Gastarbeiders verplichten tot
ONTEVREDEN OVER REGELING ARBEIDSVOORWAARDEN
MM® BEID
Geen rechtstreekse Nederlandse
financiële steun aan Israel
Informatiecampagne
voor nieuwe AWW
Bij Rolls Royce
zesduizend man
op straat
Geheim rapport Economisch Instituut Bouwnijverheid:
Weer winst bij
Volkswagen
fcirrt
bedrijvend
Nieuwe premies
voor sociale
verzekeringen
„Nederlands
Op Oudejaarsavond
na 21.00 uur rijden
er geen treinen meer.
AANBEVELING SOCIAAL-GEOGRAFISCH INSTITUUT UNIVERSITEIT AMSTERDAM:
een miljoen gulden aan prijzen
DINSDAG
30
DECEMBER
1975
ECONOMIE
13
1
J
Ontwrichtend
F-'J
DEN HAAG Binnenkomen
de gastarbeiders moeten ver
plicht worden een cursus Neder
lands te volgen. Dit is één van de
aanbevelingen uit het rapport
„Marokkaanse arbeiders in Ne
derland” dat het sociaal-geogra-
fisch instituut van de Amster
damse Universiteit zojuist heeft
laten verschijnen. Auteurs zijn
J. M. M. van Amersfoort en H.
H. van der Wusten. De departe
menten van CRM en van Sociale
Zaken hebben de kosten van het
onderzoek gedragen.
Andere aanbevelingen zijn:
Baggeraars dreigen met
acties
(ADVERTENTIE)
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
(ADVERTENTIE)
f
effectenbeurs
J
In bouw 30.000 extra werklozen
de
(ADVERTENTIE)
ROTTERDAM (ANP) „In de Perzische Golf is onze eis .twee op één”.
Onder het roepen van deze leuze hebben ruim zeshonderd baggeraars,
daartoe opgeroepen door de Federatie Bouwbonden NVV/NKV, gisteren
in Sliedrecht een resolutie aangenomen, waarin een betere arbeidsvoor
waardenregeling wordt geëist voor de Nederlandse baggeraars in het bui
tenland.
Te winnen in de Nationale Puzzelaktle t.b.v.
Nationaal Fonds Sport Gehandicapten.
Van der Linde had geen goed woord
over voor de weigerachtige houding van
Met name wil men voor deze catego
rie een „meer verantwoorde” verlofrege
ling, dat wil zeggen op elke zestig dagen
In het EIB-rapport is berekend dat
het aantal mensen dat in 1980 bij bouw-
kelijk. Worden de eisen niet ingewilligd
dan zullen de baggeraars, aldus de reso
lutie, actieplannen ontwerpen.
beider: zal hij teruggaan naar zijn
vaderland, of vestigt hij zich defini
tief in Nederland?
Zowel de Nederlandse als de Ma
rokkaanse overheid maakt misbruik
van deze ,>levenslange tijdelijkheid”.
Amerikaanse dollar
Engelse pond
Belgische frank (100)
Duitse mark (100)
Italiaanse lire (10.000)
Portugese escudo (100)
Canadese dollar
Franse frank (100)
Zwitserse frank (100)
Zweedse kroon (100)
Noorse kroon (100)
Deense kroon (100)
Oostenrijkse schilling (100)
Spaanse peseta (100)
Griekse drachme 100)
Finse mark 100
Joegoslavische dinar (100)
2,73
5,60
6,81
103,75
38,25
8,75
2,68
62,00
103,75
62,25
49,50
45,00
14.74
4,60
7,75
71,00
15,50
zij acht maanden arbeidsongeschikt zijn
of als het om een voorziening gaat.
eerder.
