Militairen slaags bij presidentieel paleis
Belgisch stadje
smeekt Juliana
om interventie
HBO PROTESTEERT
TEGEN BEZUINIGING
Copcon door
president
ontbonden
Negen jaar cel voor
dichter Breytenbach
Plezierboten
onbelast
Extra verhoging
autobelasting
gaat mogelijk
niet door
Cftartendorp
Q MAZDA
DE KENNEMER COURANT EN HET DAGBLAD VOOR IJMUIDEN
i
flREEB POP VOOR JE PIEK
in de Barteljorisstraat
vindt u 5 etages
klassieke en eigentijdse
meubelen
Alsmaar enquêtes
LAATSTE NIEUWS
KOOIJMAN
SANITAIR B.V.
GERDA
f Bont-Mode
IF
Het woord is aan
Ontslag dreigt voor 1670 docenten
SAMENZWERING TEGEN BEWIND
GEZONKEN
Later meer wind
RUSSISCH SCHIP
20
vuumwmmww/rmrfmmmn.
Wacht
10
Kunst
Pearl Bailey
13
19
voor het lekkerste brood
TOPFORM
jy^Zijlstraat 86 - Haarlem
^\^Tel. 023-31 73 94
Vlak bij de Grote Markt
SANTPOORT
023 - 37 03 50
KOMPLETE BADKAMERS
inclusief tegelwerk.
uw warme bakker
KENNEMERLAAN
HK. SNELLIUSSTR. TEL. 14652
W
Heeremans van Leuven B.V.
Nieuwe Gracht 78 Haarlem
Telefoon 023 -319245
en fijn banket
WfH/zmm/mnmmmwmmm
IJmuider Courant
Seneca:
I
(Van onze correspondent)
Vuurgevechten in
hoofdstad Portugal
r
(Van onze redactie binnenland)
Premier Azevedo (linksvan Portugal met lijfwacht.
ADVERTENTIES
BREYTENBACH
Deze krant bestaat uit
achtentwintig pagina’s
2
Weerrapporten
GEDEMPTE OUDE GRACHT 75, HAARLEM, TELEFOON 32 70 63
12
Boeken
15
13
17
Economie
(Van onze parlementsredactie)
Beurs
25
23,
Sport
het
Radjo en tv
Strips
Burgemeester Kapelle ontdekte na
melijk, dat koningin Juliana ook „ba-
Een staat die op onrecht is ge
bouwd, blijft nooit in stand.
Binnen alle HBO-scholen zal morgen,
met medewerking van docenten, direc
ties en leerlingen ovei- deze maatregelen
gediscussieerd worden. Verder zal aan de
WOENSDAG 26 NOVEMBER 1975
66e jaargang nummer 21
(Zie verder pagina 3)
Dit blijkt uit een nota van ministei’
Duisenberg (Financiën) die is verschenen
aan de vooravond van de behandeling
van de reeks fiscale voorstellen waaro
ver de Tweede Kamer zich vandaag zou
buigen.
De minister wimpelt ook het voorstel
om oudere wagens minder te belasten
dan splinternieuwe, weg. Veel wegge
bruikers rijden, aldus de voorstellers,
onder wie met name de PvdA, in welis
waar grote, maar niettemin oudere wa
gens. Zij zouden door de minister we
gens hun geringe financiële draagkracht
ontzien moeten worden.
PRETORIA (Reuter, AFP) De
dichter Breyten Breytenbach, in en
buiten zijn werk een fervent strij
der tegen de apartheid, is vandaag
door het hooggerechtshof in Pre
toria tot 9 jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens samenzwering
tegen het blanke minderheidsregi-
me in Zuid-Afrika.
rones van de heerlijkheid Waasten”
is. Via deze beschermvrouwe probeert
Waasten nu de dreigende opheffing
Binnen- en buitenland 2, 3, 4
Plaatselijk nieuws
5, 6, 7, 9,
Met ingang van het nieuwe
jaar zal de wacht voor het ko
ninklijk paleis in Londen niet
meer elke dag worden afgelost
uit overwegingen van zuinigheid.
Wel zal de landmacht haar best
doen om de geliefde traditie al
thans in het toeristenseizoen in
stand te houden.
(Van onze redactie buitenland)
LISSABON Bij het presidentiële paleis in Lissabon zijn vanmorgen
vuurgevechten uitgebroken. Volgens de eerste berichten wordt gevochten
tussen de militaire politie en regeringsgetrouwe commando’s van Ama-
dora. De commando’s maakten gebruik van mortieren en pantserwagens.
