Magische show uit India twee avonden in Haarlem
Ballet van Vlaanderen komt
niet tot werkelijk dansen
eigen
Overheid werkt
niet mee aan
EXPOSITIES IN EN OM HAARLEM
Arnhem-film
Uw leven lang 15%
""159.-
1
I
f. NedcrlandseTapijt Centrale
11
In Amstelveens Cultureel Centrum
Werk van Delvaux
Iets hogere prijzen
op kunstveiling
Pieter Wildens
Machteld Hooyen
Anton Pieck
Wij nodigen
u uit
beschadigd
HM T iq Breed
Z
WOENSDAG
2 9
OKTOBER
1975
KUNST
I
I
lK
I
I
1
I
I
I
I
I
I
I
INFO
DRIJF-IN
11
HAARLEM. Het aantal tentoonstellingen van beeldende kunst
in Haarlem en omgeving neemt steeds meer toe. Het aantal expose
rende kunstenaars neemt veel minder toe. Het gevolg is, dat werk
van sommigen enige malen per jaar wordt besproken, bovendien gaat
het vaak om merendeels uitingen die reeds eerder te zien waren. Een
en ander maakt het een recensent onmogelijk om telkens te trachten
iets nieuws te schrijven. Voortaan zullen we het dan ook anders doen.
Het genoemde type exposities zal wel worden besproken, maar veel
korter dan tot nu toe. De besprekinkjes zullen worden verzameld in
één rubriek. Dat maakt het in de toekomst wellicht ook mogelijk ex
posities mee te nemen die voroheen niet werden beschreven omdat
ze niet werden gehouden in échte galerieën of officiële gelegenheden.
Dat was tot nu toe regel om der wille van de plaatsruimte.
-
verkrijgbaar in drie tinten.
-alg'
■r J
Illusionist Sorcar jr zaagt zijn
in tweeën
vrouw
ADVERTENTIE)
En wel in:
groot
HEIN STEEHOUWER
(ADVERTENTIE)
aan
3.9S
12.95
4.95
(ingang
17.95
Dirk en Lia Breed uit Waverveen
soms
I 020 - 62550-242912
iel 02150 - 24137
is
van
Een der vrouwenfiguren van Pieter
Swildens.
Utrecht, Muntkade (tussen
Muntbrugen P. Krügerbrug).
29 okt: 10.00-17.00 en
19.00-21.00
30 okt: 10.00-17.00
Unidata Nederland
Hoofdgroep
Office Computer Systemen
Bordewijkstraat 4, Rijswijk,
tel 070-906720/tst. 281.
M i
HO
Sorcar jr. met vrouw (links van hem) en
zes meisjes uit zijn show Indrajal.
Minister Van Doom (CRM) en zijn
ambtgenoot Vredeling (Defensie) hebben
geantwoord dat de NOS geen medewer
king aan de film zal verlenen. Wel
overweegt de NOS in samenwerking met
o.a. de BBC een documenta’ire te maken
over de slag bij Arnhem. Met dat doel
zal een NOS-BBC-team bij het opnemen
van de speelfilm zelf ook opnamen mo
gen maken.
Het aandeel van defensie bij het opne
men van „Een brug te ver” zal bestaan
uit een veerdienst met enige pontons. In
het antwoord van de minister staat dat
dit geen extra defensie-inspanning is,
maar dat dit past in het oefenprogram
ma van het leger. Over de opmerking
van de twee VVD-Kamerleden over de
weigering van defensie om mee te wer
ken aan sportmanifestaties, schrijven de
bewindslieden dat „het aantal gevallen
waarin wèl medewerking wordt ver
leend, het aantal gegronde weige
ringen helemaal overtreft.
De groep zal gedurende de hele maand
november door Nederland reizen en be
gint met twee voorstellingen in Haar
lem. Gedurende de laatste voorstellingen
zal de KRO een deel van de show
opnemen om dat over zes maanden uit
te zenden. De hele show was kennelijk
te duur, daarvoor moest de BBC in
Londen 300.000 gulden betalen-
In het algemeen staat de keuzé uit
het werk nu dichter bij het realisme
dan anders wel eens het geval is. Ik
zag wat nieuwe aquarellen met de
haven van IJmuiden als onderwerp.
Het is degelijk vakwerk, goed van
kleur en opzet en als het om de
grafische portretten gaat goed van
rake typering en psychologisch in
zicht.
Haarlem, Spaarne (tegen
over de Droste-fabriek).
