Topman Dassault
ontslagen
VOORBEREIDING VERKIEZINGEN
VOOR HERENIGING VIETNAM
Meer dan 1300 mensen
opgepakt in Argentinië
Breytenbach
voor rechter
Vliegveld van
Bom bij huis
van oud-
premier Heath
Nadelige effecten voor zakenleven gevreesd na ontvoering
Angela Davis
geeft weer les
Dacca heropend
Portugese premier: „Er moet rust in het land komen”
IP4
I
HERREMA
LIMERICK
door nico
scheepmaker
Waaghals
MAANDAG
1 O
NOVEMBER
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
CORRUPTIESCHANDAAL
f
t
e
t
1
t
t
i
i
t
(Van onze speciale verslaggever,
Harry Kuiper)
DUBLIN/ROTTERDAM Ier
land zal zijn wetgeving op het ge
bied van misdrijven tegen de staat
aanpassen, zo heeft de minister van
Justitie, Patrick Cooney, dit week
einde aangekondigd. Hij wil dat
veel zwaardere straffen kunnen
worden opgelegd dan thans moge
lijk zijn voor kidnappers als die van
de Nederlandse fabrieksdirecteur,
dr. Tiede Herrema.
LISSABON (Reuter, UPI) Een toespraak van de Portugese premier
José Pinheiro de Azevedo op een openluchtbijeenkomst van circa 40.000
aanhangers van zijn regering is gisteren gepaard gegaan met schoten in de
lucht en traangasgranaten. Wolken traangas, die over het podium op het
Handelsplein in Lissabon dreven noodzaakten de premier zijn toespraak
voor een tiental minuten te onderbreken.
„Enorm gehouden”
x
2#
1
Traangas tijdens rede Azevedo
i
Vietnamezen,
I
1
5
Ook in de stad Rosario was de politie
i
1
1
1
3
S
1
e
0
i
1
In Limerick wilden twee Ieren,
het leven van Tiede bestieren.
Maar Herrema heeft
zich gehandhaafd, en leeft,
met behoud van zijn goede manieren!
Het Nederlandse volk had overigens
geen betere vertegenwoordiger naar die
Ierse kidnapping kunnen afvaardigen dan
Tiede Herrema, die de nachtmerrie niet
alleen fysiek maar ook psychisch blijk
baar uitstekend doorstond. Het feit al
leen al dat hij in een mum van tijd, voor
de pers beschikbaar was, en niet een
maal maar verschillende malen, wijst
daar al op. Bovendien beantwoordde hij
alle vragen met waardigheid, met wat de
Engelsen „dignity” noemen, ook ten aan
zien van de tactiek van de Ierse rege
ring, die achteraf gezien natuurlijk alleen
maar als juist kan worden bestempeld.
Dit was immers typisch een geval van
resultaatvoetbal waarin de doelpunten
beslissen, en achteraf-gepraat over ge
miste kansen en dergelijke is dan zin
loos. Die Ierse regering heeft gewonnen,
dus was de tactiek van de Ierse rege
ring de beste.
i
i
i
Breznjev en de Portugese communisti
sche leider Cuphal in brand gestoken.
haar kant heeft en dat zij zal regeren
ongeacht de obstakels die pp haar weg
worden geplaatst. „Eén ding staat vast,
de zesde regering is hier om te blijven.
Zij zal blijven zolang het Portugese volk
dat wil. De zesde regering is hier om te
regeren”.
actief en arresteerde twintig personen
bij een razzia in een sloppenwijk.
1
1
e
1
a
i
s
y
1
1
t
t
3
t
1
1
L
t
r
l.
5
„Zojuist wordt uit Ierland (oh mijn
God!) gemeld dat de ontvoerde Neder
landse (schiet op nou!) industrieel Her
rema vanavond (dat duurt te lang, het
moet dus slecht nieuws zijn dat ze zo
lang mogelijk proberen uit te stellen) is
(gewond geraakt, gedood, vrijgelaten?)
vrijgelaten (God zij dank!)”.
