Surinaamse
Javanen
ontredderd
Nieuwe methode voor
V
beter onderzoek knie
Directeur van
V uicaansoord
in opspraak
C
Visverbod
voor tong
r
MULTIBONT
n Philips Hoogtezon zorgt
o.a. voor een zomerse kleur
in de winter
Twee doden bij
kerncentrale
„Over een aanranding wordt graag gegniffeld”
Holborn failliet
l
I
Let op het juiste
nummering
Lang: Bisamrug
naturel 1795,-
RED
band
jeetje
üet.
Van Red Band
Natuurlijk.
HetRegentDat
Het Giet. Verve
StophoestNiet.
REGERING KONDIGT 30 DAGEN VAN NATIONALE ROUW AF
Couve de Murville
358
CRISISCENTRUM VOOR VERKRACHTE VROUWEN OPGERICHT IN AMSTERDAM
KORT GEVECHT
TUSSEN ISRAEL
EN LIBANON
SMITH ONTKENT
OVEREENKOMST
MET NKOMO
Surinamers op
25 november vrij
AMSTERDAM
ROTTERDAM
„Kijker” voor inspectie gewricht
PHILIPS a
DO
4
BINNENLAND-BUITENLAND-RFURS
2 0
19 7 5
DONDERDAG
NOVEMBER
DE
1
i\
Nauwelijks aangifte
Gespecialiseerd
in grote
maten t.m. 54.
in roerig Beiroet
VA
Reacties
ONDERZOEK GEËIST
NEDERLANDS GROOTSTE BONTMAGAZIJN
aankoop volledig betaald!
Kosten
Extremisten
Ftejskosfen voor 2 personen
i $aSechtAheT|D fe binnen Nederland bij
v
(ADVERTENTIE)
(Van een verslaggever)
4
(ADVERTENTIE)
is
BEIROET (Reuter, UPI). In ooste
lijke voorsteden van Beiroet zijn van
ochtend weer hevige schietpartijen uit
gebroken. Dit betekent een slechte start
voor de Franse afgezant ouve de Mur-
ville, die naar de Libanese hoofdstad is
gekomen om vrede te stichten tussen de
politieke en godsdienstige groeperingen.
DEN HAAG. De regering wil in
Nederland wonende Surinamers op 25
november, de dag dat Suriname onaf
hankelijk wordt, vrij geven. Dit heeft
minister De Gaay Fortman van Binnen
landse Zaken vanochtend meegedeeld in
antwoord op vragen van het KVP-Ka-
merlid Van Zeil.
De arthroscoop is in de knie geschoven
via en kleine insnijding.
NVe weten dat verkrachtingen in Ne
derland voorkomen Maar hoe groot het
aantal is, is bij benadering niet te zeg
gen. Dat heeft een heel eenvoudige re
den: er wordt nauwelijks aangifte ge-
Archieffoto van de kerncentrale in Gundremmingen, waar gisteren een ongeluk ge
beurde dat aan twee mensen het leven kostte. De straling in het gebouw is nu
tweemaal zo hoog als normaal, maar voor de omgeving bestaat geen gevaar, aldus
de directie.
Robles zei dat de SLM had toegezegd
nog 300 klanten van de VAK te zullen
vervoeren, maar hij kon daarvan geen
schriftelijk bewijs toneh.
Het incident had plaats bij de Israëli
sche nederzetting Zarit aan de Libanese
grens. Aan Israëlische zijde zijn geen
slachtoffers gevallen.
(Van onze speciale verslaggever
Jan Gerritsen)
Or
door
blem
Ping
blem
thou
Rt
over
verk
moes
wetl
eindi
uit 1
noen
1
der
sta
sch
gel
de
bei
bet
rel
tije
jar
on<
dal
zet
nie
tre
he'
1
1
1
1
1
Karei Doormanstraat
Tel.: 010-127546.
V
heel
buig
de v
gads
Har
best
en f
Het
de 1
De negen lidstaten van de EEG, meldt
het ANP, zullen op de begrafenis van
Franco, slechts vertegenwoordigd zijn
door hun ambassadeurs. Dat heeft de
Belgische minister van buitenlandse za
ken, Renaat van Elslande, vanochtend
meegedeeld.
