Syrië wil Palestijnse kwestie in onderhandelingen betrekken
Gijzelaars in
Amerikaanse
gevangenis vrij
Nog geen come-back
van Isabel Peron
Burgemeester
in Basken’and
Noordzee verbonden met Middellandse Zee
FRANKRIJK BESLUIT TOT
AANLEG PJ1ONE-KANAAL
B^Use trawlers
zich
terugtrekken
Stakingen rond Lissabon
1
■gil
vermoord
I
VIST
VRIENDENONTBIJT
FEESSIE
Lubbers zorgt voor
rapport ramp DSM
Na oproep Communistische Partij
KIMONO
door nico
scheepmaker
*5
I
ar
W
DINSDAG
2 5
NOVEMBER
1975
BINNEN- EN BUITENLAND
F
erd
oek
gas
atie
:ht
luk
nje
•itse
igin
rte-
ko-
loor
Jtie
Hen
jaar
O'"'
rval
;nis
T
Israel wil alleen praten
over verlenging mandaat
de
Rhöne-Rtfnkanaal.
I
■i
(Van onze redacteur in Parijs,
Frank Onnen)
9
tish
;ens
leel
ister
avië
cieel
re raad stond opnieuw de positie van ge
neraal Otelo Saraiva de Carvalho centraal,
de militair bevelhebber van het district
Lissabon die nu tocht zal worden opge
volgd door kapitein Vasco Lourengo De
linkse Copcon-troepen hebben zich her
haaldelijk onttrokken aan het bescher
men van de regering-Azevedo.
de
de
lang mogelijk blijven
- -Com-
vermijden,
van
aan
In de IJslandse wateren bevinden zich
reeds vier door burgers bemande Britse
patrouillevaarti tigen
Inie
jke
□st
esiër
van
imi
de
an
13
fa-
?e-
A-
die
dse
lit-
ïeft
;zet
:ele
er-
dia
oe-
nse
be
te
;ers
ok”
ko
ten
een
ftig
in
af-
?e-
•UW,
ko-
is,
en
ko-
3or-
se-
:en
id-
>re
rs-
to
en
de
be-
zal
?r-
-
Frankrijk wil voorkomen dat in de toe
komst het transport door de Europese
binnenwateren via de Middellandse Zee
en het Suezkanaal naar andere delen
van de wereld, geheel door de Duitsers
zal worden gemonopoliseerd.
Syrië heeft bij herhaling verklaard te
zullen proberen het Sinai-akkoord tus
sen Israel en Egypte te zullen torpede
ren. Egypte zal niet aan een oorlog
meedoen als Syrië het initiatief neemt
ot oorlog. Egypte zal van zijn verplich
tingen ontslagen zijn als Israel het initi
atief neemt. De Israëliërs vrezen dat pre
sident Assad Israel zal trachten te pro
voceren om Syrië aan te vallen, om
daarmee Egypte tot deelneming aan een
oorlog te verleiden. Dat zou een effectie
ve torpedering van het Sinai-akkoord
betekenen.
Frankrijk verwacht echter dat zo’n
waterweg, dwars door Europa, een
bron van welvaart zal worden doordat,
vooral in de achtergebleven gebieden
van de Elzas, nieuwe industrieën zullen
ontstaan.
opstand gijzelden gisteravond vrijgela
ten. De gevangenen, enige honderden,
weigerden echter nog steeds terug te
keren naar hun cellen.
Onder veel dankzegging en het ge
bruikelijke opschrijven van onze naam
en ons adres fietsten ze weer weg. Al
snel volgde een ansicht van „is een
feessie”, die aan de rand van Amsterdam
op een woonboot bleek te wonen, en nu
stromen ook met regelmatige tussenpo
zen briefjes en ansichten uit Tokio, Ja
pan, binnen: „It’s a beautiful season,
now in Japan. Coloured leaves are red
or yellow. They are looks like a fablic of
KIMONO. We say is NISHIKI-MOYO.
You know, may be, that is the patern of
„NISHIZIN”. You can seesight and enjoy
„NISHIKI” of leaves at Tokyo, some
place”. Ik snap er niets van, maar zoals
gezegd, aardige meisjes, de zusjes Mizue
en Miki Okazaki, Wim Kan kan zeggen
wat hij wil!.
