SURINAMERS PRATEN MET GEMEENTE
OVER GEHANDICAPTEN:
AMSTERDAMSE STUDENTES
Hinkstapsprong
Poen en werk
Lepradag
Ideeën
Parkeren
fi
11
JANUARI
1976
V R IJ D A G
23
3
liBBBBBBBBBBBBBSBB
„EEN DISTEL kan even mooi
zijn als een sierplant, een knoestige
eik even mooi als een rechte beuk”.
Taal van plantenliefhebbers, zou je
zo zeggen. Jo met de banjo en Lien
met de mandolien. Het zijn,, inte
gendeel, woorden van vier studen
tes K. O. aan de Amsterdamse
Prof. Kohnstamm Academie. En
het gaat over gehandicapten.
ONDER REDACTIE VAN KEES TOPS
1
B.C-
WBiJB BB
Huizenoorlog’ in Bijlmer?
ook een
DIRECTEUR
J
Een voorbeeld van praktische aanpas
singen voor gehandicapten: een bank
werker kan in een rolstoel dan normaal
zijn apparatuur bedienen.
ver
meer
IAN-
ie in-
a an-
5 eer
ten.
i
Het is een raadsel hoe iemand het aan
durft een groot nieuw kantoorgebouw
neer te zetten. Het landelijke beeld is,
dat deze kolossen lange tijd, soms jaren,
leeg blijven staan. Amsterdam vormt
daarop geen uitzondering. Met name aan
de grachten worden veel kantoorpanden
te huur aangeboden. Niettemin worden
er nog steeds kantoorkolossen bijge
bouwd. Getuige deze foto’s van een kan
toorpand aan de Keizersgracht en een
kantorencomplex aan de Weesperzijde
bij de Amstel in aanbouw.
ges waarin wjj hier mogen wonen. Wij
zijn het niet eens met beoordeling naar
kwantiteit. Het gaat om kwaliteit. Als
een Surinamer in Nederland woont,
hier rustig kan leven en goed kan wer
ken, dan kan je niet spreken van een
probleemgezin.
„SAMEN STERK voor meer poen
en werk”. Onder dit motto wordt op
zaterdag 7 februari in Amsterdam
een grote manifestatie gehouden ter
bestrijding van de jeugdwerkloosheid.
DE GEMEENTE Amsterdam wil in
de periode tot 1980 de parkeertarie
ven in alle delen van de stad hebben
verdubbeld. Een voorstel van die
strekking wordt in een van de ko
mende raadsvergaderingen behandeld.
LUYKEN van de
Amsterdamse VVV heeft een nieuwe
toeristische term ingevoerd: het hink-
stapsprong-toerisme. Hij is tot deze
uitdrukking gekomen „bij het consta
teren van een nog steeds groeiende
hoeveelheid hondevuil in deze goede
stad”. De VVV-directeur pleit voor
het opleggen van forse boetes. Vol
gens hem zijn er concrete aanwijzin
gen „dat er voor velé tonnen aan
zakendoen verloren gaat omdat bui
tenlandse reisbureaus het op grond
van deze ergerlijke vervuiling af la
ten weten”. Een „hond-in-de-goot”-
actie lijkt hem onvoldoende, ondanks
de opvallende affiche met het op
schrift ,,’n Amsterdammer hoeperde-
poept niet op de stoep.”
„Daarnaast is de migratiestroom ge
stopt. Nu wordt het tijd om na te
denken en naar onze mogelijkheden te
zoeken. Het blijkt dat het bedrijfsleven
ons in bepaalde gevallen weert en dat
nu bestrijd. Het gaat namelijk in de
omgang met een gehandicapte niet om
die handicap, maar om de mens achter
die handicap. Als ik zit te praten tegen
iemand met verlamde benen, dan praat
ik niet tegen die verlamde benen maar
tegen de mens die ze heeft. Het is fout
om naar ui terlijke omstandigheden te
kijken.”
gedachte, zo bekent Mariken, die niet
begrijpt waarom hiervóór nog geen
krant heeft gereageerd. „Door het be
zoek aan Helio Mare is er in ons een
bewustwordingsproces op gang gekomen.
Er is inderdaad al een tendens merkbaar
om aan gehandicapten tegemoet te ko
men. Maar dan is deze nota toch be
doeld om die tendens voort te zetten.
Men moet proberen door de handicap
heen te kijken, zodat de gehandicapte
mens in de samenleving kan integreren.”
