Groot bemiddelingsoffensief in Libanon
Weg naar Hoeambo zou
vrij zijn voor MPLA
Sensatie rond
Vooruitgang in richting van
ontvoering
nieuw SALT-akkoord gemeld
Louis Hazan
Ford: negen percent
Toestand in
Spanje rustig
meer voor defensie
Hoge Franse
officieren
weggestuurd
Meuser zou moeten zwijgen
R
3a
VOORSPELLING
Na verovering Angolese stad Cela
Gesprek Kissinger-Breznjev in Moskou
OVERLEVEN
AMERIKAANSE BEGROTINGSCIJFERS
OOK TEGENOVER SENAATSCOMMISSIE, VINDT LOCKHEED
TERLOUW STELT
VRAGEN OVER ANS
Wilson wil gesprek
met premier Ijsland
door mco
scheepmaker
1
3
1976
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG
JANUARI
22
teil
erd
iers
lam
eerd
;ram
ligen
vacy
tbaar
water
leden
Hevige gevechten
Afgewezen
Weer Israëlische waarschuwing
aan Syrisch adres
is via Washington naar Syrië ge
likt
Peres wilde niet aangeven onder wel-
Henry Kissinger en Leonid Breznjev by het begin van hun besprekingen.
(Van onze speciale verslaggever)
De
Antoine
on-
(Van onze Haagse redactie)
mene
teren
onfe-
tuurd
Za-
eroep
spoed
•kloze
ver-
i een
:eerd,
kilo
en te
parij
DEN HAAG (ANP). Fractievoorzit
ter Terlouw (D’66) wil van staatssecreta
ris Klein (Onderwijs) weten, waarom de
ANS-waarnemingen niet langer worden
gefinancierd.
de Zaïrese president Moboetoe en
zijn Angolese coalitiepartner van
Meuser wilde echter niet zeggen wat
voor verbinding dat was, „omdat ik niet
Jijme-
stoken
.at de
•pgelo-
t in
hun
hun
fris-
nbe-
•ich-
aan.
de
om-
k te
:rm
;n te
en
;ren
rer-
tot-
tar-
De
link
ge-
erse
ipa-
uw-
;ren
nu-
jge-
:org
de
lij-
'up-
>ko-
iuizen
o me-
licita-
est in
ollici-
vra-
n van
:e on-
chefs
slgië,
-land
r de
met
•yna-
‘bben
eger-
ig en
geza-
sers.
leeft
■pen
cker
1 en
wee
de
veg-
ijrij-
zie-
lardi-
in de
laten
ver-
kos-
at de
enlijk
ieder
tander
;d van
-jarige
leed al
Sir
n team
ranker
van de
et me
en col-
laatste
oek in
SANKTMORITZ. Fred C. Meuser,
vroeger vertegenwoordiger van de Ame
rikaanse Lockheed-vliegtuigfabrieken in
Europa, is door deze fabriek op het hart
gebonden geen verklaringen af te leggen
tegenover de Amerikaanse senaatscom
missie voor multinationale bedrijven.
Deze commissie onderzoekt thans of, zo
ja aan wie, en hoeveel steekpenningen
in Europa zijn uitbetaald. Na enkele
ontkenningen van Meuser, recentelijk
door Lockheed te zijn benaderd, gaf hij
toe „een verbinding” te hebben.
schuwing van de Amerikaanse minister
Kissinger tegen elke buitenlandse inter
ventie in Libanon, wordt hier beschouwd
als aan het adres van Syrië gericht.
Israel zal niet als eerste troepen naar
Libanon sturen, zo luidt de redenering.
De totale uitgaven worden op 394,2
miljard dollar geraamd. De inkomsten
zullen daarbij 43 miljard dollar achter
blijven. Het begrotingstekort in het lo
pende jaar zal vermoedelijk op 76 mil
jard dollar uitkomen. Niet alleen aan de
defensie zal aanzienlijk meer worden
uitgegeven, maar ook aan pensipenen en
sociale voorzieningen, namelijk 137,12
tegen 128,52 miljard dollar.
