KUSJES VOOR HELMUT KOHL
Middelbare beroeps
opleidingen nieuwe
stijl in 1980
Nog steeds
Nederlanders
vast in Lagos
J
.CHINA WORDT GROTE
INDUSTRIËLE MACHT’
Topconferentie
Asean geopend
CNV-bond wil
extra injectie
voor bouw
1
H
n
I
i
o
I
Stapel aanklachten ontvoerders
Herrema
3
ZUID-AFRIKA, RHODESIE EN CUBA VEROORDEELD
SS*:
EVA BUTMAN
Nixon na bezoek landbouwtentoonstelling:
Beleidsnota aangeboden
GESCHENK VAN GOD
ADRESSEN
door mco
scheepmaker
ft
BINNEN- EN BUITENLAND
1976
2 4
FEBRUARI
DINSDAG
I
EVENWICHTIG
GULF OIL
OAE
Bewust risico
rede
eluk
uild
ngèn
a de
r en
daan
ester
dens,
swa-
ebrij
ns is
tiling
eval.
i en-
inlij-
ting
•bben
loot’d
ienst
mid-
hun
ïbov.
igen-
raar-
april
weg
vjet-
neest
ïhten
tarov
men
iagd
at en
onge
open
Raad
aarin
pro-
ie en
tl bij
.aken
chtse
r de
ij de
juri-
daar
som-
on-
rres-
liten
reuk
artij
s uit
;oud-
a de
zon-
allen.
uien
ieuw
n de
werd
land
n en
De
zijn
mge-
fstal
ote”
(Van een speciale medewerker)
DUBLIN. Het Ierse tweetal Callagher en Coyle, dat op 3 oktober
vorig jaar dr. Tiede Herrema ontvoerde en meer dan 853 uur (36
dagen) gevangen hield, gaat wellicht nooit meer in vrijheid over
straat. Zo zwaar zijn in de Ierse Republiek, waar het in principiële
zaken dikwijls hard tegen hard gaat, de straffen die kunnen worden
opgelegd voor deze ontvoering en wat daarmee verband houdt. Een
reeks van aanklachten in hoofdzaak wegens bezit en gebruik van
vuurwapens die bij elkaar circa 200 pagina’s beslaan en waarvoor
Life totaal negen mensen zijn gedagvaard.
5
I
ii
Negen EEG-landen leggen
ID
basis voor Afrikabeleid
spoedig een einde komt.
carnavalsprinsessen die hem
IV
van
bezoek
China
bezoek
avila
rede
jares
listi-
lij ke
nigte
i be-
arbij
'dam
il in
be-
nog
een
veroordeling van de Zuidafrikaanse
apartheidspolitiek.
Daarnaast beging Callagher zijn
misdaad nadat hij uit een gevangenis
was ontsnapt, en ook dat is in Ier
land strafbaar. Tenslotte wacht hem
na zijn gevangenschap een „ontmoe
ting” waartoe de IRA heeft besloten,
om het reeds uitgesproken doodvon
nis te voltrekken.
Het proces tegen Callagher en Coy
le, hun twee helpers bij de ontvoe
ring, Walsh en McGowen, het echt-
door
loord
was
van
ministers spreken de hoop uit dat, in het
belang van een voorspoedige ontwikke
ling, vreedzame en constructieve samen
werking tot stand zal komen, die betrek
kingen van goed nabuurschap tussen de
betreffende Afrikaanse landen veronder
stelt.”
Vooral de Franse minister van Buiten
landse Zaken, Jean Sauvagnargues, ver
zette zich tegen de opvattingen van de
overigen. Maar ook de Deense minister
leek niet geheel gelukkig met de gang
van zaken: indien de Westeuropese lan
den de MPLA in een eerder stadium
hadden geholpen, zou de door de MPLA
uitgeroepen volksrepubliek Angola thans
minder afhankelijk van de Sovjet-Unie
en haar bondgenoten zijn.
E-9
ische
Luid-
ver-
is de
ie in
aver-
ge-
Wes-
a de
is de
n de
seert
ton
silig-
mge-
stand
sg in
afge-
Laos
met
alem
athet
naar
i de
van
t de
ebie-
Mocht u iets aanmoedigends willen
schrijven dan kan dat naar: Hillel But
man, Vladimir Prison, USSR, Moscow,
Uchrezdenie P-y 5110-1 OD-1 ST-1. Of
naar Eva Butman, Kibbutz Naan, Israel.
