Leider van coup gearresteerd - Onzekerheid over lot staatshoofd
Bewering Angolese Unita-leden:
Pornokoek
Lockheed-affaire in Japan:
Muurkrantcampagne en Volksdagblad
was te zwak
Vleugelbouw
van Viggen
Personeel Smit
en Bolnes in
wilde staking
Dood van man
nog raadsel
Europese lening
voor Ierland
Oud-premier Tanaka ontkent
verklaringen van Kotchian
VAN MOCAMEDES”
„RUSSISCHE SCHEPEN
BESTOOKTEN HAVEN
keren zich tegen Chinese leiders
c
Italiaans kabinet
Franse franc zal
niet devalueren
Niet genoemde vice-premier Teng mikpunt van kritiek
;em
open
mil-
n in
en is
leur-
visie,
vordt
0 tot
thans compleet
EN BUITENLAND
BINNEN»
19 76
1 4
ZATERDAG
FEBRUARI
Schietpartijen
ft
en
uni
ft
JE
um
de
bers
slijk
3 de
n in
rte-
'lijn
deze
de
per-
tijd
JOHANNESBURG Leden van
de verdreven Angolese verzetsbe
weging Unita hebben gisteren ge
zegd dat Russische schepen de ha
ven van Mocamedes onder vuur
hebben genomen. De Unita-troepen
hebben van hun leider, Jonas Sa-
vimbi, opdracht gekregen de bossen
in te vluchten en vandaar uit een
guerrilla-oorlog te beginnen tegen
de marxistische verzetsbeweging
MPLA van dr. Neto die, geholpen
door Cubaanse en Russische vrij
willigers, op het punt staan heel
Angola in handen te krijgen.
Burser kleding
Verklaringen
Ontvanger
Delegatie
Doodgeschoten
dert
Üi,
1111 i
N
JAKOEBOE GOWON
(Van onze redactie buitenland)
MOERTALA MOHAMMED
premier Aldo Moro gelukt iemand te
nu
ventie te vergroten.
de
Nigeriaanse radio meldt mislukking van
staatsgreep tegen Moertala Mohammed
ook
Het
Kotchian zou de socialistische delega
tie hebben verteld dat Tanaka eigener
beweging contact met hem had gezocht.
Het blad verwijt deze partijleiders
voorts de lessen van voorzitter Mao in
plaatsgevonden. Na een bespreking gis
termorgen met minister Van der Stoel
werden de verdere agendapunten voor
die dag afgezegd.
Kotchian, aldus de Japanse persbe
richten, situeert het eerste gesprek met
Tanaka echter reeds in 1970, toen er zou
zijn gepraat over een niet nader aange
duid projekt van Lockheed.
Inmiddels is Osano, een van de rijkste
mannen van Japan en een van de figu
ren waarop Tanaka’s politieke carrière
steunde, donderdag vanuit Hawaii weer
in zijn land teruggekeerd. Osano is door
Kotchian aangewezen als de waarschijn
lijke ontvanger van een deel der ruim
zeven miljoen dollar die door Lockheed
zijn uitbetaald aan de ultra-rechtse poli
ticus Joshio Kodama. Osano moet begin
volgende week getuigen voor de begro
tingscommissie van het Japanse lager
huis.
de wind te slaan bij het zoeken van hun
medewerkers en roept op tot voortzet
ting van de kritiek op het Confucianis
me, de „ideologische bron van het revisi
onisme”.
ten
de
te
te
de produktie wil opvoeren en de klasse-
strijd wil afzwakken.
het
ring
1 en
ruit)
een
;eert
kans
>r is
:hter
>tte,
en-
nde
oud
de
(O-
den
aak
ken
in
Ie
et
m
dt
•t.
n-
in
'n.
landse zaken, duidelijk te kennen gege
ven dat Zuid-Afrika bereid is om met
de MPLA te praten. Hij zie woordelijk:
„Zuid-Afrika is bereid om met de door
de Russen gesteunde MPLA te onder
handelen zodra elke bedreiging tegeno
ver het Cunene-rivierproject en Zuid
west-Afrika verwijderd is. Onze regering
zal echter niet terugschrikken om hard
toe te slaan als daar agressie gepleegd
wordt”.