U herinnert zich natuurlijk dat Herre
ma ontvoerd werd in zijn Ierse woon
plaats Limerick. Dit plaatsje heeft zijn
naam geleend aan een populaire vers
vorm die voor het eerst gesignaleerd
werd in „Anecdotes and Adventures of
Fifteen Young Ladies” uit 1820. Ter ge
legenheid van dr. Tiede Herrema’s ont
voering en bevrijding heb ik de volgende
limerick gemaakt:
Tijdens de rechtzitting leverde Calla-
gher kritiek ip het IRA, dat informaties
over hem en Marian Coyle zou hebben
verstrekt. Hij noemde daarbij de namen
van twee IRA-topfiguren, Joe Cahill en
Gerry O’Hare.
Beide ontvoerders hebben zaterdag in
de gevangenis Brightwell in Dublin be
zoek gehad van familie. Marian Coyle’s
moeder zei een proces tegen de kranten
te willen aanspannen, omdat die „vrese
lijke dingen over mijn dochter hebben
geschreven en haar hebben gebrand
merkt”. De beide ontvoerders werden
vrijdagavond nog door een gevangenis
arts onderzocht en fysiek en mentaal in
orde bevonden.
Rijke donateurs hebben gedreigd hun
financiële steun aan het instituut in te
trekken en het hoofd van de afdeling
die Angela Davis had aangenomen, werd
direct ontslagen. Het bestuur van het
college besloot echter de colleges over
het onderwerp „zwarte vrouwen en de
ontwikkeling van de zwarte gemeen
schap” te laten doorgaan omdat er een
contract was getekend.
Dr. Herrema omarmt zijn jongste zoon Harmen op het Rotterdamse vliegveld Zestien-
hoven. Rechts zijn zoon Sjoerd en links zoon Jelle.
Toen vrijdagavond in het laatste jour
naal bekend werd gemaakt dat dr. Tiede
Herrema was vrijgelaten, merkte ik dat
de adem even stokte in mijn keel. Heel
even had ik een soort schrik-in-afwach-
ting en pas toen het duidelijk was dat hij
het er levend had afgebracht kon er een
„God zij dank” van af. Ik heb de juiste
bewoordingen van de eerste zin nog even
bij de documentatie-afdeling van het
NOS-journaal opgevraagd. Zij luidden
aldus:
se, dicht bij Monasterevin, waar zij drie
weken lang met dr. Herrema op de bo
venverdieping van een huis hebben ge
zeten.
Ofschoon volgens de aanklager nog
meer aanklachten kunnen worden ver
wacht, gaf hij zaterdag al een opsom
ming van wat hij tot op dat moment op
zijn lijst had staan: bezit van vuurwa
pens en munitie, alsmede een leeg ma
gazijn (om mee te dreigen, en dat is in
Ierland ook strafbaar), bezit van vuur
wapens tussen 2 oktober en 8 november,
met de kennelijke bedoeling iemands
leven in gevaar te brengen; obstructie
door intimidatie van de uitvoerende taak
van de Ierse staat, ofwel het plegen van
verzet, hetgeen in strijd is met de wet
van 1939. Gallagher en Coyle zullen toch
met in ieder geval tien jaar gevangenis
straf rekening moeten houden.
De twee kidnappers de 27-jarige
Eddy Gallagher en de 19-jarige Marian
Coyle zijn zaterdagmiddag al voor de
rechtbank gebracht. Gallagher barstte
daar los met het Hof toe te roepen: „Ik
weiger dit Hof te erkennen, jullie drie
politieke bastaards daar achter de tafel”.
De rechters beslisten dat de twee (voor
lopig) twintig dagen in hechtenis zullen
worden gehouden. Het tweetal is overge
bracht naar de gevangenis in Port Laoi-
LAS VEGAS (Reuter) Steve McPeak
een beroepskoorddanser, heeft in het
afgelopen weekeinde halsbrekende1 toe
ren verricht op een 500 meter lange
kabel die op 250 meter hoogte gespannen
was over het stuwmeer achter de Hoo-
verdam in de rivier de Colorado. Toen hij
na drie uur op de kabel te hebben
doorgebracht naar beneden kwam, werd
de 30-jarige McPeak in staat van be
schuldiging gesteld wegens „verstoring
van de openbare orde op federaal grond
gebied”. Na betaling van een borgsom
van 200 dollar, werd hij vrijgelaten.
