Krachtige steun nodig
voor vormingstoneel
Nola Rae met binnenpretjes
Nieuw boek van
Solzjenitsyn
Hotel-Café
Rest.
VAN AKEN
ONMENSELIJK VOLUME IN DE DOELEN
MIC
w
„De speler" van Prokofjef ondanks
veel moeite toch vervelende zaak
Wist u dat wij
W gratis
uwgordijnen
opmaat maken,
ook velours.
NEDERLANDSE PREMIERE BIJ OPERASTICHTING
Van Doorn met regio-plan
THE LONDON MIME THEATRE IN SHAFFY-THEATER
Roman over Lenin
Don Quichotte op de
fiets in TV-serie
Gouden Harpen voor
1975 toegekend
V R IJ D A G
1 7
OKTOBER
19 75
21
20
e
iets
ijke
Gr. Houtstraat 62
Haarlem
Gr. Houtstraat 97
Haarlem
Zalen voor familiediners
party’s - recepties
vergaderingen
Telefoon 023-324365 - 324709
BAAN, hoek Houtplein
HAARLEM
AMSTERDAM. Vijftig jaar
geleden voltooide Prokofjef zijn
I opera „De speler”, naar de gelijk-
I namige roman van Dostojevski. Gis-
I teravond ging de première in een
I Nederlandse vertaling van Johannes
den Hertog in de Stadsschouwburg
I onder leiding van Hans Vonk. De
l Nederlandse Operastichting heeft
I zich enorm veel moeite gegeven om
I deze première te doen slagen, maar
I is toch op een of andere manier in
de goede bedoelingen blijven ste-
I ken.
(ADVERTENTIE)
J. H. MOOLENIJZER
ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Skynyrd tegen de pijngrens aan
KEES TOPS
1 U
d:sk
PARIJS (AP) Een nieuw boek van
Alexander Solzjenitsyn, getiteld Lenin
in Zürich” is donderdag in Parjjs ver
schenen bjj uitgeverij Ymca Press. Het
boek is in het Russisch en is in roman
vorm gesteld, maar er is zoveel mogeljjk
gebruik in gemaakt van beschikbare his
torische citaten van Lenin.
Andere hoofdstukken over Lenin zullen
in latere delen van de ..Augustus 1914”
cyclus verschijnen.
Dirigent Hans Vonk zou er goed aan
doen het orkest zachter te laten spelen
en de zangers op het hart te binden niet
luider te zingen dan in een gesprek ge
bruikelijk is. En mag ik dan de regisseur
vragen zijn solisiten te zeggen dat zij
mogen glimlachen als dat zo uitkomt? Al
die zedige pruimemondjes en die verbe
ten smoelen het is geen gezicht!
Jan Blinkhof als Alexej en Anne Haenen
Pauline in „De speler" van Prokofjef.
(Foto Jaap Pieper)
overheden (provincie en gemeente) voor
al niet denken dat ze zich niet meer met
vormingstoneel behoeven te bemoeien.
De rijksoverheid zal de komende tijd
eerste verantwoordelijke voor het vor
mingstoneel zijn, maar dit betekent niet
dat provincie en gemeente het vormings
toneel buiten hun verantwoordelijkheid
mogen houden, aldus de bewindsman.
naarsverenigingen en groepen van vor
mingswerkers en werkende jongeren).
Nu het rijk (CRM), bij wijze van
„interim-beleid” voorlopig de financie
ring van het vormingstoneel voor zijn
rekening zal nemen, moeten de lagere
wezen in zijn Liefde voor de drie si
naasappels”, die hij slechts vijf jaar la
ter componeerde.
De dekors en kostuums waren bijzon
der de moeite waard, daarvoor mogen wij
Maria Björnson dankbaar zijn. Pauline
(Anne Haenen) en Jan Blinkhof zagen er
wat te opgedoft uit, maar dat was niet
hinderlijk. Hinderlijk was wel dat zij el
kaar de meest gewone gezegden toe
schreeuwden en dat ook de generaal
(Tom Haenen) voortdurend brulde in
plaats gewoon te converseren.