Of naar Hillels moeder: Sarah Butman,
PR. Kirovsky 64 app. 66, Leningrad,
USSR.
nim-
>isto-
1 de
;poor
De 26ste ministersconferentie van de
Organisatie van Afrikaanse Eenheid (O-
AE) is gisteravond in Addis Abeba geo
pend. Er waren 46 delegaties aanwezig,
waaronder die van de volksrepubliek
Angola (MPLA). Het is de eerste maal
dat een delegatie van dit jonge onafhan
kelijke land met de status van volwaar
dig deelneemster aan een OAE-confe-
rentie deelneemt. De delegatie staat on
der leiding van Eduardo dos Santos,
minister van Buitenlandse Zaken.
Om een lang verhaal kort te maken:
Eva en Hillel gingen tijdens hun laatste
ontmoeting met elkaar naar bed, zij
raakte wonder boven wonder in ver
wachting en negen maanden later werd:
Giula geboren: „Een geschenk van God”,
zoals Eva zei. Als Hillel, die nu 43 jaar
is, inderdaad niet eerder dan eind 1980
wordt vrijgelaten, zal hij Giula (Vrij
heid) pas op haar zevende voor het eerst
zien. Ze kijkt voortdurend uit naar haar
vader. „Is dat papa?” vraagt ze iedere
keer als een vreemde man haar aan
dacht trekt.
Nixon, die het deed voorkomen alsof
hij als staatshoofd sprak, zei na afloop
van zijn bezoek aan de tentoonstelling,
dat China erin geslaagd was een „fout”
te vermijden, die dikwijls door de lan
den van de derde wereld gemaakt werd,
die „onmiddellijke industrialisatie” wen
sten en de landbouw op zijn beloop
lieten. Dit beleid had tot resultaat, dat
op geen van beide gebieden iets bereikt
werd „omdat zonder een sterke land
bouw er niet die industriële groei kan
zijn waaraan een land behoefte heeft”.
„Deze tentoonstelling”, zo ging Nixon
Peking )anp). Ex-president Nixon
van de Verenigde Staten heeft gisteren
in de Chinese hoofdstad als zijn mening
uitgesproken, dat China in de toekomst
„een grote industriële mogendheid” zal
worden. Hij sprak die overtuiging uit na
een bezoek van meer dan twee uur te
hebben gebracht aan een grote 1 and-
bouwtentoonstelling, waarop de vorder
ingen te zien zijn die China in de
afgelopen jaren heeft gemaakt.
In wat als de uitgangspunten voor een
Afrikaans beleid kan worden be
schouwd, verklaren de negen zich bereid
tot samenwerking indien de Afrikaanse
staten dit wensen. Zij „verwerpen elk
optreden van onverschillig welke staat
dat beoogt een invloedssfeer in Afrika te
scheppen”.
LUXEMBURG (ANP). De negen landen van de Europese Gemeen
schap hebben gisteren in Luxemburg de Cubaanse en Zuidafrikaanse in
menging in Angola, en pogingen van de Sovjet-Unie om in Afrika een
invloedssfeer te vestigen, veroordeeld. Zonder Cuba, Zuid-Afrika, de
Sovjet-Unie met name te noemen, verklaarden de ministers van buiten
landse zaken na hun ééndaagse vergadering over samenwerking op het
gebied van de buitenlandse politiek dat zij elke buitenlandse militaire
inmenging in Angola veroordelen. Zij spraken de hoop uit dat hieraan
overstappen naar een hogere beroepso
pleiding in het hoger huishoud- en nij
verheidsonderwijs en het hoger sociaal-
pedagogisch onderwijs.
lu dezelfde lijn ligt de verklaring
voor het feit dat, in afwijking van de
normale procedure, geen jury is op
geroepen om over de verdachten het
schuldig of onschuldig uit te spreken.
