Madrid en Algerije blijven bij zelfbestemmingsrecht bevolking twiHfde bestand Explosie op booreiland: drie doden Kernreactoren VS naar Egypte Binnenkort politieke processen in Portugal Weinig vooruitgang in zaak-Herrema Libanon: •p’ VENETIE Weer tientallen doden SCHEEF Kissinger bevestigt overweging Instelling speciale rechtbank GALILEI GALLAGHER EN COYLE HEBBEN WEER OM VOEDSEL GEVRAAGD OLIE-ALARM IN RIJN EN AAN Bestand in Angola OOSTZEEKUST door nico scheepmaker MAANDAG Mars Definitief J ■BI igstuig CIA idienst -presi- rs aan n Irak ishing- ek van nleider rst te- ndelijk :ns en Sahara. In de hoofdstad El Aaiun verklaarde hij dat de Spaanse regering, laarde die hij sinds donderdag leidt, de Saharabevolking niet in de steek zal laten .-o zal „omdat onze rol in de wereld en onze historie dit van ons eisen”. „Tot een hel” (Van onze redacteur in Barcelona, Robbert Bosschart) MADRID. Om te tonen dat Spanje een waardige rol in de wereld politiek kan spelen, en dat hijzelf tegen koning Hassan opgewassen is, bracht prins Juan Carlos zondag een spectaculair bezoek aan de Spaanse lel Sol Dom Lijk Brand BINNEN- EN BUITENLAND ■F ‘5* Juan Carlos naar Spaanse Sahara De Verenigde Staen hebben- afwjj- ge- Vooi aan een misdrijf Intussen blijkt meer en meer dat de Er bevonden zich op het booreiland 71 mensen. Allen zijn geëvacueerd. Twee weken geleden was men op het boorei land (van de maatschappij „Phillips Pe troleum” begonnen met de winning van olie. De oorzaak van de explosie is niet bekend. Een hevige brand die op de explosie volgde, kon na enige tijd worden be dwongen. STAVANGER (UPI/Reuter) Een ontploffing op het booreiland „Alpha” in het olieveld Ekofisk in de Noorse sector van de Noordzee heeft zaterdag aan drie mensen het leven gekost, terwijl er drie ernstig werden gewond. Een paar maanden geleden schreef ik het volgende stukje: Goed nieuws voor de Venetië-fans. Deze mooiste stad ter wereld is bezig als een phoenix uit zijn spoelwater te verrijzen, want een onder zoek heeft uitgewezen dat Venetië de laatste drie jaar bijna 2,5 cm gestegen is, terwijl het haar gewoonte was per vijf jaar 2,5 cm weg te zakken- Dat scheelt toch gauw 5 cm. Wie anders tot zijn enkels in het water had gestaan, heeft nu alleen maar natte voetzolen! Ik was al bang dat de 99 meter hoge Campanile op het San Marco-plein in het jaar 21.775 voorgoed kopje-onder zou gaan, maar dat gevaar lijkt nu even bezworen. zal veran- geheel (ing in het dat In El Aaiun werd hij ontvangen door de bevelhebbers van de zone en van de belangrijkste eenheden, waaronder het Ier er verge- le 500 'okken i hou- om de LOEANDA (Reuter). De drie Ango lese bevrijdingsbewegingen hebben za terdagochtend het vuren gestaakt, zo is gisteren vernomen van Portugese krin gen in de hoofdstad Lceanda. Het bestand zou zijn overeengekomen in verband met besprekingen in Kampa la (Oeganda) tussen het politiek bureau van de Organisatie van Afrikaanse Een heid en vertegenwoordigers van MPLA, FNLA en UNITA. De OAE probeert een eind te maken aan de burgeroorlog voor Angola op 11 november onafhankelijk wordt. ■n) zei svoor- ig van le be- ip het binnen >assing >R-be- demo- vorden it die- ict de lisaties dat in ’ember PPR- itische dan de 2,3 miljard die was overeengeko men tijdens de pendelmissie van Kissin ger in de afgelopen zomer. 