LAGOS (Reuter) De Nigeri
aanse regering heeft gisteravond
bekendgemaakt dat een poging tot
staatsgreep is verijdeld. In het be
lang van de nationale veiligheid en
het openbaar welzijn blijft er ech
ter een uitgaansverbod van kracht,
zo werd in een radio-uitzending
meegedeeld.
Een groepering die zich „jonge revolu
tionairen” noemde had in de ochtend
radio-Nigeria bezet en had verklaard dat
zij de regering van generaal Moertala
Mohammed had verdreven. Over het lot
van de generaal heerst overigens nog
onzekerheid-
De Nigeriaanse radio maakte ook be
kend dat luitenant-kolonel Dimka, die
de leiding had van de mislukte staats
greep, tegen de avond in Lagos is gear
resteerd. De radio sprak van „luitenant-
kolonel Dimka van de verbïndingsoplei-
dingsdienst”. Er is een aantal arrestaties
verricht. De uitzending eindigde met de
woorden „lang leve de federale repu
bliek Nigeria”.
Het dagblad The Star kwam gisteren
tot de conclusie dat dit de enige juiste
weg is en dat zelfs als men aanneemt
dat Swapo zeker niet de sterkste verte
genwoordiging in Zuidwest-Afrika heeft,
deze organisatie zeker niet ter zijde
geveegd kan worden. Intussen heeft ook
dr. Hilgard Muller, minister van buiten-
In zijn verklaring repliceert Tanaka
dat hij in 1970 nog geen bewindsman
van handel was, maar secretaris-gene-
raal van de liberaal-democratische par
tij. Tanaka ontkent Kotchian om een
onderhoud te hebben verzocht en zegt
dat hij hem in 1970 niet eens kende.
Ten tijde van het gesprek was Tanaka
minister van internationale handel en
industrie. In zijn verklaring beklemtoon
de Tanaka dat hij in het kader van het
projekt, de ontwikkeling van ’n Japans-
Amerikaans vliegtuig voor de middel
lange afstand, niet alleen werd benaderd
door Lockheed, maar ook door andere
Amerikaanse vliegtuigbouwers.
Het Volksdagblad, het orgaan van de
Chinese communistische partij, heeft
gisteren een felle aanval gepubliceerd op
bepaalde partijleiders en opgeroepen tot
een grondiger voortzetting van de cultu
rele revolutie.
Volgens kringen die ooggetuigen ci
teerden, was generaal Mohammed door
de rebellen doodgeschoten toen hij van
zijn huis naar zijn hoofdkwartier in de
kazerne van Dodan, een afstand van één
kilometer, reed. Een man in burger na
derde de zwarte Mercedes van de gene
raal toen deze in een verkeersopstopping
stil moest houden en vuurde een reeks
kogels daarop af. Daarna keerde hij
naar zijn eigen auto terug, vulde hij zijn
pistool met kogels, liep hij terug naar de
Mercedes en vuurde hij opnieuw.
Idt
ht.
zo
:en
dl-
ol-
est
;n-
aat
len
ge-
Kringen uit de omgeving van de Nige
riaanse radio deelden over de poging tot
staatsgreep van gisterochtend mee dat
na een schietpartij op 300 meter van het
omroepgebouw luitenant-kolonel Dimka
in burgerkleding de studio had betreden,
omringd door gewapende soldaten.
De twee staatslieden gaven opnieuw
blijk van hun verbondenheid met het
mechanisme van de Europese monetaire
„slang”. Zij hebben hun centrale banken
opdracht gegeven voor het herstel van
de rust op de wisselmarkten hun inter-
Buitenlanders die een bezoek brachten
aan de campus van de universiteit heb
ben gezegd dat de muurkranten duide
lijk zinspelen op Teng, die wordt af ge
schilderd als een „kapitalistsche zwer
ver”, een term die zeer populair was
tijde van de culturele revolutie in
jaren zestig.
Alvorens de microfoon ter hand
nemen om zich tot de bevolking
richten had hij zijn uniform aangetrok
ken. De kolonel zag er nerveus uit. De
militairen bleven op het radiostation tot
eenheden die trouw waren gebleven aan
de regering-Mohammed, in de loop van
de middag een tegenaanval deden. Na
ongeveer tien minuten schieten namen
deze de radio weer in bezit, aldus ge
noemde kringen.
