Buitenlandse hulp voor MPLA
Kissinger: „Resolutie was
zeer onverantwoordelijk
duurt voort
Schmidt houdt SPD-congres
Chinese wijsheden
voor
SPAANSE POLITIEKE POLITIE BLIJFT
ONVERSTOORDROOIEN’ AANHOUDEN
Hongeractie van
Marokkanen
I
■Al
Arabische Liga
legt zwarte lijst
voor schepen aan
Pittige piepkleine
pikzwarte
pill
DE SCHELEN
via Noorse ambassade
Bestrijding olievlek
ANEKDOTES
Om partij volk van al te radicale ideeën te weerhouden:
een miljoen gulden aan prijzen
door nico
scheepmaker
Nobelprijs wellicht
naar Sacharov
i
2
3
BINNEN** EN BUITENLAND
1 3
19 7 5
NOVEMBER
Installatie
99
Offensief
(Van onze redacteur in Barcelona, R. Bosschart)
Den Uyl
Perscensuur
Sahara
Aanhoudingen
te raden. Maar helaas kan men niet hetzelfde zeggen van het repressie-
apparaat van het regime.
iren
:erd
luk
len
DONDERDAG
oek
■ok-
lent
ge-
aan
ews
ich-
lat
de
m-
De
laf,
ge
sen
ste
dse
een
ns-
gen
ar-
?st
er-
ote
let
tte
le
ge
nd
ang
itige
,on-
ens-
oord
Hij
efe-
ante
gens
kon
nge-
der
ge-
de
AI-
iets
lijk
und
t al
van
len.
ton
oor
>ofd
we-
ink.
eld
eeft
ex-
t in
jaar
een
isu-
?ing
en
'oer
me-
j*l.
>che
ge-
een
ce
de
ch
ig-
tur
:n-
'en
srs
hij
de
:he
duidelijk gevoel voor verantwoordelijkheid, haar aanhangers alle actie af
t: r: 1---
MADRID. De voorspellingen over Franco’s „heropstanding” die
dinsdag door de rechtse propaganda waren verbreid als barricade tegen
de tekenen van een beginnende democratisering zijn inmiddels alweer
ontzenuwd. Prins Juan Carlos kan dus voortgaan met zijn uiterst voor
zichtige passen, die spoedig schreden zullen moeten worden. Immers, de
oppositie bewijst regering en volk momenteel een grote dienst door, met
boe
if
Op de campus van de Columbia universi- I
teit in New York werd bij toortslicht ge- I
de
Jeruzalem
laten
in
(Van onze redacteur in Stockholm)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Jeroen Brouwers, die in het Belgische
Rijmenam woont, bevestigde door de te
lefoon dat hij „Zalig zijn de schelen”
inderdaad over het hoofd heeft gezien.
Hier volgen een paar van de literaire
anekdotes die in dat boek staan.
Een gasfornuis, type Pelgrim de
Luxe R.T.L. met oven-glasruit en
lade. Een geschenk ter waarde
van 685,- van Pelgrim B.V.,
Gaanderen.
ssen
zijn
:oege-
eren
■den
de
eede
erey
het
tion
een
en
Een van de laatste aanhoudingen was
die van pater Joan Soler in Barcelona,
op beschuldiging van hulpverlening aan
leden van de Baskische onafhankelijk-
heidsorganisatie ETA, zodat hij ter be-
De politieke politie blijft onverstoord
„rooien” aanhouden. En zeker niet alleen
„terroristen”: gisteren bevestigde de po
litie in Granada de aanhouding van 27
leden van een comité voor autonomie
van Andalusië, en 10 leden van de ortho
doxe communistenpartij PCE (die zich
momenteel ook van actie onthoudt)-
Te winnen In de Nationale Puzzelaktle t.b.v.
Nationaal Fonds Sport Gehandicapten.
OOS
nd-
71a-
1 in
Hir-
in
en-
erd
ein.
bo-
bij
?e-
■an
len
ig-
le-
id-
id
lig
.o-
an
)rt
id.
