Herkomst warmtebron niet opgespoord
Kastje
KijKen
Grondboringen
moeten
oplossing van
raadsel geven
Expositie
Ab. Jongmans
Anti-automobilist wandelde met
borreltje op over autodaken
tar dl® politierechter
Examens
stand
M
J*.
jm
■I
NIEUWS UIT STAD EN S*
19 7 5
NOVEMBER
DONDERDAG
6
(Van onze rechtbankverslaggeefster)
f
Militair
V ELSEN
met
Bert
van der
Veer
(Van een (Van een onzer verslaggevers)
HEEMSKERK De deskundigen tasten nog volledig in het duister
omtrent de herkomst van de onderaardse warmtebron in de Caret van
Manderstraat.
Ongerust
HAARLEM We kennen men
sen, die, overigens verder zeer
vriendelijk en medelievend, bij het
zien van een auto op de weg bij
voorkeur als ze zich fietsend of lo
pend over diezelfde weg voortbe
wegen, iets broeierigs in de ogen
krijgen. Zwijgend en nors, door
weer en wind, voeren ze desnoods
vanonder de kletsnatte poncho,
voorovergebogen in de wind hun
eigen guerrilla tegen de auto, het
blik, het statussymbool. Schampe
rend over machtswellustelingen
achter het autostuur en potentie-af-
reageerders, eisen ze hun rechten op
in voetgangersgebieden en fietsrou
tes.
Angst
Dwarsligger
Geen broei
Impulsief
■a®,
bMI
-
js:=
I
4 4
Hg w
Aarde blaast nog
steeds stoom af
dat
„Die constante temperatuur maakt me
heer
meent
gestegen'
(Van een onzer verslaggeefsters)
en
De temperatwarmetingen. trokken veel
bekijks. Tientallen nieuwsgierigen ver
drongen zich achter de dranghekken om
iets van het mysterieuze stoomgat te
zien. De onderaardse warmtebron wordt
constant door de politie bewaakt.
Op deze strook grond achter de bunga
lows aan de Hannie Schaftstraat wordt
het eerste schooltuinencomplex ingericht.
Van 29 november tot en met 31 de
cember exposeert Jongmans ook werk in
Stoutenbeek Wooncentrum en Van Et-
ten’s snackbar aan de Breestraat.
Overleden: S. Oudshoorn, 62 jr. echt
genoot van H. H. F. Willems. IJmuiden.
D. Wever, 88 jr, weduwe van J. Ouden
dijk, Driehuis. J. P G. van Kraalingen,
61 jr. echtgenoot van M. A. Jurriaahs,
Haarlem.
AMSTERDAM. Gemeentelijke Uni-
versiteit. Geslaagd voor het kandidaats
examen rechten: F. M. E. Emmanueel,
Castricum.
VELSEN. Bevallen: M. J. Busman
Snijders, z„ IJmuiden. A M. Leije-
naar Vooijs, d., IJmuiden, S. Dubbe-
laar Remmers, d., IJmuiden B. Hof
man Studt, d-. Heemskerk.
Gisteren leek het in de rechtszaal er
even op dat waarachtig een afgezant
van de militante stroming in de guerrilla
was opgestaan om daden te stellen. De
31-jarige Haarlemse vervoersplanner die
voor het hekje stond las tenminste met
veel aplomb1 een verklaring voor waar
om hij zomaar op 21 februari de euvele
moed had met zijn schoeisel over twee
auto’s te wandelen. Dat had een onbe-
Zo is dan de educatie en informatie
aan bod gekomen, maar ook voor de
cultuur werd gezorgd. Ramses Shaffy
zong enige liedjes. Nu moet u weten, dat
Ramses bij mij weinig kwaad kan doen.
„Carnaval wil nogal eens samengaan
met sterke drank” zuchtte mr. Vink, en
waarachtig hij had weer eens gelijk,
want de 20-jarige Haarlemmer voor hem
meende zo’n 30 pilsjes gedronken te
hebben op carnavalsfeesten in Haarlem
se kroegen. Alleen de vrolijkheid van
het zuidelijke uitgelaten carnavalsfeest
kenmerkte niet zijn toestand: in de Lan
ge Veerstraat ontstond ruzie na enige
baldadigheid, andere jongens kwamen
hem en zijn vrienden tegemoet, er vielen
woorden en later klappen en nog later
een ruit. Aan diggelen.
De schade is nog niet vergoed. Ver
dachte heeft bijzonder weinig initiatief
getoond, zo, reageerde hij bijvoorbeeld
niet op een uitnodiging op het parket te
komen praten, vertelde mr. Van Riel.