Daarentegen wil Ford de hulpverle
ning aan andere landen met 550 miljoen
dollar verminderen tot 5029 miljoen dol
lar. Aan de voedselvoorziening van de
armen zal het komende begrotingsjaar
De spanning in Jeruzalem is toegeno
men sinds twee divisies van het Pales
tijnse bevrijdingsleger vanuit Syrië Li
banon zijn binnengetrokken om de mos-
lim-strijd tegen de christen-falangisten
te ondersteunen. In politieke kringen in
Jeruzalem wordt de kans op een Israë
lisch ingrijpen groot geacht. De waar-
met
met
het FNLA, Holden Roberto.
WASHINGTON (Reuter). Het voor
naamste kenmerk van de begroting voor
de Amerikaanse overheidsuitgaven in
het op 1 oktober beginnende begrotings
jaar is een aanzienlijke verhoging van
de uitgaven voor de defensie. President
Ford wil daaraan 101,1 miljard dollar
besteden, dat is negen percent meer dan
er voor het lopende begrotingsjaar voor
was uitgetrokken.
Lek
KLM
kzame
tslaan
i nister
p om
rere-
rieeft
'oor-
De
de
s in
i be-
i het
Ai,
LOESAKA (Reuter, UPI). Radio-
Loeanda heeft gisteren gemeld dat
MPLA-troepen de belangrijke stad Cela
hebben ingenomen, waardoor de weg nu
open ligt voor een opmars naar Hoeam
bo, hoofdstad van de Unita. Intussen
verblijft Jonas Savimbi, leider van de
Unita, in Kinsjasa voor besprekingen
sident Robert Waters, zelfmoord heeft
gepleegd, twee weken voordat hij moest
getuigen voor de senaatscommissie.
De heer Meuser deelde overigens mee
zich niet bijzonder druk te maken over
de geuite beweringen van de ex-Oosten-
rijker Ernest Hauser, die thans een felle
aanval heeft geopend op de man die
hem in Duitsland aan zijn baan voor
Lockeed heeft geholpen, de vroegere
minister van defensie Strauss.
„Ik wacht wel af tot we een totaal
beeld hebben”, aldus Meuser. „Ik heb
geen cent steekpenningen betaald, en de
bewijzen van het tegendeel zijn tot dus
ver nog niet geleverd. Laten ze (de
senaatscommissie - red.) daar eerst maar
eens mee komen”.
De IJslandse regering heeft aan twee
parlementscommissies gevraagd om ter
zake advies uit te brengen. Het betreft
de commissie voor buitenlandse betrek
kingen en de commissie voor de territo
riale gebieden. Van de aard van het
advies zal afhangen of, en zo ja wan
neer, Hallgrimsson naar Londen zal
gaan.
Inmiddels heft de IJslandse kust
wacht geconsateerd dat alle Britse fre
gatten zich buiten de 200-mijlszone be
vinden. Op het dreigement van de Britse
minister van buitenlandse zaken, James
Callaghan, dat de fregatten onverwijld
zullen terugkeren als de Britse trawlers
door de IJslandse patrouilleboten wor
den lastig gevallen is in Reykjavik niet
officieel gereageerd.
MOSKOU (Reuter, AFP). In Mos
kou is gisteren, volgens Amerikaanse
zegslieden, vooruitgang gemaakt in de
richting van een doorbraak in de be
sprekingen over een nieuw SALT-ak-
koord. Breznjev en Kissinger hebben
gisteravond wijzigingen op hun oor
spronkelijke voorstellen inzake de Russi
sche „backfire bommenwerper” en de
Amerikaanse „cruise missile” besproken.
.UJHdtk/J. ia W, E i I
Deze nieuwe wapens vallen niet onder
het voorlopig akkoord van Vladivostok,
waarin voor elk land een „plafond” van
2.400 raketten en bommenwerpers met
kernlading werd overeengekomen.
Kort na de aankomst van de Ameri
kaanse bewindsman had hij gisteren in
het Kremlin een gedachtenwisseling van
PARIJS (DPA). Op voorstel van de
minister van defensie, Yvon Bourges,
heeft de Franse ministerraad gisteren de
58-jarige vice-admiraal Antoine Sangui-
netti ontslagen en hem vroegtijdig met
pensioen gestuurd.
De marine-officier uitte de laatste tijd
herhaaldelijk in het openbaar kritiek op
de verhoudingen binnen de strijdkrach
ten en de regeringsmaatregelen. In dit
licht bezien komt zijn ontslag niet
verwacht.