Toen Martin Veltman nog dichter
was, trok hij veel op met Jan Hanlo. „Hij
was een eigenaardige drinker”, zei Mar
tin. „We zaten bij Reynders, toen be
stelde hij een glas melk en een glas bier.
Dat zat hij net zolang bij elkaar te gieten
tot het ging kazen. Toen dronk hij het
op.”
deze verklaarde dat een compromis op
het terrein van de medezeggenschap in
de grote bedrijven gezien moet worden
als een stap op weg naar volledige
pariteit. Een zoethoudertje, meenden de
gedelegeerden. Schmidt wees de vakbon
den op de eigen verantwoordelijkheid
van het parlement. Bezwerende woorden
die tot doel hebben de werknemers te
weerhouden voor hun rechten te demon
streren. Geen arbeidsonrust in het ver
kiezingsjaar, zo vond de regeringsleider.
pagne om de oppositie te intimideren
met afranselingen, dreigementen enzo
voorts. Vandaag maakte de Madrileende
rechtbank het vonnis bekend tegen zes
rechtse commando’s die in 1973 een
bankroof hadden gepleegd. Zij kregen
vier jaar elk wegens „diefstal”, hetgeen
gezien de duur van hun voorarrest bete
kent dat zij over weinige maanden weer
vrij zullen zijn. Als men dat vergelijkt
met de straffen die aan ETA-leden op
gelegd zijn wegens bankroven, waarbij
het politieke aspect nooit (zoals in dit
geval) terzijde gelaten wordt, maar juist
extra celstraf betekent, is ieder verder
commentaar overbodig.
hoor voor: ook een toren die 100.000
voet hoog is rust op de aarde” en wees
niet bang langzaam vooruit te komen,
weest slechts bang stil te staan”.
Deze Chinese wijsheden dienden ertoe
om het partijvolk te weerhouden van al
te radicale ideeën. Datzelfde partijvolk
ontzegde de kanselier zijn bijval toen
Op de Haagse Post deed een ver
haal de ronde over de nieuwsgierigheid
van Simon Vinkenoog. In het grijs ver
leden bracht de schrijver een sollieitatie-
bezoek aan mevrouw Brandts Buys, de
echtgenote van mr. G. B. J. Hilterman,
die als hoofdredactrice optrad. Midden
in het gesprek stond Vinkenoog op, liep
naar het bureau van mevrouw B. B., trok
een lade open, stak zijn beweeglijke vo-
gelnek naar voren en inspecteerde lang
durig de inhoud. De hoofdredactrice
bleek zó gecharmeerd van dit ongewone
initiatief, dat Vinkenoog onmiddellijk
werd aangenomen.
Om me vandaag tot één voorbeeld te
beperken: het boek „Zalig zijn de sche
len” van Herman Pieter de Boer en Bet
ty van Garrel, ondertitel „Honderden
verhalen, anekdotes, curiosa en onge
wone illustraties”. Een verrukkelijk lees
boek, waarin Herman en Betty de ene
na de andere anekdote of belevenis op
halen. Ik kan er hier rustig uit citeren,
want zoals dat wel vaker met de leukste
boeken gaat, heeft uitgeverij Sijthoff er
sinds 1972 niet meer dan 5000 exem
plaren van verkocht (3000 gewoon en
2000 in de uitverkoop), terwijl getracht
wordt de resterende 5000 exemplaren
aan een andere uitgever te slijten. On
begrijpelijk hoe de leukste boeken vaak
al een vergeetboek worden zodra ze in
de boekhandel liggen.
Adriaan Morriën, die Nescio op
zijn sterfbed bezocht, vertelde dat de
schrijver op een gegeven moment zijn
ogen opsloeg en vroeg: „In welke eeuw
leven we eigenlijk?”
Armando en Sleutelaar interview
den voor het boek .De SS-ers” een aan
tal ex-SS-ers. Eén van hen bleek be
trokken te zijn geweest bij de Silber-
tanne-moord op de schrijver A. M. de
Jong. Op een dag was hij bij Lages ge
roepen, vertelde hij, samen met een an
dere jongen. Er was een karwei op te
knappen, er moest ene De Jong worden
doodgeschoten, omdat er „een kameraad
van onze kant was omgelegd.”
demonstreerd tegen de zionisme-resolutie
die de Algemene Vergadering van
VN heeft aanvaard.
maakten dat Sacharov de Sovjet-Unie
niet zal mogen verlaten om de prijs in
de Noorse hoofdstad in ontvangst te
nemen.
