Begrafenis van Franco reeds in alle details geregeld
Moord op Turkse ambassadeurs
mogelijk werk van Armeniërs
Spanje in onmogelijke positie
OPLOSSING SAHARA-KWESTIE
LIJKT NABIJ TE KOMEN
Stadhuis van
Portugese stad
bezet
DUYS
Begrafenis
DWERGEN
BEIROET PRAKTISCH GEÏSOLEERD
Zwitserse socialisten
STUKJE ZEEP
door nico
scheepmaker
Ongelukkig weekeinde
voor prins Charles
en prinses Anne
mogelijk winnaar van
verkiezingen
3
2 7
OKTOBER
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
e
o
;n
m
els
sië
rijk
ten
oos
gen
lasd
I
MAANDAG
1
Elke Fleurop
bestelling is
’gegarandeerd’
goed. rf-c
Spanje object van speculatie
id
Sadat wil meer
Franse Mirages
(Van onze redactie buitenland)
Na een vergadering waaraan door alle
De
(ADVERTENTIE)
i
Escalatie van burgeroorlog in
Libanon ondanks nieuw bestand
(Van onze speciale verslaggever in
Marokko, Dick Franssen)
ten zij alleen op elkaar via goed
afgebakende scheidslijnen.
i is
>ja-
op
ibt-
hij
ter-
het
ken
teer
ver-
:hte
Bij de kiosken stortte de bevolking
zich gretig op de avondbladen om het
laatste nieuws over Franco’s gezondheids
toestand te lezen. De krantekoppen va-
Miljoenen Spaanse kerkgangers heb
ben gisteren voor het staatshoofd gebe
den. Zelfs in de roerige Baskische pro
vincies vestigden de priesters in hun
preken de aandacht van het kerkvolk op
Franco’s „christelijke deugden”.
BEIROET (ANP, Reuter, UPI,
AFP) De Libanese burgeroorlog
begint geleidelijk op een echte oor
log te lijken. Gisterochtend begon
nen de strijdende partijen voor de
eerste maal sinds het begin van de
gevechten met pogingen grondge
bied te veroveren. Tot nu toe scho-
rieerden van „uiterst ernstig” tot „Fran
co stervend”.
ISTANBOEL. Er komen steeds
meer aanwijzingen dat de moorden
op twee Turkse ambassadeurs vorige
week het werk zijn geweest van Ar
meniërs, „zonen van de 600.000 volks
genoten die zestig jaar geleden door
de Turken zijn afgeslacht”, zoals een
Armeense organisatie in de Verenigde
Staten zegt.
(Van onze redacteur in Athene,
Frans van Hasselt)
27 september, samen met vier andere
stadsguerrilla’s, werd doodgeschoten op
beschuldiging van moord op politieman
nen.
Een oude Spanjaard in een rolstoel wrijft
de tranen uit zijn ogen terwijl hij bui
ten het Pardo-paleis bij Madrid wacht
op nieuws over de toestand van generaal
Franco.
Zaterdag kwam het dan ook weer
eens tot een rechts georiënteerde be
toging rondom de Aya Sofia in Istan-
is
in
ce
n-
van
lar-
het
Vol
keer
it in
de
end.
Cr
et
de
De
rd
en
ize
m,
en
Po
land
te
lisje
een
iade
i de
tand
INTtRFlORH1
k»
:m-
in
nse
en-
itie
ies,
tels
be-
Nij-
iveer
g de
iden,
rha-
don-
gden
'ere
loon,
t uit
lures
dit
ad.
or
en
et
>n.
n-
id-
>r-
11e
iet
rm
in
;en
hi-
in
M.
m-
ten
1U-
en.
ko-
er-
ocia-
dat
rwijs
r de
at in
iring.
n de
sub-
idaag
i be-
ge-
aldus
door,
maar
stil
MARAKESJ Kurt Waldheim,
secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, was gisteren in Marokko
om te bemiddelen in het conflict
rond de Spaanse Sahara. De oplos
sing schijnt dichterbij te komen.
