Wereldbank verstrekt
lening aan Chili
van 33 miljoen dollar
Kabinet akkoord
Personeel NS
commissarissen
laten benoemen
Angola-ronselaar
Personeel bezet
meubelfabrieken
Regering denkt
aan steun voor
de scheepsbouw
PLJOESJTSJ BESCHRIJFT
MARTELINGEN IN RUSLAND
Ameland nog
geïsoleerd
Bonden willen
inlichtingen
samenwerking
luchtvaart
stopt met werven
Onderwijzeres in
Vorchten vermoord
PRINS OPENT UURWERKENMUSEUM
BUITEN-SPEL
4
w
GEZAMENLIJKE BELANGENBEHARTIGING VAN PRODUCENTEN
V
Lammers als landdrost
psychiatrisch ziekenhuis
PPR-Lelystad tegen
kandidatuur van Han
POLITIE DENKT AAN ZEDENMISDRIJF
Vragen over steun
papierindustrie
Onmenseiijke toestanden”
if i
O
W
■M
r;
197 6
FEBRUARI
WOENSDAG
4
BINNEN- EN BUITENLAND
Prof. Van Zuthem:
iHrf
in
9.
jonge vrouw gevonden in een bosje
gemeente Heerde.
ee
stt
bi;
ac
va
pe
br
op
ge
ku
mi
va
mi
ve
vc
va
c
k
B
d
R
(Van onze redactie buitenland)
WASHINTON-STOCKHOLM. Chili krijgt een lening van 33 mil
joen dollar van de Wereldbank. Daartoe is gisteravond in Washington
besloten, ondanks verzet van vooral de Scandinavische landen. De lening
is bedoeld voor investeringen in de koperverwerkende industrie. Het
regime-Pinochet had die begroot op 77 miljoen dollar. De resterende 44
miljoen dollar zal de Chileense regering zelf financieren.
Schrik
(Van onze redactie binnenland)
VOR.CHTEJN. De 21-jarige onderwijzeres Jannie Heida uit Epe, die
al sinds vorige wee kvrijdagavond vermist werd, is dor wurging om het
leven gebracht. Dinsdagmorgen om half 11 werd het lichaam van de
in de buurtschap Vorchten in de
Regelingen
m y ’«fa
-JL*
-
L
1
f'
I*
A it
■MM
(Vervolg van pag. 1)
60
naar
(Van onze redactie economie)
tweeëneenhalf
jaar
Staalfabrikantenoprichting
van internationale vereniging
Prins Claus heeft gisteren liet Zaans uurwerkmuseum op de Zaanse Schans geopend.
Dat deed hij met het aanzwengelen van een toren-uurwerk met carillon uit 1700.
chopaten en andere misdadigers, onge
veer zestig overwegend geestelijk gezon
de politieke gevangenen bevonden.
AMSTERDAM (ANP). De Amster
dammer A. J. H. Kommens, die voor de
Britse Security Advisory Services (SAS)
bemiddelt bij de werving van Nederlan
ders voor de burgerstrijd in Angola,
heeft in een gesprek met twee Amster
damse rechercheurs verklaard zijn acti
viteiten te zullen staken, „omdat hij niet
de wet wil overtreden”. Dit heeft een
woordvoerder van de Amsterdamse poli
tie meegedeeld.
opi
sta
do<
de:
cei
me
ha
b.
alc
1
inl
J
ha
he
gei
be
ko
be.
ga.
is
1
me
ve
br
de
is
aa
Wï
sti
do
mc
ve
on
uv
mi
do
all
1
G
ïi
B
h
S’
F
IJ
Z
sc
A
K
N
rr
d.
S;
P
G
Be
lp
ea
de
M
Di
IJ
Tf
IJ
A
SI
ri
ge
V
IJ
(Van onze redactie economie)
IJMUIDEN-NIJMEGEN. Staalfabrikanten in de Benelux en West-
Duitsland hebben besloten een internationale vereniging op te richten om
gezamenlijke belangen naar buiten te behartigen. Dit geldt in het
bijzonder ten opzichte van de Europese commissie („dagelijks bestuur”
van de EEG) alsmede ten opzichte van de andere nationale organisaties
van staalproducenten in de Gemeenschap, voor zover dit niet door de
bestaande nationale organisaties zal worden gedaan.