Alleen met het hanteren van bierglazen
had hij wel veel initiatief. De officier
achtte straatschenderij bewezen en dat
is een overtreding waar „helaas” volgens
mr. Van Riel niet meer dan 30 voor
kan worden opgelegd. Hetgeen geschied
de.
Gistermiddag werd opnieuw de tempera
tuur in het gat aan de Caret van Mander
straat gemeten. Men kwam tot veertig
graden Celsius. Vanmorgen vroeg is ge
meentewerken begonnen met de grond
boringen. Er werden vier boringen tot
4 meter diepte verricht. De temperatuur
van de grond varieerde, van 27 tot 35 gra
den. De kern van de onderaardse warm
tebron schijnt op 2.50 meter diepte te
zitten.
reportages
en
De
het milieu, dat de grondstructuur van
het „stoomgat” in niets afwijkt van de
grondstructuur in de directe omgeving
van het gat.
In 1960 hield hij zijn eerste tentoon
stelling bij Hoogovens, waarna nog een
lange reeks exposities volgde in Neder
land en het buitenland. In 196? werd hij
tekenleraar aan de Rietveld Academie in
Amsterdam.
waardevol bezit gekomen en dat wordt
navenant beoordeeld”.
De officier van justitie, mr. Van Riel,
vond het hele optreden nog niet erg
duidelijk, maar de rol van de drank leek
hem wel duidelijk. Het is je goed recht
te denken over de auto wat je wilt zei
hij, maar ga je woede niet op die auto
afkoelen. Hij vroeg zich wel af of dit
een eenmalig optreden was. Mr. Vink
vond dat de reclassering hem maar eens
meer over deze man moest vertellen in
een rapport en hield de zaak aan.
Sinds 1973 is hij weer in Nederland.
Jongmans maakte onder meer vijf pane
len voor het notariskantoor Batenburg
in Beverwijk en drie voor de Beverolfa-
brieken in deze stad. Hij is lid van Arti
et Amicitiae in Amsterdam.
meezingen „Josje, j osje, josje, hoe-aa,
joesje, hoe-aa”. Zo werd het dan toch
nog een leuk programma van een kwar
tier.
BEVERWIJK. Van 29 november tot
einde december 1975 zal de kunstschil
der AB. Jongmans uit IJmuiden in Be
verwijk exposeren.
Jongmans stelt zijn werk tentoon in
het Stadskantoor tot 19 december.
Deze tentoonstelling zal op zaterdag
middag 29 november om 2.30 uur wor
den geopend door de wethouder van
culturele zaken ir. J. Camfferman, die
een welkomstwoord spreekt, waarna no
taris B. M. A. Batenburg de officiële
opening verricht.
De dienst gemeentewerken is vandaag
begonnen met grondboringen in het an
derhalve meter diepe gat om te onder
zoeken welke temperatuur er heerst op
de verschillende dieptes. Op deze wijze
hoopt de dienst de kern van de onder
aardse warmtebron te kunnen opsporen.
De heer J. G. Bregman, hoofd van de
gemeentelijke afdeling weg- en water
bouw, zei, dat het uitgesloten moet wor
den geacht, dat door onderaardse ver
schuivingen een uitloper van een geyser
naar boven is gedrukt. „De rijksgeologi-
sche dienst gelooft niet in deze theorie.
Een dergelijk natuurverschijnsel is vol
gens de dienst nog nooit eerder in Ne
derland gesignaleerd.”
Inmiddels berichtte het laboratorium
van de Zaanse dienst voor de hygiëne en
„Gevaar voor de omwonenden is er
echt niet. Wij willen geen paniek zaai
en,” zei de heer Bregman. Toen zijn
medewerkers riepen, dat de temperatuur
van de grond nog steeds 40 graden
Celsius was, gaf hij het bevel zich uit
het gat terug te trekken.
Er zaten rare schakels in de film. Pal
na beelden van openbare beveiligings-
plannen voor kerncentrales begonnnn
enige heren over een politiestaat te kla
gen. Het probleem bij het maken van
een atoombom is: hoe kom ik aan pluto
nium? Dat probleem is minder groot dan
het behoort te zijn. Maar ik zag steeds
maar wit jassen die goed verpakte pluto
nium nog niet met een nijptang van drie
meter aan zouden raken. Zal diefstal
dan niet levensgevaarlijk zijn voor de
adspirant-terroristen? Het zijn maar le-
kenvragen en daarom juist. Dan gaf de
Engelsman Colin Nears een completer
overzicht van zijn thema: Colette, een
prachtige Franse schrijfster met meer
broeken en vele facetten. Het was een
verzorgde en smakelijke inleiding tot het
werk van deze non-conformistische kun
stenares. Wat wil een mens nog meer op
de woensdagavond?