Een woordvoerder van de president
heeft bekend gemaakt dat zij zondag
morgen de mis heeft bij gewoond. Rege
ringsfunctionarissen verwachten dat zij
in de loop van de week naar de zetel
van de regering m het centrum van de
hoofdstad zal terugkeren. Mevrouw Pe-
ron is sinds zij twee weken geleden uit
het ziekenhuis werd ontslagen vrijwel
niet buiten haar residentie in de voor
stad Olivos geweest. Volgens de laatste
medische bulletins is zij volledig her
steld. Verleden week heeft zij in Olivos
een kabinetsvergadering geleid
(Van onze redacteur in Jeruzalem, Jaap van Wesel)
JERUZALEM Israel is niet bereid met Waldheim over enig ander
onderwerp dan verlenging van het mandaat van de VN-troepen over de
Golan te praten. Dat is het antwoord van de Israëlische regering geweest
aan Kurt Waldheim, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die
gisteren in Jeruzalem aankwam met Syrische voorstellen over de verlen
ging van het VN-mandaat voor de Golan.
boeken zijn verschenen, zal nu definitief
in de twee komende Franse modernisa-
tieplannen worden opgenomen.
In Lissabon hebber elf eenheden een
„revolutionaire paraatheid” afgekondigd
om te verhinderen dat de militairen
represailles als een aanval kunnen inter
preteren en het Sinai-akkoord zou dan
in het water kunnen vallen.
Israel voert daarom een politiek
afwachten. Agressieve verklaringen
heta adres van Syrië blijven uit. Minister
van defensie Peres volstond er gisteren
mee, te zeggen dat Syrië minstens zoveel
belang heeft bij het bestand als Israel
en dat Syrië moet weten dat aan Israels
geduld een eind is. Israel heeft geen
belang bij oorlog, maar het heeft ook
geen belang bij onderhandelingen dia
alleen maar kunnen leiden tot gebieds-
verlies zonder Syrische tegenprestatie.
Vandaar de Israëlische formule van
„onderhandelingen z onder voorwaarden
vooraf”, zoals minister van buitenlandse
zaken Alton gisteren herhaalde. En ver
der hoopt Israel dat Syrië militair in een
geïsoleerde positie zal blijven en dat
Syrië geen andere keus zal hebben dan
te aanvaarden dat de Golan ondei Israë
lisch beheer blijft, in ieder geval totdat
er vrede in het Midden-Oosten is.
Vandaag is Waldheim weer naar Da
mascus gevlogen om de Syrische leiders
op de hoogte te stellen van de Israëli
sche antwoorden op de voorstellen.
Giscard’s beide voorgangers De Gaulle
en Pompidou hadden die stap ook al
meermalen overwogen en zelfs aange-
kondigd, zonder daarna echter tot con
crete daden te komen. De kosten worden
op drie a vier miljard gulden begroot,
want het Rhóne-Rijnkanaal zal de hoge
bergen van de Vogezen moeten door
kruisen, waarvoor zeker 30 sluizen nodig
zullen zijn.
i de
iris,
het
van
lars.
s de
ping
dam
n ze
haar
:utel
Met zijn ambitieuze en als historisch
bedoelde projecten als de Concorde, de
Kanaaltunnel en de Parijse abattoirs
van de Vilette is Frankrijk de laatste
jaren niet al te gelukkig geweest, waar
door misschien ook de langdurige aarze
ling voor de aanleg van het Rhöne-
Rijnkanaal voor een deel kunnen wor
den verklaard. Daarenboven blijft het
twijfelachtig of de zeer hoge kosten,
waarvan Duitsland en Zwitserland enke
le percenten voor hun rekening nemen,
binnen afziebare tijd door verhoogde
opbrengst van de binnenvaart zouden
worden vergoed.
Don Juan, de vader van koning Juan
Carlos, heeft gisteren in een namens
hem uitgegeven verklaring gezegd dat
Spanje in het tijdperk na Franco een
pluriforme democratie moet worden,
volledig geïntegreerd in het Europa van
de negen.
