NOBELPRIJS LETTERKUNDE
Ciocirlia laat weer goede indruk achter
NAAR EUGENIO MONTALE
Internationale doorbraak voor Teach In laat op zich wachten
Carpenters niet
naar Nederland
10'
oer
99
Meubelfabriek
Oisterwijk
ROEMEENSE FOLKLORE TN HAARLEMS CONCERTGEBOUW
Voor
Hoge bezettingsgraad
Amsterdams orkest
KRUISWEG 47-49 HAARLEM 023-320244
Functiewisseling
bij de TROS
„poëzie met een moreel besef”
Grote namen
kleine prijzen
19
OKTOBER
19 75
KUNST
VRIJDAG 24
-
door Henk Boom
Gouden harpoentje
Gevarieerd repertoire
IREN
;rs
Goudmijn
ENSCHEDE John Gaasbeek schrikt er zelf van als hij in een eerste
reactie een overwacht sober geluid laat horen. „Het is ons eigenlijk wat
tegengevallen”, flapt hij eruit, terugkijkend op een half jaar Teach In na
die glorieuze overwinning op dat Eurovisie Songfestival in Stockholm.
Getty kan deze constatering alleen maar bevestigen, eraan toevoegend:
„We moeten nuchter en eerlijk blijven. De feiten zijn nou eenmaal niet
anders”.
HAARLEM Het muziek- en
dansensemble Ciocirlia (de leeuwe
rik) uit Roemenië, dat gisteravond
in het Concertgebouw optrad, be
vestigde met gemak de goede in
druk, die de groep vorig jaar al bij
zijn optreden maakte. Wat de mu
sici betreft, bestaat het ensemble
uitsluitend uit virtuosen en regel
matig treedt één van de orkestleden
dan ook naar voren om als solist op
te treden.
Platenverkoop
1922 in een tijd-
Hongaarse en
CONRAD VAN DE WEETERING
eigenlijk tegengevallen
Teach In: Duitsland en Engeland geen belangstelling.
(ADVERTENTIE)
ur.
Alphenaar
Toonzaal: Amsterdam
Leidsekade 102 (naast Lido, vlak
bij Leidseplein) .tel. 020-233917.
Ma t/m za 9-18 uur.Ook weer op
donderdagavond tot 21.30 uur.
Uw kopje koffie staat klaar.
prijswinnaar voor letterkunde. De eerste
was Giosue’ Carducci in 1906, de recent
ste Salvatore Quasimodo in 1959.
Montales uitgever, Mondadori, prees
de toekenning van de prijs aan Montale
als een „erkenning van de onmiskenbare
bijdrage van Italië aan de westerse lite
ratuur.”
u>
r-
r1
N
CS
ukvns
om na te denken,
tegenstellingen, die
had verwacht.
Ruud Nijhuis, die op dat moment (het
is dan al middernacht) ook is komen
binnenvallen, kan het alleen maar bea
men. „Wij dachten met zo’n overwinning
niet langer afhankelijk te hoeven zijn
van hits. Maar dat blijkt niet het geval
te zijn. We kunnen nu al merken dat de
belangstelling aan het afnemen is. Daar
om werd het ook hoog tijd dat „Good
bye love” uitkwam. En dat geldt echt
niet alleen voor ons. Kijk maar naar
Abba. Die groep heeft onlangs nog een
Duitse ternee moeten afzeggen, omdat
er geen hond kwam. Echt, iedereen kan
nu wel denken dat je als songfestival-
winnaar binnen bent. Nou, vergeet het
maar. Je komt eerder in een soort
vacüm. Want wat zijn wij nou? Een
popgroep? Entertainers? Of een top-40-
band? Èn daarbij komt dat je tegen
woordig wel Frank Sinatra moet heten
om nog een volle zaal te trekken. En
dat lukt in Duitsland ook nog niet eens.”