Bij de Werkloosheidswet, de Ziektewet
en de WAO hadden de bedrijfsverenigin
gen tot dusver alleen te maken met
werkgevers en werknemers, twee ge
makkelijk „bereikbare” groepen. Maar
bij de AAW gaat het ook om zelfstandi
gen, gehuwde vrouwen en jeugdgehandi-
capten, hetgeen de voorlichting aanzien
lijk ingewikkelder maakt. Doel van het
op de gehele bevolking gerichte voor-
lichtingsplan is, de nieuwe wet te intro
duceren, geïnteresseerden globaal in te
lichten en belanghebbenden duidelijk te
maken waar zij terecht kunnen voor
uitkeringen en voorzieningen.
Beide onderzoekers hebben de in
druk gekregen dat er voor Marok
kaanse werknemers nauwelijks posi
tieverbetering in zit zonder (een bete
re) kennis van de Nederlandse taal.
Daarom pleiten zij voor een verplich
te cursus Nederlands, ook voor hier
al verblijvende gastarbeiders.Een be
tere kennis van onze taal is ook
belangrijk voor het gezin van de
gastarbeider, omdat de kinderen van
de buitenlandse werknemers steeds
meer aan Nederlands onderwijs gaan
deelnemen. Het behoeft volgens de
onderzoekers geen betoog dat al te
grote verschillen in kennis van het
Nederlands tussen de generaties bin
nen één gezin ongewenste gevolgen
kan hebben.
werken dertig dagen verlof (twee op
één). Tot nu toe is een verlofregeling
van negentig-dertig (drie op één) gebrui-
De verleiding om de huidige situatie
te continueren is voor beide overhe
den groot, omdat met name de Maro-
kaanse gastarbeider „ideaal” is: hij
komt alleen, stelt weinig eisen, ver
richt ongeschoold werk met een op
merkelijke bedrijfsgebondenheid, en
onderhoudt het achtergebleven gezin
met grote trouw, wat het land van
herkomst een welkome stroom aan
deviezen oplevert.
2,63
5.30
6,51
100,75
34,75
6,75
2,58
59,00
100,75
59,25
46,50
42,00
14,44
4.30
6,50
68,00
13,00
de behoefte aan nieuwe bouwsels een
rol van betekenis spelen.
LONDEN (Reuter, DPA). De Britse
fabriek jan vliegtuigmotoren Rolls Roy
ce, sinds enige jaren een staatsbedrijf,
moet zesduizend werknemers ontslaan
en twee fabrieken sluiten om de depres
sie op de markt voor vliegtuigmotoren
te kunnen doorstaan en om de besteding
van overheidsgelden aan de instandhou
ding an de werkgelegenheid binnen de
perken te houden.
-..Israel kan in principe wel een beroep
doen op de Nederlandse kapitaalmarkt,
maar daarbij komen wel eens politieke
moeilijkheden kijken”, zei Duisenberg.
„Hoe die moeilijkheden uit de weg kun-,,
nen worden geruimd, daarover is ge-
Dit zijn Ballast Nedam, Bos Kalis,
Hollandse Betongroap, Stevin, Adriaan
Volker en Zanen Verstoep. Deze bedrij
ven verklaarden zich enige maanden ge
leden bereid tot collectief overleg, met
als bijzondere voorwaarde dat er eerst
over het gebied rond de Perzische golf
gesproken zou worden en pas daarna
over andere delen van de wereld. De
bonden aanvaardden dit.
De golf van werkloosheid in de bouw
die nu op handen is, wordt in de eerste
plaats veroorzaakt door steeds rationeler
werken en de toenemende arbeidspro-
duktiviteit in de bouw. Verder heeft de
verschuiving van nieuwbouw naar her
stel, verbetering, vernieuwbouw en on
derhoud tot gevolg dat veel ongeschool
den en minder geschoolden het brood uit
de mond wordt gestoten. In een later
stadium gaat ook de absolute daling van
Sportwedstrijden moeten in normaal
competitieverband worden gespeeld,
wat kan leiden tot een betere deelne
ming van de gastarbeiders aan de
Nederlandse samenleving.
