r
LICHT IN AMSTERDAMSE DUISTERNIS
Nep-café
Picasso
L
I
„ALS ER DENKENDE WEZENS OP MARS ZIJN. DAN KENNEN ZIJ GO”
ÉWr
o t - -76 I
Ij
1*
K 1
■tear*
1
s
99
W'
ui
Jl
1
1
W'i--'
■KakL JI
WOENSDAG
3 1
DECEMBER
19 7 5
15
l-U
t- sjQ
van
•9
£a
I
r-
IH9
9
SCHAKEN IS een spel dat be
perkt is tot de bewoners van onze
planeet, maar Go is iets bovenaards.
Als er denkende wezens op Mars
zijn, dan kennen zij Go.
Aldus, in 1890, de Duitse schaak
grootmeester Emanuel Lasker over
het eeuwenoude, van oorsprong
Chinese denkspel Go. Rond Kerst
1975 voegt voorzitter Allard Koster
van de Amsterdamse Go Club daar
aan toe: „Schaken kun je vergelij
ken met de ridderslag, Go met mo
derne oorlogvoering. Compleet met
parachute-eenheden.
ONDER REDACTIE VAN KEES TOPS
K I
U 1
w 3, -
I
LWiK
88< -60
De guerrillastrijd in de Mensa
enkele zin.
Boeken
lezen
heeft
geen
meerder
smacht
naar
vzi
New
Alles vergaat. Gebouwen die door de jaren heen braaf hun dienst hebben
i j _i --rr n.
Na nóg zo'n ongelijke strijd verdween
het edele Oosterse spel uit mijn leven
totdat enige weken geleden een collega,
die de Jumbo-uitvoering ervan van een
zekere Sinterklaas had gekregen, mij er
weer mee confronteerde. Tot mijn grote
genoegen bleek ik niet de enige te zijn
die moeite met de spelregels had. Nadat
de bedoelde collega met zijn vrouw een
uur had getracht de gang van zaken te
doorgronden, besloot hij razend om in
godsnaam maar eens een partij te gaan
spelen.
Hijzelf heeft er uiteraard ook de nodi
ge tijd voor nodig gehad om het spel
onder de knie te krijgen. „Ik heb er drie
maanden over gedaan, door elke dag een
paar partijen te spelen. Dat kon gemak
kelijk, want ik zat in dienst. Tijd zat
dus”.
Want als jij met een zet uit een boekje
komt, dan wijkt je tegenstander daar
met een brede grijns van af”.
De hoop zegt ons met zoet gefluister:
Het licht verweldigt eens het duister.
de woorden: „Kijk ereis heeren. Hier in
het midden drijft de gaskwestie. Die is
nou opgelost, maar door de nevelen die
De waarheidsgetrouwe decors zijn
een onderdeel van de uitbreiding van
gedaan, zijn uiteindelijk ten dode opgeschreven. Zie de foto, waarop de sloop
van de oude RAI te zien is.
Schoon langzaam, waar
ziet.
Wie het spel in Haarlem wil beoe
fenen, begeve zich ’s woensdags om
20 uur naar „Zero”, Bakenessergracht
8.
am
Wie zich speciaal tot1 de Amster
damse Go Club wil wenden, kan dat
doen door te bellen naar Allard F.
Koster op nummer (020) 169636. Iede
re maandag- en donderdagavond is er
vanaf 20 uur een speelavond in de
Mensa aan de Damstraat 3.
WAT IS ER eigenlijk zo aantrekkelijk
aan het spel? Een tweetal spelers aan
een aangrenzende tafel lacht schamper
wanneer het mijn vraag opvangt. „Dat
weet ik allang niet meer”, zegt een
ander, „ik ben eraan verslaafd”. En Al
lard Koster: „De strategische diepgang is
groot. Je moet een eigen stelling opbou
wen. En het is overzichtelijker dan
schaken. Het heeft een strakkere logica”.
LIEFHEBBERS of adspirant-lief-
hebbers van het spel Go kunnen voor
inlichtingen schrijven naar het secre
tariaat van de Nederlandse Go-Bond,
Postbus 609 te Leiden.
op het eerste gezicht geen touw aan vast
te knopen valt.
„ALS JE NIET UITKIJKT word je er
knettergek van”, waarschuwt Koster.
„We houden hier tweemaal per jaar een
instructie-avond voor beginnelingen. Na
het theoriegedeelte spelen de mensen
zelf een partij. Op een van die avonden
we waren om half acht begonnen
hoorde ik om vier uur ’s nacths een
vrouw schreeuwen: En nou wil ik tellen
óók!”
