Centrum start met
dubbelprojekt
Ere-expositie
Kees Verwey
FliIJF
1090
„Bovenhondenshow" mist felheid
ADÖZÖ’
I
a
Hi-Fi-
Let op!
Februari
aanbieding
Alphenaar
L
f
KLEINE GROEP MENSEN BEHEERST BElfco
IN COMMISSIES BEELDENDE KUNSTEN f
Shirley MacLaine
als showster in
Amsterdam
SHER ATON en CHIPPENDALE
voorname. engelse
meubelstijlen
U vindt,ze bij:
7
II
w
-1
Frans Vorstman als De Opvoeder
Wist u dat wi j
[W gratis
T uwgordijnen
op maat maken,
ook velours.
I
Socialisme en psychologie eind vorige eeuw
In de Hallen
Nieuwe filmtrofee
tijdens gala in
City Theater
Veel, kunstwerken in
Guatemala beschadigd
Eredoctoraat voor
Yehudi Menuhin 7
KUNST
1976
V R IJ D A G
1 3
FEB RUARI
KRISISTHEATER IN TONEELSCHUUR
A
Dubbelfuncties maar geen laakbare praktijken
en
ASTMA AANVALLEN GEWOON
DOORGAAN MET ADEMHALEN!
Medisch Comité
Nederiand-Vietnam
TBR
J0
TA
- - - - - - - - - ----
-
- - f
-
(Van onze kunstredactie)
SHIRLEY MACLAINE
ADVERTENTIE
dat w& de'-autoriteiten móeten vertrou-
pikt.
GUATEMALA (AP).
(Van onze kunstredactie)
ADVERTENTIE
KEES BOONMAN
JAC. HEIJER
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
AMSTERDAM (ANP). Op 15 maart
houdt in het Amsterdamse City-Theater
de Nederlandse Bioscoopbond het eerste
gala van de Nederlandse speelfilm. Tij
dens deze avond wordt een nieuwe film
prijs, de Gouden Story-ster, uitgereikt
aan de beste filmman en -vrouw onder
de ruim vijftig acteurs en actrices, die
een rol speelden in de vijftien vorig jaar
uitgebrachte grote Nederlandse films.
trolt. De leiding van toneelgroep Cen
trum wil doorgaan met het zogenaamde
scholenprogramma dat in Noord-Holland
en Utrecht uitgebracht wordt voor het
voortgezet onderwijs. De twee voorstel
lingen, die deze aparte groep binnen het
gezelschap dit seizoen heeft uitgebracht
hebben ook binnen het gezelschap inspi
rerend gewerkt. De leiding van Centrum
erkent dat het scholenprogramma moei
lijk te eexploiteren is en veel extra werk
vergt, maar beschouwt het als „één van
de twee poten waarop het gezelschap
rust”.
Meer en meer lijders aan astma-aan
vallen kiezen ADOZO tabletten om snel
verlichting te vinden.
ADOZO verruimt de luchtwegen, waar
door de verstikkende benauwdheid
onmiddellijk verdwijnt.
Een der schetsjes uit de „Bovenhondenshow’’ met v.l.n.r. Rose Thesing,
Janwllem Ruiter en Lars Boom.
zal bij zijn standpuntbepaling de infor
matie die hij heeft over beide instellin
gen oen rol spelen”,' aldus het rapport.
hoeren. De strijd is gericht tegen de
rijke lui, de bovenhonden.
Volgens mevr. Boon is uit haar onder
zoek niet af te leiden, dat er door deze
dubbelfuncties in de beeldende kunst-
BOSE.901
TIJDELIJK GEEN 1198,-
MAAR SLECHTS 998,- p.st.