Twee vliegtuigen vlogen boven het paleis. Burgers die bij het gebouw wa
ren samengestroomd, vluchtten in paniek. Ooggetuigen verklaarden dat
zij het vuren van automatische wapens en mortieren hadden gehoord. Mi-’
litaire ambulances reden met gillende sirenes naar het paleis.
Bij de vuurgevechten zou een lid van
de militaire politie zijn gedood. Aan
beide kanten zouden gewonden zijn ge
vallen.
In een officiële verklaring werd ge
zegd dat de commando’s in de aanval
waren gegaan nadat de militaire politie
mannen geweigerd hadden in te gaan op
een ultimatum zich om 8 uur over te
geven.
Het regiment van de militaire politie
wordt geleid door twee uiterst linkse
officieren, majoor Campos de Andrade
en majoor Tome. De sociaal-democrati-
sche partij van Mario Soares en de
volksdemocraten (PPD) hebben in het
verleden al herhaaldelijk aangedrongen
op ontbinding van het regiment.
De kazerne van de militaire politie
ligt op korte afstand van het presiden
tiële paleis. Commando’s bij de wegver-
Eerst opklaringen, later van het
westen uit regen.
Vannacht weinig wind en mi-
nimumtemperateuren van 5 gra
den aan de kust tot 1 graad in
het binnenland.
Morgen overdag tot vrij krach
tig of hard toenemende zuid
westelijke wind en max. tempe
raturen ongeveer 8 graden.
van deze nog altijd zelfstandige ge
meente te voorkomen.
De minister van binnenlandse za
ken heeft namelijk besloten om vijf
gemeenten van het nabij de Franse
grens gelegen kanton Komen, waar
toe Waasten behoort, samen te voe
gen tot één nieuwe gemeente Komen.
„De barones van Waasten” kan niet
tussenbeide komen, omdat ze zich als
buitenlands staatshoofd nu eenmaal
niet mag mengen in zuiver Belgische
aangelegenheden. Ze kon niet eens
persoonlijk op het schrijven van
Waasten reageren. Zij liet dit over
aan de Nederlandse ambassadeur in
Brussel, mr. C. J. van Schelle.
NEWPORT (Reuter). Het fa-
brieksschip van een Russische vissers
vloot in het Kanaal is vanochtend vroeg
gezonken na een aanvaring met een
Frans schip, zo heeft de kustwacht van
het Britse eiland Wight bekendgemaakt.
Het ongeluk gebeurde op 40 mijl uit
de Engelse zuidkust en het heeft geen
slachtoffers geëist, omdat andere sche
pen van de Russische vloot snel ter
plaatse waren en de bemanning van de
4537 ton metende „Gorizont” aan boord
namen. Het onbekende Franse schip is
doorgevaren naar Le Havre met enige
schade aan de boeg.
DEN HAAG, De regering ziet geen
kans nog binnen afzienbare tijd een
belasting te leggen op plezierboten. Het
is dus niet mogelijk een deel van de
voorgestelde forse verhoging van de mo
torrijtuigenbelasting op zwaardere wa
gens te laten vervallen.
WAASTEN. In zijn hardnekkige
strijd om zelfstandig te blijven heeft
het Belgische stadje Waasten een
hoogst opmerkelijke daad gesteld
door koningin Juliana om interventie
te smeken. Burgemeester Jean Kapel
le van het 3800 inwowers tellende
stadje kwam op het idee om de
Nederlandse vorstin te hulp te roepen
bij het napluizen van de historie van
Waasten, dat bijzonder oud is en de
titel van stad mag voeren.
vaste Tweede-Kamercommissie een pak
ket handtekeningen aangeboden worden
en zal met de leden van de Kamercom
missie een gesprek gevoerd worden.
Mogelijk zullen in sommige steden
ook scholen „de straat opgaan”, maar in
principe heeft het actiecomité besloten
tot een „waardig protest” in plaats van
tot „harde actie” of stakingen.
Vooral het door deze maatregelen
voor 1670 docenten dreigende ontslag
wordt in HBO-kringen als zeer kwalijk
ervaren. Van Kemenade’s maatregelen,
zo stelt men bij het HBO, geven budget
tair géén soelaas, zij dreigen de kwali
teit van het onderwijs aan te tasten en
zij zullen de werkgelegenheid kunstma
tig vergroten.
De bezuinigingsmaatregelen zouden
per 1 augustus ’76 moeten ingaan. Met
nadruk wijst men er bij het HBO op,
dat het protest niet gericht is tegen
bezuiniging bij het onderwijs in het
algemeen, maar wel'tegen de keuze van
prioriteiten van de minister.
