Minister Leber: Eerder atoom wapens gebruiken
Vrees voor verstarring debat in Veiligheidsraad
Lioyds luidt Lutine-bel
Rampmijn India
nu leeggepompt
coalitieregering
Slotbespreking Europese socialisten in Helsingör
GEEN REM OP UITGAVEN OVERHEID
Plan voor
•K
WEEKBLAD CITEERT UIT DEFENSIE-WITBOEK VAN BONN
r-l
INITIATIEF AFRIKAANSE LANDEN
VERKIEZINGEN
IN VIETNAM
werd vier
door nico
scheepmaker
„Moord op King
APPELTAART
jaar voorbereid”
II
DINSDAG 20
1976
JANUARI
BINNEN- EN BUITENLAND
2»
en
Druk op Israel
en
uit
»ek
2*.. <4
by
aft
il-
en
iet
o’n
pe
•lijk
stort
n
iten
ien
het I
den I
uit I
rerd I
een I
hij
ff;
tort
'S. T I
Lt
(Van onze redacteur in Bonn)
Moynihan houdt gematigde rede
(Van onze redacteur in Washington, H. Leffelaar)
lingen op een bijeen te roepen conferentie in Genève door te praten.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Zwarte
Piet,
de
14.
15.
(Van een speciale verslaggever)
16.
19.
20.
21.
22.
25.
28.
17.
18.
Ie
ie
Inmiddels zijn ook de meningsver
schillen tussen de Arabische deelnemers
duidelijker aan het daglicht getreden.
Het Palestijnse bevrijdingsfront streeft
BONN. Het tactische gebruik van
atoomwapens moet zo laat als mogelijk,
maar zo vroeg als nodig plaatsvinden.
Dit staat volgens het jongste nummer
van het weekblad Der Spiegel te lezen
in het defensie-witboek van de West-
duitse regering dat vandaag wordt gepu
bliceerd. De Westduitse minister van De
fensie, Leber, staat op het standpunt dat
het inzetten van atoombommen niet zo-
tot bepaalde diplomatieke en politieke
onderwerpen, teneinde eventuele lekken
te kunnen voorkomen.
Verschillende bladen wijzen erop dat
de regering de gemakkelijkste oplossing
heeft gekozen. In plaats van de pers te.
muilkorven, zo zeggen deze bladen, had
de regering er beter aan gedaan maatre
gelen te nemen om ministers en andere
De defensieve kracht van het West
duitse leger wil Leber vergroten door
De Britse verzekeringsbeurs Lloyds
heeft gisteren de Lutine-bel geluid ten
teken dat de maatschappij de Noorse
mammoettanker Berge Istra nu officieel
als verloren beschouwt. Het besluit de
Berge Istra „uit te luiden” is genomen
op grond vafn berichten van de Japanse
kustwacht over de twee overlevenden
die in de Stille Oceaan zijn opgepikt.
De Lutinelbel dankt haar naam aan het
Franse korvet Lutine dat in 1793 door
de Britten voor Toulon werd buitge
maakt, maar voor de Nederlandse kust
met man en muis verging. In 1859 kon
men de jcheepsbel bergen.
In de toekomst zullen dat er «neer dan
2500 zijn, aldus het witboek. Bovendien
wil men de eigen troepen beter tegen
luchtaanvallen beschermen.
meer anti-tankgeschut en door de raket
ten Hot en Milan aan te kopen. In dit
verband wijst het witboek erop dat te
genover de 6100 tanks van de NAVO
27.000 van het Warschau-pact staan. De
35 Westduitse legerbrigades beschikken
momenteel over 545 lanceerinrichtingen.
4.
5.
6.
1.
2.
3.
:en
net
De
de
incy
nden
het
izegd
rouw
dat
zijn
i be-
moet
j het
NEW DELHI. (AP) De steenkolen
mijn te Tsjasnala in India die 24 dagen
geleden onderliep, waarbij 375 mijnwer
kers werden vermist, is leeggepompt.