Dat mag ook wel, want de tijd be
gint te dringen. De ongewapende
Marokkaanse massa die deze week
de Sahara wil binnenmarcheren, is
bezig posities aan de grens in te
nemen. Achter dit onbewapende
volksleger is, zo geeft het ministerie
van Voorlichting in Marokko toe,
het eigenlijke Marokkaanse leger in
stelling gebracht. „Want als ze gaan
schieten op onze vrijwilligers, dan
schieten we terug”.
In de nacht van zaterdag op zondag
echter werd het duidelijk dat beide par
tijen trachtten de centrale wijk Kantari
van Beiroet te veroveren. Deze wijk ligt
op een heuvel en is tot dusver be
schouwd als niemandsland. De linksen
na Franco’s dood voort te zetten. De
huidige Spaanse premier, Carlos Arias
Navarro, noch Cortès-president Alejan
dro Rodriguez de Valcarcel, is volgens
de Morning Star voorbestemd naaste
medewerker van Juan Carlos te worden.
(Vervolg van pagina 1.)
LONDEN (AFP, Reuter, ANP)
De Times in Londen publiceerde
vandaag een lijst met vijf namen
van de mannen die in het Spanje
na Franco een leidinggevende rol
zouden kunnen spelen. De vijf zijn
oud-minister van Voorlichting en
huidige ambassadeur in Londen,
Manuel Fraga Iribarne, luitenant-
generaal Diez Alegria, ex-stafchef
van de landmacht, luitenant-gene-
raal Carlos Iniesta van de politieke
politie, Don Juan de Borbon y Bor-
bon, vader van prins Juan Carlos
en de nieuwe commandant van de
Guardia Civil, luitenant-generaal
Angel Campano Lopez.
Het orgaan van de Britse communisti
sche partij, Morning Star, noemde van
daag Manuel Fraga de man die is voor
bestemd om het franquistische systeem
Uit welingelichte bron verluidt dat de
begrafenis van Franco reeds in alle
details is geregeld. Deze woordvoerders
meldden dat het staatshoofd waarschijn
lijk zal worden bijgezet in de „vallei der
gevallenen” nabij Madrid. Franco heeft
daar e enuit de bergen gehouwen basi
liek gewijd aan de nagedachtenis van de
slachtoffers van de burgeroorlog.
Een groep Spaanse rechtse extremis
ten die zich „commando des doods”
noemt, heeft gisteren 17 vooraanstaande
Catalanen gelast binnen 24 uur na gene
raal Franco’s dood het land te verlaten
of zelfs gedood te worden. Volgens wel
ingelichte kringen in Barcelona zijn on
der de zeventien leden van de Catalaan
se afdeling van de onofficiële socialisti
sche, communistische en christendemo
cratische partij, fabrikanten en juristen.
Onder de namen die worden genoemd
zijn Marcos Palmes en zijn vrouw Mag
da Oranlch, de advocaten van de Baski
sche activist Juan Paredes Manot die op
zaten op nog hoger terrein zuidelijker,
de falangisten en hun medestrijders in
het oosten. De wijken in het westen,
Hamra en Ras Beiroet, waren neutraal.
Wanneer de linksen erin slagen het
centrum te veroveren kunnen zij de
falangisten afsnijden, zodat hier harde
gevechten verwacht worden.
Zij doelt op het besluit van Turkije
in 1915 alle Armeniërs te deporteren.
In hetzelfde jaar werden zij op bar
baarse wijze naar Syrië en andere
landen in het Midden-Oosten gevoerd.
Volgens ruwe schattingen kwamen
bij deze deportatie meer dan een half
miljoen mensen om het leven, door
moord of door ontbering. Op het
ogenblik leven in Turkije nog slechts
70.000 Armeniërs. De anderen wonen
in de Sovjet-Unie (2,5 miljoen), Irak
geworden. In december zal president Gis-
card een tegenbezoek aan Cairo bren
gen. Het lijkt niet uitgesloten dat dan
daar voor de wapenindustrie spijkers
met koppen geslagen zullen worden.
(100.000), Syrië (140.000), een aantal
Europese landen en in de Verenigde
Staten.