De rechercheurs stelden in opdracht
van de justitie een informatief onder
zoek in naar de handel en Wandel van
de oud-Koreastrijder. Zij zochten giste
ren contact met hem op het vermoeden,
dat hij zowel de arbeidsbemiddelingswet
als artikel 205 van het Wetboek van
Strafrecht zou overtreden. Dit artikel
bepaalt, dat hij, die zonder toestemming
van de Kroon iemand voor vreemde
krijgsdienst aanwerft, gestraft wordt
met een gevangenisstraf van ten hoogste
een jaar of een geldboete van ten hoog
ste drieduizend gulden. Rommens zegt
echter, dat hij alleen namen en adressen
van kandidaten voor Angola doorstuurt.
De bedrijfssocioloog prof. dr. H. J. van
Zuthem zei dit vandaag in Utrecht op
een bijeenkomst ter gelegenheid van het
50-jarig bestaan van de personeelsraad
bij NS, het samenwerkingsorgaan van de
vier spoorwegvakorganisaties.
De neiging van de overheid om meer
greep te krijgen op allerlei zaken binnen
de NS (wegens het belang van het
openbaar vervoer, de steeds groter wor
dende tekorten) noemde prof. Van Zu
them begrijpelijk. Aangaande de tarie
ven en de investeringen komt haar vol
gens hem ook een reële zeggenschap toe.
Maar hij vroeg zich af, of de overheid
daarbij niet zou kunnen volstaan met
drie hoofdzaken: het recht van benoe
ming van een meerderheid van de raad
van commissarissen, goedkeuring van
het in de NS-begroting genoemde ver
goedingsbedrag bij een dreigend verlies
eh een procedure voor schorsing óf ver
nietiging van nog nader te omschrijven
besluiten van commissarissen en directie.
Op het ogenblik benoemt de minister
van Verkeer en Waterstaat als „verte
genwoordiger van de staat” de veertien
commissarissen bij NS.
Over democratisering zei prof. Van
Zuthem onder meer, dat er niet veel van
terecht komt als mensen en groepen uit
zijn op eigen belangen. „Dan zullen de
handigste of de knapste mensen uitein
delijk weer alleen de touwtjes in han
den krijgen. Of wat niet minder erg
is dan zal uiteindelijk iedereen tegen
over iedereen komen te staan en daar
mee is de kans op de beste oplossing
voor zoveel mogelijk mensen wel goed
verkeken”.
Als dit zo is, wil het Kamerlid horen,
in welke mate de kostprijzen van de
papierproduktie door de uitvoering van
de wet verontreiniging oppervlaktewater
worden beïnvloed.
Gevraagd is voorts of ook voor andere
bedrijfstakken dergelijke steunregelin
gen worden overwogen.
DEN HAAG. Het kabinet over
weegt financiële steun aan scheepsbou
wers en reders, die thans in grote moei
lijkheden verkeren. Binnenkort gaat een
kabinetsdelegatie praten met werkne
mers- en werkgeversorganisaties in de
scheepsbouw. Het doel van de financiële
hulp is het veiligstellen van de werkge
legenheid.
Het oprichtingsbesluit is genomen op
31 januari in Luxemburg, aldus een
mededeling van de vereniging De Neder
landse Ijzer- en Staalproducerende In
dustrie NIJSI.
Hoe ze in Zwolle of in een andere
paats gekomen is. is niet bekend. De
politie vermoedt dat ze gelift heeft of
dat ze met de bus gegaan is. In ieder
geval was Jannie, toen haar vriendin
zaterdagmorgen wakker werd, geheel
tegen haar gewoonte in, nog niet thuis
gekomen. Ze had het angstige vermoeden
dat er iets met haar gebeurd is en nam
contact op met de heer Gossink. Op zijn
advies werd later de politie gealarmeerd.
