I
Weer Turkse
ambassadeur
vermoord
I
belasting wordt
niet verzacht
Stakende vrouwen
leggen Ijsland lam
I
Kissinger sprak met alle
Japanse regeringsleiders
Vredesmars gigantisch toneelstuk?
MANIPULATIES IN MAROKKO
Landing
Venus-10
politiek e
Nixon op
Dr. Herrema riep
uit raam om hulp
oorlogspad
ophanden
Vennootschaps-
I
1
Bomaanslagen wakkeren vrees voor staatsgreep aan
Na Wenen nu Parijs
NVV voelt niets
voor STIP
ZATERDAG
2 5
OKTOBER
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
3
J
ing
B
lest
ung
wen
eten
isky
raak
ucht
rafie
(Van onze speciale verslaggever in
Marokko. Dick Franssen)
AGADIR Heeft Koning Hassan
van Marokko ooit werkelijk de be
doeling gehad zijn volk de Spaanse
woestijn in te sturen? Zo langza
merhand begin ik er aan te twijfe
len. Hoe langer je hier bent, hoe
SITTING
ROOM
SPEC AL BRANCH
occupying
WW GROUND FLOOR
INOI
F
ertijd
meer je gaat denken dat het om een
gigantisch toneelstuk gaat met
350.000 werklozen als dom gehou
den figuranten.
Reizend ambassadeur
Portugees leger is in staat
van paraatheid gebracht
'Uil
naar
(Van onze redacteur in Stockholm)
(Van onze speciale verslaggever)
(Van onze redacteur in Washington, H. Leffelaar)
buitenlanders
hiys dichtbij verborgen en zei van daar
uit alles te welen wat er was gezegd.
t van
ra de
rland
:ld op
leer-
eerst
■reen-
men
Binnen enkele minuten was een am
bulance van de politie ter plaatse, maar
Erez kon niet meer worden gered.
WASHINGTON. Uit het „Elba” van ex-president Richard Nixon, zijn villa
in San Clemente in Californië, komen de laatste weken berichten van weder-
opstandingsversdhijnselen. Het laatste betreft zijn verlangen om als een soort
radio- en televisiecommentator op te treden. Misschien moeten deze berichten
in verband gebracht worden met het op gang komende presidentiële verkie
zingsjaar. dat allen die ooit iets met het Witte Huis te maken hebben gehad,
of te maken willen hebben, als een virus aantast. Niettemin: Nixon is duidelijk
weer op het politieke oorlogspad.
da, die naar Wordt verwacht, binnenkort
Japans nieuwe premier zal worden.
Een belangrijk punt van bespreking
vormde de aanstaande Parijse topconfe
rentie medio-rrovember en de mogelijk
heden die daaruit kunnen voortvloeien
voor een nauwere samenwerking tussen
Japan en de Verenigde Staten. Ook Ko
rea kwam ter discussie. Dr. Kissinger en
de Japanse minister van buitenlandse
zaken spraken af dat Japan en de Vere
nigde Staten moeten proberen de pro-
Zuidkoreaane resolutie geaccepteerd te
krijgen op de zitting van de Verenigde
Naties.
belanghebbende
en dito public
consumentenbe-
David
China
van de ontvoerders
in het huis.
In Marakej eindigt het Marokkaanse
spoorwegstelsel. Op het station stappen
de vrijwilligers over in vrachtwagens,
richting Agadir. Vervolgens beginnen ze
de eindeloze reis naar het zuiden. Maar
terwijl de weg naar de grens steeds
verder verstopt raakt, neemt de vastbe
radenheid van de regering af. Er wordt
niet meer beweerd dat de mars hoe dan
ook doorgaat. „De mars en de onderhan-
delingen met Spanje zijn met elkaar in
competitie”, zegt de minister van voor
lichting.
om
;che
ven
ider
te
vier
‘ren
:hip
in
een
ikte
nog
satie
,t de
ticut.
ig is
t zij
een
irden
eni-
doen
mdat
chtte
:ij in
?men
zich
wie
leb-
>en-
te
icus
3 in
:rai-
arin
uto-
sche
1968.
bitie-
rere-
is al
?e is
een
per-
e 10
n de
tiea-
het
i die
anier
sn, is
deel-
erden
is. In
ogels
iezen
eeste
deine
af-
pro-
de
egen
ge
arde
r de
van
and-
mest
a de
sloten
■n ex-
‘rcent.
or de
uit is
vloed-
jlopen
■al in
bloed
met
van
geheime dienst in het noorden van het
land en van groepen gewape’-d*- u
ners in het midden vanouds dc twee
conservatiefste gebieden.