Een woordvoerder van Editions du
Seuil, die de Franse versie zal uitbrengen,
zei dat Solzjenitsyn uit zijn boek „Augus
tus 1914” een hoofdstuk over Lenin had
weggelaten omdat de auteur toen nog in
de Sovjet-Unie woonde en moeilijkheden
met de autoriteiten vreesde.
(Van onze RTV-redactie)
HILVERSUM. De uit de TV-serie
Colditz bekende Engelse acteur Paul
Chapman speelt Don Quichotte in een
NOS-programma, dat zowel gebaseerd is
op Cervantes’ beroemde verhaal als op
het gelijknamige symfonische gedicht
van Richard Strauss. In een uitmonste
ring die hem verdacht veel op Catweazle
doet lijken, brengt Chapman de ridder
van de droevige figuur tot leven. Hij
krijgt weerwerk van David Mace als
Sancho Panza, Annegien Sneep als Dul
cinea en John Broom als de ridder van
de witte maan.
ger op de wonde plek te leggen, maar
het staat vast dat de humor ontbrak en
dat is een kwalijk ding voor een opera.
Toegegeven, het is afgrijselijk om te zien
hoe de hoofdpersoon Alexej (Jan Blink
hof) gepakt wordt door de speelduivel en
verstikt in de worgende greep van de
zucht naar geld. Het is een afschuwelijk
drama en daar kan je toch geen klucht
van maken? Dat ben ik helemaal met de
r'egisseur David Pountney eens, maar
toch had de humor de voorstelling kun
nen redden. Pountney heeft een kleine
poging gewaagd bij de entree van de
grootmoeder, maar het was te weinig.
Jennie Veeninga kreeg de kans niet om
uit te spelen. Hij heeft humor genoeg
dat konden wij constateren bij de le
zing van Johannes den Hertog j.l. zon
dagmorgen in Bellevue voor de Vrien
den van de Opera. Zij had een gekke
pruik opgezet en zong met een mummel
mondje precies zoals het moest zijn. Maar
gisteravond tijdens de voorstelling was
zij een hele grote grootmoeder, heerszuch
tig en ongeloofwaardig en het deed ons
niets.
Meteen na zijn aankomst in Zürich
waar hij na zijn verbanning uit de Sov
jet-Unie aankwam, begon Solzjenitsyn in
het Lenin Museum te werken aan de
completering van zijn onderzoekingen
over dit onderwerp.
Als hoogtepunt hierin moet ik noe
men: de strijd met Jean Paul Bell om
het bezit van een stoel. Eén van de twee
kan maar op een bepaald moment op
die stoel zitten eri de manieren waarop
Nico Boer had toch een potsierlijke
markies kunnen zijn hij had het zout
in de pap kunnen doen (want dat kan
hij). Maar blijkbaar was er bevel gege
ven dat er niet gelachen mocht worden.
Kwam dit bevel van Prokefjef? Of was
het toch Pountney die er een doodern
stige zaak van maakte en ons een verve
lende avond bezorgde? Trouwens de „Da
me comme-ci comme-qa” van Anke
Brokstra, was een doodgewone school
juffrouw zonder comme-ci en helemaal
geen comme-qa, alleen maar vervelend.
Hoe meer ik erover nadenk hoe meer
ik tot de conclusie kom, dat het toch de
fout van regisseur Pountney was, dat ik
met de pauze al naar huis wilde. Wij
kunnen toch eigenlijk niet staande hou
den dat Prokofjef geen gevoel voor hu
mor had het tegendeel heeft hij be
viel het volume erg mee. Maar over de
gehele lijn Enfin, de oren functione
ren weer.
een aanstekelijke show brengen. Dat
ging gisteravond nog steeds op, maar ze
speelden nu zo godvergeten hard, dat
het aantstekelijke er voor mij goeddeels
af was. „Do you think it’s too loud”-
schreeuwde Ronnie van Zant. Ja na
tuurlijk, vond ik. „No”, schreeuwde het
publiek, dat trouwens van begin tot eind
wild enthousiast was.
Enfin, het onmenselijke volume bleef
dus gehandhaafd en op het moment dat
ik dit schrijf suizen de oren nog na. Het
was musicieren tegen de pijngrens van
het menselijk gehoor. En bij vlagen
dan ook niet te harden. Het was vooral
de piano van Billy Powell, onder meer
tijdens J. J. Cale’s „Call me the breeze”,
die me de tanden deden jeuken.