De opstandige militairen werden over
meesterd en weggevoerd. Spoedig daarna
werden de uitzendingen hervat met lich
te muziek. Het duurde twee uur voordat
het mislukken van de coup gisteravond
officieel werd bekendgemaakt.
meer een
zogenaamde
Inmiddels maakt de Marubeni Trading
Co., het op twee na grootste handelshuis
in Japan, bekend dat zij zal blijven
optreden als agent van Lockheed in
weerwil van het schandaal.
Zegslieden van Marubeni hebben ont
kend dat het bedrijf betrokken is ge-
3e
ire
n-
ait
ux
en
en
lie
rt-
O o
In Washington onderzoekt een delega
tie van de Japanse socialistische partij
momenteel de verklaringen die Kotchian
met name over de Lockheed-verkooppo-
litiek in Japan heeft afgelegd tegenover
de senaatscommissie van Frank Church.
Deze delegatie geeft zijn bevindingen
stukjes bij beetjes vrij aan Japanse
journalisten die zijn meegereisd en Ta-
naka’s verklaring is kennelijk een reac
tie op die berichten in de Japanse pers.
AMSTERDAM (ANP)- Nog steeds
noemt de Amsterdamse recherche de
dood van de tien dagen geleden ’s nachts
overleden 37-jarige Henk Scholte, chef
bij een drukkerij raadselachtig. Geble
ken is dat in de nacht van 3 op 4
februari, de nacht waarin hij de dood
heeft gevonden, in zijn woning aan de
Herengracht 227 (3) te Amsterdam een
diefstal is gepleegd.
Ontvreemd zijn
droogscheerapparaat,
Vertegenwoordigers van het internati
onale Rode Kruis zijn in Zuidwest-
Afrika aangekomen om de opvang van
de duizenden vluchtelingen uit Angola
te regelen.
In de ochtend had luitenant-kolonel
Dimka gisteren via de radio bekendge
maakt dat een goep jonge revolutionaire
officieren zich meester had gemaakt van
de macht in Nigeria het dichtst be
volkte en rijkste land van Afrika en op
de wereldranglijst de achtste olieprodu-
cent. Aan die bekendmaking waren
schietparijen in. enkele stadsdelen van
Lagos voorafgegaan.
Eerder deze week bleek, dat op de
universiteit van Peking een muurkrant
campagne is begonnen tegen Teng Hsia-
o-Ping, de man waarvan politieke waar
nemers hadden verwacht dat hij tot
opvolger van wijlen premier Tsjoe En-
Lai zou worden benoemd.
De correspondent van het Japanse
persagentschap Kyodo heeft gisteren ge
zegd dat in Peking wordt verwacht dat
vice-premier Teng Hsiao-Ping en tweede
vice-premier Tsjang Tsjun-Tsjao belang
rijke functies in de communistische
partij zullen krijgen en dat zij terugge
trokken zullen worden uit de regering.
BOURGES (AFP). Op 18 maart
wordt in Bourges in midden-Frank-
rijk vonnis gewezen in de zaak van
de plaatselijke banketbakkers Ro-
mangeon en Hersant die amandel-
koeken hadden gebakken in een vorm
die een voorbijganger zedekwetsend
had gevonden en waarover hij een
klacht had ingediend.
De Nigeriaanse delegatie, die woensda
gavond jl. op uitnodiging van minister
Westerterp van Verkeer en Waterstaat
in ons land arriveerde, heeft gistermid
dag in verband met de vermeende
staatsgreep in Nigeria, Nederland over
haast weer verlaten.
ZIERIKZEE (ANP). Het voltallige
personeel van de scheepsdieselmotoren-
fabriek Smit en Bolnes in Zierikzee (185
man) is gisteren een wilde stakingsactie
begonnen. Alle toegangen tot de fabriek
zijn afgesloten. De actie is spontaan en
tegen de wil van de vakbonden tot stand
gekomen-
De werknemers, die al sinds begin
oktober in het ongewisse verkeren over
de voortzetting of sluiting van het be
drijf, voelen zich in de steek gelaten
door het ministerie van Economische
Zaken, die steeds beloofd heeft alle po
gingen in het werk te stellen de werkge
legenheid voor Zierikzee te behouden.
