Het zal je buurt maar wezen
Indianen-tweeling na
showleven in kleding
I
Euromin
Louis Matteman stapte op als PvdA-fractieleider
99
Bijenkorf
rl
Muziek
h
ii
Vondst
J.I
'=A.
":fc
Over een schietijzer achter de toonbank
1J
F
lil
r
DONDERDAG
2 7
NOVEMBER
I 97 5
10
„MINDER GELD MAAR WE ZIJN GELUKKIG”
WT...
■I
ONDER REDACTIE VAN ROLF STALLING/
F
I.
I-
MET Sinterklaas bouwen ze een feestje omdat ze zich drie jaar terug
in Amsterdam vestigden. Gregory en Gary, de op nieuwjaarsdag geboren
zonen van de Amerikaanse Mary Christmas. Als Indianen-tweeling zwier
ven ze zestien jaar lang van de ene nachtclub naar de andere. Daisy Dy
namite kan daar nog over meepraten. Nu maken ze wollen kleren.
A '1
W
-
Bfe.
WA 7 A
ISSHI
OUDE
W
zoals hier .onze
verschil
en
regent dan Han Lammers
LOUISMATTEMAN
n 't IJ,
ere
de
NAKAARTEN over de troebelen bin
nen de hoofdstedelijke PvdA-fractie, die
begin dit jaar regelrecht naar een ont
ploffing leken te leiden, kost Matteman
weinig moeite meer. Dat was toen wel
anders. „Nou ja, de zaak heeft een paar
keer natuurlijk op springen gestaan en
dat is beroerd. Toen we begonnen wisten
we dat er problemen waren ingebouwd.”
Dan wel problemen die het vertrou
wen in het Amsterdamse stadsbestuur
(Metro-bom, aftreden Riethof etc.) meer
„Zo is het niet”, herhaalt Gregory. „De
klanten zijn iedere keer weer verbaasd
dat we ze kunnen vertellen wat hen het
beste staat. We willen hier geen Mathil-
Zoiets maakt een buurt onrustig en
dat merk je aan de gesprekken in de
„Achteraf wel zo gelukkig want ik
had er niet aan moeten denken dat een
moordpartij zoals daar hier was gebeurd.
Dat zouden we als Amsterdammers on
der elkaar nooit hebben kunnen verte
ren.”
DE TWEELING is blij dat de show
business verleden tijd is. „We verdienden
toen meer, maar nu zijn we gelukkig.
het gebied voor een stadsuitbreiding
kaalgeslagen. Het is bij die gebeurte
nis geweest dat de ketel in de grond
is geraakt.
ier-
ina-
de
En-
;ren
igde
en
al
als
i de
dies
in
iten
nog
is
be-
een
mr)
;rie
de
cht
vee
ctie
ar-
:hts
an-
he-
nd-
loor
Tie.
ge-
-in-
ijke
;zer
het
dat
(L.
IU),
tv-
end
dat
van
cces
J.
10e-
En-
i’s;
de
•pij,
zijn
ijke
DE BIJENKORF verwacht nog dit
jaar toestemming van de gemeente te
hem niet beleefd maar wel minzaam
om zijn geld vroegen. De student
reageerde totaal verkeerd en gaf de
eerste de beste een hengst. Dat was
dom want nu moet hij zich een gebit
aanschaffen en daarmee is hij duur
der uit. Een tenslotte zijn zes vuisten
meer dan twee. Het gebeurde op
klaarlichte dag en de vogels vlogen.
WAT WAS er aan de hand? Drie
rijksgenoten stappen op de Haarlem
merdijk een winkel binnen en bedui
den de eigenaar met een schietijzer»
dat hij met de kluissleutel op de
proppen moest komen voordat ze tot
tien hadden geteld. Een overval uit
het boekje en de buit mocht er ook
nog zijn voor wie zoiets tot zijn
wekelijkse activiteiten rekent. De ar
me man belde de politie en wat zei
de stem aan de andere kant van de
lijn? „Meneer, u bent er goed vanaf
gekomen!” Dat viel moeiltfk te ont
kennen, waarna de stem vervolgde:
„Dan heeft u geluk gehad”.