Onlangs sprak Sanguinetti in een in
terview over de netelige omstandigheden
waarin de hogere officieren zich zouden
bevinden. Ook keerde hij zich tegen het
nieuwe Franse officiersstatuut en uitte
zeer scherpe kritiek op de legering, zon
der daarover eerst te hebben gesproken
met zijn meerderen.
Het Franse persbureau AFP sprak
niet van ontslag maar zei dat de minis
terraad Sanguinetti op „non-actief” heeft
gesteld. De maatregel werd officieel
„van tijdelijke aard” genoemd.
Ook twee andere hoge militairen zijn
met vroegtijdig pensioen gestuurd. Het
zijn de generaals Jacques de Bollardière
en Francois Binoche. De eerste omdat
hij de Franse kernpolitiek veroordeelde,
de tweede omdat hij gesproken heeft
van „het Duitse gevaar”.
PARIJS (DPA). De spectaculaire
ontvoering van Louis Hazan, algemeen
directeur van de platenmaatschappij
Phonogram in Parijs, een dochteronder
neming van Philips, heeft gisteren een
sensationeel slot gekregen.
jom rf -.(gdw 9it>
De financiële en verkoopdirecteur van
de onderneming, Daniel Vergnes, beken
de na een verhoor van 36 uur van het
ontvoeringsplan op de hoogte te zijn
geweest. Hij verschafte de leider van de
ontvoerder, zijn vriend Hugo Brunini,
nuttige inlichtingen voor het welslagen
van de ontvoering.
De ontvoering had 31 december vorig
jaar plaats. Zeven dagen later werd
Hazan in een huis bij Chartres gevon
den. Brunini kon al op 8 januari aange
houden worden.
Vergnes bekende ook, dat leden van
de bende ontvoerders op kosten van
Phonogram een vervalste cheque voor
3,5 miljoen francs geïncasseerd hebben.
Vergnes heeft zich voor de vorm sa
men met Hazan laten ontvoeren. Na
enkele honderden meters wed hij vrijge
laten. Hij nam deel aan de onderhande-
lingen met bendeleider Brunini, die een
losgeld van 15 miljoen francs vroeg.
Twee leden van de bende, die 6 janua
ri op de Place de la Bastille in Parijs de
som in ontvangst wilden nemen, zijn bij
die gelegenheid aangehouden. Nadien
zijn nog vier medeplichtigen gearres
teerd. Vier bendeleden zijn nog voort
vluchtig.
REYKJAVIK. De IJslandse premier
Hallgrimsson heeft gisteren van zijn
Britse collega Wilson officieel de uitno
diging gekregen om in Londen over de
kabeljauwoorlog te komen praten. Er is
in Reykjavik nog geen beslissing geno
men of de uitnodiging zal worden aan
vaard.
Hij heeft de staatssecretaris schrifte
lijke vragen gesteld over de ANS-sate-
liet en vraagt op grond van welke advie
zen de waarnemingen worden stopgezet.
Ook wil het Kamerlid weten of het
Amerikaanse bureau voor de ruimte
vaart (NASA) nu waarnemingen met de
ANS gaat verrichten.
De twee voornaamste posities van de
christenen buiten Beiroet zijn gisteren
door troepen van het Palestijnse bevrij
dingsleger veroverd. Het gehele gebied
rond Akkar in het noorden van het land
is eveneens in handen van Palestij nen
en moslims en in de Bekka-vallei woed
den gisteren bij het vallen van de avond
hevige gevechten tussen het Libanese
leger en acht- a negenduizend militairen
van het Palestijnse bevrijdingsleger.
De christenen zijn teruggedrongen tot
in de heuvels ten noorden van Beiroet.
Verwacht werd dat de Palestijnen hen
daar zullen achtervolgen of een aanval
zullen openen op de stad Zahle.
m x w v
ir
De Libanese luchtmacht maakte na
(enkele verkenningsvluchten bekend, dat
alle overheidsgebouwen 'en politieposten
in de christelijke steden Zghorta en Deir
al-Ahmar in handen zijn van de Pales
tijnen en dat de straten van deze plaat
sen bezaaid liggen met lijken. In de
havenstad Sidon hebben de Palestijnen
eveneens de overheidsgebouwen in han
den.
