Dr. Van den Brink (Amro): Resultaat is werkloosheid en recessie
Somberder situatie
kleine ondernemers
met ontslag bedreigd
Werkgelegenheid
bij Paffen zes
maanden gered
Philips
1BEURS
SI
Noorwegen
wordt rijkste
land ter wereld
„Nog meer Akzo-personeel
United krijgt
meerderheid
in Otis
Zuid-Pacific
wil coupures
van 1
kleurentelevisie
Optimisme voor internationals
"T
GELD
f:
J
U
Lessen
in
uit protest
op straat
MIDDEN- EN KLEINBEDRIJF:
VICE-VOORZITTER INDUSTRIEBOND NVV:
Pas voor uw plezier.
een
miljoen
gulden
aan
prijzen
Als u65+bent,
worden bus en tram overal
véél goedkoper.
Met: PAS 65.
LJ
13
ECONOMIE
ZATERDAG
1 5
19 7 5
NOVEMBE R
THE ECONOMIST:
4.
'S
9
I
I
I
I
•i
Damrak
j, g
f|
l|
ll
ll
ll
ll
ll
ll
e’ï
ie
4
1°
m 't
n,
m T
in C
m 4
d,
m -
r
r
m r
4-
*s
T
n) 5
X
a
r
3 j
Inflatie-flirt leidde tot ontgoocheling
Dr. VAN DEN BRINK
(ADVERTENTIE)
>or
(Van een medewerker)
en
(ADVERTENTIE)
(ANP)
Geldig vanaf 1 december.
Uw gemeente laat u weten hoe
u’m kunt krijgen.De prijs?
Niet meer dan f 6,50.
Wilt u meer informatie?
Vraag’t bij uw gemeente.
eur
de
□on
en
in.
2,70
5.60
6,77
103,75
37.25
8,75
2,64
62,00
101,75
61,75
49,25
45,25
14,68
4,50
7.90
70,00
15,00
iTHIE
ilend
huis.
deel-
6 op
gi
I
I
i
i
i
i
I
i
I
i
n de
3orn-
1.
i be-
loma
ig in
ngen
J. J.
luiden:
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische frank (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse frank (100)
Zwitserse frank (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme (100)
Finse mark (100)
Joegoslavische dinar (100)
Afgezien van de betalingsbalans is het
ernstigste probleem waar de Noren iets
aan moeten doen, de inflatie. Die be
draagt op het ogenblik ongeveer twaalf
percent. De moeilijkheden zijn, naar het
blad opmerkt, voor Noorwegen eigenlijk
alleen maar problemen waar overvloed
mee gepaard gaat.
bijna 2 percent te zijn gestegen, onge
veer driemaal zoveel als in september.
Op jaarbasis zou dat een stijging van 22
percent hebben uitgemaakt en de schrik
in Wall Street is begrijpelijk. Meestal is
het beloop van de groothandelsprijzen
een belangrijke voorbode voor het ko
mende prijsbeloop van vele consumptie
artikelen en dat tikt direct aan in bet
gezinsbudget.
Maar toen' de president van het Ame
rikaanse centrale banksysteem berichtte
dat hij desondanks aan zijn voornemen
de geldvoorraad te verruimen wilde vast
houden, ging de bui snel over. Wall
Street herinnerde zich weer de vrij snel
le rentedaling die voor bankkredieten in
de afgelopen paar weken is opgetreden
en was bereid die in koersstijgingen
voor aandelen te verdisconteren-
president Den Uyl heeft zich kort gele
den de woede op de hals gehaald van de
Akzo-top door zich zonder enig voorbe
houd achter de eisen van de Industrie
bond NW te stellen, aldus De Jong.
Hij zei te menen dat de regering
iedere vorm van steun aan Akzo moet
weigeren zolang het concern weigert
met de internationale vakbonden over
zijn investeringspolitiek te praten. De
regering moet ook haast maken met een
structuurwet, die de overheid een hou
vast verschaft op de investeringen. „En
als het ooit duidelijk was dat de onder
nemingsraad moet worden omgebouwd
tot een echte' personeelsvertegenwoordi
ging, dan was het nu,” aldus De Jong.
AMSTERDAM (ANP) De advieskoersen
(aan- en verkoopprijzen) voor buitenlands geld
2,60
5,30
6,47
100,75
33,75
6,75
2,54
59,00
98,75
58,75
46,25
42,25
14,38
4,20
6,65
67,00
12,50
Een woordvoerder van Akzo noemde
de uitlatingen van Jan de Jong van de
Industriebond NVV over Akzo-Zout en
Akzo- Consumentenprodukten „insinua
ties” Al geruime tijd vinden er „norma
le besprekingen” plaats tussen deze divi
sies, de vakbonden en de ondernemings
raden over organisatorische maatregelen,
aldus de woordvoerder.
