Grote zwijgzaamheid in Brussel over kwestie-Angola
Vaticaan was tegen het
stichten van een joodse
staat in Palestina
Paul Robeson
overleden
werkten voor
Hoessein bemiddelde
in Libanees bestand
Spanje kan draai niet vinden
CIA en FBI”
„Journalisten
3
Moro wil weer
regering met
socialisten
achtergrond
‘j
Vooral als afgezant Saoedische koning
Uit documenten blijkt dat joden
wel geholpen werden
-
3
BINNEN- EN BUITENLAND
1976
ZATERDAG 24
JANUARI
F
MPLA
Gunstig
(Van onze redacteur in Spanje, Robbert Bosschart)
Gratis lift
-
r WH
I
ïxel
ing
ruis
ims
Sex
ning
igelse I
r. De I
De
i van I
enen- I
nister
kntil-
een I
van
eder- I
offee
reda
mei
am- I
imel I
i de
tot- I
rge-
liing
i fe-
r op
zergif
se ei-
(Van onze redacteur in Brussel)
BRUSSEL „Plussen en minnen”, aldus karakteriseerde minister Kis
singer gisteren de resultaten van zijn bezoek aan Moskou. Hij gaf dit oor
deel op een persconferentie in het politieke hoofdkwartier van de NAVO,
nadat hij eerst alle NAVO-ministers van buitenlandse zaken die naar
Brussel gekomen waren om hem aan te horen en onder wie slechts de
Portugese en IJslandse bewindslieden ontbraken, 50 minuten lang had in
gelicht over zijn besprekingen in de Russische hoofdstad.
Verderfelijk
BARCELONA De Spaanse „omwenteling na de dictatuur” kende
niet, zoals de Portugese, een vrolijke roes van anjer-broederschap
waarin alles mogelijk leek. Om twee redenen niet, ten eerste omdat
de dictatuur wel haar krachtbron (Franco) verloren had, maar aan
vankelijk al haar uiterlijke machtsposities handhaafde. Ten tweede
omdat er achter de fagade van de Franco-dictatuur 40 jaren lang een
economisch machtsapparaat was schuilgegaan, dat reeds lang vóór
hem had bestaan; en de Spanjaarden zagen in dat daar niet zo snel een
einde aan zou komen. Niettemin leverde de vreemde toestand van de
eerste maanden, waarin alles nog nèt zo verboden was als onder
Franco maar het dagelijkse leven bijna democratisch leek, heel wat
grappige omstandigheden op.
Grote bonzen
A' I
Kissinger over gesprek in
Moskou: Plussen en minnen
het
(Van onze redacteur in Beiroet)
J en
;igde
d en
Ver-
bben
seise
een
Robeson, die de laatste elf jaar van
zijn leven niet meer in de openbaarheid
is geweest, was op 28 december na een
lichte beroerte opgenomen in het zieken
huis.
Ook minister Van der Stoel verklaar
de succes te verwachten.
Het is intussen nog niet zeker of het
bestand in de Libanon stand zal houden,
den en de politie moet hem steeds
verder weg brengen om hem verre te
houden van het gevangenistrottoir.)
Over de exacte politieke paragrafen
die het bestand bevatte, is nog weinig
naar buiten gekomen. Met opzet worden
de politieke voorwaarden vaag gehou
den, omdat daarover nog verder onder
handeld moet worden.
De directeur van Reuter zegt voorlo
pig geen geloof te hechten aan deze
berichten, zolang er geen bewijzen op
tafel komen.
de
idat
de
bij
de
dat
hun
inde
jaar
ton
reeft
e in
eren
al
Ook de sex die in de Franco-jaren
des duivels was, heeft snel haar in
trede gedaan. Theaterbezitters in Ma
drid ontdekten plotseling hoogst se
rieuze toneelstukken die het absoluut
noodzakelijk maakten dat de actrices
in de één of andere scène naakt op
de planken verschenen. De Spaanse
kiosken lijken nu wel op Place Pigal-
le te staan (al zijn buitenlandse pro-
dukten nog afwezig) met het voorbe
houd dat er érgens op de voorpagina-
foto’s nog wel een stukje textiel moet
verschijnen dat de indruk wekt iets
te bedekken. Maar het aantal vier
kante meters bloot vlees per kiosk
VATICAANSTAD (Reuter). Het
Vaticaan heeft gisteren materiaal ge
publiceerd waaruit bljjkt dat het zich
in de laatste jaren van de oorlog
verzette tegen de stichting van een
joodse staat in Palestina.
