Joop Brand voert
harde gesprekken
met AZ-bestuur
»e
volksspel
een
Schaatsen is
s
KJ
m
IS
>0
VOLGEND JAAR PER SE AANSLUITING BIJ EERSTE VIER
f
lifl
F
ZATERDAG
w.
door Mare Serné
Exclusief
een
Basketbal^wip
Morningstar
is
fl
aan:
ian
voor
RENSENBRINK
it Tilly
VOSMAER
T
leder-
nog meemaken dat
STOPPER
Hheid
Dp als
mid-
goe-
ids-
ie
e con-
>r de-
jrlijk
aagse
taan
)on-
lenda
het
gade-
sr een
i voor
(met
pna-
Sten
ienst
toon
ij de
pie.
ies:
atief
die
ing,
>ver
pen
se-
idi-
gA
ling
.En Brand filosofeert verder: „Je ziet het
toch aan iedere Europese topclub. Die
aan de kop. Zo wordt Roger Mor
ningstar vermoedelijk door zijn di
recte tegenstander genoemd
In grote lijnen zou je echter kunnen
stellen dat AZ niet buiten Brand kan,
terwijl dit omgekeerd ook het geval is.
Een trainerswissel zou op dit kritieke
moment alleen maar een terugval
kunnen betekenen, terwijl Brand ook
weinig perspectief heeft. Hij heeft
inmiddels zóveel succes gehad en zo’n
ervaring dat hij alleen nog maar bij een
nationale of internationale topclub
terecht zou- kunnen. Het is opmerkelijk
dat Brand die sprong naar ook
internationale erkenning nog nooit heeft
gemaakt. Terwijl de kansen daarvoor
dan net zo’n soort
in het librespel bij
van
'er
ode 1
90 8CI
it-
n-
Joop Brand is een van de beste voetbaltrainers van Nederland. Als je er van uitgaat dat het resultaat in de
voetbalsport allesbepalend is dan is de 39-jarige Brand, die zestien jaar geleden samen met Rinus Michels
Wiel Coerver als eerste slaagde voor het zo felbegeerde trainers A-diploma, zelfs een absolute topper.
alle, hockeysticks, of alle tennisrac
kets waren uitverkocht? Nooit ofte
nimmer.
M^ar even terug naar die teleurstelling.
Brand: „De fout is misschien ook
geweest dat we dit seizoen te veel in een
roes aan de competitie zijn begonnen.
Toen ik hier kwam stond AZ op de 16e
plaats. In twee seizoenen zijn we
opgeklommen naar bijna UEFA-voetbal.
We hebben onszelf gewoon voorbij
gehold. Daarom ben ik zelfs een beetje
blij nu dat we wat zijn teruggevallen.
De zwakke plekken zijn voor mij voor
mij nu nog duidelijker. Ik weet nu nog
beter wat er moet gebeuren om straks
weer omhoog te stomen.”
Maar er waren uiteraard meer oorzaken
voor de teruggang dit seizoen. Zelfs
Brand stond daarbij machteloos. Brand:
„Veel, zo niet alles was dit seizoen
afgestemd op Bobby Vosmaer. Die
voetbalde vorig jaar het seizoen van zijn
leven. Hij haalde Jong Oranje,
Nederlands elftal, had zijn eigen
supportersvak bij ons en bespeelde de
publiciteitsmedia met een gouden tong.
Vosmaer komt van de militaire
wereldkampioenschappen terug met een
nop in zijn achillespees. Hij is nu
geopereerd en staat nog wel drie
maanden buitenspel, want ik wil niets
forceren.
Daarom worden er tussen Joop Brand
en de AZ-leiding een aantal harde
gesprekken gevoerd op dit moment.
Brand wil volgend jaar absolute
aansluiting bij de eerste vier. Daar zijn
nieuwe spelers (het lijstje heeft hij al
ingediend) en dus geld voor nodig.
Brand: „Het belangrijkste is wat ik vind
dat technisch haalbaar is natuurlijk.
Iedereen kan wel kritiek hebben op dit
moment maar de grootste kritikus is
Joop Brand. Een kampioenschap van
Nederland kan niemand verwachten op
dit moment. Daar heb je vooral een stuk
internationale ervaring voor nodig. En
dat kun je niet kopen. Daarom ben ik
blij dat we ook dit jaar tegen een
Manchester United, een Japans elftal en
Hamburger SV kunnn spelen. Dat
internationale contact is onbetaalbaar.