Conclusies? Getty: „Ik zou het zo
weer willen overdoen. Zoiets maak je
nooit weer mee. We kennen alle ups en
downs nu. Het lijkt mooier dan het is.
Maar al die ervaring zou ik voor geen
geld van de wereld willen missen.”
John: „Je bent tenslotte musicus. Wat ik
nu heb meegemaakt, is niet alleen mee
genomen maar ook bepalend voor de
toekomst. Een soort investering op lange
termijn dus.”
tafels stoelen
TV-kasten bankstellen
slaapkamers wandkasten
dekenkisten
Eigenlijk hebben we in die korte tijd
ontzettend veel meegemaakt. Die erva
ring kan niemand ons afpakken. Waar
andere groepen soms jaren over doen en
soms nooit bereiken, hebben wij in pak
weg anderhalf jaar gedaan. Zoiets kun
je toch maar niet achteloos weggooien
alsof er niets zou zijn gebeurd?”
Getty: „Zo’n songfestival is natuurlijk
het absolute hoogtepunt. Dan volgt de
roes en vervolgens moet er keihard wor
den gewerkt. Soms heb je het dan wel
eens moeilijk. Zo gebeurde het ons dat
we in grote limousines door Londen
werden gereden en dat we de volgende
dag in een dancing een oud contract
moesten afwerken. En dan niet voor een
groot publiek. Die zaalhouders denken
met de winnaars van het songfestival
interessant qua vorm, maar in het alge
meen kan men toch zeggen, dat het
dansen slechts een decoratieve functie
had bij een concert van een ensemble
dat men best „De virtuozen van Boeka
rest” kan noemen. Dit musiceren klinkt
als eën heldere waterval van nootjes vol
verrassingen en wordt zo perfect uitge
voerd dat het op mij overkomt als
strijdig met het karakter van de ge
speelde volksmuziek.
Het publiek was er erg gelukkig mee,
vooral toen er ook nog een echt Hol
landse Driekusman gespeeld werd, waar
bij de hele zaal meeklapte en stampte.
AMSTERDAM (ANP). In het afge
lopen seizoen hebben ongeveer 139.000
bezoekers een uitvoering bijgewoond van
het Amsterdams Philharmonisch orkest.
Dit komt neer op een bezettingspercen
tage van 95 percent. Vergeleken met het
voorafgaande seizoen trok het orkest
ruim 14.000 bezoekers meer. Het gemid
delde aantal bezoekers van in het Am
sterdamse Concertgebouw gegeven con
certen was 2066.
Dan komt het hete hangijzer ter spra
ke. Het grootste ongenoegen. De enige
echte teleurstelling die geïncasseerd
moest worden: de teleurstellende platen
verkoop in Nederland, Duitsland en En
geland, ondanks het feit dat Dingedong
meer dan 100.000 keer over de internati
onale toonbank is gegaan. Veel voor
Nederlandse maatstaven. Maar te weinig
voor Duitse en Engelse begrippen. John:
„Wat me ontzettend dwars zit, is dat
Dingedong in Nederland niet op de eer
ste plaats is gekomen. Uitgerekend in
Frankrijk, waar bijna geen enkele ar
tiest een poot aan de grond krijgt, lukt
zoiets wel. Begrijp dat nou maar eens.
Echt, dat zit ons allemaal erg hoog.
Dat we nog nooit een nummer één-hit
in ons eigen land hebben gehad.” En
juist daarom is voor mij bewezen, dat je
na zo’n songfestival-zege te veel ver
wacht. Dat is het vervelende van de
zaak.”