De inflatie begon in de meeste landen
als een bestedingsinflatie (sterk opvoeren
van de overheidsuitgaven) en werd in de
zestiger jaren overvleugeld door de
loon-inflatie, waarbij de loonstijging de
toeneming van de arbeidsproduktiviteit
steeds meer overtrof. Kredietinflatie in
de zin van een te sterke stimulering van
de kredietverlening vanuit het bankwe
zen zelf, deed zich slechts in uitzonde
ringsgevallen voor, aldus dr. Van den
Brink.
Tot op zekere hoogte kon, op het
gebied van de consumptieve kredietver
lening, soms van inflatoire impulsen
vanuit het bankwezen worden gespro
ken. Maar die betekenis hiervan moet
anders dan ten behoeve van incidentele
korte-termijn-fricties in strijd met
het principe van een geordende markt”,
zo deelt het overlegorgaan voorts de
Kamer mee.
De inkomensverwachtingen voor 1976
geven het overlegorgaan niet het ver
trouwen dat de inkomens van de zelf
standigen in het midden- en kleinbedrijf
zich in gelijke mate zullen ontwikkelen
als de inkomens van vergelijkbare loon
niveaus. „Dit is voor ons niet aanvaard
baar”. Mede naar aanleiding van de
uitkomsten van het arbeidsvoorwaarden
beleid voor 1976 zullen adequate correc
ties moeten worden toegepast.
Het overlegorgaan acht het van grote
betekenis als bij de begrotingsbehande
ling een gelijkwaardige inkomensont
wikkeling voor de zelfstandigen als
voorwaarde wordt gesteld. Het zegt zich
het recht voor te behouden om daarop
gerichte beleidsdesiderata aan kabinet en
parlement voor te leggen. Van bepalende
betekenis daarbij zijn de gevolgen van
het in 1976 te voeren loonlbeleid.
is het totale bancaire verkeer met de-
particuliere cliënt sterk deflatoir aange
zien hij veel meer spaar gelden toe ver
trouwt aan de banken dan hij aan
consumptief krediet van deze instellin
gen verlangt. Dr. Van den Brink wees er
vervolgens op dat ook op het terrein van
de internationale kredietverlening in Eu
rodeviezen soms van inflatoire impulsen
vanuit het bankwezen kon worden ge
sproken.
In het algemeen kan worden gezegd,
zei dr. Van den Brink, dat de kredietin
flatie in het dramatische inflatiegebeu-
ren van de laatste jaren nauwelijks van
enige betekenis was. De banken zijn
geen inflatie-veroorzakers geweest. Wel
zagen de banken zich de taak toebe-
deeld, de inflatie te financieren die el
ders in de economie werd veroorzaakt.
Het monetaire systeem werd zelfs bijna
voortdurend gebruikt om de elders ver
oorzaakte inflatie af te remmen, zei hij.
Dr. Van den Brink ging vervolgens in
op de gevolgen van de inflatie voor de
banken zelf. Hoewel de banken er in het
algemeen in slaagden een redelijke ren
tabiliteit te handhaven, zagen zij toch
het eigen vermogen in verhouding tot de
balansstelling voortdurend dalen. Naar
de mening van dr. Van den Brink is
thans een situatie bereikt, die gezien
de toegenomen risico’s in het economi
sche leven geen „verdere daling toe
laat.”
Indien de kredietverlening dezelfde
stijging zou blijven vertonen als in de
laatste jaren, zouden de banken, gegeven
het bestaande rentabiliteitsniveau. In de
nabije toekomst op hun financierings-
grenzen stuiten. Door de vermindering
van de kredietaanvraag, als gevolg van
de recessie, is dit tijdstip naar de toe
komst verschoven.
De huidige opvatting van de Neder
landse regering dat de staat het particu
liere bankwezen dient te beconcurreren
om zo een verantwoorde prijsvorming
op het gebied van het bankwezen te
waarborgen en dat zonder een dergelijke
concurrentie het rendement in het bank
wezen te hoog zou zijn, strookte vol
gens dr. Van den Brink niet met de
werkelijkheid.
Alleen door een voortdurende daling
van de relatieve omvang van het eigen
vermogen waren de banken in staat een
rendement, na belastingen, té handha
ven, dat ongeveer gelijk is aan het
rendement op risicoloze staatsobligaties-
Een verdere aantasting van het winver-
mogen van de banken zou hen al spoe
dig in de onmogelijkheid brengen aan de
overigens herhaaldeMjk verlaagde
vermogenseisen van De Nederlandsche
Bank te blijven voldoen, aldus dr. Van
den Brink.