In de visie van mr. Van Doorn onder
scheidt het vormingstoneel zich van an
dere soorten toneel in doelstelling, doel
groepen, inhoud en werkwijzen. Daarom
moet het vormingstoneel ook steeds een
duidelijke samenhang hebben met het
educatiebeleid, dat wil zeggen met het
onderwijs en het vormingswerk. Hij
acht dit een noodzakelijke voorwaarde,
want anders kan deze vorm van toneel
niet functioneren. Er moet bovendien
een hechte relatie komen met groepen
uit de bevolking, voor wie en met wie
AMSTERDAM (ANP). De Gouden
Harpen, een onderscheiding van de
Stichting Conamus voor wie zich ver
dienstelijk heeft gemaakt voor het Ne
derlandse lied, zijn voor 1975 toegekend
aan de Zangeres zonder naam, Gerrit
dan Braber, Han Dunk en Rogier van
Otterloo. De Gouden Harpen zullen op
27 oktober tijdens de jaarlijkse reünie
voor de lichte muziek door Albert Mol
in het Carlton Hotel in Amsterdam
worden uitgereikt.
AMSTERDAM. De voorstelling van
de London Mime Theatre donderdagavond
in het Shaffytheater is op zijn minst
zeer wisselend van niveau te noemen.
De meest opvallende verschijning is No
la Rae. Een tenger figuurtje, korte ha
ren en witgeschminkt koppie. Als ze met
kleine gevoelentjes bezig is, als opborre
lende binnenpretjes is ze ronduit on
weerstaanbaar. Dit blijkt vooral uit haar
oudere nummers, die in de loop van de
tijd uitgekristalliseerd zijn tot subliem
amusement.
Nola Rea in een van haar mimi-scènes.
(Foto Bob van Dantzig)
leston en een tango- dan heb ik al het
goede wel gehad, alle andere nummers
(er waren er 15 in totaal) waren duide
lijk van mindere kwaliteit al bleef de
avond als geheel best onderhoudend.
„The London Mime Theatre” blijft
voorlopig in het Shaffytheater en zoals
sommige medewerkers al gewend waren
bij de Friends Road-show, zullen ze ze
ker aan hun nummers blijven werken
en de volgorde blijven omgooien, zodat
er nog allerlei verrassingen uit de bus
kunnen komen.
CONRAD VAN DE WEETERING
ROTTERDAM. Toen de Britse hard-
rockgroep Humble Pie op 2 december
van het vorige jaar optrad in het Breda
se Turfschip, stond in het voorprogram
ma de Amerikaanse „southern band’’
Lynyrd Skynyrd. Het concertdebuut in
Nederland van deze zevenmansband viel
bij het publiek zo goed in de smaak dat
ze (nog steeds in het voorprogramma)
massaal werden teruggeklapt. Gisteravond
was Lynyrd Skynyrd er weer; nu in De
Doelen in Rotterdam. De twee belan
grijkste verschillen met hun eerste op
treden: gitarist Ed King een van de drie
sologitaristen) ontbrak en de groep had
de volumeknoppen van de geluidsappa
ratuur nu zover opengedraaid dat het
horen je verging.
speelde gitaarpartijen van Gary Rossing-
ton en Allen Collins. Van de teksten van
Van Zant was daarentegen weer nauwe
lijks iets te verstaan.
Het was, kort samengevat, dus nogal
luidruchtig. Iets maakte de groep goed
tijdens de enorm opzwepende toegift
(Duane Allman’s „Free Bird”). Daarbij
neel enkele tussentijdse maatregelen ko
men op het gebied van de financiering
en de spreiding zoals mr. Van Doorn die
in de adviesaanvraag aan de Raad voor
de Kunst geschetst heeft (de brief van
de minister is ook gestuurd naar het
Subsidiëntenoverleg Toneel, NVT, VNT,
de ANOUK, de Federatie van Kunste-
ze mekaar van hun zitplaats aflokken,
met gebruikmaking van nieuwsgierig
heid, angst, schrikreacties en bedrog zijn
schier eindeloos.