Sruno
moet
zo
>n in
israe-
■eisky
p het
in de
Peter,
jd als
>orlog
y zou
niet
opvolger Juan Carlos op de knieën te
krijgen, moet het spektakel natuurlijk
met grote overtuiging worden gebracht.
De hele wereld moet de indruk krijgen
dat het ernst is en geen politiek spel.
Mocht Hassan nog eens afgezet worden,
dan kan hij altijd nog als regisseur van
monsterprodukties aan de kost komen,
want wat hij doet heeft werkelijk grote
klasse.
vische
geel-
men-
en in
des-
i ge
wit de
esmet
loeten
UTRECHT (ANP). „Minister Lub
bers, trap er niet in" zegt het NVV in
een commentaar in „De Vakbeweging"
over het plan, een stichting informatie
over produkten (STIP) in het leven te
roepen. De STIP ziet zichzelf als een
opvolgster van de in april 1975 opgehe
ven stichting informatieve etikettering
en ze verwacht volgens het NVV ook
subsidie van de overheid.
Deze visie, waar Nixon tot op van
daag nog aan vasthoudt, kwam dezer
dagen opnieuw tot uiting in een ge
sprek dat de ex-president had met
een televisieproducer in Californië.
Deze producer, die een voor Nixon
positief artikel had geschreven, werd
prompt in San Clemente uitgenodigd
waar Nixon 'opnieuw zei dat Water
gate een „stommiteit van zijn staf”
was geweest waar hijzelf niets mee
te maken had gehad, dat alle presi
denten zich in niet mindere of meer
dere mate aan zulke affaires schuldig
hadden gemaakt, en dat hij (Nixon)
best wel een soort radio- of televisie
commentator wilde worden.
Het personeel van alle Turkse ambas
sades heeft gisteren instructie gekregen
dadelijk te schieten als het wordt aange
vallen. Verscheidene Turkse ambassa
deurs. ook die in Den Haag, hebben
politiebewaking gevraagd en gekregen.
uit met Nixon en vrouw Pat glimla
chend op de omslag onder de titel
Nixons nieuwe leven” Dat „nieuwe
leven” blijkt te bestaan uit een afge-
zwakte versie van het oude leven:
het volgen van dezelfde predidentiële
gewoonten zoals het aangekondigd
worden als „mister president”, het
ontvangen van gasten in strikte en
stijve formaliteit, en het aanhouden
van een kleine hofhouding.
TOKIO. De Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, dr. Henry Kis-
naar
zijn
was,
Achter de vitrage verscheen gisteren een
gezicht (pijl). Vermoedelijk was het dr.
Herrema.
Het was gisteren de laatste dag dat
leden van diverse civiele miEtiegiccpe
hun wapens nog straffeloos konden inle
veren. Maar er zijn niet veel wepe.
afgegeven en één groep militie heeft
gezegd ondergronds te gaan werken.