De bijeenkomst van zaterdagmiddag
zou de eerste maal zijn geweest dat zij
in het openbaar verscheen sinds een
grote bijeenkomst in het centrum van
Buenos Aires op 17 oktober. De meer
dan 5000 personen die naar Olivos wa
ren gekomen voor de bijeenkomst toon
den zich bijzonder teleurgesteld dat me
vrouw Peron niet verscheen. Een op de
band opgenomen boodschap van de pre
sident die werd omgeroepen ging verlo
ren in gejoel en gefluit.
concessies doen aan de regering. Elf
andere eenheden in de hoofdstad hebben
zich uitgesproken ten gunste van de
regering of geweigerd partij te kiezen.
De bevelhebbers van het noordelijke en
het centrale district hebben gewaar
schuwd dat geweld zal worden gebruikt
als pogingen worden ondernomen om de
regering ten val te brengen, luchtmacht-
generaal Morais e Silva heeft een linkse
eenheid parachutisten van de basis Tan
cos ontbonden. De parachutisten gaven
geen gevolg aan het bevel, en worden
door mensen uit de buurt van eten
voorzien, sinds de generaal opdracht gaf
de rebellen geen eten meer te verstrek
ken. Ze lieten weten dat ze wachten op
orders van generaal Carvalho.
■erd j
eren
pro-
land
note
Vehl
ge-
r en
REYKJAVIK. (Reuter) De Britse
trawlers die in de wateren ten oosten
van Ijsland vissen trekken zich sinds
gisteravond terug uit de 200-mijls zone
waarin de IJslandse regering hun de
operaties verbiedt. Dit is meegedeeld
door de IJslandse kustwacht die zich
baseert op radioverkeer tussen een twin
tigtal Britse vissersvaartuigen.
Eerder op de dag liet de Britse staats
secretaris van Defensie, William Rod
gers, in Londen doorschemeren dat de
vissers kunnen rekenen op verdere bij
stand, mocht dit nodig blijken. Rodgers
zei dat de Britse regering de vissers wil
beschermen, echter zonder Reykjavik
nodeloos te provoceren.
De leider van de Palestijnse bevrij-
dinsgsorganisatie Arafat is gisteren voor
besprekingen met de Russische leiders
over het Midden-Oosten in Moskou aan
gekomen. Het Russische persbureau
TASS sprak van een vriendschappelijk
bezoek.
Tot de staking was opgeroepen door
de communistische partij en de inter-
syndicale, de overkoepelende vakcentra
le. In de „rode gordel” rond Lissabon is
aan de oproep wel gevolg gegeven, maar
in de stad zelf viel er weinig van te
merken. Uiterst links heeft herhaaldelijk
verklaard dat de regering en een deel
van het leger afdrijven naar rechts. De
staking is bedoeld om die tendens te
keren.
In de vergadering van de revolutionai-
De graaf van Barcelona, zoals Don
Juans titel luidt, vindt voorts dat de
corruptie in Spanje moet worden bestre
den. „Dit zijn doelstellingen die voor
zijn zoon en erfgenaam Juan Carlos
fundamenteel dienen te zijn”, aldus de
verklaring die in de derde persoon was
gesteld.
Don Juan werd door Franco als troon
pretendent gepasseerd toen de caudillo
Juan Carlos in 1969 aanwees als zijn
opvolger. Maar het hoofd van het
Spaanse koningshuis, die in het buiten
land woont, heeft zijn rechten op
troon nimmer opgegeven.
NEW YORK. (Reuter) Opstandige
gevangenen in de New Yorkse Rikers
Island gevangenis hebben de vijf bewa
kers die zij sinds het begin van hun
OYARZUN, (Reuter) De burge
meester van het Spaanse stadje Oyarzun
in de Baskische provincie Guipnzcoa is
gisteren door een onbekende man ver
moord.
Een verkenningsvliegtuig van de Brit
se luchtmacht werd eerder gisteren uit
gezonden om de positie van de IJslandse
kanonneerboten en de Britse trawlers
in de IJslandse visserijzone vast te
stellen.
NEW YORK. (Reuter) De Ameri
kaanse ambassadeur Daniel Moynihan
heeft gisteren besloten aan te blijven als
ambassadeur bij de Verenigde Naties
nadat president Ford en minister Kissin
ger hun volledig vertrouwen in hem
hadden uitgesproken. „Ze vroegen me
aan te blijven en door te gaan zoals we
bezig waren. Op die basis ben ik daar
uiteraard mee akkoord gegaan”.