De democratische oppositie in Spanje
en verscheidene Westeuropese landen,
waaronder Nederland, hebben op het
overlijden van Franco gereageerd met het
uitspreken van de hoop dat Spanje nu
de weg naar de democratie zal opgaan.
Juan Carlos zaterdag
koning van Spanje
TEL AVIV. (UPI) Israëlische mili
tairen hebben vanmorgen een kort
vuurgevecht geleverd met schutters uit
Libanon, zo heeft het militaire opperbe
vel in Tel Aviv bekendgemaakt.
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM Aanrandingen of verkrachtingen zijn van die typische
onderwerpen waar met grote graagte over gegniffeld wordt. Sterker: vol
gens sommige mensen bestaat het hele delict niet. Want, zo zegt men, het
is onmogelijk een vrouw tegen haar wil te verkrachten. Maar het probleem
bestaat wel degelijk en helaas leiden dit soort vooroordelen ertoe, dat
vrouwen die het slachtoffer van een verkrachting of een aanranding zijn
geworden, nergens terecht kunnen voor advies en steun.
PARAMARIBO. De Javaanse Suri
namers die nog vóór de Surinaamse
onafhankelijkheid naar Nederland wil
len emigreren, verkeerden gisteren in
een staat van grote ontreddering toen in
Paramaribo was doorgedrongen dat het
Statenlid Somohardjo het kort geding
tegen de Nederlandse staat had verloren.
Van vakbondszijde werd opgemerkt
dat men nog wel degelijk mogelijkheden
ziet voor het bedrijf. De „bedrijfsbewa-
king” van Holborn waarbij dag en
nacht een aantal personeelsleden op het
bedrijf aanwezig is wordt voorlopig
niet opgeheven.
,Daze berichten missen elke grond. In
de bijeenkomsten met de heer Nkotno
zi n geen grondwettelijke kwesties be
sproken, maar alleen procedurekwesties,
die verband houden met het uitschrijven
van een constitutionele conferentie”, al
dus een verklaring van Smith.
UPI had eerder uit Zambiaanse krin
gen in Dar-Es-Salaam vernomen dat een
voorlopig akkoord Was bereikt dat een
verruiming van het klesteclv Voor de
Afrikanen inhield. Nkotno zou dan in de
(Van onze redacteur in Barcelona, R. Bosschart)
MADRID Vanaf het ogenblik dat Franco’s dood officieel bekend
werd, hield Juan Carlos de Borbon automatisch op waarnemend staats
hoofd te zijn: die taak wordt nu „in zijn naam” overgenomen door het
driemanschap dat de Regentschapsraad vormt. Zij roepen het „parlement”
bijeen, zodat Juan Carlos de Borbon zijn koninklijke eed op de constitutie
kan afleggen.
AMSTERDAM. De Stichting voor
Sociaal Aandeelhouderschap zal morgen
op de aandeelhoudersvergadering van
Vulcaansoord in Terborg het ontslag ei
sen van directeur Breedveld en van de
enige commissaris (tevens grootaandeel
houder) Howard. Tevens wil dc Stichting
de gang van zaken bij de ijzergieterij
laten onderzoeken door de Onderne
mingskamer in Amsterdam en de offi
cier van justitie in Arnhem.
Inmiddels heeft Arni Robles, verte
genwoordiger van de Verenigde Assu
rantie Kantoren (VAK), in Suriname
meegedeeld dat de VAK haar activitei
ten gaat staken. De VAK heeft 1900
mensen aan een ticket voor Nederland
geholpen, in combinatie met een levens
verzekering, waarvoor de premie achter
af in Nederland moet worden betaald.
De Stichting beticht Breedveld en Ho
ward van financiële misleiding. Zo zou
een lening van de ABN 3,5 miljoen)
naar het buitenland zijn verdwenen en
bovendien zouden de directeur én de
commissaris een stijging van de aande
lenkoersen hebben bewerkstelligd om
door verkoop van aandelen koerswinst
op te strijken.
Keizersgracht 510
Tel.: 020-6 2693 Open: maandag t.m. zaterdag 9-18 uur,
donderdag tot 21.30 uur. Te bereiken met tram 1 en 2
ARNHEM |r j p van Muijlwijkstraat 60
Tel.: 085-42 29 70. Open: maandag t.m. zaterdag 9t18
uur, donderdag tot 21 uur.