Blijft de Russische regering bij haar
besluit, dan zullen visa worden aange
vraagd voor de leden van het Noorse
Nobelcomité om de uitreiking op de
Noorse ambassade in Moskou eventueel
te laten plaatsvinden.
De kans dat men deze visa krijgt is
uitermate klein, zo verzekerde een
woordvoerder van het comité in Oslo.
Men verwees naar de moeilijkheden in
verband met de toekenning van de prijs
voor literatuur aan Solzjenitsin in 1970.
Deze kon eerst vorig jaar zijn prijs in
ontvangst nemen nadat hij Rusland had
verlaten-
Als men de cijfers van de officiële
politienota’s bijeen telt sinds de „anti
terreurwet” op 27 augustus in werking
trad, komt men tot 466 politieke arresta
ties: 131 in Barcelona, 80 in Madrid, 53
in Malaga, 52 in Bilbao, 37 in Granada,
35 in Zaragoza, 23 in San Sebastian, 19
in Valencia, 13 in Sevilla, 10 in Cadiz, 9
in Pamplona en 4 Santiago.
Moskou opent binnenkort
ambassade in Loeanda
Ze zouden op weg zijn naar Dondo,
ten oosten van Loeanda, waar de elek
triciteitscentrales voor Loeanda staan.
Het FNLA en Unita, die vechten met
Amerikaanse wapens en steun van Zaï
re, hebben inmiddels in Hoembo (het
vroegere Nova Lisboa) hun eigen rege
ring en een radiostation gevestigd.
Ook van het zuidelijke front, bij de
haven Lobito, wordt weer strijd gemeld
tussen de gezamenlijke troepen van
FNLA en Unita, en de MPLA.
heeft al
goederen
Verder
Het persbureau Reuter meldt, dat gis
teren het overleg in Madrid tussen
Spanje, Marokko en Mauretanië over de
toekomst van de Spaanse Sahara in
een impasse is geraakt over de rol van
de Verenigde Naties en de wijze waarop
de 74.000 inwoners van het gebied moe
ten worden geraadpleegd over hun ver
langens. Dit hebben regeringsfunctiona
rissen meegedeeld.
De Marokkaanse delegatie, onder lei
ding van premier Osman, en de Maure-
taanse minister van buitenlandse zaken
Hamdi Ould Mouknass zijn dinsdag in
Madrid aangekomen voor de onderhan-
delingen.
De president van Mauretanië, Mochtar
Old Daddach, is gisteren aangekomen in
de tijdelijke Marokkaanse hoofdstad
Marrakesj, waar hij door koning Hassan
zeer vriendelijk zou zijn ontvangen.
PARIJS (AFP) De grote olievlek
die in Het Kanaal drijft sinds daar
zaterdag een Liberiaanse tanker in aan
varing kwam met een Brits oorlogsschip,
wordt gecoördineerd bestreden door
Groot-Brittannië, Frankrijk, België en
Nederland. De autoriteiten van deze vier
landen staan ononderbroken in verbin
ding met elkaar via een mobiele com
mandopost die zich momenteel op de
Franse kust bij Cap Griz Nez bevindt.
De hongerstakers eisen, dat de uitwij
zing van illegale gastarbeiders wordt
stopgezet en dat de legalisatiemaatregel,
die op 15 november definitief ten einde
loopt, wordt versoepeld. Zaterdag
wordt in de kerk een forumdiscussie
gehouden tussen de hongerstakers, een
aantal politieke partijen en de vakbon
den. Hoewel volgens het Comité van
Marokkaanse Arbeiders in Nederland de
vakbonden tegen een generaal pardon
voor alle illegalen zijn, vinden zij dat de
legaliseringsmaatregel soepeler dient te
worden toegepast.