Israel valt buiten die groep”, aldus mi
nister Duisenberg, die in Jeruzalem ge
sproken heeft met premier Rabin en de
minister Ailon (buitenlandse zaken) en
Rabinovitz (evonomische zaken).
Er moeten met de overheid geli
eerde stichtingen komen die zich bezig
houden met de huisvesting van bui
tenlandse werknemers. Het wordt
wenselijk geacht dat de huisvesting
uit de sfeer van de particuliere ka
mer- en pensionexploitatie wordt ge
haald. De grote bedrijfspensions zijn
woontechnisch boven de situatie bij
particuliere pensions te prefereren. Er
bestaat althans een verband tussen de
huurhoogte en het aantal geboden
voorzieningen. Wél belemmeren be
drijfspensions meer het sociale con
tact met de Nederlandse samenleving.
De stichtingen voor bijstand aan
de buitenlandse werknemers moeten
JERUZALEM Nederland kan Israel
geen financiële steun bieden. Dat heeft
gisteren minister Duisenberg van Finan
ciën gezegd tijdens een officieel bezoek
aan Israel. „Nederland verstrekt geen
leningen aan andere landen, behalve in
het kader van ontwikkelingshulp. En
sproken met de Israëlische bewindslie
den”.
Duisenberg vindt het begrijpelijk dat
het Nederlandse bedrijfsleven huiverig is
om zaken te doen met zowel Israel als
met de Arabische landen. „Maar naar
mijn mening zou dat beslist mogelijk
moeten zijn”.
Op de vraag of de Arabische olieboy
cot aan de orde is geweest, zei Duisen
berg- „In details is daarover niet gespro
ken. behalve dan de terughoudendheid
van het Nederlandse bedrijfsleven in het
algemeen. Nederland verzet zich tegen
iedere vorm van boycot, tenzij daartoe
binnen het kader van de Verenigde Na
ties toe besloten is”.
het aanbod van de „zes” om de huidige
verlofregeling van 90-30 om te zetten in
75-25. De vakbeweging (70 a 80 percent
van de baggeraars is georganiseerd) eis-
t(e) 60-30, met als tegemoetkoming dat
dè baggeraars in hun „eigen” tijd reizen.
Ook wil(de) men dat de werknemers
tussen kerst en nieuwjaar thuis zijn.
„Een volslagen verantwoorde stellingna-
me, die behoort bij deze tijd en het
huidige sociaal klimaat”, aldus Jaap van
der Linde, secretaris van de vakgroep
„Baggerbedrijf”, gisteren op de demon
stratieve vergadering in Sliedrecht.
en installatiebedrijven werk zal kunnen
vinden, 42.000 lager zal zijn dan in 1974.
Bij die berekeningen is geen rekening
gehouden met het aantal werklozen in
1974. Dat waren er toen vrijwel éven-
veel als nu, zodat het gehele aantal van
42.000 in de komende jaren Zal moeten
afvloeien. Daar bovenop komt nog het
verlies aan werkgelegenheid voor 3000
zelfstandigen.
Irisette laat dons en mo
de Harmonisch samen
gaan.
UTRECHT. (ANP) Aan de invoe
ring van de Algemene Arbeidsongeschikt
heidswet (AAW) op 1 oktober 1976 zal
een grote voorlichtingscampagne vooraf
gaan. Een werkgroep bestaande uit ver
tegenwoordigers van de bedrijfsvereni
gingen en de gemeenschappelijke medi
sche dienst heeft onder meer een folder
opgesteld, die in een oplage van 1,4
miljoen exemplaren zal worden ver
spreid. Verder zal de komende maanden
voorlichting over de AAW worden gege
ven via advertenties in de dagbladen en
televisiespots.
DEN HAAG (ANP). De verhoging
met één percent van de premie voor de
WAO (wet op de arbeidsongeschiktheid)
voor 1976 wordt gelijkelijk verdeeld
over werkgevers en werknemers. De So-
ciaal-Economische Raad heeft dit in
meerderheid aan minister Boersma van
Sociale Zaken geadviseerd. Dezer dagen
is hierover volgens het ministerie van
Sociale Zaken een Koninklijk Besluit te
verwachten.