Dr. Herrema had de vlucht uit Ierland
gemaakt in gezelschap van zijn vrouw
en van Akzo-president Krayenhoff, die
zei: „Ongelooflijk. Hij heeft zich enorm
gehouden. Geweldig”. De Ierse minister
Cooney zei te verwachten dat in verband
met de zaak-Herrema nog vier of vijf
andere Ieren in staat van beschuldiging
zullen worden gesteld. „Als we uit deze
affaire iets hebben kunnen leren, dat is
het dat regeringen aan chantage niet
moeten toegeven”.
Dr. Herrema, die vrijdagavond laat
werd vrijgelaten, is inmiddels om tot
rust te komen, opgenomen in een kliniek
in Nijmegen. Z aterdag kwam hij in
Nederland aan na een gevangenschap
van 36 dagen. Zeker 1000 mensen ver
drongen zich op de Rotterdamse lucht
haven Zestienhoven acher de ramen
toen Herrema het kleine zakenvliegtuig
van het Akzo-concern verliet en zijn
zonen Jelle, Sjoerd en Harm hem in de
armen vlogen.
In de VIP-kamer werd Tiede Herre
ma, die zich „goed maar gespannen” zei
te voelen ontvangen door staatssecretaris
Kooymans van buitenlandse zaken. Hij
kwam hem namens de Nederlandse re
gering gelukwensen aanbieden. Koningin
Juliana had dat apart al gedaan in een
telegram. Minister van der Stoel had
Herrema die in Ierland directeur is
van de Akzo-dochter Ferenka vrijdag
avond reeds geprezen om zijn grote
moed.
In zijn toespraak zei Azevedo voorts
onder meer „als zij (de communisten)
van plan zijn de regering te blijven
bestrijden zullen we die uitdaging aan
nemen”. De wapens moeten terug naar
de kazernes, de rechtspraak naar de
rechtbanken, de arbeiders naar hun
werk en er moet weer rust op de straten
komen, aldus de premier.
Later deelde de politie mede dat bij
het incident vier personen licht waren
gewond.
In zijn toespraak beschuldigde premier
Azevedo revolutionaire linkse minder
heidsgroepen ervan te proberen een „op
zelfmoord neerkomende terugkeer tot
stand te brengen naar een primitieve
democratie waarin kleine groepen elkaar
bestrijden”. Hij zei dat zijn regering de
grote meerderheid van het volk aan
De 36-jarige dichter werd op 19 au
gustus gearresteerd, na Zuid-Afrika ta
zijn binnengekomen met een vals pas
poort ten name van Christiaan Galaska.
Zijn Vietnamese vrouw Yolande, met
wie hij als balling in Parijs woonde,
kwam vorige week naar Zuid-Afrika.
Haar visum is een week geldig. Me
vrouw Breytenbach heeft haar man in
de gevangenis van Pretoria mogen be
zoeken.
De aanklacht zegt dat Breytenbach
betrokken is geweest bij illegale activi
teiten, zowel in augustus als in 1973 toen
hij het land onder eigen naam bezocht-
Hij zou hebben meegewerkt aan de
oprichting van een organisatie, die be
doeld was als een blanke vleugel van
het Afrikaans Nationaal Congres, de
grote ondergrondse beweging die strijdt
voor de emancipatie van de zwarten in
Zuid-Afrika.
Hoewel de situatie in Bangla Desj na
de longste machtswisseling als nor
maal wordt beschreven is volgens het
Indiase persbureau PTI voor de steden
Dacca en Narayang een nachtelijk uit
gaansverbod ingesteld.
President Abu Sadat Mohammed Sayem,
die sinds vorige week de nieuwe
machthebber in Bangladesh is, heeft
verklaard dat zijn regering zich tot taak
heeft gesteld de teruggave van de macht
aan de vertegenwoordigers van het volk
voor te bereiden. Hij zei niet wanneer
dat zal gebeuren.