20.000 soldaten per maand weigeren te betalen. De gezondheidsautoriteiten in Lissabon hebben zaterdag gewaarschuwd dat het uitbreken van cholera in Midden-Portu- gal zou kunnen uitgroeien tot een lande lijke epidemie. In de universiteitsstad Coimbra zijn zes personen aan de ziekte overleden na mosselen te hebben gege ten. Driehonderd geïnfecteerde Portu gezen liggen in ziekenhuizen. i New twee an een ii land snt be- miljard dagen neester nadat aanbod de ru- 'U Bea- t. Bea ter van hij de wangen kringen iwoners Vat de ;ewezen te hoog De verrassende reis van prins Juan Carlos naar de Sahara, terwijl Franco in onveranderde toestand in Madrid op het sterfbed lag, had echter ook grote waar de voor dé binnenlandse politiek. De prins vertrok bij dageraad uit Madrid in een speciaal regeringsvliegtuig dat door twee jagers werd begeleid, en werd ’s avonds om zeven uur bij zijn terugkeer ontvangen door premier Arias Navarro. Hij werd vergezeld door de minister van het leger, generaal Coloma Gallegos, en ging zelf in generaalsuniform. In de geschiedenis en kunstboeken zal ik dus nooit hand in hand komen te staan met Pisano (De architect) en Gali lei. Toch jammer. U weet dat Galilei de man was die de Toren van Pisa gebruik te voor de bestudering van de valwetten. „En toch staat-ie scheef!” was een uit spraak van hem, die vooral beroemd werd omdat de Toren van Pisa in 1638, toen hij zijn boek „Discorsi” schreef, nog helemaal niet zo scheef moet hebben gestaan. De toren verzakt immers bijna 10 sim per jaar. De huidige scheefstand is ongeveer 4,37 meter, 337 jaar maal 10 mm is 3,37 meter scheefte, dus stond de scheve toren van Pisa in Galilei’s tijd niet meer dan een meter uit het lood. „En toch staat-ie scheef!” was dus een gewaagde uitspraak voor die tijd. Mijn eigen kans is nu nog Venetië. De Italiaanse regering verwacht veel inzen dingen uit de gehele wereld, omdat de winnaar niet alleen roem oogst tijdens zijn eigen leven, maar ook de historie in zal gaan als de redder van Venetië. Mijn plan is: in de straten en kanalen water dichte glazen tunnels bouwen en rustig afwachten tot alles onder water komt te staan. Het toerisme zal heus niet afne men als je prachtige onderwaterwande- lingen kunt maken door Venetië. Prins Juan Carlos tijdens zijn bezoek aan de Spaanse Sahara in gesprek met een aantal voorstanders van onafhanke lijkheid van dat land. laten koeioneren. Madrid blijft bereid om een akkoord met Marokko te zoeken, maar weigert bij voorbaat de verliezen de partij te zijn. kzaam- f' zullen schreven. BEIROET (Reuter, AFP, AP). Van goedingelichte zijde is gisteren vernemen dat bij de hevige gevechten die zich zaterdag in Beiroet en omgeving hebben voorgedaan, minstens 35 mensen om het leven zijn gekomen en zeker 70 gewond zijn geraakt. In dit opzicht verwacht de oppositie (de centrum-linkse coalitie „Platform” enerzijds en de communistische „Junta Democratica” anderzijds) volgens deze gezamenlijke verklaring van Juan Car-' Volgens het oorspronkelijke plan zou den de betogers tot aan de Spaanse grens zijn getrokken. Zij mochten van de Franse autoriteiten echter niet verder gaan dan Bayonne, ongeveer 20 km. ten noorden van de grens. oorzaak Er ,ziA” gebruik maken sen Spaanse Legioen. Hij at met een zeer talrijke vertegenwoordiging van het of- ficierskorps in het gebied, aan wie hij zei: „Het spijt me dat ik niet langer tijd bij jullie kan blijven. Maar ik ben gekomen om jullie persoonlijk te verze keren dat het Spaanse leger niets zal inboeten aan prestige en eer”. Inderdaad was men in de afgelopen da gen in Spaanse militaire kringen bepaald niet gelukkig met het idee dat, hoewel het al maanden geleden besloten was dat Spanje zich uit de Sahara zou terug trekken, het leger de indruk zou wekken als een geslagen hond de aftocht te blazen tegenover Hassans „vreedzame