Dat maakt een Ajax op dit moment nog
steeds zo sterk. We spelen tegen
Sunderland en Kist schiet naast. Het
publiek geeft hem een staande ovatie. Ik
zie hem kijken naar de dug-out op een
manier van: Hoe is dat nou mogelijk? Ik
mis en toch applaus? Dat duel heeft ons
daarna in de Nederlandse competitie
vleugels gegeven. Na de tegenvallende
resultaten in de ere-divisie was dat duel
in Engeland zo’n opkikker voor de
spelers, dat het Twente in Alkmaar twee
punten kostte.”
Maar toch beleven de supporters in
toch aanwezig zijn geweest. Ooit was
Brand in het vizier bij Ajax om Kovac»
op te volgen, terwijl een aanbod van
Anderlecht, voordat Hans Croon daar
tekende, vorig jaar alleen nog maar een
kwestie van een handtekening onder het
contract zetten voor Brand was. Toch
weigerde hij. Daardoor ontstaan ook
theorieën van voetballers, die onder
Brand gespeeld hebben en dan stellen:
„Brand is een prima oefenmeester maar
na een paar jaar ben je toch wel op zijn
methoden uitgekeken. Het werken met
semi-vedetten als Kist en Vosmaer is
toch wel iets anders dan werken met
Krol of Rensenbrink. Dat zijn
voetballers die je niets meer hoeft of
kan wijsmaken”.
Brand, geconfronteerd met deze
theorie: „De reden dat ik niet bij
Anderlecht heb getekend ligt in het
privé-vlak. Als ik vrijgezel was geweest
of geen gezin had gehad, dan was ik al
weggeweest. Maar één privé-reden met
name heeft dat verhinderd. Dacht je
werkelijk dat het voor mij moeilijk is
om met wereldsterren te werken? Die
moet je gewoon anders benaderen. Het
is toch niet moeilijk een Rensenbrink
gek te praten van voetbal? Wat dat
betreft heb ik mijn grootste prestatie
misschien wel bij DWS geleverd
indertijd. Uit 20 wedstrijden had DWS
acht punten toen ik kwam. Ik moest het
elftal redden van degradatie.
Amsterdammers zijn nou niet bepaald
de gemakkelijkste mensen om mee te
werken. Maar een Jongbloed of
Flinkevleugel over het dode punt praten
en helpen ligt volgens mij toch wel een
stukje moeilijker dan Krol of
Rensenbrink enthousiast maken. Dat zijn
pure profs waarbij je rustig een bepaalde
fase kunt overslaan en van een andere
benadering kunt uitgaan”.
lichtelijk onderschat. Maar als René van
de Kerkhof het op zijn heupen krijgt
dan kun je als tegenstander je
mandekking wel vergeten. Daar blijft
niets van over. En als je een verdediging
met mandekking kunt ontregelen, dan is
er geen elftal ter wereld die de zaak
achter dicht kan houden.”
Ik zal de tijd
er, net als bij het biljarten, allerlei
handicaps verzonnen moeten worden
om het scoren bij het basketballen
ietwat te bemoeilijken. Bijvoorbeeld
wanten aan, of de ring schuin tegen
het bord, of een ring die dankzij een
vernuftig apparaat voortdurend heen
en weer beweegt, of een rugbybal in
plaats van een basketbal, of een cir
kel rond de basket waarbinnen je
nooit mag schieten, of de ring hoger
of de spelers lager, ik noem maar een
paar mogelijkheden. Heus, geloof me,
ik zal het nog meemaken. En u ook.
De mooiste naam in de Nederland
se sportwereld is die van de Ameri
kaanse basketballt. Rober Morning
star, die in Transol speelt. Morning
star betekent in het Nederlands
„morgenster”, en morgenster kan van
alles en nog wat betekenen. Zoals: de
planeet Venus wanneer zij voor zons
opgang nog aan de hemel is (in die
betekenis spreekt men over Roger
Het betekende, dat half Nederland
op het ijs stond. Iedereen die niet
bedlegerig was en over meer dan één
been beschikte, schaatste zelf, met
het gevolg dat er voor de organisatie
alleen maar brekebenen en
alleen maar brekebenen en self ma-
de-krukken beschikbaar waren. Ook
daar gaf Studio Sport mooi beelden
van. Een klein houten tafeltje mid
den op het ijs, waar geagiteerde
sportmensen, die in volle vaart met
zijn twaalven kwamen aansuizen,
hun stempeltje moesten halen, en dan
één man met een stempeltje. En als
er al twee mannen met een stempel-
je klaar stonden, dan kon je er
donder op zeggen, dat er maar één
stempelkussentje klaar lag. Ook heer
ste er de grootste verwarring over de
beste wijze waarop de rijders een
hindernis te land konden overwinnen,
een probleem dat blijkbaar pas ur
gent werd toen zij er aan kwamen.