Ierland vreest nu een nadelig effect
van de kidnap dr. Herrema. De Ierse
minister FitzGerald (buitenlandse Zaken)
vreest dat buitenlandse investeerders
„misschien wat terughoudender zullen
worden met het vestigen van bedrijven
in Ierland, of het sturen van belangrijke
mensen naar ons land”.
Een zelfde opbouw dus in die ene zin,
als de leerlingen op de school voor de
journalistiek wordt geleerd ten aanzien
van een nieuwsbericht. Een nieuwsbe
richt moet namelijk zo zijn opgebouwd
dat het, als het te lang mocht zijn, van
onderaan af per alinea kan worden in
gekort. In die ene zin in het NOS-journaal
was de opbouw precies andersom. Be
langrijkste woord: vrijgelaten. Twee na
belangrijkste woord: vanavond. Eén na
belangrijkste woord (het had immers ook
nog Aronson kunnen zijn, die wellicht
in Irak wordt vastgehouden): Herrema.
Tiede Herrema bewees zijn goede
manieren ook tegenover zijn ontvoerders.
Hij wilde wel verzachtende omstandig
heden laten meespreken, maar maakte
ook duidelijk dat het zijn types niet
waren. Hij weestond op die manier de
neiging die iedereen in zo’n situatie wel
bevangen moet, om zijn kwellers na de
goede afloop voor het front van de ge
hele mensheid humaan aan de borst te
drukken. Nee, werkelijk, we mogen niet
klagen over onze afgezanten naar zulke
precaire situaties. Eerst Pim Sierks al en
nu Tiede Herrema weer!
kennissen te ontmoeten die ze sinds 1954
niet meer hadden gezien. Schoolkinderen
in zowel het noorden als het zuiden
hebben al geruime tijd dezelfde tekst
boeken en de waarnemers menen dat
het nog slechts een kwestie van tijd is
voordat de leuze van wijlen Ho Tsji
Minh werkelijkheid wordt! „Vietnam is
één land, de Vietnamezen vormen één
volk. Rivieren kunnen opdrogen, bergen
kunnen afslijpen, maar deze waarheid
kan nooit worden veranderd.”
Vorige week werd bekend dat de Ne
derlander voor de rechter zal moeten
verschijnen. Hij wordt ervan verdacht
getracht te hebben twee Kamerleden, de
PvdA’er Dankert en de VVD’er Keja,
met steekpenningen te hebben willen
omkopen om een goed woordje voor de
Mirage als kandidaat-ouvolger van de
Starfighter te doen-
Vorig jaar, direct na het bekend wor
den van de mogelijke activiteiten van de
vertegenwoordiger in Nederland, kwa
men heftige en verontwaardigde reacties
los van de Dassaultfabrieken. Pierre
Frangois, de baas van de Nederlander,
verscheen voor de Nederlandse televisie
en wees alle beschuldigingen resoluut
van de hand. Francois was de man die
in Parijs de touwtjes in handen hield en
de vertegenwoordiger in Nederland was
zijn marionet die moest gehoorzamen.
LOS ANGELES. (Reuter) De ne-
gerleidster Angela Davis, wier benoe
ming tot docent aan de universiteit van
Californië in 1969 tot een politieke rel
leidde, geeft sinds vrijdag college aan
een particuliere onderwijsinstelling, het
Claremont-college in Zuid-Californië.
LONDEN. (Reuter) De Londense
politie heeft gistermorgen vroeg een
bom onschadelijk gemaakt die was
gelegd onder een auto die stond
geparkeerd op een paar meter af
stand van de woning van oud-pre-
mier Edward Heath in Wilton Street
in de buurtschap Victoria.
BUENOS AIRES. (Reuter) - Meer
dan dertienhonderd mensen zijn zater
dag in Argentinië gearresteerd tijdens
operaties die verband houden met de
opgevoerde militaire campagne tegen
linkse guerrillastrijders, zo wordt van
officiële zijde in Buenos Aires gemeld.
De arrestaties vonden plaats in Mendoza,
in het westen van het land.