Turken worden niet graag herinnrd
aan de nooit aan de kaak gestelde
genocide. Dat was een van de rede
nen dat de schuldigen aan de moor
den op de twee ambassadeurs in eer
ste instantie liever in Griekse hoek
werden gezocht.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. Twee leden van het Brit
se vorstenhuis waren het afgelopen week
einde bij ongelukken betrokken. De 26-
jarigc kroonprins Charles had zaterdag
een licht auto-ongeluk waarbij hij onge
deerd bleef, en zijn zuster, prinses Anne,
viel gisteren tijdens een „cross-eountry”-
wedloop van haar paard.
Prins Charles was op de terugweg van
een jachtpartij met vrienden in Norfolk
toen zijn wagen in botsing kwam met
een andere. De prins zat achter het
stuur De chauffeur van de andere auto
raakte licht gewond.
Prinses Anne viel van haar paard in
Long Buckby, ten noorden van Londen,
nadat haar paard in botsing was geko
men met dat van haar echtgenoot, kapi
tein Mark Phillips. Zij bleef ongedeerd.
Willem Duys is met zijn column
verhuisd van het weekblad Accent
naar Elseviers Magazine. Hij stelt zich
aan zijn nieuwe lezers voor via een
opsomming van zijn werkzaamheden
en noemt daarbij de kranten NRC,
Algemeen Handelsblad en Algemeen
Dagblad, en verder Avenue, Accent en
Televizier. Hij begint de opsomming
echter met de zin: „Ik begon als 21-
jarige bij het toen grootste dagblad
van Nederland en ben de schrijfmachi
ne altijd trouw gebleven”. Voor jonge
re lezers, die toen nog niet bestonden,
en voor oudere lezers (waaronder
blijkbaar Duys zelf) die wat vergeet
achtig zijn beworden, herinner ik er
even aan dat het grootste dagblad van
Nederland toen nog niet De Telegraaf
was, maar Het Vrije Volk.
Het „cultureel opinieblad” Hollands
Diep, dat eens in de 14 dagen zal
uitkomen en van uitgeverij Kluwer 13
nummers gegarandeerd heeft gekregen
(een half jaar dus) zal vanaf 5 novem
ber verkrijgbaar zijn- Dat is een paar
weken later dan oorspronkelijk ge
pland was. De reden daarvoor vond ik
op een door redacteur Gerard Brands
getypt verlanglijstje, dat nog in zijn
schrijfmachine stak toen ik vorige
week even de redactieburelen van
Hollands Diep betrad voor spionage-
werkzaamheden. NOG NODIG! stond
erboven. En daaronder: PRIKBORD
(gebeld met firma Ten Cate in de
Gerard-Brandstraat). Twaalf kopjes en
schoteltjes. Stukje zeep. Passende niet
jes voor de nietmachine. Stempel met
naam en adres H.D. Plaketiketten. En
veloppen en briefpapier. Kopijpapier.
Drie franquistische oud-strijders uit
de burgeroorlog, zelf hoog bejaard, stel
den hun harten ter beschikking als een
transplantatie het leven van de „Caudil
lo” zou kunnen redden. De vereniging
van oud-strijders deelde mee dat een
van hen toestemming heeft van zijn
vrouw en twee kinderen.
WILLIAMSBURG. President An-
waar Sadat van Egypte is gisteravond in
Newport News in de Amerikaanse staat
Virginia aangekomen voor een bezoek
van elf dagen aan de Verenigde Staten.
Het Egyptische staatshoofd werd ver
welkomd door minister van Buitenland
se Zaken Henry Kissinger.
er nauwelijks. Het duurt dagen om via
de overvolle weg met een auto in de
buurt van de grens te komen. Het lucht
ruim boven het zuidelijkste deel van
het land is gesloten voor al het niet
militaire verkeer.
Als het mis gaat aan de grens, dan
zitten 350.000 „underdogs” uit de Marok
kaanse samenleving letterlijk tussen
twee vuren. Koning Hassan gebruikt de
vrijwilligers als een schild, op dezelfde
manier als een in het nauw gedreven
bankrover eën willekeurige bezoeker
voor zich uit drijft om zich een uitweg
te forceren.
