6 Soorten
Jac. van Looy in expositie
en boek
Bankier betaalt 80 mille
voor antiek scheepsmodel
Fabeldier speelt theater
Herenhoeden
petten
N
de
Passe-Partout Lening
De jarige Schorpioen aast onverzettelijk
op’n Prisma.
Als persoonlijke
lening voor
1001 dingen heeft de
Van der Louw
bemiddelt in
V ARA-ruzie
Inde'
\fanR
natuuriijk.kaiUJ
oklasse-Serie.
L
PRISMA V
l
MENSELIJKE GETUIGENIS VAN EEN MAN MET VEEL TALENTEN
ie
Hoge prijzen op kunstveilingen
Sereen werk van Meredith Monk in Mickery
RED
I
igen:
fl
DONDERDAG
3 0
OKTOBER
1975
KUNST
if
en.
.tel..
O:
Coupon
Zend mij een folder over de Passe-Partout Lening
456,88
903,61
1.082.30
177,04
344,45
411,41
n
id
247,-
484,24
579,14
\ll
2
c
l 1
ongelooflijke precisie.
En hierom:
Als u in de periode
van 23 oktober
t/m 22 november een
Prisma koopt.
De Banque de Paris et des Pays-Bas N.V. heeft
weer een nieuw produkt aan haar produkten-
pakket toegevoegd, de persoonlijke lening, te
gebruiken waarvoor u maar wilt. De Passe-
Partout Lening is een lening met een aflossings-
schema van bijvoorbeeld 12, 24 of 36 maanden
tegen concurrerende rente. Voorbeeld:
HAARLEM. „De verhevenheid waarop ik werk in de Sixtijnse
kapel in Rome. Red.), is omgeven door een balustrade, met op de uitste
kende hoek een soort van paal, zal ik maar zeggen, voorzien en eindigende
in een bal, die vroeger, geloof ik, verguld is geweest; daar begint de zon,
en elke keer moet ik naar dat verbazende lichtpunt zien, die in de domme
lige ruimte straalt als een kleine zon, met het wijkende blauw van het
Laatste Oordeel tot achtergrond. De laatste dagen ben ik zo vrij tegen elf
uur mijn hoed op die paal te zetten, als een soort van domper; toch neemt
al dat licht geen ogenblik mijn ambitie en mijn ingenomenheid (dat is een
koud woord, maar ik weet geen beter op ’t ogenblik) voor Michel Angelo,
weg. Elke dag ga ik het mooier vinden, en elke dag zie ik wat nieuws. On
danks de passie die er uit leeft, zit er zoveel geheimzinnige mystieke
poëzie in, die niet beredeneerd of gedacht, maar vanzelf geworden is. Dat
voelt men. Het heerlijke middenstuk, waar ik u reeds van sprak. Adams
wording of ontwaken, wat is de wijze van uitdrukken daar eenvoudig en
hoog poëtisch. God de vader komt aanzweven met wijd geplooid kleed, met
dezelfde zwaaiende lijn als het kleed van mijn Sibylle. Met een heffing der
arm wekt hij het leven, en de jonge mens strekt als in een droom, in vaag
bewustzijn, de arm uit, daar ontmoeten de beide handen elkaar en het
goddelijke leven gaat langs de vingertoppen in één enkele aanraking in de
mens over.”
I
I
I
I
I
I
fin.) BANQUE DE PARIS ET DES PAYS-BAS NV
I
I
HD
Waarom? Omdat
elk Prisma horloge
een perfekte vormge- i
ving heeft. Omdat er
een Prisma is voor
elke prijs.
Omdat ’n Prisma
gemaakt is met
I
ij
(ADVERTENTIE)
ing.
t
id
e
'9'
,000,
u
HEIN STEEHOUWER
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
3
BANQUE
hatters since 1896
aflossing in
een lening
aan bo-
ADVERTENTIE)
naatn
adres
KRUISWEG 72- HAARLEM
h
woonplaats
Zenden naar antwoordnummer 8271, Amsterdam.
Geen postzegel plakken.
ig
king.
Amsterdam - A’dam-Buitenveldert - Arnhem - Breda - Den Haag*
Dordrecht - Eindhoven Haarlem - Heerlen - Groningen -
Maastricht - Roermond Rotterdam Utrecht Venlo.
HILVERSUM (ANP) Burgemeester
André van der Louw van Rotterdam zal
zitting nemen in een commissie van goede
diensten van de VARA. Hij doet dit op
verzoek van het VARA-personeel. Dit
heeft een woordvoerder van de VARA
12 x 23
24 x 11
24 x 2S
48 x 11
36 x 35
60 x 21
48 x 41
60 x 35
Zaterdagavond brengt de groep weer
„Anthologie” en „Small scroll”. Vana
vond en morgen brengt men iets anders:
„Paris” en „Songs from the hill”. Moder
ne esteten, op naar Mickery.