Niet minder opvallend was Nicolae
Pirvu op zijn kromme panfluiten, een
serie naast elkaar geplakte pijpjes van
verschillende lengte. Dat ef effectieve
glissandi mee te maken waren wisten
we al van vorig jaar, ook dat er best
een aardige melodie mee te spelen was,
maar ronduit verrassend was deze keer
het grote aantal verschillende timbres
dat er uit al die pijpjes te halen was,
variërend van weke en weemoedige me
lodieën tot het imiteren van leeuweriken
en andere zangvogels. Het mooiste was
één van de laatste nummers van het
programma, waarin niet alleen een leeu
werikenduet gespeeld werd tussen de
flageoleterende violist en de panfluitist,
maar als toegift ook een trio van dit
soort vogelimitaties omdat de hierboven
al genoemde fluitist Dumitru Zamfira
ook mee ging doen, terwijl verder het
hele orkest zich uitputte in allerlei bos
geluiden.
gehaald zijn om de geluiden, dus de
muziek die ze teweeg brengen. In dit
opzicht was de dans van de spinners,
uitgevoerd door acht mannen met zwar
te hoedjes op die met een kam van
pauweveren versierd waren, het boei
endste. Ze hadden namelijk allemaal
twee stokjes in hun handen waarmee ze
tegen elkaar, tegen de grond en tegen de
stokjes van de anderen snelle ritmes
sloegen tijdens het dansen. Ook werd er
bij het dansen veel gestampt, in de
handen geklapt, geschreeuwd en door de
zes meisjes ook met hoge snerpende
stenwnen gezongen.
Alleen de dansen uit Transsylvanië,
het laatste programmanummer, waren
Niet vergeten mag worden de taragot-
solo (taragot is een wat groot uitgeval-
Uiteraard speelde hij zowel op de
grote als op de kleine Roemeense fluit,
maar ook kon hij uitstekend overweg
met een ocarina. In zijn soli later in het
programma konden we hem dan nog
bewonderen op een blikken speelgoed-
fluit en vooral op een speciale Roe
meense dwarsfluit met slechts één enkel
gat, waaruit toch een. groot aantal ver
schillende tonen getoverd werden.
len klarinet van Hongaarse en Roe
meense oorsprong). Ion Milu bespeelde
dit instrument prachtig, waarbij zijn
melodie soms als echo beantwoord werd
door de klarinet uit het orkest, die net
iets dunner klinkt. Verder was er nog
zang, accordeon en cymbaal.
Roemenië is bijzonder rijk aan volks
melodieën waarbij vooral snelle ritmes
een belangrijke rol spelen. Dit blijkt ook
uit de dansen. Choreografisch zijn die
dansen niet zo erg boeiend, de figuren
zijn nauwelijks opvallend. Heel anders is
dat echter wat het ritme betreft. Het
lijkt wel of die dansers, die overigens
uitstekend getraind en ook echt beroeps
dansers zijn, toch hoofdzakelijk erbij
ROME (AP, Rtr.). Eugenio Montale,
de 79-jarige prins der Italiaanse letteren,
is donderdag de Nobelprijs letterkunde
1975 toegekend. Zijn beste werk heeft
hij volgens kenners geschreven in de
jaren 1920-30. Italië heeft hem sinds die
tijd een goede kandidaat voor de Nobel
prijs geacht. De stijl van Montale is
kort, sober. De klanken van zijn verzen
zijn die van de taal die in zijn geboorte
streek de Ligurische kust wordt ge
sproken. Hoewel hij zelf zijn poëzie eens
heeft gekenmerkt als „afstandelijk’’,
klinkt in zijn werk toch een duidelijk
moreel besef door. Eertijds heeft hij in
Florence een belangrijke functiein de
letteren opgegeven, liever dan zich te
moeten rangschikken onder de Italiaanse
fascisten.
DEN HAAG (ANP). —Het optreden
Mn de Amerikaanse groep The Carpen
ters op 6, 7, 8 en 9 november in
Nederland gaat niet door. Impresario
Lou van Rees, die de groep voor een
tournee door Nederland had gecontrac
teerd heeft dit meegedeeld.