En sterker nog, dat het Ierse kabinet
nog geen uur nadat Marion Coyle de
Nederlandse ambassade in Dublin van
Herrema’s ontvoering op de hoogte
had gebracht (alsmede van de eisen
waardoor Herrema zijn vrijheid kon
terugkrijgen), besloot op geen enkel
punt toe te geven. Daarmee bewust
het risico nemend dat Herrema zou
worden gedood, ten minste totdat 19
dagen later de kidnappers en hun
slachtoffer werden ontdekt in Monas-
terevin.
eiini
bond I
stuur
reen- I
seum I
3 ge- I
ge- I
aeten I
mo- I
BALI (Reuter). President Soeharto
van Indonesië heeft gisteren op Bali de
eerste topconferentie van de Zuidoosta-
ziatische organisatie „Asean” geopend.
Hiervan zijn naast Indonesië lid: Thai
land, Maleisië, Singapore en de Filippij
nen.
Eva Butman bezocht haar man twee
keer: in maart 1972 en in maart 1973.
Ook zag ze hem na zijn arrestatie en
vlak voor zijn deportatie naar het kamp
een uurtje in de burelen van de KGB.
In maart 1973, nadat ze besloten hadden
dat zij en haar dochtertje Lily naar
Israel zouden emigreren als zij daar de
kans toe kregen, zagen Eva en Hillel
elkaar voor het laatst. Hoe gaat zo’n
ontmoeting in het werk? Op de grens
van het kamp en de buitenwereld is een
speciaal huis gebouwd, dat half in het
kamp staat en half erbuiten. Het heet
„Ontmoetingshuis”. De gevangene wordt
door een deur binnen de afrastering het
huis binnen gebracht, zijn bezoek (die
tweedle en laatste keer Hillels vrouw
Evan én zijn zuster) wordt door een
deur buiten het kamp binnengelaten,
waarna beide deuren op slot gaan. De
bezoekers zien daardoor nooit een glimp
van het kamp. Voor en na het bezoek
wordt iedereen grondig gefouilleerd. Het
is wel geoorloofd en zelfs gewenst, voed
sel mee te nemen, want het is de
bedoeling dat de gevangene en zijn fa
milie gedurende (le twee dagen (of kor
ter) van het samen-zijn zichzelf bedrui
pen. Zij krijgen een kamer toegewezen,
zeer sober gemeubileerd, maar je kunt
er koken, aan tafel zitten en slapen. Ook
is er een toilet. Het Ontmoetingshuis
bevat verschillende van zulke kamers, in
elke kamer zit een familie. Op mijn
vraag of die, bijvoorbeeld ’s avonds, bij
elkaar kunnen komen („voor de gezellig
heid”, zal ik maar zeggen), antwoordde
Eva Butman dat dat wel kon, maar dat
je daar niet over peinsde: de tijd was te
kort om die met vreemden te gaan
delen. Zij had die ontmoetingen iedere
keer als een vorm van marteling be
schouwd: je leeft onder een geweldige
spanning, je hebt elkaar zoveel te ver
tellen, maar je zit daar maar, eerst de
uren te tellen, daarna de minuten, we
tend dat ze je ook plotseling kunnen
weghalen (op 12 mei 1974 brak in dit
zelfde kamp een hongerstaking uit, die
een maand duurde, uit protest tegen het
feit dat de politieke gevangene Pronjoek
eerst wel zijn vrouw en vierjarig zoontje
mocht ontmoeten en toen opeens weer
niet, hoewel zij al uit Kiev waren over
gekomen; tot de 25 hongerstakers be
hoorde ook Hillel Butman, die met
twaalf anderen zijn hongerstaking tot 13
juni 1974 doorzette; al die tijd zat hij in
een kleine cel eenzaam opgesloten; al
lerlei straffen volgden nadien).
het
jricht
van
;burg
mon-
n de
inder
Vest-
offen
ngen
rheid
slaan
Andere uitgangspunten zijn:
eerbied voor de onafhankelijkheid
van alle Afrikaanse staten en hun
recht om volledig souverein en zon
der buitenlandse inmenging hun na
tionale beleid te bepalen;
steun voor het streven van de orga
nisatie voor Afrikaanse eenheid om
Afrikaanse samenwerking te bevor
deren;
recht op zelfbeschikking en onafhan
kelijkheid voor de volkeren van
Rhodesië en Namibië (Zuidwest-Afri-
ka) en
De zittingen zijn voor iedereen toe
gankelijk, al zijn er wel zeer strenge
voorzorgsmaatregelen. Voor Marion
Coyle is een speciale cel van kogel
vrij glas gebouwd. Toeschouwers en
andere belangstellenden worden lijfe
lijk onderzocht, want al zijn er geen
pogingen gedaan de twee hoofdver
dachten uit de gevangenis te halen,
er wordt rekening mee gehouden dat
zo’n poging nu zal worden onderno
men.
