Jana Jonasova: juweel van een stem
1
RAMMELT NOG N BEETJE
Flink deel van Kamer
voor anti-STER-motie
Lucia
PANORAMA
ONC^'OEK
Bel 020
494141
KLMcatermg
1
Geeft 11 een Party? 1
r
GETROMMEL IN DE NACHT
KAN
X
99
KOMBINEER
Rokken
Bloeses
Pullovers
Vesten
Pantalons
Wist u dat wij
LE TRICOT
IR
r Tr uwgordijnen
opmaat maken,
ook velours.
JSr
Toneelgroep Baal met jeugdroncle van Brecht
Mr. Scholten:
„Kansen staan fifty-fifty
I
21
1 4
NOVEMBER
19 7 5
KUNST
3
zijn
Juwelier
met onze modieuze
Wat zou u in zijn plaats antwoorden op vragen ais:
van
27
4
-V R IJ D A G
Vindt u dat Surinamers zo spoedig mogelijk terug
zouden moeten Q Ja Nee Geen mening
Zou u een Surinaamse huisarts willen hebben?
Ja Nee Geen mening
Barteljorisstraat 2,
Haarlem, Tel. 310202
Zou u een Surinaams gezin als buren willen
hebben? JaNeeGeen mening
Hebben Surinamers evenveel recht op werk als
Nederlanders? Ja NeeQ Geen mening
Hoe alle Nederlandse buren erover denken, is nu
geen geheim meer. Want Panorama publiceert
deze week de uitslag van een wetenschappelijk
verantwoorde enquête. Lees of uw buurman er
net zo over denkt als u.
(Jerseyshop)
Barteljorisstraat
Haarlem.
-
apaci-
irking.
at 82,
8 uur
De vliegende party-kok van KLM heeft reeds
talrijke gastvrouwen de zorgen van het klassieke
party-probleem uit handen genomen. Ook u en Z
uw gasten zullen enthousiast zijn over onze totale ys
verzorging. Wilt u ook tot de „Party Kring”
toetreden? Belt u ons dan
even voor informatie of
een kleurrijke brochure
over de betrouwbare
KLM Party Service.
ECHT VOOR IEDEREEN
DE POLSCOMPUTER OP ZN REST
Zijn Surinamers na de onafhankelijkheid
hier nog welkom Ja Nee Geen mening
HF
mi
a
wi
1
-.Jl
Sg A»
fti- ft-
:.ft. -ft
ff JffiM
(ADVERTENTIE)
/an de
rd
B.V.
J. H. MOOLENIJZER
(Van onze correspondent)
JAC HEIJER
Rudolf Lucièer
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
O O.
o
I
anwezi
i en da
en?
:en eig
:n- en
ndel
27
120
Antwoordnummer 795 5. Luchthaven Schiphol.
r
De muziek van Breuker is laat geko
men, wat wellicht de reden is dat er nog
geen goed evenwicht is gevonden tussen
de zang en de begeleiding die via de
taperecorder tot ons komt. Het valt dan
op dat de spelers nog veel stem- en
zangoefeningen moeten volgen, willen ze
verstaanbaar zingen. Alleen Elja Pel-
grom en soms Els Ingeborg Smits heb ik
goed kunnen volgen. De vertaling van
Klaus Siegel valt op door een onver
bloemd, modern soort Nederlands.
0
Er ontstond donderdagavond bij de
eerste termijn van de behandeling van
de CRM-begroting-1976 enige beroering
om de motie van Scholten, waarin hij
het kabinet uitnodigt over te gaan „tot
geleidelijke liquidatie, van de STER’'.
VVD, CHU en mevrouw Van Leeuwen
van de ARP-fractie wezen mr. Scholten
erop dat het staatsrechtelijk ongebruike
lijk is een motie in te dienen, nog vóór
de minister heeft kunnen antwoorden.