Volgens meldingen van het Neder
landse Angolacomité uit Loeanda zou de
MPLA inmiddels een offensief hebben
geopend op het zuidelijke front, waarbij
de havenstad Lobito heroverd zou zijn.
Er zouden conflicten zijn ontstaan tus
sen het huurlingenleger van Portugese
ex-militairen en Zuidafrikanen, en de
leiding van FNLA en Unita.
Aan het noordelijke front zou de
MPLA vorderingen maken in de richting
van de luchtmachtbasis Negage bij Car-
schikking van een krijgsraad is gesteld.
De militaire bevelhebber van Barcelona
heeft vandaag niet alleen deze arrestatie
(ondanks de weigering van de aartsbis
schop van Barcelona om toestemming
voor het proces te verlenen overeen
komstig het concordaat) bevestigd, maar
bovendien de pers herinnerd aan een
artikel van de beruc ite anti-terreurwet
die commentaren verbiedt als zij in ogen
van de machthebbers de terroristen op
hemelen.
De rechtse extremisten daarentegen
gaan ongehinderd verder met hun cam-
„telefonische censuur” die de publikatie
had verhinderd van een artikel van een
groep gematigde politici die bij Juan
Carlos op democratisering aandrongen.
Officieel werd de perscensuur in
Spanje in 1966 af geschaft, maar omdat
de overheid nog altijd drukproeven
voorgelegd krijgt, is het schering en
inslag dat hoofdredacteuren telefonische
„waarschuwingen” ontvangen- Tegen de
hoofdredacteur van Ya is nu een proces
aangespannen, evenals tegen zijn collega
van de krant Hoy van Badajoz, die
hetzelfde gewraakte artikel had gepubli
ceerd.
In deze omstandigheden kan het regi
me niet veel langer meer op geduld van
de oppositie rekenen.
Verder is bekend geworden dat Mo
zambique, een andere voormalige Portu
gese kolonie, van plan is om 200 tot 300
manschappen te sturen om met de
MPLA-troepen te strijden.
De kanselier kreeg overigens opnieuw
geen hand op elkaar toen hij in de rij
van prestaties die hij opsomde, ook het
relatief geringe werkloosheidspercentage
in de Bondsrepubliek memoreerde. Een
miljoen werklozen is ook voor de
Westduitsers een magisch getal. Later
in zijn 2V2 uur durende rede verklaarde
Helmut Schmidt dan ook dat „werk een
basiswaarde” is, en dat het terugdringen
van de werkloosheid de belangrijkste
actuele opgave voor zijn kabinet is.
Ondanks de sceptische reacties van de
gedelegeerden is de SPD nog altijd de
partij van de werknemers, want toen
Schmidt meende dat net invoeren van
belastingfaciliteiten voor de industrie op
het huidige tijdstip niet tot verhoogde
investeringen zal leiden, en dergelijke
maatregelen dan ook van de hand wees,
werd er wel stevig geapplaudisseerd.
van de maand
plaatsvinden.
De bijeenkomst moet de hoofdlijnen
aangeven voor een de hele wereld om
vattende ideologische en informatieve
campagne, aldus het communiqué.
Het Russische persbureau Tass heeft
de VN-resolutie verdedigd als „logisch
en terecht”.
De Italiaanse communistische partij,
de grootste in West-Europa, heeft zich
echter kritisch uitgelaten over de reso
lutie.
De Sovjet-Unie zal op korte termijn
een ambassade in Loeanda openen en
tevens militaire adviseurs naar Angola
sturen, die de MPLA zullen bijstaan.
Een en ander heeft het persbureau AP
gisteren uit Russische bronnen verno
men.
Gisteren heb ik de indruk trachten te
wekken, dat „Zachtjes knetteren de let
teren” van Jeroen Brouwers, een boek
boordevol anekdotes over schrijvers dat
binnenkort in de boekhandel komt, door
alle liefhebbers van literatuur gekocht
moet worden. Die indruk is juist. Maar
het boek telt ook een paar omissies. In
zijn voorwoord schrijft Brouwers dat hij
zich beperkt heeft tot het verzamelen
van reeds gepubliceerde anekdotes en
dus niet op zoek is gegaan naar anek
dotes die nog worden rondverteld, maar
niet op schrift staan. Goed, dat is een
uitgangspunt, maar ook dan heeft hij
nog het een en ander over het hoofd
gezien.