Gisteren zijn de eerste leden van de
reddingsploeg naar beneden gegaan.
en
ing
ieel
wel
itie
ste
de
Ta
ling
ing.
het
van
n de
ar. 2
heid
fend
het
nijs,'
met
ena-
aar-
zijn I
ligen) I
stort, I
ir in I
kwa- I
aar
ar-
or-
33
de
len
lag
iy
ï-
ir-
;se
li-
an
lat
en
iid
)0
«3
n
s-
n.
ie
m
sn
en
s-
□u
as
ad
gis-
i die
n in
deel
van
dat, nu de werknemers offers moeten
brengen, het moment daar is om voor
hen zeggenschap in de bedrijven door te
voeren.
In Genève zou dan beslist kunnen
worden om vertegenwoordigers van het
Palestijnse bevrijdingsfront als volwaar
dige gesprekspartners aan het overleg te
laten deelnemen, aldus Moynihan. Deze
Amerikaanse positie die gedurende de
afgelopen tien dagen geleidelijk aan ge
stalte heeft gekregen, weerspiegelt de
vrees van ook andere VN-dipiomaten,
dat het huidige Veiligheidsraaddebat uit
loopt op een verstarring van de weder
zijdse standpunten.
zeer een militaire beslissing zal brengen,
maar eerder politieke invloed zal heb
ben. Het gebruik van nucleaire wapens
zal de tegenstander moeten dwingen zijn
voornemens te veranderen, zijn aanval
af te breken, en zich terug te trekken.
De reactie van het Atlantische bond
genootschap moet verhinderen dat het
tot een langer durende strijd komt op
het grondgebied van de Bondsrepubliek,
want een dergelijke strijd zou datgene
>nd
)zin I
Ier-
zaal I
ter-
iren
ken,
3 en
van
i de
zal
Ook de Nederlandse PvdA-delegatie,
onder leiding van premier Den Uyl en
fractieleider Ed van Thijn, staat op dat
standpunt. Dit bleek gisteravond in het
Deense Helsingör tijdens de slotbespre
king van de conferentie van socialisten
leiders uit geheel Europa. De Nederlan
ders kiezen daarmee voor een beleid dat
voor de christen-democraten en de libe
ralen hier nauwelijks aanvaardbaar is.
In die kringen wenst men immers wel
zo nodig het mes te zetten in overheids
uitgaven en sociale voorzieningen.
De Europese socialisten staan erop dat
me-
voor
De
De Westduitse minister van Defensie
vreest echter dat in dat geval van de
Bondsrepubliek niet veel meer overeind
zal staan. In de 100 kilometer brede
strook ten westen van de DDR en Tsje-
cho-Slowakije leeft bijna 30 percent van
de Westduitse bevolking. Bovendien
heeft 25 percent van de Westduitse in
dustrie daar haar standplaats.
Dat dit op internationale schaal staat
te gebeuren is waarschijnlijk, aangezien
de socialisten in grote delen van Europa
momenteel aan de macht zijn. De confe
rentie in Helsingör besloot verder om tot
een min of meer blijvend overleg te
komen tussen de Westeuropese socialis
ten en de meer marxistisch gekleurde
partijen in landen waar socialisten de
enig toegelaten partij vormen. Te den
ken valt daarbij aan o.a. Tanzania, An
gola (MPLA), Costa Rica, Mexico en
Venezuela.
Besloten is om de socialistische partij
en uit de twee laatstgenoemde landen al
op de volgende bijeenkomst, over onge
veer een jaar in Den Haag, uit te
nodigen. Via deze contacten hoopt men
de rol van het democratisch-socialisme
in de wereld te versterken.
De leiders werden het niet helemaal
eens over de economische politiek die zij
wensen na te streven. De conferentie
bracht aan het licht dat de Westduitse
SPD alleen staat met het vrijwel accep
teren van het (liberale) marktmechanis
me, waarbij industrie en consument mo
gen bepalen wat er geproduceerd wordt.