Spanje is in een totaal onmogelijke
positie gemanouvreerd. Hassan heeft
zich zo langzamerhand verzekerd van de
sympathie van allerlei Afrikaanse landen
en van vrijwel het hele Midden-Oosten.
Alleen Algerije doet niet mee. Wanneer
Spanje op Marokkaanse burgers gaat
schieten, krijgt het praktisch de hele
Arabische wereld tegen zich, en dat is
iets dat het land zich op dit moment
helemaal niet kan veroorloven.
De Spaanse regering heeft de Sahara-
bewoners beloofd dat zij via een refe
rendum zelf mogen bepalen wat zij
willen: onafhankelijkheid of aansluiting
bij een buurland.Om het hardst komen
De Kinderboekenweek is weer voor
bij. Ik heb hem benut om de identiteit
van de zeven dwergen te achterhalen.
Vorige week heb ik ze nog in levenden
lijve gezien, althans driedimensionaal
in Madame Tussaud in Kopenhagen,
waar Sneeuwwitje „Snehvide” heet. Zij
herinnerden me aan een leuke scène in
de film „California Split”, die ’n maand
je geleden te zien was in de bioscopen.
Elliott Gould en George Segal zijn
daarin twee goklustige vrienden, en in
een aangeschoten bui wedt de een met
de ander dat hij de zeven dwergen van
Sneeuwwitje niet meer zou kunnen
opnoemen- De ander begint goed, met
Dopey en Sneezy, maar dan raakt hij
al verstrikt Snoopy en weet hij heit
verder niet meer...
Hoewel ik bij wijze van spreken ben
opgevoed met Walt Disney’s „Snow-
white”, ontdekte is dat ik de zeven
namen ook niet meer kende. Dopey,
Sneezy, Grumpy en Bashful, die nog
wel, maar Happy en Sleepy was ik
vergeten, evenals Doe. Ik vond ze weer
terug in een Nederlandstalig sprookjes
boek, met dit verschil dat Bashfuls
naam veranderd was in... Blozy. Bash
ful betekent „bedeesd, schuchter, blo”,
maar het is toch typisch dat alleen de
naam Bashful voor Nederlandse kinde
ren te onbegrijpelijk wordt gevonden
en dan veranderd wordt in een pseu-
do-Engelse naam!
Ik ging me toen afvragen hoe het
met andere vertalingen zat Tenslotte
werd Snowwhite ook in Sneeuwwitje
vertaald, dus waarom de namen van
de dwergen niet? Het eerste wat ik
ontdekte was, dat in het oorspronkelij
ke sprookje, dat door de Gebroeders
Grimm uit de volksmond werd opgete
kend, alleen maar sprake is van zeven
dwergen, zonder verdere poespas van
namen. Ook in de Sprookjes van Moe
der de Gans van Perrault hebben de
dwergen geen namen. Die zijn dus
allemaal verzonnen door Walt Disney!
Ik geloof dat ik als kind het sprookje
inclusief dwergen met namen mooier
zou vinden. En verder geloof ik dat de
voorkeur zou geven aan de Ameri
kaanse namen, die je als kind welis
waar niet precies begrijpt, maar die
daardoor juist dat aroma van buitenis
sigheid krijgen waar je als kind zo van
houdt. Ik herinner me althans dat een
van mijn twee favoriete kwartetspellen
er eentje was met allerlei Indonesische
begrippen (slendang etc.), en het ande
re was het spoorwegkwartet met de
kinderlokomotief etc. Er is kort gele
den trouwens een dik boek in het
Nederlands uitgekomen met Walt-Dis-
neysprookjes erin, waaronder ook
Sneeuwwitje. De ongenoemde vertaler
heeft zich beijverd de zeven dwergen
Nederlandse namen te geven: Baze-
boos, Hatsjie, Kniesoor, Grappertje.
Blozertje, Gapertje en Simpeltje. Ik
ben ertegen, merk ik. Al was het alleen
maar, omdat Doe nu met de naam
Bazeboos is opgezadeld. Zo ken ik hem
niet.