AMSTERDAM. In een op
nieuw rustige week bleven de beur
zen toch overwegend positief. Wall
Streets toenemende hoop op een
alsnog bevredigende regeling voor
de penibele financiële situatie van
de stad New York deed de stem
ming daarginds na enige aarzeling
krachtig omslaan, terwijl het Dam
rak enige steun ontleende aan de
niet tegenvallende resultaten van
een aantal grote internationale
concerns.
bond NVV in een kadervergadering. Een
groot aantal leden en kaderleden uit alle
Akzo-vcstigir.gen in Nederland beraadde
zich r’aar over de Enka-problematiek en
de rol van het moederconcern Akzo
daarin.
LONDEN (ANP) Binnen drie tot
vier jaar wordt Noorwegen het rijkste
land ter wereld. Dat schrijft ’t invloed
rijke Britse weekblad „The Economist”
in een artikel van dertig pagina’s over
de politieke en economische positie van
Noorwegen. Zelfs zonder olie is Noorwe
gen in de twintigste eeuw economisch
gezien in een zeer geslaagde situatie
gekomen.
Op de bijeenkomst van kaderleden
van de Industriebond NW is overigens
nauwelijks het voeren van akties tegen
Akzo en Enka ter sprake gekomen. Een
voorstel om een landelijke demonstratie
ve bijeenkomst te houden van alle Ak-
zo-werknemers in ons land werd met
ruime meerderheid afgewezen.
Philips kleuren
echte kleuren'
Dat ervaart u
als u straks
de gelukkige
winnaar bent
J geniet
_n grootbeeld.de natuurgetrouwe kleuren,
eluid en de uiterst comfortabele bediening
pas écht TV Deze luxe Philips alhtransistor heeft een
rlwaarde van 2 545
ARNHEM (ANP). Het Akzo-beleid
inzake Enka-Glanzstoff is het topje van
een ijsberg. Ais deze reorganisatie lukt
staat de volgende sanering van het En-
ka-Glanzstoffconcern voor de deur. Wij
beschikken over aanwijzingen dat bin
nen niet al te lange tijd grote groepen
werknemers van Akzo-Chemle- en Ak-
zo-consumenten op de tocht komen te
staan. Dit zei gisteren in Arnhem vice-
voorzitter Jan de Jong -an de Industrie-
Als enige van de westerse industrie
landen is het Noorwegen gelukt tijdens
de inzinking van de wereldeconomie aan
te sturen op een sterke economische
groei en die ook voor een groot deel te
bereiken. In de komende drie of vier
jaar zal Noorwegen het rijkste land van
Europa en zelfs van de wereld worden
en het ziet er volgens het blad naar uit
dat het die positie nog vele jaren zal
behouden. Toch heeft het land ondanks
snelle groei en geringe werkloosheid te
kampen met een enorm tekort op zijn
betalingsbalans. Dat zal ook in 1976 het
geval zijn. Pas in 1977 of mogelijk in
1978 mag volgens „The Economist” wor
den gehoopt op een overschot als gevolg
van inkomsten uit olie.
NEW YORK (Reuter). Het bod van
de Amerikaanse United Technologies op
de gewone aandelen van de eveneens
Amerikaanse liftengigant Otis is volgens
de bieder gelukt. Nadat United eerst
minder had geboden en in diverse juri
dische procedures terecht was gekomen,
heeft de maatschappij nu via een bod
van 44 dollar per aandeel belangrijk
meer dan de helft van de gewone aan
delen in haar bezit gekregen. Het bod
zal niet worden verlengd. Het precieze
belang van United in Otis zal pas later
bekend worden gemaakt, aldus United.
NIJMEGEN. De Zuid-Pacific Koper
Maatschappij NV wil via een statuten
wijziging het maatschappelijke kapitaal
verhogen tot ƒ200.000 en, naast de aan
delen van ƒ10 nominaal, kleinere cou
pures van nominaal 1 invoeren.
Het voorstel tot statutenwijziging
komt aan de orde in een op 25 novem
ber te houden aandeelhoudersvergade
ring. Volgens het bestuur bestaat er,
zoals ook op een vorige aandeelhouders
vergadering is besproken, behoefte aan
kleinere coupures, o.m. wanneer te eni
ger tijd een dividend in aandelen betaal
baar zou worden gesteld en voorts ter
bevordering van de verhandelbaarheid.
