Gallagher wilde Herrema bij bestorming doden Ijsland wel bereid tot concessie Onderzoek naar activiteiten van CIA-agenten Zweden m Ford doet beroep op Senaatsleiders Weer oorlog als Israel zich niet terugtrekt de democratisering Spanje en I i Mp Ritje op eigen motorkap i door mco scheepmaker MBO* 2 1976 BINNEN- EN BUITENLAND 3 MAART WOENSDAG X labitat? ens les Niet unaniem Kritiek rdoos” Ierland lenient 8^ COCA COLA restant lurkije wallen DREIGEMENT SA0ED1-ARABIE: bunaal HILVERSUM cplosie r mist ortuin keerd tweespalt in de militaire conser- (Van onze redacteur in Barcelona, Robbert Bosschart) BARCELONA. De Spaanse regering maakte dinsdag de volledige tekst bekend van haar wetsvoorstel over het recht op vrije bijeen komst maar op hetzelfde ogenblik overhandigde de rector en het voltallige bestuur van de universiteit van de Canarische Eilan den hun ontslag aan de minister van onderwijs „uit protest tegen de onaanvaardbare inbreuk op de rechten van de universiteit”, omdat de minister van binnenlandse zaken daar een bijeenkomst had ver boden. Dit contrast is een kenschetsend voorbeeld van de hinkstap- sprong waarmee de Spaanse overheid de democratisering benadert. Goncalves ■si®** Tweespalt in militaire leiding van Portugal Het zoontje van Rose Dugdale en Eddie Gallagher, de 16 maanden oude Ruari, e de de >n schei- uppertal >n leraar ;bben ze iden op een oog van de ierd, zou minister i Thorn, ederland iresident Ier Stoel D. van Curopese moot W. tel heeft benoe- ate. n 15 tot Turkse :ieel be- STOCKHOLM. Het Zweedse minis terie van Buitenlandse Zaken overweegt een CIA-agent van de Amerikaanse am bassade in Stockholm uit te wijzen in Hoewel de luchtmachtgeneraal Melo Antunes niet met name noemde, was het duidelijk dat hij deze marxistische be windsman op het oog had, die voorstan der is van een blijvende krachtijge rol van de strijdkrachten in het politieke bestel. Zo zei hij dat het niet waar was zoals Melo Antunes destijds had ge- dan direct door de linkse krachten zou worden neergeslagen. (Van onze redacteur fn Stockholm, Henk Ruyssenaars) lershon- it veer den. De gewond n afge- fgescho- is ge- Miller, ïwoond. van 20 an zijn ïl. Mil- ■eft dit ng had n in de e recht- >n tegen Delftse 750 gul- ijke ge- ishande- jfdagent jaar een i een op en een mis be- i hebben lagd de ordigster aad aan te ma- wonen, i en zal N in In een gesprek' met de leiders van de democraten en de republikeinen ver klaarde Ford, dat het „dringend noodza kelijk” is dat de Verenigde Staten hun militaire uitgaven vergroten. 'an een japanse mensen iten 85 tie was or een e heeft Gewa- lijkheid ïweging gesteld ;ier van ie aan- okkaido Het gaat om drie medewerkers van de Zweedse omroepstichting Sveriges Radio. Onder het voorwendsel medewerking te willen verlenen, hebben twee van hen, werkzaam voor buitenlandse program ma’s, enige tijd geleden toegezegd CIA- agent te zullen spelen, maar zullen nu hun rol openbaar maken. In een ander geval ging het echter om een omroepmedewerker die familie heeft in Kenia. De CIA-agent van de Ameri kaanse ambassade liet hem weten, dat zijn familie in Kenia gearresteerd was, mishandeld werd en gevangen gehouden, maar dat1 daaraan een einde zou kunnen komen als hij zou meewerken. Hij werd gedwongen twee reizen naar Angola te ondernemen, inlichtingen te verzamelen over de MPLA-beweging,. leverde enige berichten aan de Zweedse omroep en de rest aan de Amerikaanse ambassade. Tijdens een lunch met deze Ameri kaanse CIA-diplomaat werd zelfs zijn echtgenote onder druk gezet en bedreigd. Maar het ergste is natuurlijk de actu aliteitenrubriek die de verschillende on derwerpen