Als je voor militaire dienst moet op
komen en niet verschijnt is dat een
misdrijf. Hetgeen een 21-jarige Haar
lemse scholier in mei vorig jaar onder
vond. Hij moest opkomen bij de C-
batterij van de 45e afdeling luchtdoelar-
tillerie in Harskamp. Het afmaken van
zijn schooljaar leek hem nuttiger. Hij
ging dus niet. Typisch vond mr. Vink,
dat je dan niet zo’n jaar af kunt maken.
Had verdachte zich nou meteen na
afloop van dat schooljaar gemeld dan
was het waarschijnlijk nog wel met een
sisser afgelopen voor deze knaap, zo
leerde mr. Vink van de griffier. Maar
nee, hij nam het er eerst nog goed van
met een vakantie in Frankrijk. Eenmaal
terug was daar de marechaussee en die
nam hem mee. Voor kort, want in de
kazerne leerde hij voor het eerst
dacht mr. Van Riel hoe je kunt
weigeren. Hij deed een beroep op de wet
gewetensbezwaren, mocht naar huis,
leert rustig door en wacht op wat ge
schieden zal aan onderzoek. Dat hij dat
beroep eerder had kunnen doen, dat was
hij met de justitie eens. Hij kreeg hon
derd gulden boete, conform de eis.
Helaas bestond de AVRO-registratie
van Ramsessie voor 25 minuten uit Poë
zie. „Waarom herken ik altijd de aller
jongste koning als hij gluurt door de
hekken van het speelkwartier?” Geen
idee, denk ik dan. Maar toen stonden
toch plotseling vier identiek geklede he
ren op het podium, de Shaffy’s, en
Ramses sloeg toe met het universele
top-lied „We zullen doorgaan”. Daarna
was er geen houden meer aan. Ramses
stelde zich wijdbeens voor het enthousi
aste publiek en iedereen kon het wel
kende schade voor de ene wagen tot
gevolg en 1700 voor de ander, „voor
vijf deukjes maar”. Tja, dat is het risico.
Als je één schroef van een kerncentrale
goed losdraait, kunnen de gevolgen ook
groter zijn dan je denkt. Waar gevoch
ten wordt vallen slachtoffers.
Hoe het ook zij. het blijft éen maca
ber gezicht om te zien hoe op de krui
sing van de Ruysdaelstraat en de Carel
van Manderstraat de aarde langdurig
stoom afblaast. Het onbekende natuur
verschijnsel veroorzaakt bij' de mede
werkers van de dienst weg- en water
bouw, die met de thermometer het gat
in moeten, een zekere angst, getuige de
gehaaste aftocht uit het anderhalve me
ter diepe gat, toen de heer Bregman het
bevel hiertoe gaf.
We zijn deze rubriek begonnen met
een obstinate fietser annex voetganger
tot slot een dwarsliggende automobilist.
Dit om de verhoudingen weer recht te
trekken. Het ging om een 66-jarige Vel-
sense tandarts die z’n auto in Haarlem
parkeerde. Daarbij kreeg hij het aan de
stok met een echtpaar, waarvan de
vrouw hem (zoals ze gewoon is te doen
met mensen die hun auto op de bewuste
plek op het gras en daarmee gevaarlijk
voor kinderen neerzetten) vroeg de auto
een andere keer niet daar te parkeren.
Volgens deze vrouw toonde hij een
minimum aan interesse, en knelde haar
toen tussen zijn portier wat een blauwe
plek op haar rug opleverde. Bovendien
duwde hij haar weg of stompte, dat
wist ze niet, maar pijn deed het wel
De verdachte, niet ter zitting versche
nen, zei de politie dat ze iets had gezegd
inderdaad, en hem belette weg te gaan.
Hij voegde eraan toe: „Ik vind geweld
smakeloos”. Waar mr. Van Riel het ge
heel eens mee was. Hij vroeg 250, waar
mr. Vink 150 van maakte.
Nadat zijn werk in 1966 in de Bever-
wijkse Galerie Boumans te zien was
vertrok hij naar Suriname als leraar
aan en voorzitter van de Raad van
Advies der Surinaamse Academie voor
Beeldende Kunsten. Hij exposeerde vier
maal in Paramaribo en maakte vandaar
uit reizen naar Peru, Columbia, Antillen,
Brazilië, Amazone, Vuurland, Uraguay
en Paraguay. In 1972 werd hij ereburger
van Rio de Janeiro.