Washington heeft niet langer bezwaar
tegen de hervatting van oliewinning
door Gulf Gil in de Angolese olie-
enclave Cabinda. Dit heeft een woord
voerder van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt.
Het afgelopen weekeinde gaf Gulf al te
kennen onderhandelingen over de olie
winning te willen beginnen met dei
MPLA-regering in Loeanda. De bekend
making van Gulf kwam na overleg tus
sen vertegenwoordigers van deze maat
schappij en het ministerie van buiten
landse zaken.
Het feit dat buitenlandse zaken niet
langer bezwaar heeft tegen hervatting
van de operaties wil echter nog niet
zeggen dat Washington de MPLA-rege-
ring zou willen erkennen. Woordvoerder
John Trattner verklaarde gisteren: „We
achten het niet juist om over erkenning
te praten terwijl er nog Russische en
Cubaanse troepen in Angola zijn.”
Minister Van der Stoel sprak na af
loop van de conferentie over „een zeer
evenwichtige verklaring”, waarin zowel
de pogingen van het communisme om in
Zuidelijk Afrika voet aan de grond te
krijgen, als de Zuidafrikaanse apartheids
politiek, het blanke minderheidsbewind
van Ian Smith in Rhodesië, en de Zuid
afrikaanse weigering, het volk van Na
mibië het recht op zelfbeschikking te
verlenen, worden veroordeeld. Zowel de
Zuidafrikaanse als Cubaanse legers moe
ten „tot de laatste soldaat” worden te
ruggetrokken, aldus mr. Van der Stoel.
Ook in de verklaring wordt gezegd dat
„het volk van Angola zelf over zijn
toekomst moet kunnen beslissen”. De
paar dat in Monasterevin het huis St.
Evins’s Park 1410 verliet om Eddie,
Marion en Herrema een schuilplaats
te bieden, de eigenaar van het huis,
alsmede twee mensen uit Mountmel-
lick, die in de eerste dagen van de
kidnap onderdak geboden hadden, is
gisteren in Dublin begonnen. De ver
wachting is, dat het proces ten min
ste één maand in beslag zal nemen,
in welke tijd niet minder dan 200
getuigen zullen worden gehoord.
Het zijn allen getuigen e charge.
Kroongetuigen zijn Lawrence Wrenn,
het hoofd van de Ierse recherche die
de kidnappers er uiteindelijk toe
bracht zich op de avond van 7 no
vember over te geven, en natuurlijk
Herrema zelf. Hoe Herrema,. die
evenals Wrenn waarschijnlijk pas in
de tweede week zal worden gehoord,
zal getuigen, is nog een open vraag.
Een aantal van 200 belastende ge
tuigen lijkt onwezenlijk groot, als
men bedenkt dat de twee hoofdver
dachten, Callagher en Coyle, er zelf
niet één a décharge hebben opgeroe
pen- Op het eerste gezicht doet het
argument voor 200 getuigen a charge
wat vreemd aan: „We willen elke
kans op juridische ontsnapping in de
kiem smoren”, aldus een woordvoer
der van de Ierse justitie. De bedoe
ling hiervan is, de gevolgen van inti
midatie van IRA-zijde, en daardoor
de weigering te getuigen, zoveel mo
gelijk te elimineren.
Nog dezer dagen moest een boer
worden vrijgesproken van moord op
een andere boer, omdat de enige
getuige plotseling weigerde te ver
schijnen. Onderzoek wees uit dat de
man was afgeranseld, zonder dat daar
een woord bij was gezegd. De Ierse
justitie twijfelt in zo’n geval niet:
daar zit de IRA achter.