invasie.” Het contact van gis teren was het eer ste teken van ontspanning in de ver koelde betrekkingen die tuSsen de ont voerders en de politie was ontstaan na het incident van vrijdag waarbij de ontvoerders een politieman in de hand schoten. De twee ontvoerders hebben de politie laten weten geen „vuile foefjes” meer uit te halen om hun verblijfplaats 'binnen te dringen. Dr. Herrema ver scheen zelf gisteren ook nog even in kum et bezit nog toe verschenen. ssen in veelheid wapens reldoor- wisten c mate- s grana- en een Het is duidelijk dat ook de Spaanse oppositie de machtsovername door prins Juan Carlos, die officieel slechts tijdelijk is, als definitief beschouwt. Daarom vond zij het nodig om in een gezamen lijke verklaring, die ondertekend werd door groepen vanaf christen-democraten tot en met communisten, haar houding tegenover het bewind van Juan Carlos vast te leggen. In deze verklaring, die na verhitte debatten in het weekeinde be kend gemaakt werd, stelt de oppositie dat zij een bestendiging van het Franco regime onder Juan Carlos zal blijven bestrijden, maar daarentegen bereid is het voorlopig te accepteren als hij be wijst dat hij Spanje inderdaad zal de mocratiseren. Spanje heeft deze vastberaden houding tegenover de Marokkaanse invasieplan- nen ongetwijfeld ook kunnen aannemen dank zij de waarschuwing van de Alge rijnse regering dat zij niet kan instem men met een uitlevering van de Sahara aan Marokko. De Spaanse pers verzekert onomwonden dat Algerije aan koning Hassan heeft laten weten dat een invasie beeld. Tot driemaal toe riep hij naar de journalisten die tot dicht bij het huis waren genaderd: „Ga weg, speel niet met mijn leven”. Het doel van de politie-actie van afge lopen vrijdag was om ook op de tweede verdieping een steunpunt te krijgen. Dit was echter de tweede grote blunder van de Ierse politie. De eerste blunder was (aanvankelijk een heldenfeit) de manier waarop men dr. Herrema vond in Mo- nasterevin. De „Special Branch” van de Ierse politie kreeg de voordeur van het huis niet snel genoeg open, waardoor Gallag her, die nota bene lag te slapen, ruim de kans kreeg naar boven te gaan met medeneming van zijn gevangene, om zich daar te barricaderen met Marion Coyle. Gisteren zijn bij gevechten in Beiroet en in de oostelijke Bekaa-vallei op nieuw een dertigtal mensen om het leven gekomen. Toch verklaarde premier Karameh dat alle partijen medewerking verlenen aan het recentste 12de bestand. In de hoofdstad zou het giste ren rustiger zijn geweest dan de afgelo pen week het geval was. Premier Karameh liet zich optimis tisch uit over de vooruitzichten op een werkelijk staakt-het-vuren. Hij heeft de hele dag besprekingen gevoerd met poli tieke leiders en leiders van de diverse milities die de strijd voeren. Minister van industrie Hassan Tueni Bovendien wil de Amerikaanse rege ring het nieuwe bedrag van 2,24 miljard half in leningen en half in schenkingen yei’strekken, terwijl eerder een verhou ding van tweederde schenkingen en een derde lening was overeengekomen. Voor de eerste maal in zestien jaar is gisteren een schip met een voor Israel bestemde lading aan boord door het Suezkanaal gevaren. Het schip, de Griekse Olympos, wordt vandaag in de Israëlische havenstad Eilat, aan de Golf van Aqaba, verwacht- LISSABON (UPI). De militaire Re volutionaire Raad van Portugal heeft zaterdag bekendgemaakt dat het „juri disch kader” is tot stand gekomen waar binnen de honderden politieke gevange nen zullen worden berecht die sinds de omwenteling achttien maanden geleden in de gevangenis zitten. De