Snoerloze
Honda
voor
Skil-boor
kinderen
Dromen met Jan van Veen
in een kille studio
over
Pamflet voor jongeren
de pil en zo
GEZINFORMATIE
14
s
NUTRASSEN IN
EEN BOEKJE
tips voor vrije tijd
Waterpomptang
C.
Handgreep
zonder snoer
20
1976
3 1
JANUARI
ZATERDAG
door Klaas Pieter Rieksen
Politiehond
Onrustig
Groene antwoorden
Bh
E
Koi
mei
stai
dao
in i
kin
lijk
streekse uitzending
Hilversum III
Candlelightshow”
wezig kon kan zijn.
Ml
Het is donker. De stu
dio’s van de NOS in Hil
versum liggen er wat ver
laten bij op deze mistroos
tige maandagavond. De
regen slaat zachtjes tegen
de voorruit van mijn auto.
De terreinportier van
NOS-stad zit in zijn kan
toortje. Als ik voor de
slagboom sta steek ik twee
vingers omhoog, zo van:
het zit wel goed, de por
tier doet hetzelfde en zon
der zich ook maar om mij
te bekommeren kan ik
doorrijden. Èen parkeer
plaats is gauw gevonden.
De ingang van de Hilver
sum III studio’s wat moei-
lijker en het valt me op,
dat ondanks al mijn ge
scharrel aan de achter
kant van het gebouw, op
zoek naar een deur, nie
mand op mij let.
„Natuurlijk, kom maar
langs”, had presentator
Jan van Veen tegen mij
gezegd, toen ik hem op
belde en vroeg of hij er
geen bezwaar tegen had
dat ik tijdens de recht-
via
van zijn
aan-
Romantiek
1
1
ESSk
Q
Het loopt tegen elven. Nog een minuut
of de pels.
Het is een van oorsprong Deense
uitgave, waarvoor de uitgever met
moeite bewerkers heeft kunnen vin-
De Kick ’n Go is vanaf heden ook
in Nederland verkrijgbaar.
4
I Het i
I m Eng
I bijzon
I regeer
berucl
I ces a«
I van oi
j kwam
die vai
Ham I
«•de I
voer e<
pias. Ik
hem es
van de
overge
wige v<
ten en
vaste i
zij leve
fatsoer
nu juis
m de g
iijdper
van zijl
Wö£ zij
te hebt
bvet a
pomptangen nogal eens willen verto
nen. Een ander nieuwtje, dat de fir
ma Starink op de vakbeurs Karwei
liet zien, was het mini-schaafje „Hob-
by-hobel”. Het is een schaafje met
een „scheermesje”. Nu is dat niets
nieuws, maar deze Hobby-hobel is
steviger uitgevoerd en heeft een wat
veiliger omhulsel gekregen. Met het
schaafje kan men niet alleen hout,
maar ook o.a. kunststof, rubber en
lichtmetaal bewerken. Naar gelang
het te behandelen materiaal moet men
het mesje instellen. Dat gaat gemak
kelijk met een sleutelmoertje.
Een sfeer van romantiek, kaarslicht en
een glas goede wijn hangt in de ether,
zweverige muziek, afgewisseld met de
donkere, sympathieke stem van Jan van
Veen die ingezonden gedichten voorleest.
De liefde, de dood en het leven, onder
werpen waarover Van Veen veel ge
dichten binnenkrijgt. Te veel gedichten
in feite, want het wekelijks aantal nood
kreten en andere op papier gezette poë
zie, ligt nu, na vier uitzendingen, al zo
rond de 2000 en met een verontschuldi
gende blik zegt Jan: „Hpt doet me wel
eens pijn om een scheur door een enve
loppe te geven, maar ik moet wel. Ik
kan natuurlijk niet ieder gedicht dat mij
wordt toegestuurd voorlezen, maar ik
probeer wel alle post te behandelen. Ik
Viel
kinde
ongel’
van h
warer
van 1
gedur
ningsl
Want
den zi
nighe
volko:
I doorg
lang t
vader
weinii
waart
worden toegepast en de Kick ’n Go,
die zijn naam in Amerika kreeg, is
uit een dergeiijke wedstrijd ontwik
keld.