Helmut Kohl, rivaal van de Westduitse
Bondskanselier Helmut Schmidt bij de I
ophanden zijnde verkiezingen, gekust I
Het betrekkelijke voordeel van ler-
lands geïsoleerde ligging, die het mis
dadigers moeilijker maakt ongemerkt
het land te verlaten, wordt vrijwel
teniet gedaan door de woekerende
aanwezigheid van de twee IRA-groe-
pen (Regular en Provisional), die we
ook uit Noord-Ierland kennen. Zij
bestaan al sinds de strijd tegen Enge-
lands overheersing en uitbuiting vaste
vorm aannam, en hebben een wezen
lijk aandeel gehad in de onafhanke
lijkheid van de Ierse Republeik.
De IRA is echter ook in de Ierse
Republiek een verboden organisatie,
wegens zijn staatsvijandige aard.
Staatsvijandig, omdat de uit felle na
tionalisten bestaande IRA Ierland
nooit onafhankelijk genoeg gevonden
heeft.
De negen verdachten worden be
recht door een Special Criminal
Court, dat op grond van een in 1972
aangenomen wet bijeengeroepen
wordt om recht te spreken in IRA-
en navenant moeilijke” zaken. Een
procedure derhalve die vrijwel de
zelfde is als in Nederland-
Eva Butman is 36 jaar. Ze werd
geboren in Leningrad en woont nu in
Israel, met haar dochter Lily van nege-
neneen half en haar dochtertje Giula
van twee jaar en twee maanden. Giula
betekent „vrijheid”. Ze werd in vrijheid,
in Israel geboren, en in de grootst moge
lijke onvrijheid verwekt: in het concen-
tratiekamp-streng-regime BC-389-35
District Perm. Hoe zulks, zult u vragen,
Welnu, haar man Hillel Putman werd
gearresteerd op 15 juni 1970 en op 24
december 1970 in het zogeheten Eerste
Leningradse Proces veroordeeld tot tien
jaar kamp-streng-regime. Over de rede
nen van zijn arrestatie en de rechtvaar
digheid van het vonnis spreek ik hier
niet, dat komt later. Eens per jaar mag
een kampgevangene bezoek hebben van
zijn familie. Bij goed gedrag is dat twee
dagen en in andere gevallen korter of
helemaal niet. Ook gebeurt het dikwijls,
dat het bezoek op het laatste moment
(als de familie al onderweg is of zelfs
voor de poort staat) wordt geweigerd, of
dat het bezoek halverwege wordt afge
broken.
Alleen al het feit dat de 28-jarige
Eddie Callagher een politieman een
vinger afschoot tijdens het beleg in
Monasterevin waarvoor hem po
ging tot doodslag van een politieman
ten laste wordt gelegd kan hem
levenslang opleveren. Dat betekent in
Ierland dat hij weliswaar al na acht
jaar in vrijheid kan worden gesteld,
maar de kansen daarop worden nogal
verkleind door de andere aanklach
ten, waarvoor hij en 21-jarige Marion
Coyle een reeks van overigens gelijk
tijdig uit te zitten jaren kunnen krij
gen.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. In augustus van dit
jaar wordt een begin gemaakt met de
ontwikkeling van een nieuw middelbaar
huishoud- en nijverheidsonderwijs
(MHNO) en middelbaar sociaal-pedago-
gisch onderwijs (MSPO). In 1980 worden
de nieuwe opleidingen over de hele linie
ingevoerd. Op 1 augustus wordt de op
leiding tot inrichtingassistente gewijzigd,
de opleiding oriëntering verzorgende be
roepen wordt op dezelfde datum beëin
digd.
Dit blijkt uit de beleidsnota „Her
structurering mhno-mspo”, die staatsse
cretaris De Jong (Onderwijs) gisteren
aan de Tweede Kamer heeft aangebo-
den. De bestaande opleidingsmogelijkhe
den zijn in het algemeen te smal en te
eenzijdig op ëën enkele functie gericht.
„De leerlingen hebben behoefte aan bre
de onderwijsmogelijkheden en aan opti
male doorstromingskansen,” aldus de no
ta. In 1974 volgden 36.600 leerlingen het
mhno en 4463 het mspo.
De herstructurering zal in eerste in
stantie uitmonden in de opleidingen:
tot verzorgende,
voor beroepen in de sector van acti-
viteiten-therapieën,
voor assisterende beroepen in de ge
zondheidssector,
voor sociaal-agogische beroepen,
voor beroepen in de huishoud-techni-
sche sector,
voor beroepen in de textiele sector, en
voor beroepen in de sector sport.