Bondskanselier Schmidt en partijvoorzit
ter Willy Brandt moesten ervaren hoe
de andere leiders algemeen vroegen om
meer invloed van de overheid.
De grote multinationale ondernemin
gen hebben het volgens Wilson (Enge
land), Palme (Zweden), Mitterrand
(Frankrijk), Soares :Portugal), Gonzales
Het Amerikaanse maandblad Esquire
van december was gewijd aan „Great
American Things”, aan datgene dus wat
Amerika groot heeft gemaakt of karak
teristiek is voor Amerika. Een keuze -
commissie bleek 32 dingen te hebben ge
vonden die Amerika kenmerken, en heeft
daar aparte hoofdstukjes over laten
schrijven. Ik vertaal ze voor u, en ver
deel ze voor het gemak even onder in
rubrieken.
ETEN EN DRINKEN:
De appeltaart, Coca-Cola, mais, Bour
bon (Amerikaanse whisky), gebraden kip.
GEBRUIKSVOORWERPEN
Wapens, spijkerbroeken, de mink-coat,
d» auto.
BEGRIPPEN:
Mams (Mom), Paps (Dad), de vlag.
BEROEPEN:
De privé-detective, de schooljuf en de
psychiater (toen een bevriende hoogleraar
in Amerika arriveerde om daar in zijn
jonge jaren te gaan studeren, was het
eerste wat een Amerikaanse vriend aan
hem vroeg: „Heb je al een dokter en een
psychiater?”).
AMUSEMENT:
Broadway, de joodse komiek, de zin
gende cowboy, jazz.
COMMUNICATIE:
De tv en de poll (h’et kijk- en luister
onderzoek).
LICHAMELIJKHEID
Puberteit en maagaandoening.
SPORT:
Baseball.
SUB-CULTUUR:
„Een stuk herkenbaarheid” (vertaling
van „Viable solutions”, dat weer staat
voor „een stuk taalbederf”), en het lastig
vertaalbare „comball”, dat misschien nog
het best te vertalen valt met „lulligheid
kent geen tijd” (Gert en Hertalen vallen
daaronder, evenals „de Big van het Re
giment”, althans dat denk ik). Resteert
nog de backyard, de achtertuin.
Al deze dingen en mensen bij elkaar
vormen volgens Esquire de Great Ameri
can Things, die de American Way of Life
bepalen.
EIGEN VOORDEUR:
Het is natuurlijk wat aanmatigend om
voor een zoveel kleiner land als Neder
land evenveel typerende zaken te willen
vinden als voor Amerika, maar daar staat
tegenover dat wij al ver voor 1492 ont
dekt werden en dus al langer bezig zijn.
Hier volgen de 32 zaken die voor ons en
ons vaderland kenmerkend zijn, althans
in mijn ogen:
Zoute haring;
Kroket;
Beschuit (er bestaan wel buitenland
se imitaties, maar de echte brosse be
schuit is typisch Nederlands);
Speculaas;
Drop (met name de zoute drop);
Melk (Nederland herbergt het groot
ste aantal koeien per vierkante kilo
meter in de wereld; we zijn nog
steeds gigantische melkdrinkers);
Jenever (in det buitenland ook wel
bekend als Genever);
Tabak (sigaren, pijptabak, de tabaks-
markt)
Fiets en niet te vergeten de fiets
tas);
Bril (het valt buitenlanders altijd op
dat zoveel Nederlanders een bril dra
gen);
Klompen (het valt Nederlanders al
tijd op dat buitenlanders zo vaak
klompen kopen);
Koninklijk Huis (inclusief de optocht
op de verjaardag van koningin Ju-
het bordes van paleis
Volgens het weekblad Time is het
boek van auteur George McMillan
voor een deel gebaseeerd op getuigen
verklaringen van de vader, de twee
broers en de zuster van James Earl
Ray. Voor hun vertellingen hebben ze
8850 dollar gekregen.