Of, zoals de nota het aan het slot zegt,
kijk niet naar de kruk of de rolstoel:
„Zie de mens en niet de hindernis, want
die is er niet van mens tot mens”.
de gemeente daar weinig aan doet. De
bereidheid bij het gemeentebestuur is
wel aanwezig, maar het ontbreekt daar
nog aan politiek lef”.
AAN HET SLOT van de nota merken
de Vier studentes dan ook terecht op dat
ze zich kunnen voorstellen „dat er wei
nig anders overblijft dan een lichte
wrevel over alweer zo’n ideale situatie,
met een handicap die passend is ge
maakt aan fictieve omstandigheden”. In
derdaad. Ik ken ook zo’n jongen en
daarvan zou ik niet graag zo’n soepele
dag beschrijven. Hoe komen ze ertoe?
Mariken van den Brink: „We zijn
gaan kijken in Helio Mare, een tehuis in
Wijk aan Zee. We hebben gesprekken
gevoerd met maatschappelijk werksters
en arbeids-ergo-therapeuten. Uit die ge
sprekken, en uit de situatie van de
kinderen daar, hebben we die dag opge
bouwd. We hebben niet een dag uit het
leven van een bestaand kind beschreven,
omdat dat zou stuiten op bezwaren van
ouders”.
EN DEZE WEEK is de Actiegroep
Huisvesting Surinamers bij de gemeente
op bezoek. Het nieuwe ultimatum van
2 februari wordt even vergeten. Van
de gesprekken hangt het verdere verloop
van de affaire af. Tot dan: geen „hui
zenoorlog”.
ACTIELEIDER MAATRIJK: „De Be
heersraad werkt bureaucratisch. Wij
hebben een andere aanpak van de pro
blematiek. Wij hanteren het conflictmo
del als dat nodig is. En wij worden
gesteund door onze achterban. Wij heb
ben het grootste deel van de Surinamers
achter ons staan”.
Het gaat de actiegroep er inderdaad
om, meer dan alleen het huisvestings
probleem op te lossen. De heer Maatrijk:
„Het gaat ook om werkgelegenheid. Om
alles bij elkaar. Wij willen een duidelijk
beleidsplan van de gemeente. Als het ge
sprek met de gemeente bevredigend is,
dan komen er geen acties. Maar als het
onbevredigend is, dan gaan we door.”
Aan welke acties denkt hij? „Aan alles
wat concreet is. Er is veel mogelijk, er
zijn veel zwakke plekken”.
’sffirrare#-
IN DEZE AFFAIRE, die overigens
niet alleen om huisvesting gaat, spelen
in grote lijnen vier partijen een rol: de
actiegroep, de Beheersraad Welzijnszorg,
de gemeente en de federatie van wo
ningbouwverenigingen. De leden van de
laatste wordt verweten dat zij in be
paalde gevallen geen Surinamers tot hun
woningen toelaten. De gemeente wordt
verweten dat zij zich in het algemeen
niet voldoende met de problematiek van
de Surinamers bezig houdt. En de Suri
namers zelf, tenslotte,zijn verdeeld.
De vier leden van de actiegroep zijn
werkzaam bij de Beheersraad (een stich
ting die zich bezig houdt met het wel
zijn van de Surinamers, voornamelijk in
EIGENLIJK IS HET enige verschil
tussen actiegroep en Beheersraad de
aanpak. De doelstellingen komen vrijwel
overeen. De heer Gopisingh van de Be
heersraad: „Er is onder de Surinamers
ongenoegen ontstaan, toen wij consta
teerden dat woningbouwverenigingen de
Gliphoeve aangrepen om elders in de
Bijlmer Surinamers te weren. En er is
ongenoegen door de maximale percenta-
De manifestatie volgt op een demon
stratieve optocht die zich om 13 uur
vanaf de Westermarkt in beweging
zet. Sprekers (onder wie een groot
aantal werkloze jongeren), cabaret
tiers en popgroepen vullen daarna in,
Krasnapolsky de tijd tot 24 uur. De
manifestatie is een initiatief van
NVV-Jongerencontact, het Algemeen
Nederlands Jeugdverbond, het Vor
mingswerk Jong Volwassenen, de or
ganisatie van jonge Surinamers DJF
en de actiegroep Minder Geschikt. De
eisen, die het initiatief comité ter be
strijding van de jeugdwerkloosheid
heeft opgesteld, worden de volgende
week bekendgemaakt.