Het slachtoffer was op de avond dat
ze het laatst in leven werd gezien ge
kleed in gele bloes met lange mouwen
met geborduurde Ijloemen op de voorzij
de, blauwe spijkerbroek, met opgerolde
pijpen, mosgroen ribfluwelen lange
overjas, roodbruine lederen laarzen
Zij was gedeeltelijk ontkleed en lag in
een droge sloot. De politie sluit een
zedenmisdrijf niet uit. Sectie heeft niet
uitgewezen op welk tijdstip de voruw is
vermoord. Het lichaam heeft echter al
geruime tjjd in de greppel gelegen; het
was bevroren.
De verbindingen met de andere wad
deneilanden verlopen nog moeizaam. Er
vaart naar Vlieland en Terschelling een
boot per dag, die ’s middags vanuit
Haarlemmers aan van 17, 18 -en 19 jaar,
vliegbasis Leeuwarden wordt nog steeds
overlegd tussen de luchtmacht, de PTT
en rijkswaterstaat. De laatste instantie
regelt de vliegverbinding.
nilev, lid van de initiatiefgroep ter
iiging van de mensenrechten in de
:-Unie, zou al weken lang in hon
king zijn als protest tegen de om-
gheden waaronder hij gevangen
wordt gehouden.
In zijn brief spreekt Pljoesjtsj van
„ongehoorde vervolgingen waaraan in de
Sovjet-Unie andersdenkenden blootstaan
vervolgingen die een schandvlek vormen
op de lichtende idealen van het commu
nisme”. Hij vraagt de Franse partij deze
vervolgingen te veroordelen. „Ik be
schouw het als uw internationalistische
Dat schaken nog altijd Ruslands natio
nale sport is blijkt uit het feit dat de
Russische schaakliefhebbers ook ’s win
ters wel te vinden zijn voor een partij
tje schaak in de buitenlucht. In bont
verpakte Russische schaakliefhebbers
spelen hun dagelijks partijtje in Moskou.
PARIJS (AFP en DPA). De Russische wiskundige Leonid Pljoesjtsj,
j begin januari na een gedwongen verblijf van bijna drie jaar in een
ychiatrische inrichting toestemming kreeg naar het Westen te gaan,
eft in een brief aan een communistisch parlementslid in Frankrijk de
anse communistische partij verzocht bij de Russische overheid te
eiten ten gunste van de Krim-Tartaar Moestafa Djemilev.
UTRECHT (ANP). Door maar
percent van het aantal commissarissen
van de Nederlandse Spoorwegen zelf te
benoemen en 40 percent te laten benoe
men door het personeel van NS, zou de
overheid op het gebied van democratise
ring en medezeggenschap een belangrijk
voorbeeld kunnen geven. Met de erva
ringen zouden andere bedrijven hun
winst kunnen doen.
DEN HAAG (ANP). Het Tweede
Kamerlid Rienks (PvdA) heeft gisteren
aan minister Lubbers van Economische
Zaken gevraagd of hij in overweging
heeft een bijdrage te geven aan de
papierindustrie voor milieu-investerin-
gen.
Als het antwoord daarop negatief zou
zijn uitgevallen, was de crisis een feit
geweest. Bij een positief antwoord was
onmiddellijk de vraag aan de orde ge
weest hoe het dan verder moet met het
wetsontwerp. In Haagse kringen gingen
de gedachten gisteren steeds meer in de
richting van het verschuiven van de
uiteindelijke beslissing naar het kamer
debat.
In de ministerraad zou dan over het
wetseontwerp Boersma voor zover
het kabinet dat nog in eenstemmigheid
heeft aangebracht worden gestemd.
De stemmenverhouding zou dan naar
verwachting uitvallen in tien stemmen
vóór en zes stemmen tegen. Het wetont-
werp kan dan normaal bij de Kamer
worden ingediend. Bij het debat in de
Tweede Kamer, over enkele maanden,
blijkt dan hoe het parlement zfch over
het concept uitspreekt. Als die wet
wordt behandeld en het is niet uitge
sloten dat men daartoe vandaag in het
kabinet noodgedwongen beslist is het
niet uitgesloten dat het kabinetsontwerp
door een meerderheid van WD en
christen-democraten wordt afgestemd.