A
Postgiro
MCNV, Amsterdam
.Aleen'deze maand bijna 500
gulden kor.ting. Samen geen
2280 maar slechts f 1798,—
Nog juist voordat Kees Verwey zijn
volgende verjaardag bereikt wordt de
ere-tentoonstelling geopend in de Hallen
op de Grote Markt, georganiseerd door
het Frans Halsmuseum. Die expositie
wordt van 13 maart t.m. 19 april gehou
den. Een gelukkige omstandigheid is het
feit dat de VARA op 11 maart in een
tv-uitzending van 21.00-21.40 uur en ge
durende de maanden maart en april in
een vijftal radio-u
maart elke woens
uur,
HAARLEM. „Gaan we naar links
of gaan we naar rechts? We zouden het
niet weten.’’ Tot deze eerlijke bekentenis
komt het Krisistheater dat zijn eerste
voorstelling gaf in de Toneelschuur. De
groep probeert het publiek te activeren
metde Bovenhondenshow"
ties. „Het rijst soms de pan uit”, aldus
mevr. Boon. Overigens brengen de „ne-
ven”-functies in het algemeen weinig
direct financieel voordeel op. Veeleer
worden eigenbelangen en groepsbelangen
verdedigd.
Dubbelfunctiès worden in het onder
zoek omschreven als
tot communicatie enb eïnvloeding”. Deze
communicatie- en beïnvloedingsmoge
lijkheden concentreren zich bij rijksad-
viescolleges, stichtingen, gemeentelijke
endiingen, vanaf 10
Javond circa 21.30-
22.00 uur, kijkers en luisteraars met
persoon en werk van Kees Verwey be
kend zal maken. Het tv-programma zal
ook tijdens de tentoonstelling in de Hal
len in een video-programma te zien zijn.
De tentoonstelling zal zoveel mogelijk
een totaalbeeld van het werk van Kees
Verwey te zien geven, onder meer geba
seerd op de omvangrijke expositie in
Venlo in het culturele centrum. In drie
ruimten van de Hallen zullen xowel
olieverven, als tekeningen en aquarellen
worden geëxposeerd. Onder andere ko
men <in de Vleeshal de monumentale
atelierstukken uit de laatste jaren te
hangen en als hoogtepunt van de teke
ningen zullen tien bladen uit de beroem
de reeks portretten van Anthony Kok
worden geëxposeerd.
Door de hele voorstelling loopt een
geëngageerd verhaal. Mark Klijn werkt
in een fabriek, hij doet uiteraard geest
dodend werk, samen met de wat sullige
en nichterige Dirk. De directeur roept de
twee op zijn kantoor en geheel in de
geest van de tijd vallen er ontslagen. De
directeur spreekt natuurlijk geaffecteerd
(de „modale” VVDer). De arbeiders ver
gaat het slecht en richten een bond op.
Mark Klein krijgt op een gegeven mo
ment de kans om een directeurspost
over te nemen voor veel geld- De bond,
waar hij de grote animator van was,
laat hij in de steek. Hij verzeilt in de
wereld van mooie pakken, prachtige au
to’s en belangrijke parties. Zijn vrouw,
uit een arbeidersmilieu, heeft moeite
zich aan te, passen. De wat- sullige Dirk
blaast de bond weer wat leven in. Hij is.
immers tot dè ontdekking gekomen dat
zijn ontslag vergoed wordt met zoethou
dertjes, zoals knipkaart voor de
derd is) is het onwaarschijnlijk, dat bij
het verkrijgen van deze meerdere func
ties alleen het toeval een rol heeft
gespeeld. Bepaalde personen kómen van
wege bepaalde kenmerken kennelijk
eerder voor deze functies in aanmerking
dan andere.
Ook de kunstinstellingen zelf oefenen
dikwijls meerdere functies uit. Het aan
tal dubbelfuncties per instelling varieert
van 0 tot 45. Ook voor de instellingen
geldt, dat het merendeel geen of heel
weinig dubbelfuncties heeft, maar dat
een klein aantal juist erg veel verschil
lende functies heeft. Vooral kunsthan
dels, galeries en creativiteitscentra heb
ben slechts één taak (ongeveer de -helft).
De rest, 518 instellingen, is door dubbel
functies tot één grote samèrihangende
structuur (mevr- Boon noemt dit „het
netwerk”) verbonden.
Centrum .heeft de monoloog enkele
jaren geleden op het repertoire gehad.
'De groteklasse, van Vorstman recht
vaardigt deze herhaling ten volle, ook al
lijkt mé de actuelë waarde al weer
Meer dan 3300 van deze 4000 personen
blijken slechts overéé nfunctie in een
beeldende-kunstinstelling te beschikken:
de overigen (meer dan 700) oefenen
echter meer dan één functie uit. Onge
veer 125 personen hebben vier tot tien
functies.