WERELDLEPRADAG, zo is tijdens
een persconferentie in het Koninklijk
Instituut voor de Tropen meegedeeld,
valt dit jaar op zondag 25 januari.
Mariken: „Tijdens de gesprekken in
Helio Mare werden we geconfronteerd
met onze eigen houding ten opzichte van
het gehandicapt zijn. Het bleek dat ik
dezelfde houding had, als die. welke ik
De vermeende dreiging van die .oor
log” op zich al een wat beladen
woord is inmiddels afgenomen. Een
ultimatum, dat de actiegroep aan de ge
meente Amsterdam had gesteld voor be
tere huisvesting van Surinamers, is ver
lengd tot maandag 2 februari. „De ge
meente heeft gereageerd, zodat wij
hebben besloten eventuele actie af te
gelasten”, aldus actieleider Maatrijk..
Deze week zou de actiegroep om de tafel
gaan zitten met de gemeente om over de
problemen te praten.
toegezegd er bij haar leden op aan te
dringen, in het vervolg zonder meer
Surinamers toe te laten.
bloem”
ZATERDAG wordt in het pand van
de Stichting Wonen aan de Leidse-
straat 5 een tentoonstelling geopend
van de 52 inzendingen die zijn bin
nengekomen op de ideeënprijsvraag
voor „Het gat van Valkenburg”. Jon
Bluming, het maatje van Rijk de
Gooyer in enkele Nederlandse speel
films, die zijn sportschool aan de
Valkenburgerstraat heeft, opent deze
plannen- en diashow met een fikse
karateslag. Het is een initiatief van
de werkgroep Uilenburg, Rapenburg,
Valkenburg, die zich midden 1974
met succes tegen de bouw van een
bijna driehonderd meter lang univer
siteitsgebouw langs de IJ-tunnelweg
keerde. De ideeënprijsvraag had nu
ten doel een bij de buurt passende
bestemming te vinden voor het nog
steeds braakliggende stuk grond waar
dat gebouw zou komen. Met de win
nende ideeën gaat de werkgroep bij
het gemeentebestuur aandringen op
wijziging van het bestemmingsplan.
B. en W. denken er zelf over om de
Waterloopleinmarkt gedurende de
bouw van het nieuwe stadhuis te
verplaatsen naar „Het gat van Val
kenburg”. De tentoonstelling wordt
om 15 uur geopend en is daarna
tot 27 februari van maandag tot
en met vrijdag tussen 10 en 17 uur
toegankelijk.
de Bijlmer). Buiten dat dienstverband
staan de vier echter in hun aanpak
lijnrecht tegenover de Beheersraad.
Maatschappelijk werker S. Gopisingh van
de Beheersraad: „De actiegroep staat
geheel los van ons. Bij wijze van vrije
tijdsbesteding willen zij naast hun for
mele taak hier, iets voor de Surinamers
doen. Het gaat niet alleen om huisves
ting, maar ook om andere problemen,
zoals werkgelegenheid en begeleiding”.
Het is de bedoeling ieder jaar twee
duizend parkeermeters om te bouwen,
te beginnen in het stadsdeel dat
wordt begrensd door de De Ruyter-
kade, Westertoegang, Singel, Konings
plein, Herengracht, Amstel, Klove
niersburgwal Nieuwmarkt, Gelderse
Kade en Oostertoegang. Het voorstel
tot verdubbeling van de parkeertarie
ven houdt een wijziging van de Am
sterdamse Parkeergeld-verordening
in. Verhoging van de parkeergelden
én van de boetes bij fout parkeren
is volgens B. en W. nodig om het
geconstateerde dalende gemiddelde
bezettingspercentage van de meters te
compenseren.
Het gaat dat zal duidelijk zijn
allemaal om geld. De NSL, Neder
landse Stichting voor Leprabestrij
ding, heeft voor 1976 toezeggingen
gedaan voor gehele of gedeeltelijke
financiering van voornamelijk Afri
kaanse leprabestrijdingsprojecten tot
een totaalbedrag van een kleine 3,4
miljoen gulden. Het afgelopen jaar
legde de NSL voor dat doe] 1,6 mil
joen gulden op tafel. De stichting wil
in de toekomst nog meer het accent
gaan leggen op wetenschappelijk on
derzoek. De nadruk bij de bestrijding
moet volgens de NSL liggen op de
voorkóming van de ziekte. Het giro
nummer is 50500 t.n.v. Leprastichting
(NSL), Tropeninstituut, Amsterdam.