Ten slotte gaat de onderdrukking van
de persvrijheid, die de laatste dagen
aanzienlijk is verscherpt, ook door. On
der druk van het aartsconservatieve mi
nisterie van justitie we'rden talrijke tijd
schriften en kranten in beslag genomen
of gecensureerd. Zelfs het anders zo
voorzichtige katholieke dagblad Ya pro
testeerde in een hoofdartikel tegen de
:eer,
ruik
we-
zal
Tijk
uit-
be-
/eg-
In
inds
PITTSBURG. (AP, UPI en Reuter)
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken Henry Kissinger heeft hier
gisteren op een persconferentie gezegd
dat de resolutie van de Algemene Ver
gadering van de VN waarbij zionisme
gelijk werd gesteld aan racisme, „bui
tengewoon onnuttig en zeer onverant
woordelijk” was bij de pogingen in het
Midden-Oosten een blijvende vrede tpt
stand te brengen.
Pas bij De Jong thuis had de man be
grepen dat het de schrijver was
De man vertelde dat hij de schrijver
nog een vraag gesteld had voor hij werd
vermoord: „Meneer De Jong, wat is
eigenlijk barok?” Na de oorlog werd de
man opgesloten in de strafgevangenis
van Breda, waar hij Nederlands ging
studeren. Het eind van zijn straftijd
mocht hij uitzitten in Hoorn. Hij ging
daar in de bibliotheek werken. Zijn me
degevangenen liepen vaak binnen. Quasi-
zoekend in de boekenkasten kwamen ze
steevast met hetzelfde verzoek: „Heb je
misschien een boek van A. M. de Jong
voor mij?”
AMSTERDAM (ANP). Ongeveer
vijftig illegaal in ons land verblijvende
Marokkanen, die in Amsterdam de Mo-
zes en Aaronkerk hebben bezet uit pro
test tegen de regularisatiemaatregel van
de regering, zijn gisteren aan de zevende
dag van hun hongerstakingsactie begon
nen. Als gevolg van de hongerstaking
klagen enkele bezetters over hoofdpijn.
Ook hebben de Marokkanen, die dage
lijks door enkele artsen worden gecon
troleerd, maag- en darmklachten.
De Westduitse kanselier, die een ge
matigde rede hield, waarin overigens de
traditionele uitvallen naar de Jusos, de
jongeren in de SPD en het intellectuele
kader, niet ontbraken, verklaarde dat
alleen een coalitie met de liberale FDP
„een maximum aan sociaal-democrati-
sche politiek garandeerde”.
(Van onze redacteur in Bonn,
J. Kuiper)
MANNHEIM. De grote voorzitter
Mao heeft ook de Westduitse Sociaal-
Democraten bevangen. Peking-reiziger
Helmut Schmidt hield gisteren op het
partijcongres van de SPD dat deze week
in Mannheim wordt gehouden zijn ge-
Volgens het Portugese dagblad Diario
de Lisboa zal eind deze week een rege
ring worden geïnstalleerd in Loeanda.
Premier wordt Lucio Lara, tot dusver
verantwoordelijk voor organisatie van
de MPLA, minister van Buitenlandse
Zaken Lopo do Nascimento en minister
van Defensie Iko Carreira. Ook niet-
partij gebonden Angolezen zouden zitting
hebben in de regering, aldus Diario de
Lisboa.
OSLO-STOCKHOLM. Het Noorse
Nobelcomité en de Noorse regering on-
i derzoeken de mogelijkheid de Nobelprijs
I voor de vrede dit jaar alsnog uit te rei
ken aan Andrei Sacharov. Dit nadat de
Russische autoriteiten gisteren bekend-
„Maar”, zei de minister, ,,wij moeten
de Amerikaanse reacties erop binnen de
perken houden”.
Kissinger liet evenwel- doorschemeren
dat de Verenigde Staten maatregelen
overwegen tegen landen die voor de
resolutie hebben gestemd. Besluiten
daarover zijn nog niet genomen, aldus
Kissinger.