Israel zit op het ogenblik diep in de
put. Het heeft hard geld nodig gezien
zijn gigantisch tekort op de betalingsba
lans en de voortdurend slinkende dollar-
reserves (ongeveer 1 miljard dollar).
Statistiek tot nu toe doet. Het EIB
verwacht in 1980 rond 139.000 mensen
minder in Nederland dan het CBS, in
1990 rond 778.000 minder en in 2000
ruim 1,3 mln minder. Tenslotte ver
wacht het EIB dat de groei van de
arbeidsproduktiviteit in de bouw de ko
mende decennia niet boven de twee
percent per jaar zal -komen.
een grotere bekendheid onder de gast
arbeiders krijgen en zouden in de
onmiddellijke omgeving van de voor
gestelde „huisvestingsinstituten” moe
ten worden gesitueerd.
de werkgevers. Hij noemde deze „dom”,
„onbehoorlijk” en „niet geargumen
teerd”. Dat laatste omdat er geen sprake
van zou zijn, dat de bedrijven een betere
verlofregeling niet zouden kunnen be
kostigen of dat hun concurrentiepositie
daardoor zou worden aangetast. „Wij
hebben heel sterk de indruk, dat de
bedrijven in hun recente miljardencon
tracten al zijn uitgegaan van een rege
ling twee op één. En voor verzwakking
van hun positie hoeven ze ook niet te
vrezen, want ze hebben op hun gebied
bijna een monopolie”, aldus Van der
Linde. Hij meent dat de werkgevers
maar op één ding uit zijn: koning op
eigen erf blijven.
Bij alle postkantoren, vestigingen van
bedrijfsverenigingen en kantoren van
het GAK (Gemeenschappelijk Admini
stratie Kantoor) kunnen mensen, die een
uitkering of een voorziening willen aan
vragen, terecht voor een „meldingsset”;
Er zit onder meer een eenvoudig aan
meldingsformulier in, dat naar de be
trokken bedrijfsvereniging of naar een
centraal adres moet worden opgestuurd,
waarna de verzekerde een meer uitge
breid aanvraagformulier krijgt toegezon
den.
Degenen die menen al direkt op 1
oktober 1976 in aanmerking te komen
voor een uitkering of voorziening, moe
ten zich zo spoedig mogelijk na 1 april
melden. Anderen moeten dat doen zodra
WOLFSBURG (Reuter) —Het Volks-
wagen-concern in West-Duitsland maakt
de laatste maanden weer winst. Dit
blijkt uit een verklaring ter gelegenheid
van de jaarwisseling die gisteren werd
gepubliceerd. Het verlies zal dit jaar
veel kleiner zijn dan het nadelige saldo
van ruim 807 miljoen mark waarmee
1974 werd afgesloten. De verbetering
van de resultaten is te danken aan
toenemende verkopen en bezuinigingen
op lonen en investeringen.
De WAO-premie stijgt voor 1976 van
9.2 percent naar 10,2 percent, waarvan
per 1 januari 6,65 percent ten laste komt
van de werkgevers en 3,55 percent ten
laste van de werknemers.
Van de volksverzekeringen betaalt de
werknemer de AOW-premie en de AWW
(weduwen en wezenwet) premie, res
pectievelijk 10,4 en 1,5 percent van het
bruto inkomen, volledig zelf, zo blijkt
verder uit een overzicht van het minis
terie (de 3 percent premie van de Alge
mene Wet Bijzondere Ziektekosten
(AWBZ) en de 0,75 percent premie van
de algemene kinderbijslag (AKW) wordt
door de werkgever betaald.”
De premies van AOW en AWW veran
deren begin 1976 niet vergeleken met
1975, de premies van de AWBZ gaat
omhoog van 2,7 dit jaar tot 3 percent
volgend jaar, de AKW premie daalt van
1.2 percent dit jaar naar 0,75 percent
volgend jaar.
