Kamer: Afschuw over
zionisme-resolutie
PROTESTEN IN AUSTRALIË
Brandt noemt christen-democraten
k
w
„een
veiligheidsrisico”
NliDliT'.'
W F i h I
Door gevechten van laatste weken:
BotK/iBiomi
VOOBUWKMSm
UUKW/WK. f(
Burgemeester
wil afschaffing
burgemeesters
Postbezorging op
zaterdag blijft
VAN OORDT
VIEZE MAN
WESTDUITSE VAKCENTRALE TREKT VAN VAN LEER OP SPD-CONGRES
h
door mco
scheepmaker
ANEKDOTES
GOTSPE
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1975
WOENSDAG
1 2
NOVEMBER
(Vervolg van pagina 1)
eid
K.
:raf
■ael
erd
s
s;
een
pil”
;aan
aakt
oker
Een totaal-pakket van zorgvuldig
geselekteerde aandelen met een
evenwichtige internationale spreiding.
Dat maakt dat u met het Amro-
Pierson Fund een risiko-spreiding
verwerft, waaraan een fundamentele
lange termi jn visie ten grondslag ligt.
leid
4 £8
Kritiek
Huurlingen
Medezeggenschap
Van der Stoel
„Wereld tegen ons”
I
Meer dan 30.000
doden in Angola
i
(Van onze redacteur in Bonn J. Kuiper)
(ADVERTENTIE)
amro-pierson fund
iarles
van
roker
met
)tocol
t op-
Aan
ezegd
ia de
Kies bij uw
Fleurop bloemist
uit het Bloemboek
met 175
voorbeeldige
arrangementen.
Gratis mini - i
folder nü I
verkrijgbaar.
gaat
n de
J dat
onale
id te
lid
aas-
het
eter
op-
ble-
;erie
scri-
3ui-
no-
teli-
rael
rder
sge-
ster-
Ed-
ver-
nden
heb-
•ond-
iga-
gis-
>or-
den
Ze
die
d.
teer
295
tai-
:ht-
aan
faal
udt
iten
de
oofd
van
echt
ichi-
i de
?rof.
voor
voor
deze
rden
Pge-
van
>toe-
n de
oden
het
'den.
de
op
een
i in
tand
at de
lijke
i in-
if te
mw.
i het
mw.
niet
zou
legin
ngen
van
een
oor-
ver-
erk-
het
ge-
dsel.
f is
iteen
werken, dan zouden dus zowel Portugal
als de OAE-landen bereid zijn het voor
lopig zonder Agostinho Neto te doen.
De Portugese regering maakt boven
dien ernstige bezwaren tegen het ge
bruik van huurlingen door de strijdende
partijen in Angola. Aan de kant van de
FNLA en de Unita vechten Portugese en
Zuidafrikaanse beroepsmilitairen, terwijl
Cubaanse soldaten en adviseurs - naast
enkele Russische specialisten - de MPLA
in haar strategische doeleinden bijstaan.
Officiële kringen zijn het erover eens
dat de. VN-resoluties die het Palestijnse
bevrijdingsleger een officiële status toe
kennen binnen de VN, gecombineerd
met het anti-zionistische document, niet
onderschat moeten worden als tegen
wicht voor de gematigde koers die
Egyptes president Sadat probeert te vol
gen. Het effect ervan, zeggen deze krin-
Het past natuurlijk niet om op een zo
aardig leesboek, met zoveel leüke din
gen erin, kritiek uit te oefenen, maar ik
mis toch te veel dingen om niet het ge
voel te hebben dat Jeroen Brouwers nog
wat heeft achtergehouden voor een nog
leuker, tweede boek. Laten we eerlijk
zijn: een boek schrijven met literaire
anekdotes zonder dat Jan Cremer er ook
maar één keer in optreedt, is een gotspe.
Morgen zal ik dat aantonen.
(ADVERTENTIE)
Vergeven en vergeten, sorry U
Zetzeindebloemen.al
dielievemensen.
Willy Brandt deed dat laatste in zijn
openingsrede, gisteren, op ongewoon
scherpe wijze- Hij zei van de christen
democraten dat ze niet in staat zijn het
land te regeren en dat ze „een veilig
heidsrisico voor de Bondsrepubliek zijn
geworden op het terrein van de buiten
landse, de binnenlandse, de economische
en de sociale politiek”.