MADRID (UPI, AP, Reuter). Het
aantal stakingen en demonstraties in
Spanje was gisteren na het harde
optreden van de politie tegen een beto
ging in Madrid dinsdagavond wat
verminderd.
De politie verrichtte gisteren enige
tientallen arrestaties onder mensen die
als aanstichters van de stakingen wor
den genoemd. In Madrid zouden nu nog
60.000 mensen staken, terwijl dat er
vorige week ruim driemaal zo veel wa
ren. In het mijngebied in Asturië zouden
nog 20.000 mijnwerkers het werk nog
niet hervat hebben.
De Zwitserse regering heeft een ver
bod op wapenuitvoer naar Spanje, dat in
april j.l. werd opgelegd, ingetrokken. In
antwoord op vragen uit het parlement
zei de regering dat de toestand in Spanje
sinds april belangrijk is verbeterd.
Premier Arias Navarro heeft gisteren
laten weten dat hij deze zomer een
referendum wil houden met het doel het
huidige conservatieve parlement te reor
ganiseren en „tot een waarachtiger
volksvertegenwoordiging te maken”. Op
28 januari zal hij officieel om het refe
rendum vragen.
Bij zijn huis hoort 16 hectare land,
waarvan elf hectare bos, omdat er op
het Uur X voldoende hout moet zijn voor
de kachel. Ook beschikt hij over een
weide, waarop te zijner tijd schapen en
varkens hun eigen overlevingstheorieën
aan de werkelijkheid kunnen toetsen. Hij
schafte zich een ploeg en een freesma
chine aan, en een noodaggregaat om
stroom op te wekken. Hij heeft een hele
kennel met doggen, en in de kelder bouw
de hij een voorraadkamer, een werk
plaats en een meubelmakerij. Ook bouw
de hij al stallen voor de dieren die hij
in zijn Bunker van Nouch wil gaan hou
den. Inmiddels (sinds het artikel in Die
Welt is de catastrofe alweer zes maan
den dichterbij gekomen) zal hij de scha
pen, varkens, kippen en ganzen al wel
hebben aangeschaft. Rausch heeft uitge
rekend. dat een kip 250 eieren per jaar
legt, dus a's hij te zijner tijd voor zijn
vrouw, dochter (15 jaar), zoon (7 jaar) en
zichzelf drie eie’en per persoon per dag
wil hebben, heeft hij minimaal 17 kip
pen nodig. Een kip eet 40 kilo graan per
jaar, een halve hectare brengt duizend
tot 1250 kilo graan op, voldoende dus
voor 30 kippen. Zc leveren 7,5 schaap
18.000 liter melk, enzovoort enzovoort.
De wens te overleven (wat dan ook:
oorlog, concentratiekamp, een scheeps
ramp, het leven zelf) is bijzonder legi
tiem en daarom wi' ik geen van die
paniekerige Adelaiders lastig vallen over
hun primitieve reactie. Een heel ander
geval is de heer Wolfgang Rausch, over
wie Die Welt op 2 augustus 1975 bericht
te. De heer Rausch is 36 jaar en was vijf
jaar geleder nog autocoureur. Hij be-
o -r 4 r - O r* j j r*
reidt zich grondig voor op de Dag van
de Grote Catastrofe. Die catastrofe kan
een oorlog zijn, dé économie kan ineen
storten, en hijzelf kan failliet gaan. Wat
de oorlog betreft denkt hij niet alleen
aan de Russen maar ook aan een Afro-
Aziatische invasie. Hoe hij zich tegen
zo’n invasie denkt te beschermen? Hij
heeft een jachtvergunning, wapens en
1500 kogels klaarliggen. In totaal heeft
hij nu al 100.000 mark aan zijn over-
levingsveste uitgegeven („overleven is
geen hobby voor arme mensen”, geeft hij
toe).
4,7 miljard dollar worden uitgegeven
tegen dit jaar 5,6 mijljard. De gezond
heidszorg voor bejaarden gaat met 4
miljard dollar omhoog tot 21,88 miljard
dollar.
Ford heeft verklaard dat zijn begro
ting de Verenigde Staten op de weg
moet helpen naar een blijvend econo
misch herstel en naar een evenwicht
tussen uitgaven en inkomsten binnen
drie jaar. De verhoging van de defensie-
uitgaven die hij voorstelt acht hij mini
maal noodzakelijk.