Er werden geen overlevenden meer
aangetroffen. Drie lichamen werden
mee naar boven genomen, geïdentifi
ceerd voor zover dat mogelijk bleek en
begraven.
De mogelijkheid bestaat dat men niet
zal trachten de doden of wat daar nog
van over is te bergen, maar dat de mijn
zal worden afgesloten.
In Amerikaanse politieke kringen
gaan onbevestigde geruchten dat Was
hington druk op Israel begint uit te
oefenen om een Palestijnse staat aan de
westelijke oever van de Jordaan en in
de Ga?a als onvermijdelijk te aanvaar
den. Hierbij zou Israel voor ogen wor
den gehouden dat er op de lange duur
grote gevaren verbonden zijn aan een
blijvende afwijzing van een rol voor de
Palestijnen in de onderhandelingen.
Niets wijst er echter op dat Israel ge
voelig is voor deze argumenten.
De Amerikaanse regering heeft inm
dels in principe besloten Israel bi
twee miljard dollar aan economische
militaire hulp toe te zeggen voor
komende fiscale jaar. Israel wacht e
ter nog steeds op een goedkeuring i
het Congres van een voor 1976 gevra;
de 2,24 miljard dollar (ongeveer de h
van het totale bedrag dat de Aim
kaanse regering heeft gereserveerd v
buitenlandse hulp). De Israëlische p
mier Rabin brengt later deze maand
bezoek aan president Ford waar
hulpverlening opnieuw ter sprake
komen.
hoge functionarissen het zwijgen op te
leggen, want zij zijn het die de bron van
de lekken vormen.
Inmiddels hebben kranteuitgevers la
ten weten dat zij van plan zijn de
rechtmatigheid van het regeringsbesluit
voor de parlementscommissie voor bui
tenlandse zaken en staatsveiligheid te
bestrijden.
NEW YORK. De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties,
Moynihan, heeft gisteren in een opvallend gematigde redevoering de
Veiligheidsraad gevraagd te voorkomen dat „het kader van de onderhan
delingen vernietigd wordt door het aannemen van resoluties die geen
gemeenschappelijke basis voor onderhandelingen meer overlaten.” Moyni
han stelde voor eventuele veranderingen in de opzet van de onderhande-
in geheel Europa op korte termijn
dezeggenschap wordt gerealiseerd
de werknemers in de bedrijven.
Zweedse premier Olof Palme oogstte
algemene instemming met zijn betoog
De datum is vastgesteld door het per
manente comité van de Noordvietnamese
nationale vergadering en de raad van de
voorlopige revolutionaire regering van
Zuid-Vietnam.
Het besluit volgt op de ratificatie van
de documenten, die zijn opgesteld op de
conferentie over de hereniging van Viet
nam welke in november in Saigon is
gehouden.
laten doodlopen in een handhaving van
de status quo.
hort I
2 de I
Fiat
om
Isle-
idat
rozig
(Spaans socialistenleider) en onze pre
mier Den Uyl te veel voor het zeggen.
Alleen via internationale actie van alle
overheden valt dit te doorbreken. Stren
ge planning door de overheid wensen de
Europese scocialisten echter ook niet. Zij
menen dat verdergaande medezeggen
schap van de arbeiders plus meer in
vloed van de overheid de wereldwijde
problemen waarvoor zij staan aankun
nen.
De Nederlandse delegatie kreeg giste
ren steun voor haar plan om toekomsti
ge bijeenkomsten op Europees niveau
voortaan meer besluitvaardigheid te ver
lenen. De Socialistische Internationale
gaat daarbij een rol spelen, zodat er een
soort van Europese sectie ontstaat die
regelmatig bijeenkomt. Rond de jaarwis
seling wil de Partij van de Arbeid zo’n
internationale linkse top in Den Haag
organiseren.