De oppositie, aldus Brandt, lijdt aan
haar honger naar macht. Het jongleren
„Zachtjes knetteren de letteren” is
goed geannoteerd. Voorgaande anekdote
bijvoorbeeld stamt weer uit Buddingh’s
„Verveling bestaat niet”. Vermoedelijk
zette Van Oordt een en ander in scène
voor zijn roman „Warhold”, die op de
Veluwe speelde. Ik zou deze rubriek na
tuurlijk de rest van het jaar graag wil
len vullen met anekdotes uit dit boek,
maar dat zou ongepast zijn en boven
dien Jeroen Brouwers belemmeren in
zijn taak er een vervolg op te maken.
Hij heeft nu een keus gemaakt uit 1200
stuks en zich beperkt tot reeds gepu
bliceerde anekdotes, maar kennelijk heeft
hij toch nog het een en ander over het
hoofd gezien. Bijvoorbeeld deze, die in
„Hollands Kwartier” door mijzelf werd
opgetekend:
Met stakingen en boze protestdemon
straties, zoals die op de foto in Canber
ra, heeft een deel van de Australische
bevolking gisteren gereageerd op het
nieuws dat de Labour-regering van pre
mier Gough Whitlam naar huis was
gestuurd door de gouverneur-generaal,
sir John Kerr. Aanhangers van Labour
hielden protestdemonstraties in Sydney,
Melbourne en andere grote steden, ter
wijl duizenden arbeiders in de bouwnij
verheid en de scheepvaartsector het
werk neerlegden. Bob Hawke, die zowel
partijvoorzitter is als president van het
machtige verbond van vakverenigingen,
riep de arbeiders op hun gevoel van
met reactionaire formules is, zo zei de
SPD-voorzitter, ook dan geen maat
schappelijk medicijn wanneer men het
beplakt met een neo-conservatief etiket.
Brandt noemde het bijzonder ernstig dat
de christen-democraten zich niet duide
lijker opstellen tegen autoritaire en
rechts-radicale tendensen.
Volgens de SPD-voorzitter zou een
normale verhouding tussen de democra
tische partijen in de Bondsrepubliek zich
verontwaardiging in te tomen en niet
over te gaan tot geweld. Maar in Mel
bourne werd het hoofdkwartier van de
liberale partij door arbeiders en studen
ten met stenen bekogeld en kwam het
tot gevechten tussen de demonstranten
en de po'itie die vier arrestaties ver
richtte. De politie in Sydney trok alle
politieverloven tot nader order in, ter
wijl de liberale partijkantoren in Mel
bourne onder bewaking zijn gesteld.
Voor vandaag zijn in de meeste grote
steden vergaderingen uitgeschreven,
waarin men zich gaat beraden op een
georganiseerde protestaktie in de bedrij
ven.
Fleurop Interflora garandeert uw bestelling
Koninginnegracht 135, Oen Haag
kiezen in het Angolese conflict door een
van de twee door de rivaliserende be
vrijdingsbewegingen uitgeroepen repu
blieken te erkennen. Weliswaar heeft
Amerika tot nu toe het FNLA financieel
en militair gesteund, officieel volgt Was
hington de aanbeveling van de OAE en
gaat tot erkenning van een Angolese
regering over, wanneer die in staat
wordt geacht het land te besturen en
internationale verplichtingen na te ko
men- De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken had maandag tijdens
zijn persconferentie gezegd dat de VS
geen belangen hebben in Angola.
In Lissabon besloot de Revolutionaire
Raad na een langdurige vergadering dat
de Portugese regering terughoudender
moet zijn dan ooit om de marxistisch
georiënteerde MPLA als enige machts
factor in Angola te herkennen. Van
andere landen verwacht Lissabon een
zelfde voorzichtige benadering, ook van
de communistische wereld. Het besluit
van de Revolutionaire Raad betekent
een nederlaag voor president Da Costa
Gomes, die voorstander is van erkenning
van de MPLA-regering.
