Aad
Boren en
deuvelen
SCHAREN
H l rn n T FE E T
UW NIEUWE HUIS
KAARTEN EN BLUFFEN
s
H&CUEFEHIJ
112-34-0
3®
Hu LT LU rP y 1
BE
F
8.
der Toorn:
van
&RRILLE SCHRIFT
TEn-in SCHRIFT
probleemoplosser
tips voor vrije tijd
1
KATTEN
door Frans van Sark
Tweezijdig kleven
ill
iilii
4:^'1
19 7 6
ZATERDAG
2 4
JANUARI
21
vsi
F J
Assistent van de hoofddirecteur
voor Gelddiensten van de PTT. Dat
is de officiële functie van de 54-
jarige Aad van der Toorn. Maar
men kan hem beter uitvinder of
probleemoplosser noemen. „Ik heb
hier grappig werk. Ik ben al jaren
lang bezig om min of meer nieuwe
dingen te verzinnen”, zegt de man,
die eens op het idee van het ant
woordt ummer kwam. Een idee
dat een wereldprimeur bleek en nu
is nagevolgd door België en Enge
land. Ook in de Verenigde Staten
bestaat er belangstelling voor het
antwoordnummer.
Machine-Idem
„Diepte" knoppen
R
F
I
W I i,
f
F"'''?
PTT-man bedenkt nieuw
schrijfsysteem voor blinden
fervente
en
Aad
■Mb-
I
ij
Aad van der Toorn (54 jaar) werkt sinds 1952 bij de PTT.
Daarnaast heeft h<j van alles en nog wat gedaan. Zo maakte hij
in 1956 een conversatieboekje in het Hongaars, Frans, Duits,
Engels, Spaans, Italiaans, Zweeds en Nederlands. „Meer dan
de helft van de Hongaarse vluchtelingen die hier in 1956
kwamen, hebben met behulp van mijn boekje Nederlands ge
leerd, terwijl ik zelf nog steeds geen Hongaars ken”, zegt hij.
Het brailleschrift, dat uit één tot zes
reliëfpunten bestaat met daaronder het
door v. d. Toorn ontwikkelde lettertype.
o o
o o
o o
o o
o o
sj a-
met
View Master heeft zijn kijker van
een nieuwe vorm voorzien. Het appa
raat is practisch helemaal rond ge
worden. Wat belangrijker is: de kij
ker is plezieriger voor het oog, want
er zitten een nieuw lichtscherm en
nieuwe lenzen in, die meer en beter
beeld geven (vooral wat dieptewer
king betreft). Bij de View Master kan
men sets krijgen: een stereocard (een
schijf, die met zeven stereobeelden,
een verhaal weergeeft), een zg. album
(rijk geïllustreerd) vertelt het verhaal
in een makkelijk leesbare tekst. Er
zitten drie schijven bij met elk zeven
beelden, die het verhaal aanschouwe
lijk maken. Er zijn allerlei verhalen
en onderwerpen verkrijgbaar.
r,
3
at
S. f
Voor hen, die meer willen weten van triktrak, kaartspelen, dobbelen of poke
ren kunnen we wijzen op enkele nieuw of opnieuw uitgegeven boekjes. „Het
kaartspel” van S. van Groningen beleeft al zijn vierentwintigste druk. Dat
bewijst wel, dat er grote interesse voor is. In het boekje vindt men de begin
selen van o.a. rikken, pandoeren, kruisjassen, klaverjassen, bridgen, zwikken,
canasta en pokeren. „Het kaartspel” is uitgegeven door Bigot en Van Rossum,
Blaricum, evenals „Dobbel- en pokerspelen” van Simon Pel. Hier treft men
allerlei zaken aan over wat men zoal kan doen met dobbelstenen, bijv, kassie 6
(hier keurig kasje 6 genoemd), Mexicaantje, jassie en poker. Bij Luitingh in
Laren verscheen van Charles H. Goren „Het grote backgammon triktrak boek”.
Het is een uitvoerig boek over dit waarschijnlijk al 5000 jaar oude backgam-
mon-spel. De basis-strategieën worden gepresenteerd, nuttig voor beginners en
gevorderden. 213 diagrammen en illustraties lichten de spelen (geënt op strate
gie, poker- en blufelementen) toe.
20
Verder bouwde Van der Toorn in de Haagse wijk Maria-
hoeve een aantal huizen van 7 kamers voor de prys van
24.000 gulden. Dat leverde hem wel een hoop trammelant met
de ambtenarij op, maar hij won. „Ambtenaren moet je met
amUtenaren bestrijden. Degene die het meeste papier produ
ceert, die wint het. En dat heb ik dan maar gedaan.” Zijn
eigen huis richtte hij in als modelwoning. Binnen één maand
kreeg hij zo 19.500 mensen over de vloer.