Mr. Schotten echter weerlegde deze kri
tiek later door uiteen te zetten dat hij
de dag tevoren van kamervoorzitter An
ne Vondeling de goedkeuring had gekre
gen voor zijn handelwijze. Bovendien
Gelukkig echter is gebleken, dat al
deze veranderingen voor het merendeel
verbeteringen waren. Dirigent Gregor
was hier niet voor het eerst en hij heeft
1
AMSTERDAM. Toneelgroep Baal
laat weer een hoop speelplezier zien in
„Getrommel in de nacht”, een jeugdzon
de van Bertolt Brecht. Toch rammelt er
iets aan de voorstelling, die de groep
deze weken in het Shaffytheater laat
zien. Dat kan liggen aan Brecht, maar
ook aan de bewerking die regisseur Leo
nard Frank en zijn mensen ervan heb
ben gemaakt. Het laatste bedrijf is zo
rommelig ingericht, dat de strekking van
het stuk een beetje in de lucht komt te
hangen. Ik krijg de indruk dat het stuk
eerder is gekozen om de groep lekker te
laten spelen en zingen, dan om precies
aan te duiden wat Brecht heeft willen
zeggen, laat staan om aan te geven dat
Brecht er later heel anders over gedacht
heeft.
stelling tot de eerste helft heb ik de
preciese bedoelingen niet kunnen ont
dekken.
Die eerste helft zit eén stuk beter in
elkaar. De spelers geven met groot ge
voel voor humoi’ en afstand het keurig-
burgerlijke milieu van de wapenfabri
kant en zijn gezin weer. Elsje de Wijn
en Elja Pelgrom met name zetten met
uitstekend komediespel twee prachtige
typen neer. Hans Dagelet vond ik een
verrassing. Hij speelt de profiteur Murk
in houding en mimiek op een manier die
ik nog nooit van hem gezien heb. De
afstandelijkheid die hij daarin aan de
dag legt, laat hij naar het einde van het
eerste deel jammer genoeg wat varen.
Els Ingeborg Smits als Anna houdt het
beter vol. Ze nuanceert voortreffelijk de
wisselende gemoedstoestanden van hel
tutje Anna en zingt ontroerend haar
lied.
Na de pauze zijn de sfeer en de opzet
totaal anders. De spelers zien we terug
in een cabaret. Uitbundig aangekleed
zijn ze voortdurend terzijde van de han
deling bezig, terwijl Rudolf Lucier zijn
ervaringen aan het front vertelt en de
ingelaste ballade van de soldaat zingt.
De overgang van revue-artiesten naar
opstandelingen gaat echter te slordig. De
muziek van Willem Breuker, een eigen
tijdse Weill, moet het naderende revolu
tionaire geweld uitbeelden, maar deze
functie van de muziek wordt naar mijn
gevoel toch onvoldoende toegepast in dc
mise-en-scene. De precisie die het eerst<
deel kenmerkte ontbreekt. Jammer.
DEN HAAG. De kans dat de motie voor afschaffing van de STER-recIame door
een meerderheid van de Tweede Kamer wordt aangenomen, acht de indiener ervan
- de ARP’er mr. J. N. Schotten - op „fifty-fifty”. De stemmen van PSP, DS’70, CPN
en D’66 zullen de doorslag moeten geven. Het staat vrijwel vast dat de fracties van
PvdA (43), GPV (2), SGP (3) en PPR (7) met de voltallige ARP-fractie (14) zullen
mééstemmen.
me voorstellen dat hij zich dan in ieder
geval niet thuisvoelt in zo’n stelletje
halve garen.
Nu verzuimt Baal precies aan te ge
ven, wat het zelf erover denkt. Wil het
met dat laatste bedrijf zeggen, dat de
revolutie toch geen boodschap heeft aan
artiesten en omgekeerd? Of is het louter
toeval dat het slot zo uitpakt omdat de
groep gekozen heeft voor het fleurig
uitpakken van al het acteertalent dat
het in huis heeft, en het contrast tussen
Kragler en de revue-artiesten op de
koop toeneemt. Ook al omdat de mise-
en-scene in dat bedrijf naar mijn gevoel
nogal slordig in elkaar zit —in tegen-
V Speciaalzaak in gordijnen envisages
1 Kleine Houtstraat 42 Haarlem.
Tel. 023-323925
s Maandags gesloten
HaarlemsGordijnenhuis
al menige succesvolle voorstelling geleid.