Volgens het onderzoek (verricht in
1972, maar er is weinig reden aan te
nemen dat de situatie ingrijpend veran-
Erik Meijer, Janwillem Ruiter, Lars
Boom en de aantrekkelijke Rose Thesing
gaan met een uitstekend muziek-trio in
enkele uren de maatschappij te lijf,
Maar wel op een lieve manier. Het
Krisistheater mist de politieke felheid
van groepen als GLTwee en Proloog,
maar brengt als toneel een goede show
op de planken. Woorden als socialisme
en kapitalisme worden heel angstig
slechts een paar keer genoemd. Het
publiek mag deze keer zelf bepalen wat
de /bedoeling” van het theatergebeuren
is.
In het onderzoekrapport staat, dat hel:
verschijnsel dubbelfuncties van instellin
gen en personen bij de besluitvorming in
allerlei commissies een belangrijke rol
speelt. „Wanneer bijvoorbeeld een com
missie moet besluiten over een zaak die
direct of indirect consequenties kan heb
ben voor een andere commissie, kan het
feit dat één (of meer) van haar leden in
beide commissies een functie bekleedt,
op de te nemen besluiten van invloed
zijn. Voor het betrokken commissielid
Tijdens de gala-avond in het City-
Theater zijn fragmenten te zien uit Ne
derlandse speelfilms, die dit jaar in rou
latie komen en ook fragmenten van
Nederlandse filmprodukties „uit de oude
doos”.
ADOZO bij de hand en u voelt u veilig.
Adem vrij, overal, met
Uitsluitend verkrijgbaar bij
apotheken en drogisten.
§ansui.tuner/versterker niet FM
middengolf, 2x15 watt en. fraaie>vorm-
geving. Technics platenspeler met
snggraandrijving eji zeer goed magneto-
'dynasnisch element) voet en kap, en 2
Bose 301 boxen, de veelbesproken
Djrect/Rêflecting met de verbluffende
Akqestiknop.
;3-;
pectievelijke.adiéescplje
Op rijksnivead'.ia<jwTO_
telijk secretaris', op-’ pfpvintiafel
tievelijk gemeentelijk-niveau na;
tenaren ook doop stafehlëdën én ge
meenteraadsleden.
De overheidsbemoeienis - ten aanzien
Rudi Carrell is aangezocht als gas
theer van de gala-avond op te treden.
De nieuwe filmtrofee wordt toegekend
op basis van een enquête uitgeschreven
door het weekblad Story. Volgens de
organisatoren van het gala hebben zich
reeds tienduizenden Nederlanders uitge
sproken over de naar hun mening beste
acteursprestatie in een Nederlandse film.
De winnaars van de Gouden Story-
trofee krijgen een reis naar Hollywood
aangeboden.
HAARLEM. Ter gelegenheid van
diens 75ste verjaardag is Kees Verwey
vorig jaar in de Gravenzaal van het
stadhuis gehuldigd. Hij bood toen het
gemeentebestuur een van zijn grote ate
lierstukken uit de laatste jaren aan. Een
ere-tentoonstelling was op dat moment
nog niet mogelijk omdat deze elders
werd gehouden. Het werk werd vorig
jaar onder meer geëxposeerd in Venlo,
Eindhoven en Hilversum.
.KÖmpr&te topklasse f-ji-Fi stereo instal-
latiefvpor de absoluut laagste prijzen die
‘u kimt Vinden. In'kiuslef gratis uitvoerig
advies, gtaiis demonstratie in een van
onze l.uistcriuimten en gratis installatie
bij u'thuis! Elke maand een andere
•stal-latie: deze maand
KRUISWEG 45-49 HAARLEM 023-320244
Een echte oplossing voor de behande
ling (uitbuiting) van de arbeiders wordt
eigenlijk niet gegeven. Dat mag de be
zoeker verder zelf uitzoeken. Er wordt
vaag aangegeven welke richting de ar
helders, de bezoekers, uit moeten gaan.