De PTT’er heeft alleen een HBS-opleiding. Maar daar is
hij niet rouwig om. In 1954 studeerde hij korte tijd aan de TH
in Delft. Maar toen de wetenschappelijk medewerker van
hem eiste dat een tekening met inkt werd gemaakt en niet
met potlood, kapte hij ermee. Dat werd in de praktijk allang
niet meer gedaan. Hij vond de eis onzin en stopte met de
studie.
«•gjsSS
Aad van der Toorn heeft boekjes samengesteld over brie
ven aan ambtelijke instellingen en over stellingen bij pro
moties. Twee titels: „Edellachtbare Heren. Naar aanleiding
van uw aanhalig schrijven kom ik als vrouw tot u om een
verzoeking”, en: „Peyton Place dient op de lijst van soft drugs
te worden geplaatst”.
„Op een goeie dag loop ik binnen bij
Akram, een pottenbakker in de Via
Dolorosa, de straat waar Jezus met het
kruis heeft gelopen. Die man had hon
derden sjablonen om allerlei figuren op
tegels aan te brengen. Akram zat naast
het startpunt van de kruisweg en schuin
tegenover hem zat een blinde bedelaar.
Die twee waarnemingen vermengen zich
in je geest. Nou, zodoende kwam ik op
het idee van een sjabloon waarmee blin
den zelf kunnen schrijven”, aldus
van der Toorn.
In de Casa-reeks van Kluwers uitgeverij zijn al diverse nuttige boekjes ver
schenen voor huiskopers of huisinrichters. Het nieuwste deel is „Uw nieuwe
huis” over de beoordeling, de bouw en de oplevering van een „nieuw” huis,
geschreven door A. Robbert de Borst. De auteur van dit boek is verbonden
aan het Bouwcentrum in Rotterdam (waar men tussen haakjes alle mogelijke
inlichtingen kan krijgen, die ook maar iets met de bouw of inrichting yan hui
zen te maken hebben). Robbert de Borst heeft een goed overzicht gegeven van
wat men allemaal kan tegenkomen als men op pad is om een nieuw huis te
verwerven. De leek krijgt een massa nuttige tips. Zo krijgt hij lijsten om mee
te nemen, als hij een huis gaat bekijken. De aspirant-koper krijgt de grote
lijnen van de bouwtechniek onder ogen. Daardoor kan hij wat beter oordelen
over tekeningen, bestekken. Het boek is gebaseerd op praktijkervaringen.
De exemplaren voor linkshandigen
zijn rood; die voor rechtshandigen
oranje. Importeur voor Nederland is
Scanware BV, Ginnekenweg 157, Bre
da.
De Finse fabrikant Fiskars, die al
meer dan een eeuw gespecialiseerd is
in scharen, heeft weer nieuwe model
len in omloop gebracht. De bladen
zijn vervaardigd van Zweeds roestvrij
staal, die wat scherpte betreft prac
tisch niets aan kwaliteit inboeten bij
veelvuldig gebruik. Een speciale
klinknagel houdt de bladen onder
konstante druk bij elkaar. De grepen
van stootvast kunststof (die tussen
haakjes ook bestand zijn tegen de
afwasmachine) liggen prettig in de
vingers. Die grepen zijn speciaal ont
worpen en zijn niet meer de platte,
pijnveroorzakende „gaten” van vroe
ger. Ze zijn breed en goed gemodel
leerd. De nieuwe schaar is licht van
gewicht: 80 gram. Behalve een keu-
kenschaar en een huishoudschaar is
er ook een zg. kleermakerschaar. De
huishoudschaar is lichtelijk gekarteld.
GEZINFORMATIE
Ter gelegenheid van de vakbeurs
Karwei heeft ook Wolf craft (impor
teur Hooghart BV - Industrieweg 13
- Pijnacker) diverse noviteiten op de
markt gebracht. Daar is om te begin
nen een boor- frees-standaard, die is
uitgevoerd met een tandheugel, waar
mee op de millimeter nauwkeurig kan
worden' geboord. Een boordiepte-aan-
slag zorgt voor een preciese uitvoe
ring van serieboringen. De hoogte van
de standaard is 400 mm, de slag 180
mm en het gewicht 7 kg. De werk
tafel heeft als afmetingen 380 bij 300
mm. De-standaard kan zonder veel
moeite omgebouwd worden tot frees
machine. Daartoe behoeft slechts een
geleide-aanslag met beschermkap te
worden gemonteerd.
Om boorwerkstukken goed te kun
nen vastzetten brengt Wolf craft een
zeer handige en stevige machine-
klem-combinatie. De breedte tussen
de bekken is 100 mm. Door middel
van een knop wordt de klem in één
handbeweging werkelijk zeer prak
tisch op de juiste maat gesteld.
