Luilekkerland
ligt in Avenue
en meer nog.
SOOS®»
Hoeveel”teer”en nicotine zit erin üwmerk?
Kelly. De zachtste van allemaal.
9’
VAN NIEL
in
r
I95
w
MEDICUS VERANTWOORDELIJK ALS MIDDEL FAALT”
L
if
hal
I
I
Sigaretten. Roken.“Teer" en nicotine. Dat
zijn op het ogenblik weer hoogst aktuele zaken.
Welnu, Kelly heeft een zeer laagsteer”- en
nicotinegehalte teer'" 11 mg, nicotine 0,6 mg).
Vergelijk dat eens met uw eigen merk.
Misschien dat u dan toch eens
’n pakje Kelly gaat proberen. Maakt
u meteen kennis met de zachtste
sigaret van Nederland. jgp—pp
MINDER STIPPEN.MINDER TEER EN NICOTINE
donderdag
I
iZI j
195
F
HM I
J®
13
2 7
NOVEMBER
1 975
REGIO
STAD
EN
Onbegrijpelijk
II
Korenaar
Ook in menthol.
rau rai
s
4
HORLOGERIE
y
Dat wil zeggen, éigenlijk in België. Want daar
ligt Brussel. En Brussel is luilekkerland. Oh, wat
kunt u daar lekker eten. En juist nu is het er zo
ontzettend gezellig.
Avenue’s decembernummer zorgt ervoor dat
u in Brussel niet hoeft te verdwalen en wijst u de weg
in een luilekkerland zónder rijstebrijberg.
HAARLEM „De medicus die bij een vrouw een intra-baarmoederlijk
anti-conceptiemiddel aanbrengt, is ook verantwoordelijk als dat middel
faalt. Tien jaar geleden probeerde ik een vrouw, die ondanks het aanbren
gen van een spiraaltje toch in verwachting raakte, zo blij mogelijk te
maken. Ik liet het spiraaltje dan zitten en dacht dat het kind wel met dat
ding in de hand naar buiten zou komen. Maar ik kwam tot het besef, dat
het niet juist was zo te denken. Als een soort belhamel poneerde ik toen
de stelling, dat in een vroegtijdig stadium abortus zonder meer toepasbaar
was. Dat stuitte op een enorme tegenstand, vooral vanuit de christelijke
moraal. Van de staf in het Elizabeth Gasthuis heb ik gelukkig altijd be
grip ondervonden. Ook mijn collega’s haden er moeilijkheden mee. Zij
hadden echter zoveel soepelheid van geest dat ze meegroeiden en nu is
mijn houding geheel geaccepteerd”.
Argwaan
Teleurstellend
Spiraaltjes
•*8»»
(ADVERTENTIE)
Haarlemse artsen ontwikkelen
nieuw anti-conceptiemiddel
„De resultaten bij het gebruik van
AVENUE
van het
daarvan
de
(ADVERTENTIE)
Hoofdweg
574,
Alles is trouwens inmiddels al in het
(ADVERTENTIE)
i
cessaire
net alles
er in
kom nu
kijken bij
Staande
klokken,
diverse
uitvoeringen,
direkt
leverbaar,
ook met
Westminster
speelwerk
De hoofdinspectie voor de Volksgezondheid liet het vorig jaar het Dalkon-
schildje uit de handel nemen, omdat by gebruik van dit anti-conceptiemiddel
dat in de baarmoeder wordt geplaatst, in Amerika doden zou zyn gevallen. In
middels is gebleken, dat dit allemaal erg meeviel, maar de fabrikant heeft de
produktie ervan wel stopgezet.
schildje
in ver-
korenaar-effect. Wie wel eens een
onder zijn hemd heeft gehad weet,
zo’n ding langs het hele lichaam
koper, hetgeen de werking ten goede
komt.
GR. HOUTSTRAAT 86
HAARLEM
Tel. 312934 - Speciaalzaak
sinds 1883
Ook in Nederland werd het schildje toegepast, vooral door de Haarlemse
vrouwenartsen W. A. A. van Os en P. E. R. Rhemrev. Zy hadden, evenals
profesor Plate dat al jaren geleden bekend maakte, nogal wat bezwaren tegen
het gebruik van de pil. Dat dit niet ten onrechte was bljjkt wel uit de beslis
sing die de Food and Drug Administration in de Verenigde Staten zeer onlangs
nam. „Een dramatische beslissing”, noemt arts Van Os het: vrouwen boven de
Zijde
icht leer
mooi
van lij»
sport,
kelen
32,95
voor
9
üana
top
lasse
acht leer
iet grote
Avond-
in goud
r, lamee
Op deze foto van links naar rechts het kleine type Dalkonschildje (voor vrouwen die
nog niet zwanger zijn geweest), het normale model Dalkonschildje en de door Van Os
en Rhemrev ontwikkelde Multiload Copper 250 Contraceptive.
reine getrokken, tijdens een hoorzitting
in Amerika bleek alle paniek het gevolg
te zijn van een hetze. Statistisch kwa
men er veel sterfgevallen voor bij vrou
wen die het schildje gebruikten, maar
dat was vooral het gevolg van het feit,
dat er alleen al in de Verenigde Staten
meer dan twee miljoen Dalkonschildjes
werden afgezet.
veertig jaar krijgen de pil niet meer voorgeschreven. Dit vooral om te voorko
men, dat de pil eindeloos wordt geslikt, wat de kans op vaat- en hartafwijkin
gen vergroot. Reden voor paniek is er beslist niet, zegt de Haarlemse vrouwen
arts. Het gaat hierby vooral om vrouwen die de pil een lange reeks van jaren
slikken.