Slachtoffer nummer twee liep ik
in een café tegen het lijf. Een
buitenlander zonder tanden. En met
een pijnlijke uitdrukking op zijn ge
zicht. Het betrof een Joegoslavische
student die van zijn gespaarde centjes
juist een stereoinstallatie had gekocht
en met zijn handel eenmaal op straat
beland in de loop van een revolver
keek. Daarachter drie kleurlingen, die
Sip'
■TW
OVER DE kritiek op wethouder Lam
mers zegt hij: „Dat gebeurt als je in de
frontlinie staat, want er zijn momenten
dat je een ongekend grote verantwoor
delijkheid draagt. Bij de metro-affaire
was hij de laatste man. Ik heb altijd
veel met sport te maken gehad en vind
Gary en Gregory Christmas in hun
boetiek.
de-types maar gewone mensen. Om ie
mand gelukkig te maken hebben we ook
wel eens iets voor niets gedaan. We
zullen geen miljonairs worden maar we
hebben tenminste een goede reputatie”.
Het is lekker rustig. We krijgen veel
uitnodigingen van theatermensen maar
we doen het gewoon niet. Dom mis
schien, maar als sterren moesten we
altijd al zo sociaal doen. Ze gebruikten
ons. Baby, als het nu half twaalf is,
liggen we in bed”.
MATTEMAN overleefde provo. „Een
leuke, soms irritante tijd. Maar het was
niet meer dan een intermezzo dat me
niet veel heeft gedaan”. Gijsbert van
Hall wel. „Ja, dat vond ik een hele nare
zaak want als burgemeester had hij
enorme kwaliteiten en zijn betrokken
heid met de stad was groot. Door zijn
doorzettingsvermogen zijn er ook grote
dingen gebeurd.”
Maar hij ging af als regent. „Dat kan
best zijn. Het is vrij makkelijk iemand
zo’n etiket op te plakken. Ten aanzien
var. Van Hall vind ik het lichtvaardig
zoiets te zeggen. Zo’n man heeft altijd
met open vizier gestreden. Laatst loofde
een PSP-raadslid de kwaliteiten van Wi-
baut destijds. Kijk, dat was een enorme
man maar ook een regent vna het zuiver
ste water. Je hebt het gauw als je je wil
probeert door te zetten. Samkalden heeft
ook zoveel allure en als hij zijn ambt
neerlegt, zullen we het nog heel erg
moeilijk krijgen een lan te vinden met
kwaliteiten om aan het hoofd van deze
stad te staan.”
Gary over
tweeling: „Ik
hart,
maar
Gregory ontwerpt ze en Gary haakt
ze. Dat gebeurt allemaal in de boetiek
„Back stage” in de Utrechtsedwarsstraat
67. Geen zaak waar je door verkoopsters
omver wordt gelopen want de even
aardige als drukke tweeling doet alles
zelf. En het leukst vinden ze het nog als
je een babbel komt maken.
IN HET Toneelmuseum, Heren
gracht 168, istot half januari de
tentoonstelling „Muziek in Amster
dam” te zien. Men kan er werken
van Amsterdamse componisten, oude
drukken van muziekuitgevers, antieke
liedboekjes, straatroepen, „vliegende
bladen”, cabaretliedjes en foto’s onder
>meer van veertig Amsterdamse orgels
bewonderen.