DAT IS zo ongeveer de strekking' van
de nota. Nog een citaat: „Mart is voor
ons een mens in de samenleving, terwijl
hij door de samenleving op de eerste
plaats als afwijkend wordt gezien en pas
in de tweede plaats als mens(De
maatschappij zelf moet zich in dit op
zicht meer flexibel opstellen. Dat doet
zij (nog) niet omdat ze de omgang met
de gehandicapte als een belemmering in
eigen ontplooiing ervaart”.
Het is eigenlijk niet
EEN DISTEL kan even mooi zijn als
een sierplant. Een knoestige eik even
mooi als een rechte beuk. „Wie mag
tenslotte bepalen, wat in de natuur de
ALS WE DE BERICHTEN mochten
geloven, dan had er eind vorige week
een ware „huizenoorlog” moeten losbar
sten in de Bijlmermeer. Die berichten
meldden de plannen van de Actiegroep
Huisvesting Surinamers aldaar, om en
kele honderden leegstaande flats te kra
ken, zodat deze beschikbaar zouden ko
men voor Surinaamse gezinnen die nu
nog bij andere gezinnen in de Bijlmer
inwonen. Een soort massale bezetting
dus.
INMIDDELS IS ER overleg op gang
gekomen. Vorige week vrijdag is er een
gesprek geweest tussen Beheersraad, ge
meente en woningbouwverenigingen.
Met, in grote lijnen, twee resultaten: de
gemeente heeft beloofd dat in „krepeer-
gevallen” oplossingen zullen worden ge
zocht, en de woningbouwfederatie heeft
„WE VONDEN HET zonde, dat al die
werkstukken normaal in de kast
dwijnen en dan door niemand
worden gelezen”, geeft Mariken van den
Brink als verklaring. „En wij vinden het
belangrijk dat onze mening wordt over
gedragen op andere mensen, omdat een
andere houding ten opzichte van ëen
gehandicapte noodzakelijk is. Het is voor
iedereen belangrijk, want iedereen heeft
wel een handicap, vroeger of later, en
dan moet hij zich afvragen: Hoe moet ik
ermee leven?”
Het gaat er in de nota met name om,
hoe de ander ermee moet leven. Er
wordt een beeld geschetst van een niet
bestaande elfjarige jongen, die aan beide
benen is gehandicapt, maar desondanks
vrij „normaal” door het dagelijks leven
gaat. Dankzij enkele technische tege
moetkomingen, maar vooral dankzij de
houding van de mensen om hem heen.
Het heeft weinig zin om het verhaal van
„Een woensdag uit het leven van Mart”
hier te gaan toelichten, want die dag
verloopt erg gladjes.
HET KLINKT wat wrang, distel en
knoestige eik, maar het is allemaal goed
bedoeld. De vier, Mariken van den
Brink, Anneke Hartgers, Lucia van
Leuffen en Els Straathof, hebben Zich
zes weken lang, twee dagen per week,
met de problematiek van gehandicapten
beziggehouden en hebben daar een nota
over geschreven, onder de titel „Weg
sluiten of opnemen”. Die nota, waaruit
bovenstaand citaat is gelicht, hebben ze
opgestuurd naar een aantal kranten en
tijdschriften en daarmee was het project
voor hen beëindigd.
Op het moment dat we Mariken van
den Brink bezoeken, lijkt het project
inderdaad beëindigd te zijn, want nog
geen krant of tijdschrift heeft iets met
de nota gedaan. En dat is wel begrijpe
lijk, want het is op het "eerste gezicht
schimmige literatuur. Kost voor vakge
noten, deels gesteld in doctorandussen-
proza, maar niettemin verzonden naar
kranteredacties en dus bestemd voor een
breed publiek.
IN HET VOORBEELD van de nota is
eigenlijk voornamelijk sprake van prak
tische aanpassingen. Mariken: „Inder
daad, omdat die voor iedereen gelden.
Een beschrijving van een algemene aan
passing is niet mogelijk, omdat die voor
elk kind anders is”. Het zijn trouwens,
volgens het studiegroepje, niét aanpas
singen, waaraan gehandicapten behoefte
hebben, maar tegemoetkomingen. Citaat:
„Het is niet alleen de stoeprand of de
draaideur waar je de gehandicapte over
heen helpt, maar het is je eigen houding
die bepaalt in hoeverre deze mens in
zijn mens-zijn tot zijn recht kan ko
men.”
„Een distel is
ZO
ili