Vorig jaar deed Nola dit nummer al
in het HOT-theater in den Haag samen
met Allan Porter. Ook toen kwam dit
nummer al erg sterk over, maar nu was
het nog subtieler.
Erg vermakelijk was ook het nummer
van vuurvreter Piro met een sigaret en
een doosje lucifers. Hij deed eigenlijk
haast niets, maar dat dan wel erg goed,
waarbij hij na iedere actie voor het
publiek boog om dan direct daarna met
een handgebaar het applaus af te bre
ken.
Allan Porter hield een Shakespeare
voordracht in een niet bestaande taal
met alleen hier en daar een herkenbaar
woord. Perfect getimed. En dan was er
een uiterst verrassende lezing van een
professor, die we van tevoren betrappen
in de bibliotheek, waar hij zorgvuldig de
door hem te gebruiken teksten uitzoekt,
uit de boeken scheurt en opeet om ze
voor zijn publiek weer in lange goed
verteerde slierten tevoorschijn te halen.
Ook Allan Porter bracht een al eerder
vertoond nummer op het toneel en wel
„the great Swandini, ’s werelds enige
goochelende eend”. Met grote gele zwem
vliezen aan vertoonde Porter echte
goocheltrucks met ringen, kaarten, ver
schijnende en verdwijnende flessen en
glazen enz.Het duurde aanmerkelijk
korter dan vorig jaar in het HOT en
won daar enorm bij.
Als ik dan als hoogtepunt nog noem
het jongleursnummer met één klein bal
letje, het openingsnummer met drie den
kers waarin Nola Rae weer schitterde
en het slotnummer dat een uiterst muzi
kaal stukje dans voor de vier medewer
kers opleverde bij een cancan, een char-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Er moet in ons land
een evenwichtige spreiding komen van
vormingstoneel. Daartoe heeft minister
Van Doorn (CRM) een plan gelanceerd,
waarin hij komt tot een indeling in vijf
regrio’s. Proloog en GLTwee moeten
Zuid-Brabant en Limburg, de Nieuwe
Komedie Zuid-Holland, Sater „Scholen
programma” van Centrum en Werkthea
ter Noord-Holland en Utrecht, de jonge
renprogramma’s van Toneelgroep The
ater voor Oostelijk-Nederland en de
Noorder Compagnie voor Noord-Neder-
land van vormingstoneel voorzien. Voor
dit regioplan wil de minister voorlopig
een bedrag van 5,5 miljoen gulden be
schikbaar stellen.
Mr. Van Doorn doet deze voorstellen
in een adviesaanvraag aan de Raad voor
de Kunst. Hij acht het onverantwoord
het vormingstoneel langer in het onze
kere te laten. Daarom wil hij op korte
termijn het advies van de Raad voor een
te voren interim-beleid ten aanzien van
het vormingstoneel.
Het vormingstoneel, zq meent hij,
moet krachtig en blijvend worden ge
steund. In eerste instantie zal het rijk de
subsidiëring van het vormingstoneel op
zich nemen. Maar dan moet deze belang
rijke vorm van toneel, gericht vooral
op de bewustwording van jonge mensen,
wel evenwichtig over het gehele land
gespreid worden.
Het vormingstoneel maakt een wezen
lijk onderdeel uit van het totale toneel-
bestel, aldus de minister. Maar het vor
mingstoneel. dat zich in ernstige moei
lijkheden bevindt, kan niet wachten op
een uitgekristalliseerd algeheel toneelbe
leid. Er moeten nu voor het vormingsto-
Het nieuwe boek gaat in op de per
soonlijkheid van Lenin, die het voor
naamste onderwerp van het boek vormt.
Terwijl er aanvullende delen van de
„Augustus 1914” cyclus verschijnen zullen
gedeelten van „Lenin in Zürich” daarin
als hoofdstukken worden opgenojnen. Het
originele boek „Augustus 1914” zal op een
latere datum opnieuw worden geredi
geerd waarbij een hoofdstuk over Lenin
zal worden toegevoegd.
Schnitzler. De voorstellingen in de
Haarlemse schouwburg van „Alles overe
liefde en ontrouw’’ van A. Schnitzler
door o.a. Paul Steenbergen en Myra
Ward zijn geen try-outs zoals gisteren is
aangexondigd, maar gewone voorstellin
gen. De produktie staat een week in
Haarlem.