DE KANS dat etc binnen afzienbare
tijd een nieuwe olieraffinaderij in het
westelijke havengebied verrijst, is erg
klein. Euromin heeft de gemeente
meegedeeld geen interesse meer te
hebben voor de vijftig hectare grond
die het Westduitse bedrijf tot 1 juli
van dit jaar bij de Amerikahaven in
optie had. Begin dit jaar is Euromin
wel begonnen met de bouw van
tanks voor olieopslag. Ook is een
zeesteiger aangelegd waar al olie
wordt gelost. Maar dit terrein is te
kleine voor een raffinaderij. Voor dat
doel waren vijftig andere hectaren
gereserveerd. Maar toen Amsterdam
met de rekening hoervoor kwam, liet
Euromin het helemaal afweten.
De toiletjes, die rondhangen, vallen op
door de warme kleuren maar dat is
traditie bij de zwartvoet-indianen. Het is
in elk geval zo dat zangeres Conny van
den Bosch (al drie zomers lang) en de
popgroep Spooky and Sue er mee weglo
pen. Leuk suksesje, maar G en G
Christmas willen meer. Ze willen erken
ning.
gunstige ligging aan het IJ ten koste
zou gaan van hun privébelangen in
de binnenstad. In 1585 konden ze
rustig gaan slapen want toen werd
GARY kan zich buitengewoon opwin
den over het feit dat Sue van Spooky
(„Ze heeft geen figuur. We hebben haar
gered, geloof me”) zich nogal neerbui
gend over hen uitlaat. „Men realiseert
zich gewoon niet wat we hier voor
speciale dingen maken. Ze denken vaak
dat hier een paar maffe indianen op de
grond mandjes zitten te vlechten. Maar
zo is het niet”.
Samen met de poes Blossom hopen ze
het hier nog tijden uit te houden. Onge
organiseerd („Maar we proberen het ten
minste”), blij met elke rekening die
betaald moet worden („Dat kenden we
niet”) en vermoedelijk kibbelend over
astrologie. Want daar weten ze alles van.
De ketel die bij opgravingen in de Nieuwmarkt boven de grond kwam,
is afkomstig uit de late middeleeuwen. (Zie vondst).
„ALS IK ze tegen elkaar moest
afwegen, dan heeft Roel van Duyn
in mijn ogen meer van een regent
dan Han Lammers. Maar je moet
wel iets van die mentaliteit heb
ben om dit werk te kunnen doen.
Als je het niet hebt, ben je een
slappeling”. Uitsmijter van Louis
Matteman, een week nadat hij zijn
functie als voorzitter van de PvdA-
fractie in de Amsterdamse gemeen
teraad heeft neergelegd. Dit ge
beurde uit protest nadat het ge
westelijk bestuur niet voor de
eerste keer had laten weten,
dat de fractie het bij kwesties als
de metro en koopavond lelijk had
laten liggen.
winkels. En de mensen hier zijn heus
wel wat gewend. Maar wat inciden
ten waren, komt nu met steeds grote
re regelmaat terug. Ik wil niet discri
mineren en heb geen cent waardering
voor mensen, die het gekleurde volk
je hier op een hoop achter de WW-
schutting plegen te deponeren, maar
men kan er niet omheen dat de
Amsterdamse binnenstad na de
avondklok op onvoorspelbare plaatsen
veel van haar charme heeft verloren.
„Roel van Duyn is meer een
DE VOLGENDE avond klonk bui
ten een gil van een vrouw. Omdat dit
wel vaker gebeurt het omringende
kroegvolk pleegt zich immers niet op
kousevoeten te bewegen schonk ik
er verder geen aandacht aan. Had ik
het maar wei gedaan want op dat
moment werd zeventig nieter van
mijn schemerlamp vandaan een En
gels meisje op straat door een hand
vol kleurlingen beroofd en daarna
verkracht. De enige getuige was nu
een kerk.