De conferentie heeft verder het pro
bleem van de verhouding tussen socialis
ten en communisten besproken. In Italië,
Spanje, Portugal en ook Frankrijk be
staan sterke communistische partijen.
Deze situatie dwingt de socialisten daar
om met groepen tot een zekere samen
werking te komen. De communisten rea
geren hier echter zeer verschillend op.
In Italië zoeken zij liever samenwerk'n"
met christen-democraten; in Frankrijk
accepteren ze daarentegen de socialisten
wel graag als partners.
„Eén internationale lijn trekken is in
zo’n situatie moeilijk. Daarom hebben
en de
zou
wij besloten ieder op passende wijze de
communisten tegemoet te treden. Daar
bij zullen wij overal eisen dat een
democratische regeringsvorm het resul
taat van die samenwerking moet zijn”,
aldus Van Thijn.
Bondskanselier Helmut Schmidt en de
leider van de Franse socialisten Francois
Mitterrand kibbelden tijdens de'perscon
ferentie met elkaar over deze zaak.
Schmidt keerde zich tegen samenwer
king met communisten. Mitterrand zette
uiteen dat in zijn land communisten de
steun genieten van de vakbeweging. Hij
accepteert die communisten als socialis
tische politicus omdat zij met behoud
van de democratie de solidariteit van
alle werknemers mogelijk maken.
De Spaanse socialistenleider Gonzales
stelde zich ten slotte onverbiddellijk af
wijzend op tegenover de bewindvoerders
in zijn land die met de gedachte lijken
te spelen om wat meer democratie toe
te staan. De Spaanse socialisten, vere
nigd in de PSOE, zullen geen plaats in
de Cortez (soort van parlement) inne
men wanneer hun die zou worden aange
boden. „eerst moeten namelijk alle de
mocratische rechten die wij in de andere
Europese landen kennen ingevoerd zijn”.
Gonzales bracht met deze keiharde
afwijzing van het huidige bewind de
socialistenleiders in verlegenheid, die
willen afwachten of men in Spanje wel
licht geleidelijk aan de democratie gaat
invoeren.
NEW YORK. (AFP) James Earl
Ray, schuldig bevonden aan de moord
op dominee Martin Luther King in
1968, heeft zijn aanslag vier jaar
voorbereid, aldus blijkt uit een uit
treksel uit een boek dat in het najaar
verschijnt.
gen, wordt afgeleid dat de MPLA h
offensief in alle hevigheid gericht h<
op het zuidelijk front, dat wordt ver
digd door de Unita en vermoedelijk
nog steeds door Zuidafrikaanse een
den.
De regering-Vorster was gisteren 1
een om de Zuidafrikaanse be trokken I
in de Angolese oorlog te bespreken. JS
hoopt in Johannesburg dat het bez
van de Amerikaanse minister van E
tenlandse Zaken, Kissinger, aan Mosh
de kwestie Angola ten goede zal kom
In Unita-kringen werd gisteren ver
men dat men niet van plan is met
MPLA te onderhandelen zonder de a
wezigheid van het FNLA.
De Britse Daily Express meldde gis
ren dat een twintigtal huurlingen
Groot-Brittannië vanuit Londen n
Angola is vertrokken om tegen
MPLA te vechten.
HONGKONG. (AFP) In Noord- en
Zuid-Vietnam zullen zondag 25 april al
gemene verkiezingen worden gehouden
voor een nationale vergadering, waarin
beide delen vertegenwoordigd zullen
zijn, zo heeft Radio-Saigon gisteren
meegedeeld.
De bedoeling zou zijn dat de coalitie
werd gevormd door de MPLA
Unita. De eerste man van het land
dan de leider van de MPLA, Agostinho
Neto, en de tweede man die van de
Unita, Jonas Savimbi, moeten worden.
Men zou dus de derde beweging, de
FNLA, die thans in de strijd met de
troepen van de MPLA in het noorden
grote verliezen lijdt, geheel willen uit
sluiten.