Gistermorgen vroeg deed zich in Lis
sabon een merkwaardig incident voor,
dat tevens in de richting wijst van
voorlopige neutraliteit. Een burgervlieg-
tuig vol feestgangers, dat naar Loeanda
was vertrokken, werd na de start terug
gecommandeerd. In het toestel bevond
zich een groot aantal vertegenwoordigers
van ultra-linkse Portugese partijen,
waarvan bekend is dat ze de MPLA
steunen. Volgens onbevestigde geruchten
waren er ook communistische delegaties
uit Roemenië en Frankrijk aan boord.
de houding van de SPD ten aanzien van
de werknemer voor de nodige moeilijk
heden zou zorgen tijdens dit congres. Bij
de SPD-basis bestaat grote ontevreden
heid over het compromis dat de beide
regeringspartijen, de SPD en de FDP,
hebben bereikt over de regeling van de
medezeggenschap in de grote oedrijven.
De FDP heeft min of meer haar zin
gekregen, hetgeen tot gevolg heeft dat
de uiteindelijke beslissingen toch door
de vertegenwoordigers van het „kapi
taal” worden genomen, omdat dezen in
direct een meerderheid in de Raad van
Commissarissen zullen hebben.
De voorzitter van de Westduitse vak
centrale, Heinz Oskar Vetter, verklaarde
gisteren op het congres dat dit compro
mis voor de vakbeweging onaanvaard
baar is. Vetter meende trouwens ook dat
het economisch instrumentarium, dat
momenteel wordt gehanteerd om de re
cessie en de werkloosheid te bestrijden,
onvoldoende is. Daarbij sloot hij duide
lijk aan bij de groep van gedelegeerden
die meer overheidsinvloed wensen.
Willy Brandt maakte overigens duide
lijk dat over het nivelleren van inko
mens niet zal worden gediscussieerd. Hij
veegde honend een voorstel van de Ju-
sos, de jongerenorganisatie van de SPD*
van de tafel waarin werd gepleit voor
een maximum-inkomen van .>000 mark
netto in de maand. Zulke voorstellen
horen thuis op de speelwei, zei hij-
Ook in ander opzicht had de SPD-
leider kritiek op zijn partij. Hij meende
dat men zich door middel van partij-
Chihees en techno-Amerikaans van de
burger vervreemdde. Fel kritiseerde hij
ook de prestatiedwang en het concur-
rentiedenken, die meer en meer een
stempel zetten op de omgangsvormen in
de SPD.
Brandt zei ten slotte bezorgd te zijn
over het feit dat in verschillende regio
nen van de Bondsrepubliek hij noem
de met name het door de christen
democraten geregeerde Baden-Württem
berg misbruik wordt gemaakt van de
regeling die moet verhinderen dat radi
calen een functie krijgen in overheids
dienst. Hij noemde dat een symptoom
dat een waarschuwing zou moeten zijn.
„Eerste-Kamerlid H. Algra, de oppo
nent van G. K. van het Reve, is vroeger
leraar Nederlands geweest. Een van zijn
oud-leerlingen vertelde me, dat op de
vraag uit de klas of hij iets over de
schrijver Vestdijk en diens werk kon
zeggen, de heer Algra antwoordde:
„Vestdijk is een vieze man”. De leerlin
gen spitsten de oren, zagen al een exe
gese van ..Meneer Vissers hellevaart”
tegemoet en vroegen: „Hoe dat zo?”. Hun
leraar Nederlands antwoordde: „Ik heb
samen met Vestdijk in het gijzelaars
kamp gezeten, en hij waste zich altijd
met zijn overhemd aan. Een vieze man”.
Nadere uitleg over Vestdijk en diens
werk hebben die leerlingen nooit ge
kregen”.
(Vervolg van pagina 1)
De meningen in Washington verschil
len over het effect van de VN-resolutie
op de vredesonderhandelingen in het
Midden-Oosten. Sommigen zijn van me
ning dat er in feite niet veel veranderd
is, behalve dat Israel zijn positie zal
verharden. Anderen geven toe dat het
document niet meer is dan een soort
opiniepeiling, waaraan geen rechtskracht
kan worden toegekend, maar zij geloven
dat het moeilijker voor minister Kissin
ger wordt een doeltreffende bemidde
lingsrol te blijven spelen.