Van de politieke discussie in het kabi
net zal het mede afhangen of Den Uyl
en zijn progressieve ministers in dat
geval opstappen. De politieke discussie is
echter gisteravond onverwacht afgebro
ken. Voordat dat bekend was geworden,
zei AR-fractieleider Aantjes nog dat het
een slecht teken zou zijn als het beraad
gisteravond tot een eindconclusie was
gekomen.
Jannie stond sinds ongeveer een jaar
voor een van de'eerste klassen van de
openbare basisschool De Ploeg in Ede.
Cobie was ongeveer anderhalf jaar on
derwijzeres aan de Jan Ligthartschool.
een openbare basisschool in het naburige
Wapenveld. Ze woonde samen met een
collega in Epe. De vriendinnen gingen
vaak samen uit. Veelal gingen ze dan lif
tend en bezochten ze bars.
Vrijdagavond bezocht Jannie een bin-
go-avond die in haar school gehouden
werd ten bate van het schoolfonds. De
avond zou tegen half twaalf afgelopen
zijn, maar Jannie ging eerder weg met
de mededeling: „Ik wil eens wat anders
dan bingo, ik ga nog even lekker stap-
De Scandinavische landen zijn zeer
verontwaardigd over de toekenning van
het krediet en zouden zich, volgens een
verklaring van de Zweedse minister van
Ontwikkelingshulp Sigurdsen, nu onder
ling beraden over een mogelijk uittreden
uiit de Wereldbank. Sigurdsen: „Voor ons
is de maat vol. Tot driemaal toe hebben
we onder protest meegewerkt aan het
verstrekken van een lening aan het
Chili van Pinochet- Dit besluit kon al
leen worden genomen doordat de Ver
enigde Staten in de Wereldbank 25 per
cent van de stemmen bezitten”.
Minister Pronk (Ontwikkelingssamen
werking) verklaarde vorige week don
derdag in de Tweede Kamer dat de
Nederlandse regering zich wilde beraden
over het in te nemen standpunt, en
daarom een week uitstel van de beslis
sing had gevraagd. De minister zei toen
dat Nederland, evenals de Scandinavi
sche landen, van mening is dat het Chili
van na Allende een volstrekt verwerpe
lijk regime heeft.
Pronk wilde zich echter niet tegen de
lening uitspreken, omdat in de besluiten
van de Wereldbank de politiek geen rol
zou spelen. Er was gisteravond geen
ministerieel commentaar op het besluit
van de Wereldbank te krijgen vanwege
het voortduren van de beraadslagingen
in de ministerraad over de positie van
de ondernemingsraden.
LEEUWARDEN (ANP). Vanmorgen
zijn met twee helicopters weer 32 men
sen van het geïsoleerde Ameland ge
haald en vervoerd naar Leeuwarden. De
bootverbinding vanaf Holwerd is door
ijsgang nog steeds onmogelijk. Vanaf
Lauwersoog heeft vanmorgen een veer
boot getracht Schiermonnikoog te berei-
eken. De ^verwachting i« dat het wel zal
lukken. Ook gistermiddag wist een boot
de rede van Schiermonnikoog te berei
ken.
LELYSTAD (ANP). Het bestuur
van de PPR-Lelystad heeft in een ver
klaring de kandidatuur van Han Lam
mers voor de post van landdrost van het
openbaar lichaam Zuidelijk IJsselmeer-
polder „uiterst ongelukkig” genoemd.
Volgens de verklaring vraagt deze posi
tie om een uiterst integer persoon.”
„Er zijn beslist nog geen beslissingen
genomen, hoe groot die hulp moet zijn.
Het gaat hier om vele duizenden werk
nemers. Dan kan iedereen wel begrijpen,
dat de hulp in de miljoenen zal gaan
lopen, mits er vanuit de bedrijfstak een
goed plan op tafel komt om inderdaad
die werkgelegenheid veilig te stellen”,
aldus het ministerie van Economische
Zaken.
Ook wil minister Lubbers de reders
betrekken bij het plan tot behoud van
de werkgelegenheid in de scheepsbouw.