?ek
tin-
ne-
iten
bij
wit
iur-
leid
de
te
niet
de
rtje
nde
de
be-
>pe-
eeft
itie;
be-
het
4WB
:rterp I
brief I
raagd I
n de
40.000
wordt I
ikatie I
.erna- I
led te I
henen
aard”. I
ibreid I
i zijn
VB is
eldige
.elijk-
jelijks
stelt
aarop
:t tus-
gefa-
or de
de al
le een
ver-
indere
inge-
liddel-
WASHINGTON (UPI, Reuter). Vol
gens deAmerikaanse journalist Sam Jaf
fe bestaat er een lijst met tussen de 40
en 200 namen van journalisten die voor
de CIA of de FBI hebben gewerkt.
Jaffe, die in het verleden bij de omroep-
maatschappijen CBS en ABC heeft ge
werkt, verklaarde dat hij in die periode
tevens inlichtingen heeft verschaft aan
de FBI.
ren van de tweede wereldoorlog ontpop
te Robeson zich meer en meer als anti-
kapitalist. Maar hij ontkende ten over
staan van een congrescommissie in Cali-
fomië dat hij communist was.
Volgens minister Van der Stoel heeft
wat Kissinger over de situatie in het
Midden-Oosten meedeelde, zijn collega’s
geen enkel nieuw beoordelingselement
verschaft.
liter,
ggelo-
an het
n deel
i Lan-
nt dat
ie kust
Het Vaticaan heeft verder docu
menten vrijgegeven waaruit blijkt
dat de Heilige Stoel in de oorlog
pogingen heeft ondernomen het leven
te redden van honderden joden dia
waren gearresteerd door de SS in
bezet Rome.
CPN) I zong hij ook gospelsongs. Bij hef nade-
Van
steld
iding
rzor-
Wilm
v in
aan-
drie
Agt
te te
Carlos” van deze harde plicht vrij
sprak.
De directeur van het Britse persbu
reau Reuter, Gerald Long, heeft nadruk
kelijk ontkent dat de CIA via de kana
len van Reilter bepaalde berichten heeft
kunnen verspreiden. „Wij doen al 125
jaar in nieuws, juist omdat wij onder
scheid weten te maken tussen echt en
vals nieuws.”, aldus Long in een reactie
op berichten uit Washington over CIA-
manipulaties met Reuternieuws.
Een van de reclameposters van de film „Jaws” afgeleide karikatuur uit het
Spaanse dagblad La Vanguardia, die aantoont dat de „democratie” niet zo
veilig is als men denkt na de dood van Franco.
binet-Moro.
Het voorstel van Moro moet een einde
maken aan de nu drie weken durende
regeringscrisis in Italië.
>ude I
Hen
1 of
>ude I
i en I
en I
?en-
cht-
aten
nu
den,
al is
er-
Wat niet wegneemt dat alles nog
precies zo verboden is als voorheen.
Geen probleem: niet alleen de rond
borstige meisjes en de clandestiene
partijen, maar ook nette kranten, de
staatstelevisie en zelfs premier Arias
Navarro in hoogst eigen persoon be
wegen zich vrijelijk in de illegaliteit.
Hoe kan men anders verklaren dat
de premier in een interview met een
Amerikaans blad over de wenselijk
heid van „vier of vijf partijen”
spreekt, terwijl de grondwetten die
hij volgens zijn ambtseed verdedigt,
letterlijk alle politieke organisaties
behalve de Nationele Beweging (de
staatspartij) verbieden?