VEEL JAARTALLEN en droge kost
treft men in het 27 pagina's lange arti
kel aan. Bijvoorbeeld over de twee eer
ste Amsterdamse gasfabrieken de Im
perial Continental Gas Association (die
zó de toon aangaf dat de Amsterdam
mers de beginletters al spoedig opvatten
als Ik Commandeer Geheel Amsterdam)
en De Hollandsche Gasfabriek die na
een hevige concurrentiestrijd beide een
dusdanige forse winst maakten, dat de
gemeente in 1887 besloot om tot ge
meentelijke gasvoorziening over te gaan.
kende mogelijkheden van dat gas, wat hij
in september 1816 al daadwerkelijk
maar tevergeefs demonstreerde in de
zaal van het Oude Vrouwen- en Man
nenhuis, ten overstaan van koning Wil
lem I.
„EEN^>BSCUUR CLUBJE” noemt Al-
land Kpsiér de pioniers van <jjeAmster-
paar tafels verderop, waar het spel al
enige tijd aan de gang is.
Een partij Gó kan behoorlijk lang
duren. Men begint met een leeg bord;
om beurten leggen beide spelers een
steen op een van de 361 (kruis)punten,
zodanig dat men de ander omsingelt en
op die manier een zo groot mogelijk
gebied verovert. Aan hef eind van de
partij ligt het bord voor het grootste
deel vol stenen. We bekijken wait slotdi
agrammen ware krentenbroden, waar
GO. Ruim twe jaar geleden maak
te ik er kennis mee. Op bezoek bij
kennissen in Duitsland kreeg ik na een
uitstekende maaltijd plotseling een bord
voor m’n neus geschoven en een pot met
ronde glazen stenen in de knuisten ge
drukt. Mijn gastheer nam tegenover mij
plaats en legde in het kort uit wat de
bedoeling was. Daarna speelden we ge
ruime tijd Go. Dat wil zeggen: hij speel
de Go en ik deed wat dom mee.
1950 duren eer het een redelijke ingang
vond.
Allard Koster: „Het werd toevrge-
speeld in Reijnders schaakcafé. Het moei
lijke in die tijd was, dat er nog geen
spelmateriaal te krijgen was. In plaats
van met witte en zwarte stenen speelde
men dus met stuivers en kwartjes, op
een zelfgemaakt bord”. Nu betrekt de
club, die in 1960 door een handjevol
enthousiaste studenten is opgericht, de
echte glazen stenen uit Japan.
GO IS DE Nestor van het spel. Vol
gens de Chinese literatuur zou het spel
uitgevonden zijn door keizer Yao, die
meei’ dan vierduizend jaar geleden over
China regeerde. Al een kleine dertien
eeuwen lang wordt Go ook in Japan
beoefend, als het denkspel bij uitne
mendheid, met een aantal beoefenaars
dat groter is dan de gehele bevolking
van ons land. In het begin van deze
eeuw waaide het spel over naar de
Westerse wereld, maar het zou nog tot
Behalve deze soort langdurige gevech
ten, spelen de liefhebbers van Go ook
zogenaamde „vluggertjes-toernooien”.
„Dan krijgt iedere speler een kwartier.
Zodoende wordt dus in een half uur het
hele bord volgekwakt”, licht Allard
Koster toe. En verder zijn er de jaar
lijkse Go-tcernooien, zowel landelijk als
internationaal. De Nederlandse Go-we-
reld blijkt te worden gesponsord door
Elsevier. „Die wil, zodra het spel meer is
ingeburgerd misschien over 25 jaar
een internationaal jaarlijks toernooi
gaan organiseren, zoals Hoogovens dat
met schaken doet”. Nu geeft Elsevier al
het tweemaandelijkse Go-blad uit en
verspreidt het Go-posters.
de politrie-opleidingsschool, die naar
verwachting in het voorjaar van 1977
een capaciteit van 378 leerlingen tot
gevolg zal hebben. De school verzorgt
de één jaar durende primaire oplei
ding tot agent van politie in de
gemeenten met een eigen politiecorps
in Noord-Holland.
MAAR OOK aardige gegevens zijn te
vinden in De Koppeling. We noemen de
geleerde predikant B. Koning V.D.M. te
Akersloot, die in mei 1816 een brochure
het licht deed zien onder de uitgebreide
titel: „Noodig bericht voor den Neder
lander, wegens eene nieuwe verbeterde
wijze van kunstverlichting door middel
van vlam-vatbaar gas uit steenkolen”.