Uit berichten die in de Zuidafrikaanse
hoofdstad Johannesburg zijn opgevan-
vernietigen wat men wil verdedigen, al
dus het witboek. Leber ondersteunt met
deze opvatting de visie van de voormali
ge Amerikaanse minister van Defensie,
James Schlesinger, die eveneens het ge
bruik van nucleaire wapens als af-
schrikkingsmiddel niet van de hand
wijst.
Desondanks luidt de officiële politiek
van Washington dat Europa zich moet
instellen op een maandenlang durende
conventionele oorlog.
LOESAKA. (Reuter en AP) Een
aantal gematigde Afrikaanse landen
heeft in geheime besprekingen, aldus is
gisteren in Zambia vernomen, een nieuw
plan opgesteld voor een coalitieregering
in Angola. Ook is het de bedoeling dat
alle buitenlandse troepen uit Angola
worden teruggetrokken.
HELSINGÖR. De leiders van acht
tien democratisch-socialistische partijen
uit Europa zijn ertegen dat het mes
wordt gezet in de uitgaven van de
overheid, ter sanering van de economi
sche situatie. Zij verwachten algemeen
dat het aantrekken van de bedrijvigheid
nauwelijks samen zal gaan met vermin
dering van de werkloosheid. Daarom mo
gen sociale voorzieningen en overheids
budgetten niet worden aangetast.
In de Israëlische pers is gisteren f
kritiek geleverd op het besluit van
regering om de censuur uit te brei'
liana langs
Soestdijk);
Sinterklaas (en
stoomboot enz.)
Het calvinisme (Staphorst, GPV, niet
zwemmen op zondag);
Cabaret (conference-liedje-conferen-
ce, Wim Kan en alle anderen);
Walletjes (sekstheaters, rood ver
lichte etalages);
Het bruine café;
De woonboot (met name in de stads
grachten);
De Amsterdamse grachten (inclusief
de grachtenhuizen en de rondvaart
boten)
De bollenvelden (tulpen, bloemslin
gers op de neuzen van auto’s);
De polders (dijken, Afsluitdijk, fe-
bruariramp, zee hoger dan land);
Het omroepbestel (VPRO, EO);
23. De 17e-eeuwse schilderkunst (Rem
brandt, Rijksmuseum);
24 De diamantslijperij
Elfstedentocht (Reinier Paping, maar
verder ook: Ard Schenk en Sjoukje
Dijkstra);
26. Voetbal (Nederland heeft de meeste
voetballers per vierkante kilometer in
de wereld; Cruijff, Ajax);
27. Korfbal;
De eigen voordeur (met eigen brie
venbus)
29. ’s Avonds de gordijnen open;
30. Het begrip gezelligheid;
31. De windmolens;
32. Broodjeswinkels (broodje half-om).
naar een resolutie die aanvaardbaar is
voor de meeste gedelegeerden, zij het
niet voor de Verenigde Staten. Dit zou
Washington isoleren en de rol van de
Verenigde Staten in verdere onderhan
delingen het zij in Genève, het zij door
middel van minister Henry Kissingers
„pendel-diplomatie”, ondermijnen.
Syriërs kan het daarentegen niet veel
schelen hoeveel landen de resolutie steu
nen en of de Verenigde Staten van een
veto gebruik maakt. Zij achten het hui
dige debat in een internationaal forum
op zichzelf al als een propaganda-over -
winning. Bovendien heeft Syrië nog een
troefkaart achter de hand een weige
ring om het mandaat voor de VN-
troepen in de heuvels van Golan te
verlengen.
Cairo stelt zich op het standpunt dat
een veto voorkomen moet worden om
een conferentie in Genève niet in gevaar
te brengen. De grootste vrees van alle
Arabieren is echter dat Israel erin zal
slagen om de Geneefse conferentie te
I
,;S