Gewapend met bezemstelen en zwab
bers begonnen de gevangenen zondag
nacht aan hun opstand. Zij eisen betere
omstandigheden zoals meer hygiëne en
ruimte in hun gevangenis. Twee van de
vijf bewakers waren al eerder op de dag
bevrijd. Zij werden, naar hun zeggen,
goed behandeld door de gevangenen.
De besprekingen tussen secretaris-generaal Waldheim van de VN (links) en
Israëlische regering. Uiterst rechts, Chaim Herzog (Israëlisch ambassadeur bij
VN) en naast hem, minister van buitenlandse zaken Allon.
Niettemin vragen de tegenstanders
van het Rhöne-Rijnkanaal zich al af of
Rotterdam en Antwerpen van dit pro
ject niet veel meer profijt dan Marseille
zullen trekken. Maar terwille van de
Europese toekomst heeft Frankrijk dat
risico toch maar genomen.
K:W: M wS
van
ge-
nds-
was
lede
Iden
Het is een onvriendelijk gesprek ge
weest. Waldheim is als vertegenwoordi
ger van de VN, de organisatie die het
zionisme heeft veroordeeld als racistisch,
nauwelijks welkom in Israel. Waldheim
wordt hier afgeschilderd als een onbe
langrijke tweederangs functionaris,
waar niet mee onderhandeld wordt. Hij
is naar de mening van Israëlische rege
ringskringen een afgezant van de Veilig
heidsraad, die uitsluitend over de VN-
troepen kan praten en die op geen
enkele manier het recht heeft over be
sluiten van de Algemene Vergadering te
praten, die Israel sowieso niet erkent.
Het knelpunt is de door Syrië gewen
ste koppeling van het Palestijnse vraag
stuk aan een mogelijke verlenging van
het mandaat van de VN-troepen op de
Golan. De Algemene Vergadering heeft
besloten dat de PLO moet worden uitge
nodigd bij de Geneefse conferentie. Deze
resolutie is niet meer dan een aanbeve
ling. Israel is niet bereid de verlenging
van het mandaat aan enige voorwaarde
te koppelen en zeker niet aan een er
kenning van de PLO.
die
ter
men
:ter-
op
lan- I
ning
zijn
jren
aas-
;laaf
we-
oeid
DEN HAAG (ANP). Minister Lub
bers (Economische Zaken) wil graag vol
doen aan het verzoek om een rapport
over de ramp bij DSM in het Limburgse
Beek. Dit heeft de bewindsman mede
namens de ministers van Sociale Zaken
en van Binnenlandse Zaken laten weten
aan voorzitter Vondeling van de Tweede
Kamer.
Minister Lubbers stelt in zijn medede
ling aan de kamervoorzitter dat de rap
portage completer zal zijn naarmate daar
meer tijd voor wordt uitgetrokken. Om
dat men graag binnen niet al te lange
tijd een zo goed mogelijk inzicht wil heb
ben, zal de gevraagde informatie in fa
ses worden verstrekt, aldus Lubbers.
Natuurlijk kan en mag men zich ook
bij de vriendenontbijttafel vertreden, en
zo geschiedde het dat enkele mijner
gasten in de deuropening van mijn be
nedenhuis stonden, met een glaasje jus
d’orange of Bellini in de hand (Bellini is
half-om perzikensap en mousserende
Moezelwijn). De zon scheen, iedereen
was welgemoed, vier Japanse meisjes
kwamen op vouwf ietsjes voorbij, stapten
af en vroegen of hier te plaatse iets
gedronken kon worden. Blijkbaar maak
te ons huis op hen de indruk van een
Oudhollandse uitspanning, een vererende
hommage, die ik niet graag afsloeg. Ik
schonk dus vier glazen perzikensap in
(Bellini leek me voor Japanse vouwfiets
vrouwtjes een te gewaagd experiment),
sneed vier taartpunten af, en hoewel zij
inmiddels begrepen hadden dat er niet
van een herberg sprake was maar van
een particulier gezelschap („is een fees
sie?” vroeg de oudste), accepteerden zij
het voedsel met kleine buiginkjes en
veel verontschuldigend gegiechel. Aardi
ge meisjes.