HET OUDE vrouwtje in „mijn”
banketbakkerij op de Haarlemmer
dijk heeft het ook begrepen. De do
zen bonbons, die dagelijks mysterieus
verdwenen, heeft ze op de toonbank
vastgeplakt. En daarachter ligt de
revolver, die haar vader na de Eerste
Wereldoorlog vergeten had In te leve
ren. En ze is beslist geen schietlustig
type-
GROTE blijdschap deze week bij
de archeologische dienst over de
vondst van een kolossale ijzeren ketel
bij opgravingen in de Nieuwmarkt-
buurt. De ketel, die door stadsarcheo
loog Jan Baart als een unieke ontdek
king wordt beschouwd, heeft een dia
meter van anderhalve meter en weegt
910 kilo. Het is een fraai stuk gietwerk
met een uitstaande manchet met
nokken en doorboringen. Aanvanke
lijk gebruikt als breeuwketel voor de
scheepsbouw, heeft ze later een func
tie bij de lakenindustrie gehad. Want
in de late middeleeuwen was de Las
tage (nu Nieuwmarkt) al een gepland
industriegebied. Gelegen buiten de
ommuurde stad had het een eigen
verdedigingswal. Uit historische bron
nen blijkt dat de Lastagiërs regelma
tig (toen ook dus al) overhoop lagen
met het stadsbestuur dat voortdurend
maatregelen ten nadele van deze
groep nam. Rooilijnen werden terug
gelegd en de burgemeesters gaven ste
delingen wijn en steekpenningen die
maar iets nadeligs over de Lastagiërs
hadden of wilden vertellen. De reden:
de burgemeesters waren bang dat de
ontwikkeling van de Lastage met zijn, krijgen om het warenhuis aanzienlijk
uit te breiden. Er komt meer ver
koopruimte en er is rekeping gehou
den met een parkeergarage voor 500
auto’s in de plannen, die door B. en
W. al zijn goedgekeurd maar de raad
nog moeten passeren. En dat ligt
gezien de problemen, die bij andere
stedebouwkundige ingrepen in de
binnenstad ontstonden, duidelijk
mociljjker. „Maar het ziet er naar uit
dat we er niet slecht voor staan”,
meent Bijenkorf-directeur Van de
Water. „Tenslotte biedt het een stuk
werkgelegenheid en dat doet het in
deze tijd goed”. Vooraf wil De Bijen
korf van de gemeente nog wel de
garantie hebben dat de bereikbaar
heid van het centrum de komende
jaren niet achteruit gaat.
Wie is Matteman? Als zoon van een
diamantslijper („Die wereld was door
drenkt van politiek”) hield hij zich als
twaalfjarige al bezig met het socialisme.
Hij is nu 67. Vakbondsman Louis was op
het Prinsenhof een laatbloeier. Pas in
1962 1 Den Uyl was toen fractieleider
kwam hij in de raad. „Nu is dat”,
zegt hij, „laat, maar vroeger niet. Je
I moest alle rangen doorlopen hebben. Je
I moet niet vergeten dat de jonge mensen
veel meer kennis hebben dan wij in onze
tijd. Wat je later werd, heb je met
krabben en bijten bij elkaar gekregen”.
dan alleen een deuk toebrachten. „De
indruk bestond dat de fractievergaderin
gen van de PvdA met het mes op tafel
plaatsvonden, maar dat is onjuist en erg
overdreven. Ook de vete tussen Lam
mers en Treumann. Goed, ze hebben el
kaar voor rotte vis uitgescholden, maar
het was toch geen onherstelbare verhou
ding. Als dat zo was, was de bom
inderdaad gebarsten. Maar nooit heeft
iemand gezegd: ik stap eruit.”
Er is toen in de linkse weekbladen
veel ophef gemaakt over „de botte bor-
relpolitiek van boss Lammers en zijn
clan” (HP) waarbij tegenstanders in ei
gen kring min of mer geliquideerd wer
den. Matteman: ,Ik ben bij die borrels
nooit aanwezig geweest. Het is wel zo
dat we als partij een aantal dingen
hebben laten liggen. We hebben ver
zuimd de traditie voort te zetten waarbij
gemeentepolitiek werd gemaakt. Nu zijn
er momenten geweest dat deze kapot
werd gemaakt.”
