Waarschuwing omtrent Russische inmenging in Angola
ISRAEL BLIJFT BIJ BOYCOT
VAN VEILIGHEIDSRAAD VN
Auto geslipt:
twee doden
Mosje Dajan
gaat in de
journalistiek
Koerdische vluchtelingen blijven weg
Rus Pljoesjtsj
vandaag vrij
9
l
I
I
I- Ai
jsÉh
Geslaagde redding bij brand
I
1
I
Of
h
4
Hard standpunt vanwege deelname PLO
COLLAGE
Ds. J. H. Sillevis
Smitt overleden
Bezorgdheid op ministerie van Buitenlandse Zaken:
door mco
scheepmaker
i
V
BOfKtlBlOmf
WOBjmnfBOBT
I
AFSLUITDIJK
I
'1
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1976
JANUARI
MAANDAG
5
Geld
l
(Van onze redacteur in Jeruzalem,
Jaap van Wesel)
JERUZALEM De Israëlische
regering heeft aan de vooravond
van het debat in de Veiligheidsraad
over het Midden-Oosten, dat op
12 januari begint, nog eens her
haald dat Israel niet zal onderhan
delen met de PLO en dat Israel niet
zal deelnemen aan het debat omdat
de PLO is uitgenodigd.
Mes
zater-
ndge-
m om
steek.
toen
enoot.
irand
ingen
1
»ered
erval
race
n be-
Ijach-
van
t Era
se za-
was
?s van
iking
raad
leente
bij de
in dit
voor
ratie
elukt
iblad
n Ne
seren,
april
t huis
blad
n het
blad
:zond-
►k in-
dswet
(Van een speciale verslaggever)
DEN HAAG Op het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den
Haag en in kringen van vluchtelin
genorganisaties bestaat grote be
zorgdheid over het lot van een
groep van 33 Iraaks-Koerdische
vluchtelingen die al begin december
in Nederland zou arriveren.
Ontwijkend
WASHINGTON (UPI, AFP, Reuter) President Ford heeft vandaag de
Sovjet-Unie gewaarschuwd voor een verslechtering van de Amerikaans-
Russische betrekkingen als Moskou „eenzijdig voordeel blijft trekken” van
de toestand in Angola. Hij waarschuwde dat de Verenigde Staten mogelijk
„beperkte maatregelen” zullen nemen om onaanvaardbaar Russisch op
treden in andere delen van de wereld tegen te gaan. Maar stopzetting van
de Amerikaanse graanleveranties aan de, Sovjet-Unie, zoals door enkele
Congresleden is voorgesteld, wilde hij niet tot de mogelijke Amerikaanse
tegenmaatregelen rekenen.
O -q
b - wH
plan was.
Een
(Van onze redacteur in Jeruzalem)
(Van onze correspondent)
Sn
■o
.0-
te nemen tegen de Sovjet-Unie
Gratismini-
folder nü I
verkrijgbaar.
mais per jaar over een periode van vijf
jaar is ook in het belang van de Ameri
kaanse boer en de Amerikaanse consu
ment”, aldus Ford voor een gehoor van
landbouwers in St. Louis.
„Het antwoord zal bestaan uit andere
passende beperkte maatregelen om Rus-
Verenigde
een oplos-
de
van
rt 170
week-
geval-
en 80
voer
iange-
alge-
id- en
gs het
Tur-
Kies bij uw
Fleurop bloemist
uit het Bloemboek
met 175 voorbeeldige
arrangementen.
ic
J
Mexi-
11 vijf
lexico
i aan
i pas
te tijd
n za-
-Etten
i. Het
1 was
loop.
en op
Voor
s aan
reden
atieke
n het
.dafri-
den-
en of
voor
>r het
En zou ik dan wel met planken gaan
sjouwen die niet van mijn zijn. Ik weet
wel dat jutten een edel handwerk is,
maar niet voor niets verschilt het woord
slechts één klinker met jatten. Ik ben
trouwens op een andere manier voldoen
de aan mijn trekken gekomen, want de
gaasafrasteringen bij de sluizen hadden
de liefhebbers van pop-art en natu-
re-art veel te bieden. Zij hadden als
recht opstaande zeven gediend en hiel
den nu de storm voorbij was, nog steeds
klemvast wat ze aan de zee en de wind
ontfutseld hadden. Vooral veel papier
natuurlijk, maar ook veel plasticspul,
een nylonkous, een rubberen badslipper,
een plastic bord, een flesje, de gekste
dingen zaten muurvast in het gaas ge
klemd: „Collage van orkaan”, luidde de
titel.