Speciaalzaak in gordijnen en vitrages
Kleine Houtstraat 42 Haarlem.
Tel. 023-323925
's Maandags gesloten
Haarlems Gordijnenhuis
Een van de twee sologitaristen van
Lynyrd Skynyrd, Gary Rossington, in
aktie.
het werkt. Regionale binding van het
vormingstoneel met deze groepen vindt
mr. Van Doorn uiterst belangrijk. Hij
ziet geen heil in landelijk opererend
volkstoneel.
I Het is gemakkelijk genoeg om te zeg-
I gen dat de capaciteiten van de Neder-
Llandse zangers ontoereikend waren, de
I schuld te geven aan de aan de vertaling,
I dan wel te zeggen dat het orkest geen
Prokoviev kan spelen, of te beweren dat
de dirigent geen contact had met de so-
listen. Het is alles een beetje waar mis-
I schien, maar niet genoeg om de teleur-
I stelling van deze voorstelling te motive-
I ren. Is het libretto misschien niet ge-
Ischikt? Heeft Prokofjef te weinig respect
gehad voor de literaire waarde van de
jberoemde roman van Dostojevski, of is
I hij juisit te schuchter geweest toen hij
I het libretto samenstelde?
Het is heel moeilijk om direct de vin-
Het repertoire was gebaseerd op mate
riaal van de drie elpees. „Simple” van de
eerste, „Sweet Home Alabama” en .,Call
me the breeze” van de tweede, „Satur
day Night Special” en ..Whiskey Rock-a-
Roller” (toevallig beide Ed King-compo-
sities) van de laatste, getiteld „Nuthin’
Fancy”. (De muziek op dat laatste album
verschilt overigens nauwelijks van de
gebruikelijke Synyrd-formule). Zeer
fraai was een blues, die wat meer ge
profileerd was dan de recht-toe-recht-
aan stamppot. Door het enorme kabaal
ik moet er helaas nog eens op
terugkomen is het moeilijk een zuiver
beeld te geven van hoe er eigenlijk werd
gespeeld. De baspartijen van Leon Wil
keson vielen bijvoorbeeld slechts te on
derscheiden wanneer men de vingers in
de oren stopte. Men hoorde de baslijnen
dan in de maag. Kunt u nagaan Wel
duidelijk te horen, waren uni-solo ge-
Regisseuse Wilhelmina Hoedeman
I heeft zich in haar enscenering enkele
dichterlijke vrijheden veroorloofd. Zo
rijden de Don en zijn schildknaap niet
op hun rossinante c.q. ezel rond, maar
op fietsen. Uiteraard is het beeld zorg
vuldig op Strauss” „Fantastische varia
ties over een ridderlijk thema” afge-
I stemd. De uitgebreide cello-solo, die Don
I Quichotte uitdrukt, wordt gespeeld door
I de Rus Mischa Maisky, en verder musi-
I ceert het Radio Philharmonisch Orkest
I onder leiding van Edward Downes. Het
I programma wordt woensdagavond 22
I oktober om 20.50 uur via Nederland 1
uitgezonden.
Het had iets onwennigs, Lynyrd Sky
nyrd zonder Ed King. Men zou verwach-
„ten dat het nauwelijks opviel wanneer
in een groep van de drie gitaristen er
één ontbrak. In dit geval echter merkte
ik het direct. De orie gitaristen placht-
ten hun solo-lijnen soms gelijktijdig te
spelen (zodat het eigenlijk dus geen
solo’s meer waren) en met nog maar
twee gitaristen werd het geluid meteen
een stuk vlakker. Daarnaast was. Ed
King iemand die in de composities
voor een goed deel het karakter van
Skynyrds rock roll bepaalde.
„Rock roll’-zanger Ronnie van Zant
kondigde het al aan het is allemaal
pure rock roll wat de klok slaat bij
„onze jongens” (zoals ze in het zuiden
van de States worden genoemd). Destijds
in Breda bleek dat de jongens dat reper
toire tot in de puntjes in de vingers
hebben en dat ze i ij het uitvoeren ervan