Gevolg daarvan was de interventie
van het partijbestuur. „In dat proces”,
aldus Matteman, „zitten we nog”. De
kritiek op de fractie heeft hij pijnlijk
ervaren, maar hij is zich bewust dat zijn
vertrek (Rutgers van der Loef is de
overgangspaus) niets oplost.
Het gebeurt op straat, maar ook in de
tram. ,»Er zijn op dit moment zak
kenrollers in de tram”, waarschu
wen de conducteurs openlik. Ook de
omroeper van het C.S. heeft het er
trouwens druk mee. Een mes is gauw
getrokken en wat daarna gebeurt,
vinden we soms terug In sumiere
politieberichten in de krant.
Een terug naar Amerika zien ze tenmin
ste niet zitten. „Waarom zouden we dat
doen. Je krijgt er wat meer geld, maar er
wordt geroofd en gestolen en wie brengt
ons elke week soep zoals hier .onze
buurvrouw?”
dat een politicus veel van een voetballer
weg heeft. Je moet snelheid, uithou
dingsvermogen, tactisch inzicht en de
juiste mentaliteit hebben. En als het wel
zo is, zit je al gauw op het niveau van
Cruyff of Pele. Ik maak die vergelijking
omdat men altijd kijkt naar een facet
van een politicus. En wil je het goed
doen, moet je op het niveau van Cruyff
zitten. Bovendien, als je alle kranteknip-
sels verzamelt waarin Cruyff als klungel
is afgeschilderd, heb je ook een hele
stapel. Hij speelt in een team, Lammers
ook. Dat wordt wel eens vergeten, i Er
zijn momenten geweest dat ïk hem kon
verscheuren, maar toch ook wel dat ik
m’n pet voor hem zou kunnen afnemen.”
Na een complimentje aan het adres
van verkeerswethouder Pitt Treumann
(„Hij zat moeilijker want hij was de
wethouder van het gewest, maar wat hij
laat zien, heeft wel m’n bewondering.
Dat kan mogelijk het cement opleveren
dat de zaak binnen de PvdA vasthoudt”)
laat Louis Matteman weten dat zijn
grootste politieke wapenfeit toch wel de
vragen in 1964 zijn geweest om de
Olympische Spelen van ’72 weer naar
Amsterdam te halen. „Dat is toen als
een lawine over me heen gegaan”. Maar
de Spelen gingen naar München, stel ik
vast.
VANDAAG heb ik besloten deze
buurt te verlaten. De knusse etage
aan het begin van de Brouwers
gracht, nog een stukje Haarlemmer
Houttuinen met Jordanese invloed.
Hoewel het wonen op de gracht hier
door trendgevoelige verbouwingsim-
pulsen voor nieuwkomers als Seth
Gaaikema aan aantrekkelijkheid
heeft gewonnen, is er daarnaast het
verlies door de groeiende onveilig
heid. Een bacil die deze buurt onder
de rook van het Centraal Station en
de verderop gelegen Wallen, Zeedijk
en Nieuwmarkt (maar wat heet)
heeft besmet.
Goed, er wordt in de verhalen over
misdadig Amsterdam altijd overdre
ven. Zeggen de autoriteiten die met
dit soort zaken te maken hebben. Ze
hebben gelijk als ze er op wijzen dat
Mokum als stad van de wereld niet
alleen het goede maar ook het kwaad
van andere kosmopolitische groothe
den in huis heeft gehaald.
Maar in deze buurt en zo zijn
er meer kunnen de autoriteiten
me nog veel meer vertellen. Neem
nou de gebeurtenissen die me deze
week „overvielen”. Door toeval, zodat
men me moeilijk in de galerie van
klaagzangers-zonder-zeer-been kan
bijzetten.
het verschil tussen de
doe de dingen met m’n
Gregory is koud en calculeert,
hij heeft een hart”.
i
L
IW
W
ttiiunttt. -tt-c j
iIÉ! 'ï1!'1' il
P
ilE.