Kort daarop bleek de Afsluitdijk te
zijn afgesloten, de naam zei het al. De
nieuwslezer sprak van „laag overvlie
gend wrakhout, waaronder balken”. Een
mooie kans gemist om van Philadelphia
tot de Filippijnen in de krantekadertjes
te komen: „In Holland zijn in vliegende
storm een personenauto en een laag
overvliegende reddingsloep op elkaar ge
botst. Beide bestuurders kwamen met de
schrik vrij”. De op het oog wat overbo
dige mededeling dat het wrakhout „laag”
over de Afsluitdijk vloog was in feite
natuurlijk heel ter zake, want als het er
hoog overheen was gevlogen had het
verkeer er geen hinder van ondervon
den
Israel verwacht dat de Verenigde Staten
in de Veiligheidsraad zullen handelen
„volgens hetgeen by het sluiten van het
Sinaï-akkoord in september tussen Israel
en Amerika is overeengekomen”. Deze
niet gepubliceerde afspraak houdt in dat
de Verenigde Staten een veto zullen
uitspreken tégen iedere poging in de
Veiligheidsraad de resoluties 242 en 338
te veranderen.
WARNSVELD (ANP) Zaterdagavond
zijn in Warnsveld twee mensen om
het leven gekomen toen de auto waarin
het tweetal zat in een bocht slipte en
tegen een boom botste. De bestuurder,
de 29-jarige bloemist H. J. Leusink uit
Enschede, en zjjn mede-inzittende, de
28-jarige G. Wenning uit Glanerbrug,
eveneens bloemist, overleden ter plaatse
aan inwendige verwondingen. De chauf
feur zou met te hoge snelheid hebben
gereden.
Om een herhaling van een Koerdische
opstand te voorkomen, stuurt de Iraakse
regering de teruggekeerde Koerden naar
het zuiden van het land, waar zij in zeer
kleine groepjes worden geplaatst in Ara
bische dorpen en beroofd worden van
hun Koerdische identiteit. In het gebied
dat tot voor kort door een meerderheid
van Koerden werd bewoond, wotden
land en huizen aan Arabieren gegeven.
JERUZALEM. Mosje Dajan gaat
in de journalistiek. Gisteren heeft
oud-minister van Defensie Dajan be
vestigd dat hij hoofdredacteur zal
worden van een nieuw op te richten
Israëlisch dagblad. Deze krant zal de
politieke lijn van Dajan gaan volgen.
De dissidente Tatjana Khodorovitsj zei
in een telefoongesprek uit de Oekraïense
hoofdstad Kiev dat de visumautoriteiten
mevrouw Pljoestsj hadden meegedeeld
dat zij haar man uit Dnjepropetrovsk
moest ophalen alvorens te immigreren..
Zij zou met mevrouw Pljoesjtsj zondag
de nachttrein naar Dnjepropetrovsk, in
het zuidoosten van de Oekraïne, nemen
en tegen dinsdag met Leonid naar Kiev
terugkeren.
■^7*
!t van
Een
Ik ben ook nog even de dijk opge
klauterd. om te kijken of er aan de
zeezijde net zoveel lag als aan bakboord.
Er lag meer. Vooral planken en plastic
emmers. Het maakte de indruk alsof een
vloot van houtzagerijen schipbreuk had
geleden. Sommige planken waren door
de kracht waarmee ze over de Afsluit
dijk geslingerd waren, als speren recht
op in het gras blijven staan! Ik heb ook
nog even gekeken of ik iets van mijn
gading vond: sieraden, zilveren tabaks
dozen, gouden dukaten, het fijnere werk
zal ik maar zeggen (want planken-jutten
is een mooi ding, maar het dwingt wel
tot timmeren). Men was mij echter al
voorgeweest. Ik geloof ook niet dat ik er
de ware spirit voor heb. Ik heb de
laatste week van het jaar ook wel eens
aarzelend voor een drankwinkel gestaan,
maar de rij voor de kassa, die mij te
veel aan het mausoleum van Lenin her
innerde, en een zelfde schroom die mij
ervan zou weerhouden de Chick bij
mijn kruidenier te kopen („ha, ha, ben
jij er zo een”) hebben ervoor gezorgd
dat ik nu zonder het bezwaarde gevoel
zit dat ik mijn gasten „goedkope drank”
moet presenteren.