Overigens heeft Van Os een nog heel ander bezwaar tegen de pil: het werkt
defeminiseren (of in het Nederlands: ontvrouwelyken) volgens hem in de hand.
In een exclusief interview met onze verslaggever Pieter Taffijn geeft Van Os
een verslag van zyn ervaringen met het Dalkonschildje en bericht hij over de
Combined Multiload Copper 250. Dit intra-baarmoederlyk anti-conceptiemiddel,
dat in het Haarlemse Elizabeth Gasthuis werd ontwikkeld, is inmiddels zeer
gunstig ontvangen over de gehele wereld.
Eerst werd het met argwaan bekeken.
Vooral door de Amerikanen: tot dan toe
waren alle middelen altijd uit de Vere
nigde Staten gekomen. De artsen moes
ten het ongeloof wegnemen dat de
Multiload Copper bleef zitten maar pas
nu gaat men er echt in geloven. Vooral
dankzij de gunstige resultaten die ermee
zijn bereikt in Engeland, België en Zuid-
Afrika.
1>C
I Nedf
lp
«M d:e I
■leent
XMH daar
ché map
inschuif-
- bare
hand
grepen
Maar toch een zwangerschap kan
ook bij gebruik van dit middel ontstaan.
Dokter Van Os legt er nog eens de na
druk op, dat elke arts die het middel
plaatst ook bereid moet zijn medewer
king te verlenen aan beëindiging van
een eventuele (meestal ongewenste)
zwangerschap. Wil men toch de zwan
gerschap voortgang laten vinden, dan is
de juiste handelwijze het zo vroeg mo
gelijk verwijderen van het anti-concep
tiemiddel. Wacht men te lang, dan is er
grotere kans op complicaties en verdient
het vaak voorkeur de zwangerschap als
nog te onderbreken.
Het Dalkonschild. dat vorig jaar door
de hoofdinspectie voor de Volksgezond
heid werd verboden, is een licht, flexibel
nr voorwerp met een schildvormige centra-
iv! Ie membraan. Aan de zijkant hiervan
bevinden zich een aantal kleine vinne
tjes die uitstoting moeten voorkomen.
Het schild bestaat in twee typen: het
meest gebruikte zogenaamde standaard
type en het kleinere type dat voorna
melijk was bedoeld voor vrouwen die
nog nooit zwanger waren geweest.
Een eerste proces tegen de fabrikant
is inmiddels afgelopen met het toekennen
van een zeer groot smartegeld voor
Van Os een onbegrijpelijke zaak. „Als de
arts iets voorschrijft is hij daarvoor ver
antwoordelijk en niet de fabriek die het
middel maakt. Als een dokter een infuus
inbrengt en hij laat dat ding weken
zitten met als gevolg infectie is hij
daarvoor verantwoordelijk. En niet het
bedrijf dat het infuus heeft gemaakt.”
Toch ging hij over tot het plaatsen
van spiraatlejs, een anti-conceptiemiddel
dat werd beschouwd als goed voor de
ontwikkelingslanden maar niet voor Eu
ropa. „Waterdicht” was het spiraaltje
niet en toen het Dalkonschild als beter
alternatief kwam toonde dokter Van Os
zich daar erg verheugd over. Nu is hij
dat bepaald niet meer. Al is hij niet
onder de indruk geraakt van de paniek-
golf die over de wereld sloeg als gevolg
van berichten uit Amerika dat er doden
zijn gevallen door het gebruik
schildje.
„De Amerikanen wilden het
er niet uithalen als de vrouw
wachting was omdat er dan kans op
abortus bestond. Ze waren modern wat
betreft het toepassen van nieuwe midde
len, maar qua ethiek stonden ze nog in
de middeleeuwen. Alle problemen die er
ontstonden deden zich alleen voor als de
vrouwen in verwachting raakten. Ook
het draadje, dat aan het schildje zit,
levert dan gevaar op. Dat is gevlochten
en daardoor biedt het meer kiemmoge-
lijkheden voor infectie. Als de baarmoe
der groter werd omdat de vrouw zwan
ger was, kwam dat draadje ook in de
baarmoeder terecht. Maar daarom moest
het ook worden verwijderd. Het is nooit
de bedoeling van de natuur geweest dat
er vreemde voorwerpen in de baarmoe
der terecht kwamen tijdens de zwanger
schap.”