De Zuid-Pacific Koper Maatschappij
heeft thans een maatschappelijk kapitaal
van ƒ71.280, dat geheel uitstaat. De on
derneming staat onder directie van de
Oost-Bomeo-Maatschappij, een dochter
van Hoogovens.
DEN HAAG (ANP). De ontwikke
ling in het midden- en kleinbedrijf is
somberder dan op het ogenblik van het
opstellen van de begroting Economische
Zaken voor 1976 werd verondersteld. Dit
heeft het overlegorgaan van de drie
centrale organisaties van ondernemers in
het midden- en kleinbedrijf in een brief
aan de Tweede Kamer meegedeeld. De
Kamer zal binnenkort de begroting van
dit ministerie behandelen.
De sterke stijgingen van lonen en van
andere kosten en de uiterst beperkte
ontwikkeling van de omzet hebben, zo
deelt het overlegorgaan mee, het inko-
mensverloop nadeliger beïnvloed dan op
grond van eerdere ramingen was ver
wacht. Het overlegorgaan heeft de in
druk dat het aantal ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf dat in 1975 met
ondernemen ophoudt mogelijk zelfs het
dubbele zal zijn van dat in 1974.
Het inkomensbeleid voor zelfstandige
ondernemers moet biet zijn een inko-
mensgarantiebeleid, maar een beleid dat
ondernemers voldoende kansen biedt.
Het inkomensbeleid moet zich allereerst
richten op het stimuleren en ontwikke
len van het ondernemerschap in het
kader van een werkzame concurrentie.
„Hoe aantrekkelijk ook op sociale gron
den een algemene minimuminkomensga-
naritale lijkt te zijn, van structureel oog
punt uit is een dergelijke voorziening
.Vij weten”, aldus De Jong verder,
„dat Akzo zoutehemie Mc Klnsey heeft
uitgenodigd een onderzoek te komen in
stellen. Wat nu gebeurt bij Akzo is
inderdaad een testcase, maar dan een
voor de grote ondernemingen in West-
Europa, waaronder de Nederlandse
scheepsbouw, DAF en de Verenigde Ma
chine Fabriek”.
De heer De Jong legde de kaderleden
de vraag voor of aan de ondernemings
raadsleden van de Industriebond NVV
binnen Enka gevraagd zal moeten wor
den hun werk te hervatten zodra de
beslissingen over de Enka-sanering zijn
gevallen. Die leden zouden dan controle
moeten uitoefenen bij de uitvoering van
de sociale plannen. Bovendien vroeg hij
of het niet „van het allergrootste belang
is voor de toekomst”, dat de bond de
pogingen voortzet greep te krijgen op
het beleid van Akzo.
De kaderleden zijn na de redevoering
van De Jong aan een discussie daarover
begonnen.
Eerder in zijn redevoering vroeg de
heer De Jong zich af wat de bijval uit
Den Haag de Akzo-werknemers oplevert.
Hij herinnerde eraan dat minister
Boersma van Sociale Zaken heeft aange
drongen op internationaal overleg en dat
hij heeft gedreigd zo nodig de arbeids
bureaus te verbieden ontslagvergunnin-
gen af te geven. Minister Lubbers van
Economische Zaken heeft zijn ministerie
afstand laten nemen van uitlatingen van
de heer Van den Driest (plaatsvervan
gend voorzitter van de raad van bestuur
van Enka) dat de regering bij voorbaat
iedere steun had geweigerd. Minister-
Dit heeft districtsbestuurder W. Ver-
straeten van de Industriebond NKV gis
teren meegedeeld. De Wercon is dit
voorjaar ingesteld door het ministerie
van Sociale Zaken en heeft tot doel de
werkgelegenheid in de confectieindustrie
te bevorderen. De stichting kan voor ten
hoogste zes maanden mensen in dienst
nemen. Binnen die zes maanden moeten
definitieve oplossingen gevonden worden
voor de problemen bij Paffen.
In navolging van Amerika begon ook
het Damrak deze week tekenen te verto
nen van een zekere rentedaling. Nog
uitermate voorzichtig maar toch niet
van duidelijkheid ontbloot. Zo begon de
nieuwe 9 percentlening van de Bank
voor Nederlandse Gemeenten, waarop
vorige week tegen 99,5 percent kon wor
den ingetekend op de beurs tegen prij
zen die rond 1 percent boven de inte
ken koers gelegen waren.
Het enorme succes van de inschrijving
deed de hypotheekbanken de afgifte-
koers van hun 9 percent pandbrieven
direct tot 100 percent verhogen. Toen de
nieuwe lening echter op circa 100,5 per
cent in de notering kwam, werd de
afgifte van de 9 percent pandbrieven
zelfs over een breed front gestaakt. Ook
al een bewijs dat het op de kapitaal-
echter niet worden overschat, want de
totale consumptieve kredietverlening in
Nederland bedraagt slechts 1,8 pet- van
het nationale inkomen, betoogde dr. Van
den Brink.