Israel heeft zijn pond gisteren voor de
zevende keer in 16 maanden tijd gedeva
lueerd waardoor de waarde in verhou
ding tot de Amerikaanse dollar opnieuw
met 1,9 percent gezakt is. Hiermee be
oogt men het tekort op de betalingsba
lans van vier miljard dollar te vermin
deren.
m za-
■mon-
;elijke
iks is
en in
ng te
zou-
n het
wezen
0 km I
lingen
zullen
t vier
lij de
liphol
:opter
1 naar
BUSSUM In Bussum is op 78-
jarige leeftijd de oud-hoofdvlootpredikant
ds. J. H. Sillevis Smitt overleden. Hij is
zaterdag in stilte begraven. Ds. Sillevis
Smitt werd in Rotterdam geboren. Zijn
vader was in de havenstad predikant
De Nederlandse regering in balling
schap verzocht hem in 1941 naar Enge
land te komen om de geestelijke verzor
ging van marine en koopvaardij te ver
zorgen. Na de bevrijding werd ds. Sille
vis Smitt benoemd tot hoofdvlootpredi-
kant en is dit gebleven tot aan zijn
pensionering in 1961.
sisch optreden dat wij onaanvaardbaar
vinden tegen te gaan,” aldus Ford die
niet nader inging op de aard van die
maatregelen. Hij bepleitte een bestand in
Angola, beëindiging van de buitenlandse
interventie en de vorming van een rege
ring van nationale eenheid.
Het enige wat de sjah toen stelde
tegenover de plotselinge verbreking van
zijn belofte aan de Barzani-Koerden was
„hen als gast op te nemen in zijn land”.
MOSKOU (Reuter, AFP). De Russi
sche dissident, de wiskundige Leonid
Pljoesjtsj, zou vandaag uit de psychiatri
sche kliniek in Dnjepropetrovsk waar
hij al twee jaar wordt vastgehouden
worden vrijgelaten. Dit heeft een vrien
din van de familie gisteren meegedeeld.
Met dit mandaat ging minister van
Buitenlandse Zaken Jigal Allon vandaag
naar Washington, om op uitnodiging van
zijn collega Kissinger „het Amerikaanse
en Israëlische standpunt te coördineren
met betrekking tot het Midden-Oosten-
debat in de Veiligheidsraad”. Het com
muniqué diat de Israëlische regering gis
teren uitgaf, wijst op een harde Israëli
sche houding.
Premier Rabin sprak na het kabinets
beraad dreigende taal. „Israël is sterk
genoeg om haar politiek militair kracht
bij te zetten”, aldus Rabin, die waar
schuwde dat de ontwikkelingen in de
De volgende dag bleek het allemaal
niet overdreven te zijn. Om half twaalf,
toen de ware jutters natuurlijk al uren
in touw waren, was de dijk tussen
Harlingen en Kornwerderzand omzoomd
met Volkswagenbusjes en personenau
to’s, die volgestouwd werden met keuri
ge afgezaagde withouten planken, die
langs de hélé dijk voor het oprapen
lagen. Een Dafje kwam ons tegemoet
met planken die twee meter door de
rechtervoorruit en twee meter voor de
linkerachterruit naar buiten staken, en
halverwege de dijk zag ik op de achter
bank moeder en de kinderen kleumend
op elkaar zitten, terwijl vader nog een
lange plank aansleepte, hoewel al een
bosschage planken uit zijn open dak
omhoog stak en zijn auto driemaal zo
hoog maakte als normaal. Hij was blijk
baar geen vooropgezette jutter, anders
had hij zijn gezin wel thuisgelaten, nee,
hij moet op weg naar oma en opa zijn
aangeraakt door de begeerte; en inder
daad, je kon al gauw voor honderden
guldens planken weghalen van de dijk.