Hij kon het uitstekend vinden met het
Radio Philharmonisch Orkest en ik heb
met spanning naar de uitstekend ver
zorgde begeleiding zitten luisteren. Het
was jammer dat de inzet van de trompet
en de trombone wat onzeker klonk,
waardoor het noodlotsmotief aan drei
ging inboette, maar dat is dan ook de
enige zwakke plek van de hele avond
geweest. Meermalen heb ik Gregor en
het orkest bewonderd om het beheerste
pianissimo, dat enorm veel bij droeg om
de spanning en de sfeer te verhogen. De
houtblazer^ (vooral de hobo) verdienen
een aparte vermelding voor de bijzonder
mooi gespeelde solotrekjes. Het ont
breekt Gregor ook niet aan tempera
ment iedere climax werd in samen
werking met de zangers opgebouwd en
voerde naar hoogtepunten die zij anders
zelden bereiken. Behalve zijn Tsjechische
vurigheid en zijn warme muzikaliteit,
had Gregor ook nog een Gilda meege
bracht met een juweel van een stem.
Lyrische coloratuursopranen zijn zeld
zaam, maar Jana Jonasova is 18 karaats.
Zij heeft alles mee, haar frêle figuurtje.
Hoe uw buurman
over Surinamers denkt.
„Getrommel in de nacht” stamt uit
1920 en gaat over de kater in Duitsland
na de verloren Eerste Wereldoorlog. An
dreas Kragler is een gedemobiliseerd
soldaat met tropenkolder terug uit Afri
ka, waar ook al gevochten werd. Zijn
verloofde Anna, dochter van een wapen
fabrikant, is verloofd met de poenige
Murk, een man die geprofiteerd heeft
van de oorlog. Ze verwacht een kind
van „hem. Kragler, tweevoudig gedesillu
sioneerd, wil zich aansluiten bij de
Spartakisten, een groep communisten die
in 1919 in Berlijn krantegebouwen be
zette. Deze opstand werd bloedig neerge
slagen.
Kragler ziet echter van de revolutie af
wanneer Anna weer bij hem terug wil
komen. Brecht was jong en overtuigd
pacifist: geen oorlog meer, geen revolu
tie. Later heeft de socialist Brecht zich
van het stuk gedistancieerd. Misschien
heeft Baal het stuk gekozen omdat hij
uiteindelijk net als Kragler meer
voelt voor de genietingen des levens dan
een revolutionaire houding. Niet voor
niets worden de Spartakisten uitgebeeld
als een stel revue-artisten, die ge
schminkt en komisch uitgedost vanuit
hun cabaret regelrecht de straat op
gaan. Een gebochelde clown gaat voorop
met de rode vlag. Mocht Andreas Krag
ler geloven in de revolutie, dan kan ik
haar schuchterheid, haar prille stem,
haar eenvoud en de natuurlijke gratie
waarmee zij zich over het toneel be
weegt. Daarbij heeft zij een onberispelij
ke techniek; met de hoogte heeft zij
geen enkele moeilijkheid en zij zingt
smetteloss zuiver. Haar stemsoort paste
uitstekend bij het geluid van Vittorio
Terranova (Hertog van Mantua), die veel
beter op dreef was dan twee jaar gele-
i den.
Ook Tom Haenen bleek zeer goed in
het geheel te passen als Sparafucile.
Eigenlijk klinkt zijn nobele basstem te
mooi voor een moordenaar, maar dat
kan hij niet helpen. Sophia van .Santé
speelde de rol van verléidster (Maddale-
na) met volle overgave het is te
begrijpen dat de Hertog van Mantua
daarvoor zwichten moest. Het kwartet in
deze akte met Terranova, Van Santé,
Jonasova en Derksen werd onvergetelijk
mooi gezongen.
Verdi heeft Rigoletto getekend als een
afstotelijk mens, een kruiperige vleier,
een meedogenloze sarcast, maar ook als
een arme machteloze man, die tenohder
gaat aan zijn eigen fouten. Deze zielige,
gebochelde nar, die zich als een grote
giftig espin over het toneel beweegt, die
honend lacht om het ongeluk dat ande
ren treft, verliest het mooiste wat hij op
de wereld heeft zijn innig aanbeden
dochter.