Voorts, merkte dr. Van den Brink op,
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Ii
7» winnen In de Nationale Puzzelaktle t.b.v.
Nationaal Fonda Sport Gehandicapten.
De Italiaanse scholen kampen met een gebrek aan klaslokalen. Om tegen dit euvel
te protesteren is men in Rome met leraar en kinderen de straat op gegaan.
u u winnaar
van deze fantastische Philip*» kleuren- onhanger U
van hel royale 66 cm grootbeeld.de natuurgetrouwe
het kristalheldere gei
Dit is pas écht TV -C
winkel
De positieve stemming die vorige week
al van Duitse zijde voor een aantal van
onze internationals had gegolden, kreeg
hierdoor meer reliëf. De winstcijfers over
’t derde kwartaal van de Shell waren de
vorige week al goed opgenomen. Deze week
gebeurde hetzelfde met die van Unilever
en Philips. De beurs had op erger gere
kend. Vooral voor Philips, die ook in het
derde kwartaal uit de verliescijfers heeft
weten te blijven, zij het op het nipper
tje. Unilever sloot zich aan bij de trend
die zich ook al voor andere levensmidde
lenzaken heeft afgetekend en in algeme
ne zin een herstel inhoudt van de vorig
jaar opgetreden straffe inzinking.
Voor Koninklijke Petroleum en Unile
ver zal 1975 dan ook nog een redelijk
goed jaar kunnen worden. Beide aande
len konden zich hierdoor deze week
voortdurend op de voorgrond plaatsen
en een winst van tegen de 3 boeken.
Ook Akzo en Hoogovens lagen vrij posi
tief, al zal hier het herstel naar alle
waarschijnlijkheid langer op zich laten
wachten.
Zoals reeds opgemerkt, begon Wall
Street aan te trekken naarmate de week
verstreek. De aanvankelijke aarzeling,
die voortvloeide uit nieuwe inflatoire
tendenzen, werd door de realiteit over de
financiële positie van New York verdre
ven. Toch waren de tendenzen niet mis
te verstaan, want de groothandelsprijzen
bleken in de maand oktober in Amerika
markt wat gemakkelijker begint te lig
gen ondanks de nog enorme kaptiaalbe-
hoefte die er bestaat. Zelfs Unilever zal
nu een grote lening op de beurs plaat
sen.
Maar de positievere ontwikkeling van
de rente met gestaag oplopende koersen
op de obligatiemarkt steunden op hun
beurt de aandelensector. De handel blééf
ook deze week beperkt maar het aanbod
had weinig om het lijf zodat daar waar
duidelijke belangstelling bestond ook
duidelijk meer moest worden betaald.
Toch bleef de koersstijging overwegend
tot enkele guldens beperkt. Niet alleen
van de reeds genoemde internationals,
maar ook voor het gros van de lokale
markt. Meer incourante topfondsen ech
ter als Elsevier konden sterker oplopen.
Elsevier van 437 tot 445. De oplossing
die na lange jaren eindelijk gevonden is
voor de twee dochters uit de EMS-
familie van Wijk en Heringa en de VHS
brachten beide aandelen op een wat
hoger niveau. Vooral de laatste kon goed
oplopen en zich van 725 tot 751
optrekken.
FRANKFORT (ANP) Het heeft lang geduurd voordat overheden en
maatschappelijke groeperingen de maatschappij ondermijnende kracht
van inflatie hebben onderkend. Sommige economen, maar ook regeringen
en delen van de vakbeweging hebben een tijdlang geflirt met de inflatie.
Deze flirt is op een grote ontgoocheling, in de vorm van werkloosheid en
recessie uitgelopen. Dit zei dr. J. R. M. van den Brink, lid van de raad
van bestuur van de Amro-Bank, tijdens een lunchbijeenkomst van de
Nederlands-Duitse Kamer van Koophandel gisteren in Frankfort.
UTRECHT. Het confectiebedrijf
Paffen BV in Nuth blijft open. Het
ministerie van Economische Zaken en
Sociale Zaken en de Nehem (Nederland
se Herstructureringsmaatschappij) heb
ben besloten om Paffen op te nemen in
de Stichting Werknemers Confectie
(Wercon). De 110 werknemers, die het
bedrijf sinds 21 oktober bezet hielden,
hebben de bezetting gistermiddag opge
heven.
■r
r
D
et C
m r
n
1
t