De regering-Ford voelde zich wel be
moedigd door een pleidooi in de Pravda
tot beëindiging van buitenlandse inmen
ging in Angola. Dit had de chef-staf van
het Witte Huis, Richard Cheney, gisteren
meegedeeld. „Of het al of niet een
degelijke aanduiding is die tot resultaten
zal leiden dat zij (de Sovjet-Unie) niet
langer actief betrokken zullen zijn, nóch
de Cubanen, dat zal de tijd slechts
kunnen leren”, aldus Cheney. ,,Ik denk
dat wij zullen moeten afwachten hoe de
zaak zich in de komende weken ontwik
kelt om te kunnen bepalen of zij die
weg zullen volgen”.
Dajan blijft voor de Arbeiderspartij
lid van de Knesset, het Israëlische
parlement. Zijn journalistieke carriè
re wordt gezien als een poging om
aan een politieke ,.come back” te
bouwen. Dajan is op het ogenblik
niet bijzonder populair; niet in zijn
partij en niet bij het grote publiek.
Ook in de pers, waar hij jarenlang de
steun ondervond van vele journalis
ten, is zijn invloed sterk gedaald.
Daarom hoopt hij als hoofdredacteur
van een krant prestige te herwinnen.
De nieuwe krant van Dajan, waar
van de naam nog niet bekend is,
wordt gesponsord door een groep
Amerikaanse joodse investeerders.
President Gerald Ford ging zaterdag
een stap verder. ,.De Verenigde Staten
leiden geen vreemde huurlingen voor
Angola op”, zei hij, nog eens herhalende:
„Wij oefenen geen vreemde huurlingen”.
Maar ook hij ging een vraag uit de weg
of als dit dan zo was, de Verenigde
Staten de opleiding van vreemde huur
lingen misschien financierden? „Wij
werken samen met andere landen die
vinden dat zij er belang bij hebben dat
de Angolezen een kans krijgen zelf te
zeggen wat ze willen”, zei Ford.
Het Hoge Commissariaat voor
Vluchtelingen had het ministerie
Buitenlandse Zaken in Den Haag ver
zocht omstrpeks de tiende december van
het vorig jaar alles in gereedheid te
brengen voor de komst van de 33. Inder
daad lagen tickets, verblijfsvergunningen
en dergelijke klaar, en was reeds voor
onderdak gezorgd. Maar er is nooit meer
iets vernomen van de groep.
dat de
naar
Ontwijkende antwoorden van het Wit
te Huis op vragen over Angola hebben
een aanwijzing verschaft omtrent de
vraag hoe Amerikaans geld in het con
flict in dat deel van Afrika wordt ge
bruikt. De Verenigde Staten hebben tot
dusver 32 miljoen dollar besteed aan het
tegengaan van Russische invloed in het
land. Het geld is omgezet in wapens en
voorraden voor de twee bewegingen die
tegen de door de Sovjet-Unie en Cuba
gesteunde volksbevrijdingsbeweging van
Angola strijden. Maar een gedeelte van
het geld kan ook zijn gegaan naar niet
nader bekende derde landen voor het
helpen opleiden van vreemde huurlingen
voor deelneming aan de oorlog in Ango
la.
Amerikaanse regeringswoordvoerders
hebben snel gereageerd op berichten, dat
de VS Amerikaanse huurlingen opleiden
voor deelneming aan de Angolese burger
oorlog. Zo sprak presidentieel woord
voerder Ronald Nessen het bericht zon
der meer tegen. Maar hij weigerde veel
betekenend antwoord te geven op vra
gen of de tegenspraak ook gold voor
niet-Amerikanen.
Marie Ateba, echtgenote van een functionaris van de ambassade van Kameroen in
Washington, geeft haar dochtertje Antoinette aan brandweermannen vanuit het raam
van haar brandende woning op de vierde verdieping van een gebouw in de Ameri
kaanse hoofdstad. De brandweerman links houdt haar zoon Patrice vast, die al eerder
door het raam getild was. De kinderen waren licht gewond en hun moeder bleef
ongedeerd.