Reden van het niet komen van de
taierikaanse groep is ziekte van Karin
terpen ter. Broer en zus Carpenter en
iun begeleidingsgroep zouden optredens
erzorgen in Amsterdam, Rotterdam,
ten Haag en Arnhem.
een goudmijn in huis te hebben. Bela
chelijk hoge entreeprijzen vragen ze dan
en dat terwijl wij nog voor de oude
prijs werkten. Maar dat kan toch niet?
Daarmee schrik je het publiek toch af.
Geen wonder dat je je zo’n moment
afvraagt: wat doe je hier eigenlijk?”
Ook Zweden werd voor Teach In een
ervaring vol tegenstellingen. John: „We
hebben doorgaans voor uitzinnige me
nigtes van duizenden mensen gespeeld.
Dan weet je niet wat je overkomt. Maar
het is ons ook gebeurd, dat we op een
regenachtige dag in een volkspark op
traden voor zo’n 50 man. En allemaal
stomdronken. Leuk hoor, als je „In the
summernight” speelt, terwijl een agent
meisjes en jongens van het podium
knuppelt.”
Getty: „Dat zijn nou de dingen waar
je niet omheen kunt. Dat is de realiteit.
En dan krijg je zomaar ineens weer een
uitnodiging om Nederland volgend jaar
te vertegenwoordigen op het Unicef-gala
in Zwitserland. Dat betekent toch dat ze
je niet zijn vergeten.”
Eén ding heeft Teach In inmiddels
geleerd. Er moet een zo gevarieerd mo
gelijk repertoire worden gebracht om
zowel het platenkopende publiek als de
discotheekbezoekers te plezieren. Boven
dien moet er verder worden geschaafd
aan het betere showwerk. Het oog wil
tenslotte ook wat. En dan nog blijft het
moeilijk, want „het zegt al genoeg als
iemand op je afkomt met de vraag of je
ook André van Duin speelt”, zegt Rudy
wat sarcastisch. John: „Als de elpee
straks in de winkel ligt, zal het publiek
in elk geval wel merken dat we al weer
een andere richting zijn ingeslagen. En
daarna moeten we weer verder Weer
wat anders. En vooral: meer perfectie
en meer kwaliteit.”
Maar hoe perfect het ook mag zijn,
hoe hoog de kwaliteit ook is, hoe groot
de variatie ook moet zijn, feit is dat ook
een groep als Teach In afhankelijk blijft
van de grillige smaak van het publiek.
Daarover zegt Ruud ten slotte: „Je blijft
de winnaar van het songfestival. Maar
het is wel verdomd moeilijk om dat
voor iedereen waar te maken. Soms
maken we er wel eens een geintje van.
Dan zitten we ’s nachts in de bus en dan
gaat het van: „Tjee. wat hebben we toch
ook al weer gewonnen? Oh ja, het
songfestival.”
Dat was een half jaar geleden. Enkele
weken geleden stonden 61 hoofdzakelijk
jonge bezoekers zich te vergapen aan
dat zelfde fenomeen Teach In, dat met
een haast frustrerende spontaniteit
maakte wat er van te maken viel op een
leeg voetbalveld in Bathmen, een aller
aardigst forensendorpje onder de rook
van Deventer. Het publiek bleef weg.
Oorzaak: onbekend. Reden voor Getty
om te zeggen: „In welk straatje we nu
zitten, weet ik ook niet meer. Maar het
is in elk .geval een straatje met veel
hobbels en kuilen.”
Pessimisme? Excuses voor een ver
meend falen? Welnee, gewoon een stuk
je realiteit, waarvoor niemand de ogen
kan sluiten. Een kwestie van gecompli
ceerde showbusiness-krachten in een in
ternationaal spanningsveld, waarin
Teach In als magneet fungeert. Een span
ningsveld waarin met groot gemak suc
cessen en teleurstellingen worden aange
trokken en afgestoten.
Tegenover de tegenvallers staan de
meevallers. „Want”, zo memoreert John-
„optreden voor 15.000 mensen maak je
ook niet elke dag mee. En voor zo’n
massaal publiek hebben we toch meer
keren opgetreden in Zweden en Turkije.