De sinds 1970 geassocieerde vrouwen
artsen Van Os en P. E. R. Rhemrev
hadden het schildje in dat jaar in Ne
derland geïntroduceerd na de zeer goede
ervaringen die professor H. J. Davis van
de Amerikaanse John Hopkins Universi-
teit ermee had opgedaan. Van Os: „Ik
heb altijd veel belangstelling gehad voor
de anti-conceptie. Ik kom uit de school
van professor Plate en had wetenschap
pelijke bezwaren tegen de pil. Naar mijn
idee kon je die wel laten gebruiken,
maar dan moest je ook wijzen op de
eventuele nadelen. Maar in 1966, toen ik
in Haarlem begon, mocht je zoiets niet
zeggen. Alle bezwaren werden zonder
meer weggewuifd.”
Met in het achterhoofd alle ellende
rond het Dalkonschildje wilden Van Os
en Rhemrev beslist geen voortijdige pu
blicatie. De Multiload Copper werd uit
gebreid beproefd. Eerst op baarmoeders
die operatief waren verwijderd, waarbij
bleek dat het ondanks het ontbreken
van een membraan op zijn plaats bleef.
Daarna werd het bij vrouwen ingé
bracht, in Haarlem en op Jamaica. In
totaal werd het 10.000 vrouwmaanden
getest met goede resultaten. Dat was
reden om het tijdens het wereldcongres
dat november verleden jaar in Buenos
Aires werd gehouden, te introduceren.
Inmiddels hadden Van Os en Rhemrev
niet stilgezeten. Zij waren toch al niet
tevreden met het schildje, omdat dit
tegennatuurlijk werkt. In normale toe
stand is er geen ruimte in de baarmoe
der, door het membraan van het Dal
konschildje werd het pas een holte. De
twee vrouwenartsen combineerden de
zogenaamde Copper-T (een anti-concep
tiemiddel in de vorm van de letter T) en
het schildje tot de zogenaamde Combi
ned Multiload Copper 250 Contraceptive.
Deze komt de baarmoeder binnen door
het
aar
dat
kruipt. Zo kruipt ook de vinding van de
twee Haarlemse artsen naar binnen. Het
is bedekt met 250 vierkante milimeter
abortus plegen. Het schildje werd by veel
andere vrouwen verwijderd omdat er
klachten bestonden.
Hoofddorp. Zaterdag 29 november:
rock-formatie Labyrinth.
De Fjord, Paul Krugerkade 6,
Haarlem. Woensdag 3 december, -19.30
uur, soos „To the Point” met
disco.
Haarlemse Jazz Club, Groot Heilig
land 47, Haarlem. Vrijdag 28 novem
ber, 22 uun East goes west band.
TIOLI, Amsterdamsevaart 142a,
Haarlem. Zondag 30 november: Roc
ky Ricket Jet Pilots of Jive.
Deining Activiteiten Centrum, Rip-
perdastraat 13, Haarlem. Zaterdag 29
november: jazz trio Burton Green.
Vrouwenarts W. A. A. van Os uit het
Elisabeth Gasthuis in Haarlem kwam in
de publiciteit door een artikel van enige
jaren geleden in het damesblad Libelle.
In dat verhaal vestigde hij de aandacht
op het Dalkonschild, dat vanuit Amerika
naar Nederland was gekomen. „Ik kreeg
daar allerlei toestanden over en ik zou
het nu nooit meer zo doen. Maar het
had ook tot gevolg dat van heinde en
ver vrouwen naar Haarlem kwamen om
een schildje te laten zetten.”
Ut Cafaatje, Spaarndamseweg 19,
Haarlem. Zaterdag 29 november, 20.30
uur, f 2: zanger-gitarist Cees Ouwe-
jan.
Youth for Christ, ’t Turfschip,
Turfsteeg 2, Haarlem. Zaterdag 29
november, 20 uur, gratis: koffiebar
met de film „The girl who ran out of
the night”.
Arnoldushoeve,
1 tlo Lil Ld Ltfll UIJ Ut- L j^CULUlrk V dll
eschenk beide typen Dalkonschild waren teleur
stellend.”
Dat schreef Van Os onlangs in het
lerlands Tijdschrift voor Geneeskun-
naar aanleiding van een onderzoek,
1 januari van het afgelopen jaar
rerd afgesloten. Van de 177 vrouwen
lie het kleine schild gebruikten raakten
21 zwanger, dat is bijna twaalf per
cent. Bij 1668 vrouwen werd het stan-
[daardtype schild geplaatst,
lakten er 80 in verwachting.
Van de 101 patiënten die zwanger
werden, wensten slechts zes de zwanger
schap niet te laten beëindigen. Bij deze
zes vrouwen werd het schildje onmid
dellijk verwijderd en bij geen van hen
werd de zwangerschap verstoord. Bij zes
patiënten die niet wisten dat ze zwanger
waren, trad een spontane abortus op en
bij drie patiënten die eveneens nog on
bekend waren met het feit dat zij zwan
ger waren moest een operatie worden
verricht, omdat de zwangerschap buiten
baarmoederlijk was. De overige 86 vrou
wen lieten in een vroegtijdig stadium
I
