Politiek touwtrekken rond
een nieuw Panamaverdrag
WORDEN BESTUDEERD
Jongste moeder
van Italië
is net twaalf
Max op stap met Becky
ïs
„SUPER-KINDEREN”
w
g
i
1
raI
af
g?
SPAANSE HUISMOEDER SCHRIJFT AAN KINDEREN EN ECHTGENOOT
NIEUWE KUNSTNIER
GEMAAKT IN TOKIO
H
VARIA
1975
WOENSDAG 29
OKTOBER
Vrijheid
door Jan van Beek
Zorgzame moeder
Schrijftechniek
Tegenstoom
Bezwaar
•N
ESSrewiS
- Caribische 2^e e^f
DEN HAAG „Wat elders slechts een simpele schreeuw van gekwet
ste waardigheid is, wordt hier een ernstig vergrijp dat al genoeg is om
iemand in een proces te doen belanden dat aan Kafka doet denken”.
Woorden van een Spaanse moeder, die van 16 september 1974 af in de
vrouwengevangenis Yeserias in Madrid zit opgesloten, verdacht van mede
plichtigheid bij het opblazen van een cafetaria aan het belangrijkste plein
van de Spaanse hoofdstad, de Puerta del Sol, en later ook van actieve
deelname aan de aanslag op minister-president Carrero Blanco.
■II
KANAALZONE
i Ie
Eva Forest: „Dagboek en brieven
ven.
we
speciale schrijftechniek.
■Gatun:
(Van onze correspondent)
50
I
W
De vierjarige Becky Korns uit New Phi
ladelphia in de Amerikaanse staat Ohio
gaat vaak op stap met de hond van de
buren. Een opmerkelijke vertoning, daar
de hond, Max, bijna net zo groot is alt
Becky. De eigenaar van het ongeveer
175 pond wegende huisdier zegt dat Max
van kinderen houdt en het leuk vindt om
met ze te spelen.
van Burgos het leven
vuurpeloton.
90.-
90.-
00,-
Onlangs is in Londen het eerste
internationale congres gehouden over
de problematiek rond „super-kinde-
ren” als Tim en Barbara. Vijfhonderd
afgevaardigden uit 55 landen namen
er aan deel.
De moeder van Barbara wist niet
wat ze hoorde toen de huisarts advi
seerde „dat meisje van u moet nodig
naar school”. Barbara was anderhalf.
Super-kinderen zijn immers lang
niet zo zeldzaam als men wed denkt,
betoogde Henry Collins, directeur van
de Britse Vereniging voor het Buiten
gewoon Begaafde Kind. Verrassend
vaak hebben nietsvermoedende ou
ders een genie in de dop in huis.
Wat nog veel erger is: veel van die
potentieel grote geesten worden hele
maal niet herkend, waardoor een niet
te becijferen werkkracht braak blijft
liggen.
Of dit lot ook Eva
wachten, valt niet te
wassenen opleidt. De kinderen waren
tussen de 11 en 14 jaar oud.”
Dit is niet bedoeld als kritiek, maar ik
zie haar niet als voorbeeld van modern
feminisme. Voor mij stijgt zij daar bo
venuit. Met grote tegenzin heeft zij er in
toegestemd dat deze brieven werden uit
gegeven. Zij heeft die overwonnen om
dat de intimiteit van haar brieven toch
reeds beduimeld was door de gevangenis-
censuur.
dia zijn verspreid? Wat me pijn doet
is het collectieve bedrog, ik lijd om mijn
volk, om de eenvoudige mensen die de
populaire weekbladen verslinden, sensa-
tieboeken en de dagbladpers. Vanaf wel
ke tribune, van welk platform kan ik
me verdedigen?”
Na twee dagen hadden ze dingen
onder de knie die voor volwassenen
een week hard blokken betekenen. Ze
wilden doorwerken tot middernacht
en vaak nog langer. De instructeurs
konden hun tempo niet meer bijbe
nen.”