In de studio zitten Meta de Vries, Jan
Steenman, de programmaleider Hilver
sum III bij de AVRO en Jan van Veen,
die uit een enorme stapel langspeelpla
ten muziek staat te zoeken voor de
komende uitzending. Af en toe legt hij
een plaat op de draaitafel om te zien of
de kwaliteit nog voldoende is. Jan van
Veen, een fors geschapen vent, ooit bij
Veronica presentator van de Candle-
lightshow, nu bij de AVRO na zo’n vijf
jaar niet meer achter een microfoon te
hebben gezeten. Van Veen: „Ik heb na
mijn vertrek nog een paar maanden bij
radio Noordzee gewerkt, maar die zen
der had in de avonduren Engelstalige
uitzendingen en die disc-jockey's kon je
niet aap hun verstand bréngen dat een
programma met easy-listening muziek en
gedichten ook een grote luisterdichtheid
kon krijgen. Dat ging niet op een pira
tenzender, vonden zij”.
Het kon niet uitblijven: er is nu
ook een (nog lichte) boormachine, die
niet meer direct via het lichtnet
werkt, maar snoerloos is, d.w.z. werkt
met een ingebouwde energiebron. Skil
is, ter gelegenheid van de vakbeurs
Karwei in Utrecht, in de schijnwer
pers gekomen met de Skil 2002 boor-
schroever, zoals de officiële naam
luidt. Men ziet het; het fraaie lichte
crèmekleurige apparaat wordt nog
geen boormachine genoemd, hoewel
men er wel hout tot 10 mm en staal
tpt 6 mm mee kan boren. Het
krachtvermogen van de energiecellen
is nog niet zo zwaar, dat het al de
traditionele bronnen kan evenaren.
Tussen twee haakjes: die energiecel
len zijn voortgekomen uit de ontwik
keling van de ruimtevaart (zoals er
ook op dezelfde vakbeurs Karwei een
plantenbespuiter met
bron zijn ontstaan
ruimtetochten van de
De machine
den. Men vindt er afbeeldingen van
de „meest interessante en gangbare”
rassen plus beschrijvingen. Voor
profs en amateurfokkers nuttige in
formatie om in stijl te blijven.
Honda, de Japanse auto- en motor-
rijwielfabrikant heeft een nieuw pro-
dukt aan haar fab ricageprogramma
toegevoegd. Het betreft hier een nieuw
soort rollend speelgoed, de „Kick ’n
Go”, wat lijkt op een autoped met
twee wielen voor en één wiel achter.
Het achterwiel wordt op een vernuf
tige manier aangedreven door met de
voet op een pedaal te trappen, dat
zich achter de treeplank bevindt. Het
stuur is niet draaibaar; gestuurd
wordt door het hele stuur naar links
of naar rechts te bewegen.
vind dat ik dat verplicht ben aan de
schrijvers”.
De TL-buizen in de studio geven een
koud licht. Aan de andere kant van het
glas, waardoor de studio in twee gedeel
tes wordt gescheiden, zit een technicus.
Jan van Veen zoekt tijdens het praten
nog steeds muziek uit, terwijl Jan
Steenman wat onrustig heen en weer
loopt en zegt: „Geen kaarsen en geen
wijn. Maar we kunnen hier ook moeilijk
kaarsen branden omdat we anders enor
me moeilijkheden met de brandbeveili
ging krijgen. We proberen alleen een
bepaalde sfeer te kweken, dat is radio
maken”. Een verlegen glimlach.
Bij Moussault is een boekje ver
schenen over zogeheten nutrassen,
gespecialiseerde veerassen en ty
pen: „Nuttige dieren in kleur”. Men
weet dus meteen het uitgangs
punt; het dier in dienst van de mens,
of het nu gaat om het vlees, de melk
Het idee van de Kick ’n Go werd
in Japan ontwikkeld als een resultaat
van een Honda-ideeën-wedstrijd: een
jaarlijkse wedstrijd voor Honda-per-
soneel in Japan, waarbij allerlei door
personeelsleden ontwikkelde voertui
gen, al of niet door een motor aange
dreven, om de eerste plaats strijden.