Burgemeester H. Nielen, die woens
dagmiddag om vier uur, toen de dienst
weg- en waterbouw een temperatuurme-
ting verrichtte, ook even een kijkje
kwam nemen, vertelde: „Vroeger heeft
op deze plek een boerderijtje van de
familie Kluft gestaan. Natuurlijk heb ik
ook gedacht, dat de stoom van mestbroei
afkomstig was. Maar het lab van de
Zaanse Milieudienst verklaarde, dat in
het grondmonster geen organische stof
fen zijn aangetroffen.”
Woensdagmorgen had de leider van de
gemeentelijke warmtebron-expeditie, de
heer Bregman, al laten weten, dat
mocht ’s middags de temperatuur van
het gat niet zijn gedaald, er donderdag
andere én zwaardere maatregelen zou
den worden genomen.
Gadegeslagen door tientallen nieuws
gierigen kropen ’s middags een paar
ambtenaren in het nog steeds stomende
gat om er de temperatuur van de grond
én het water te meten.
De heer Jongmans volgde na het gym
nasium in Alkmaar een tekenopleiding
in Amsterdam. Hij specialiseerde zich
toen in de kunstgeschiedenis van de
Inca’s.
Burgemeester Nielen knikte instem
mend, toen de heer Bregman verklaarde,
dat Heemskerk persé de oorzaak van de
warmtebron wil opsporen. Burgemeester
Nielen lachend: „Wat het wordt is een
andere kwestie. We willen gewoon we
ten wat het is.”
ongerust. Hoe dieper we met de thermo
meter komen des te warmer wordt
het. Nee, ik maak me erg ongerust,
temeer omdat we geen idee hebben wat
de oorzaak van de warmtebron kan
zijn,” aldus de heer Bregman. die voorts
meedeelde, dat er volgens het Provinci
aal Elektriciteitsbedrijf Noord-Holland
langs of onder het gat geen stroomka
bels liggen.
Vreemd genoeg was deze mededeling
onvertaald gebleven. Het typeerde „Hoe
maak ik een atoombom” wel. Het was
eerder betogend dan helder-informatief
en nu wil ik best overtuigd worden
maar dan moeten wel alle vragen wor
den gesteld.
Dat gewandel over die auto’s was een
impulsieve reactie, zei de jongeman. Hij
had wat gedronken in een café en toen
hij buiten kwam, zag hij dat z’n fiets
verdwenen was. Dat was niet zo vreemd,
want hij had het ding niet eens meege
nomen, de tweewieler stond thuis. Ont
stoken in grote woede en vol wraak
ging hij hierop tot genoemde actie over.
Want, zo zei hij: er zijn veel te veel
auto’s in de stad, ze zijn gevaarlijk,
dagelijks gebeuren er ongelukken, sneu
velen er andere weggebruikers.
„Maar, eh, als u nu terugblikt vindt u
uw actie dan niet wat zinloos?” infor
meerde mr. Vink. De man haalde de
schouders op. „Het zou wel eens goed
zijn als meer mensen dat deden. Er zijn
veel te veel auto’s!” Mr. Vink: „Zou het
nou allemaal niet in een verhoogd
drankgebruik zitten?” Nu werd verdach
te kwaad: „Geeft u me nou maar straf,
die praatjes daar koop ik niks voor. Ik
drink matig, in ieder geval niet over
matig.” Hij was, vertelde hij, er wel
enigszins van doordrongen dat dit niet
had moeten gebeuren. Was ook begon
nen met schadevergoeding, maar de ene
automobilist liet niets meer horen, de
ander gaf hij 250, tot nog toe. Hij
wachtte verder op rekeningen van de
verzekeringen. Verontwaardigd: „Die ene
man sloeg me nog een bloedneus ook”.
Mr. Vink: „U bent natuurlijk aan een
Celsius is
Bregman.
Deskundigen van het TNO of de
Rijksgeologische dienst zijn nog niet bij
het „stoomgat” geweest. „Die komen pas
als we vandaag (donderdag) de grondbo
ringen gaan doen”.
Samen met alle kinderen van de hele
buurt heb ik Ramses Shaffy onlangs
herontdekt. Dat was dolle pret. Af en
tóe doet Ramses wel een beetje moeilijk,
dan spreekt hij over „de dag gaat gie
rend naar de haaien”, maar verder is het
doorgaans direct aansprekend. Op de
elpee „We leven nog” zingt Ramses in
het titelstuk een refrein dat bestaat uit
„We leven nog” (zevenmaal) en „niet
zeuren” (éénmaal). Een prachtig lijflied.