31 okt: 10.00-17.00
DEN HAAG. Het ministerie van
CRM zal geen, en dat van defensie
nauwelijks medewerking verlenen aan
het tot stand kotnen van de Amerikaan
se speelfilm „Een brug te ver”, die gaat
over de slag bij Arnhem- De VVD-
Kamerleden Keja en Kappeyne van de
Copello hadden de verantwoordelijke
ministers naar de omvang van de rege
ringssteun gevraagd. Zij koppelden daar
de vraag aan, waarom de commerciële
belangen in dit geval wel worden ge
diend, terwijl defensie in het verleden
herhaaldelijk heeft geweigerd mee te
werken aan nietcommerciële zaken zoals
sportmanifestaties.
Machteld Hooyen uit Bloemendaal
is een zeer vaak weerkerende expo-
sante, nu bij Heerkens Thijssen aan
het Houtplein in Haarlem in het
prentenkabinet. Ik prees haar al vaak
om haar visionaire inslag in aquarel
len en beschilderde natuurstenen, die
inslag zet zich op een gelukkige wijze
en met veel verbeeldingskracht door,
ook in iets gróter werk dan wat we
van haar gewend waren. Het is te
hopen dat ze eens werkelijk grote
formaten aandurft zonder
sprookjesachtigheid te verliezen. (Tot
en met 22 november).
Wel een nieuwe figuur, maar niet
exposerende in een echte galerie is
Pieter Swildens uit Bloemendaal. Hij
heeft een expositie in „Le Bric-a-
Brac”, een boetiekerig winkeltje van
zijn vrouw Elisabeth aan de Kruis
weg 70 c in Haarlem. Het bevat
hoofdzakelijk antiek en curiosa en is
vorige week geopend. Daarom de ver
melding ervan.
zijn wel goede expositiebekenden. Ze
exposeren samen t.e.m- 1 november
in de hal van het Gebouw Noord-
Holland aan de Hamelinkstraat.
Dirk Breed is de man van land
schappen in een zeer persoonlijke
koloriet, nogal zwaar op de hand in
donkere groenen (ook de luchten),
paars, blauw en wat rood. Hij vat
details samen tot gehelen, een soort
particulier kubisme met boerderijen
die zeer vierkant staan langs rechte
sloten, kaden o fook dijken. „Ergens
heeft het iets weg van naïef schilde
ren door de eenvoud, maar dat is
slechts schijn.
Lia Breed maakt kostelijk kera-
miek-dieren, meest vogels, waarbij ze
vrij dicht bij de realiteit blijft, doch
de „huid” heel decoratief versiert in
grijzen, blauw, bruin en groen. Ze
heeft een heel eigen humorvolle stijl.
meer dan wat je ervan verwacht. Ik zal
mijn echtgenote met een cirkelzaag door
de taille in tweeën snijden, niet verstopt
in een kist, maar volkomen zichtbaar
liggend op een operatietafel. Ik zal een
ander meisje in de lengte doorsnijden.
Ik sluit mezelf op in een doos met
explosieven, er is een ontploffing maar
er gebeurt een wonder en dat vertel ik
nog niet. Ik rijd - geblinddoekt op een
fiets over het toneel.”
De impresario zei dat u ook geblind
doekt door de drukke stad wilde rijden.
voor een bezoek aan
de „Info Drijf-in".
Een drijvende expositie
van Philips Office Computer
Systemen en kopieerappa-
ratuur van Océ-Nederland.
Binnenkort komt het
ms Holland - waarop
deze unieke expositie
is ingericht - bij u.
later thuis meer uitgewerkt. Details
van die tekeningen zijn te vinden in
allerlei boeken, waarin ze illustra
tief zijn verwerkt. In dit boek zijn nu
echter 110 nog nooit eerder gepubli
ceerde reistekeningen verschenen in
zwart-wit en in kleur.
Hans Vogelesang, vroeger leraar
aan het Kennemer Lyceum, boven
dien goed vriend en „lijfschrijver”
van Anton Pieck heeft het dikke,
grote en uitstekend door Omniboek in
Den Haag uitgegeven werk geschre
ven. De tekst is heel plezierig, geen
toeristisch reisverhaal zonder meer,
maar voortvloeiende uit leven, werk
en kijk van Anton Pieck- Er wordt
levendig verteld niet alleen over de
oude historische gebouwen, maar ook
over het ontstaan van de tekeningen
zelf. Er zit bovendien een knap stuk
algemene cultuurgeschiedenis in ver
werkt, die het boek waardevol maakt.
En dan niet te vergeten de tekenin
gen zelf, die hier niet meer behoeven
te worden toegelicht en waarvan er
Sorcar: „Dat zou een goed idee zijn,
misschien doe ik dat wel”.
Gaat u ook bepaalde trucs uitleggen?