98.-
90,-
90.-
90.-
90.-
De nieuwe kunstnier moet 110 tot
150 gaan kosten. Het instrument is
ongeveer 30 centimeter lang, een derde
van de lengte van de conventionele
kunstnieren. Het Bemberg-membraan is
niet zo duur, zodat voor elke patiënt een
nieuw exemplaar kan worden gebruikt.
De intelligentie van sommige kin
deren is zondermeer verbazend”, zegt
Collins in een vraaggesprek. „Ik heb
er kortgeleden een paar meegenomen
naar een cursus voor computer-pro-
grammeurs”. Dit waren leerlingen
van een der zeven scholen voor het
extra begaafde kind die Collins be
stuurt. „We gingen naar een bedrijf
dat via deze cursus regelmatig vol-
Inderdaad zullen de Verenigde Staten
moeten rekenen op een uit geheel
Zuid-Amerika afkomstige, harde opposi
tie, omdat men in deze landen de zeer
krasse voorwaarden van het gesloten
akkoord ziet als het resultaat van de
AMERKA-
PANAMA Het nu al jaren voortdurend politieke steekspel tussen Amerika en
Panama rond een nieuw Panamaverdrag nadert een hoogtepunt. De regering van
Panama’s president, generaal Omar Torrijos, heeft door toedoen van de minister van
Buitenlandse Zaken. Juan Antonio Tack, een Zuidamerikaans eenheidsfront tegen de
Verenigde Staten geschapen. Als een „daad van continentale solidariteit met de eisen
van het land met betrekking tot een nieuw kanaalverdrag”, zoals de Panamese
ambassadeur het uitdrukte, heeft de Zuidamerikaanse groep in de Verenigde Naties
dit land tot nieuw regionaal lid van de Veiligheidsraad uitgeroepen, om het een nog
luidere stem in het internationale concert te geven.
cepteerd, maar nadat hij zich openlijk
tot een gematigde vorm van Marxisme
heeft bekeerd, wordt hij herhaaldelijk in
de beruchte kerkers van Carabancel ge
worpen.
Van lieverlee begint deze samen
hangende problematiek aandacht te
krijgen van pedagogen en sociolo
gen. De conferentie die Collins in
september te Londen organiseerde is
daarvan het levende bewijs
Vijf dagen achtereen hebben de
deelnemers zich afgevraagd hoe het
speciaal begaafde kind kan worden
herkend, hoe het zijn mogelijkheden
optimaal kan benutten en hoe zijn
creativiteit kan worden gestimuleerd
zonder te leiden tot stoornissen of
scheefgroeien op het emotionele vlak.
De extra begaafde kinderen kunnen
de sociale „nee-zeggers” en de misda
digers van morgen worden, maar ook
de leiders, de uitvinders, de geleerden
en de kunstenaars. Zij hebben hulp
nodig om hun begaving positief te
ontplooien.”
Barcelona. Nu ik haar brieven uit de
gevangenis ken, wordt haar beeld beves
tigd: een zorgzame moeder, typisch
Spaans bemoeierig, intellectueel en op
recht, ook als zij in de gevangenis de
zwaarste lijdensweg van haar leven on
dergaat, blijft zij haar kinderen onder
richten.
Maria Carla Soldano woont in een
bergdorp in de buurt van San Remo aan
de Italiaans-Franse grens.
Een Italiaanse krant schreef dat in
dat afgelegen gebied de televisie de eni
ge ontspanning biedt, maar dat die niet
in elk gezin ontvangen wordt.
De moeder van Maria Carla zei dat zij
haar dochter niet de les had gelezen.
Burgemeester Emilio Croesi op zijn
beurt, zei: „Het hele dorp viel het op dat
het meisje uitdijde, behalve de ouders,
die zagen het niet.”
De jonge moeder is bljj: „Wij zijn hier
één grote familie,” zei ze.
De grote kracht van dit boek is, dat
het de indruk bij de lezer versterkt dat
Spanje nu bezig is zijn liefste onderda
nen te gaan haten, omdat zij zo naden
kend en zo zorgzaam zijn. Nadat de
oude republiek in de burgeroorlog is
gedood, de politiek is onderdrukt, de
in'telligentia gemuilkorfd, lijkt het erop
dat nu zelfs in Spanje de liefde als
vijandig wordt ervaren.