Hij zou hen in overweging willen geven
met financiële overheidssteun noodzake
lijke vernieuwingen van de handelsvloot
uit te voeren. Als de reders hun orders
zouden willen plaatsen bij Nederlandse
scheepsbouwers, zou de minister moge
lijkheden van het verstrekken van ren
tesubsidies en een verhoging van de
bestaande investeringsaftrek willen
overwegen. Het gaat hier om het -behoud
van werkgelegenheid van in totaal 50.000
mensen.
De nieuwe vereniging zal zich voorts
met problemen op het gebied van ener
gie- en grondstoffenvoorziening bezig
houden en aan de oplossing van Europe
se energievraagstukken ■•meewerken.
De onderlinge uitwisseling van .infor
matie betreffende produktie. - bezetting
en marktgegevens tussen d_e deelnemers
zal worden gestimuleerd. De vereniging
zal zich daarenboven inzetten voor op
lossingen op het gebied van milieuhygië
ne, waarbij een gelijkwaardige lasten»-
verdeling zal worden nagstreefd.
De nieuw gestichte organisatie staat
open voor toetreding van nieuwe leden.
De wiskundige verklaarde dat de
schrik er bij hem vanaf de eerste dag
inzat. Patiënten laten op hun bedden te
krimpen van de pijn na behandeling van
de pijn, waren behandeld met zwavel
wegens „slechtgedrag”, voornamelijk
verzoeken naar de wc te mogen buiten
de daarvoor vastgestelde uren om.
Bij de in Dnepropetrovsk toegepaste
zwavelkuur stijgt de temperatuur van
de behandelde patiënt volgens Pljoesjtsj
tot veertig graden en doen zich schier
onverdraaglijke pijnen voor.
De wiskundige zei dat de verplegers in
het ziekenhuis gedetineerden zijn die
hun straf uitzitten. Zij eisen van de
geïnterneerden steekpenningen en als ze
die niet krijgen, slaan ze ze.
De vertegenwoordigers van de bonden,
die zijn aangesloten bij de Internationale
Transportarbeidersfederatie (ITF) en bij
de Internationale Federatie van Ver-
voers-Vakorganisaties (IFVV), hebben
dinsdag een internationale werkgroep in
het leven geroepen, die de problemen
rond de samenwerking tussen de drie
luchtvaartmaatschappijen op korte ter
mijn zal gaan bestuderen. De factor
arbeid zal daarbij de hoogste aandacht
krijgen. Dit heeft een woordvoerder van
de vervoersfederatie NW-NKV, die ook
bij het overleg in Brussel was vertegen
woordigd, meegedeeld.
De vakbondsvertegenwoordigets be
treuren het, dat ze geen inzicht hebben
gekregen in het verloop van het onder
zoek en dat ze niet op de hoogte zijn
gesteld van de mate waarin is rekening
gehouden met de belangen van het per
soneel bij het aangeven van alternatieve
vormen van samenwerking.
De bonden wijzen erop, dat de minis
ters van Verkeer in maart 1975 hebben
toegezegd, dat over deze aangelegenheid
de in elk land geldende regels van
sociaal overleg zouden worden toegepast.
Tot nu toe heeft echter ondanks her
haald verzoek géén van de regeringen of
de directies van de luchtvaartmaat
schappijen enige inhoudelijke informatie
verstrekt aan de bonden.
„In het verleden heeft Han Lammere
zijn kwaliteiten als regent in Amster
dam waar kunnen maken,” aldus de
PPR-verklaring, die daarbij denkt aan
de rol van Lammers in de metro-zaak
en „zijn manipulaties om de PPR uit het
Amsterdamse college van B. en W. te
wippen.”
PPR-Lelystad zegt voor de functie
van landdrost het liefst een „progressie
ve figuur van een van de linkse partij
en” te zien. Het bestuur zegt „reëel
genoeg” te zijn om „zo nodig de kandi
datuur van een geschikte PvdA-man te
steunen.”