JAC HEIJER
5.000,-
10.000,-
12.000,-
-
£Z >S3
i
i z.
-en nog acht andere
lekkernijen in royale familiezak.
Scborpioen-afficbe cadeau
van uw Prisma Juwelier.
woensdag meegedeeld.
Het bestuur van de omroepvereniging
zal op korte termijn eveneens een com
missielid benoemen. Beide commissie
leden zullen vervolgens een derde lid
kiezen.
De commissie heeft tot taak een oplos
sing te zoeken in het conflict tussen lei
ding en personeel van de VARA. Het plan
voor de vorming van een commissie ont
stond nadat enige weken geleden de on
dernemingsraad aftrad als gevolg van de
interne, conflicten bij de omroepvereni
ging.
Ze werken al tien jaar aan de integra
tie van verschillende kunsten. Het werk
is het resultaat van onderzoek naar
beeldentaal, bewegingstaal en de stem-
mogelijkheden. De groep en zijn leidster
Het brievenboek, waarin die reizen uit
voerig uit de doeken worden gedaan, is
zeer interessant. Van Looy was een goe
de briefschrijver en Allebé bleek een
goed schrijvende tegenpartij. Kunsthisto
risch zijn die brieven bovendien van gro-
Alles geschiedt met een indrukwek
kende precisie. De uitvoerenden zijn tot
het uiterste geconcentreerd. Dat moet
ook, want een enkele ondoordachte be
weging en de hele zaak zou als een
flauwe-kul-pudding in elkaar zakken.
Het theater dat Meredith Monk en haar
groep, die The House heet, brengen is
pure vorm. Zodra die ook maar een
kleinste slordigheid zou vertonen, dan
zou de voorstelling juist door zijn vage
inhoud door de mand vallen als de
dansjes van het zielige danseresje van
cartoontekenaar Jules Feiffer. Monk en
The House voorkomen dat op een sub
lieme manier.
Wilt u meer inlichtingen, zend dan onderstaande coupon
in.
„Vrouw in Rome”, een der aquarellen
van Van.Looy.
MRI0‘5 Kenaupark 31 - Haarlem - tel. 023-319096
In 1886 debuteerde hij met proza in
De nieuwe gids. Hij was toen 31 jaar.
Zijn schrijftalent had hij ontwikkeld tij-
des zijn academietijd. En dat talent was
groot. Bekend zijn geworden zijn vroege
autobiografische roman Gekken, later
enorm populair, zijn drie delen Jaapje,
Jaap en Jacob. Hij schreef nog veel
meer, reisschetsen bijvoorbeeld en ande
re proza, maar ook veel gedichten. Hij
maakte zowel vertalingen van werk van
De Musset als van Shakespeare.
Over het tekenwerk heb ik al vaker
geschreven. Ik zal er nu kort over zijn.
Van Looy komt hoe kan het anders
in zijn nu geëxposeerde reistekeningen
over als een warmvoelend mens met een
grote aandacht voor het leven van een
voudige mensen in de Italiaanse straten.
Hij kon, als voormalige weesjongen, dat
volksleven uiteraard uitstekend aanvoe
len. Een heel gave tekening hier van een
ernstig kijkend jongetje dat in een café
lucifers loopt te venten is psychologisch
volkomen ingeleefd. Dat treft ook in een
tekening van het dochtertje van zijn
huisbaas in Florence.
Van Looy is dus meer dan alleen maar
een knappe tekenaar. Dat bewijst hij ook
in zijn architectuur, in straatjes en aller
lei ander werk waarin de mens een ge
ringe rol speelt en de gebouwen een gro
tere. Hij moet als jonge reiziger met
open ogen hebben rondgekeken, niet al
leen in zijn Sixtijnse kapel, waar hij zijn
verplichte werkstuk de genoemde Sibylle
moest maken, om de Prix de Rome-
commissie te bewijzen dat hij zijn reis
beurs waard was geweest.
AMSTERDAM (ANP). Een Curacao-
se bankier. C. Broere, heeft er bijna
tachtigduizend gulden voor over gehad
om in het bezit te komen van een
scheepsmodel van een oostindisch re
tourschip, dat voorzover bekend is nooit
in werkelijkheid is gebouwd. Het model,
dat uit de collectie Enthoven afkomstig
is, werd dinsdag even na middernacht
door veilingmeester J. P. Glerum van
Sotheby Mak van Waay in Amsterdam
ingezet voor 25.000 gulden en bereikte
binnen een paar minuten het hamerbe-
drag van 68.000 gulden.