Olympos mocht het Suezkanaal passeren onder het afgelopen september tussen Israel en Egypte gesloten tussen tijdse akkoord. De Olympos zou eerst zaterdag het kanaal binnenvaren, maar was vertraagd door een te late betaling van het tolgeld van 16.000 dollar. Voordat het schip toegang tot het kanaal verkreeg door zochten Egyptische douanebeambten het schip grondig op strategische goederen, die het kanaal niet door mogen. JACKSONVILLE (UPI Reuter). De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger heeft gisteren bevestigd dat Washington ernstig over weegt kernreactoren aan Egypte te leve ren. De levering zou plaatsvinden onder de scherpste veiligheidsmaatregelen die maar mogelijk zijn”. MONASTEREVIN. (AP, AFP, UPI, DPA, Reuter) De ontvoerders van dr. Tiede Herrema hebben gisteravond weer contact opgenomen met de politie die de woning waarin zij zich met hun slacht offer hebben verschanst belegert. Ed die Gallagher en Marion Coyle schreeuwden de agenten op de beneden verdieping toe dat zij wilden eten. Vol gens de politie is er inderdaad voedsel naar boven gebracht. ;els dit jaar tar. Bij I tot 50 'oor de erwacht van de Spaanse Sahara tot een oorlog tussen beide landen zou kunnen leiden Spanjes traditionele pro-Arabische po litiek en de diplomatie van de laatste jaren ten aanzien van Algerije (dat twee jaar geleden van Spanje het grootste ontwikkelingskrediet gekregen heeft dat Madrid ooit heeft verleend) blijken uit eindelijk toch nuttig te zijn. Er zijn de laatste dagen contacten op het hoogste peil tussen Madrid en Algiers geweest. Beide landen blijven nu bij de plannen om de Saharabevolking hfet zelfbestem mingsrecht te garanderen. Ondertussen gaat de evacuatie van Spaanse burgers uit de Sahara voort, terwijl de Spaanse legereenheden zich in de belangrijkste garnizoenssteden con- ■centreren. Spanje bereidt zich er duide lijk op voor om de Sahara te verdedigen tegen de zogenaamde „vreedzame mars” waarvoor koning Hassan nu al meer dan 350.000 Marokkanen nabij de grens sa mengebracht heeft. Eén van de Ierse dagbladen bracht dezer dagen het bericht dat de Ierse rechercheurs van de „Special Branch” al zes weken geleden op de hoogte waren van de bedoeling van Gallagher om een vooraanstaand persoon in de Ierse repu bliek te ontvoeren. De „Special Branch” was hier achter gekomen doordat ze een brief had onderschept, die Eddie Gallag her aan Rose Dugdale had geschreven, die in de gevangenis van Limerick zit opgesloten. Na het onderscheppen van de brief begon de „Special Branch” de gangen van Gallagher te volgen. Ze raakten echter het spoor bijster, want de ontvoering van Herrema kwam binnen 14 dagen nadat de brief was gevonden. los dat hij de burgerrechten zal herstel len, een politieke amnestie zal verkondi gen, en alle partijen zonder uitzondering zal legaliseren. In wezen zijn dit dezelf de eisen die al sinds jaren in de bekende partijprogramma’s van de Spaanse oppo sitiegroeperingen staan. Dit blijkt wel uit het feit dat vrijdag middag rechercheurs een poging tot in braak deden terwijl op het zelfde mo ment de ontvoerders in gesprek waren met de politie op de benedenverdieping. Het bewijst dat de „Special Branch” ook in de Ierse republiek kennelijk zo mach tig is dat ze de minister van justitie kan negeren. Het is dezelfde minister Cooney die dagelijks de Nederlandse ambassade in Dublin op de hoogte houdt van de ontwikkelingen die het op haar beurt weer doorgeeft aan de Nederlandse re gering. Men mag dan ook stellen dat het Kissinger deelde mee dat Israel een identiek aanbod zou krijgen en dat het