Open: maandag t.m.
zaterdag 9-18 uur,
vrijdag tot 21 uur.
GRONINGEN. Met een speciale
„kijker”, ontworpen door de Groninger
orthopaedisch chirurg dr. H. Eikelaar,
kunnen afwijkingen aan de knie nauw
keuriger worden vastgesteld dan met
een röntgenfoto. Het apparaat („arthro
scoop”) is een buis die via een insnijding
in de knie in het kniegewricht wordt
gebracht.
Dr. Eikelaar onderzocht in zes jaar
tijd 267 mensen met de arthroscoop
de vervolmaking van eerder ontwikkel
de soortgelijke apparaten. Het lukte hem
om in 98,5 pct. van de gevallen precies
op te sporen wat de afwijkingen waren.
Op dit onderzoek is hij gisteren aan de
Rijksuniversiteit te Groningen gepromo
veerd.
Het bleek mogelijk met de kijker ook
vreemde voorwerpen (b.v. een ijzer
draadje) uit de gewrichtsholte te halen.
Door de buis wordt dan een lange dunne
tang geschoven. Met zo’n tang kunnen
.wfc’T’i
Volgens het Israëlische opperbevel
ontstond het duel, toen de schutters in
Libanon een bazookagranaat en kogels
uit kleine wapens afvuurden op een
Israëlische patrouille.
De Surinaamse regering maakte dins
dag een eind aan de activiteiten van de
VAK op grond van het besluit dat
uitvoer van deviezen verbiedt. Bovendien
bezit de VAK geen vergunning om te
bemiddelen bij heit afsluiten van reis-
contracten.
Cf WSPCD 540(81 7929
De drie mannen zijn: de 58-jarige
voorzitter van het „parlement” en
Kroonraad, Rodriguez de Valcarcel; de
73-jarige aartsbisschop van Zaragoza,
mgr. Cantero Cuadrado en de 69-jarige
luchtmachtgeneraal Salas Larrazabal. De
installatie van Juan Carlos als koning
van Spanje zal zaterdag plaatsvinden. De
Regentschapsraad heeft geen andere be
voegdheden, bijvoorbeeld om de kroning
uit te stellen of de regering te verande
ren.
Vanochtend kondigde de Spaanse re
gering 30 dagen van nationale rouw af.
Alle scholen en universiteiten blijven
gedurende een week gesloten. Alle open
bare gebeurtenissen van vandaag, vrij
dag en zaterdag zijn geschorst. De beurs
is vandaag en vrijdag gesloten.
Vanochtend werd het stoffelijk over
schot van Franco voor één dag naar zijn
Pardo-paleis overgebracht voor de fami-
lierouw. Morgen wordt hij opgebaard in
het koninklijk paleis in het centrum van
Madrid gedurende drie dagen, dus tot
zondag, om het „trouwe volk” gelegen
heid te geven afscheid van hem te
nemen.
Zaterdag om half een legt Juan Carlos
de Borbon in het „parlement” de eed
van trouw op de grondwet af, waarmee
hij automatisch koning wordt. Zondag
ochtend vindt op het grote plein voor
het koninklijk paleis een openbare mis
plaats. Daarna zal Juan Carlos als ko
ning van Spanje de rouwstoet vooraf
gaan, waarmee Franco overgebracht
wordt naar de Vallei der Gevallenen,
het oorlogsmonument dat Franco zich 60
km ten noorden van Madrid liet bouwen.
Daar wordt Franco zondag begraven.
Op woensdag 26 november vindt in de
kathedraal van Madrid een plechtige mis
plaats; daarna volgt op het binnenplein
van het koninklijk paleis een militaire
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG (ANP) Van zondag 23
november tot het eind van dit jaar zul
len geen Nederlandse schepen meer mo
gen uitvaren om op tong te vissen; van
donderdag 27 november af zal deze vis
niet meer mogen worden aangevoerd. Dit
heeft de voorzitter van het Produktschap
voor Vis en Visprodukten bij uitvoe
ringsbesluit bepaald, nadat minister mr.