Sommige vindingen uit deze wed
strijd kunnen ook in de praktijk
Jan van Veen vindt dat je een hobby
ist moet zijn om radioprogramma's te
maken. En dat is hij, want de twee
programma’s die hij iedere maandaga
vond voor de AVRO maakt, „Candlelight
(Voor 11 tot 1 uur) en het programma
„Let’s twist again” (van 7 tot 8 uur),
doet hij voor de lol, naast zijn werk bij
de Hilversumse groothandel in Textiel
Universum. Over zijn Veronica-tijd zegt
hij: „Dat was natuurlijk een heel andere
sfeer, maar toen we dat gammele ge
bouwtje aan de Zeedijk verlieten en in die
mooie villa met die witte deuren aan de
Utrechtseweg kwamen, verdween de pi
ratensfeer eigenlijk ook. Toen was het
net een ziekenhuis, waar de patiënten
programma’s maakten”.
Als vervolg op „Het groene boekje
voor meisjes”, een voorlichtingsboek-
je, dat door Martien Carton werd
geschreven- en uitgegeven bij Bruna
is nu weer een groen boekje versche
nen: „'Mijn moeder mag het niet
weten”. Het bevat reacties op het eer
ste boekje dat vlot verkocht werd.
Veel meisjes schreven naar de schrijf
ster over allerlei problemen, waar ze
mee te maken hadden. De schrijfster
bundelde een aantal brieven plus de
antwoorden, die ze de meisjes stuur
den. De titel van het boekie slaat op
het feit, dat het grootste deel van de
brieven begint of eindigt met een zin
als: „mijn moeder mag het niet we
ten”. Er waren trouwens ook brieven
van moeders, die schreven, dat hun
dochters „zoiets niet zouden doen”.
Kortom: kreten van onbegrip, van
kortzichtigheid, van wanhoop. Kreten
om informatie. Ook dit boekje zal
wel weer reacties oproepen.
of tien en Jan van Veen begint met zijn
show. „Ik weet niet of ik je de hele
uitzending wel kan velen”, zegt hij en
Jan Steenman valt hem bij„Ik zal wel
voor politiehond spelen. Ik geef je wel
een seintje als je weg moet. Het is erg
inspannend werk, he, dat zie je wel”.
Jan van Veen zit achter de microfoon
en leest het eerste gedicht alvast door.
Is Jan van Veen zelf een romantisch
type? „Ik ben geloof ik wel wat roman
tisch”, antwoordt hij glimlachend, „Mijn
vrouw lacht zich dood als ze dat hoort,
maar tegenover andere vrouwen ben ik
altijd erg romantisch”.
Opeens vraag ik mezelf af of ik wel
moet blijven, maar ik besluit te kijken
hoelang mijn aanwezigheid, zittend op
een bankje achter de presentator van
het programma, geveeld wordt; Jan van
Veen laat keihard de eerste plaat door
de studio schallen. De nieuwsdienst van
elf uur begint. „De bril gaat zometeen
wel een paar streepjes lager op de neus
staan”, zegt Van Veen, „11$ heb altijd al
mijn concentratie voor hét programma
nodig”. De TL-buizen branden nog, er is
geen kaars te bekennen. Wat verloren
staan twee lege colaflesjes en een sher
ryfles op een tafel.
Het is drie minuten over elf. Op een
zingende toon klinkt het door de studio
en via de radio: „Candlelight, dit is de
AVRO,Dromen met Jan van Veen”. Van
Veen schuift wat -met een paar knopjes
en direct achter de dj ingle Dave Mc
Williams met het nummer „Candlelighrt”.
Jan van Veen zegt: „Bedankt allemaal
voor de kaarsen die jullie gestuurd heb
ben en ik zou het erg fijn vinden als
jullie kaarsen blijven sturen om de
romantische sfeer hier op de maandaga
vond nog wat te verhogen”.