met elkaar vebindt via reen fragmentje klassieke muziek. Dat is net zo erg als de beul die vijf terdoodver- oordeelden moet ophangen en elke keer als hij er eentje gehad heeft, eerst een vrolijk „Wees welkom vandaag in on« midden”, zingt voor zij volgende slacht offer. LISSABON (AFP/Reuter). Een ernstige leiding van Portugal is gisteren aan het licht gekomen, toen enige vatief gezinde bladen de tekst publiceerden van een rede van de stafchef van de luchtmacht, generaal Jose Morais e Silva. Deze opperofficier oefende in een toespraak tot pas beëdigde recruten op de luchtemachtbasis Ota, op 50 km ten noorden van Lissabon, vrijdag ernstige kritiek uit op het staatshoofd, generaal Francisco da Costa Gomes, en de minister van Buitenlandse Zaken, majoor Ernesto Melo Antunes, die beschouwd worden als de twee leidende linkse figuren in de militaire Raad van de Revolutie. wordt door zijn voogd, Betty O’Neill, het gerechtshof in Dublin binnengedragen, om het proces bij te wonen. breuk tussen president Sadat van Egypte en Assad te lijman. Er zijn echter weer moeilijkheden tussen beide Arabische landen ontstaan nadat Egypte in sep tember vorig jaar een nieuw troepenak koord met Israel had gesloten. [en als iliaanse vijftien aantal billende achtend net het KOPENHAGEN (Reuter, ANP). He IJslandse premier Hallgrimsson heeft gisteren gezegd dat Ijsland wellicht be reid zou zijn voorlopig een visserijzone van 100 mij! voor Britse treilers in overweging te nemen indien de Britse eisen over de omvang van de grootte van de vangsten bij Ijsland „realisti scher” zouden zijn. uffeurs lag be- -Blanc- de zijn net in verband met zijn pogingen om radio- journalisten te werven als spionnen. Op een van de journalisten zou zelfs druk zijn uitgeoefend. Maar wat dan te denken van het oneigenlijke gebruik dat Arthur Ashe van het colaflesje maakte tijdens het tennistoernooi in de Ahoy in Rotterdam? Hij deed het meest obscene dat je met een coca-colaflesje kunt doen, nadat hij het uit de koelkast had gehaald waarop Coca Cola met veel bombarie werd aan- geprezen. Hij dronk er water uit. een 25- leeld tot naai een Justitie leerkwa- iden. De els door een doos ■na sloot reep en el in de Volgens het Jordaanse dagblad Al Sjaab treft koning Khaled van Saoedi- Arabië voorbereidingen voor een Arabi sche topconferentie, waaraan o.a. de Sy rische president Assad en de Palestijnse leider Jasser Arafat zullen deelnemen. De bedoeling is politieke meningsver schillen binnen de Arabische wereld uit de weg te ruimen. Een ander punt van zijn kritiek gold het streven om de strijdkrachten een militair als kandidaat voor de komende presidentsverkiezingen voor te dragen Morais e Silva sprak in dit verband van een „paternalistische actie” waar door er grote verdeeldheid binnen de verze- een zullen ipening- iaal tri- gen de en met houden, aronder ■ver on- van de wongen itie en- nemen fl’n Lijf hebben geleid (zoals ook het sociale aspect van dè economische bewinds- lijn het monsterverbond waarop het huidige kabinet berust dichtbij de breuk tussen conservatieven en her vormers zal hebben gebracht). Deze spanningen zijn waarschijn lijk de achtergrond van het opvallen de besluit van koning Juan Carlos om gisteravond persoonlijk een zit ting van de halsstarrige kroonraad te leiden. Deze raad, waarin de meest door de wol geverfde Franquisten van de Cortes zitting hebben, be schikt in de praktijk over een veto recht op de politieke hervormingen van het bewind. Hoewel de bespre kingen van de kroonraad staatsge heim zijn, is het een publiek geheim dat hij kwistig van zijn veto gebruik gemaakt heeft om de democratisering te