De Israëlische premier, Rabin, heeft
gisteren opgeroepen tot het beleggen van
een spoedbijeenkomst van alle joodse
leiders om de politieke en diplomatieke
aanvallen op het zionisme te beantwoor
den Volgens een regeringscommuniqué
wil Rabin de bijeenkomst voor het eind
Nederlands minister-president Joop
den Uyl verzuchtte later: „In Nederland
roepen rechtse partijen altijd dat de
SPD zo’n gematigde partij is, maar als
ik iets dergelijks zou zeggen, zouden die
partijen mij voor een links-extremist
uitmaken”. Den Uyl vond het opmerke
lijk dat Schmidt zo keurig opsomde wat
allemaal al bereikt is. „Bij ons wordt er
véél meer gepraat over wat er allemaal
nog moet gebeuren”.
Toen ik Dimitri Frenkel Franks
Beemsterse boerderij voor het eerst
kwam bewonderen, vond ik hem ge
kluisterd aan zijn kleurentelevisie. Op
het scherm stonden Gert en Hermien
Timmerman te zingen in een soort Wein
garten. „Het is schitterend”, zei Dimitri,
„en die Hermien, dat is geen gewoon
iemand. Kijk ze daar nou staan. Weet je
wat ze heeft? Ze heeft een soort burger
lijke noblesse.”
LOEANDA (UPI, Reuter). De MPLAr-regering in Loeanda, die zich
geplaatst ziet voor de opmars van de troepen van FNLA en Unita, heeft
gezegd dat een aanval van het FNLA op Quifangondo, 19 km ten noorden
van Loeanda, gisteren is afgeslagen. Het FNLA probeert daar de rivier
de Bengo over te steken. Volgens diplomatieke kringen in Loeanda maken
de FNLA-Unita-troepen die met steun van blanke huurlingen vanuit het
zuiden oprukken, wel vorderingen.
Helmut Schmidts visie dat de Bonds
republiek de import moet stimuleren
kan voor Nederland wel een positieve
uitwerking hebben, meende Den Uyl.
„Eigenlijk zouden we dat nu al een
beetje moeten merken”.
mona, een modern militair Vliegveld
dat nu nog in handen is van het FLNA.
De Sovjet-Unie heeft al duizenden
tonnen militaire goederen naar de
MPLA gestuurd. Verder wordt het
MPLA-bewind in Loeanda gesteund door
de regering-Castro in Cuba., Op het
ogenblik vechten in Angola ook Cubaan
se militairen aan de zijde van de
MPLA-troepen mee.
DAMASCUS. (UPI) Het boycotbu-
reau van de Arabische Liga zal buiten
landse schepen die het Suezkanaal pas
seren met ladingen van of voor Israel,
op de zwarte lijst zetten. Dit heeft de
commissaris-generaal, Mahdjoeb, van het
bureau gisteren in Damascus meege
deeld.
Volgens Mahdjoeb houdt dit in dat de
betrökken schepen geen toestemming
zullen krijgen in een Arabische haven te
ankeren. Als voorbeeld noemde Mahd-
I joeb het Griekse vrachtschip „Olympos”,
dat begin november het kanaal passeer
de met een lading cement voor Israel.
„Het hoofdkwartier van het boycotbu-
reau heeft alle regionale vestigingen ge
vraagd het schip op de zwarte lijst te
zetten”, aldus de commissaris-generaal.
Onder het afgelopen september geslo
ten Egyptisch-Israelische tussentijdse
akkoord mogen buitenlandse schepen
niet-strategische goederen voor Israel
door het Suezkanaal vervoeren. De „O-
lympos” was de eerste die hiervan ge
bruik maakte.
De watervoorziening van Loeanda is
gisteren hersteld na twee dagen onder
breking als gevolg van beschietingen op
de pompstations in Quifangondo. Vol
gens berichten uit de enclave Cabinda is
daar voorlopig een eind gekomen aan de
strijd tussen de afscheidingsbeweging
FLEC en de MPLA, die Cabinda in
handen heeft.