In de loop van de volgende week
zullen de vakorganisaties een gesprek
hebben met de directie van IHC, de
moedermaatschappij van Smit en Bol
nes.
Tijdens de culturele revolutie was
Teng het mikpunt van de kritiek van de
rode gardisten. Hij verdween voor zes
jaar van het politieke toneel maar werd
in 1973 gerehabiliteerd en nam langzaam
maar zeker de taken over van de met
zijn gezondheid sukkelende Tsjoe En-
Lai.
ST. PAUL DE VENCE (Reuter). Er
is onder de huidige omstandigheden
niets dat een waardeverandering van de
Franse frank en de Westduitse mark
rechtvaardigt. Dit heeft president Valery
Giscard d’Estaing gisteren na afloop van
besprekingen met kanselier Schmidt van
West-Duitsland bekendgemaakt.
end-
egen
'rens
;che-
o-
n er
een
nari-
rordt
Generaal Gowon, de voorganger van
Moertale Mohammed, studeert momen
teel politiek en internationale staatskun-
de aan de Warwick-universiteit van En
geland. Hij ontkende gisteren ook maar
iets af te weten van de „jonge revolutio
nairen” die de mislukte staatsgreep
pleegden en zei niet van te voren van
hun plan op de hoogte te zijn geweest.
TOKIO (Reuter) Oud-premier
Kakeui van Japan heeft gisteren
bij monde van zijn secretaris laten
weten dat hij in januari 1972 een
ontmoeting heeft gehad met Lock-
heed-president A. Carl Kotchian.
Het gesprek vond plaats op Kot-
chians verzoek en handelde over
een Amerikaans-Japans ontwik-
kelingsprogram voor de vliegtuig
bouw, aldus Tanaka’s verklaring.
De heren zouden aan elkaar zijn voorge
steld door de Japanse 'industrieel Kenji
Osano.
weest bij onwettige praktijken en gezegd
dat de van Lockheed ontvangen gelden
niets anders waren dan haar rechtmati
ge verkoopcommissie.
Een van de muurkranten had het over
„een oude kapitalistische zwerver die
kliekjes om zich heen verzamelde”. Uit
een andere bron werd vernomen dat
Teng ervan wordt beschuldigd de kritie
ken te steunen die zijn gericht tegen de
onderwijspolitiek vam partijleider Mao.
won begon Mohammed aan een reeks
hervormingen en maatregelen om Nige
ria’s dringende vraagstukken aan te
pakken en op te lossen.
De uit zes leden bestaande delegatie,
die onder leiding stónd van de minister
van transport Yar Adua, zou oorspron
kelijk zaterdagmorgen uit Nederland
vertrekken. Gistermorgen kreeg de dele
gatie in Den Haag te horen dat in
Nigeria een staatsgreep zou hebben
Intussen trekken duizenden Angolezen
in de richting van Zuid-Afrika, Zapte en
Zambia, op de vlucht voor de MPLA-
militairen. De MPLA-leider, Neto, ver
klaarde gisteren volgens het Joegoslavi
sche persbureau Tanjug, dat de lijken
van de veertien Britse huurlingen die op
bevel van hun commandant in Angola
zijn geëxecuteerd, in het noorden van
Angola zijn gevonden.
De commandant, die de huurlingen
had doodgeschoten, omdat zij niet aan
de kant van de FNLA zouden hebben
willen vechten, noemde zich kolonel
Callan. Hij zou later zelf zijn doodge
schoten.
Toen deze mensen op het politieke
toneel verschenen, aldus het blad, be
gonnen zij wijzigingen aan te brengen in
de partijpolitiek en de tijdens de cultu
rele revolutie genomen besluiten in
twijfel te trekken.