dwarsbomen. Misschien hoopt de koning dat zijn aanwezigheid de ergste dwarsliggers tot matiging zal brengen. De laatste maal dat het staatshoofd een zitting van de kroonraad leidde was toen Franco (voor wie deze raad overigens nooit iets meer was dan een slaafse groep van ja-knikkers) in 1970 een vergadering belegde om zijn gratie verlening aan de zes ter dood veroor deelde Basken van de krijgsraad van Burgos een meer plechtig karakter te geven. zegd dat de Raad van de Revolutie unaniem de erkenning van de Volksre publiek Angola onder leiding van de MPLA-president Agostinho Neto had ge steund. Generaal Morais e Silva ver klaarde dat Moelo Antunes de bijeen komst van de Raad van de Revolutie, waarop president Da Costa Gomes toe stemming kreeg de Volksrepubliek Ango la te erkennen, zonder aankondiging had belegd. Deze vergadering was gehouden zonder dat premier Pinheiro de Azevedo, de ministers van Binnenlandse Zaken en Onderwijs en de leiders van de marine en de luchtmacht aanwezig waren. Met nadruk verklaarde de luchtmachtchef dat hij de erkenning van het linkse bewind in Angola niet had goedgekeurd- Op een persconferentie zei de premier dat terugtrekking van alle Britse mari neschepen uit de 200-mijlszone een vol strekte voorwaarde is voor hervatting van de onderhandelingen over het visse- rijgeschil tussen Reykjavik en Londen. Een tweede voorwaarde is dat Groot- Brittannië meer begrip toont voor het feit dat Ijsland zijn visgronden be schermt omdat visserij de grondslag van het bestaan van Ijsland vormt. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Callaghan, zei gisteren dat zijn land bereid is weer te gaan praten als de IJslandse vaartuigen zich niet meer met de Britse treilers bemoeien. De Nederlandse regering is bezorgd over de ontwikkeling in het visserijge- schil. Die bezorgdheid houdt aldus een woordvoerder van Buitenlandse Za ken mede verband met aanwezigheid van eenheden van de Russische marine in het noordelijk deel van de Atlanti sche Oceaan. De dief zit in de auto, de eigenaar zit er op. Een fotograaf die in Stockholm op een bus stond te wachten, werd getuige van een vreemde gebeurtenis. Een 58-jarige man keerde naar zijn auto terug na een boodschap gedaan te heb ben en zag zijn wagen opeens wegrijden. Hij bedacht zich geen moment en sprong op de motorkap om de dief tegen tt houden. De auto kwam met grote snel heid in een sneeuwrand langs de weg terecht. De eigenaar viel er ongedeerd af en de dief kon worden aangehouden. De dief was overigens 14 jaar oud WASHINGTON (AFP, UPI). Presi dent Ford heeft gisteren een beroep op de leiders van de twee partijen in de Senaat gedaan, eensgezind de militaire begroting van in totaal 112 miljard dol lar te steunen ten einde Amerika ten minste even sterk te houden als de Sovjet-Unie. ze automatisch toegestaan. De politie mag niet proberen het verloop van een bijeenkomst te beïnvloeden, maai zij kan deze wel opheffen als de zaak naar haar mening ,uit de hand loopt”. Bezettingen van gebouwen oï sit-in’s zijn bij voorbaat verboden. De vraag bij dit alles is wat er in Spanje voortaan wettig zal zijn en wat niet. De regering heeft reeds in alle toonaarden verzekerd dat de communisten buiten de wet zullen staan. Maar bovendien staat er in het voorstel dat personen die in de vijf voorgaande jaren veroordeeld zijn wegens illegale of gewelddadige bij eenkomsten, niet mogen deelnemen aan organisaties van dergelijke ge beurtenissen. Wie er allemaal in Spanje sinds 1971 op dergelijke grond veroordeeld zijn, is een ellenlange en veelsoortige lijst waarop bepaald niet aleen communisten voorkomen. De wettigheid van