Deze rol is een van de moeilijkste die
Verdi geschreven heeft. De tweeslachtig
heid van deze tragische fguur vergt het
uiterste van een zanger, die tegelijker
tijd een groot acteur moet zijn. Jan
Derksen heeft gisteravond bewezen, dat
hij een Rigoletto op het toneel kan
zetten, die ons af schrikt door zijn echt
heid, die ons boeit door zijn menselijk
heid en die ons meesleept in de diepste
ellende. Zijn spotzucht is bij tender en
zijn woede is feller geworden. Als hij
zijn dochter uit de slaapkamer van de
graaf ziet komen buldert hij tegen de
edelen, die afdruipen als laffe honden.
r Maar het volgende moment is hij de
tederheid zelve en tracht hij haar te
troosten terwijl zijn hart gebroken is om
de schande die haar aangedaan is. Alle
facetten van zijn kunnen spreidt Derk
sen ten toon en hij groeit nog steeds in
kracht, als een reus onder de groten.
Derksen gegroeid in
titelrol „Rigoletto
Jana Jonasova als Gilda en Jan Derksen als Rigoletto.
(Foto Jaap Pieper)
hebben, aldus het ARP-fractielid, andere
partijen meermalen moties in eerste ter
mijn ingediend-
Schotten wil de STER weg hebben,
omdat deze vorm van reclame door haar
opdringend karakter onnodig behoeften
stimuleert en daarom een negatieve fac
tor is bij de bevordering van een ver
antwoord consumptiepatroon. De motie
is verder ondertekend door Voogd en
Kosto (beiden PvdA). Jongeling (GPV),
Abma (SGP) en Van Winkel (PPR).
CHU, KVP en VVD zijn tegen af
schaffing van de STER. Van Leijenhorst
(CHU): „De STER heeft een plaats ge
kregen in het medium radio en tv en
binnen, het produktiesysteem. Als je de
STER weg wil hebben, moet je het hele
reclamemedium aanpakken. Als de
STER er nog niet zou zijn geweest, dan
waren wij misschien ook tegen de STER
geweest. Maar hij is er nu eenmaal”.
Van der Sanden (ÜVP): „Als de STER
zou leiden tot een koop-psychose, dan
zou ze moeten verdwijnen. Maar dat is
niet zo. Daarom zullen wij tegen de
motie-Scholten stemmen. Er zijn nog
andere redenen: waar halen we in deze
moeilijke economische tijd de 125 mil
joen (jaarlijkse opbrengst STER) uit de
algemene middelen vandaan? Verhoging
van de omroepbijdrage een ander
eventueel gevolg van de afschaffing van
de STER betekent naar mijn oordeel
dat veel mensen hun krant zullen op
zeggen. Ten slotte moeten in deze perio
de van laag-conjunctuur de onderne
mers in staat zijn te adverteren.
(ADVERTENTIE)
KOOP EEN
Dit LED kwartshorloge is één van
de Collins polscomputers.
Heeft veel afleesmogelijkheden
en wijkt nog minder af dan 1 minuut
per jaar. Nu binnen ieders bereik
met 12 maandenlange schriftelijke
garantie.
SCHEVENINGEN. Na het grote
succes in 1973 met „Rigoletto” lag hel
•J --voor de hand dat de Nederlandse Ope-
- rastichting te eniger tijd met een herha
ling zou komen en gisteravond was het
dan zover. Het Circustheater was afgela
den vol en het publiek had kennelijk
grote verwachtingen van de dingen die
gebeuren gingen. Aan de herhaling van
een opera ziten echter zoveel speciale
mogelijkheden vast, dat men nooit kan
zeggen hoe de uitslag zal zijn. Om te
beginnen was de muzikale leiding deze
keer opgedragen aan Bohumïl Gregor
van het Nationaal Theater in Praag in
de plaats van André Rieu. Het Radio
Philharmonisch Orkest verving het
VSO en de rol van Gilda werd deze keer
niet gezongen door Noël Rogers, maar
door de Tsjechische sopraan Jana Jona-
sovd. Voorts debuteerden Tom Haenen
als Sparafucile en Elisë Galama als
Giovanna.
tuna
- £-1.-
'ft