Het is niet duidelijk wat de oorzaak is
van de vertraging van de komst van de
33 Koerden naar Nederland. Een nauw
bij de zaak betrokkene meent dat het
eerder een kwestie van Iraanse bureau-
werd dat alle Koerdische vluchtelingen cratie is dan van principiële onwil van
de Iraanse autoriteiten. Als het uitgeven
van Iraanse uitreisvergunningen echter
nog langer op zich laat wachten, wordt
de kans dat de 33 gedwongen worden
naar Irak terug te kren met de dag
groter, met alle gevolgen vandien.
Dat zou een „ernstige vergissing” zijn,
die de spanning tussen de twee super
mogendheden zou vergroten. Stopzetting
van de graanleveranties achtte hij onge
schikt als diplomatiek drukmiddel „De
Russen kunnen desnoods zonder Ameri
kaans graan en de verkoop van zeker
zes miljoen ton Amerikaanse koren en
Eveneens zaterdag is in het Noordhol-
landse Langedijk de 50-jarige P. Zijp uit
Noord-Scharwoude verongelukt. De man
zat bij zijn zoon in dg auto. Deze botste
op een kruising tegen een andere wagen.
In Egmond verloor gistermiddag de
53-jarige mejuffrouw C. Pronk uit
Hoorn het leven. Volgens de politie werd
het ongeluk veroorzaakt door een tegen
ligger die met zo’n grote snelheid de
bocht nam, dat hij op het linkerwegge-
deelte kwam en frontaal tegen de auto
van het slachtoffer botste.
Gisteravond is in het Zeeuwsvlaamse
Aardenburg de 83-jarige Adolph Hooger-
werf omgekomen. De man reed op een
onverlichte fiets. Hij werd door een
personenauto aangereden. Hij ovèrleed
ter plaatse.
In Batenburg aan de Maas is eveneens
gisteravond de 17-jarige J. Gijsberts uit
die plaats met zijn bromfiets tegen een
boom gereden. Hij was op slag dood.
kringen in Nederland vreest man dat
degenen die op de eerste lijst voorkwa
men, maar in de herziene versie niet
meer, zich nu in Irak bevinden. Zij
zouden of te lang in onzekerheid hebben
verkeerd over een verblijfsvergunning in
Nederland en toch naar Irak zijn ge
gaan, of door de Iraakse autoriteiten
gedwongen zijn terug te keren.
Fleurop Interflora garandeert uw bestelling.
Koninginnegracht 135, Den Haag.
Volgens het Amerikaanse weekblad
Newsweek is Saoedi-Arabië bereid 50
miljoen dollar beschikbaar te stellen aan
de anticommunistische bewegingen die
in Angola de MPLA bestrijden. Het geld
zou bestemd zijn' voor wapenaankopen.
Een dergelijk bedrag zou de intrekking
van de Amerikaanse hulp aan FNLA en
Unita waartoe de Amerikaanse se
naat in december besloot ruimschoots
goed maken.
Ford benadrukte
Staten, bij het streven
sing in Angola, samenwerken met Afri
kaanse landen die volgens hem béter
dan het Amerikaanse congres begrijpen
dat de Amerikaanse inspanningen om
heit Russisch en Cubaans optreden tegen
te gaan, hier van vitaal belang zijn.
Ford dreigt „beperkte maatregelen”
ADVERTENTIE)
Zet ze in de
bloemen, al
die lieve
mensen.
Naast een „Arabisering” vreest men,
vooral voor dè Koerdische militairen en
partijfunctionarissen, represailles van de
regering, zoals gevangenisstraffen, marte
lingen en executies. In Iran zullen zij ook
niet blijven, uit vrees politiek gebruikt
te zullen worden door de sjah.
Kort na de komst van de eerste groep
in Nederland kregen alle Koerdische
vluchtelingen in Teheran echter op
dracht de hoofdstad te verlaten en het
vertrek naar het buitenland in de kam
pen af te wachten. Degenen die naar het
buitenland zouden mogen vertrekken,
zouden worden aangewezen door de ver
tegenwoordigers van de Koerden in Te
heran, in overleg met de Iraanse Rode
Leeuw en Zon (het Iraanse Rode Kruis).
Op de Nederlandse ambassade zijn in
middels lijsten met namen ingeleverd
die enkele keren zijn gewijzigd.