mland
nergie
ekein-
jm 12
ooruit
Een woordvoerdgi- van de binnenland
se veiligheidsdienst, de Copcon, maakte
melding van berichten over een plotse
linge activiteit van oud-agenten van de
Volgens de laatste berichten nemen nu
60.000 vrouwen deel aan deze demon
stratie voor gelijke rechten voor de
vrouw in het Jaar van de Vrouw. Op de
ambassade in Stockholm verklaarde een
enigermate verlegen ambassadeur dat
men er daar ook niet in was geslaagd
om contact te krijgen met Ijsland, uit
gezonderd een telexbericht dat door een
telexist in Ijsland werd verzonden en
waarin de huidige toestand werd beves-
Een van de leiders van het Russische
Venus-project. M. K. Rozjdestvenski,
heeft gisteren voor radio-Moskou ver
klaard, dat de Venus-10 evenals de Ve-
nus-9 een landingsdeel gaat afstoten en
daarna in een baan om de planeet zal
gaan. De snelheid van het landingsdeel
zal geleidelijk worden teruggebracht tot
7 d 8 meter per seconde voordat het de
bodem raakt. Beide stations zijn voorzien
van zowel chemische batterijen als zon
necellen, waaruit naar gelang van de
omstandigheden geput wordt. De geleer
de zei, dat de landinssonde van de Ve-
nus-9 53 minuten gewerkt had, maar dat
die van Venus-10 veel langer moet kun
nen blijven werken.
Nixon dacht daarbij blijkbaar aan
de ex-gouveneur van Californië, Ro
nald Reagan, die voor ruim 100 radio-
en televisiestations zijn reactionai
re visies geeft, en bovendien alle
schijnbewegingen maakt om president
Gerald Ford op stang te jagen en het
gevoel te geven dat hij (Reagan) een
Verdere wederopstandingsver-
schijnselen zijn de aankondiging van
de super-Nixonsupporter rabbi Ba
ruch Korff, die deze week nog be
kendmaakte dat de ex-president een
uitnodiging had gekregen van de Chi-
neese volksleider Mao Tse-toeng om
een bezoek aan Peking te brengen.
De Chinese leider zou Nixon boven
dien „een van de grootste leiders
aller tijden” hebben genoemd.
LISSABON (Reuter). De Portugese
strijdkrachten zijn gisteren in staat van
paraatheid gebracht. Een reeks bom
aanslagen door rechtse elementen ge
pleegd heeft de vrees bij de overheid
voor een staatsgreep aangewakkerd.
Het bezwaar van het NVV is, dat „de
consumentenorganisaties buiten de deur
worden gehouden” en dat „uitgerekend
financieel belanghebbende bedrijven, sa
men met eveneens
marktonderzoekbureaus
relations-adviseurs de
langen gaan verdedigen”.
Rond de wagen, die tegen een pijler
van de brug tot stilstand was gekomen
en een groot aantal kogelgaten vertoon
de. werd door de politie een cordon
getrokken. In de late middaguren was
de verantwoordelijkheid voor de aanslag
nog door niemand opgeëist en waren de
daders nog even mysterieus als die van
de aanslag in Wenen, welke inmiddels
zowel door Koerden, Armeniërs als de
Grieks-Cyprisce ondergrondse EOKA-B
is opgeëist.
Nixon werkt dus duidelijk aan een
come-back” in het openbare Ameri
kaanse leven en het is niet zonder
belang dat dit gebeurt nu de nieuwe
presidentsverkiezingen voor de de
deur staan. Niets zou Nixon liever
willen dan op het partijcongres van
de Republikeinen als de grote Water -
gate-held en ex-President het woord
te krijgen. Amerika staat nog vele
verrassingen te wachten.
STOCKHOLM.Gisteren is heel Ijs
land lamgelegd door een staking van
alle vrouwen die gelijke rechten als de
man eisen. Fabrieksarbeidsters, telefonis
tes etc, vrijwel iedereen staakte, terwijl
het woord staking zoveel mogelijk werd
vermeden. Iedereen heeft „een extra
vrije dag” genomen of zich /ziek” ge
meld. De banken zijn gesloten, de PTT,
radio en televisie, de winkels en de
belangrijke visindustrie liggen allemaal
plat.
PARIJS. (DPA, AFP, Reuter)Twee
dagen nadat in Wenen de Turkse am
bassadeur, Danis Tunaligil, in zijn kan
toor werd vermoord, is gisteren ook zijn
Parijse collega, Ismail Erez, door twee
of drie onbekenden doodgeschoten. Bij
de aanslag op de rechter Seine-oever
kwam ook de chauffeur van Erez’ CD-
wagen om het leven. De daders ontkwa
men te voet.