Forest staat te
voorspellen. De
bewijzen die de politie meent te hebben
voor haar rol in de aanslag zijn niet
bekend gemaakt. Wel zou inmiddels zijn
gebleken, dat de veiligheidspolitie niets
heeft kunnen vinden dat er op wijst dat
de bomaanslag op het café „Rolando”
aan de Puerta del Sol het werk zou zijn
geweest van Baskische verzetsstrijders.
Ónmiddellijk na deze aanslag, die elf
onschuldige mensen het leven kostte,
Ss
Het grootste punt van bezwaar tegen
herziening van het Panamaverdrag
SAN REMO (AFP). De jongste
moeder van Italië is net 12 jaar. Zij
moet volgens de nieuwe gezinswet nog
zes jaar wadhten alvorens ze de vader
van Katiuscia kan trouwen.
TOKIO (Reuter). De Asahi Medical
—Company Ltd. in Tokio heeft een nieu
we kunstnier ontwikkeld die volgens
haar zeggen drie maal doelmatiger is
dan de tot dusver gebruikte. Het dialy-
se-membraan in het instrument wordt
vervaardigd van Bemberg rayonvezels.
Die geringe behoefte aan slaap is
een vaak voorkomende eigenschap
van „super-kinderen”. „Dat brengt
hun ouders dikwijls tot wanhoop,”
zegt Collins. „Maar wat wil je als een
vader acht uur slaap nodig heeft en
zijn zoontje maar drie. Het meest
extreme voorbeeld dat ik ken is van
een jongen die tot zijn 13e nooit
langer dan een uur per nacht heeft
geslapen.”
Het echtpaar Eva en Alfonso Sastre
heeft in Spanje voldoende vrijheid geno
ten om ruime bekendheid te krijgen. In
de tweede periode van liberalisatie van
het Franco-regime rond de helft van de
jaren zestig (de eerste periode lag in de
eerste helft van de jaren vijftig) zag het
er naar uit dat zij een plaats mochten
verwerven in de culturele opbloei die
het land onder minister van Voorlich
ting, Manuel Fraga Iribarne, meemaakte.
De aanklacht tegen Eva Forest is mij
formeel niet bekend. Wel weten wij hoe
de haar vijandige en gecontroleerde
Spaanse media haar hebben afgeschil
derd als een soort duivelin, een vrouwe
lijke Raspoetin. Zij zou de macht bezit
ten om mensen zelfs over grote afstan
den te beïnvloeden. De middeleeuws
denkende Spaanse despoten menen dat
zij mede daarom naar de brandstapel
moet.
In de Nederlandse uitgave wordt de
Spaanse titel, die Eva met tegenzin aan
dit boek heeft meegegeven „Diario y
cartas desde la carcel”, met twee taal
fouten geschreven. Dat is jammer, want
het Spaans is een mooie taal die door
Eva Forest voortreffelijk wordt be
heerst. Die twee fouten zijn misschien
illustratief voor de haast waarmee deze
uitgave tot stand is gekomen. Want dit
boek moest nu verschijnen, op het mo
ment dat Nederland zich opnieuw be
wust is dat er in Spanje verschrikkelijke
dingen gebeuren met mensen; en vooral
met lieve mensen als Eva Forest.
geschreven. Na dertien maanden
vooronderzoek zal Eva Forest wel
licht binnen niet te lange tijd worden
voorgeleid voor de militaire rechter.
Het is niet uitgesloten dat voor haar
aandeel in de aanslag op minister
president Carrero Blanco, de dood
straf tegen haar zal worden geëist.
In kringen van de Spaanse opposi
tie durft men niet te geloven dat
deze zal worden voltrokken. De inter
nationale reactie daarop zal nog hevi
ger zijn dan in het geval van de drie
leden van het FRAP en de twee
Basken die enkele weken geleden op
een zaterdagmorgen worden doodge
schoten. Omdat haar dit lot te bespa
ren heeft de actiegroep Rooie Vrou
wen een week lang voor het gebouw
van de Spaanse ambassade in Den
Haag gedemonstreerd. (Zie foto).