Sorcar: „Ja, ik laat van sommige din
gen zien hoe ze werken en wel zó, dat
tenminste iedereen iets weet van hoe
een en ander gebeurt. Dat ze kunnen
begrijpen in welke richting ik werk.
Stel, je bent een musicus, dan waardeer
je muziek veel, meer dan een leek omdat
je er veel beter alle verschillende nuan
ces van kunst onderscheiden. Zo is het
ook met mijn vak. Een belangrijk deel
van het werk is geestelijke concentratie,
werkhypnose. Ik concentreer me volle
dig op wat ik wil dat men ziet en
daardoor ziet iedereen dat ook. Kijk ik
heb hier een scherp mes.”
Hij wrijft veelvuldig met de toppen
van zijn vingers langs de zijden van de
snede. Hij legt het mes met de stompe
kant op de tafel en slaat met vlakke
hand op de snede om direct naarna de
eventuele wond met de andere hand
dicht te duwen. Maar er is geen wond.
Daarna slaat hij nog twee keer met de
zijkant van zijn hand op het scherp van
de snede, steeds gevolgd door het dicht-
duwen van een mogelijke wond. Er wor
den foto’s gemaakt. Ik vraag wat er nou
precies gebeurt.
Sorcar: „Het mes dringt wel in mijn
hand, maar verwondt me niet. Ik weet
precies hoever ik kan gaan. Ik weet
precies hoe ik het moet doen. Een frac
tie van een millimeter verder en het
snijdt me, een fractie van een horizonta
le beweging en het snijdt me ook.”
OP MIJN VERZOEK, omdat ik bang
ben dat dat mes op de foto niet goed
uitkomt, wil hij nog een exclusieve
stunt laten zien. Hij vraagt zijn vrouw
op een stoel te gaan zitten. Hij legt een
luciferdoosje op haar hoofd en laat zich
blinddoeken. Hij neemt het mes, houdt
de punt ervan boven het luciferdoosje,
dat wil zeggen boven het hoofd van zijn
vrouw, stoot naar beneden en prikt het
doosje aan het mes.
Sorcar: -Bengalen is beroemd om zijn
wonderen, het wordt wel het land van
de tovenaars genoemd. Indira Gandhi
gebruikt mij als cultureel uitwisselings-
goed, zoals de Russen doen met hun
balletten. Weet u dat onze club van
illusionisten in India 5000 beroepsarties
ten telt. En temidden van mijn vrienden
win ik altijd de eerste prijs. Maar dat is
niet belangrijk. Belangrijk is, deze kunst
in stand te houden en onder de belang
stelling van de man te brengen.
Sorcar staat op, bedankt ons vriende
lijk voor de getoonde belangstelling en
dansers in het blauw, die veel liepen,
preparaties maakten en pirouetten uit
voerden of elkaar in sierstanden optil
den. Dit is slechts revue-werk maar je
krijgt er geen enkel ballet mee op een
beter niveau en als danser lijkt me er
ook weinig lol aan te beleven, tenzij je
er dol op bent om iedere keer maar
weer te laten zien dat je echt die
pirouetten kunt draaien of die lift kunt
uitvoeren en ook daarvoor bestaan er
betere werken.
Tussen deze hoekstenen zat „Apollon
Musagète” dat George Balanchine al in
1928 maakte op muziek van Stravinsky.
Er werd later wel het één en ander aan
veranderd, maar dan nog. Hier passen
bewegingen en muziek werkelijk als
hand en handschoen in elkaar en hoewel
ik de uitvoering best nog wat vrijer en 1
speelser had gewild, viel er toch een
voortdurende stroom'van verrassingen te
bewonderen die de beide andere ballet
ten diep in de schaduw drongen. Ik zei
het al, het grote probleem van de dans
kunst zit hem in de choreografen. Een
klein publiek klapte vriendelijk voor een
verzorgde uitvoering.
CONRAD VAN DE WETERING
het programma begon met „Salve
Antverpia” in de choreografie van de
artistieke leidster van de groep, Jeanne
Brabants. Een groot aantal dansers in
een fraaie theekleurige aankleding van
Mimi Peeteimans voltrokken hun figu
ren op niet minder dan 20 muzieknum
mers van vijf verschillende componisten
uit de tijd van de Renaissance, om
streeks 1570. Om te beginnen, is het me
niet duidelijk geworden in welke stijl
men nu eigenlijk wilde dansen. In ieder
geval was het niet in de bij de muziek
passende stijl, maar nu eens op spitsen,
vrijwel volkomen klassiek, dan weer
met de benen ingedraaid in merkwaar
dig poses en ook soms zittend op stoel
tjes en knielend op kussens.