A. van der Stee had geconstateerd dat
het voor 1975 toegestane vangstquotum
was overschreden zodat de bestaande
vrijstelling voor de tongvisserij Is ver
vallen. Dit quotum, dat bij de interna
tionale regeling voor 1975 aan Neder
land was toegekend, bedroeg 9200 ton.
Nu minister Westerterp (Verkeer en
Waterstaat) heeft beslist dat de KLM en
de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij
SLM vóór 25 november geen extra
vluchten tussen Paramaribo en Amster
dam zullen maken en dat chartervlieg-
tuigen geen landingsvergunning zullen
krijgen, staan honderden Javanen voor
de onontkoombare consequentie dat ze
niet tijdig meer uit Suriname kunnen
vertrekken. Bij de Javaanse stichting
wacht men gelaten op de terugkomst
van Somohardjo in Suriname.
voor vitamine O en weerstand in de winter, t
n Philips Hoogtezon is goed voor u en uw kinderen n
Philips Hoogtezon. voor n zomerse kleur in de winter. L)
Raadpleeg vdoraf l—
„Wat er nu moet gebeuren, weten we
niet”, zei een teleurgestelde woordvoer
der van de door Somohardjo opgerichte
stichting, die de Javanen wil helpen
naar Nederland te emigreren.
parade voor koning Juan Carlos, de
regering en het corps diplomatique. Ten
slotte wordt er een receptie gehouden.
3
SALISBURY. (UPI) Premier lan
Smith van Rhodesië heeft gisteren ont
kend dat hij met de nationalistische
Afrikaanse leider Joshua Nkotno over
eenstemming zou hebben bereikt over
een deling van de macht in Rhodesië.
De monteurs hadden opdracht gekre
gen een pakking te vernieuwen in de
tijdelijk buiten bedrijf gestelde re
actor. Het ongeluk gebeurde toen een
van de monteurs tijdens de reparatie
een ventiel te snel losdraaide, waardoor
de mannen werden getroffen door een
krachtige straal radio-actieve stoom. Een
van de mannen overleed ter plaatse.
Zijn collega bezweek vanochtend in een
ziekenhuis voor de behandeling van
brandwondpatiënten in Ludwigshafen.
Volgens de directie van de centrale,
die zei dat er voor de omgeving geen
stralingsgevaar bestaat of had bestaan,
zei dat het ongeluk te wijten was aan
onvoorzichtigheid.
„Wat moet je bijvoorbeeld doen de
morning-afterpil nemen of liever wach
ten tot je zeker weet dat je zwanger
bent. En wat dan? Het kind laten ko
men of abortus toepassen? Wat zijn de
kosten en in welke ziekenhuizen kun je
terecht? Nee, echt, dat kun je namelijk
niet overal. Wij hebben voor alle zeker
heid hier in Amsterdam verschillende
ziekenhuizen gebeld, maar sommige
woordvoerders ervan zeiden „Sorry,
mag ik even lachen. Dat probleem be
staat helemaal niet”. Nou, daar moet je
dan duidelijk niet naar toe”.
Rechtse extremisten maken reeds
voorbereidingen om Franco’s begrafenis
plechtigheden in een grote fascistenbe
toging te laten ontaarden, iets waartegen
Madrileense kranten al openlijk hebben
geprotesteerd. Ook al past dit niet in de
plannen van de regering, het zal wel
moeilijk zijn om het geheel te voorko
men. De vrees dat rechtse knokploegen
„terloops” ook zouden proberen om le
den van de oppositie te liquideren, is
reëel, maar druist in tegen de vastbera
den bedoelingen van het Spaanse leger
om een chaos te verhinderen.
Intussen is het gebouw van de Cortes
(het parlement) in het hartje van Ma
drid reeds in gereedheid gebracht voor
de ceremonie van de uitroeping van
Spanj’s eerste koning sinds 1931, toen
Alfonso XIII, grootvader van Juan Car
los, in ballingschap vertrok naar Italië.
Het Spaanse koningshuis kent overigens
geen traditie van een groot kronings
feest: op hetzelfde ogenblik dat Juan
Carlos de eed van trouw op de Spaanse
grondwet aflegt, is hij automatisch ko
ning.