Een paar slagen met het spindelhand-
vat zijn dan voldoende om het werk
stuk onwrikbaar vast te zetten. Met
behulp van een tafel- of werkbank-
klem kan dit apparaat dienst doen als
een universele bankschroef (ook na
tuurlijk te gebruiken als lijmklem).
De klem maakt het mogelijk de bank
schroef onder een hoek van 45 graden
te monteren of het op andere ma
nieren vast te zetten, zowel horizon
taal als vertikaal. Een andere nieu
wigheid van Wolfcraft is, zoals men
dat noemt, een „opruimer”, die in de
boormachine gespannen wordt. Hij is
bedoeld om geboorde gaten nauwkeu
rig te vergroten. Zo kan een boorgat
van bijv. 8 mm op 9*/a mm worden ge
bracht. Dit stukje gereedschap is ge
schikt voor hout, kunststof en licht
metaal.
Zonder hulpmiddelen is het moei
lijk zo niet ónmogelijk om seriegaten
(bijv, voor deuvelen) te maken, die
exact even diep zijn. Wolfcraft heeft
kunststof „knopjes” ontworpen met
schroefjes, simpele boordièpteaansla-
gen. Ze worden in setjes van drie ver
kocht. Ze zijn bruikbaar bij boren van
5 tot en met 10 mm. Ten slotte is er
een „deuvelmasterset”, een complete
uitrusting om kanten en vlakken te
deuvelen, in een doos bijeengebracht.
De inhoud: de „deuvelmaster”, een
apparaat, waarmee gaten precies te
genover elkaar geboord kunnen wor-
Sellotape heeft zijn assortiment aan
kleefbanden uitgebreid met schuim-
stofband. Dit band is een tweezijdig
klevend bevestigingsband, dat niet
gaat schuiven. Het is een geschikt
product voor het bevestigen van
voorwerpen aan wanden en evenzeer
voor verbinding van materialen met
een glad oppervlak zoals hard-PVC,
perspex, glas, roestvrij aluminium
enz. Sellotape schuimstofband is zelf
klevend. De hechting neemt na be
vestiging toe. Binnen 24 uur is deze
verdubbeld. Hoe gladder de opper
vlakken des te duurzamer de bevesti
ging. Enkele voorbeelden voor ge
bruik: het vastmaken van plastic
houdertjes voor zeep, tandenborstels
enz.)
den; een deuvelset (voor 6, 8 en 10
mm); 120 houtdeuvels gesorteerd in
6, 8, 10 mm; drie deuvelboren met
diepteaanslag, die naar behoefte ver
steld kan worden in 6, 8 en 10 mm.
Het Pen-In-schrijfraam is een
bloon geworden van negen regels
elk 20 vierkantjes van 5 bij 5 millime
ter. Daarin schrijft de blinde met een
gewone pen of potlood de Pen-In-
schrifttekens. Op de helft van de vier
zijden van ieder vierkantje zijn kleine
inkepingen aangebracht. De blinde kan
dan voelen waar hij een afbuiging moet
maken: Het schrijfraam is zo gemaakt,
dat er een vel papier in kan worden
vastgeklemd. Dat Aad van der Toom
niet helemaal zijn PTT-functie is verge
ten, blijkt uit de richels die boven en
jg -..a».
Opnieuw is er een kattenboek uit
gekomen. Ditmaal „Katten kennen”
van Rosemarie Wolff en Helga Bra-
mer (uitg. Veen, Wageningen). De
schrijfsters zijn uiteraard
kattenliefhebbers. Ze hebben dan ook
met plezier aan het boek gewerkt,
dat vol staat met informatie en anec
dotes rond poezen. Veel dingen, heb
ben ze uit eigen waarneming kunnen
optekenen. Daarnaast hebben ze al
lerlei boeken en andere bronnen kun
nen nasnuffelen. Dat alles is prettig
gecomprimeerd in dit „Katten ken
nen”. Wilt u dus iets over katten
weten, hun liefdeleven, moederliefde,
vaderdrang, verzorging, fokstandaards
dan weet u waar u het zoeken moet.
Natuurlijk staan er ook veel katten-
foto’s in het boek.
Aad van der Toorn bezit, soms samen
met anderen, 20 Nederlandse octrooien
en 30 buitenlandse. -Zijn nieuwste vin
ding, die dit jaar in pröduktie komt: het
„Pen-In schrijfraam”, waarmee blinden
voor zienden leesbaar kunnen schrijven.
Het is een dubbelgevouwen plastic voor
werp, ongeveer zo groot als een porte
feuille of een zakagenda. In wegbergtoe-
stand is het slechts 16 cm lang, 9,2 cm
breed en,een halve centimeter dik. Het
weegt niet meer dan 60 gram.