„Ik verheel niet dat ik Baskische
vrienden heb, die ervan dromen hun
problemen op te lossen”, schrijft Eva
Forest. Deze bekentenis, gedaan „zelfs op
momenten dat dat gevaarlijk is”, is haar
noodlot. Dit boek is door de Westeurope-
se feministen geadopteerd. Het was de
feministische uitgeverij „Editions des
Femmes” te Parijs die het voor het eerst
uitgaf.
„Ca. twee percent van de school
gaande kinderen is buitengewoon be
gaafd, dat wil zeggen heeft een intel-
ligentie-quotient van 140 tot 145 (het
„geniale” niveau) of meer”, aldus
Collins in een referaat.
werd door velen in de oppositie aange
nomen dat dit een uit de hand gelopen
provocatie was van ultra-rechts.
Met Eva Forest zitten nog Maria Luz
Fernandez, secretaresse van de Cubaanse
ambassadeur en de bouwvakker Antonio
Duran. In enkele brieven schrijft Eva
Forest over hen. Zij deelt haai* kinderen
mee dat Maria Luz maanden lang in de
isoleercel heeft gezeten, het langste van
de hele groep die gelijktijdig met haar is
gearresteerd. Antonio krijgt volgens
haar langzaam zijn gezichtsvermogen te
rug. „Dus maak je niet te veel zongen”,
schrijft zij, „wij redden het hier door
onze moed.”
Eva Forest beschrijft daarin hoe zij
bij haar eerste verhoor op het hoofd
kantoor van de Spaanse veiligheids
dienst in Madrid werd gefolterd. Hoe
zij werd getrapt en geslagen, uren
lang met haar gezicht tegen de muur
moest staan, flauw viel, met water
werd gegooid en beledigd. Een af
schuwwekkend relaas.
Haar dagboek en brieven uit de
vrouwengevangenis Yeserias in Ma
drid zijn in een veel rustiger sfeer
Het Amerikaanse State Department is
overtuigd van de noodzaak op de Pana
mese eisen in te gaan. Kissinger echter
strijdt op twee fronten. Een groep van
38 senatoren en 126 leden van het Huis
van Afgevaardigden heeft een verklaring
uitgegeven, waarin elke verandering of
aanpassing van het uit 1903 daterende
verdrag van de hand wordt gewezen.
Daarbij wordt gesteld dat een nieuw
verdrag in feite een capitulatie zou in
houden omdat de Verenigde Staten dan
afstand zouden doen van hun souverei-
niteit over het kanaal. Het State Depart
ment gaf hierop als antwoord, dat de
Verenigde Staten een dergelijke souve-
reiniteit nooit hebben gehad.
„Alles wat er met ons gebeurt neemt
reusachtige prpporties aan. Ik voel mij
alsof ik gezien word via het paranoïde
delirium van iemand; dat ik een be
standdeel ben van een dolgedraaid sys
teem. Ze zijn zelfs zover gegaan dat ze
zeggen dat ik hypnotische macht heb en
dat ik in voorkomende gevallen de men
sen op afstand kan beïnvloeden
Bezien vanuit deze hoek hebben guer-
rilla-organisaties in bijvoorbeeld Argen
tinië of Mexico weinig kans van slagen,
terwijl een door de Panamese regering
georganiseerde guerrilla niet alleen een
ernstige bedreiging vormt voor het in
het kanaal geïnvesteerde kapitaal, doch
ook een zware wisser zou trekken op de
toekomstige betrekkingen tussen Noord
en Zuid-Amerika.
LONDEN (UPI). De ouders van
Tim realiseerden zich dat hun spruit
iets bijzonders was toen hij zijn
tweede liefdesbrief schreef aan een
pop-zangeres en het alfabet achter
stevoren begon op te zeggen. Tim was
toen een peuter van drie.
Dat mag dan zo zijn, het herken
nen van deze kinderen wordt moeilij-
ker naar gelang men op de maat
schappelijke ladder af daalt.