De verdenking ging vooral de kant
van Grieken uit toen de Oostenrijkse
politie rijkelijk lichtvaardig de na
men van der Grieken had bekendge
maakt die later in Athene konden
bewijzen dat zij tijdens de moord als
voetbalsupporters in Bratislava had
den vertoefd. Maar hun foto’s hadden
al als boeventronies in de kranten
gestaan.
De drie mannen die Spanje tijdelijk zullen regeren na de dood van Franco: v.l.n.r.
Alejandro Rodriguez de Valcarcel y Nebrada (president van het parlement), Angel
Salas Lr rrazabal (luitenant-generaal van de luchtmacht) en Pedro Cantero Cuadrado
(aartsbisschop van Saragossa). Zij behouden dan de macht totdat prins Juan Carlos
die formeel overneemt.
GENEVE. (AFP) Als het resultaat
in het kanton Neuchatel tekenend is
voor heel Zwitserland, dan hebben de
socialisten de zaterdag en zondag gehou
den parlementsverkiezingen gewonnen.
In Neuchatel, het enige kanton waar
van de uitslag gisteravond laat bekend
was, boekten de socialisten een winst
van 8 percent.
De socialisten maken deel uit van de
regeringscoalitie, die in de aftredende
Nationale Raad 142 van de 200 zetels
bezette.
Hoe groot de troepenmacht in het
zuiden van Marokko is, wil niemand
zeggen. En mogelijkheden om er door
eigen waarneming achter te komen, zijn
LISSABON. (AFP en UPI) Enkele
honderden communistische betogers en
sympathisanten hebben gisteravond het
stadhuis van Faro, hoofdstad van de
provincie Algarve in het zuiden van
Portugal bezet.
De betogers eisen herstel in hun func
tie van uiterst linkse bestuurders die
door de huidige voorlopige regering wer
den vervangen door minder extreme fi
guren.
De Portugese radio heeft meegedeeld
dat militairen naar het stadhuis zijn
gestuurd.
boel, de voormalige Griekse hoofd
kerk, later moskee en nu museum,
die religieuze fanatici weer tot islami
tisch gebedshuis willen maken. Pre
mier Demirel suste de gemoederen
door mee te delen dat hij nog geen
enkele aanwijzing aangaande de nati
onaliteit van ie daders had.
De Griekse pers bleef in fantasie
niet bij de Turkse achter. In verschil
lende Griekse bladen werd gesugge
reerd dat het hier ging om provoca
ties van de Turken zelf, ter torpede
ring van de onderhandelingen over
Cyprus. Eén Grieks dagblad signa
leerde in een schreeuwerig hoofdarti
kel een internationaal komplot, ge
richt tegen de pas herwonnen Griekse
democratie. Premier Karamanlis liet
weten het weekeinde in de hoofdstad
te zullen blijven en dus niet, zoals
gebruikelijk, in Tessaloniki de viering
van de naamdag van de schutspa
troon van deze stad. Dimitrios, bij te
zullen wonen.
in Marakesj de staatshoofden en minis
ters uit landen als Senegal en Jordanië
verklaren dat zo’n referendum maar on
zin is. De Sahara moet gewoon verdeeld
worden. Marokko krijgt het noordelijk
deel, en Mauretanië het zuiden. Er
wordt gesproken over historische rech
ten, maar met de historische rechten
van de nomaden wordt geen enkele
rekening gehouden, zoals ook niet ge
beurd is in landen als Mali en Tsjaad.
Wie lastig is, wordt in hongerkampen
bijeengedreven. Wie in opstand komt,
heeft kans om het Franse Vreemdelin
genlegioen op zijn tentdak te krijgen.
Want dat kan door elke regering worden
Ingehuurd voor het vuile werk.
In de sympathiebetuigingen uit de
moslimwereld is het cynisme verpakt in
holle frasen over vaderlandsliefde,
saamhorigheidsgevoel eer en goede
trouw. Goedmoedig lezen de radio-om-
roepers die verklaringen voor.
De uitspraak van het Internationale
Gerechtshof in Den Haag over de Saha-
ra-kwestie wordt uitgelegd als een
rechtvaardiging van Hassans plannen. In
Den Haag begon de victorie. Het gaat nu
alleen nog om het binnenhalen van de
buit.
