Vijftig percent van
Surinamers wil alweer terug
Ministers verschillen van mening
Chili-comité
roept op
tot boycot
Gijzeling in Beiroet
goed afgelopen
President General Dynamics tracht onrust weg te nemen
VOORLOPIG GEWOON UITGEVOERD
Politiek program
CDA op komst
Aantjes: „Ook Kamer
„COMPENSATIEORDERS F16 WORDEN
dit nD@co]DOO
moet zich matigen”
pi
ÖS
jr
b
■i
I
I
t
A
Is
c
LACHMON BEPLEIT REMIGRATIE-FACILITEITEN IN DEN HAAG
ZU
Be
os
Persoonlijke wraakoefening op Canadese regering
V
99
HP
F*.
Of
I
H U O
w I
raw
24
FEBRUARI
1976
DINSDAG
BINNEN- EN
DIT
(Van onze redactie binnenland)
I
DEN HAAG. De Zwitserse regering is innerlijk verdeeld over de
vraag of zij de commissie-Donner in het land zal toelaten en zal toestaan
haar onderzoek te verrichten. Vorige week verklaarde een regerings
woordvoerder dat de beslissing over de toelating van de commissie-Donner
morgen te verwachten was.
L
sch;
mer
invl
Sov
Ian<
geb
inm
spot
n
k
B
k
Bevuild
Stellingname gevraagd
Wapendiefstal
Verzoek om vrijlating
Grafisch museum
Wegen afsluiten
n
u
18
18
16
2
15
1
9
15
Breuk
Doden bij vechtpartij
Miljoen gevangenen
BW
lilt
Ongeluk
Rel na rede
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG De tegenorders voor de Nederlandse industrie, in ruil
voor de aanschaf van de F-16-straaljager van General Dynamics, zullen
vooralsnog gewoon worden uitgevoerd. Volgens de president van General
Dynamics, David S. Lewis, is er geen reden tot ongerustheid. „Onze ge
dachten daarover zijn nog steeds hetzelfde als een jaar geleden”, zo zei
Lewis gisteren op een persconferentie in Den Haag.
Tegen „Berufsverbote”
b
Volgens de heer Lachmon moet de
I
Zwitsers verdeeld
over toelating
Commissie-Donner
(Van onze parlementsredactie)
viti
zon
■s
WERKRAPPORTEN
buitenland
8
0
1
o
10
o
9
15
0
15
7
2
3BI
4
M
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Mallaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casa Blanca
Istanboel
Las Palmas
New York
Tunis
sneeuw
onbew.
onbew.
h. bew.
zzw
wzw
z
no
windstil
zzw
zw
12
12
12
10
13
12
14
11
9
14
13
10
16
5
22
0
0
0.3
0
0
0
0
0
0
6
0
0
gaan
Dene-
betekent dat dat uw fabrieken er maar
weinig van kunnen maken. Hoe goedko
per ze ze maken, hoe meer werk er is”,
aldus Lewis.
Lewis gaf toe dat dit kan betekenen
dat de fabricage van onderdelen die hier
te duur gaat worden, naar Amerika kan
worden c 'ergebracht. Aan de 40 percent
compensatieorders zal echter niet wor-
overgebracht door ambassadeur baron
Collot d’Escury, een stroom van buiten
landse onderzoekcommissies Zwitserland
zou binnenvallen, zich beroepend op het
Nederlandse precedent.
(Van onze redacteur in Beiroet,
Everhard Ditters)
Surinaamse politiek moet blijven, zo
dat de etnische groeperingen zullen
integreren”.
sche partij beschuldigt de plaatselijke
communisten ervan dat ze een menigte
socialistische sympathisanten hebben be
schoten en met stenen bekogeld, waarbij
zes gewonden vielen.
In
Afril
schoi
tot s
state
optn
dat 1
sche]
ge
Ni
te:
te:
op
la:
V€
te
g€
sch
vo<
voc
I
dir
wo
rig
na;
op]
kei
zul
pr:
1
Ne
aa
nil
Ni
w<
la
B
i
j<
b
k
P
n
r:
v
n
K
Ar
ei
v
r<
d
ti
si
n
A
d
o
0.1
0.1
0.1
o
0.1
o
o
o
o
o
0.1
o
o
o
o
o
o
Ww In Mmiw» «n
buitenland
In eergte instantie denkt het comité,
aan een boycot van de Chileense export.