de verschilende politieke organisaties zal op de eerste plaats geregeld worden met de her ziening van de strafwet (die Franco’s politie toestond om alle vormen van oppositie over een kam te scheren) en op de tweede plaats met de herzie ning van het statuut voor politieke verenigingen. Dit laatste vraagstuk schijnt in de’ hoogste regionen van het bewind tot heftige spanningen te Kunt u zich nog herinneren dat Coca Cola een jaartje geleden een proces aanspande t egen Pirn de la Parra en Wim Verstappen, omdat zij in een van hun scabreuze films een jongedame van verlichte zeden een „oneigenlijk” ge bruik van de wettig gedeponeerde cola fles hadden laten maken? Pim en Wim waren toen genoodzaakt het flesje in alle kopieën te vervangen door een neu traler, flesje, dat niët door zijn unieke vormgeving aan zijn plaats van her komst deed denken. Blijkbaar vond Coca Cola dat het gebruik van haar flesje in die film geen reclame betekende voor haar produkt. zogenoemde parlement, waar men eerder een verscherping dan een libe ralisering van de wet kan verwach ten. Ten tweede is het voorstel op zich wel ruim maar houdt het zoveel stokken achter de deur dat de prakti sche toepassing nog een groot vraag teken is. Bijeenkomsten in gesloten lokalen behoeven slechts ter kennis name aan de provinciegouverneur minimaal drie dagen van tevoren aangekondigd te worden. Hij kan ze alleen verbieden als de organisatoren buiten de wet staan (bijvoorbeeld als zij volgens de regering communisten zijn). Bijeenkomsten op openbare plaatsen of protestmarsen op straat moeten tien dagen tevoren aangekon digd worden; als de gouverneur ze niet binnen vijf dagen verbiedt, zijn strijdkrachten zou ontstaan. Hij kerde dat de luchtmacht nimmer dergelijke kandiaat zal steunen. De Portugese luchtmacht vormt het kleinste en conservatiefste onderdeel van de strijdkrachten. Wil een militaire staatsgreep succes hebben, dan is echter de steun of tenminste de neutraliteit van de luchtmacht voor doorslaggevende be- kenis, zoals gebleken is bij de mislukte rechtse staatsgreep in maart 1975 en de eveneens niet gelukte linkse coup van 25 november jl. Ik ben de eerste niet die er met afgrijzen op wijst, dat de klassieke radi ozender Hilversum 4 van de tien uur dagelijkse zendtijd er twee moet af staan aan reportages, actualiteiten, kortom: gepraat. Dat schijnt bovendien altijd te moeten gebeuren als ik in mijn auto stap en verheugd de voorkeuzeknop van Hilversum 4 indruk. Maar ook als ik in de muziektijd val, wordt er nog heel wat afgepraat heb ik gemerkt, welis waar niet het loze gebabbel van d e discjockeys op Hilversum 3, maar inte gendeel zinvol gebabbel, waarin iemand ons uitlegt dat een saxofoon een blaas instrument is waarin je moet blazen, terwijl de viool een strijkinstrument is waarop je moet strijken. Ook wordt gauw even de uitvinder van de cello vermeld, alsmede de prijs van een piano, waarna ons ingepeperd wordt dat het nu volgende stuk weliswaar klassiek van aanleg is, maar daardoor juist ontzettend mooi, vooral in het langzame gedeelte dat Stravinskq eens deed verzuchten: „Reden alle auto’s maar zo langzaam, dan zou de wereld er een stuk mooier uitzien”. Of iets van soortgelijke strek king. Hebben we dat allemaal gehad, dan begint gewoon een mooi stuk mu ziek zoals je dat ook in het Concertge bouw te horen krijgt, maar dan zonder dat iemand uitlegt waarom de zwarte toetsen op de piano zwart zijn terwijl ze toch al boven die witte uitsteken. Maandagavond demonstreerde Sylvia de Leur in de keuken van Berend de zogeheten Mëlior, het simpelste koffieze tapparaat dat ik kenglazen pot, daar gooi je gemalen