Waarin de predikant een hele verhande
ling geeft over de toen inderdaad onge-
Het gaat dus over licht in letterlijke
zin en het is als zodanig opgenomen in
het jubileumnummer van De Koppeling,
het maandblad van het Gemeente-ener-
giebedrijf Amsterdam. Dat jubileum
nummer geeft een overzicht van 150
jaar stedelijke gasvoorziening in Am
sterdam van 1825 tot 1975.
daaronder zitten, ontstaan de bezwaar
lijkheden en de finantiële beslommerin
gen en nou is ’t maar de kwestie of uwes
licht, verlichting geeft aan de burgers
of dat ze door uwes licht in den donker
komen te zitten van wegens de prijzen.
De duisternis is de toekomst heeren, en
het licht is het licht, maar de centen
binnen de centen. Ziet uwes zoo leit de
zaak hier in ’t glas”.
EN HET KOSTELIJKE verhaal van
de waarzegster die B. en W. in 1897
raadplegen met als resultaat de volgen-
damse Gó Club, „en dat is het 'eigenlijk
nóg”. Het is een rustige bijeenkomst in
het wat kale zaaltje boven de Mensa.
Koster zelf heeft zich voor het gesprek
losgemaakt uit een groepje Go-spelers,
dat al een uur bezig was met de analyse
van een gespeelde partij. Nieuwe spelers
druppelen binnen, mompelen een groet
en beginnen een nieuwe partij. „Godver
domme!” klinkt het nadrukkelijk een
EN DAT IS maar het beste, zo verze
kert mij geamuseerd Allard Koster,
wanneer ik een speelavond van de Go
Club, drie hoog boven de Mensa in de
Damstraat, bezoek. „Je kan het alleen
maar leren door partijtjes te spelen.
Amsterdamse gasvrouwen, ofwel de
gloeisters van de Gemeentegasfabrieken,
behandelen de kousjes, die werden ge
bruikt in de openbare gasverlichting van
Amsterdam.
DE POLITIE-OPLEIDINGS-
SCHOOL aan de Sloterweg krijgt de
beschikking over een café, een win
kel, een bankkantoor, een postkan
toor, een woning en een politiebu
reau. Nagebouwd, wel te verstaan,
voor het onderricht in praktisch poli
tieoptreden. In het café bijvoorbeeld
kunnen de adspirant agenten zich
oefenen in het ontbinden van daar
steeds meer in zwang rakende wild-
west-taferelen, in de bank mag men
brute overvallers in de kraag grijpen,
om daarna in de woning, temidden
van laag overvliegend serviesgoed,
een echtelijke ruzie te beëindigen. We
noemen maar een paar mogelijkhe
den.
DE WERELD
licht,
Naar meerder licht op elk gebied'.
En ja! de duisternisse zwicht
'm ook henen
IN GALERIE KAMP aan het Ro-
kin 154 wordt van 23 januari tot half
maart een Picasso-tentoonstelling ge
houden. Op de expositie, die is geor
ganiseerd in samenwerking met de
Zwitserse galerie Crugier en de Brus
selse Art Group, zijn ruim tweehon
derd originele schilderijen, aquarel
len, tekeningen, collages en beeld
houwwerken te zien. Na Amsterdam
gaat de tentoonstelling naar
York.
Tot slot praten we nog wat over
staaltjes, betreffende Go, die hij uit de
literatuur aandraagt. Over een vader, die
zijn zoon net teruggekeerd van een
veldslag op het zinloze van sommige
van diens strategische bewegingen wijst,
met de woorden: „Als je Go gekend
had gn over veldtochten van Mao
die volgens de principes ♦an Go "zouden
zijn uitgevoerd.
Allard Koster, ter toelichting: „Het
gaat bij Go niet in het minst om wat je
NIET delet Je concentreert je niet op
één hoek van het bord. Soms is het
beter om een bepaalde stelling gewoon
te laten voor wat hij is en ergens anders
verder te gaan. Je moet met losse groep
jes op allerlei punten infiltreren. Het is
een soort guerrilla-oorlog”.
WIE BIJ HET LEZEN van deze regels
aan hoogdravend gefilosofeer denkt,
heeft het mis. Het geciteerde is namelijk
het eerste couplet van het op rijm
gezette, aardse verhaal van „De gasop
steker der Stads-lantaarnen”, op 14 sep
tember 1868 gericht „aan de ingezetenen
der stad Amsterdam”, door „UEd. Die
naar, J. N. Schaefer, Gas-Lantaarn-Op-
steker”.
<w
56
Q<JH 68(» 66'
>00-92 9aC#4
„En de centen binnen de centen
J
"W'4, -
Ki
rzz
i
iqiiiiii