Al eerder is er van een dergelijke boy
cot sprake geweest en wel in 1974 toen
de Nederlandse havenarbeiders twee da
gen lang weigerden Chileense schepen te
laden of te lossen. Volgens de op de
persconferentie aanwezige voorzitter van
de vervoersfederatie NVV/NKV, Siem
Barendregt, is een dergelijke boycot al
leen dan effectief wanneer meer landen
er aan meedoen. „Met name Amerika,
waarnaar Chili het meeste exporteert,
moet meewerken om de actie te doen
slagen. En dat zal geen eenvoudige zaak
zijn”.
van het vorig jaar gearresteerd op weg
naar zijn werk. Hij staat in de Sovjet
unie bekend als een van de meest
prominente verdedigers van de rechten
van de mens. Hij was met Sacharov
oprichtei* van het comité voor de men
senrechten in de Sovjet-Unie en hij was
secretaris van de Moskouse afdeling van
Ahinesty ..International
Het Walcherense strand bij Vlissingëh
en het water in de monding van de
Westerschelde zijn ernstig door teer en
olie vervuild. Waar de olie vandaan
komt, is volgens de rijkshavenmeester
van de Westerschelde, de heer Edens,
niet duidelijk. Vaartuigen van Rijkswa
terstaat probeerden gisteren de oliebrij
te lokaliseren. Volgens de heer Edens is
het niet waarschijnlijk dat de vervuiling
het gevolg is van een scheepsongeval.
Rijkswaterstaat heeft daarover geen en
kele melding ontvangen- Waarschijnlij
ker lijkt het dat een schip ongezien door
de dichte mist afgewerkte olie overboord
gepompt heeft, aldus de heer Edens.
Een dertigtal advocaten uit Utrecht en
Rotterdam en het bestuur van de Jonge
Balie uit Amsterdam hebben een open
brief geschreven aan de Algemene Raad
voor Advocaten in Den Haag. Daarin
vragen ze de Raad uitdrukkelijk te pro
testeren bij de Westduitse ambassade en
haar ongerustheid kenbaar te maken bij
het ministerie van Buitenlandse Zaken
over de behandeling van de Utrechtse
advocaat P. H. Bakker Schut door de
Duitse grenspolitie op 11 februari bij de
doorlaatpost Bergh. Zonder enige juri
dische grond werd Bakker Schut daar
op brute wijze gefouilleerd en gesom
meerd zich te ontkleden. Daarnaast on
derzocht men zijn vertrouwelijke corres
pondentie, aldus de brief.
Uit de opslagplaats van een wapenim-
porteur in Hamburg zijn 25 9-mm-pisto-
len ontvreemd. Van de daders en de
Amerikaanse wapens is nog geen spoor
gevonden.
De commissie heeft deze toestemming
nodig omdat het volgens de Zwitserse
wetgeving strafbaar is financiële zaken
uit te zoeken wanneer daarbij het
bankgeheim in gevaar kan komen. Bij
het onderzoek van de commissie-Donner,
die moet nagaan of prins Bernhard in
derdaad, zoals in Washington is beweerd,
via Zwitserland gelden heeft ontvangen
van Lockheed, zou opening van zaken
over bepaalde bankgegevens onvermijde
lijk zijn.
UTRECHT (ANP). Het algemeen
bestuur van het Christen Democratisch
Appel (CDA) zal nog voor het einde van
deze maand het ontwerp van het poli
tiek CDA-program voor de volgende ka
binetsperiode 1977-1981 bespreken. Aan
het concept wordt de laatste hand ge
legd door een, vanuit KVP, ARP en
CHU gevormde commissie onder voorzit
terschap van prof. dr. B. Goudswaard.
te veel kostbare maatregelen te eisen
van het kabinet-Den Uyl. „Van de ge
wenste bezuinigingen kan niets terecht
komen als de partijen hun specialisten
bij debatten om steeds maar meer geld
laten vragen”, aldus Aantjes op een
politieke bijeenkomst in Amsterdam.
zw. bew.
onbew.
geh. bew.
onbew.
sneeuw
geh. bew.
onbew.
zw. bew.
zw. bew.
mist
mist windstil
nno
windstil
zzw
zzw
Amsterdam
Deelen
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd.Limburg geh. bew.