Dit verhaal is verpakt in uitstekend
gebrachte sketches. In hoofdzaak worden
de sketches muzikaal gebracht, In die
liederen worden de anarchisten, journa
listen, de verhouding tussen man en
vrouw en zelfs de Basken in Spanje
bezongen. Leuk, dat wél, maar geen
strijdcultuur. Als een groep als Proloog
de fheater-capaciteiten zou hebbën van
het Krisistheater dan zou hun vorming
stoneel meer, dan 'furore kunnen maken.
Dat geldt evenzo voor het Krisistheater,
wanneer deze groep de teksten van Pro
loog zou gebruiken-
Het Krisistheater is begonnen als ca
baretgroep. Sindsenkelej aren is ook in
deze sector de politiek ontdekt en zo
doende speelt het Krisistheater-- nu ook
voor buurthuizen en. dergelijke. Het sho
w-element in de- voorstelling zal zeker
aanspreken in buurthuizen en vormings
centra. Zo’n tekst als „Huisje vrij, huisje,
vol. Je komt er echt tussen, alleen met
rooie ruggen”, spreekt duidelijk aan.
Maar waar wil-je nu heen?
Ik heb bewondering voor de manier
waarop het op de planken wprdt ge
bracht, maar ik heb m’n twijfels voor
het effect dat het heeft. In deze tijd
waarin de zekerheden bij de massa,
wordt weggeslagen, moet je iets duide
lijk zijn, wil je de mensen activeren.
Het Krisistheater is nog te zien vana
vond en zaterdagavond.
itaiw cfegic
KENNEMERLAAN 38 IJMÜJDEN
V Speciaalzaak in gordijnen en vitrages
Kleine Houtstraat 42 Haarlem
Tel. 023-323925 - -
's Maandags gesloten
Haarlems Gordijnenhuis
DEN HAAG (ANP). De filmster
Shirley MacLaine, het meest bekend
door haar rol in „Irma la Douce” komt
voor het eerst als showster naar Europa.
Op haar toernee doet z,e Londen, Parijs,
Madrid, enkele Duitse steden en Amster
dam aan. In deze stad zingt, danst en
speelt zij haar „Las Vegas Show ’76” op
23 februari in Theater Carré naar im-
persariaat Acket en Mojo heeft meege
deeld.
De schowster brengt een orkest van
dertig man mee onder leiding van Don
Trenner, een dansgroep en nieuwe songs.
Na de show in Amsterdam is er in de
Sonesta ronde Lutherse kerk een nacht
feest waar de artieste het eerste exem
plaar krijgt aangeboden van haar twee
de boek, dat in ons land wordt uitgege
ven onder de titel „Toch is het moge
lijk”.
/i
AMSTERDAM. ..fijaps'Vorstman dat w& deL autoriteiten moeten vertrou-
geeft in „He opvoeder*” een'-nionüloog' wen. Uit zijn reacties blijkt dat de klas
van de Engelsman'J-eAp.es Sctundters, een' *zijn aüt'orit'eit niet meer erkent en leeg-
schitterënd portret: jan die universele loopt onder zijn' -toespraak, waarmee de
leraar van de oude stempel... Hij .houdt schrijver: wil .zeggen dat de jonge gene-
orde in dé klas, .dié in het. Publiek, fatje dergelijke opvattingen niet meer
geacht wordt "te zitten,, met^tanjaard; pikt.
trucs en tics. Hij verdedigt Ld.e traditio- Hët .stuk .zit geraffineere in elkaar,
nele opvatting aver' cle.mens'dls ijpperste maar Vorstmanspeelt het in regie van
schepsel en koppelt daaraan 'de'mening Han Bantz van den Berg nog geraffi-
-4 1 neerder uit. Hij'houdt zijn hoofd scheef.
T~ alsof hij -de leerlingen zogenaamd niet
goed verstaat, .wendt zich af om zijn
gezaag te Ijen'adrukken en heft de pedan
te wijsvinger- als hij zijn uitspraken
eSuwigheidswaardewil meegevën. Hij
geeft niet voor niets bijbelse en klassie-
ke geschiedenis, en heeft ook nog filoso-
fie- gestudeerd. Er is een voortdurende
ondertoon vgn rancune tegen de toene
mende vulgarisatie en moderniteiten en
toch slaagt -Vorstmanerin het heilige
vuur van zijn éigen gelijk overtuigend
dodr te laten klinken. Daardoor komt
deste pijnlijker de persoonlijke verant
woordelijkheid tot uiting, voor het feit
Hat'deze, leraar .weigert nieuwe, in het
stuk niét uitgesproken ontwikkelingen
onder ogen te zien.