Ondanks de richtlijn van het landelijk
actiecomité komen uit verscheidene
plaatsen berichten binnen over plannen
tot „hardere” acties. In Amsterdam
wordt morgen een landelijke meeting
gehouden en in plaatsen als Arnhem,
Leeuwarden, Tilburg, Groningen, En
schede, Utrecht en Zwolle bestaan plan
nen voor demonstraties, massale verga
deringen en soms zelfs stakingen.
HAARLEM. De bezuinigingen die
minister Van Kemenade (Onderwijs)
heeft aangekondigd voor het Hoger Be
roeps Onderwijs en het Middelbaar
Technisch Onderwijs hebben in deze
kringen grote onrust en verontwaardi
ging gewekt. Een onlangs gevormd lan
delijk actiecomité heeft besloten deze
verontrusting morgen gestalte te geven
in een landelijke actie.
sperringen in de buurt van het paleis
werden rond het gebouw samengetrok
ken, waar president Da Costa Gomes
naar verluidt in vergadering is met de
militaire leiders.
Regeringsgetrouwe troepen in Portu
gal waren gisteren al begonnen een
rebellie van linkse militairen de kop in
te drukken. De rebellie vond plaats op
vier luchtmachtbases. De linkse militai
ren eisten een nieuwe revolutionaire re
gering van linkse samenstelling. Para
chutisten van de regeringsgezinde troe
pen slaagden er spoedig in drie van de
vier luchtmachtbases in handen te krij
gen, terwijl het verzet op de vierde basis
op instorten stond. President Da Costa
Gomes kondigde voor Lissabon en omge
ving een beperkte staat van beleg af,
stelde een avondklok in en hief de
burgerlijke vrijheden op. Vandaag ble
ven alle banken gesloten om een storm
loop van rekeninghouders te voorkomen.
Ook verschenen vandaag in Lissabon
geen kranten.
j'
Weersverwachting van
KNMI tot donderdagavond:
O De Amerikaanse negeractrice
en zangeres Bailey heeft gisteren
als lid van de Amerikaanse VN-
ielegatie haar maiden speech ge
houden in de Algemene Vergade
ring. Ze kruiste de degen met de
afgevaardigde van Cuba. Deze
had wederom de kwestie van de
onafhankelijkheid van Porto Ri
co ter sprake gebracht. Miss Bai
ley zei dat de Amerikaanse poli
tiek uitging v n het beginsel van
zelfbeschikking, dat het volk van
Porto Rico in 1952 en 1967 had
kunnen uitoefenen en dat toen
had gekozen voor gemenebeststa-
tus. De afgevaardigde van Cuba
zei toen: „Misschien had miss
Bailey het deze keer eens kun
nen zingen om het overtuigender
te doen overkomen”.
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427 IJmuiden
Postgiro 273107; Postbus 18 IJmuiden
Tel. redactie: 15389, na kantoortijd: 10709
Tel. adm. en adv.: Tel. 15437 en 16450
Klachten bezorging: 18.30-19 uur en op
zaterdagen van 17.30-18 uur: Tel. 10519
voor Santpoort: 32 43 41.
Hoofdredactie: Jos L. Lodewijks, E. Koning Uitgave Damiate Pers B.V. Directie: Mr. H. C. van der Mije, H. P. Stuurman Abonnement - bij vooruitbetaling - f 12,35 p. mnd., f 35,45 p. kwartaal (p. post f 42,-), p. jaar f 139,10 (p. post f 161,-). Losse nummers 60 ct.
DEN HAAG. Het plan om de mo
torrijtuigenbelasting op duurdere wagens
extra te verhogen gaat waarschijnlijk
niet door. In de Tweede Kamer tekende
zich vandaag nog voorzichtig een meer
derheid af die liever de benzineprijs
extra verhoogt. Dat zal met twee cent
per liter moeten. Verder zal de bijzonde
re verbruiksbelasting op (nieuwe) wa
gens dan met ten minste 1 percent
omhoog moeten.
Bepaalde onderdelen van het dekkings-
plan voor de rijksbegroting 1976 zullen
wellicht worden herzien.
Behalve de verhoging van de motor
rijtuigenbelasting geldt dat met name
ook voor de optrekking van het 16
percent btw-tarief naar 18. De CHU
stelt voor om het lage 4 percent tarief
op eerste levensbehoeften op 5 te bren
gen en het 16 percent tarief naar 17.