UTRECHT (ANP). Vakbondsverte-
genwoordigers van luchtvaartpersoneel
uit België, Nederland en Luxemburg
hebben gisteren in Brussel bij de rege
ringen van de Benelux aangedrongen op
een volledige opening van zaken over
het onderzoek naar mogelijke samen
werking tussen de KLM, de Sabena en
de Luxair. Dit onderzoek is een jaar
geleden ingesteld door het efficiencybu
reau McKinsey op verzoek van de mi
nisters van Verkeer van de Benelux. De
resultaten werden vorige maand ver
wacht, maar zijn nog niet vrijgegeven.
i
De vertegenwoordigers van de staalin
dustrie, die in Luxemburg bijeen waren,
hebben bovendien de intentie aan de
Europese commissie toestemming te vra
gen voor rationaliseringsovereenkomsten.
Dergelijke overeenkomsten gelden op dit
moment in West-Duitsland waar, met
toestemming van de Europese commissie,
voor bepaalde staalprodukten regelingen
getroffen kunnen worden ten aanzien
van onder meer een afstemming van
produktieprogramma's en benutting van
eikaars produktiecapaciteiten.
De zetel van de vereniging zal in
Luxemburg zijn.
Het presidium wordt gevormd door de
vier voorzitters van de oprichtende or
ganisaties, de heren Tesch, Van Veelen,
Spethmann en Schelder alsmede twee
permanente leden; van deze laatsten zal
een door de beide Duitse organisaties
worden aangewezen ën as andere door
de Nederlandse en Luxemburgse deelne
mers.
De vergadering in Luxemburg was be
legd met het doel de gevolgen van de
huidige crisis in de staalindustrie te
bespreken. Als resultaat hiervan is de op
te richt gn uit de bvb geko
men. “Aan het overleg hebben deelgeno
men deNIJSJ, de. Arbed^Sidpiar^roep,
de WirdtófchaïtS5zereinigung Éisen- und
Stahlindustrie en de Walztahl-Vereini-
gung.
plicht om voor de mensenrechten in alle
landen te strijden”, zegt hij-
Pljoesjtsj heeft gisteren op zijn eerste
persconferentie sinds zijn aankomst in
het Westen drie weken geleden, ten
overstaan van ruim 200 Franse en bui
tenlandse journalisten, de „onmenselijke
toestanden’ geschilderd, die heersen in
het psychiatrische ziekenhuis van Dne
propetrovsk, waar hjj wegens staatsvij-
andige activiteit tweeëneenhalf
beeft doorgebracht.
Pljoesjtsj zei dat zich in dit ziekenhuis
naast zenuwzieken, moordenaars, psy-
t
Aanleiding tot de bezetting is de me
dedeling dat fusiebesprekingen met het
meubelbedrijf Bol en Sharp uit Wolvega
zijn afgesprongen. Qok zou de noordelij
ke ontwikkelingsmaatschappij (NOM)
subsidie hebben geweigerd- Vandaag zou
een bespreking tussen vertegenwoordi
gers van de bouwbonden NVV en CNV
en de NOM plaatsvinden, aldus de per-
soneelswoordvoerder. Men wil het be
drijf blijven bezetten totdat er een voor
het bedrijf gunstige ontwikkeling is ge
komen.
- J
NOORDWOLDE (ANP). Alle 45
personeelsleden van meubelfabriek O-
Style-Romeva hebben de beide vestigin
gen van het bedrijf in Noordwolde en
Frederiksoord sinds gistermiddag bezet.
Het bedrijf verkeert volgens een woord
voerder van het personeel in moeilijkhe
den. Sinds 1 januari krijgen de perso
neelsleden geen materiaal meer om het
naar zijn schatting anderhalf miljoen
gulden grote orderpakket uit te voeren.
Volgens de woordvoerder van het perso
neel zijn de salarissen over januari nog
niet uitbetaald.
pen”. Het schoolhoofd, de heer H. Gos
sink zou daarop geantwoord hebben:
„Zo, ga je donker Epe weer in”. Jannie
had toen geantwoord: „Nee, donker
Zwolle”. Vermoedeijk is ze dus vorige
week vrijdagavond naar een bar in
Zwoe gegaan.
f'V'i'