De stortvloed van amnestie-verzoe-
ken had ook nog andere gevolgen.
Monsenor Guerra Campos van Cuen
ca, kopstuk van de Franquistdsche
prelaten, weigerde zich aan te sluiten
bij een oproep van de Spaanse bis
schoppenconferentie voor de amnes
tie. Maar daarentegen publiceerde hij
in zijn bisdomblad een decreet dat hij
de priesters van zijn diocees, voor
wie hij uiterst strenge catechismus
examens had aangekondigd, „ter gele
genheid van de opvolging van Gene-
ralisimo Franco door Koning Juan
Het
een
ster-
„Minnen” slaat natuurlijk op de be
sprekingen over het probleem Angola.
Kissinger beperkte zich tot de verklaring
dat de houding van de Sovjet-Unie ten
aanzien van Angola de ontspanning
niet bevordert en dat hij dit de Russi
sche autoriteiten ook heeft meegedeeld.
Verder zei hij er niets over, de indruk
versterkend dat hij niets bereikt heeft.
heeft
i ver-
p zijn
nacht
sn de
vlak voor zijn ver
trek uit Moskou
krijgt de Ameri
kaanse minister
van buitenlandse
zaken Henry Kis
singer (rechts op
de foto) nog even
het waarschuwen
de vingertje van
zijn Russische col
lega Gromiko te
verwerken.
De christenen hebben nog niet eenzij
dig te kennen gegeven op welke voor
waarden zij het bestand zullen blijven
eerbiedigen. Het bestand is een Syrische
overwinning tweederde van de Liba
non is in handen van de moslims
maar verwacht wordt dat op Saoedisch
initiatief pressie op Syrië en de Pales
tijnse bevrijdingsorganisatie zal worden
uitgeoefend om delen van het land die
door de moslims zijn veroverd te ontrui
men. De Saoedi’s zouden slechts kleine,
niet essentiële wijzigingen voorstaan in
de Libanese constitutie, zoals de benoe
ming van de premier door het parlement
in plaats van door de president.
Robeson kreeg in 1952 de Stalin-vre-
desprijs. Hoogtepunt van zijn loopbaan
was de vertolking van de titelrol in
Shakespeare’s Otello. Sinds 1935 was hij
ook te zien in films.
Minister Van der Stoel verklaarde
achteraf dat Nederland tegen welke bui
tenlandse inmenging in welke vorm ook
gekant blijft en dat Den Haag in de
huidige situatie niet van zins is de
MPLA te erkennen. Hij bevestigde wat
Kissinger op zijn persconferentie ook
verklaard had, namelijk dat de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken
de NAVO-bondgenoten niet om steun
had gevraagd voor acties in verband met
Angola, dat, zoals de Nederlandse
windsman eraan toevoegde, buiten
reikgebied van de NAVO ligt.
staat nu buiten iedere verhouding
met enkele maanden geleden.
PHILADELPHIA, OHIO (UPI). De
Amerikaanse negerbas, acteur en maat
schappijcriticus Paul Robeson is gisteren
op 77-jarige leeftijd in Philadelphia
overleden.
Of dat de Spaanse televisie, die tot
november 1975 dagelijks van leer
trok tegen de „verderfelijke marxis
ten”, nu in haar nieuwsdiensten uit
gebreid het doen en laten vermeldt
van „meneer” (of soms) „de weledele”
Felipe Gonzales, leider van de
natuurlijk nog altijd verboden
socialistenpartij PSOE?
Van de voorstellen die zijn gastheren
gedaan hadden betreffende de proble
men die gesteld worden door de Russi
sche „backfire-bommenwerper” en de
Amerikaanse „cruise-raket” zei Kissinger
dat zij verdere studie vereisen. Er waren
echter vorderingen gemaakt. De moge
lijkheid het plafond van 2400 strategi
sche kennraketten met tegen de 10 per
cent te beperken, mogelijkheden die zich
gunstig laten aanzien, moeten worden
beoordeeld in verband met de oplossing
van andere vraagstukken, zo waar
schuwde de Amerikaanse minister.