Het incident ontstond toen twee man
nen traangasbommen wierpen naar de
betogers die de toespraak van de pre
mier aanhoorden. Het tweetal werd door
een aantal betogers gelokaliseerd en
achtervolgd. Leden van de militaire poli
tie hielden de achtervolgers echter tegen
en schoten in de lucht, waardoor de
twee bommengooiers konden ontkomen.
Volgens ooggetuigen had de (linkse)
militaire politie de hand in de poging de
pro-regeringsbetoging, die was georgani
seerd door de sociaal-democraten en de
volksdemocraten, te verstoren. De beto
ging werd bijgewoond door Mario Soa
res, de secretaris-generaal van de soci
aaldemocratische partij en de PPD-
leider Carneiro. De communistische par
tij, die slechts één minister in het kabi
net heeft, weigerde de manifestaties. Zij
had een verklaring uitgegeven waarin de
betoging werd gebrandmerkt als een an-
ti-communistische operatie.
Premier Azevedo verklaarde na afloop
tegenover journalisten dat „fascistische
sabotage” verantwoordelijk was voor
wat hij noemde „een onbevredigend slot
van de bijeenkomst”. Doch verscheidene
duizenden betogers waren er kennelijk
van overtuigd dat de militaire politie
opzettelijk had geprobeerd de manifesta
tie te doen mislukken. Zij namen een
dreigende houding tegenover de militai-
re-politiemannen aan, riepen scheldwoor
den en begonnen aan een politiejeep te
rukken. De politie vuurde toen opnieuw
in de lucht om zich een uitweg uit de
opdringende menigte te verschaffen.
Vlak voordat de traangasbommen ont
ploften hadden enkele betogers afbeel
dingen van de Russische partijleider
(Van onze redacteur in Parijs)
PARIJS. De Franse vliegtuigfa
briek Dassault heeft secretaris-generaal
Pierr» Francois ontslagen. Zeer geruis
loos werd Francois enkele maanden ge
leden al de laan uitgestuurd. Zijn ont
slag wordt in direct verband gebracht
met de activiteiten van de vertegen
woordiger van Dassault in Nederland,
een Nederlandse ingenieur.
Ierland zal misdaadwetgeving
aanpassen na Herrema-affaire
De zitting werd gehouden in een
zwaar bewaakt gerechtshof. Soldaten
met geweren in de aanslag hielden de
omgeving onder controle. Ieder die toe
gang wilde tot de zitting moest het nut
van zijn aanwezigheid kunnen aantonen
en werd Ijjfeljjk onderzocht. Onder het
toegestroomde publiek bevonden zich fa
milieleden van de kidnappers.
De delegatie van Zuid-Vietnam zal
onder leiding staan van Pham Hung,
secretaris van de Zuidvietnamese sectie
van de Lao Dong-partij. Het hoofd van
de Noordvietnamese delegatie is Truong
Chinh, voorzitter van het permanent co
mité van de nationale vergadering in
Hanoi. Plaats en datum waarop de twee
delegaties bijeenkomen worden op een
later tijdstip bekendgemaakt.
Waarnemers in Saigon verwachten dat
de hereniging van Vietnam begin vol
gend jaar zal worden aangekondigd. De
autoriteiten in Zuid-Vietnam zijn reeds
een campagne begonnen om de bevol
king op de hereniging voor te bereiden
en in de onder regeringsgezag staande
kranten zijn over het onderwerp uitge
breide verhalen verschenen, De aankon
diging zou bijna zeker samenvallen met
de afsluiting van het herstel van de
spoorlijn die Saigon met Hanoi verbindt.
Duizenden mannen en vrouwen in
Zuid-Vietnam zijn met de herstelwerk
zaamheden bezig. In Noord-Vietnam
werd de spoorlijn de gehele oorlog lang
NIEUW DELHI (AFP) Het vlieg
veld van Dacca, in Bangladesj, is
gisteren voor het internationale lucht
verkeer heropend nadat het gedurende
zes dagen gesloten is geweest, zo meldt
radio-Dacca.
Ierland heeft sterke behoefte aan bui
tenlandse investeringen. Binnen de EEG
ziet het zichzelf als het armste land.
