nadere uitleg behoeft.
Barteljorisstraat 30,
Haarlem.
TWEE JAAR GELEDEN kreeg het
Filmmuseum het gebouw door de ge
meente toegewezen. Maar het heeft nog
heel wat ambtelijke moeilijkheden en
improvisatietalent gekost, voor directeur
Jan de Vaal kon zeggen „we zijn einde
lijk zo ver, we kunnen eindelijk vol
waardig een nieuw seizoen openen in
een eigen gebouw”. Vorig jaar werd er
nog gewerkt met een zaaltje, waarin een
nood-cabine was ingebouwd. Niettemin
werden er een zestigtal voorstellingen
gegeven, waaronder de grote series „RKO
in de dertiger” en RKO in de veertiger
jaren”. Nu is een grote projectieruimte
ontstaan door het plafond in de voorhal
twee meter omlaag te brengen. Er is een
aantrekkelijke filmzaal voor plusminus
KINDERMATINEES zijn er in Palace,
waar de jeugdige bezoekers kennis kun
nen maken met Alain Delon die meestal
voor bóven de achttien speelt, maar
ditmaal de rol van Zorro vervult, de
klassieke held (al gespeeld door Douglas
Fairbanks Sr.), de wreker van het socia
le onrecht die zich overdag als een
sullige gouverneur voordoet, maar
’s nachts gemaskerd de tiran, kolonel
Huerta (Stanley Baker), bestrijdt. Studio
heeft wat lichtere kost in de speciaal
jaren. Ook daarover geeft de tentoon
stelling in het Filmmuseum allerlei bij
zonderheden, evenals van de organisatie
van het bedrijf die al in 1918 leidde tot
de oprichting van de Nederlandse Bio
scoopbond. Verder over onze hernieuwde
pogingen om tot een filmindustrie te
komen, ditmaal zich vooral afspelend in
de Cinetone Studio’s in Duivendrecht,
onder de rook van Amsterdam. En
natuurlijk is ook het verzet tegen wat
toen minachtend de commerciële film
werd genoemd, in documenten aanwezig.
20th Century Fox heeft het toch niet
kunnen laten een vervolg op „The
French Connection” te maken, waarin
de schuldigen hun verdiende loon krij
gen en de politionele actie onder leiding
van Popeye Doyle en een Franse collega
slaagt volgens het oude principe. „Crime
doesn’t pay”. Hoewel ditmaal een routi
nier als Jahn Frankenheimer aan de
regie werd gezet, kan dit vervolg dat
fantasieloos, maar begrijpelijk ,The
French Connection Number 2” heet en
deze week te zien is in Rembrandtplein
Theater en Calypso het niet halen bij
het origineel.
Dat een gewone New Yorkse agent die
toevallig betrokken was bij de eerste
jacht op Charnier, naar Marseille ge
stuurd wordt om daar in samenwerking
met de Franse politie de gevaarlijke
drugshandelaar te snappen, is al heel
onlogisch. Dat Popeye met argwanende
ogen bekeken wordt door zijn Franse
collega’s die er heel andere onderzoe
kingsmethodes op na houden en hem
ronduit tegenwerken omdat er van offi
ciële afspraken tevoren geen sprake
blijkt te zijn geweest, maakt het geheel
volstrekt onaannemelijk. De hele film
door mist men de sfeer van New York
die voor een misdaadfilm een zo veel
kleuriger achtergrond vormt dan de
zonnige zuidkust van Frankrijk, waar
iedereen gebroken Engels praat. Als te
genhanger van de formidabel verfilmde
achtervolging onder het viaduct van de
New Yorkse subway is nu een achter
volging te voet ingelast, dramatisch be
geleid door het gehijg van agent Doyle,
die tenslotte met een welgemikt schot
Charnier uitschakelt. Een einde dat zelfs
de meest principiële aanhanger van „law
and order” niet zal bevredigen.
EEN TWEEDE première kan men de
ze week vinden in Bellevue-Cinerama
en Cineac Damrak I, een uit de Walt
Disney Studio’s komende avonturenfilm
die „Eiland aan het Eind van de Wereld”
heet en gemaakt is door de huisregisseur
van de Disney-studio’s, Robert Stevenson
Bedknops and Broomsticks”, „Herbie
rides again”). Een fantastisch reisverhaal
vol avonturen dat als een modern
sprookje de meest onwaarschijnlijke
dingen laat zien en als kijkspel zijn
functie goed vervult.
ALBERT MOL’S bestseller „Wat zien
ik?” is weer terug, ditmaal in de nacht
voorstellingen van Cineac Reg. Bree-
straat. En ook „Borsalino Co” van
Jacques Deray en met Alain Delon kan
men terugzien, nu in Alhambra 2. Regis
seur John Boorman is tweemaal verte
genwoordigd in de nacht-agenda: met
„Deliverance” in Calypso en „Zardoz” in
ook wat van en meer valt er niet te
verwachten in dit soort uit de losse
hand gefilmde avonturen.
voor kinderen gemaakte „Pipo en
Piraten van toen”.
i
A