Dat zijn allemaal mooie dingen, die
bewijzen dat schaatsen eigenlijk geen
volkssport is, maar een volksspel.
Het wegvallen van Vosmaer scheelt veel
punten. Die pakt en de back en de
Ausputzer. Dan komt Kist één tegen één
en is het gebeurd. Vosmaer valt dus af,
maar je denkt, nog niet zo’n ramp, dan
Meister er maar in. Die krijgt een
liesblessure. Dit seizoen hadden we voor
het eerst een echte linksbuiten. Van
Morningstar als hij te lang in een
kroeg is blijven hangen, gesteld al
thans dat hij dat ooit doet, wat ik
niet weet). Ook betekent morgenster
„Lucifer, de overste der boze geesten'
(zo noemt men hem als hij met vijf
persoonlijke fouten van het veld *af
moet). De derde betekenis is „mens
vol jeugd en schoonheid” (zo wordt
over hem gesproken door de vrouwe
lijke aanhang van Transol). Verder
betekent morgenster „voddenraper die
met het krieken van de dag op straat
staande vuilnisbakken doorzoekt” (zo
wordt hij genoemd door zijn vroegere
Amerikaanse collega’s, omdat een be
kwame basketballer die zijn heil in
Nederland zoekt ook een soort vod
denraper is die thuis niet aan de kost
kan komen; in deze vergelijking is
Transol dus een vuilnisbak). Morgen
ster is ook nog de naam voor de
planten van het geslacht boksbaard
(zo noemt men hem als hij in een
luie bui is en zich even lichtsvoetig
verplaatst als een plant), en ten slotte
betekent morgenster hetzelfde als
goedendag, althans in de betekenis
van een knots met ijzeren punten
Basketbal en volleybal worden dik
wijls in één adem genoemd, hoewel
ze bijna eikaars tegengestelde zijn.
Natuurlijk zijn er overeenkomsten:
het zijn allebei zaalsporten van origi
ne, en ze worden allebei met een bal
gespeeld van ongeveer dezelfde groot
te, en het zijn allebei handbalspelen.
De voeten of houten gebruiksvoor
werpen komen er niet aan te pas.
Voor het overige zijn er alleen maar
verschillen. Een basketbalteam telt
vijf spelers, een volleybalteam zes. De
basketballers bewegen zich over het
hele veld, de volleyballers blijven op
hun eigen helft. De volleyballers mo
gen de bal slechts één keer raken, de
basketballers mogen hem vasthouden
(ik vat dit verschil zoals u merkt zo
simplistisch mogelijk samen, op ver
zoek van heer Bie en heer Koot). Bij
basketbal wordt een punt (of worden
Alkmaar geen spectaculair seizoen.
Hoewel Brand daarover niet zo wil
uitweiden vormt dat toch een gevaar
voor Brand, omdat de clubleiding dingen
van hem kan gaan eisen die Brand op
dit moment niet wil waarmaken.
Instinctief voelt Brand dat ook wel aan
als hij bedenkt: „Ik heb eigenlijk niet
eens een contract bij AZ. Ik bekijk het
van jaar tot jaar. Ik ga er van uit: Wat
wil ik volgend seizoen en is dat te
realiseren. Dat is mijn uitgangspunt, Als
het niet langer gaat dan stop ik. Dan ga
ik gewoon lesgeven. (Brand doceert
momenteel al op het CIOS, red.). Daar
heb ik geen problemen mee. Ik heb
gewoon de wetenschap dat overal waar
ik gewerkt heb ik achteraf toch gelijk
heb gekregen. Ook bij Haarlem zijn er
bestuursleden die hebben gezegd: Je
hebt achteraf toch gelijk gehad, met je
ideeën. Dat is een prettige gedachte. Aan
de andere kant: Wat praat ik eigenlijk.
Het seizoen is nog niet afgelopen. We
hebben nog een half jaar. Ik zit bij de
laatste acht voor de beker. We spelen
tegen Eindhoven. Dus dat moet kunnen.
Over een maand hoop ik weer een
fatsoenlijk elftal bij elkaar te hebben.
Dan zullen we nog wel eens zien”.
meer dan 2,6 voetbaldoelpunten zijn.