Sfeer in de ether. Aan de ene kant zit
de luisteraar, thuis, in bed, met de radio
vlak naast het oor, of beneden, bij het
haardvuur, waarvan het vuur in de ogen
weerschijnt, het glas wijn wordt nog
eens bijgevuld. Aan de andere kant Jan
van Veen, in een kille studio, de TL-
buizen en de steriele draaitafels.
Wordt de luisteraar niet belazerd?
„Nee, beslist niet”, zegt Van Veen, „We
proberen een bepaalde sfeer te kweken
die goed overkomt bij dé luisteraar en
dan geeft het niet uit wat voor een
omgeving dat programma wordt ge
maakt”. Toch vraagt hij om kaarsen te
sturen om de romantische sfeer te ver
hogen. „Ik zou liever ook hebben dat we
hier kaarsen konden branden, tenslotte
is het de Candlelightshow die ik maak,
maar het kan voorlopig niet anders. Met
de gestuurde kaarsen gaan we wel wat
doen, ik weet alleeen nog niet wat, we
gooien ze echt niet weg”.
De
I tra dit
I groots
I vrouw
I in hei
I laatst,
I huwel
I hij nc
I lichte
I wen
I huwel
j een w
I werd,
I met L
I 1817,<
I troon,
was
hertoj
tjen k
volgd,
sers t,
Laure
van
I van hi
zijn v
die ac
I had g
van C
vader
waar
onver
overk
uitste:
broer:
Camb
mada:
zonde
spel si
had di
worde
ging
Camb
nadee
muilei
treder
Meinii
en Cai
in 181:
de het
enige
bridge
I hertoj
In het bijzonder voor jongeren is
uitgegeven het pamflet „De pil en zo
informatie over voorbehoedmidde
len”. In kort bestek en eenvoudige
taal wordt verteld welke voorbehoed
middelen er zijn, hoe ze werken, wat
ze kosten (ziekenfonds of niet) en
wat dies meer zij. Oök wordt voor
lichting gegeven over het bezoek aan
de huisarts of het consultatiebureau
voor geboortenregeling en seksuali
teit.
„De pil en zo” is de dertiende
uitgave in de reeks GG-pamfletten
van de Protestantse Stichting voor
Verantwoorde Gezinsvorming in Den
Haag.
Bij de samenstelling van het pam
flet is nauw samengewerkt met me
dewerkers voor de mondelinge
voorlichting en vorming. Zo kon wor
den ingespeeld op veelgestelde vra
gen. Bovendien zijn bij de samenstel
ling jongeren zelf betrokken geweest.
Het pamflet is geschreven door
Hein Jansen (inlichtingen 070-12521).
Hans de Cocq tekende illustraties.
snoer bevestigt heeft hier een plaatsje
gevonden in het uiteinde van de pis-
toolgreep. De energiecellen zijn mini
maal 500 keer oplaadbaar.
Ook Black and Decker heeft zich
op het „snoerloze” pad begeven. Deze
firma heeft een handgreep ontwor
pen. waarin zich een nikkelcadmium-
batterij met vier cellen bevindt. Ook
deze zijn oplaadbaar. Men geeft een
laadtijd op van ongeveer zestien uur.
Óp de handgreep passen verschillende
werktuigkoppen, zoals een gras-
schaarkop en een snoeischaarkop. Bij
Black and Decker legt men hierbij
vooral de nadruk op het tuingereed
schap. hoewel men aan het handvat
ook een boormachinekop kan koppe
len (een 6 mm) en men ook veel
verwacht van een schijnwerperkop.
Ook hier wordt uiteraard vooral de
nadruk gelegd op het feit, dat men
met deze snoerloze apparatuur overal
kan werken waar men dat vroeger
niet kon. Het systeem van de batte-
rijhandgreep, het MOD 4-systeem ge
noemd, betekent, dat men aan één
handgreep diverse koppen kan vast
maken.