Al deze premies worden betaald over
een inkomen van in 1976 maximaal
35.600 (was in 1975 31.750). Inkomen
boven die bedragen is premievrij.
Te denken daarbij valt aan stiptheids
acties, het weigeren jaarcontracten af
te sluiten en dergelijke. Een staking is
voorlopig niet waarschijnlijk, omdat de
„buitenlandse” baggeraars allen gebon
den zijn aan individuele contracten met
hun werkgevers.
Er moeten speciale sportclubs
voor gastarbeiders worden opgericht.
Volkswagen heeft dit jaar 1,9 miljoen
voertuigen gemaakt, zes percent minder
dan verleden jaar. Daarentegen werden
er over de hele wereld 2,1 miljoen
verkocht, een toeneming van 3,5 percent
in vergelijking met 1974. In West-Duits
land en de rest van Europa werd zelfs
negen percent meer verkocht. De afzet
in de Verenigde Staten verminderde
daarentegen met 21 percent tot 276.000
stuks.
Voor ƒ1,- per week te win
nen in onze puzzelactie
o.a. een Irisette-pakket,
bestaande uit een eerste
klas donsdeken (goedge
keurd door de Ned. Ver.
v. Huisvrouwen) en een
lakenovertrek ter waarde
van 295,-. Beschikbaar
gesteld door Irisette Ne
derland B.V. te Voorthui
zen.
Ten slotte wordt er in het rapport
op gewezen dat er noodzakelijk een
einde moet komen aan de voortdu
rend onzekere positie van de gastar-
„Wij zijn blij dat het rapport er is”,
aldus de woordvoerder. „Het bevat in
ieder geval een tamelijk diepgaande po
ging om de behoeften in de toekomst te
ramen. Maar de cijfers verbazen ons
geenszins.”
Zowel de te verwachten werkloos-
heidsgolf als een bedrag van ongeveer
één miljard gulden, dat tot en met 1980
in de bouw vrijkomt aan investerings
middelen. dwingt volgens het rapport
tot een actief overheidsbeleid: „Als een
dergelijk beleid zou uitblijven, zou de
terugslag in de bouw een eigen, ont
wrichtende invloed op de Nederlandse
economie krijgen.”
In het rapport wordt verder gesteld
dat tot 1980 er voor de bouwnijverheid
jaarlijks ongeveer even veel werk zal
zijn als in 1974, waarbij echter stadsver
nieuwing, verbouw en onderhoud steeds
meei- de plaats gaan innemen van
nieuwbouw. De behoefte aan nieuwbouw
blijft tot 1980 hangen op het bestaande
peil van 112.000 tot 113.000 nieuwe wo
ningen per jaar, daarna zakt de behoefte
tot ongeveer 92.000 nieuwe woningen in
1990. Na dat jaar zal de daling in de
nieuwbouw fors zijn, de behoefte zal
terugzakken tot rond 30.000 of minder
per jaar.
Bij zijn berekeningen gaat het EIB uit
van een aanmerkelijk lagere bevolkings
groei dan het Centraal Bureau voor de
De vakgroep „baggerbedrijf” van de
bouwbonden NVV/NKV is al een jaar of
vijf met de werkgevers aan het praten
over de genoemde eisen. De bouw- en
houtbond CNV, die ook een aantal bag
geraars onder haar leden telt, verlangt
hetzelfde, maar stelt zich apart op. (De
CNV-baggeraars vergaderden maandag
in Amersfoort). Doordat de werkgevers
organisatie „Centraal Baggerbedrijf”
weigerde om met de bonden te overleg
gen, besloten NVV en NKV om de zes
grootste baggerbedrijven in Nederland
individueel te benaderen.
Maar wat ze niet aanvaardden was
Het verlies aande arbeidsplaatsen
komt bovenop de al bestaande werkloos
heid. In de bouw alleen al betreft dat
ongeveer 33.000 man. De omvang van de
werkloosheid in aanverwante bedrijven
is niet precies bekend.