Twee van hen waren met vakantie in
Nederland, de andere twee waren met
Nederlanders getrouwd en woonden hier.
De oudste begreep en sprak ook heel
redelijk Nederlands, en ik vroeg hoe het
voor een Japanse was om in Nederland
te wonen. Haar antwoord verraste me
enigszins. Om getrouwd te zijn was het
heel goed in Nederland. Rustig. „Klein
maar fijn!” zei ze en vertaalde dat voor
haar vriendinnen. Maar voor jongelui,
als je niet getrouwd was, was het toch
wel een beetje saai. Ook Amsterdam,
vroeg ik verbaasd? De jeugd komt im
mers uit de hele wereld naar Amster
dam toe? Zij ging in conclaaf met de
andere drie, maar nee, er was geen
verhelpen aan: „Voor jongelui toch
saai”.
De beslissende stoot tot het beslui!
werd echter gegeven door de aanleg van
het Donau-Rijnkanaal, dat in 1982 in
West-Duitsland zal worden geopend.
Vrijdag werd gemeld dat Moynihan op
het punt stond om af te treden. Na
gesprekken met Ford en Kissinger is hij
kennelijk van gedachten veranderd.
Moynihan is in de Verenigde Naties een
zeer omstreden figuur geworden door
zijn confrontatietactiek tegenover de
derde wereiè-landen. Ook de Britse am
bassadeur bij de VN, Ivor Richard, had
zich in ongebruikelijk kritische bewoor
dingen over Moynihans optreden uitge
laten. Omdat de agressieve tactiek van
Moynihan tot averechtse resultaten leid
de zou ook vanuit het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken zijn
aangedrongen op Moynihans aftreden.
Maar verlenging van het maandaat
van de VN-troepen is al het centrale
probleem niet meer. Het VN-legertje
van 1200 man heeft militair geen bete
kenis. Het verdwijnen van deze troepen
macht zal niet noodzakelijkerwijze oor
log tot gevolg hebben. Het gaat om de
Syrische strategie voor de toekomst.
Mevrouw Peron heeft tot nu toe de
aandrang die op haar is uitgeoefend om
haar functie op te geven aangezien zij
niet opgewassen zou zijn tegen haar
taak weten te weerstaan. Argentinië
wordt geplaagd door economische en
politieke crises, terrorisme en toenemen
de ongerustheid over fraude en corruptie
in regeringskring. Mevrouw Peron heeft
tot nu toe alleen toegezegd de eerstvol
gende presidentsverkiezingen naar het
najaar van 1976 te zullen vervroegen.
Vermoeide bewakers rusten uit na hun pogingen om de gevangenenopstand op
Rikers Island te bedwingen.
Politieke waarnemers hebben er in
middels op gewezen dat het leger verle
den wegk weer aan politiek gewicht
heeft gewonnen door succesvolle acties
tegen de guerillagroeperingen. Hierbij
zouden in heel het land minstens 15.000
militairen zijn ingezet. Volgens militaire
zegslieden zijn meer dan 1005 verdachte
personen aangehouden.
PARIJS. Binnen tien jaar zal Rot
terdam met Marseille en de Noordzee
met de Middellandse Zee verbonden
zijn. In de afstand tussen beide haven
plaatsen van 1580 km ontbreekt nog
altijd een schakel van 230 km, gelegen
tussen de rivieren de Rijn en Rhone, die
nu beide goed bevaarbaar zijn. Gisteren
heeft de Franse president Giscard d’Es-
taing daarom besloten tot de aanleg van
het Rhöne-Rtfnkanaal. Het project,
waarover Karei de Grote en de oude
Romeinen al droomden en waarover
sindsdien talloze rapporten, artikelen en
LISSABON (Reuter). Terwijl de revolutionaire raad opnieuw vergaderde over
de politieke crisis, hebben arbeiders in Lissabon en omgeving twee uur gestaakt
tegen de „chantage door de regering”. De Portugese regering is ir staking omdat ze
meent niet te kunnen handelen als het leger niet achter de regenng staat. De revo
lutionaire raad boog zich opnieuw over wijzigingen in de legerleiding.