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbrück
zzw
z
z
z
zzw
zzw
zzw
zzw
zzw
zzw
zw
n
n
z
windstil
zzw
z
Acht Nederlandse hoogleraren hebben
gisteren in een telegram aan het hoofd
van de Russische staatsveiligheidsdienst
en aan de procureur-generaal de onmid
dellijke vrijlating gevraagd van hun
Russische collega Andrej Tverdoghlebov.
De Nederlanders noemen de gevangen
houding van hun collega ongerechtvaar
digd. De 36-jarige Rus werd op 18 april
Het Koninklijk Nederlands Verbond
van Drukkerijen en het gemeentebestuur
van Etten-Leur zijn in principe overeen
gekomen dat het eerste grafisch museum I
in Nederland in deze Westbrabantse ge
meente ingericht gaat worden. De ge
meenteraad zal het plan nog moeten
goedkeuren om hiervoor een oude mo
numentale boerderij te bestemmen.
Alle openbare wegen behalve de E-9
binnen het terrein van dfe chemische
industrie van de Staatsmijnen in Zuid-
Limburg zouden voor het openbaar ver
keer moeten worden afgesloten. Dit is de
conclusie van een studiecommissie die in
De 43-jarige S. de Haan uit Rotterdam
is gisteren bij een verkeersongeval in
zijn woonplaats omgekomen. Hij be
stuurde een personenauto, die door nog
onbekende oorzaak slipte en tegen een
bus botste.
D
jaar
onti
huis
(MI;
gisc
de i
ing<
leid
de i
roei
dig<
D
strr
crel
aan
den
den
een
„Dc
de
ma]
ta.
mh
r
stai
6
6
5
5
5
5
7
4
4
1
6
7
4 —3
2
7
—3
Aantjes merkte op, dat het oordeel
over het kabinet-Den Uyl tot op heden
redelijk gunstig uitvalt. Als voorbeelden
voor beleidsonderdelen waarvoor hij
waardering had, noemd* hij de oliecrisis,
de economische recessie en het beleid bij
de gijzelingen.
Lachmon zei erop te rekenen dat
voor augustus dit jaar in Suriname
verkiezingen zullen worden gehouden.
„Premier Arron heeft in november
duidelijk verklaard dat tussen die
maand en acht maanden later de
Surinamers naar de stembus zouden
gaan”. De oppositieleider meende dat
een eventueel niet doorgaan van de
verkiezingen de remigratie zou kun
nen belemmeren en het investerings
klimaat in Suriname zou kunnen ver
troebelen.
Hoogwater 12.27 uur en «uur
Laagwater 7.40 uur en 20.33 uur
geh. bew.
regen
regen
regen
geh. bew.
regen
geh. bew.
geh. bew.
geh. bew.
bew.
regen
onbew.
mist
mist
geh. bew.
zw. bew.
mist windstil
ijzel
onbew.
Kopenhagen geh. bew.
onbew.
onbew.
regen
mist
onbew. windstil
zo
windstil
z
n
zzw
z
onbew. windstil
no
z
verand.
no
DEN HAAG (ANP). Alleen een po
litieke en economische boycot van Chili
kan de afschuwelijke situatie in dat
land veranderen. Dit heeft het Chili-
comité gisteren op een persconferentie
in Den Haag gezegd. Het comité wil in
samenwerking met de internationale
vakbeweging waaronder ook het ver
boden Chileense CHUT Chili boycot
ten om zodoende de junta tot opstappen
te dwingen.
den getornd. Die 40 percent zullen hier
in elk geval worden omgezet. Lewis
rekende voor dat de Nederlandse indus
trie aan tegenorders ongeveer 450 mil
joen dollar zal omzetten.