voorstel in elke fase met de Israëliërs was besproken. Hij onderstreepte dat kernexplosies, zelfs voor vreedzame doe leinden, uitgesloten waren. Voor zover bekend wil Egypte twee kernreactoren van elk 600 megawatt, ter waarde van 1,2 miljard dollar, kopen. Volgens Kissinger worden de reactoren geleverd in het kader van de economi sche hulp aan Egypte. President Ford heeft het Congres voor 1976 om 750 miljoen dollar gevraagd voor Egypte. De Israëlische premier Rabin is niet tevreden met de voorstellen voor hulp aan Israel die Ford het Congres heeft voorgelegd, zo is gisteren vernomen uit regeringskringen in Tel Aviv. Rabin ver klaarde in de ministerraad dat dit hulp pakket 60 miljoen dollar lager uitvalt Naar schatting hebben 15.000 mensen zaterdag in Frankrijk deelgenomen aan een „internationale mars” naar de Spaanse grens om te protesteren tegen het regime van Franco. Onder een slagregen trokken de de monstranten langs een autosnelweg van Tarnos naar Bayonne. Na een tocht van zes km. werd in Bayonne een bijeen komst gehouden, waarop het Spaanse regime werd veroordeeld en steun werd betuigd aan linkse groeperingen. uit de i voor waarde ik werd 'tie zijn s uitge- oker in j schat- ier an- >en. De :m had ar wist j waar- die een eft. De imer en 1 (e. Maar ik nam het niet in deze rubriek op, omdat ik in andere kranten weer andere cijfers dan die 2,5 cm las. Maar u weet, wie wat bewaart die heeft wat, want nu is er weer het bericht dat de Italiaanse regering een internationale competitie wil uitschrijven voor een me thode om Venetië te redden van een toekomst, waarin het bekend zal staan als de mooiste ondergelopen kelder in de wereld. Er moet een systeem worden bedacht om zowel het waterevenwicht in de lagune te handhaven als het hoge waterpeil in de stadskanalen omlaag te brengen (dit is vermoedelijk de eerste keer dat Venetië en Stadskanaal in één adem worden genoemd). De lijst met voorwaarden waaraan de deelnemers aan deze competitie moeten voldoen, telt 19 pagina’s. De visstand mag niet worden aangetast, het werk in de haven mag er geen hinder van on dervinden, en ga zo maar door. Met andere woorden: Wij buitenlanders mo gen Venetië wel redden als we willen, maar zij, Italianen, moeten er niet te veel last van ondervinden. Toch heb ik wel bewondering voor de manier waarop zij aldoor weer in staat zijn ons voor hun karretje te spannen. Toen Florence door een overstroming werd geteisterd, werd ook het hele bui tenland opgetrommeld om de beschadig de kunstschatten (voor zover die al niét gestolen waren natuurlijk) te helpen redden. Verder herinner ik aan de jaar lijkse prijsvraag voor het rechtop zetten van de Toren van Pisa, die ook altijd internationaal is en waar al menige in Delft afgestudeerde Nederlander zijn tanden op heeft stuk gebeten. Ik heb er ook weleens over nagedacht. Mijn eerste voorstel was om een exacte kopie van de scheve toren naast de oorspronkelijke te zetten, maar dan naar de andere kant voorover hellend, zodat zij elkaar aan de top zouden raken en elkaar op die manier zouden kunnen ondersteunen. Maar dat heb ik nooit ingestuurd. Evenmin trouwens als het tweede: het grasveld rondom de Torre Pendente zodanig schuin afgraven dat het de schijn zou hebben dat de toren weer rechtop stond. We zouden dan in ieder geval een tijdje verlost zijn van die jaarlijkse prijsvragen! Ik bedacht echter bijtijds dat dan wel de Domkerk en het Baptisterium op datzelfde gras veld even scheef zouden komen te staan als de toren vroeger, waardoor wij in plaats van één jaarlijkse prijsvraag er twee zouden