„We zijn een ontwikkelingsland”, aldus
regeringswoordvoerder Brian Lynch.
In Ierland, met een bevolking van
thans drie miljoen, heerst grote werk
loosheid. Van de beroepsbevolking, de 1,1
miljoen zielen omvat, is naar schatting
10 percent zonder werk.
Het ging natuurlijk om niet meer dan
zes seconden, een uiterst korte periode
van spanning die bepaald in het niet
zinkt vergeleken met de 36 dagen die
dr. Herrema in een veel grotere en direc
tere spanning gezeten heeft (ruim een
half miljoen maal zo lang dus), maar die
spanning duurde toch net lang genoeg
om je even de adem in de keel te doen
stokken. Terwijl dat natuurlijk niet no
dig was geweest. Als er een reclame-
specialist op de journaalnedactie had
gezeten, dan had hij het ongetwijfeld
anders aangepakt. Het belangrijkste
voorop! De mededeling had immers in
drie lettergrepen gegeven kunnen wor
den: HIJ IS VRIJ! en dan verder: „Dr.
Herrema is vanavond door zijn ontvoer
ders vrijgelaten. Zo wordt zojuist uit
Ierland gemeld. De Nederlandse indu
strieel werd 36 dagen geleden
enzovoorts.
De drie kilo zware bom was om
half drie gezien door een automobilist
in zijn geparkeerde wagen. Omwo
nenden moesten tijdelijk hun huizen
verlaten, maar een uur of twee later
mochten ze er weer in.
De bom was in een lappen tas
gestopt en was de twaalfde die in
twee maanden tijd ergens in Londen
was neergelegd. Ze ontploften alle
maal op twee na. Wie ervoor verant
woordelijk is is nog niet duidelijk.
PRETORIA (Reuter) De in het Afri
kaans schrijvende dichter Breyten
Breytenbach heeft vandaag voor een
rechtbank in Pretoria moeten verschij
nen. Breytenbach wordt een overtreding
van de Zuidafrikaanse anti-terreurwet-
ten ten laste gelegd.
SAIGON (AFP, Reuter). Delegaties
van Noord- en van Zuid-Vietnam gaan
algemene verkiezingen voorbereiden
voor het gehele land. De verkiezingen
zijn bedoeld voor de vorming van een
nationale grondwetgevende vergadering,
die tot taak krijgt het samenstellen van
de instanties en de grondwet van het
herenigd Vietnam. Dit is in officiële
kringen bekendgemaakt.
door de Amerikanen gebombardeerd en
in het zuiden kon er slechts met korte
tussenpozen gebruik van worden ge
maakt.
Sinds de voorlopige revolutionaire re
gering in april de macht in Saigon
overnam zijn duizenden Vietnamezen,
voor de eerste keer in vele jaren, de
rivier Ben Hai overgestoken die het
zuiden van het noorden scheidt. Velen
waren daardoor in staat familieleden en
Op het politieke front duurt de con
troverse over de beweerde corruptie in
de regering van president Maria Estela
Peron voort. Minister van Binnenlandse
Zaken Angel Robledo verklaarde dat de
44-jarige mevrouw Peron, die op 3 no
vember met galblaasklachten in een zie
kenhuis werd opgenomen, goed herstelt
en dat zij begin deze week haar werk
zal hervatten. Zij komt dan waarschijn
lijk voor de meest kritieke periode in
haar zestien maanden oude bewind te
staan nu de druk van de kant van de
oppositie die haar aftreden wil met de
dag groter wordt.
De kleine Bloquistra-partij diende vo
rige week een verzoek in bij het parle
ment om tegen de president een vervol-
gingsprocedure op gang te brengen op
grond van „een slechte uitoefening van
haar functies”. Bloquistra kreeg zater
dag gezelschap van een andere oppositie-
partner, de progressieve democratische
partij, die verklaarde dat de president
dient af te treden. De grootste oppositie
partij, de radicalen, beschuldigde dezelf
de dag president Peron ervan dat zij een
„zelfmoordroute” volgt die naar een mi
litaire straatsgreep zou kunnen leiden.
n