De betrokken fabrieken zijn Fokker,
Hollandse Signaal Apparaten, DAF, Sim
monds en de Oude Delft. De meeste
onderdelenleveranciers zijn al in een
zeer vroeg stadium bij de produktie van
de F-16 betrokken. „Ér is nog nooit een
vliegtuigprogramma geweest, waarbij de
co-producenten al meewerkten bij het
ontwikkelen van de allereerste toestel
len. Neem Lockheed: de Starfighter vas
in Amerika allang in produktie vóór de
co-producenten erbij werden betrokken”,
zo zei Lewis. Deze industrieën profiteren
daardoor ten volle van de technologische
ontwikkelingen in Amerika.
Volgens d top-baas van General Dy
namics zijn alle co-producenten „volle
dig tevreden”. Wel waren er wat pro
bleempjes met de leveringslij den en -
condities, alsmede met de arbeidsprijzen
Volgens de in Zurich verschijnende
Zwitserse^ krant de Tagesanzeiger ver
schillen de minister van Buitenlandse
Zaken, Pierre Graber, en zijn collega
van Justitie, Kurt Fugler, van mening
over de mate waarin men de Nederlan
ders tegemoet zal komen. Graber zou,
tterwille van de goede internationale
betrekkingen, de commissie-Donner zo
veel mogelijk medewerking willen ver
lenen. Fugler zou vrezen dat bij inwili-
ging van het Nederands verzoek, dat is
Een groep van zeven zwaarbewapende
lieden bestormden gistermiddag de Ca
nadese ambassade in Beiroet, gevestigd
op de derde verdieping van een kantoor
flat in het luxe winkelcentrum Hamra.
Bezoekers en stafleden van de ambassa
de stoven in paniek uiteen, maar 21
personen werden in gijzeling genomen
waaronder ook de Canadese zaakwaar
nemer, Allen Sullivan.
Een 40-jarige Libanees, Mohammed
„Eddy” Ghaimoer, had besloten om met
zes familieleden wraak te nemen op de
Canadese regering. Enige jaren geleden
was hij naar Canada vertrokken om
-> c
•o** ó-ï -
cu Ë5 £E
-s-2
Het communistische bewind in Laos
heeft de diplomatieke betrekkingen met
Israel verbroken. Dit is in Jeruzalem
meegedeeld. De regering van de Pathet
Lao was tot haar besluit gekomen naar
aanleiding van een resolutie van de
commissie voor de mensenrechten van
de VN, waarin werd gesteld dat de
toestand in de door Israel bezette gebie
den slechter wordt-
Bij een gevecht tussen arbeiders uit
Mozambique en Rhodesië bij de goud
mijn Loraine in de omgeving van de
Zuidafrikaanse plaats Welkom zijn zon
dag vijf doden en 20 gewonden gevallen.
Het Chinese persagentschap Nieuw
China zegt in een artikel waarvan de
inhoud gisteren in Hong Kong werd
opgevangen, dat de Sovjet-Unie een land
is met duizend concentratiekampen en
meer dan een miljoen gevangenen. De
meerderheid van de gevangenen zijn
volgens Nieuw China politieke gevange
nen.
Vooruitzichten voor woensdag en donderdag:
Aanhoudend zacht M> weinig of geen regen.
Aantal uren zon 0 tot 5; min. temperatuur:
omstreeks 6 graden; max. temperatuur: om
streeks 11 graden.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur, 95 percent; kans op een geheel droog
etmaal 80 percent.
Aantjes signaleerde in de Kamer een
verdeeldheid over de wijze waarop de
regering in de komende vier jaar onge
veer tien miljard gulden moét bezuini
gen. Hij achtte het' niet uitgesloten dat
het kabinet van deze verdeeldheid ge
bruik wil maken en „van ijsschots tot
ijsschots” de eindstreep wil halen. „Maar
hert is beter dat er een redelijk compro
mis wordt gevonden tussen christen
democraten en socialisten”, zei de AR-
fractievoorzitter.
fortuin te maken, maar werd naderhand
uitgewezen op grond van zijn gebrekkige
geestelijke gesteldheid.