Daarmee was de bankier, voor wie
door een tussenpersoon werd geboden, er
nog niet, want op deze som kwam nog
eens zestien procent veilingkosten zodat
de heer Broere tenslotte 78.800 gulden
voor zijn aanwinst moest neertellen. Hij
schijnt van plan te zijn het model te
exposeren in het hoofdkantoor van zijn
bank, de International Mercantile Bank
in Willemstad op Curacao.
Dit scheepsmodel was het pronkstuk
van de avondzitting van een veiling, die
in het teken stond van Amsterdam 700.
De veilingzaal was te klein om alle
belangstellenden te herbergen. Die grote
belangstelling was volgens veilingmees
ter Glerum ook de oorzaak van de
Monks optreden heet „Anthologie”,
met ais ondertitel „Vermaak voor de
koningin”. Op de achtergrond zit name
lijk een figuur in het wit, bekleed met
een antiek borstkuras en een Griekse
helm; te luisteren: de koningin. In het
tweede deel van het programma „Small
scroll” (kleine rol) geheten, speelt deze
koningin de belangrijkste rol. Zij is dan
omringd door allerlei figuren, die zich
voorstellen als „de jongere zuster”, „de
leraar”, twee góden, het beest, kortom
niet nader omschreven figuren uit een
verre vage mythologie. Ze zijn in het
wit gekleed. Hun bewegingen zijn uit
splitsingen van die van Meredit Monk.
Kt*£<*^*
Het bovenstaande is een fragment uit
een brief van de jonge Jacobus van Looy
geschreven tijdens zijn Prix de Rome
reis aan prof. August Allebé, zijn leer
meester aan de Amsterdamse Rijksaca-
demie. Deze brief en vele andere vindt
men in „Wie dronk toen water”, een uit
stekende bloemlezing uit de briefwisse
ling, verzorgd door F. P. Huygens en uit
gegeven met te weinig voorbeelden van
reistekeningen door Meulenhoff in Am
sterdam.
Enkele van die brieven, ook kleine
voorwerpen en andere „reliquieën” lig
gen tentoongesteld in het prentenkabinet
van het Frans Halsmuseum temidden
van een groot aantal van de reisschetsen,
uitgewerkte tekeningen en aquarellen
die Van Looy tijdens zijn vroege reizen
maakte.
Het voert te ver uitvoerig in te gaan
op het leven van Van Looy en zijn be
tekenis in eigen tijd en later. Bekend is,
hoe hij vanaf zijn vijfde jaar (in 1860) in
het Haarlemse Burgerweeshuis is opge
voed. Hij werd letterzetter en schilders-
knecht, leerde het schildersvak op een
Haarlemse avondschool en ging in 1877
naar de Amsterdamse academie, waar hij
de beschermeling werd van de bekende
leraar professor August Allebé. In 1883
behaalde hij een (met de schilder Dun
selman) gedeelde Prix de Rome. Hij
maakte zijn verplichte tweejarige studie
reis en in de twee daaraanvolgende ja-
ren nog eens een reis naar Spanje en
Marokko, dat hij later weer heeft be
zocht.
Van Looy moet een boeiende man zijn
geweest met algemeen erkende gaven.
De eenvoudige weesjongen en ambachts
man sloot literaire vriendschappen met
figuren als Willem Kloos, Frederik van
Eeden, Lodewijk van Deyssel en vele an
deren. Op de academie had hij al naam
als zeer veelbelovende leerling.
AMSTERDAM. Meredith Monk is
een klein vrouwtje met een fijn gesne
den koppie, een tikkeltje schele ogen. Ze
zit aan de piano in een wit truitje en
een wijde witte broek. Ze begeleidt zich
zelf terwijl ze niet een heel bizondere
stem geluiden zingt. Volgens een telkens
visselend patroon. Het is een vogeltje,
ach nee, een fabeldiertje. Als ze lange
tijd op ongehoorde manier gegorgeld
heeft, staat ze op en beweegt zich in een
zeer gespannen stilte over het speelvlak
van het Mickerytheater. Ze gebruikt de
Amerikaanse ballettraditie op een heel
eigenzinnige manier en beeldt daarmee
hetzelfde uit als met haar zang. Wat de
uitbeelding betreft is niet in begrippen
onder te brengen, maar het is heel
spannend, sereen en mooi, en toch
schuwt Meredith Monk hier en daar een
kleine geestigheid niet.
te waarde, want je leest er precies uit
hoe een prijswinnaar met zuinig toege
meten (en (telkens te laat verzonden)
geld moest toekomen. Zo’n hele gang van
zaken is in die brieven heel interessant
beschreven.