Toekomstige „sterke mannen”
-geschenkbonnen zijn bij alle
inwisselbaar voor een fleurige surprise.
partijen werd deelgenomen, zei premier
Rajied Karami gisteravond dat er wéér
een bestand was overeengekomen. Hij
hoopte dat alle groeperingen zich aan dit
bestand zouden houden. Hij zei echter
niet wanneer de wapenstilstand precies
zou ingaan. In Beiroet werd in ieder
geval nog hevig geschoten.
Het Londense dagblad Daily Telegraph
bericht vandaag dat de Britse ambassade
in de Libanese hoofdstad de 3000 Britten
die in deze stad wonen heeft aangeraden
te vertrekken. Zij zou voorts het minis
terie van Buitenlandse Zaken in Londen
hebben meegedeeld het grootste deel van
haar 32 man personeel naar Londen
terug te sturen.
Radio Beiroet meldde dat in de zuide
lijke wijken Sjijah en Ain-Al-Roemma-
neh, gevochten werd en dat de strijd de
rand van het vliegveld van Beiroet na
derde, bij de buitenwijken Lajlaki en
Hadeth.
Volgens schatting van de politie heb
ben de gevechten gisteren tenminste 25
doden en 75 gewonden geëist. Ook de
voornaamste uitvalsweg in zuidelijke
richting, waarlangs men voorheen van
tijd tot tijd via een omweg door de
bergen nog naar Damascus kon reizen, is
sinds gistermiddag geblokkeerd,
hoofdstad is praktisch geïsoleerd.
Voor de internationale pers wordt het
verslaan van de Libanese strijd steeds
gevaarlijker. Het internationale perscen
trum, vanwaar de telexberichten uit
gaan,werd gisteren voor de derde keer
binnen 24 uur door granaten getroffen.
Diverse eigen bureaus van internationale
persagentschappen liggen rechtstreeks in
de vuurlinie.
De correspondent van het Amerikaan
se persbureau UPI, Michael Ross, meld
de dat hij gisteren samen met tientallen
andere mensen lukraak werd gekidnapt
door een groep rondzwervende schutters
Enkele uren later werd hij, kennelijk
even willekeurig weer op vrije voeten
gesteld.
De strijd, van straat tot straat, van
huizenblok tot huizenblok, golft zo snel
op en neer dat het ondoenlijk is de
successen van de verschillende partijen
te taxeren. Zeker is alleen dat in Beiroet
niets meer zeker is, het allerminst een
mensenleven.
Op doorreis naar Washington heeft de
Egyptische president gisteren een lang
durig gesprek gehad met de Franse pre
sident Giscard d’Estaing. Sadat heeft Gis-
card om technologische hulp gevraagd
voor de bouw van een metro, fabrieken
en centrales, waarvoor Saoedi-Arabië in
de kosten bij draagt.
Frankrijk is ook benaderd voor de
bouw van een vliegtuigfabriek in Egyp
te, waar dat land dan zelf zijn Mirages
zou kunnen monteren. De luchtvloot van
Egypte telt nu 40 Mirages-III, maar
Sadat wil aan zijn luchtmacht de mo
dernste Mirage toevoegen.
Hoewel het hoogtepunt van Sadats
reis in Washington ligt, stelt de Egypti
sche president toch hoge prijs op ver
sterking van de vriendschapsbanden met
Frankrijk, dat zich sinds 1967 als de
grote beschermer der Arabische volken
heeft opgeworpen. Voor zijn militaire
leveranties blijft Egypte nog steeds van
Moskou afhankelijk, hoewel Washington
de Sovjet-Unie van haar vroegere plaats
als beschermer van Egypte heeft ver
drongen.
Welke bloften gisteren op het Elysée
de ambtswoning van de Franse president
zijn uitgewisseld, is nog niet duidelijk
Niemand
woont te ver
om 'n bloemetje
te sturen.
Uw Fleurop-
bloemist zorgt
ervoor!
De landelijke V.V.V.-j
Fleurop-bloemisten i