Vorig jaar was het 150 jaar geleden
dat Louis Braille als een blinde jongen
van 16 jaar het naar hem genoemde
braille-schrift uitvond. In dat schrift
bestaan alle lettertekens uit een tot zes
reliëfpunten, die de blinde met zijn vin
gers kan voelen. Het bezwaar van dit
schrift is echter, dat er buiten de blin
denwereld maar weinig mensen zijn die
braille kennen. Als een blinde dus aan
een ziende wil schrijven, moet hij meest
al gebruik maken van een schrijfma
chine. Door de vinding van het Pen-In
schrijfraam is dat nu niet meer nodig.
Een blinde kan gewoon met een pen of
potlood schrijven.
Aad van der Toorn is de laatste jaren
bezig geweest met het ontwerpen van
alfabetten die zowel kunnen worden ge
drukt als met de hand geschreven, en
die een optische leesmachine, verbonden
met een computer, kan herkennen. Re
sultaat: een schrift voor Latijnse letter
tekens (de onze), maar ook voor He
breeuwse, Griekse, Arabische en Russi
sche lettertekens.
De inventieve PTTer interesseert zich
al jaren voor de problemen die blin
den hebben met schrijven. „Al in 1951
had ik een schrijfmachine ontwikkeld
met een gewoon en een braille-letterty-
pe. Maar dat kon ik toen aan de straat
stenen niet kwijt. Bijna 25 jaar later
blijkt zo’n machine geproduceerd te
worden door een Japanse firma. Ik heb
in ieder geval het genoegen, dat ik het
destijds goed heb bedacht”, zegt hij.
In 1974 kwam Aad van der Toom bij
een bezoek aan Israël bij toeval op het
idee om het door hem ontwikkelde let
tertype bruikbaar te maken voor blin
den. „Jeruzalem is een bijzonder inspire
rende stad. In Israël ontmoet je altijd
mensen met veel ervaring die open
staan voor nieuwe dingen. En ze praten
die dan ook als het ware horizontaal en
verticaal met je door.”
onder de vierde regel zijn aangebracht.
Op die plaats kunnen de bedragen op
girokaarten en betaalcheques worden
geschreven.
De blinde kan met het Men-In-schrijf-
raam ook de schrifttekens onder de knie
krijgen. Op de ene helft staan in reliëf
schrift (dus zo dat de blinde het met
zijn vingers kan voelen) de letters, lees
tekens en cijfers, met daaronder de
braille-tekens. Door de tekensmet een
pen of potlood af te tasten, kan de
blinde zich het schrift eigen maken. Het
geschrevene kan door blinden alleen,
worden „teruggelezen”met behulp van
een elektronisch Optacon-leesapparaat,
dat een paar jaar geleden ontwikkeld is
door de Stanford-universiteit in de Ver
enigde Staten. Het kost ongeveer 10.000
gulden.
Het belangrijkste voordeel van’ het
schrijfraam is volgens Aad van der
Toorn, dat het in zekere ztn de Schrijf
machine vervangt. „Een blinde kan wel
mooi typen. Maar zodra hij zijn kamer
uit loopt, is hij zijn schrijfmachine
kwijt. Verder is de prijs vaak bezwaar
lijk. Een goede schrijfmachine kost toch
zo’n 300 a 500 gulden. Ook het gewicht
speelt een rol. Een blinde kan moeilijk
een schrijfmachine van 4 a 5 kilo overal
mee naar toe sjouwen, ook al omdat hij
zijn stok en eventueel zijn blindegeleide-
hond moet meenemen”, zegt hij.
Het schrijfraam maakt de blinde min
der afhankelijk van anderen, vindt Van
der Toorn. „Het is voor alle blinden erg
belangrijk. Voor dé mensen die blind
zijn geboren of vroeg blind zijn gewor
den, maar ook voor mensen die op
latere leeftijd blind zijn geworden. Die
hebben nog een behoorlijke herinnering
aan het schrift. Voor deze mensen is het
een uitstekend hulpmiddel. Want als je
blind wordt, vermindert het beheersen
yan de vorm. Je kunt het vergelijken
met iemand die doof wordt. Die krijgt
meer moeite om de toon van zijn spraak
te beheersen.”
In de loop van 1976 krijgen alle 17.000
Nederlandse blinden gratis een Pen-In-
schrijfraam. De Lions Club stelt hier
voor het geld beschikbaar, omdat zij dit
jaar 25 jaar bestaat. Ook in andere
landen waar Lions Clubs zijn, krijgen de
blinden het schrijfraam gratis. „Neder
land zal er ook voor zorgen dat de 4000
blinden in Israël gratis een schrijfraam
krijgen. Want daar is het idee tenslotte
geboren. Zelf hoef ik er niets aan te
verdienen”, aldus Aad van der Toorn.
o5a”c
qoooc
sss
n
5
g
n
>r
ïl
►e