De vergadering van linkse militrircn
in Oporto wordt gehouden n fe;
riekazerne. Dezelfde militairen kwa nt
eerder deze maand in opstarr’ te:,,
commandant van het noordelijke d
trict, brigade-generaal Antonio Pi-c
loso. De rebellie eindigde na een weel
toen generaal Carlos Fabiao. bevelh b
ber van de landstrijdkrachten, beloofd:
dat een door Veloso ontbonden Enk
regiment in ere zou worden hersteld. De
linkse militairen zeggen dat die bo’n
niet is nagekomen en belegden de bij
eenkomst in Oporto.
Nu heeft het tijdschrift maar een
oplage van 30.000 exemplaren en zijn
de kansen voor een Nixon-concurren-
tie met de Nobel-vredesprijs gering te
nomen, maar het feit blijft dat de
smadelijk afgetreden ex-president in
de Verenigde Staten nog steeds over
een aanhang van onverwoestbare
supporters beschikt die evenals hij
geloven dat Nixon het slachtoffer is
geworden van zijn Witte-Huisstaf en
(uiteraard) van de pers die het Wa-
tergate-drama tot buiten alle werke
lijke proporties” opblies.
Kissingerwaarschuwde de Japanse re
geringsleiders dat zij geen spectaculaire
ontwikkelingen moeten verwachten van
het geplande bezoek van president Ford
aan Peking' dat waarschijnlijk begin de
cember zal plaatsvinden.
DEN HAAG (ANP). Het kabinet
kan niet tegemoetkomen aan eventuele
verlangens om voor 1975 nog iets in de
sfeer van de vennootschapsbelasting te
doen. Dit antwoordde premier Den Uyl
gisteren op een hem gestelde vraag tij
dens zijn wekeljjkse persconferentie. „Wij
zien daar geen aanleiding toe. dat zit
niet in de plannen van het kabinet.”
Er ligt een christendemocratisch initi-
atief-ontwerp tot verlaging van de ven
nootschapsbelasting met 1 punt en ver
ruiming van de tijdelijke zelfstandigen
aftrek. In het kamp van de indieners
zou de opvatting leven dat ook voor
1975 nog wel iets in die richting zou
kunnen worden gedaan. Tijdens de alge
mene beschouwingen heb ik geen motie
gezien, er zijn geen uitspraken gedaan,
aldus.de premier.
In hoofdlijnen is het stimuleringspro
gramma voor de werkgelegenheid door
het kabinet-Den Uyl vastgesteld. Tijdens
de kabinetsvergadering van volgende
week vrijdag zal het program formeel
worden vastgesteld, om binnen veertien
dagen met uitgewerkte bedragen aan de
Tweede Kamer te worden aangeboden.
Onaangenaam verrast zei de minister
president te zijn over de jongste rappor
tage van de OESO. Daaruit blijkt dat
wij, internationaal gesproken, nog een
hard en moeilijk jaar voor de boeg
hebben. Binnen het kabinet werd uitvoe
rig gediscussieerd over de moeilijkhedén
bij het bouwbedrijf Nederhorst in Gou
da. Hieromtrent kon de premier geen
mededelingen doen. „Ik neem aan dat
dit binnenkort wel het geval is”.
'iuix waarin dr. Herrema gegijzeld
i, in
Het NVV is voor een goed opgezet
systeem van informatieve etikettering.
Het sluit zich wat dat betreft aan bij de
nota die het Konsumenten Kontakt in
maart naar minister Lubbers van Eco
nomische Zaken heeft gestuurd en
waarin het aandrong op een wettelijk
geregeld systeem dat een mengvorm is
van zakelijke informatie en een kwali
teitsgarantie.
Een vondst was het bijvoorbeeld om
journalisten uit te nodigen tot uit alle
uithoeken van de wereld. Dat kost na
tuurlijk wel wat, maar het geld komt er
dubbel en dwars weer uit. Jammer voor
Hassan is het alleen, dat zijn ambtena
ren hem niet kunnen bijbenen. Zij blij
ven zich gedragen als volstrekt fantasie
loze onwelwillende bureaucraten. Zij
maken het de verslaggevers zo moeilijk
om hun werk goed te doen, dat er een
heleboel goed de smoor in hebben en het
liefst meteen weer naar huis gaan.