koffie in, heet water erop, en dan druk je een rond, met een veer nauw in de ronde pot passend filter dat onderaan een doordrukstangetje vastzit, van boven naar beneden tot de bodem en klaar is kees. Het koffiedik'zit klem onder het filter, de koffie is sterk en geurig, niks geen probleem met een paar keer opschenken of wachten op gedruppel, ook ben je niet van de lui men van de elektriciteit afhankelijk, dus simple comme bonjour. Het is dan ook een Franse koffiezetmethode, die in Ne derland nagenoeg onbekend is. Wij zwe ren erbij, maar een paar weken geleden viel de glazen pot stuk. Het bleek me toen dat je nergens in Nederland een nieuwe glazen pot kon kopen, omdat zelfs de grootste warenhuizen of de in koffiezetapparaten gespecialiseerde za ken deze Franse Mëlior-dingen niet „voeren”. Zelfs in Brussel kostte het me nog moeite er een te pakken te krijgen (in Innovation, maar die had alleen de duurdere uitvoeringen). „We hebben ze vroeger wel gehad”, zei de eigenaar van een Amsterdamse speciaalzaak in koffie zetapparaten, „maar er was hier geen belangstelling voor. Ze worden dan ook niet meer geïmporteerd, u zult ze in Nederland nergens vinden”. Ik begrijp daar absoluut niets van. Nederlandse koffiedrinkers hebben kennelijk een he kel aan zichzelf. Volgens de stafchef van de lucht macht zijn er aanwijzingen dat „krach ten die tegen de vestiging van een de mocratisch bewind zijn gekant, niet ge duldig zullen afwachten totdat zij via de stembus zullen worden verslagen”. Wel licht zouden deze krachten een „wanho pige manoeuvre” voorbereiden om de verkiezingen voor het parlement, die voor 25 april op het program staan, uit te stellen of af te gelasten. Dit zou kunnen gebeuren door een zwakke staatsgreep van rechts uit te lokken, die De studentenbijeenkomst om de Catalaanse protestzanger Lluis Llac te beluisteren werd door de politieke politie op last van de minister verbo den zogenaamd omdat ze door com munisten georganiseerd zou zijn. Het feit dat een door de regering be noemde rector die men moeilijk voor communist kan uitmaken, de bijeen komst had goedgekeurd, werd terzijde geschoven. Bovendien zette de pblitie Llouis Llac op een vliegtuig naar Barcelona. Het wetsvoorstel over de vrijheid van bijeenkomst is ongetwijfeld een vooruitgang in vergelijking met het verstikkende reglement dat Franco in 1939 had opgelegd maar het is nog niet meer dan een klein begin. Ten eerste wordt de tekst nu voorgelegd aan de aartsconservatieve Cortes, het Ze zou bijvoorbeeld „een ongeluk” kun nen krijgen wanneer ze zou onthullen dat haar man onder bedreiging voor de CIA werkte, zo werd haar duidelijk gemaakt. Deze journalist, Arthur Opot, en zijn twee andere collega-„agenten”, de Engelsman Roger Wallis en de Au straliër Kim Lochran, hebben de naam van de Amerikaanse diplomaat bekend gemaakt: Bruce Hutchins. Bewijzen heb ben ze genoeg, zo vertelde het drietal desgevraagd, foto’s, die in het geheim werden gemaakt, en documenten. In totaal wordt een tiental van rond vijftig Amerikaanse diplomaten in Zweden ervan verdacht voor de CIA te werken. Gisteravond werden de namen bekend gemaakt van nog drie CIA- agenten. Het zijn behalve Bruce Hut chins, CIA-chef Paul Garbler, George Swerdlin en Jim Skove. De laatste is een maand geleden uit Zweden vertrokken. Overwogen wordt hen tot persona non grata te verklaren. Wie precies uitgewe zen gaat worden, kon het Zweedse mi nisterie van Buitenlandse Zaken gistera vond nog niet meedelen. Maar dat er uitwijzingen zullen plaatsvinden, staat wel vast. Rose Dugdale een IRA-activiste de moeder is. De verzorgster van de nu veertien maanden oude jongen