Via een gijzeling probeerde hij nu zijn
eer te redden en eiste dat de arts en de
advocaat die de ongeschiktheidsverkla-
ring hadden ondertekend, deze openlijk
zouden herroepen. Ook verlangde hij,
dat zijn vrouw en vier kinderen weer
bij hem gebracht zouden worden en dat
hij schadevergoeding zou krijgen voor
de eigendommen die hij in Canada had
moeten achterlaten. Van de Libanese
president Shleiman Franjieh wildie hij
de garantie hebben, dat hij voor zijn
actie niet vervolgd zou worden. Ook
wenste hij een telefoongesprek met de
Canadese premier, Pierre Trudeau.
De Libanese regering besloot de zaak
in de familiesfeer te houden en stuurde
een afgezant, afkomstig uit hetzelfde
dorpje als de bendeleider. Na vier uur
praten mochten de zes vrouwelijke ge
vangenen het gebouw verlaten. Tijdens
een koude avondmaaltijd werd gespro
ken over het lot van de resterende 15
gegijzelden en werd de affaire in der
minne geschikt.
remigratie van Surinamers niet alleen
een zaak zijn van de Nederlandse en
Surinaamse regering, maar is er ook
eên taak weggelegd voor particuliere
groeperingen zoals welzijnsstich-
tingen, De vertegenwoordiger in Ne
derland van Lachmons partij (VHP),
de heer Atta Mungra, had de opposi
tieleider gevraagd tijdens zijn verblijf
in Den Haag de kwestie van de
remigratie te bespreken. „Er is veel
leed onder de mensen in de opvang
centra eh daarbuiten. Zeker 50 per
cent van hen wil terug naar Surina
me”, aldus de heer Mungra. Het per
centage van vijftig percent is geble
ken uit een door het onderzoekbu-
De heer Lachmon verklaarde dat
het aanvankelijk negeren van de op
positie bij de onafhankelijk wording
van Suriname tot de grote emigratie
heeft bijgedragen. „Gelukkig is op het
laatste moment alles goedgekomen.
De verzoening vlak voor de onafhan
kelijkheid tussen de regering en de
oppositie heeft een geweldig positieve
invloed gehad”, aldus de oppositielei
der. Hij zei te hopen dat de regering
van premier Arron op de ingeslagen
weg voortgaat. „Het vertrouwen in de
terugkomen. Wij hebben hen nodig
om ons land mee te helpen opbou
wen”.
In de contracten die tussen Amerika
en de vier landen die de F-16
kopen (Nederland, Noorwegen,
marken en België) zijn gesloten, is opge-
no-men dat de compensatieorders 40 per
cent van de totale kosten zullen bedra
gen. Daarvoor moeten tal van onderde
len voor het vliegtuig worden gemaakt.
„Als die onderdelen te duur worden, dan
opdracht van het overlegorgaan over-
heid-DSM een inventarisatie heeft ge
maakt over gevarenbronnen in de Wes
telijke Mijnstreek. Het gevaar van de
giftige Stoffen bij DSM ligt volgens de
commissie meer in de opslag dan in de
produktie ervan. De commissie adviseert
de gekoelde opslag van bijna 17.000 ton
ammoniak ter verhoging van de veilig
heid met een betonnen muur te omge
ven- De ammoniak ligt op een afstand
van veertig meter van de Mauritsweg in
Stein en wordt nu nog slechts afge
schermd door een aarden wal.
De 43-jarige S. de Haan uit Rotterdam
reau Lagendijk gehóuden enquête.
Volgens Mungra moet aan de drang
naar remigratie zo snel mogelijk
worden tegemoetgekomen. „Als de
kosten voor de reis naar Suriname
worden betaald en de mensen een
klein bedrag hebben om in Suriname
de eerste tijd door te komen, kunnen
ze terug”, zo zei hij.