Die muziek bestaat uit korte zinnetjes
met steeds aan het eind een rustpunt en
de zinnen van de choreografie liepen
daar volkomen overheen. Het ergste be
zwaar echter, was dat de choreografe
zich meer bezig gehouden had met op de
muziek passende poses, dan met op de
muziek passende bewegingen, waardoor
het geheel wel vaak zeer decoratief
werd, maar nooit lekker op gang kwam.
Deze laatste bezwaren golden in nog
sterkere mate voor het laatste werk van
het programma, de compositie die André
Leclair onder de titel „Bartók twaalf”
maakte op de muziek voor strijkers,
slagwerk en Celesta van Bela Bartók.
Wat we te zien kregen waren twaalf
AMSTELVEEN. De voorstelling,
die Het Ballet van Vlaanderen dinsdaga
vond in het cultureel Centrum van Am
stelveen gaf, heeft op zijn vriendelijkst
gezegd, zeer gemengde gevoelens bij mij
wakker gemaakt. De groep bestaat nu
vijf jaar en we kunnen vaststellen, dat
de dansers steeds vooruitgaan in techni
sche zekerheid. Maar zelden komt één
van die dansers los van zijn techniek,
met andere woorden, alles wordt keurig
gedaan, niets wordt werkelijk gedanst.
Om dat te bereiken zou men ook over
betere choreografieën moeten beschik
ken. Daarmee komen we op een zeer
zwakke plek bij dit gezelschap, een
zwakte die trouwens in het grootste deel
van de danswereld terug te vinden is.
LAREN (ANP). Werken van Jan
Steen en Lieve Pietersz Verschuir heb
ben dinsdag tijdens de veiling door
Christie’s in het Singer Museum in La
ren de hoogste prijzen opgebracht. Zo
wel het werk „Gramschap van koning
Ahasveros” van Jan Steen als het werk
„Vissersschepen in een riviermonding”
van Verschuin brachten 55.000 gulden op.
Volgens de veilinghouder waren de
prijzen over het algemeen hoger dan,
gezien de veilingprijzen van de laatste
maanden, werd verwacht. Veel werken
bleven in Nederland. Een aantal is ech
ter ook naar het buitenland verkocht.
ST. TRUIDEN (AP). Een onbekend
gebleven vandaal heeft met een schroe-
vedraaier of een mesje maandag een
bekend op hout geschilderd surrealis
tisch schilderij van de Belgische schilder
Paul Delvaux beschadigd. Het hing op
een tentoonstelling te St. Truiden, aldus
is door de politie bekendgemaakt.
Deskundigen zijn van mening dat het
kunstwerk, dat „Ijzeren eeuw” heet en
honderdduizenden guldens waard is, ver
moedelijk zonder veel moeite zal kunnen
worden gerestaureerd. Het vertoont een
diepe kras van een centimeter of acht in
de linkerhelft.
Wanneer de beschadiging precies is
toegebracht is niet bekend maar men
veronderstelt dat dit is gebeurd de dag
voordat de tentoonstelling is geopend
voor het publiek.
Pieter Swildens woont allang in
Bloemendaal. Hij werkt in hoofdzaak
als ontwerper. Grafiek doet hij in
zijn vrije tijd. Maar hij is wel een
beroepskunstenaar, in 1913 geboren,
opgeleid aan de Amsterdamse Rijksa-
cademie. Hij werd aanvankelijk kera-
miek-ontwerper, maar ging later in de
monumentale kupst: wandschilderin
gen, glas-in-lood-ramen, mozaïeken
en reliëfs. Na de tweede oorlog ont
wierp hij de decoratieve elementen
voor de gerestaureerde interieurs van
grote schepen, zoals de Willem Ruys,
de Oranje en tal van andere. Vanaf
1951 werkte hij als monumentaal
kunstenaar in Marokko. Sinds 1964
woont hij in Bloemendaal. Swildens
is door en door vakman, ook in zijn
grafiek. Hij maakt esthetisch bijzon
der mooie pentekeningen, ook in
kleurinkten met als onderwerp steeds
vrouwen. Hij doet dat met een lichte
ironie, veel speelsheid en een sierlijke
nadruk op erotische kenmerken. Zijn
lijn is geraffineerd gevoelig en knap,
zijn decoratieve inslag eveneens en
met een hang naar de tegenwoordig
opgang rqakende Jugendstil-nostalgie.
Daarnaast exposeert hij een groot
aantal illustratieve tekeningen in ver
schillende technieken, alle gewijd aan
Marokkaanse volksfiguren. Daarin
toont Pieter Swildens zich eveneens
een soepel en kundig talent.