Meegedeeld was dat de militaire pro
vinciegouverneurs waren ontslagen en
vervangen waren door commandanten
van legerkorpsen. Gewaarschuwd werd
dat verzet tegen de machtsovername
krachtdadig zou worden onderdrukt. In
dit verband werd met de doodstraf ge
dreigd. Waarnemers achtten het niet on
mogelijk dat de mislukte machtsgreep
verband hield met recente constitutione
le wijzigingen in Nigeria. De regering
van Mohammed Moertala had tien da
gen geleden bekendgemaakt dat het aan
tal deelstaten van Nigeria van 12 was
uitgebreid tot 19 en dat de hoofdstad in
de toekomst niet meer Lagos zou zijn,
maar gelegen zou zijn in dunbevolkt
gebied 400 km er vandaan. In zijn be
kendmaking verklaarde Dimka dat „Mo
hammed® schijnheiligheid” was ontmas
kerd.
Volgens de commissie ontstond in de
vleugelliggers van 12 mm een te grote
spanning. Daardoor traden scheurtjes op
die er tenslotte toe leiden dat de vleu
gels afbraken. Het onderzoek dat zeven
miljoen kronen (ongeveer 4,2 mln)
heeft gekost, heeft aangetoond dat de
verongelukte machines behoorden tot de
eerst gebouwde Viggen.
In de nieuwere toestellen zijn de lig
gers tot 41 mm verzwaard. Tot dusver
zijn daar geen mankementen in de vleu
gels geconstateerd. Luchtmachtstafchef
Dick Stenberg verklaarde zich „in het
geheel geen zorgen te maken” over de
veiligheid van de piloten die deze jacht
vliegtuigen besturen.
In afwachting van het resultaat van
het onderzoek werd in de afgelopen
herfst besloten de Viggens aan de grond
ie houden.
De Cubanen, die in het MPLA-leger
in de voorhoede vechten, staan op 300
kilometer voor de grens van Namibië
(Zuidwest-Afrika). De MPLA-soIdaten
schijnen de stad N’Giva, in het zuiden
van Angola, te hebben veroverd op de
gecombineerde strijdkrachten van Unita
en FNI.A.
Betrouwbare bronnen zeggen dat
campagne woensdag is ingezet. Teng
Romangeon en Hersant haalden de
koeken uit de etalage, maar zetten er
een kartonnetje in waarop werd mee
gedeeld dat ze binnen te krijgen wa
ren.
Strafrechtelijk vervolgd wegens
aantasting van de goede zeden, waren
de banketbakkers op 17 oktober vrij-
gesproken.Maar de officier van justi
tie tekende hoger beroep aan.
Op de voorgeleiding van donderdag
constateerde de officier dat de be
klaagden uitvinders waren van „por
nografische comestibles”, des te meer
af te keuren waar het een zaak
betreft die openstaat voor kipderen.
Dg verdediger vond alles maar gro
tesk. Hij zag niet in hoe amandelkoe-
ken de sexuele appetijt zouden kun
nen opwekken.
De ondernemingsraad van S. en B
heeft zich ihmiddels in een brieftot de
minister van Economische Zaken ge
wend, waarin de trage gang van zaken
wordt bekritiseerd.
Het blad noemt bepaalde leiders van
de partij „leerlingen van Confucius”.
Hun namen worden echter niet vermeld.
Volgens het Volksblad gaat het hier om
„voorstanders van de kapitalistische weg
op wie tijdens de culturele revolutie
kritiek is uitgeoefend, maar die geen
berouw hebben getoond”.
NET ROME (DPA). In de nacht van
tgf I donderdag op vrijdag is het de Italiaanse
vinden voor de functie van minister van
VP
oe- I binnenlandse zaken in zijn vijfde kabinet.
®s-
ant
'ij
vol
wordt in de muurkranten niet met name
genoemd. Wél wordt een van zijn be
roemdste uitspraken geciteerd, „Het
maakt mij niets uit of een kat zwart
dan wel wit is, zolang hij maar muizen
vangt”.
STOCKHOLM (UPI. Drie recente
ongelukken met Zweedse jachtvliegtui
gen van het type Viggen AJ-37 zijn
veroorzaakt door een zwakke vleugel-
eonstructie. Dit staat in een rapport van
de regeringscommissie van onderzoek
dat gisteren is gepubliceerd.
onder
een
calculator, een zilveren penning uit de
serie „ambachten in zilver” van Johan
nes en Caspaares Luiken,voor stellende
„de zilversmit”. Deze penning lag in een
kunstlederen blauwe cassette.