GOES (ANP). Burgemeester mr. F.
Huber van Goes is voor afschaffing van
het burgemeesterschap wanneer men in
Nederland af zou willen van een be
noemde burgemeester.
„Vooral in grotere gemeenten waar
het wethouderschap een volledige dag
taak is, zou het voorzitterschap van het
college van B. en W. en gemeenteraad
kunnen rouleren of worden waargeno
men zoals dat in Zwitserland al ge
beurt”, aldus de burgemeester van Goes
in het jongste nummer van het Goese
voorlichtingsblad „Samenspel”.
Volgens mr. Huber is de wijze waarop
tegenwoordig met name in de grotere
gemeenten de benoeming van burge
meesters na een profielschets door de
i raad tot stand komt, anti-propaganda
voor het stelsel van de benoemde burge
meester. Geschikte kandidaten wachten
I zich er wel voor om te solliciteren, aldus
I mr. Huber. In de afgelopen jaren zijn er
voor de grotere gemeenten hoofdzakelijk
oud-kamerleden, oud-staatssecretarissen
oud-minister, oud-gedeputeerden en
oud-wethouders voor de functie van
1 burgemeester geschikt bevonden. Daar
om, aldus mr. Huber in „Samenspel”,
I kunnen op enkele uitzonderingen na, de
reeds zittende burgemeesters hun pro
motiemogelijkheden wel vergeten.
DEN HAAG (ANP). De postbestel
ling op zaterdag wordt niet opgeheven.
Staatssecretaris Van Hulten van Verkeer
en Waterstaat heeft gisteren de Tweede
Kamer schriftelijk meegedeeld dat van
hem niet een dergelijk voorstel kan
worden verwacht.
Anders dan enige jaren geleden wordt
i thans meer en meer de nadruk gelegd
i op service-verlenende aspecten van de
i PTT, aldus de staatssecretaris in zijn
i brief. Daartegenover lijkt de bereidheid
te bestaan om voor deze service ook te
I betalen. Volgens de bewindsman is ook
i uit dien hoofde besparing op arbeid
thans minder noodzakelijk dan eerder
wel gesuggereerd werd.
In Loeanda zelf zijn vanaf midder
nacht alle telefoon- en telexverbindin-
gen verbroken. De totale balans na een
dag onafhankelijkheid is dat de laatste
weken meer dan 30.000 mensen in Ango
la gedood werden; bijna 500.000 blanken
uit het land wegvluchtten en dat de
Sovjet-Unie, verscheidene Oostbloklan
den en acht andere landen, waaronder
ook Brazilië, de MPLA-regering in An
gola officieel erkend hebben.
Intussen neemt de weerstand tegen de
bemoeienissen van buitenlandse mogend
heden met de strijd in Angola toe. De
Organisatie van Afrikaanse Eenheid had
al eerder alle buitenlandse inmenging in
Angola veroordeeld. De regeringen van
Zambia en Liberie zijn om die reden
niet tot erkenning van het onafhankelij
ke Angola overgegaan. President Kaoen-
da van Zambia sprak de hoop uit dat in
Angola een regering van nationale onaf
hankelijkheid wordt gevormd, zodat het
land aansluiting kan zoeken bij het blok
van niet-gebonden landen. De Tanzania
aanse regering heeft dinsdag voorgesteld
een buitengewone vergadering van de
Raad van Ministers van de OAE bijeen
I te roepen. De secretaris-generaal van de
OAE polst nu of onder de OAE-lidstaten
de vereiste tweederde meerderheid voor
dit Tanzaniaanse voorstel is te vinden.
De Zuidafrikaanse minister van defen
sie Botha kondigde versterking van de
Zuidafrikaanse strijdkrachten aan. Hij
waarschuwde voor het „rode gevaar” dat
via Angola daadwerkelijk een voet aan
de grond had gekregen in zuidelijk Afri
ka.