Terwijl het verschil in spelkracht
blijkens de verslagen bijzonder groot
was, wordt dat verschil inaar zeer
ten dele in de cijfers uitgedrukt,
omdat het scoren bij basketbal voor
goed geoefende basketballers te ge
makkelijk is. Bij voetbal spreek je
van volkomen kansloos als de ene
club met 4-0 of 5-1 van de andere
club verliest, maar zulke score-ver-
houdingen zul je in het hogere bas
ketbal nooit tegenkomen. Ik vind het
knap hoor (daar niet van) als jongens
als Morningstar, Jan Dekker en
Szcerbiac (een Spaanse Amerikaan,
zoals de naam al deed vermoeden.
blindelings de basket weten te vinden
omdat ze door gestage oefening weten
dat je, als je op die vierkante deci
meter van het veld staat, de bal met
die snelheid moet werpen en op die
hoogte moet loslaten als je met je
rug naar de basket staat om hem
toch feilloos door de ring te krijgen,
maar het wordt
automatisme als
het biljarten.
Heracles, Go Ahead, DWS, Haarlem en AZ '67; het zijn allemaal elftallen, die onder,de leiding van Joop Brand
beter zijn gaan voetballen dan ze ooit hebben gedaan, maar bovendien hebben al deze verenigingen onder zijn
regime een spectaculaire sprong omhoog gemaakt. Nog opmerkelijker wordt het wanneer je beseft dat Brand
nu bij AZ pas in zijn zestiende jaar van zijn trainersloopbaan met een ernstige tegenslag wordt geconfronteerd.
Brand wil op dit moment ook per se niet praten over een teruggang in de prestaties van de Alkmaarse topclub
in wording, maar als AZ op dit ogenblik hetzelfde aantal punten heeft als vorig jaar dan is deze constante
gang van zaken, zeker gezien de investering van een miljoen in nieuw spelersmateriaal, zonder meer een achter
uitgang. De supporters zijn daarin teleurgesteld, het bestuur acht dit een tegenvaller, terwijl Brand dit zelf in
de afgelopen maanden nauwelijks heeft kunnen verkroppen. Hoewel het Brand zelf misschien niet zo is opge
vallen uitte zich dat dit seizoen voornamelijk in een aantal uitspraken, waardoor hij enkele keren uiterst nega
tief in de publiciteit kwam.
Marwijk zit in de bestuurskamer en zijn
knie raakt op slot, zoals dat zo mooi
heet. Meniscusoperatie. Ook een
verdediger als Vonk raakt nog
geblesseerd, maar je moet je dan wel
realiseren dat de hele voorhoede is
weggevallen. Je spelbepalers ook nog
nota bene. Dat zijn de voetballers die de
rest moeten optrekken. Daarom hebben
de spelers na die 3-0 nederlaag tegen
MVV zelfs een extra premie gekregen.
Er werd in dat duel door iedereen zo
verschrikkelijk hard gewerkt, dat het
onzin zou zijn om in dit elftal
teleurgesteld te zijn. Er rust gewoon een
doem op dit seizoen.”
Daarom werkte Brand al weer verder
aan zijn toekomstplannen. Maar ook dat
verliep niet vlekkeloos. Brand: „Als we
werkelijk naar die absolute top willen
dan zijn er volgend jaar weer één of
twee topspelers bij nodig. Ik had er één
gevonden. Een Zweed. Hij heet Matsson
en is drie seizoenen topscorer in Zweden
geweest. Maar wat gebeurt ér: we waren
praktisch rond en Fortuna Dusseldorf
pakt hem. Dat ik geen loze taal sprak
toen ik hem ten koste van alles wilde
hebben bleek een week later wel, toen
hij in zijn eerste wedstrijd voor Fortuna
tegen Bochum meteen drie goals
maakte. Je hoeft „der Kicker” maar te
pakken en je kunt precies lezen hoeveel
Matson er nu weer gemaakt heeft voor
de Duitsers. Zo’n vent hadden we precies
nog nodig voorin. Zeker omdat hij
enorm sterk in de lucht is en dat is
eigenlijk ons enige niet sterke punt bij
ons jn de aanval.”
Het mooie van het lange-afstands-
schaatsen is ook nog, dat het zo puur
amateuristisch is. Als Jan Roelof
Kruithof, die zo Woutje Wagtmans-
achtig in Lahti de pseudo-elfsteden-
tocht won (een elfstedentocht minus
de elf steden), ’n muts en een ijspak
aanheeft met de woorden De Meubel
Gigant erop, dan neem ik aan dat dit
niet zijn bijnaam is (de Adelaar van
Toledo, Ijzeren Willem, Mooie Hugo,
de Keizer der Zesdaagse, de Meubel
Gigant), maar de naam van een firma
die bijdraagt in de kosten van het
schaatsenslijpen. Nee, het amateuris
tische schuilt in de organisatie. En
dat is ook begrijpelijk. De kranten
meldden deze week dat „alle schaat
sen uitverkocht waren’’. Hebt u ooit
gelezen dat alle voetbalschoenen, of
Ik heb vroeger zowel gebasketbald
als gevolleybald, maar het meest ge
volleybald, en ik geloof nog steeds
dat volleybal een evenwichtiger en
mooiere sport is dan basketbal. Her
stel: niet evenwichtiger, juist niet.