LISSABON. (Reuter) President
Francisco da Costa Gomes heeft van
daag de binnenlandse militaire veilig
heidspolitie Copcon ontbonden nadat le
den van dit onderdeel bij het presiden
tiële paleis het vuur hadden geopend op
regeringsgetrouwe militairen, zo deelde
een woordvoerder van Copcon mee. Het
tweeduizend tnan sterke regiment mili
taire politie was een van de meest
radicale eenheden onder bevel van het
Copcon-hoofdkwartier, geleid door de
linkse generaal Otelo Saraiva de Carval
ho.
Breytenbach, een van de bekendste
publicisten in de Afrikaanse landstaal,
heeft bekend zich schuldig te hebben
gemaakt aan overtredingen van de Zuid-
afrikaanse wet tegen het terrorisme.
Daarop staat een minimumstraf van vijf
jaar.
Na het vonnis te hebben aangehoord,
las de 36-jarige Breytenbach vanuit de
beklaagdenbank een lange, persoonlijke
verklaring voor waarin hij vergeving
vroeg voor „de belachelijke en stomme
dingen die ik heb begaan”.
„Ik wil van harte mijn excuus aanbie
den aan de mensen die ik, zonder opzet
of zonder het te weten, heb gekwetst
door wat ik heb gezegd of geschreven”,
aldus Breytenbach.
„Ik wens met nape mijn verontschul
diging aan te bieden aan de premier
(John Vorster) voor een beledigend ge
dicht dat aan hem was gericht. Dat was
en is niet te rechtvaardigen. Het spijt
me”.
Breytenbach heeft bekend dat hij een
van de oprichters is geweest van een
„Okhela", ook „Atlas” geheten onder
grondse groepering. Tijdens de getuigen
verhoren werd deze groepering afge
schilderd als een blanke vleugel van het
verboden Afrikaanse nationale congres
(ANC), de organisatie die strijdt voor
gelijkberechtiging van de zwarte Zuida-
fri kanen. Breytenbach erkende dat hij
een rol heeft gespeeld bij een ANC-
samenzwering tegen de regering.
Er is weer eens een opinie-onderzoek
voor de dag gekomen over de brandende
vraag: hoe denkt op dit moment het
Nederlandse kiezerspubliek? De liefheb
berij van opinieonderzoeken wordt een
sport, die beurtelings door zowat alle
publiciteitsmedia wordt beoefend. De
uitkomsten van die enquêtes passen
vaak wonderlijk goed in de denkrichting
van de media die ze organiseren, waar
mee niet gezegd wil zijn dat deze aan
manipulatie doen, maar wel, dat de
keuze van het moment waarop zo’n
onderzoek wordt georganiseerd vaak
zeer zorgvuldig en handig wordt afge
wogen.
Het weekblad De Tijd heeft,nu door
middel van ongeveer duizend interviews
laten uitkienen, dat het kabinet Den Uyl
steunt op de wankele basis van ongeveer
vijf tig-vijf tig met daartussen een nogal
ruime marge van kiezers die niet weten
of ze het kabinet wel of niet willen
houden. Maar het belangrijkste resultaat
van het onderzoek is, dat de confessio
nele partijen op dit moment een werk
bare parlementsmeerderheid met de
VVD zouden kunnen vormen. Mits en
dan komt de aap uit de mouw zij
erin slagen een CDA-eenheid van de
grond te krijgen.
Afgezien van de vraag of de emoties
van dit ogenblik, vooral in de confessio
nele partijen, enig houvast mogen bieden
voor wat er straks aan koele cijfers uit
de stembus zou komen, moet worden
bedacht dat zeteltelling en verdeling aan
de hand van zegge en schrijve duizend
persoonlijke meningen van min of meer
betrouwbare allure een uiterst stout
moedige onderneming is. Want zelfs bij
echte verkiezingen is het onmogelijk om
aan de hand van de stemverhoudingen
die in de loop van een verkiezingsavond
binnenkomen, al een zetelverdeling voor
het parlement op te stellen vóórdat de
helft van het aantal uitgebrachte stem
men is geteld.
Er zullen, voordat het moment voor
de eigenlijke verkiezingen is aangebro
ken, nog heel wat opinie-onderzoeken
uit de bus van de enquête-hobbyisten
komen, maar de vraag rijst wel of het
ethisch verantwoord blijft om door mid
del van dergelijke magere en oncontro
leerbare steekproeven voortdurend in
vloed op het politieke denken van de
kiezers uit te oefenen. Niet iedereen is
politiek zo zelfstandig en moedig dat hij
zich kan onttrekken aan het voorbeeld
van een theoretisch gesignaleerde
meerderheid.
ostevl#
Barteljorisstraat 13-17-Haarlem-023/320850*
uf( -A
"SiAf".