De grote klap zal echtei’ in de met de
bouwnijverheid samenhangende werkge
legenheid vallen, zoals toeleveringsbe
drijven, dienstverlenende bedrijven,
transport en dergelijke. De werkgelegen
heid daar zal met 40.000 tot 60.000 ar
beidsplaatsen teruglopen. Omdat deze
sectoren in 1974 nog aan 260.000 man
werk bood, betekent dat een afvloeiing
van één op de vijf werknemers, aldus
het rapport.
Alanheri Witte Molen. Alanheri n.v.
(granen, zaden, kleindier- en vogel-
voeders) heeft met succes een bod
uitgebracht op de resterende 27 pet.
niet in haar bezit zijnde aan
delen Witte Molen b.v. Alle aan
delen Witte Molen zijn ter omwis
seling aangeboden. De heer C. A. Vos,
tot voor kort directeur van Witte
Molen, is benoemd tot commissaris
van Alanheri, zo deelt de vennoot
schap mee. Alanheri heeft een maat
schappelijk kapitaal van 10 mln
waarvan geplaatst en volgestort
4.440.000 verdeeld in aandelen van 10
nominaal. De jaaromzet bedraagt on
geveer 60 mln bij een personeelsbe
stand van 110 man.
Amro obligatielening. De Amster
dam-Rotterdam Bank is van plan over
te gaan tot de uitgifte van 75 mln
8,75 pet 20-jarige kapitaalobligaties
1976. De koers van uitgifte zal op 7
januari worden bekendgemaakt, aldus
de bank. De inschrijving is op 9 janu
ari. De gemiddelde looptijd van de
obligaties is 10.5 jaar. Vervroegde ge
hele of gedeeltelijke aflossing is toe
gestaan op 1 februari van de jaren
1986 tot en met 1995 en wel tegen
101,5 pet van 1986 tot en met 1990 en
tegen 101 pet daarna. Notering op de
Amsterdamse effectenbeurs wordt
aangevraagd.
Veneta speelt quitte. Veneta, Verenig
de Nederlandse Tapijtindustrie n.v.,
mikt er op om in het op 1 juli 1975
begonnen boekjaar 1975-1976 quitte te
kunnen spelen en ziet goede kansen
dat dit zal lukken. In de eerste helft
van het boekjaar heeft het bedrijf
stukken beter gedraaid dan in dezelf
de periode van het voorgaande boek
jaar in welk jaar ruim 2,2 mln
verlies werd geleden. De omzet be
vindt zich thans ongeveer 10 pet bo
ven het niveau van vorig jaar al blijft
de export nog achter, maar ook hier
doen zich nieuwe kansen voor, zo is
gezegd op de jaarvergadering, waar
overigens grcot-aandeelhouder Ver-
mögensverwaltung uit Hamburg ont
brak.
Een woordvoerder van de federatie
van bouwbonden van NVV en NKV gaf
als een eerste commentaar op het rap
port dat voor de bonden de beleidscon
clusies van minister Gruyters en de
regering op basis van dit rapport belang-
rgker zyn dan de gegevens van het
rapport zelf, met name voor de eerstko
mende jaren.
DEN HAAG (ANP) In de ja
ren 1976 tot en met 1980 zullen in
de bouwnijverheid en in aanver
wante bedrijfstakken maar liefst
85.000 tot 105.000 arbeidsplaatsen
verloren gaan. Tussen 1980 en 1990
gaan in deze sector nog eens 30.000
arbeidsplaatsen verloren.
Dit blijkt uit een geheim rapport
van het Economisch Instituut voor
de Bouwnijverheid (EIB). dat Else-
viers Weekblad leze week publi
ceert. In het rapport worden op
verzoek van minister Gruijters van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke
Ordening de bouwbehoefte en de
werkgelegenheid die dat oplevert
voor de komende decennia ge
raamd.