De sociale voorzieningen zullen in het
komende begrotingsjaar volgnes Ford
83,56 miljard dollar vergen, 11 miljard
meer dan dit jaar. Om de stijging van
de uitgaven in volgende jaren te finan
cieren acht Ford het nodig dat de pre
mies worden verhoogd, te beginnen in
1977.
Over de eerste 16.500 dollar die de
Amerikanen verdienen, zullen ze 6,15
percent moeten gaan betalen. Op het
ogenblik bedraagt de premie 5,85 percent
over de eerste 15.300 dollar.
Zulke voorspellingen, waarin de aarde
vergaat of een bepaa’de stad zwaar zal
worden getroffen, duiken voortdurend
op zonder dat de voorspelling ooit uit
komt. Daar staat tegenover dat echte
rampen zelden of nooit voorafgegaan
worden door visioenen van zieners of
weerkundigen Ik kan me de verleiding
om aan zo’n visioen geloof te hechten
overigens wel indenken. Nee heb je, ja
kan je krijgen. Een paar jaar geleden
voorvoelde een collega-journalist, toen
het vliegtuig al wegtaxiede, dat het toe
stel met man en muis zou neerstorten, en
hij kreeg het zo benauwd, dat hij de
piloot ertoe wist te bewegen te stoppen,
waarna hij zonder zijn bagage uit het
toestel wegvluchtte Denkt u zich zijn
triomf eens in als het vliegtuig inder
daad was neergestort! Maar helaas het
stortte niet neer het steeg op, vloog en
daalde, iedereen kreeg zijn hapje eten,
niks aan de hand
alleen met Nederland te maken heb
gehad. Lockheed' heeft me zelfs gevraagd
aan dit contact geen ruchtbaarheid te
geven”. Hij is beslist niet van plan naar
Washington te reizen om daar voor de
senaatscommissie te getuigen. „Ook niet
als mij dat wordt gevraagd om slechts
één vraag te beantwoorden”, aldus Meu
ser.
Blijkens berichten uit de VS heeft de
controlecommissie voor het beurswezen
in de afgelopen week meer bewijzen
verzameld, waaruit zou blijken dat via
de heer Meuser steekpenningen van
Lockheed in Europa zijn gedistribueerd.
Het onderzoek is echter nog niet vol
tooid. Het wordt bemoeilijkt doordat
Lockheeds financiële directeur, vice-pre-
een
collega Gromiko
Kissinger
Sovjet-Unie zonder overigens Angola
te noemen niet te proberen voordeel
te behalen onder het mom van ontspan
ning.
Minister Gromiko gaf in zijn tafelrede
de verzekering dat zijn land zich aan
zijn akkoorden met de Verenigde Staten
zal houden. Hij drong er bij Kissinger
op aan geen geloof te schenken aan
beschuldigingen, dat Moskou met de
SALT-afspraken de hand zou lichten.
Wat de SALT-besprekingen betreft,
gaf Breznjev eerder op de dag te ken
nen, dat hij rekening hield met de
mogelijkheid dat men het niet eens
wordt over een nieuw akkoord.
twee en een half uur met Breznjev.
Tevoren hadden zij tezamen de pers
ontvangen. In bijzijn van de journalisten
varieerde de toon tussen Kissinger en
Breznjev van geamuseerdheid tot een
zekere scherpte.
Dit laatste werd kennelijk veroorzaakt
door de kwestie-Angola,
ïn een tafelrede aan een lunch die
zijn Russische collega Gromiko hem
aanbood, waarschuwde Kissinger de
Iedere man droomt op zijn tijd dat hij
zonder kleertjes aan met Sonja Barend
in bed ligt, maar slechts zeer weinigen
kennen aan die d.^om zoveel voorspel
lende kracht toe, dat zij hun tandenbor
stel pakken en zich op weg naar haar
huis begeven. Toch hoefde de huisschil
der John Nash uit de Australische stad
Adelaide maar een visioen te hebben van
aardbevingen en vloedgolven die Adelai
de zouden verwoesten, of duizenden in
woners maakten zich haartje-repje uit
de voeten en „overleefden” de ramp.