Anton Pieck is in deze kolommen
natuurlijk ook al vele malen ete re
vue gepasseerd. Dat ik hem nu noem
mét zijn expositie bij Boekhandel De
Vries (ingang Jacobijnestraat),
omdat er weer een boek over en
hem is verschenen. Anton Pieck heeft
enorm veel gereisd en overal tekenin
gen gemaakt, soms ter plaatse.
nu ruim 100 bij De Vries in originele
staat te bewonderen zijn.
Roelof Klein exposeert in de crypte
van het Bloemendaalse gemeentehuis
t.e.m. 15 november zijn aquarellen,
grafiek en enige olieverven. Een
groot deel van dit werk zie ik dit
jaar voor de vijfde maal, hij zal me
niet euvel duiden dat ik er nu heel
kort over ben.
Waag naar ons unieke 15% kortingsabonnement
Amsterdam Rozengracht 146-150 tel
Beverwijk: Zeestraat j6-58. l
SCHIPHOL. Maandagmiddag kwam
Sorcar jr. met zijn gevolg in Nederland
aan. Hij is 28 jaar en de achtste genera
tie van een familie van illusionisten.
Zaterdag en zondag treedt hij met zijn
magische show 'Indrajal” op in het
Haarlems Concertgebouw.
Sorcar: „Er is altijd maar één enkele
Sorcar in de wereld. Toen mijn vader
nog leefde was hij dat. Toen hij in 1971
overleed werd ik het. Er kunnen niet
twee zonnen in dezelfde hemel schij
nen.” Hij weet wat show is Hij wacht
rustig tot alle andere passagiers uit het
vliegtuig van Air India allang verdwe
nen zijn en komt dan te voorschijn in
een gouden pak, met rose tulband op en
met fraai versierde puntschoenen, te
midden van acht mooie meisjes in het
wit en een twaalftal Bengaalse heren,
gekleed in Bordeaux rood.
De mensen uit India die bij dezelfde
uitgang staan te wachten om met dit
vliegtuig naar Calcutta terug te vliegen
herkennen hem, zijn verrast en kijken
hem stralend na.
In de perskamer beantwoordt Sorcar
vragen. Maar hij heeft ook beloofd iets
te zullen laten zien. Er is daarvoor zelfs
een groot mes uit de keuken gehaald en
eigenlijk zijn we daarvoor een beetje
gekomen, maar hij gaat rustig zitten:
„Vraagt u maar”.
V bent illusionist, la dat een gave of
kun je dat leren?
Sorcar: „Mijn land is beroemd om zijn
tovenarij, zijn mysteries en wonderen.
Ik vertegenwoordig de wonderen van
India. Veel van die wonderen kunnen
verklaard worden, maar niet alles.”
- Hoe jong bent u ermee begonnen?
„Sinds mijn jongste jeugd heb ik mijn
vader in de show geholpen. Vanaf het
moment dat ik erover na ging denken
wat ik aan het doen was, ontdekte ik
dat ik op het toneel stond.”
Doet u de nummers van uw vader?
Sorcar: .,Ik heb alles van mijn vader
geleerd, maar ik leer nog steeds. Dag en
nacht ben ik ermee bezig de zaak verder
te ontwikkelen, bijvoorbeeld met ele
menten van andere kunsten. In deze
show komt muziek, dans, drama en zelfs
circus voor. In teite is he* niet een
illusionisten-show, maar een supershow.
De naam van het programma is „In-
'drajal” dat betekent „Wonderen verricht
door Indra, de koning van de Hindoele-
genden”. Het bestaat uit een groot aan
tal verschillende nummers als een bloe
menslinger aaneengeregen”.
Zou u iets over die nummers kunnen
zeggen?
Sorcar: Als ik dat zou doen, zou ik
een stuk van mijn show weggeven. Maar
ik doe het toch, want het zien is altijd
Als u bij ons tapijt koopt, krijgt u een
kortingabonnement mee naar huis.
Elke keer dat u weer btj ons koopt,
krijgt u dan 15% extra korting.
vertrekt in de richting van de douane, al
zijn volgelingen keurig als ganzen in de
rij achter hem aan. Als toegift vertelt
de impresario nog gauw, dat Sorcar
40.000 kilo bagage bij zich heeft, alle
maal apparaten die hij in zijn eigen
fabriek zorgvuldig heeft laten samen
stellen om er bijvoorbeeld een hele auto
op het toneel mee te kunnen laten
verdwijnen en hij vertelt me van „het
water van India". Een klein vaasje
waaruit Sorcar al maar weer nieuwe
emmers met water vult.
Eii:4
Él-:
