Armzalige zeeroverij
op Mindanao-zee
Pro Juventute gaat
activiteiten staken
BELGISCHE CASINO’S NIET
BANG VOOR CONCURRENTIE
ZIOLKOWSKY MAAKT BEELD
VAN 170 BIJ 200 METER
i.x
g"-
T*
i
Landhervorming nog lang niet voltooid
Na invoering legale speelzalen in Nederland
Gigantisch werkstuk uit Amerikaanse berg
ibk'
13
1975
BINNENLAND-BUITENLAND
WOENSDAG
1 2
NOVEMBER
(Van onze speciale verslaggever)
Willekeur
Reclame
Beklimmen
een zijde te paard
de andere kant is
Infrastructuur
1
LISSABON De helft van de Portugese bevolking bijna negen mi1-
joen zielen is afhankelijk van de agrarische sector. In het noorden leven
de kleine boeren in vaak erbarmelijke omstandigheden, in het zuiden treft
men de grootgrondbezitters aan, die sinds de revolutie van 25 april 1974
tot vijanden van de staat zijn verklaard.
Beperkingen
KNOKKE-DEN HAAG (ANP) De Belgische speelzalen zijn niet bang
voor concurrentie van de Nederlandse, die naar verwachting op zijn
vroegst eind 1976 kunnen gaan draaien. Een speler is nogal honkvast wat
zijn speelzaal betreft; een casino vergt een uitgebreid arsenaal van voor
zieningen daar omheen en bovendien moet een concessiehouder het vak
tot in zijn vingertoppen kennen. Een speelzaal runnen met ambtelijke
ingestelde mensen behoort tot de onmogelijkheden.
Nederlaag
-
w
I
Verwarring op het Portugese
platteland soms erg groot
De beeldhouwer Gutzon Borglum hakte 18 meter hoge hoofden van vier Amerikaanse
presidenten uit de berg Rushmore. Vergeleken met Ziolkwsky’s werk een kleinigheid,
want dat wordt, volgens de beeldhouwer zelf, tweemaal zo groot.
Het Nederlands Verbond „Pro Juven
tute” heeft in de ontwikkeling van de
De bekende oranjekalender van „Pro
Juventute” verschafte de middelen om
de bureaus van de instellingen te voor
zien van de nodige leiding, totdat deze
door de overheid werden gesubsidieerd.
Daarna werden de kalenderinkomsten
gebruikt om het niet of slechts ten dele
gesubsidieerde werk op vrijwillige basis
van de Adviesbureaus voor Ouders en
Jongeren van de grond te krijgen.
scandeerde, dat het vee door de revolu
tie eigendom van het volk geworden
was.
Dat is door anderen afgemaakt, ter
wijl Crazy Horse het werk van slechts
één man is, de 67-jarige Ziolkowski. Hij
heeft het plan uitgewerkt, het terrein
opgemeten, is er de architect van, de
beeldhouwer, boort de gaten, brengt het
dynamiet tot ontploffing en vervoert de
steenslag. Hij is zijn eigen opzichter en
werkman.
die zal straks wel uit staatsobUgaties
bestaan.
Integendeel: in het speelpatroon heeft
zich de laatste jaren een verandering
voltrokken. Het is niet meer een betrek
kelijk gering aantal mensen in goeden
doen, dat de speeltafels bevolkt, maar
grote aantallen mensen, die wat minder
voor de speelzaal het voordeel, dat het
risico gespreid is en bovendien maken de
vele kleintjes van nu die ene grote uit
het verleden. Van jaar tot jaar blijven
de omzetten op peil. Hoe groot die zijn
wordt niet aan de grote klok gehangen.
Slechts enkele mensen zijn hiermee op
de hoogte. Zeker is, dat de speelzaal
altijd aan het langste eind trekt.
In de wateren rond Mindanao heeft
de zeeroverij recentelijk zo’n vlucht
genomen dat men het verschijnsel op
een lijn stelt met de donderkoppen
die zich ’s avonds steevast aan de kim
aftekenen. De slachtoffers zijn meest
al vissers die hun vangsten van de
dag aan de Moro-piraten moeten af
staan.
l'
Een illustratie die even treffend is
voor eigenhandig optreden en willekeur,
werd geleverd door een gendarmerie-
kapitein in de buurt van Montemor-O-
Novo. Hij kreeg bezoek van een boer,
die zich bij hem, als hoogste gezagsdra
ger, beklaagde over de bezetting van
zijn bedrijf door vele tientallen buiten
staanders. Dat was illegaal, zo luidde
zijn klacht. Van geen enkele autoriteit
had hij bericht ontvangen dat hij ontei
gend zou worden.
De officier sommeerde de boer zijn
handen te laten zien Daar hij consta
teerde - al of niet terecht - dat daar geen
eelt, op zat, luidde het antwoord: „Scheer
je weg! Je hebt nog nooit een schop in
'je handen gehad”
Ziolkowski verdient er geen cent mee
en krijgt geen subsidie. Hij leeft met
vrouw en tien kinderen vijf jongens
In het algemeen kan gezegd worden
dat de Portugese staat niet geïnteres
seerd is in bedrijven die bijna niets
opbrengen, en ook niet in grond waar
mee weinig of niets te beginnen is. In de
tabellen van de landhervormingswet ko
men plaatsen voor waar een agrarische
hectare slechts het nultarief haalt, met
andere woorden: ook als men daar
25.000 hectare bezit, kan men dat onge
straft houden.
Al met al is één van de dichtst bij
Nederland gelegen speelzalen, nl. die in
Knokke, niet zo bang zjjn Nederlandse
klanten, 40 percent van het bezoekerstal,
te verliezen.
Hij voorziet op grond van zijn erva
ringen en de ontwikkelingen in Knokke
een algehele evolutie van het toerisme,
dat zich niet alleen meer tot de zomer
zal beperken. Wij evolueren naar een
seizoen van 52 zaterdagen met daarin
een hoogseizoen van twee maanden.
Madr op het ogenblik is het al zo, dat in
het voor- en naseizoen de nachtclubs in
Knokke het zaterdags drukker hebben
dan op een doorsnee woensdagavond in
de zomer.
Ten aanzien van de bezoekers kent
België een aantal beperkingen: een Belg
mag in zijn eigen gemeente, indien daar
een speelzaal is, niet spelen. Beroepsver
enigingen kunnen hun leden het spelen
verbieden, zoals de Orde van Advocaten
heeft gedaan. Zij, die geld van anderen
beheren zoals bankiers en notarissen heb
ben ook geen toegang. Hetzelfde geldt
voot de Belgische ambtenaren.
Wanneer het in 1977 voltooid is zal
het vijf miljoen dollar hebben gekost.
Het beeld wordt 170 meter hoog en 200
meter lang en is geen reliëf maar wer
kelijk ruimtelijk. Het wordt uit de berg
Thunderhead gehakt.
Ziolkowski zegt dat grote beeldhou
wers er slechts van hebben kunnen
dromen. Het was in hun tijd technisch
onmogelijk. Praxiteles wilde een stand
beeld maken van Alexander de Grote
uit een berg van marmer. „Michelangelo
wilde een ruiter hakken uit een berg
carraramarmer. Ik doe het nu uit een
berg van graniet.”
Helemaal uniek is het niet. De tempel
De grootste groep bezoekers komt uit
België nl. 52 percent en de Duitsers en
andere landslieden maken slechts acht
percent uit van het speelpubliek. Op
merkelijk is, dat deze percentages over
eenkomen met die van de toeristische
sector”, aldus Eric Parez van de Stedelij
ke Dienst Toerisme in Knokke.
De verhalen van tot de bedelstaf ge
brachte mensen, die zich buiten het
casino voor het hoofd schieten of zich
aan de hoogste boom in Knokke ophan
gen, verwijst de heer Welvaert van het
casino Knokke lachend naar het rijk der
fabelen.
ZAMBOANGA CITY (UPI). De
moslim-zeerovers die in de Filippijnse
Mindanao-zee rondschuimen hebben
niets gemeen met de romantische
boekaniers uit het verleden. Zij ach
tervolgen geen rijke koopvaarders
met de bloedvlag in top, maar zijn
kruimeldieven van de zee die dit
handwerk om politieke redenen heb
ben opgevat.
Door gebrek aan management maar
vooral aan kapitaal is de onteigening op
een laag pitje gezet Het geld is schaars,
waardoor de Portugese staat niet eens
aan zijn normale verplichtingen kan
voldoen. Hierbij komt nog dat de land
bouw- en veeteeltprodukten, die veelal
aan officiële instanties geleverd worden,
pas maanden later betaald worden.
Het andere deel echter redeneerde dat
de koeien en de varkens als een belang
rijk deel van het bedrijfskapitaal moes
ten worden gezien en dat de verkoop
ervan tot de eigen ondergang zou leiden.
Het conflict ontaardde in wilde vecht
partijen, die tenslotte tot ware veldsla
gen leidden. Het plaatselijk garnizoen
kwam er aan te pas en besloot de
bewuste veestapel tijdelijk binnen de
muren van de kazerne te parkeren.
Hierop stroomde een grote menigte toe,
die uren lang in alle mogelijke variaties
CUSTER (Reuter). Een standbeeld uit
een berg hakken duurt een heel leven.
Beeldhouwer Korezak Ziolkowski is
daar al 25 jaar geleden mee begonnen.
Met steenboor, dynamiet en schepauto
wil hij in zijn eentje een standbeeld
Oprichten voor de legendarische Noorda-
merikaanse indiaan Crazy Horse.
Het denkbeeld voor het standbeeld
was afkomstig van een neef van Crazy
Horse, Henry Standing Bear, die in de
jaren dertig tegen de beeldhouwer had
gezegd: „Wij willen dat de blanke man
weet dat de indianen ook helden hebben
gekend.” In 1948 kreeg de beeldhouwer
de beschikking over de berg. Chief Stan
ding Bear bracht de eerste dynamietont-
ploffing tot stand.
kinderbescherming en de hulpverlening
steeds een grote rol gespeeld. Veelal
samen met andere landelijke organisa
ties heeft het gewerkt aan verbetering
van subidieregelingen en andere moge
lijkheden voor subsidiëring van het
werk.
Van tijd tot tijd enteren de piraten
ook grotere vissersvaartuigen, zoge
naamde basnigs, en eisen een losgeld
voor boot en bemanning. De eigenaars
komen meestal wel over de brug.
Nevenaktiviteiten worden evenmin
geschuwd. In augustus ontvoerden de
zeerovers een Japanse stewardess die
in een badplaats bij Zamboanga City
haar wittebroodsweken doorbracht.
De vrouw werd twee dagen later
tegen betaling van 28.500 dollar los
gelaten.
Door dat grootgrondbezit - het gaat
soms om bedrijven van 10.000 hectare en
meer - zijn de landarbeiders, van wie 75
percent nooit lezen en schrijven heeft
geleerd, communistisch georiënteerd, of
althans sterk communistisch beïnvloed.
Dit heeft bij de huidige, nog lang niet
voltooide landhervorming tot wilde be
zettingen van landbouw- en veeteeltbe
drijven geleid, waartegen - tot nog toe
althans - niets wordt gedaan.
Hoe groot de verwarring op het Por
tugese platteland kan zijn, blijkt uit het
verhaal van een veestapel, die door on
derling gekrakeel in een kazerne beland
de. Omdat er op een bezet bedrijf geen
loon meer werd uitbetaald - de eigenaar
was de laan uitgestuurd en de bank kon
of wilde geen krediet verlenen - wenste
een deel van het arbeiderscollectief „de
buit” te verkopen.
en vijf meisjes van de opbrengst van
een melkboerderij en twee zaagmolens.
Hij koos Crazy Horse als model om
dat die een briljant militair leider en
tacticus was, een vrije geest die geen
verdragen ondertekende, in het vrije
veld bleef leven en niets van een india
nenreservaat wilde weten totdat hij door
een blanke soldaat werd doodgeschoten
terwijl er een bestand van kracht was.
Iemand die het niet zo ziet zitten met de landhervorming in Portugal is de boer
Jorge van Zeiler. Hij bezit een groot stuk land ongeveer 150 kilometer ten zuiden van
Lissabon. Van Zeiler zegt dat hij liever op de communisten schiet dan dat hij zijn
land laat overnemen. Volgens berichten zijn er in het Allentejogebied 20 tot 30 ge
vallen van landovername per dag. Op de foto Jorge van Zeiler en zijn voorman (met
geweer).
Het zijn veelal in lompen gehulde
jongens met schouderlang haar, die
opereren met kleine kano’s, aangedre-
ven door bescheiden buitenboordmo
toren.
De jeugdige piraten zeggen dat ze
lid zijn van het nationaal bevrij-
dingsfront Moro, de belangrijkste af
scheidingsbeweging onder de moham
medaanse bevolkingsgroep op de
zuidelijke eilanden der Filippijnse ar
chipel. In de oorlog tussen guerilla-
strijders van dit front en het geregel
de Filippijnse leger zijn de afgelopen
drie jaar meer dan 3000 slachtoffers
gevallen.
7
Dat is er bij ons al, zegt Knokke. In
onze gemeente zijn 13.000 villa’s en ap
partementen, waarin 70 percent van de
gasten logeert. In de vele hotels verblijft
nog eens 20 percent en de overigen
kiezen voor een andere vorm van ver
blijf, bijvoorbeeld een camping, maar
goed in de slappe was zitten. Zij komen
niet in de eerste plaats om met gevulde
portemonnees te vertrekken, maar om
zich met het spel te vermaken. Dit heeft
daarop heeft Knokke het niet zo. Het
kampeerterrein van die plaats bevindt
zich ergens aan de gemeentegrens.
Knokke heeft duidelijk niet gekozen
voor het massatoerisme, zo stelde de
heer Parez. De gemeente waakt verder
tegen geluidshinder: transistorradio’s op
het strand zijn verboden, autoraces krij
gen geen kans en luidsprekerwagens zijn
ook contrabande.
België kent acht speelzalen, hoewel
speelzalen wettelijk verboden zijn. De
bestaande hebben echter uitwijkmoge
lijkheden op grond waarvan ze kunnen
bestaan. Nieuwe mogen er echter niet
bijkomen en de bestaande mogelijkhe
den mogen niet worden uitgebreid, zodat
men in Knokke alleen maar roulette en
baccarat kan spelen.
In september haalden de zeerovers
een driest stukje uit. De 3,500 ton
metende Japanse houtboot Suehiro
Maru werd met 26 bemanningsleden
en vijf Filippijnse funktionarissen
aan boord in volle zee geënterd.
De piraten eisten een bedrag van
133.000 dollar, maar zagen zich in
hun plannen gedwarsboomd toen een
11 schepen tellend Filippijns mari-
neëskader de gekaapte Japanner om
singelde.
Op de vierde dag van de kaping
trachtten de piraten het anker te
lichten en uit te breken, maar na een
schot voor de boeg gaven zij zich
gewonnen.
van Aboe Simbel heeft vier 20 meter
hoge afbeeldingen van Ramses de twee
de, uitgehouwen in de rotsen van de
Boven-Nijl. Gutzon Borglum hakte 18
meter hoge koppen van de presidenten
George Washington, Thomas Jefferson,
Theodore Roosevelt en Abraham Lincoln
uit de nabijgelegen berg Rushmore.
Borglum was ook begonnen aan het 400
meter lange bas-reliëf met talrijke rui
ters, in Atlanta-
DEN HAAG. Het Nederlands Ver
bond „Pro Juventute”, dat zich sinds het
eind van de vorige eeuw het lot heeft
aangetrokken van jeugdigen die ver
waarloosd werden of die met de justitie
in aanraking kwamen of dreigden te
komen, zal begin volgend jaar zijn acti
viteiten staken. Een nieuwe landelijke
vereniging van organisaties voor hulp
verlening aan jongeren, die nog een
roepnaam moet krijgen, neemt het werk
dan over. In de nieuwe vereniging zullen
alle landelijke organisaties op het gebied
van jeugdbescherming samenwerken.
Deze fusie moet zijn beslag nog krijgen-
Het is de speelzalen verboden in eigen
land reclame te maken, maar daarvoor
zorgt de stedeljjke dienst van het toeris
me wel met buitenlandse propaganda.
Maar men moet het vooral hebben van
de mondelinge aanbevelingen: van de
mensen dus, die er geweest zjjn, aldus
de heer Welvaert.
Op het toppunt van zijn sterkte
had het Moro-front zo’n 16.000 man
onder de wapenen, maar volgens Es-
paldon hebben 9000 Moro-strijders
zich overgegeven na een door de
regering in het vooruitzicht gestelde
amnestie.
De 25-jarige Akarab Magboel had
de leiding van de kapangsaktie tegen
Suhehiro Maru. Toen hem amnestie
werd aangeboden gaf hij zich samen
met zijn 40 volgelingen over. Hij zit
nu in een legerkamp bij Zamboanga,
in afwachting van zijn vrijlating.
Magboel, gekleed in een paars t-
shirt en een spijkerbroek, zijn lange
haar bedekt met een gehaakt petje,
zegt dat hij er zeker van is dat hij
niet zal worden gestraft. Over de
aktie zelf zegt hij: „We kaapten dat
schip omdat we niets te eten hadden,
we hebben geen geld, niets”.
Het was alsof je een berg kolen met
een tandenstoker wilde wegscheppen.
Als ik na een week of twee werken
naar beneden ging en misschien tiendui
zend ton had verzet en dan naar boven
keek zag je er niets van. En er moest
zes miljoen ton weg, aldus de beeldhou
wer-
wordt verstaan een
plaats of streek met
De berg kan aan
beklommen worden,
slechts langs touwen bereikbaar. Ziol
kowski bouwde eigenhandig een trap
met leuning en 741 treden naar de berg.
Daar waren 29 ton hout voor nodig, die
hij er op zijn schouders heen droeg.