(Van onze redacteur in Jeruzalem Jaap van Wesel)
JERUZALEM. De Israëlische minister van Defensie, Simon Peres,
heeft gisteren voor de tweede maal binnen 24 uur Syrië gewaarschuwd
niet daadwerkelijk in de burgeroorlog in Libanon in te grijpen. Een
officiële Israëlische waarschuwing
stuurd.
Later vertrok Roberto naar Parijs,
waar hij wil proberen meer wapens te
krijgen voor het verzwakte FNLA.
Volgens Radio-Loeanda is ook de
plaats Santa Comba veroverd op troepen
van de Unita en van Zuid-Afrika.
Woordvoerders van de Unita bevestigen
dat bij Cela fel gevochten is, maar
beweren dat de MPLA, gesteund door
Cubaanse troepen, verpletterend versla
gen is. Cela ligt 400 km ten zuidoosten
van Loeanda en 150 km ten noorden van
Hoeambo.
Aan het noordelijk front zou de
MPLA de plaatsen Bela Vista en Zala
op het FNLA hebben veroverd.
Volgens berichten uit Zuid-Afrika ne
men de politieke spanningen daar toe,
nu Pretoria voor de keus staat: de
verliezen beperken en de naar schatting
1.200 Zuidafrikaanse militairen met ar
tillerie en pantsereenheden terughalen,
of het hoofd blijven bieden aan de
opmars van de MPLA met hét risico
Van vérdere escalatie én forse vërliëzëri.
De MPLA heeft Zaïre beschuldigd van
het bombarderen van steden in Hét dos
ten van Angola.
In een door de MPLA uitgegeven
militair communiqué staat dat drie ge-
vechtsbommenwerpers zondag de plaat
sen Cazombo en Loembala hadden aan
gevallen. Daarbij waren twee doden ge
vallen.
58-jarige vice-admiraal
Sanguinetti.
Het tragikomische is dat de familie
Rausch uit de behoefte om de catastrofe
te overleven, nu al tien jaar afziet van
een aangenaam lever: televisie, bioscoop,
schouwburg, op visite bij familie en
vrienden, het is er allemaal niet meer
bij. Alles is gericht op de toekomst. De
wijze waarop Rausch de Chinezen of de
Afrikanen denkt te overleven doet daar
bij nogal primitief aan en herinnert aan
de uitspraak die de conservatieve Ame
rikaanse senator Barry Goldwater in de
mond werd gelegd door de Amerikaanse
humorist Mort Sahl Op de vraag: „Wat
doen we als de Chinezen komen?”, zou
Goldwater geantwoord hebben: „Zet alle
huifkarren in een kring!” De intervie
wer v’-oeg aan Rausch: „Stel dat de
catastrofe zolang uitblijft dat u het niet
meer meemaakt?” Rausch antwoordde:
„Dat zou verschrikkelijk zijn”.
ke omstandigheden Israel tot ingrijpen
in Libanon zal overgaan. „Wij volgende
ontwikkelingen nauwkeurig”, was zijn
ontwijkend antwoord. Israel kan het
zich echter niet veroorloven dat ook
Libanon verandert in een land dat de
strijd met Israel zal aanbinden. Tot nu
toe mengde Libanon zich niet in de
Arabisch-Israelische oorlogen; een Israë
lische interventie zou daaraan een einde
maken.
Aan de andere kant zal de Israëlische
regering niet lijdzaam willen toezien hoe
de positie van de Palestijnen in Libanon
met steun van Syrië wordt versterkt.
De persbureaus Reuter en UPI mel
den, dat Libanon het voorstel van een zo
spoedig mogelijk te houden topconferen
tie van de Arabische Liga over de situa
tie in Libanon heeft afgewezen.
De Libanese regering zei, dat Syrië
inmiddels een groot bemiddelingsoffen
sief is begonnen.
Secretaris-generaal van de Liga, Mah
moud Riad deed maandag het voorstel
van de topconferentie. Waarnemers gelo
ven dat de meeste lidstaten niet zonder
meer aan een dergelijke bijeenkomst
mee zullen werken.
De Syrische minister van buitenlande
zaken, Abdel-Halim Khaddam kwam
gisteren in Beiroet aan met een groep
bemiddelaars. Ondertussen bracht ko-
ning Hoessein van Jordanië een bezoek
aan Damascus, waar hij met de Syrische
president Assad besprekingen voerde.