Toch zijn de brieven eigenlijk nog van
een groter belang, buiten het genoemde
om. Van Looy schrijft in de brieven na
tuurlijk veel minder gepolijst dan bij
voorbeeld in zijn bekende verhaal „De
dood van mijn poes”. In zo’n verhaal be
hoort hij echter bij de Tachtigers, de lite
raire figuren temidden waarvan hij
leefde.
In de brieven is de jongen aan het
woord, die de reis graag maakt, maar
die ook tal van bedenkingen heeft. De
opdracht drukt hem, hij wordt vrij ern
stig ziek in Genua, hij lijdt kou 'in de
winter die in Noord-Italië ook heel
streng kan zijn, hij moet bij een Neder
landse consul om hulp aankloppen en
toegezegde gelden kernen te laat. Een lij
densweg is het echter evenmin, want er
komen ook zeer opgewekte brieven in
voor, waaruit onder meer zijn grote be
wondering spreekt voor de oude Itali
aanse meesters. Kortom, de brieven vor
men een uitstekend en soms ook ontroe
rend verslag van zijn bevindingen en
zijn literaire talent komt er toch ook in
uit. Het is eigenlijk een enorm goed
boek.
Wie het boek wel of niet leest, hij moet
toch eens gaan kijken in het prentenka
binet, waar tot en met 4 januari die hele
serie tekeningen te zien is, maar ook het
schilderij waarmee hij zijn Prix de Rome
won en zijn verplichte Sibylle. Het zijn
geen wonderen, want natuurlijk zijn ze
sterk academisch gericht en ze leveren
daardoor in het algemeen meer het beeld
van het type onderwijs in die jaren. La
ter zou Van Looy veel vrijer en beter
gaan schilderen en veel van die vrijheid
is reeds te vinden in de reisschetsen. Al
les bij elkaar, boek en expositie, vormen
man die in zijn tijd bijzonder veel heeft
een passend „monumentje” voor een
betekend en die hernieuwde belangstel
ling waard is.
De handelingen zijn verheven en geser
veerd. Tussendoor bewegen drie in jeans
overalls gehulde vrouwen, die iets als de
bevolking voorstellen. De eventuele
zwaarwichtigheid wordt gerelativeerd
door een werkster in oude bontjas, die
met bezems scharrelt en, waar tekst
gesproken wordt, de spelers sen toeter
voorhoudt. Monk en een fluitist begelei
den de bewegingen van dit theaterachti
ge ballet.
sen als musea, stations, parkeerplaatsen,
stadions, theaters, kathedralen, etc. Het
werk houdt het midden tussen beeldende
kunst en theater, een richting die de
laatste jaren in opkomst is. Dat Mere
dith Monk er al tien jaar mee bezig is,
betekent dat ze een pionierster is ge
weest, die een zeer grote klasse heeft
bereikt.
I
aflossing aflossing in aflossing in
IZmnd.p.m. 24 mnd. p.m. 36mnd.p.m.
Twee figuren uit „Smal scroll”: de godin
en het beest.
Moderne Icwaliteitshorlopes.
bijzonder hoge prijzen, die
algemeen werden betaald.
Zo gingen schilderijen van Jonas Zeu-
ner, die volgens de veilinghouder nooit
meer hebben opgebracht dan bedragen
tussen 3000 en 4000 gulden nu weg voor
ongeveer 10.000 gulden.
De hoogste prijzen bij de schilderijen
werden betaald voor een Springer
(56.000 gulden) en een gezicht op de
Dam van Berckheyde (46.000 gulden).
Twee Breitners brachten het tot 22.000
en 19.000 gulden.
Hoge prijzen werden voorts betaald
voor klokken en meubelen. Twee staan
de klokken brachten het tot 22.000 en
19.000 gulden, een mahoniehouten com
mode vond voor 10.000 gulden een nieu
we eigenaar. Een „pijpje” pilsener bier
uit het begin van de jaren dertig ging
naar het Amsterdams Historisch museum
voor 130 gulden.
LAREN. „Krankzinnige prijzen”
zijn volgens een woordvoerder van
Christie’s voor antiek betaald op de
woensdag door deze organisatie in het
Singermeuseum in Laren gehouden vei
ling. Vooral meubelen en kandelaars la
gen zeer goed in de markt. In een aantal
gevallen werd meer dan het dubbele of
zelfs het drievoudige betaald van de
door medewerkers van Christie’s ge
schatte waarde. „En wij waren bij onze
schattingen zeker niet aan de lage kant
geweest”, aldus de woordvoerder.
over het
10
gespeeld werden in uiteenlopende plaat-