Om een indicatie te geven van de
lengteduur van de krachtbron: men
kan drie kwartier gras knippen, of
drie kwartier snoeien, of drie uur
schijnen. Dan moet men de kracht
bron weer opladen.
I omdai
I hertoj
I vrouw
I dochtf
I toria.
I van h,
begriji
Een waterpomptang, die afwijkt
van de gebruikelijke is de Fumas-
tang, die uitgebracht wordt door de
handelsonderneming Starink, Ruys-
daellaan 44 in Nieuw-Loosdrecht. De
ze tang heeft een rijtje trapsgewijs
geplaatste inkepingen, waarmee men
de kop kan vastzetten er blijft
dan nog wel elastische beweging in;
Men kan nu meer kracht zetten en
wat ook belangrijk is: de vingers
komen niet meer tussen de handva
ten, een euvel, dat de gewone water-
eigen kracht-
dankt aan de
van de astronauten).
van Skil is praktisch
onbegrensd oplaadbaar. Dat gebeurt
in ongeveer 20 uur via het electrici-
teitsnet.
Het gemak van deze portabele
boormachine is duidelijk: niet gehin
derd door een snoer kan men het
apparaat overal mee naar toe nemen,
naar plaatsen, die vroeger onbereik
baar waren voor dit soort machine-
rietjes. Een voordeel van dat snoer
loos zijn is uiteraard, dat het appa
raat volkomen gevaarloos is in wat
voor omgeving (vocht) dan ook. Voor
de fabrikant komt er als prettige
bijkomstigheid bij, dat de boorschroe-
ver (men kan schroeven tot 25 mm
lengte in- en uitdraaien) geen nationa
le veiligheidskeuren, zoals hier het
Kemakeur, nodig heeft, zodat hij op
één plaats en exact hetzelfde kan
worden vervaardigd.
Om té voorkomen, dat men onno
dig energie verspeelt, is de schakelaar
voorzien van een vergrendeling. De
doe-het-zelver kan volledig aan zijn
trekken komen met de energievoor-
raad. Door het lage toerental kan
men gemakkelijk schroeven indragi-
en, maar ook goed boren in glas of
tegels. De boorkopsleutel, die men bij
een gewone machine meestal aan het
De verkoop werd begin dit jaar
gestart in Japan, waar de Kick ’n Go
onmiddellijk een enorm succes werd.
Kort daarna werd de Kick ’n Go ook
in Amerika en Australië verkocht. De
produktie bedraagt nu ongeveer
100.000 stuks* per maand.
Na het eerste gedicht, „Ik verlang
naar het sterven”, vraagt politiehond
Jan Steenman of ik nog veel moet
weten. Ik begin me wat onrustig te
voelen. Kan er echt met mij in de buurt
gewerkt worden? Geen kaarsen, geen
wijn en dan ook nog een journalistdie
maar een beetje rond zit te kijken. Het
lijkt allemaal teveel. Dan blijft er tot
overmaat van ramp ook nog een plaat
hangen. Een verbaasde blik van Jan van
Veen naar de draaitafel, de naald gaat
weer verder „Dat is geluk”, verzucht hij.
Als het eerste uur van de show voor
bij is en de nieuwsdienst weer over wel
en wee van de wereld bericht, zit ik nog
steeds op het bankje. „Het valt me mee
dat ik je nog niet heb gevraagd om weg
te gaan”, zegt Van Veen en dat valt mij
ook mee, want na de woorden „Ik weet
niet hoelang ik je hier kan velen”, had
ik niet verwacht het eerste uur te over
leven. Maar van uitstel komt toch geen
afstel en tien minuten later vraagt Jan
van Veen vriendelijk, op verontschuldi
gende toon, of ik het erg vind om weg
te gaan. Ik maak geen bezwaar, tenslotte
ben ik de gast en Jan Steenman komt
binnen met de woorden: „Daar wilde ik
het net over hebben”.
Als ik buiten kom regent het nog
steeds. Bij de portier steek ik weer twee
vingers omhoog. Hij knikt. Ik zet de
autoradio aan, een fijn programma op
Hilversum 3, „Candlelight”.
3/|