Wanneer hij niet met de blote hand aan
het worstelen was met zware stenen
ramde hij de boor in het gesteente. Er
moesten duizenden tonnen van de rots
worden verwijderd.
goed bereikbare
een omvangrijk
verblijfs- of dagtoerisme en een daarop
afgestelde accommodatie in allerlei vor
men.
Wat betreft de inmiddels in Nederland
aangewezen plaatsen Valkenburg en
Zandvoort zien de Belgen die infrastruc
tuur rond deze plaatsen niet zo zitten.
De (Nederlandse) Raad voor Casinospe
len heeft het probleem van die infra
structuur ook wel gezien, want als
hoofdcriterium voor vestiging stelde deze
raad de aanwezigheid van een hoog
waardig toeristisch centrum. Daaronder
Crazy Horse bracht generaal William
Armstrong Custer een verpletterende
nederlaag toe in de slag van Little Big
Hom in 1876. Zijn standbeeld toont hem
op zijn hengst, de arm uitgestrekt over
het hoofd van zijn paard, als herinne
ring aan een spreuk die door de jaren
heen bewaard is gebleven.
Op de uitdagende vraag van een offi
cier, waar zijn land was, omdat de
blanken alles hadden veroverd, wees hij
over het hoofd van zijn paard en zei:
„Mijn land is waar mijn doden begraven
liggen.”
Waar de landhervormers genadeloos
tegen optreden, zijn de herenboeren die
geen enkele binding met hun grond
hebben. Ze wonen in de stad en zelfs in
het buitenland, doen slechts zaken met
hun bedrijfsleider en zijn uitsluitend op
hoge revenuen uit. Dit laatste gaat vaak
ten koste van het personeel en ook van
de grond, omdat cultuurtechnische voor
zieningen te kostbaar zijn.
De kadasterambtenaren, die met de
nieuwe structuurwet in de hand de ron
de doen, hoeven slechts eenvoudige re
kensommetjes te maken. Behalve de re
gio en de plaats wordt in tabellen het
aantal te becijferen punten voor een
agrarische hectare aangegeven. Als het
om een bedrijf gaat waar de eigenaar
nooit aanwezig is. schiet het puntental
fors omhoog. Andere factoren die de
puntentelling beïnvloeden zijn de gewas
sen die worden geteld, de aard en de
grootte van het veebestand, de op
brengst, de mate waarin het betreffende
stuk grond in cultuur is gebracht, en of
er wel of niet geïrrigeerd is.
Daarnaast zijn er beperkingen, die als
het ware door het Casino worden opge
legd. Zonder opgaaf van redenen mogen
liefhebbers worden geweigerd. Verder
worden er eisen gesteld ten aanzien van
kleding. Voorop staat echter dat men lid
moet worden van de club, die de speel
zaal exploiteert. Eerst wordt men adspi-
rant-lid en als u geen bezwaren van
welke kant ook worden ingebracht
wordt men definitief lid.
De heer Welvaert is van mening, dat
de komende Nederlandse speelzalen in
de eerste plaats die Nederlanders zullen
aantrekken, die op het ogenblik van
clandestiene gelegenheden gebruik ma
ken. Natuurlijk zullen ook Nederlanders,
die nu regelmatig in Knokke spelen, er
wel een kijkje gaan nemen, maar de heer
Welvaert is er van overtuigd, dat zij
toch weer naar hun „eigen” speelzaal
terug zullen keren. Een speler is nogal
honkvast, zo merkte hij op.
De concessiehouder van de speelzaal
in Knokke heeft verder een overeen
komst met de gemeente op grond waar
van jaarlijks een bedrag van zes miljoen
Belgische francs moet worden betaald.
Daarnaast eist de gemeente een mini
mumbedrag van twaalf miljoen francs
als bijdrage in de toeristische propagan
da van de gemeente. Dit bedrag heeft de
laatste jaren evenwel steeds hoger gele
gen.
De nieuwe Portugese landhervor-
mingswet geldt uitsluitend voor het ge
bied ten zuiden van de Taag. Zij is
gebaseerd op een puntentelling en is aan
de plaatselijke omstandigheden aange
past. Een bedrijf, dat met meer dan 50
punten wordt gewaardeerd, moet onher
roepelijk genationaliseerd worden, welis
waar tegne een schadeloosstelling, maar
Schout bij nacht Romulo Espaldon,
bevelhebber van de marineregio
„Zuid”, zegt dat uit de piraterij blijkt
dat het Morofront te kampen heeft
met een nijpend gebrek aan kasmid
delen. „Hun strijdkrachten zijn uitge
dund omdat de meeste guerilleros
zich hebben overgegeven” aldus Es
paldon. „Ze krijgen nergens steun
meer”.
- T,
L
■J