Centrum heeft de
beschikbare zetels; ook vaak in doee zin
is geregeld, is. het niet verwonderlijk-dat
juist hier 'nogal -veel dubbelfuncties
voorkomen.1
Bifinen.afziénbiareitijd fal -dit rapport'
worden', gevolgd door een tweede deel,
waarin onder ‘meer gesprekken voorko
men met personen over dezé veelheid
van dubbelfuncties.
^5^#)verbondei»
een amb-
^rt>Vmt-i'§éi respec
tievelijk gemeentelijk-niveau nagsl amb-
ook
meenteraadsjeden.
L_.
sector sprake is van laakbare praktijken. van beeldende kunst uit zich «Joncreet'in
Wel staat volgens haar vast, dat ver- geldstrómen naar velerlei instellingen
schillende functies met tegenstrijdige ajs qqj. jn geldstromen via aankopen,
belangen vaak leiden tot conflictsitua- opdrachten, de BKR-regeling (beelden-.
oia..c de-kunstenaafsregéling), jjtocentregelin-
gen en dergelijke. „Nu ia het niet zo”,
aldus het rapport, „dat deze, geldstromen
per definitie worden Vergezeld -door dub
belfuncties. Belangrijk is# echter, dat.de
overheid zrch over'de totstandkoming en
de uitvoering van de versehilfeade on
derdelen, van haar beleid faat ad^iseieh
.een mogelijkheid (j001. eetl aanfai adviescolleges”-.
Omdat deZe adviescollegesizo zijn sa
mengesteld. dat er een representatief-
o__, o_... beeld van de betreffende.béléhgen wordt
adviescolleges en in mindere mate bij verkregen -en omdat.de; verdeling Aan de
verenigingsbesturen. Daarnaast zijn an
dere soorten instellingen als musea, cre
ativiteitscentra en beeldende-kunst-aca-
demies, besturen van beroepsverenigin
gen en galeries, vaker mét rijks- en
gemeentelijke adviescolleges verbonden
dan met andere soorten instellingen.
De gemeentelijke, provinciale en rijks
overheid zijn het sterkst met hun res-
„De lamp hangt scheef” gaat over de
armoe van de Drentse veenarbeiders in
de vorige eeuw, en hun strijd voor het
socialisme. Het stuk bestaat uit korte
scenes die regelmatig voor liedjes wor
den onderbroken. Zijn stuk ligt al een
tijdje op de plank bij Centrum, maar
krijgt nu de kans opgevoerd te worden.
„Van de koele meren des doods” geeft
het verslag van de geestesgesteldheid
van een meisje uit de betere kringen,
ook op het eind van de vorige eeuw. De
roman hanteert een normaal tijdsver
loop, maar Ton Vorstenbosch heeft de
chronologische volgorde doorbroken om
het verband tussen jeugdervaringen en
de latere gevolgen bij de hoofdpersoon
directer uit te laten komen.
Volgens Centrum hebben Marx en
Freud als geen ander hun stempel ge
drukt op onze eeuw. Socialisme en psy
chologie hebben leven en streven van de
enkeling van de massa in hoge mate
beïnvloed. Met dit dubbelprojekt wil
Centrum „twee belangrijke aspecten van
het verleden belichten, die het heden
begrijpelijker kunnen maken”.
Centrum speelt in het komend seizoen
verder „Het vierentwintigste uur” van
George Tabori, van wie men eerder „De
kannibalen” speelde. Het speelt zich af
in het cynische filmwereld je van Holly
wood. Centrum opent het nieuwe kleine
theater (de Blauwe Zaal) van de
Utrechtse stadsschouwburg op 8 septem
ber met een Nederlands stuk, waaraan
nog gewerkt wordt. Alle produkties
worden ook in de Haarlemse Toneel
schuur in serie gespeeld.