Op een desbetreffende vraag zei de
heer Lachmon dat hij geen schuldge
voelens had dat zoveel Surinamers
naar Nederland waren gekomen. „Het
spijt me wel dat zoveel van mijn
landgenoten in Nederland zijn. Ik heb
nooit gezegd dat zij weg moesten
gaan. Ik zal erg blij zijn als zij
DEN HAAG (ANP). De Suri
naamse oppositieleider, J. Lachmon,
zal de komende dagen in Nederland
proberen contacten te leggen met po
litici om met hen te bespreken hoe
de remigratie van in Nederland wo
nende Surinaamse landgenoten kan
worden gestimuleerd. De heer Lach
mon kwam gistermorgen in Neder
land aan. Hij blijft ongeveer zes da
gen. De politicus zei dat zijn reis
naar Nederland hoofdzakelijk ver
band houdt met zijn advocatenprak
tijk maar dat hij daarnaast met poli
tici wil spreken.
In het Zuidportugese stadje Benavila
is een rel uitgebroken tijdens een rede
die de socialistische partijleider Soares
daar zondagavond uitsprak. De socialist!-
Gemeenschappelijke Palestijns-Libanese patrouilles namen tijdens de gijzeling
stellingen iji Duiten het ambassadegebouw.
Doel van de bijeenkomst was onder meer het wegnemen van de twijfels die de
laatste weken bij industrieën en vakbonden zijn gerezen over het nakomen van de
toegezegde compensa.icorders. Henk Vos van de Industriebond NVV verklaarde on
langs dat de compensatie wellicht maar de helft van de toegezegde 25.000 manjaren
aan arbeidsplaatsen zullen opleveren.
WOENSDAG 25 FEBRUARI 1976
Zon- en maanstanden
Zon op 7.37 uur onder 18.11 uur
Maan op 4.51 uur onder 13.44 uur
Waterstanden IJmuiden
Een aantal Nederlanders heeft het I
voorlopig Nederlands comité opgericht I
dat op 13 maart voor het gebouw van
het Europese parlement in Straatsburg
gaat deelnemen aan de protestdemon
stratie tegen de „Berufsverbote” in de
Bondsrepubliek Duitsland. In minder
dan twee jaar tijd zouden in West- I
Duitsland zeker 2000 mensen getroffen I
zijn door de „Berufsverbote”, bepalingen
om mensen die kritiek op de overheid
hebben uit overheidsfuncties te ontslaan
of te weren.
AMSTERDAM. AR-fractieleider
Aantjes heeft gisteravond zijn collega -
Kamerleden opgeroepen in deze tijd niet
BEIROET. Het beleg van de Ca
nadese ambassade in Beiroet is voorbij.
Na acht uur onderhandelen gaven de
aanvallers, allen Libanezen, zich over
aan de veiligheidspolitie en werden de
gegijzelden vrijgelaten. Het is niet be
kend of de Canadese regering is inge
gaan op de voorwaarden van de bezet
ters.
en de inflatie. „Maar dat is een zaak
voor de regering en niet voor ons”. De
F-16contracten zijn zo afgesloten, dat de
fabriek nooit kan lijden onder of profi
teren van een toe- of afnemende infla
tie. Is in een bepaald land de inflatie
hoger dan in de andere vier landen, dan
moet .de betrokken regering die lasten
voor de industrieën opvangen.
De ongerustheid over het nakomen
van alle compensatieverplichtingen zal
aanstaande donderdag worden besproken
in een vergadering van de vaste Twee-
de-Kamercommissie voor Defensie en
Economische Zaken. Daarbij zullen mi
nister Vredeling (Defensie) en vermoede
lijk ook minister Lubbers (Economische
Zaken) aanwezig zijn. De Kamerleden
willen van de bewindslieden weten in
hoeverre de Nederlandse industrieën de
toëgezegde orders ook zullen kunnen en
mogen uitvoeren. Er zal voor die tijd
geen overleg plaatsvinden tussen de nu
in Nederland zijn de directieleden van
General Dynamics en de regering.
16
12
7
9 9
0
19 10
13 —2
9
3
2
13
2
—1
8
1
5
3
4