„In de lagere milieus wordt het
bezit van zo’n kind vaak ervaren als
een stigma, iets dat afwijkt en daar
om moet worden gemeden”.
„In die milieus wordt naar schat
ting slechts één op de vijf potentiële
genieën herkend, wat er op neerkomt
dat viervijfde van dit talent volko
men wordt verknoeid.”
Maar de voorstanders van de „status
quo”, waartoe ook de gouverneurs van
de zuidelijke staten behoren, geven te
genstoom. Toen Kissinger tegenover hen
sprak over het onvervreemdbare Ameri
kaanse recht het Panamakanaal gedu
rende een langer tijdvak eventueel te
verdedigen, antwoordde Tack hierop, dat
Panama geen enkel verdrag zou accepte
ren dat voorziet in de blijvende aanwe
zigheid van ook maar één Noordameri-
kaanse soldaat in de Kanaalzone. Tacks
woorden hebben duidelijk betrekking op
de tijd na het jaar 2000; het jaar waarin
het nieuwe verdrag met een Noordame-
rikaans verdedigingsrecht vervalt.
Kissinger sprak over het gevaar van
een „Vietnamisering” van de Kanaalzo
ne. Inderdaad hebben Torrijos en Tack
in min of meer bedekte termen gedreigd
met een guerrilla-oodlog wanneer de
Verenigde Staten zich niet meer toegeef
lijk zouden opstellen In de laatste de
cennia hebben vrijheidsstrijders overal
waar zij tegen koloniale bezettingsmach
ten vochten, succes geboekt, omdat zij
de bevolking aan hun kant hadden.
Qaarentegen zijn guerrilla-oorlogen in
alle landen waar men zonder de steun
van de bevolking en zonder duidelijke
nationale en politieke doelstellingen
zelfs tientallen jaren strijd voerde, mis
lukt.
Haar schreeuw van gekwetste waar
digheid is in boekvorm uitgekomen:
„Dagboek en brieven uit een Spaanse
gevangenis”. Haar naam: Eva Forest,
moeder van twee zonen, Juan en Pablo
en van het meisje Eva. Zij is echtgenote
van de begaafde schrijver Alfonso Sa
stre, een man die in de jaren zestig nog
door het regime van Franco werd geac-
Maar met die extra lusten komen
er ook extra lasten. „Een enorme
problematiek”, zegt Collins. Want hoe
kunnen de leerkrachten, laat staan de
ouders, adequaat omgaan met een
meisje van 8 dat computers te slim
af is of met een 9-jarig jongetje dat
Grieks wil leren?
Noordamerikaanse geweldpolitiek van
het begin van deze eeuw en een duide
lijk voorbeeld van inmiddels achterhaald
kolonialisme. Klaarblijkelijk heeft de
speciale Amerikaanse ambassadeur, Ells
worth Bunker, die als leider van de
Noordamerikaanse delegatie de nieuwe
onderhandelingen voert met de Paname
se minister van Buitenlandse Zaken, op
dracht ontvangen zich meer flexibel op
te stellen.
„Sommige artsen zijn van mening
dat ze deze buitengewone begaafdheid
reeds ónmiddellijk na d< geboorte
kunnen herkennen”, vervolgt Collins
die al 33 jaar in het onderwis zit.
„Veelal kunnen ze lopen en praten
voor hun eerste verjaardag en als ze
beginnen te praten is het met zinne
tjes tegelijk en niet in losse woorden.
Ik ken verschillende kinderen van
twee jaar die reeds de betekenis van
honderden woorden kennen Hoewel
de positie van een „super-kind” in
relatie tot ouders, broertjes en zusjes
vaak problemen oplevert, houdt Col
lins vol: „Het omgaan met die kinde
ren is een bron van vreugde en erg
inspirerend. Ze vorderen zo gemakke
lijk. spelenderwijs”.