Sectie op het stoffelijk overschot heeft
geen oplossing over de mysterieuze dood
opgeleVerd. Inmiddels is echter wel vast
gesteld. dat Henk Scholte veelvuldig ho
mofiele contacten zocht in de directe
omgeving en in de hal van het Centraal
Station en in diverse bars en cafés in de
binnenstad van Amsterdam, aldus de
recherche. De politie heeft een duidelij
ke getuigenverklaring, volgens welke
Scholte in de middernachtelijke uren
van woensdag 4 februari in de hal en in
de buurt van het Centraal Station is
gesignaleerd. Maar men is er niet in
geslaagd vast te stellen met wie hij toen
is meegegaan. Zijn voorkeur ging uit
naar Zuideuropese en Noordafrikaanse
typen, aldus de recherche.
Mohammed, lid van de grote noord-
Nigeriaanse Haisastam, nam op 29 juli
1975 na een putsch tegen generaal Ja-
koeboe Gowon de leiding over op een
kritiek ogenblik in de geschiedenis van
Nigeria. Aan de omwenteling was een
langdurige periode van ontevredenheid,
industriële beroering en economische
chaos voorafgegaan- Na de val van Go-
Teng en Tsjang zijn de belangrijkste
rivalen van waarnemend premier Hua
Kuo-Feng. Hua heeft de beste kansen
voor het premierschap, maar het lijkt
waarschijnlijk dat zijn twee tegenstan
ders de strijd niet zonder meer willen
opgeven, tenzij zij genoegen nemen met
een leidinggevende functie in de com
munistische partij.
Chinadeskundigen stonden vorige
week versteld, toen bekend werd dat
Teng niet als waarnemend premier was
De muurkranten zeggen verder dat Teng aangesteld.
In Zuid-Afrika zelf worden de stem
men van de zogenaamde „duiven” die
dus een gesprek met de MPLA voor
staan, steeds luider. Vooral nadat de
pro-Zuidafrikaanse landen Ivoorkust,
Gabon en Senegal de MPLA als de
wettige regering van Angola erkend
hebben. Politieke waarnemers in Preto
ria en Kaapstad, waarop het ogenblik
het Zuidafrikaanse parlement in verga
dering bijeen is, zijn van mening dat de
tijd thans rijp is voor een gesprek met
de MPLA. De leider van de oppositie
partij sir De Villiers Graaff had donder
dag reeds de regering opgeroepen om
gesprekken met zowel de MPLA als ook
Swapo in Zuidwest-Afrika te beginnen.
BRUSSEL (ANP). De Europese ge
meenschap zal bij Saoedi-Arabië een
lening aangaan van 300 miljoen dollar.
Dat geld zal ter beschikking gesteld
worden van Ierland, aldus is vrijdag in
kringen van de Europese commissie in
Brussel vernomen.
De ministers van financiën van de
EEG komen maandag in Brussel bijeen.
Zij zullen dan hun formele goedkeuring
geven aan het verzoek van Ierland om
een „communautaire lening” aan te
gaan.
De lening aan Ierland wordt de eerste
lening van de gemeenschappen aan een
lidstaat van de EEG. De mogelijkheid
tot dit soort leningen werd vorig jaar
februari geschapen. De ministerraad van
de gemeenschap werd het er toen over
eens dat de EEG op de internationale
geldmarkt leningen moest kunnen aan
gaan om dit geld uit te lenen aan
lidstaten van de EEG die betalingsmoei
lijkheden hebben als gevolg van de in
ternationale energiecrisis en de gestegen
olieprijzen.
Het is de 47-jarige Francesco Cossiga,
die tot dusver alleen voor de hervor
ming van de staatsbureaucratie verant
woordelijk was. Hij heeft er
binnenlandse zaken bij genomen,
nieuwe kabinet is nu compleet-
Om de beëdiging van de nieuwe chris-
ten-democratische minderheidsregering
donderdag niet te vertragen, had Moro
de portefeuille van binnenlandse zaken
voorlopig onder eigen beheer genomen.