In regeringskringen in Washington
verluidde dat. Amerika geen partij zal
MANNHEIM. De Westduitse sociaal-democraten zijn de strijd om de kiezers
gunst begonnen. Alhoewel de parlementsverkiezingen nog 11 maanden in het ver
schiet liggen probeert men deze week op het partijcongres in Mannheim eensgezind
heid te demonstreren, en tegelijkertijd de tegenstelling met de parlementaire tegen
stander te benadrukken.
Lissabon schijnt met erkenning van
een nieuwe Angolese regering dezelfde
lijn te willen volgens als de Organisatie
van Afrikaanse Eenheid. Tijdens gehei
me onderhandelingen vorige week in
Kampala, die door minister Vito Crespo
werden bijgewoond, hebben de presiden
ten Nyerere van Tanzania en Amin van
Oeganda zich de tolk gemaakt van de
Afrikaanse landen door te verklaren dat
allereerst de militaire neutralisering van
Angola wordt geëist.
Met de FNLA van Holden Roberto en
de Unita van Jonas Savimbi kon verder
de afspraak worden gemaakt dat, zodra
zich hiertoe een gunstige gelegenheid
voordoet, een regering van nationale
eenheid zal worden uitgeroepen, waar
voor ook kopstukken van de MPLA
zullen worden uitgenodigd.
Als de MPLA besluit niet met de
andere bevrijdingsbewegingen samen te
Jeroen Brouwers is dichter bij de te
genwoordige tijd gebleven: veel van zijn
anekdotes betreffen nog levende schrij
vers. De meest curieuze gaat echter over
Adriaan van Oordt, een schrijver waar
niemand ooit van gehoord heeft, maar
die wel degelijk een Adriaan van Oordt-
hof in Amsterdam heeft weten te ver
overen (hij leefde van 1865-1910, schreef
vooral over de middeleeuwen). Dat
schilders naar model werken is bekend.
De ene keer moet het model alles uit
trekken, de andere keer juist weer erg
veel aantrekken, het ligt er maar aan
wat de schilder wil uitbeelden. Welnu,
Adriaan van Oordt was blijkbaar een
schilder onder de schrijvers, getuige de
volgende anekdote:
Johan de Meester werd eens door
Adriaan van Oordt benaderd met het
verzoek of hij, om zijn vriend te helpen,
bij een passage in een van zijn histo
rische verhalen, „in een mooie gekleurde
maillot door de Veluwsè bossen rond
zpu willen lopen”. Met nog een paar an
deren. De Meester stemde toe en met de
overigen arriveerde hij op de afgespro
ken dag bij het kleine huisje in de bos
sen van Adriaan van Oordt, waar vijf
keurig in vijf verschillende tinten ge
verfde lange jaegers voor hen klaarlagen.
Ze trokken ze aan en liepen en spron
gen ermee over de bospaden, zorg
vuldig bestudeerd door de druk aante
keningen makende Van Oordt. Het moet
een bijzonder gek en gezellig dagje zijn
geworden".
De belangrijke watertoevoer van Loeanda is op 32 km van de stad be
schadigd door FNLA-granaatvuur en er wordt gezegd dat de 550.000 in-
I woners nog slechts voor één dag water hebben. Gisteravond woedden he-
- vige artilleriegevechten op ongeveer 19 km van Loeanda. De FNLA-Unita-
1 colonne die onder leiding staat van blanke huurlingen, heeft intussen vier
belangrijke steden op de weg naar de hoofdstad veroverd, waaronder Nova
Redondo, en is tot op 200 km genaderd.
aanzienlijk positiever ontwikkelen wan
neer de conservatieve zijde eindelijk
weer duidelijk maakte waar voor haar
het begrip „rechts” eindigt. In plaats
daarvan grijpen de christen-democraten
de acties van terroristen en extremisten
aan om het democratische platform der
partijen te verlaten.
Zeer scherp veroordeelde Brandt de
houding van de christen-democraten ten
aanzien van de onlangs afgesloten ver
dragen met Polen. Hij noemde het een
„treurspel”, dat men humanitaire vraag
stukken omwille van partij-interne ru
zies wil trachten te blokkeren.
Hoewel de partijvoorzitter de SPD als
een partij van het midden karakteriseer
de „zonder het midden geen meerder
heid” benadrukte hij ook de rol van
de „arbeider” in de partij. Volgens
Brandt moet de werknemer een belang-
rijker plaats in het partij gebeuren krij
gen dan de laatste tijd het geval is.