Verder staat het repertoire nog niet
vast, omdat het gezelschap zich de gele
genheid gunt het aanbod van Nederland
stalige stukken actueel te houden, zodat
de schrijver niet al te lang op uitvoering
hoeft te wachten. De leiding van het
gezelschap signaleert een toename van
de kwaliteit van Nederlandse stukken.
Vijf spelers van de jonge garde van
Centrum hebben de kans gekregen, met
elkaar zich te bekwamen in improvisa
tie- en andere technieken; hef kan zijn
dat er een improvisatievoorstelling ui-
AMSTERDAM. Toneelgroep Cen
trum opent het komende seizoen met
twee nieuwe NederI ,.»dse stukken: „De
lamp hangt scheef” van Per Justesen en
„Van de koele meren des doods”, een
bewerking door Ton Vorstenbosch van
een roman van Frederik van Eeden.
Beide stukken worden geregisseerd door
Peter Oosthoek en zullen elkaar afwis
selend op achtereenvolgende avonden
worden gespeeld. Het hele gezelschap
speelt mee in beide stukken; ook het
decor is nagenoeg hetzelfde.
GUATEMALA (AP). Bij aardbe
ving van vorige week is eeh aantal oudf
archeologische schatten eti. -koloniale
monumenten in Guatemala,-,rraïplienlijk
beschadigd.
De stad Tikal. waarin zék .v^te tem
pels staan die tot.de grootst^hMEfleológi-
sche schatten ter wereld il^ii'èlcS) gere
kend, is'voor verwoestingijgejiij'iard-ge
bleven. Maar vólgens de, b^cHten zijn
andere historische gebouwen!jfe&ihstens
.vijf steden besthadigd
Luis Lujan Monos,, direc^jiy'yan -het
Nationaal instituut voor L-^rtropologie,
heeft internationale org^nisgfeles, be
vriende regeringen en-.weta^
instituten opgeroepen finartêjï
nischg hulp beschikbaar tO
het herstel vqn de- beschadl)
Happelijke qnig'e .tijd gedateerd,
tech- I.
élJpn voor
,x_— jy-Jef kunst
schatten, die niet héle'maar^vtórfqren.zijn
gegaan. L'/i-Y
De schade betreft voforaluJTffi^olumbi-
aanse gebouwen als ikloosttó.'ytërken'eh
andere werken. I':’*'/?!'.
PARIJS (AFP)?-.^.Y”-. ’^7*
violist Y-ehudi Méiluhi&rTtti'tvg^gt
dag als eerste musi^jg,'Jbi^i^ëreld.
-ere-doctoraat vaatte Sorbonne.
Naar verluidt ’zafcvan de
TegelijkMtfp.Wh «fie iw .april 60
'j,aar -wordE 'qnitvan^éW^'ëV^PsÉi^ervatieve
Britse qud-jiemier Heath, de
Poolfee historicus Abekfea^5èr1 jGieysztor.
prof. Vittore Hrariea 'yan^éjqwiversiteit
Van J?adua, prof. Brunó- SnglL'.uit Ham-
Jaurg, en piol'.. Mircèti^^lia^fl van.de
universitèit Vatj .Ghic?§fe eeiyJei'e-dotto-
raat van 'de Sorbonne.-
(Van onze redactie in Den Haag)
DEN HAAG Een betrekkelijk klei
ne groep leidinggevende mensen heeft
het voor het zeggen in de sector van de
beeldende kunst. Zij oefenen door het
bekleden van meerdere functies grote
invloed uit op de besluitvorming binnen
besturen, commissies en overheidsorga
nen- Vaak zijn met deze besluitvorming
vergaande financiële belangen gemoeid.
Deze conclusie kan worden getrokken
uit een onderzoek door politicologe Ma
thilde Boon (28), wetenschappelijk me
dewerkster aan de Amsterdamse dr. F.
Boekmanstichting (studiecentrum voor
kunst en cultuur).
Zij onderzocht meer dan 1000 kunstin
stellingen (commissies, academies, over
heid, stichtingen, verenigingen, musea,
kunsthandels, etc.) en circa 4000 perso
nen die in deze instellingen een leidende
functie bekleden.
ADVERTENTIE
.Y-' Dy- 'j^mfrikaanse
iph^W^gt'zater-
'een
en