De cursusduur van de nieuwe oplei
dingen zal in het algemeen drie jaar
worden. Mocht blijken, dat een tweeja
rige opleiding voldoende is, dan moet
naast een driejarige opleiding ook een
opleiding van twee jaar worden ontwik
keld, aldus De Jong. In de opleidingen
zullen stages worden opgenomen. In
principe moet iedere leerling kunnen
door twee
gisteren in Bonn gezellig kwamen op
zoeken.
De vijf leden-staten zijn het erover
eens dat de „Asean” niet moet worden
omgesmeed tot een defensi epact, omdat
dit door de communistische landen van
de regio zou kunnen worden opgevat als
een vijandige geste. Niettemin zal de
onderlinge veiligheid vrijwel zeker een
belangrijk agendapunt vormen.
De conferentie duurt twee dagen. Het
aanhalen van de banden zal vrijwel
zeker gestalte krijgen in een verdrag
van vriendschap en samenwerking. Pre
sident Marcos van de Filippijnen ver
klaarde dat de grote lijnen daarvan
vastliggen, maar dat de ministers van
Buitenlandse Zaken zich momenteel be
raden op de eindredactie van de tekst.
voort, „die het accent .aangeeft, dat door
China is gelegd op de landbouw, is een
goed voorteken voor een ontwikkeling
van de volksrepubliek China, niet
slechts als natie die haar bevolking kan
voeden, kleden en huisvesten, dankzij de
landbouw, maar eveneens als een natie
die een grote industriële mogendheid
wordt”, aldus de Amerikaanse ex-presi
dent. Nixon, die door zijn vrouw Pat
wordt vergezeld, toonde zich geïnteres
seerd in alle aspecten van de Chinese
landbouw en stelde talrijke vragen.
Volgens Nixon kunnen China en de
Verenigde Staten op landbouwgebied sa
menwerken, „want wij hebben grote
vorderingen in de landbouw gemaakt,
niet alleen wat de cultuur zelf betreft,
maar ook op het gebied van de distribu
tie. Wij kunnen derhalve in een econo
mische sector samenwerken”.
Gisterochtend heeft het Pekingse
„Volksdagblad” op de voorpagina twee
grote foto’s afgedrukt van de Ameri
kaanse ex-president, de eerste vóór het
banket, dat hem zondagavond werd aan
geboden en de tweede vóór zijn onder
houd met de Chinese premier ad interim
Hoea Koeo-Feng, dat zondagmiddag
plaats vond.
DEN HAAG (ANP). Een aantal
Nederlanders, onderwie een onbekend
aantal zakenlieden en een KLM-beman-
ning verblijft op het ogenblik in de
Nigeriaansc hoofdstad Lagos zonder te
weten wanneer ze het land kunnen ver
laten.
Volgens een woordvoerder van de Ni-
geriaanse ambassade zijn de grenzen van
Nigeria „om veiligheidsredenen” geslo
ten. Hij voegde er aan toe, te verwach
ten dat de grenzen binnenkort weer
open zullen gaan en dat de groep Neder
landers, die op het ogenblik in Nigeria
verblijft, dan het land vrij zullen verla
ten „mits zij niets te maken hebben
gehad met de mislukte staatsgreep”.
UTRECHT (ANP). De Hout- en
Bouwbond CNV wil dat er dit jaar
naast de onlangs verdeelde f 650 mil
joen nog een extra injectie aan de
bouwnijverheid wordt gegeven, hoofdza
kelijk op sociale gronden. Uit het bouw
programma 1976 blijkt, zo zei voorzitter
Van Commence van de CNV-bond van
morgen tijdens een bondsraadsvergade-
ring in Utrecht, dat in de tweede helft
van dit jaar de werkgelegenheid voor
nog eens 8.000 bouwvakkers verloren
gaat.
Onderdeel
Nixons
aan China was
het bezoek aan
een landbouwten
toonstelling in Pe
king. Hier de oud-
president terwijl
hij kennelijk
met enige twijfel
enkele mon-
goolse schapen
in ogenschouw
neemt.
sN
’w 'ss