Dat is namelijk mijn grootste be
zwaar tegen basketbal: zijn even
wichtigheid. Het is net een wip: eerst
gaat de een omhoog en de ander
omlaag, daarna gaat de ander om
hoog en de ene weer omlaag. Bij
basketbal is de ene partij in het bezit
van de bal, en na enig heen en weer
gegooi en gedribbel wordt de bal
feilloos in de ring geworpen, en daar
na krijgt de andere partij de bal en
gooit na enig heen en weer de bal
ook weer door de ring. Ik weet dat
dit alleen theorie is, omdat er af en
toe toch nog gemist wordt, en af en
toe toch nog een bal onderschept
wordt door een drie meter lange
tweeling die in zijn eentje ter wereld
kwam, want anders zou iedere bas-
ketbalwedstrijd in een gelijkspel ein
digen. Dat gebeurt zelden.
Studio Sport heeft eerst afgelopen
zondag en daarna woensdagavond
schitterende beelden gegeven van
schaatstochten. Vooral de beelden
van bovenaf, uit een helikopter neem
ik aan, verzoenden mij voor de zo
veelste keer met het feit dat ik een
Nederlander ben. Niets mooiers dan
een plukje kleurige mensjes, die zich
in een volstrekt verlaten wereld over
een grijs-wit lint voortbeweegt. Ik
geef toe, het deed een beetje denken
aan soortgelijke opnamen van de
Tour de France, maar de schaatsers
zijn mooier, ten eerste omdat zij
minder snel gaan en ten tweede om
dat zij niet zo in één lijn, wiel aan
wiel, voortbewegen. Een peloton
schaatsers rijdt veel slordiger bij el
kaar, er zit meer onderlinge beweging
in het kluitje kleuren, bovendien is
de schaatsbeweging zelf (links, rechts,
links, rechts) minder eentonig dan
het wieltjesdraaien van de wielren
ners.
beschikken over spelers die exclusief
zijn. Over het Ajax met Cruijff en
Keizer hoeven we natuurlijk niet eens te
praten, maar ook een PSV heeft in
potentie toch een team dat niet te
verslaan zou mogen zijn. Ajax zal wel
kampioen van Nederland worden, maar
PSV zou het toch eigenlijk moeten
worden. Dat elftal beschikt over
exclusieve kopkracht (Edström),
exclusieve schotkracht (Van der Kuylen)
en exclusieve snelheid (Van de Kerkhof).
De laatste factor wordt nog wel eens
Plotseling speelden de tegenstanders verschrikkelijk hard,
terwijl zijn eigen elftal, nerveus geworden door de omstandig
heden, zich ook niet onbetuigd liet. Het aantal gele en rode
kaarten die AZ-spelers dit seizoen hebben opgelopen zegt
genoeg. Na de confrontatie AZNEC en de persoonlijke duels
tussen Peters en de beslist niet zachtzinnige Hovenkamp viel
zelfs het woord doping. Brand: „Laat ik vooropstellen dat ik
inderdaad zeer teleurgesteld ben geweest in het begin van dit
seizoen. Ik heb het alleen nooit over doping gehad. Dat is
misschien zo wel in de pers gekomen maar ik heb alleen aan
Hovenkamp gevraagd of hij in die wedstrijd, die hij tegen
Peters speelde wel zichzelf was geweest. De eerste de beste die
bij mij doping gebruikt gaat er uit. Rotzooi slikken, je
tegenstander neerleggen en protesteren tegèn beslissingen van
de scheidsrechter, dat zijn allemaal zaken die ik in mijn elftal
niet wil hebben.”
beide punten) in de lucht gescoord,
bij volleybal juist op de grond. Bij
volleybal is het doel om de bal over
een net te spelen dat zichover de
totale breedte van het speelveld uit
strekt, terwijl bij basketbal alles
wordt toegespitst op die ring die
maar even groter is dan de bal.
Kortom: zeeën van verschillen.
Toch is een uitslag als 111-85
waarmee Transol „volkomen kans
loos” van Real Madrid verloor, omge
rekend in een soort voetbaldoelpun
ten vrijwel een gelijkspel. Stel dat
die 85 punten van Transol 2 voetbal
doelpunten zouden zijn, dan zouden
de 111 punten van Real Madrid niet
en
HSS