Nu een aanbieding als nooit tevoren L.P.'s van
Concertgebouworkest Nana Mouskouri, Sonneveld en vele
anderen, van 17,90 voor 5.90 zolang de voorraad strekt.
De verkoop begint zaterdag 9 uur.
Eerst even een round-up van al die
gebeurtenissen. Want wat leverde het
Eurovisie Songfestival Teach In op?
Veel. Een toernee van drie weken door
Zweden en Noorwegen, een toernee van
tien dagen door Turkije, een optreden in
de arena van Palma de Majorca (een
misser overigens, want er kwam slechts
800 man publiek die je niet terugvond in
die arena), tv-optredens in Duitsland
(driemaal), België en Nederland (talloze
keren) reeksen van succesvolle optre
dens, interviews bij de vleet, de eerste
roddels (want uiteraard moeten John en
Getty zo hoog nodig hun verloving ver
breken), enkele STER-filmpjes, een niet
te verwaarlozen platenomzet, inclusief
goud en platina, een onverwacht succes
in het doorgaans moeilijke Frankrijk
(Dingedong op de eerste plaats, hetgeen
overigens ook gebeurde in Denemarken,
Zwitserland, Turkije, Noorwegen en
Zweden) en de niet weg te cijferen
teleurstelling dat het winnende liedje in
eigen land niet verder kwam dan een
derde plaats (net goed voor een gouden
harpoentje) en dat de landen die zo
belangrijk zijn voor een internationale
carrière (Duitsland en Engeland) Teach
In in de steek lieten.
Er zijn nog meer memorabele feiten te
melden, die het publiek maar al te gauw
vergeet of gewoon niet weet (of niet wil
weten). Er moest worden geïnvesteerd:
f 110.000 in een nieuwe installatie (PA-
systeem), plus bus (John: „Je moet tens
lotte de internationale concurrentie het
hoofd kunnen bieden, ook in technisch
opzicht”) en f 30.000 in nieuwe kleding
(Getty: „Men denkt aan zulke dingen
ooit. Zoiets gaat altijd vanzelf, krijg je
te horen. Maar je moet wel telkens wat
nieuws aantrekken en dat kost kapita
len”). Wie intussen nog mocht denken
dat de leden van Teach In op gelijke
financiële voet leven met Johan Cruijff
slaat de plank mooi mis.
Er kwamen ook spanningen. Uiter
aard, want zoiets is onvermijdelijk als je
van hot naar her moet rennen. Zo kreeg
Getty kort voor de toernee naar Zweden
een afknapper tijdens de opnamen voor
de nieuwe elpee. „De druk werd me
ineens te groot”, zegt ze. „Voordat we
naar Zweden gingen, moesten die opna
men nog worden ingezongen. En dat kon
ik plotseling niet meer opbrengen. Och,
het was een kleine inzinking. Iedereen
zegt nu dat ik m’n stem kwijt was.
Onzin! Door de spanning had ik gewoon
geen kracht meer in m’n strot op dat
moment. Tijdens het eerste concert in
Zweden ging alles weer prima.”
HILVERSUM (ANP). De directie
van de TROS heeft regisseur-producer
Ralph Inbar met ingang van 1 november
voorlopig belast met de leiding van de
afdeling amusement-televisie. Tot
plaatsvervangend hoofd van deze afde
ling is benoemd producer mr. Hans
Pohl.
„Succes is ons
De meest opvallende figuur daarbij
was de fluitist Dumitru Zamfira. Hij
begon op de doedelzak waarop hij ver
genoegd demonstreerde, dat hij niet al
leen er briljant op kon spelen, maar ook
dat het mogelijk was dat spel nog tame
lijk lang vol te houden zonder het
luchtpijpje in de mond te houden.
(ADVERTENTIE)
Sommige feiten liegen er inderdaad
niet om. Begin april zagen miljoenen tv-
kijkers de wervelende en vooral sponta
ne „act” van die zes mensen uit Twente.
Teach In wist waar de klepel hing,
publiek en jury hoorden de klok luiden
en Dingedong won. De weg naar het
grote internationale succes hoefde vanaf
dat moment niet eens meer met goede
voornemens te worden geplaveid. De lo
per was al uitgelegd. Het zou immers
toch een nonstop-rit worden?
Eugenio Montale is op 12 oktober 1896
in Genua geboren. Hij publiceerde zijn
eerste gedichten in 1922 in een tijd
schrift in Turijn.
In 1925 verscheen Montales eerste
bundel: „Ossi di Seppia”. Montale werd
in 1938 als medewerker van een uitgeve
rij en bibliotheek in Florence ontslagen-
omdat hij geen lid van de fascistische
partij was of wilde worden.
Montale heeft vertalingen in het Itali
aans op zijn naam staan van Marlowe
en Shakespeare, Cervantes Saavedra.
Faulkner en Eliot. Zijn werk is veel met
dat van laatstgenoemde Amerikaans-
Britse dichter vergeleken.
Montales wereldbeeld is pessimistisch,
wat spreekt uit zijn als „hermetisch”
omschreven poëzie. Met Giuseppe Unga
retti, Salvatore Quasimodo en Umberto
Saba is Montale gerekend tot de grootste
literati van zijn tijd.
De Zweedse Academie deelde mee dat
Montale de prijs was toegekend voor
zijn „geheel eigen poëzie die met grote
artistieke gevoeligheid menselijke waar
den heeft vertolkt in het kader van een
levensbeschouwing die geen illusies
koestert.”
Aan de Nobelprijs voor letterkunde is
een som geld van 630.000 Zweedse kro
nen verbonden. De prijs zal Montale op
10 december plechtig in Stockholm wor
den overhandigd door koning Karei
Gustaaf.
Verslaggevers vroegen Montale wat
voor „boodschap” hij met zijn ontoegan
kelijke poëzie wilde uitdragen. „Mijn poë
zie is geen boodschap. Zij is een uitnodi
ging tot hoop”, antwoordde hij.
Montale is de vijfde Italiaanse Nobel-
Het was evenwel een teken aan de
wand. De concerten, toernees en tv-
optredens drukten op de tijd voor de
opnamen voor de nieuwe elpee. De wei
nige tijd manifesteerde zich in een groot
ongenoegen. Getty: „We hebben ons
voorgenomen dat zoiets nooit weer mag
gebeuren. We reserveren nu al data voor
volgend jaar als we aan de derde elpee
beginnen.”
De grote vakantie brak voor Teach In
na de toernee door Scandinavië aan.
John en Getty zochten de rust op het
eiland Corfu, Ard Weeink slofte zich
met zijn vrouw het woestijnzand uit de
sloffen om alle pyramides en tempels in
Egypte te bezichtigen, drummer Ruud
Nijhuis vergezelde zijn vrouw op een
avontuurlijke reis naar Brazilië, gitarist
Chris de Wolde maakte met z’n gezin
gebruik van een aanbieding voor een
vakantiehuisje in eigen land en organist
Koos Versteeg was te laat voor de
prikken, waardoor zijn safari-reis naar
Kenia niet doorging. Hij bleef thuis om
te componeren en te arrangeren.
En nu? De nieuwe single Goodbye
Love (ook een compositie van Koos) is
uit en wordt overal uitstekend ontvan
gen. De elpee volgt volgende maand. Het
is weer tijd voor radio en tv, maar ook
voor repetities thuis. Tenslotte moet het
repertoire hoognodig worden aangepast
en vernieuwd. Er is zelfs voor het eerst
even tijd om ’s avonds uit te rusten. Ook
Over de enorme
eigenlijk niemand