De historicus Burckhardt Schneider
becommentarieerde de publikatie in
de Vaticaanse „Osservatore Romano”
met onder meer de opmerking dat
hiermee de kritiek op paus Pius de
Twaalfde wordt ontzenuwd als zou
hij hoegenaamd niets hebben gedaan
aan de jodenvervolging van de nazi’s.
Robeson was oorspronkelijk begonnen
als football-spöler, ih een universiteits-
team. In 1923 vestigde hij zijn reputatie
als acteur in het toneelstuk „Emperor
Jones”.
Wat betreft de „plussen” van
overleg in Moskou heeft Kissinger op
zijn personferentie bepaald niet meer
meegedeeld dan reeds uit Moskou be
kend was geworden. De vooruitzichten
van de SALT-besprekingen kunnen posi
tief worden beoordeeld en overeenstem
ming is dit jaar nog mogeHijk.
Koning Hoessein heeft bij het tot
standkomen van het laatste bestand een
belangrijke bemiddelende rol gespeeld,
vooral als afgezant van de Saoedische
koning Khaled, met wie hij zijn bemid
delingspogingen heeft gecoördineerd. De
Jordaanse koning beschikt enerzijds over
goede betrekkingen met Syrië dat de
centrale factor is in het huidige bestand
en anderzijds met de christelijke fa-
langisten.
Zo zou onder meer de latere paus
Johannes de Drieëntwintigste, die in
de oorlog pauselijk nuntius was in
Turkije, eën joodse staat in Palestina
hebben beschouwd als een „utopie”.
Hij betwijfelde ook of zijn hulp aan
vluchtende joden die op weg waren
naar Palestina veel uitrichtte.
In een brief aan kardinaal Maglio
ne, de toenmalige staatssecretaris van
het Vaticaan. (minister van buiten
landse zaken), bekende hij dat hij
zich enigszins „onzeker” voelde met
zijn hulp aan deze joden namens de
Heilige Stoel. Hij vond het niet getui
gen van „goede smaak” dat zijn lief
dadigheid eventueel ten goede zou
kunnen komen „aan de realisatie van
een Messiaanse droom”.
Diezelfde kardinaal Maglione
schreef aan de pauselijke nuntius in
Londen, William Godfrey, dat „de
Heilige Stoel nooit zou toestaan dat
Palestina een joodse staat zou wor
den”. In een briefwisseling met de in
Washington zetelende monseigneur
Cicognani merkte Maglione op dat
„Palestina in handen van de joden”
nieuwe en ernstige internationale
spanningen zou opleveren en alle ka
tholieken over de hele wereld in
verwarring zou brengen.
al worden de kansen daarop vrij rede
lijk geacht. De gevechten zijn gisteren
afgenomen met ongeveer 75 percent, het
vliegveld van Beiroet is heropend, en de
belangrijke weg van Beiroet eveneens.
Maar van doorslaggevend belang wordt
een bespreking beschouwd tussen de Sy
rische opperbevelhebber en falangisten-
leider Gemayel.
In de jaren dertig reisde Robeson in
toneelgezelschappen door Europa en
Dat begon er enkele weken na
Franco’s dood al mee dat agenten
van de oproerpolitie (die eraan ge
wend waren om voor alles wat lang
harig was of protesteerde een hart
grondige en wederzijdse afkeer te
voelen) volkomen verbouwereerd ap-
plauzen in ontvangst namen, toen zij
amnestie-betogingen begeleidden in
plaats van ze uiteen te slaan.
Ook zijn collega’s bleken na afloop
van het gesprek bijzonder zwijgzaam.
Het duidelijkst was men nog in de
omgeving van de Duitse minister Gen
scher: „Na Kissinger gehoord te hebben,
zijn onze zorgen bepaald niet vermin
derd”.