Zelfs de bewoording van die eed van
trouw zal geheel nieuw zijn: Franco had
er immers altijd de nadruk op gelegd
dat dit niet het herstel van een dynastie,
maar het „hernieuwd instellen” van een
dynastie was.
ook weefselproeven worden gedaan. Des
kundigen achten het mogelijk dat in de
toekomst delen van de knieschijf die
beschadigd zijn met buis en al naar
buiten worden getrokken.
Behalve voor het inspecteren van het
kniegewricht kan de kijker van dr. Ei
kelaar ook worden gebruikt voor onder
zoek van schouders, polsen, ellebogen,
enkels en heupen.
In Amsterdam gaat men nu aan deze
problematiek iets doen. Uit de vrouwen
sectie van het JAC (Jongeren Advies
Centrum) is een project voortgekomen,
dat voortaan gaat draaien onder de
naam „Vrouwen tegen verkrachting”.
Hier kunnen op alle werkdagen van vier
tot acht uur onder telefoonnummer 020-
24.76.44 (het adres is: Amstel 30 in
Amsterdam), vrouwen aankloppen die
ooit iets te maken hebben gehad met
verkrachting. Zij kunnen er emotioneel,
juridisch en medisch steun krijgen.
De vrouwensectie van het JAC
zeven personen groot, met daaraan toe
gevoegd tien vrijwilligsters. Met twee
van ben spraken we: met Martine, die
in vaste dienst is bij het JAC, en met
Hermke, stagière. Achternamen noemen
ze liever niet, vanwege het werk.
Jonker Fransstraat 128 A
Tel.: 010-138065.
MÜNCHEN/GUNDREMMINGEN
(DPA). Een bedrijfsongeval in de
kerncentrale van Gundremmingen in
Beieren heeft het leven gekost aan twee
monteurs, resp. 28 en 46 jaar oud.
matie die we de vrouwen kunnen geven.
Miar medische informatie geven we
ook".
Nadat in de nacht al nu en dan
geschoten was tussen mohammedanen
en christenen, nam de strijd in de och
tend snel toe.
Ook gisteren was er in Beiroet weer
fel gevochten, waarbij acht personen,
onder wie een Britse zakenman, om het
leven kwamen.
UTRECHT. (ANP) Het in moeilijk
heden verkerende bouwbedrijf Holborn
is gisteren failliet verklaard. Tot curator
isi benoemd de Amsterdamse advocaat
mr. Van Schaik, zo heeft dc Bouwbond
NKV meegedeeld. De Ionen voor 400
werknemers zijn tot eind deze week
gegarandeerd.
naar de
daan. Het is namelijk de angst datje als
verkrachte vrouw toch eigenlijk wordt
gezien als de vrouw die in wezen de
aanleiding is, die het heeft uitgelokt, die
de fout heeft gemaakt. Het is ook de
angst op het politiebureau uitgelachen te
worden. Daarbij komt dan nog die ellen
dige schaamte, het je vies voelen en zó
verbijsterd zijn in eerste instantie, dat je
er helemaal niet aan denkt
politie te lopen. We geloven dat ver
krachtingen vaker voorkomen dan men
wel denkt”.
„Maar het is een verborgen probleem.
Het naar een politiebureau stappen is
toch een hele onderneming voor wie dat
niet gewend is. En het enge, zo wordt
het door vrouwen ervaren, is dat de
zedenpolitie uit mannen bestaat, die dan
ook nog Zo’n moeilijke terminologie ge
bruiken als bijvoorbeeld „het gezwollen
manlijk lid inbrengen”, etcetera. De
Amsterdamse zedenpolitie heeft dan ten
minste nóg één vrouw in dienst, maar
die zit er voornamelijk voor de kinde
ren. Dc meeste vrouwen praten dit soort
moeilijke kwesties liever uit met een
vrouw, al is de politie het daarmee niet
eens. Maar hun bewering is nergens op
gebaseerd”.
4 BIJ IEDERE i
BONTMANTEL j
„Wat wij hier nou willen doen, is met
die vrouwen meegaan naar de politie en
ze vertellen wat er allemaal gevraagd
wordt. Je voelt je dan als slachtoffer
wat minder opgelaten, minder „bloot”.
We vertellen ze ook wat de nasleep kan
zijn: de eventuele confrontatie met Of
identificatie van de verkrachter. Dat is
dan de puur concrete juridische infor-
o
S
R
t
r
L