Het ziet ér overigens naar uit dat juist
gen, kan zijn dat Sadat wat moet gaan
inoinden om zijn positie in de Arabische
wereld te handhaven.
Tijdens het begrotingsdebat over Bui
tenlandse Zaken, gisteravond in de
Tweede Kamer, herhaalde minister Van
der Stoel zijn afschuw over het aanne
men in de Verenigde Naties van de
zionisme-resolutie. Hij kondigde aan dat
Nederland als reactie op de resolutie
voortaan zal weigeren deel te nemen
aan de VN-activiteiten ter uitbanning
van rassendiscriminatie.
Ook Nederland zal. evenals de Vere
nigde Staten, niet deelnemen aan de
conferentie over rassendiscriminatie over
enige tijd in Ghana. Dat is het logische
gevolg van de uitspraak die zionisme op
een lijn stelt met racisme en rassendis
criminatie, aldus Van der Stoel.
De minister zei blij te zijn dat vrijwel
alle partijen in de Kamer een motie van
de VVD’er De Koster mede onderteken
den, waarin principieel stelling wordt
genomen tegen de gelijkstelling van zio
nisme en racisme. De regering stemt met
deze uitspraak volledig in, aldus Van der
Stoel.
Van de Tweede-Kamerfracties hebben
alleen de CPN en PSP de motie niet
ondertekend. Het is echter niet uitgeslo
ten dat zij zich bij een stemming toch
achter de motie zullen scharen. Een
aanwijzing vormt de uitspraak van de
PSP’er Van der Spek, die de inhoud van
de VN-resolutie „onjuist” zei te vinden.
In Israel heerst, na het Palestina-
debat in de Verenigde Naties, een stem
ming van „de hele wereld is tegen ons”.
De Knesset, het Israëlische parlement
heeft eensgezind een resolutie aangeno
men waarin de Verenigde Naties wor
den veroordeeld. Golda Meir stelde zelfs
voor dat iedere jood in de wereld met
een bord moet gaan lopen: „Ik ben
zionist”. Regeringsfunctionarissen zeiden
dat Israel zich niet uit de VN of onder
delen daarvan zou terugtrekken.
Premier Rabin noemde de resoluties
over het zionisme en de rechten van de
Palestijnen gisteravond in hei Israëlische
parlement politiek zinloos. De oplossing
van het conflict in het Midden-Oosten
en van het Palestijnse vraagstuk kan
niet bereikt worden op de manier die de
VN voorstaan, aldus Rabin. Hij noemde
de door de Algemene Vergadering aan
genomen resoluties polities van geen
belang, vooral nu Israel en Egypte bezig
zijn hun tussentijds akkoord uit te voe
ren.
Jeroen Brouwers, geen Vlaming maar
een rasechte Nederlander, heeft zowel
de Nederlandse als de Vlaamse letter-
lievenden aan zich verplicht door de her
en der gepubliceerde anekdotes over
literatoren en literatuur in het Neder
landse taalgebied, te verzamelen in
„Zachtjes knetteren de letteren”, dat u
een dezer dagen in de boekhandels zult
kunnen aantreffen.
Toevallig is een paar maanden ge
leden in Engeland „The Oxford Book of
Literary Anecdotes” verschenen, 350
bladzijden vol anekdotes en verhalen
over schrijvers. (Toen iemand T. S. Eliot
vroeg of hij het ermee eens was dat de
meeste kranteredacteuren gefrustreerde
schrijvers waren, zei hij: „Misschien,
maar dat geldt ook voor de meeste
schrijvers.”). Dit Engelse boek begint in
de zevende eeuw, rijkelijk vroeg dus, en
houdt ook rijkelijk vroeg op: de schrij
vers over wie het gaat zijn op één na
allemaal dood, ook James Joyce dus, die
tegen een jongeman die in Zürich op
hem toestapte en vroeg: „Mag ik de
hand kussen die „Ulysses” schreef?”, zei:
„Nee, want die hand heeft ook nog heel
wat andere dingen gedaan”.