Zowel in Teheran als in Koerdische
Veiligheidsraad de weg naar vrede zou
den kunnen blokkeren en oorlog nader
bij kunnen brengen „eerder dan velen
verwachten”.
De Verenigde Staten hebben zich ver
plicht een veto uit te spreken over
iedere resolutie die de PLO rechtstreeks
noemt. Maar Amerika heeft zich vaag
uitgelaten over veranderingen en toevoe
gingen die verwijzen naar „de legitieme
rechten van de Palestijnen”. Juist voor
dit soort formuleringen, die te gematigd
zijn om door een Amerikaans veto te
worden getroffen, is Israel bang. Volgens
deze formuleringen zou immers de PLO
stap voor stap bij het overleg betrokken
kunnen worden, zonder dat Amerika iets
wil doen en Israel niets kan doen.'
Vandaar dan ook de ongewoon scherpe
uitlatingen van Rabin vooral voor
Amerika bedoeld —na het kabinetsbe
raad. „Als Amerika onze belangen
schaadt, dan zullen wij de Amerikaanse
belangen schaden”, zegt Rabin, daarmee
duidelijk een politiek van oorlogsdrei
gingen riskerend. Een oorlog in heit Mid
den-Oosten is immers het meest schade
lijk voor de Amerikaanse politiek, die zich
heeft gericht op economische opbouw
van Egypte en in mindere mate Syrië.
Men is zich in Jeruzalem er zeer wel
van bewust dat Israel voor een Ameri
kaans veto in de Veiligheidsraad een
hoge prijs zal moeten betalen. Maar de
angst voor de PLO overheerst alles.
Langs de grens met Irak werden kam
pen ingericht waarin in de eerste maan-
dan na de ineenstorting van de Koerdi
sche revolutie 250.000 mensen verbleven.
Ruim 1200 Koerdische intellectuelen
en partijfunctionarissen slaagden erin op
Europese ambassades in Teheran een
visum te krijgen. Nederland nam in de
zomer al een groep van 17 vluchtelin
gen, waaronder twee gezinnen, op. De
Nederlandse regering zegde het Hoge
Commissariaat voor de Vluchtelingen,
een afdeling van de Verenigde Naties,
toe bereid te zijn in totaal 50 Iraaks-
Koerdische vluchtelingen op te nemen.
De groep, bestaande uit enkele hoge
militairen uit het verslagen Koerdische
partizanenleger, de Pesj Merga’s, partij
functionarissen en intellectuelen, is met
tienduizenden andere Koerden eind
maart van het vorig jaar vanuit Noord-
Irak gevlucht naar Iran. Aan hun 14-
jarige oorlog, onder leiding van de le
gendarische Moellah Moestafa Barzani,
tegen de regeringstroepen van Bagdad
kwam toen plotseling een pinde door een
verrassend akkoord tussen sjah Moham
med Reza Pahlavi van Perzië en Sad
dam Hoessein, de sterke man van Irak.
>ordat
lecha-
en lid I
leven
1
Het plan was dat we zaterdagmiddag
uit Friesland via de Afsluitdijk naar
Noord-Holland zouden rijden, maar toen
ik even bij Zurich op de dijk had
gestaan begreep ik dat dit geen goed
„Nietig”, precies, zo voelde
men zich als hij al met veel moeite in
de luwte van de dijk naar boven klau
tert, en dan moet gedogen dat iets of
iemand zijn bril van zijn neus wegmaait,
zodra hij boven de rand uitkomt. Tegen
de dijk aangesmakt lagen dode eenden
en andere vogels, vermoedelijk met ge
broken nekken en ribben, en dat kon je
je voorstellen als je zelf, in een hoek
van 45 graden op de windrichting en
met je vingers als windbrekers gespreid
voor je bril, nauwelijks de kans had
tegen de storm in te lopen.
Iran en Irak zouden in de herfst van
het vorig jaar in het geheim een ak
koord hebben gesloten waarbij bepaald
in de Perzische kampen aan Irak zullen
worden uitgeleverd. Toen dit, geheime,
akkoord gesloten werd, bevonden er zich
nog 90.000 Iraakse Koerden in Iraanse
kampen. Dat cijfer is inmiddels terugge
bracht tot 40.000.
7
;'4 I
A
-
ma
JHURHORR’
I