bracht hem naar de publieke tribune. Geduren de enkele minuten zwaaiden Eddie en het jongetje naar elkaar. Fahd zei: „Wij zijn een land dat gelooft in de vrede en dat in vrede wenst te leven. Maar tegelijkertijd heeft ons islamitisch geloof ons opgedragen onszelf te verdedigen en onze gebieden en heiligdommen met geweld terug te krijgen wanneer wij dat niet op vreed zame wijze kunnen doen”. Premier Rabin van Israel heeft giste ren gezegd dat de Verenigde Staten en zijn land nog steeds van mening ver schillen over wat er in een toekomstig vredesverdrag in het Midden-Oosten moet staan en hoe daarin de grenzen worden aangegeven, ondanks het feit dat Israel al zeer lang pogingen in het werk stelt eenstemmigheid op dit punt te verkrijgen. „In de acht jaar sinds de zesdaagse oorlog, zijn wij er niet in geslaagd met de VS te komen tot een eensluidend standpunt over de inhoud van een vre desverdrag”, aldus Rsbin. Waar Amerika en Israel het wel over eens zijn, zei hij, is dat vrede in het Midden-Oosten bereikt moet worden door onderhandelingen tussen de betrok ken partijen. De premier herhaalde dat Israël onder geen beding de Golanhoogte zal prijsgeven. Dit is gisteren gebleken voor het bij zondere strafgerecht in Dublin, waai een politiefunctionaris, Courtney, getuigenis sen aflegde van zijn bevindingen tijdens het verhoor van het tweetal, half no vember. Eddie Gallagher bevestigde wat de politieman zei, voegde eraan toe dat hij achteraf blij was dat het zover niet was gekomen, en prees nu zelfs de politie voor de gevolgde taktiek. Vorige week had de heer Herrema verklaard dat hij, eenmaal in Monaste- revin, niet meer geloofde het risico te lopen door Eddie te worden gedood. Herrema verklaarde dit toen in ant woord op een vraag in die richting van Eddie Gallagher. Gisteren bleek voorts dat Herrema werd gekidnapt omdat hij op dat moment werd gezien als de belangrijkste buitenlandse industrieel in Ierland; niet zoals Herrema veronder stelde, wegens een arbeidsconflict op dat moment in de Ferenka-fabriek. Lichte opwinding ontstond in rechtszaal, toen voor de hervatting van de middagzitting Eddie werd geconfron teerd met zijn zoon Ruairi, van wie Vorige zomer kwam generaal Morais Silva ook in het nieuws, toen hij in een openbare verklaring pleitte voor het on middellijke aftreden van de voormalige pro-communistische premier, generaal Vasco Goncalves. De rede van generaal Morais e Silva van vrijdag mocht niet door journalisten worden bij gewoond. De tekst van zijn toespraak werd verspreid op alle lucht- machtbases. Gisteren werd de rede afge- diukt in conservatieve bladen als „O Dia” en het in Oporto verschijnende „O Premeiro de Janeiro”. DUBLIN Eddie Gallagher heeft toegegeven dat hij van plan was Herre- ma en zichzelf dood te schieten als tijdens de belegering in Monasterevin de politie het huis zou hebben bestormd. Hij zou Marion Coyle ongedeerd laten, zodat ze zich aan de politie kon overge ven- RIAD (UPI, Reuter, AP). Kroon prins Fahd van Saoedi-Arabië heeft gis teren gedreigd dat zijn land zijn toe vlucht tot oorlog zal nemen wanneer de huidige vreedzame pogingen om tot een Israëlische terugtrekking uit bezette Arabische gebieden te komen zouden mislukken. Fahd zei dit in Riad op een vergadering van de Hoge Arabische Commissie voor militaire industrie (vorig jaar door Saoedi Arabië, Egypte, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten gevormd met als does een eigen Arabi sche wapenindustrie te stichten). Vorig jaar zag koning Khaled kans tijdens een soortgelijke bijeenkomst een i

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1976 | | pagina 3