krijgen, dus uit economi sche overwegingen heb ik ook dat idee nooit ingestuurd- DÜSSELDORF (DPA) Vooi aiie waterleidingbedrijven tussen Dusseldorf en de Nederlandse grens die Rtjr-water gebruiken, is gisteren olie-alarm gege ven, nadat 25.000 liter lichte stookolie bij een aanvaring tussen twee tanksche pen in de Rijn was gelopen. Volgens de rivierpolitie was een tank schip bij het afkoppelen van een zuster schip dwars in de stroom terechtgeko men en vervolgens met een ander tank schip in aanvaring gekomen. Hierbij sloeg het eerste schip lek. Een onbekend vrachtschip heeft ge zorgd voor een grote olievervuiling bij Neustedt op de Oostzeekust van de Westduitse deelstaat Sleeswijk-Holstein. Voor de kuststrook is de noodtoestand afgekondigd. Er zal een „revolutionaire rechtbank” worden ingesteld voor de berechting van degenen die ervan worden beschuldigd dat zij hebben deelgenomen aan de mis lukte coup in maart van dit jaar. Dege nen die gevangen zitten voor activiteit ten tijde van de in april 1974 ten val gebrachte dictatuur, zullen voor een mi litaire rechtbank worden gedaagd die is samengesteld uit alle drie krijgsmncht- onderdelen. Volgens diplomatieke kringen in Lis sabon zitten sinds de omwenteling tus sen de 1.700 en 2.500 Portugezen om politieke redenen gevangen. Velen zijn is niet in staat van beschuldiging gesteld en slechts e e n is voor de rechter De prins stak het leger een hart onder de riem, en verzekerde zich zo des te meer van de steun van de militairen voor zijn politieke toekomstplannen in Spanje. Ook zinspeelde Juan Carlos op de trots van het Spaanse volk, dat zeker niets voelt voor een koloniale oorlog om een ver weg gelegen „zandbak”, maar zich evenmin door koning Hassan wil kabinet Den Uyl even weinig weet van wat er in Monasterevin werkelijk ge beurt, als de Ierse minister van justitie zelf. Ahmed Bah Eddine schreef in York semi-officiële dagblad Al Achram deze verzoeken zijn gedaan door enkele Libanezen die wilden weten wat de Amerikaanse reactie zou zijn op een verzoek om Amerikaanse interventie. De 47-jarige Amerikaanse piloot Her man Clyde Huddleston, die vier dagen geleden door onbekende gewapende mannen uit zijn woning in Beiroet werd ontvoerd, is zaterdag vrijgelaten, zo deelt de Amerikaanse ambassade in de Libanese hoofdstad mee. e e J I Volgens het rapport maken de militai- ale weg ren het leven van het spoorwegpersoneel n is het >tot een hel en proberen de burgers het /an een gebruik van de trein zoveel mogelijk te P° 1 ’t; beperken. De soldaten zouden conduc- teVrs in elkaar slaan. rijtuigen vernielen, j van gereserveerde plaat- en smerige taal uitslaan. Ongeveer Het Portugese ministerie van vervoer heeft zaterdag een rapport doen ver schijnen waarin het zich beklaagt over het gedrag van militairen die gebruik maken van de spoorwegen. grote r oude zei dat er een basis is voor een bestand n, een en dat „we nu tenminste op weg zijn tracties naar het te boven komen van de crisis”, geschat die de ;ooid is send gereageerd op vragen om militair zijn er in Libanon tussenbeide te komen, zoals el. Het wel is gebeurd bij de burgeroorlog van ibruikt. 1958, zo heeft een vooraanstaand Egyp- - tisch politiek commentator gisteren opvatting van minister Cooney die dit afgelopen weekeinde zei: „We moeten doorgaan met geduld hebben, en de nogal frustrerende dialoog met de ont voerders voortzetten” niet altijd door zijn ondergeschikten naar de letter wordt opgevolgd. 4; j aï t HR I® A- in. F 'f; IiXL’ [IL hwwh feX'W-ia

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1975 | | pagina 3