BUENOS AIRES. (AP) President
Isabel Peron van Argentinië is zaterdag
niet verschenen op een massabetoging in
de voorstad van Buenos Aires waar haar
residentie ligt, hoewel de regering had
aangekondigd dat zij de bijeenkomst zou
leiden. In de Argentijnse pers heeft dit
tot speculaties geleid dat mevr. Peron
weer ziek zou zijn. Sommige kranten
hebben echter geschreven dat haar me
dewerkers haar hadden afgeraden de
door rechtse Peronisten georganiseerde
bijeenkomst bij te wonen, omdat dit
haar te zeer met deze kringen zou
identificeren.
Een paar maanden geleden, toen we
nog in de droge moesson zaten, hadden
we iets te vieren, en we besloten er geen
avondfeest van te maken maar, in na
volging van een nieuwe trend in ge
avanceerde kringen, er een zondagoch-
tendontbijt van te maken. Het essentiële
verschil tussen het avondfeest en het
zondagochtendontbijt (het kan ook op
zaterdagochtend) is, behalve het verschil
in tijd, vooral het verschil in mensen
schikking.
Bij het avondfeest mag er natuurlijk
vrijelijk gezeten worden op de beschik
bare stoelen, maar uiteraard staan de
stoelen niet in een kring om de tafel,
heeft niemand voor de rest van de
avond zijn vaste stoel, en is de stoel
eigenlijk alleen bedoeld als vluchtheuvel
voor het opeten van iets dat men vanuit
de andere kamer op een bordje heeft
geschept, bijvoorbeeld haringsalade of
trijfel. Men loopt, staat, zit (op de grond
of op een stoel), men converseert, eet,
drinkt, men hoeft niet over het stentor-
geluid van een grammofoon heen te
schreeuwen, kortom: beschaafd en toch
gezellig.
De choreografie van het vriendenont
bijt verschilt hiervan op enkele essentië
le punten. In de eerste plaats dient men
te beschikken over een grote tafel, of
over enkele aan elkaar gezette tafels. Al
het voedsel (allerlei soorten brood, uit
eenlopende merken worst, kazen van
verschillende nationaliteit, en natuurlijk
ook het gebruikelijke assortiment zoete
troep, dus jams, honing, appelsiroop, ge
stampte muisjes, gekleurde muisjes,
plakken cocos) dient voor zover moge
lijk op tafel te staan, evenals de pot
thee en de pot koffie, en de melk voor
de corn flakes. Vergeet niet dat het
zondagochtendontbijt als logische conse
quentie heeft dat uw vrienden hun kin
deren meenemen, tenzij zij al zo groot
zijn dat zij om 10 uur moeten voetbal
len. Men schaart zich dus rond de tafel,
en eet en converseert. Het grote voor
deel van het ochtendarrangement is, dat
je niet tot diep in de nacht met mensen
zit opgescheept, en dat je gasten nage
noeg alcoholvrij weer ’s middags in hun
auto stappen om huiswaarts te keren.
Een zegsman van de politie vertelde
dat burgemeester Antonio Albisu, een
33-jarige vrijgezel, werd neergeschoten
met een 9 mm parabellum pistool. De
dader belde aan en schoot Albisu in het
hoofd. Deze werd nog naar het zieken
huis in San Sebastian, vijftien kilometer
ten oosten van Oyarzun, vervoerd maar
bleek bij aankomst overleden. Zijn
moordenaar heeft per auto kunnen
vluchten.
Hoe kan Syrië dat doel bereiken?
Eerste voorwaarde is, voor Israel onaan
vaardbare voorwaarden te stellen ten
aanzien van het VN-leger, in de vorm
van de PLO. Verder zijn commandoac-
ties, zoals die de laatste weken op de
Golan hebben plaatsgevonden en waar
van de aanval op Ramat Magshiim er
een was, een methode om Israel tot
represailles te provoceren. Israel heeft
zich tot nu toe van represailles onthou
den en zal dat zo 1
doen. Een defensieve opstelling,
mandoraids proberen te
lijkt voor het moment de beste tactiek;
represailles kunnen escaleren. Syrië zou