Op de woensdagavond vaart er iets
moois in de omroepen. Het weekeinde
lijkt verder weg dan ooit, publiekstrek-
kerij is minder belangrijk, de NOS op
het andere net lokt geen concurrentie
strijd uit en zodoende worden er wel
programma’s uitgezonden die minder
kijkers dan bijna alle kijkers aantrekke
lijk zouden kunnen vinden. Zo waren er
op vervlogen woensdagen
over het Hammerveld-jazz-f estival
het Hongaars staatszigeunerorkest.
culturele, educatieve en informatieve ta
ken worden nog ernstig genomen op de
woensdagavond. De AVRO, gisteravond
aan de beurt, laat zelfs de populaire
meezinger „Een avondje AVRO” achter
wege en begint, ja, begint met de actua
liteitenrubriek Televizier Magazine.
Dinsdagavond ontstond daar bij repa-
ratiewerkzaamheden aan een lantaarn
paal op onverklaarbare wijze een enor
me stoomontwikkeling. Bij het uitgraven
van de lichtmast steeg de temperatuur
van de grond tot 70 graden Celsius.
Woensdagmorgen was de temperatuur
inmiddels gezakt tot 40 graden. De
warmte van de grond bleef ’s middags
bij een nieuwe meting op een diepte van
2.30 meter rond deze temperatuur
schommelen.
Over kinderprogramma’s gesproken
de KRO had gisteren de woensdagmid
dag, ik heb daar nu driemaal over
bericht, tweemaal klagend (AVRO en
TROS), éénmaal juichend (NCRV). De
KRO brengt de stand op 2-2. Alleen was
het ineens al om kwart over vijf en niet
om kwart voor zes afgelopen. Maar bij
de KRO wist men te vertellen dat er
zendtijd gespaard wordt voor de midda
gen in de kerstvakantie. Nou, dat valt
best te begrijpen.
„De kans is uiterst gering, dat die
jongens van het PEN een stroomkabel
over het hoofd hebben gezien. Bij pols-
dikke kabels gebeurt het wel eens, dat
uit een mof (verbinding) wat vonken
springen en de warmte van de grond
grondwater omhoog stuwt. Maar het
PEN zei nadrukkelijk, dat hier geen
kabels zijn gelegd”.
Het feit, dat de temperatuur stijgt
naarmate men dieper in het gat komt,
doet veronderstellen, dat de kern van de
onbekende warmtebron dieper moet
worden gezocht dan de 2.30 meter, die
men woensdagmiddag bij de laatste me
ting bereikte. „Het is theoretisch best
mogelijk, dat als we op vijf meter diepte
zitten, de temperatuur tot 70 graden
Hun acties lagen tot nog toe vooral in
de eenvoudige sfeer van de lichte irrita
tie: midden op de smalle weg fietsen
zodat de auto achter je er niet door kan,
bij stoplichten rustig met één hand op
het autodak naast je leunen hetgeen
mateloos irritant schijnt te zijn, in voet-
gangersstraten niet wijken voor de wa
gen achter hen en rustig doorkuieren.
Verdergaan met georganiseerde acties
(ruiten dichtplakken, blikschrammen,
autospiegeltjes afrukken, de mogelijkhe
den zijn legio) hebben we nog niet
meegemaakt. Het zal wel niet zover
komen ook, want de fietser en de voet
ganger hebben die auto ook wel eens
nodig nietwaar en je moet ze een beetje,
in de sfeer van het ludieke te vriend
houden, die automobilisten.
Dan weer zingt een heel mannekoor
zonder waarschuwing ineens alleen
maar het woordje „leuningen” of zet een
orkest iets zeer zwaars en strijdvaardigs
in, waarbij Ramses dan invalt met het
ontnuchterende „Op de Dam staat een
oude man”.
Daarna werd er niet een overgebleven
aflevering van Kung Fu ingezet, maar
zond de AVRO een Amerikaanse en vrij
recente (dit jaar gemaakte) documentai
re uit over de gevaren van een atoom
bom in handen van particulieren. „He
laas goed nieuws voor terroristen”, zei
de commentaarstem, want een student
wist voor filmer John Angier met open
bare gegevens in vijf weken een atoom
bom te ontwerpen. Aan het eind van de
film meldde een titelkaart dat de stu
dent gespeeld was door een acteur.
de
j
,F,U jÜI
BL
ft