Van socialistische zijde is gezegd dat
hierover vandaag een beslissing genomen
zal worden. Men liet doorschemeren niet
gelukkig te zijn over een eventuele sa
menwerking met de republikeinen, die
de socialisten verantwoordelijk achten
voor de „conservatieve” economische
politiek van het onlangs afgetreden ka-
In Barcelona houdt een Spaanse
kandidaat voor de Nobelprijs voor de
Vrede 1975 (al werd hij niet gekozen),
pater Xirinachs, een passieve amnes-
tie-betoging voor de provinciale ge
vangenis. lettere morgen vroeg ver
schijnt hij met een klapstoeltje onder
de arm op de stoep tegenover de
gevangenis, „totdat zij mij erin halen
ofwel die anderen eruit laten”. De
geplaagde politie, die strenge orders
had om van Xirinachs geen marte
laar te maken, greep uiteindelijk
naar een eigenaardige methode.
Een politiewagen stopt naast de
pater, men verzoekt hem vriendelijk
in te stappen, maar in plaats van een
ritje naar het bureau krijgt Xirinachs
een ritje naar de rand vafi de stad,
waar men hem vriendelijk verzoekt
weer uit te stappen. (Pater Xirinachs
is intussen een ervaren lifter gewor-
Het effect is overigens des te grap
piger omdat Gerald Ford, Leonid
Breznjev, Harold Wilson en Willy
Brandt, naar moderne stijl, in dezelf
de nieuwsdiensten nooit meer „me
neer” worden genoemd
Ondanks het gebrek aan anjers
kunnen de Spanjaarden deze weken
dus wel wat aflachen. Maar zoals de
politieke karikaturist Perich in Span-
jes grootste dagblad, La Vanguardia,
met een uiterst actueel „plagiaat” al
toonde, kan het lachen ook spoedig
vergaan
AMMAN. Koning Hoessein van
Jordanië heeft donderdag een geheim
bliksembezoek gebracht aan Libanon,
waar hij met een van de christelijke
Libanese leiders heeft gesproken. De ko
ning, die volgens officiële berichten een
kort bezoek aan Saoedi-Arabië bracht, is
voordat hij in een vliegtuig van de
Saoedische luchtmacht naar koning
Khaled werd gevlogen, eerst geland in
Oost-Libanon in de Bekaa-vallei. Hij
heeft daar gesproken over het totstand
komen van het bestand dat sinds don
derdagavond in de Libanon van kracht
is. Dit bericht is in Amman niet officieel
bevestigd.
ROME (AFP, UPI). De Italiaanse
kabinetsformateur Aldo Moro beeft gis
teren de socialisten gevraagd zitting te
nemen in een coalitiekabinet met de
christen-democraten en de republikei
nen.
Op de lijst zouden o.m. de namen
voorkomen van Walter Cronkite en
John Chancellor, de nieuwspresentatoren
van CBS en UBC. Cronkite heeft Jaffe’s
bewering overigens een absolute leu
gen” genoemd. Jaffe beweert diat zijn
onthullingen „slechts het topje van de
ijsberg vormen.”
Een andere opvallende nieuwigheid
van deze tijden zijn de grote bonzen
van het Franquisme die plotseling
ontdekken dat zij hun hete leven
lang eigenlijk nog democratischer
waren geweest dan wie dan ook. De
kroon spande wel de voormalige
staatspartij leider en huidige minister
van arbeid, José Solis, die het be
stond om tegenover het Westduitse
blad „Quick” te verzekeren dat „de
Europese Gemeenschap zich maar
eens moest democratiseren”.
Nu staat Solis al lang bekend om
zijn „sappige” opmerkingen. Bijvoor
beeld: toen er geklaagd werd over de
enge beperking die het .associatie”-
statuut aan de politieke inspraak op
legde, antwoordde hij: ,Met de asso
ciaties is het net zoals met de vrou
wen: hoe meer je ze gebruikt, des te
breder wordt de doorgang”.