Onze redacteur in Londen meldt dat
de Ierse daghladfotograaf Burn van
de Irish Press gisteren in zijn blad
vertelde, hoe hij 30 uur lang de gesprek
ken tussen de kidnappers en dr. Herre
ma had afgeluisterd. Hij had zich in een
Volgens ooggetuigen zouden er drie
daders zijn, maar zeker is dit nog niet.
De aanslag was kennelijk zorgvuldig
voorbereid en vond volgens de thans
beschikbare gegevens als volgt plaats:
Om 13.26 uur stak Erez’ zwarte Mer
cedes de Bir Hakeim brug over. Hij
kwam van een diplomatieke receptie en
was op weg naar zijn ambassade in de
Rue D’Ankara. Aan het eind van de
brug op de Rive Droite, moest de chauf-
feur afremmen om in te voegen in het
andere verkeer. Op dat moment namen
de-daders eerst hem onder vuur. Hij was
op slag dood. Daarop rukten de moorde
naars het linker achterportier open en
schoten hun machinepistolen van dicht
bij op de ambassadeur leeg.
MONASTEREVIN (Reuter, UPl).
Dr. Tiede Herrema, de 54-jarige ont
voerde Nèderlandse 1'abrieKsdirec.eur,
heeft gisteren vanuit het huis in Monas-
tercvin waarin hij vastgehouden wordt,
rog om hulp geroepen. „Laat de politie
alstublieft mijn leven redden”, riep Her
rema vanuit een venster op de verdie
ping waarop hij opgesloten zat. Hij
richtte zich tot de journalisten die onge
veer honderd meter van het huis op
nieuws wachtten. „Ze houden een revol
ver tegen mijn hoofd", voegde hij eraau
toe.
In de'huitenwijken van Oporto, in het
noorden van het land, staan pantserwa
gens klaar om in te grijpen als zich
ongeregeldheden voordoen in de stad,
waar linkse militairen uit het hele land
gisteren een bijeenkomst hielden.
In Lissabon ontploften gisteren vrij
wel* gelijktijdig bommen onder de auto’s
van vijf prominente linkse functionaris
sen. In Nogueira Da Maia en Alcacer Do
Sal zijn ook bomaanslagen op linkse
personen gepleegd. Voor zover bekend,
zijn er geen slachtoffers als gevolg van
de aanslagen.
tijd. Thuridur Magnusdottir, de voorzit-
ser van de.IJslandse zogenaamde Dolle
Mina’s, verklaarde donderdag dat de sta
king een demonstratie zou worden die
niet alleen economische sporen zou
achterlaten.
Een kennis van Nixon zei: „Hij
speelt de rol van een ex-president,
niet die van een afgezette president”.
En blijkbaar is het zijn droom dat de
Amerikanen hem ook zo zullen gaan
zien. Hij is bezig aan een boek waar
voor hij vijf en een half miljoen
gulden zou kunnen krijgen (maar dat
hangt vooral af van wat hij in alle
eerlijkheid over Watergate te zeggen
heeft en dat zal niet veel zijn', en
op stapel staat een reeks televisiege
sprekken met de Engelse prater David
Frost.
niet eerder
Peking gaan dan nadat zijn
;r Jzlic cn haar man T'
aan
zoals minister Kissinger de aanstaan
de reis van president Ford aan China
heeft voorbereid. Ook zou Nixon er
op vlassen om metterijd een soort
..reizend ambassadeur” voor de Vere
nigde Staten te worden een ver
langen dat al eerder door dochter
Julie werd gepropageerd, waarbij
men zich kan afvragen hoe deze
hoofdfiguur van het Watergate-dra-
ma in het buitenland ontvangen zal
worden.
Het weekblad „Newsweek” bracht
verleden week verder een nummer
Het kan wel eens zijn dat het vanal
het begin de opzet is geweest om aan de
grens rechtsomkeert te laten maken.