Eva Forest heeft psychiatrie gestu
deerd en is door haar ervaringen in
Cuba, samen met haar man tot het
Marxisme bekeerd. Alfonso Sastre werd
kort na haar gearresteerd, omdat hij in
een brief aan de regering had geprotes
teerd. Hij is inmiddels vrij, na maanden
lang in de gevangenis van Carabancel
gezeten te hebben, waar hij aan zijn
boek over de „verbeelding” heeft ge
werkt. In zijn gezelschap heb ik Eva
Forest wel eens ontmoet in Madrid en
4**
„Er bestaat geen intimiteit meer tus
sen ons, sinds deze brieven geschonden
zijn, sinds ze door de dubbele barrière
moesten gaan van militaire- en gevange-
niscensuur, voordat ze het daglicht
mochten zien.” Zij erkent het zelf, haar
brieven werden geschreven om de cen
suur te kunnen passeren.
wordt echter gevormd door de veronder
stelling, dat hierdoor de veiligheid van
de Verenigde Staten in gevaar zou kun
nen worden gebracht. Het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken is
daarentegen van mening, dat een niet
herzien van dit verdrag een veel groter
gevaar zou kunnen inhouden, omdat Pa
namese activisten wellicht zouden kun
nen overgaan tot het verstoren van het
scheepvaartverkeer in het kanaal. Daar
bij lopen de Verenigde Staten dan ook
nog het gevaar het kanaal tegen een
vijandig gezinde bevolking te moeten
verdedigen.
Onlangs werd een demonstratie voor de Spaanse ambassade in Den Haag gehouden.
Het opschrift van het spandoek: „Eva Forest, jouw strijd, onze strijd”, spreekt voor
zichzelf.
Volgens de Spaanse politie wordt zij
ervan verdacht de verbindingsvrouw te
zijn geweest tussen het commando dat
de bom plaatste die de lijvige Carrero
Blanco met zijn gepantserde auto vijf
verdiepingen hoog heeft geblazen en de
buitenwereld. Een soortgelijke rol die de
jonge Bask Otaegui in de gevangenis
kostte voor het
mag elke dag maar één vel vol schrij-
Zij gaat daardoor steeds kleiner
schrijven, vraagt haar dochtertje ball-
pennen met dunne punten mee te bren
gen en bij het lezen een vergrootglas te
hanteren.
Als blijkt dat zij ook beschuldigd
wordt van medeplichtigheid aan de
moord op Carrero Blanco, schrijft zij
en dat passeert de censuur over haar
eigen positie: „Ik ken de vijand en ik
weet dat niets wat van hem komt mij
wezenlijk kan kwetsen. Ik heb jullie bij
verschillende gelegenheden gezegd dat ik
alles kan verwachten, absoluut alles van
die kantWat me woedend maakt in
deze geblokkeerde situatie waarin
ons bevinden, is dat het ons absoluut
onmogelijk is om ons te verdedigen
Sinds vijf maanden is er een campagne
tegen ons gevoerd en hoewel wij wach
ten op het oordeel, dat alles aan het
licht zou moeten brengen, is dat niet
voldoende. Wie kan zoveel aanvallen,
roddels, wild verspreide beledigingen
uitwissen die door alle communicatieme-
Meer nog dan haar dagboek en
brieven aan haar kinderen uit de
gevangenis heeft een uit haar cel
gesmokkelde brief van Eva Forest
aan de buitenwereld, de aandacht
getrokken. Die brief werd met een
feministisch protest voor het eerst in
Le Monde gepubliceerd.
In de gevangenis ontwikkelt Eva Fo
rest een speciale schrijftechniek. Zij
PANAMA
t i Kanaal Sluis
1 Spoorweg
km
=KANAAl5zuio^
AMERjK^
Collins’ vereniging en het Londense
congres willen daar in internationaal
verband iets aan doen. Ze willen
echter ook voorkomen dat het „in
zijn begaafdheid opgesloten kind”
zich eenzijdig ontwikkelt en geen
compleet mens, maar een tragische
karikatuur wordt. In een vouwblad
stelt de vereniging de alternatieven
schril tegenover elkaar:
ffizXAAP HOORN*-
■Jii±Modden M'
•MirafloreSL^ffaiii
uit een Spaanse gevangenis”