Maar intussen zou Spanje zo bang moe
ten zijn geworden, dat het op alle pun
ten had toegegeven. Om Franco of zijn
Op zijn zachtst gezegd merkwaardig is
het programma dat de regering voor de
journalisten heeft bedacht. Voor volgen
de week, wanneer het er aan de zuid
grens om moet gaan spannen, zijn aller
lei excursies naar het noorden georgani
seerd. Heeft Hassan de pers liever een
eindje uit de buurt met het oog op
eventuele onverkwikkelijke gebeurtenis
sen? Of hoopt hij dat de journalisten als
tijdverdrijf overgaan tot het maken van
toeristische verhalen.
Een tekening van de situatie binnen egerde
i wordt. Op de benedenverdieping, leden van de Ierse speciale recherche en boven
slaapkamer no. 2, de ontvoerders met dr. Herrema.
Volgens de rabbi had Nixon de
uitnodiging al aangenomen maar zou
de afgezette president
naar T
dochter Julie en haar
Eisenhower hun bezoek
Bij het belegerde huis was gisteren eert
ihfraroodgevoelige detector in gebruik
genomen die van Scotland Yard afkom
stig was- Daarmee was vastgesteld da'
dr. Herrema in eei? hoek van een boven
kamer lag en dat zijn handen waren
gebonden. Het instrument is speciaal
ontwikkeld voor gevallen van ontvoering
zoals dit. Het geeft onscherpe beelden
en hun slachtoffer
Volgens Burn was dr. Herrema zeer
gezond en sprak hij met de helderste
stem van alien.Gedurende de slapeloze
nachten.' die "Burn in zijn schuilplaats
doorbracht stelde hij vast welk een
wantrouwen de kidnappers hadden tegen
over de politie. Dit wantrouwen bracht
met zich mee dat het donderdag niet
minder dan drie uur duurde voordat de
politie in staat was een mandje met
melk en boterhammen naar de etage te
krijgen, waar de kidnappers het
slachtoffer gevangen zaten.
Om te beginnen verscheen enige
tijd geleden al het bericht dat het
tijdschrift Quinto Lingo, een publika-
tie voor het onderwijs, van plan was
om een stichting in het leven te
roepen om Nixons faam en roem als
staatsman veilig te stellen. Die stich
ting zou de naam dragen van de
„Richard Nixon Wereld-veiligheids-
stichting”, en zou Nixon jaarlijks
vredesprijzen uitreiken.
singer, is gisteren weer uit Tokio
Washington vertrokken. Hoewel
verblijf slechts van korte duur
lukte het Kissinger toch om met ;ille
leidende Japanse regeringsfiguren be
sprekingen te voeren. De conferenties
verliepen volgens Japanse en Ameri
kaanse woordvoerders in zeer collegiale
en vriendelijke sfeer.
Sommige buitenlanders maken zich
om een paar dingen wat zorgen. Bij
voorbeeld om de vraag of de vrijwilli
gers het wel zullen stikken als er geen
stap over de grens mag worden gezet.
Maar kenners van de Marokkaanse
volksaard maken zich daar niet druk
om. De hysterie kan even snel worden
bedwongen als zij werd opgeroepen.
Laat dat maar aan Hassan over. Hij
verzint er wel wat op.
Dr. Herrema zag er gisteren vermoeid
en ongeschoren uit op de vierde dag van
het beleg van het huis in Monasterevin.
Nadat hij nog had geroepen: „Blijf als
tublieft uit de buurt”, werd hij
binnen getrokken.
Kort tevoren had een poltlewo. i
voerder verklaard dat de ontvoerders t
drie nachten vrijwel niet slapen over
hun toeren waren en hun frustratie
botvierden op hun slachtoffer, dat zij
sloegen en schopten.
De eerste bespreking vond donderdag
avond reeds plaats tussen Kissinger en
zijn Japanse ambtgenoot Kiichi Miyaza-
wa. Gisteren volgden conferenties
de Japanse premier, de minister
financiën en vice-premier Takeo Fuku-
serieuze kandidaat is voor het Repu
blikeinse kandidaatschap voor het
Witte Huis.
J|i yy
